Katalog

O N IK î CUMHLRIYET 11 TEMMUZ 1979 Kanada'da katrânlı kumdan petrol çıkarılıyor Dünyadaki katrânlı kumlarda bir kaç trilyon varil dolaylarında petrol rezerv: bulunduğu tahmin ediliyor Yal nızca Kanada'da katrânlı kumlarda 960 milyar varil pet rol rezervi bulunuyorbunalımının gıderek daha büyük bo> utlara ulaştıgı şu sıralarda. dun>ada ^enı petrol kaynaklan bulabilmek ıçın çalışma'^r yogunlaşmaktadır «Nevısvveek» dergısının bıidırdıgıne göre Kanadada son zamanlarda o/elhkle katrânlı kumdan petrol çıkanna lalışmalan yogunlaşmıştır. Uzmanlara göre dunvadakı katrânlı kumlarda bırkaç tnlyon varil ham petrol bulunmaktadır Kumlarda bulunan petrol. bol mıktarda çıkartıldığı takdırde akaryakıt bunalımının büyuk ölçude hafıfleyeceğı belırtılmektedır Birleşmiş Milletler örgütu yetkılılerinden Joseph Barnea, «Petrol fıyatlan o denl> yüksek kı. katrânlı kumdan petrol çıkarma ışlemı kazançlı olabıhr» demıştır. Suudi Arabistan Petrol Bakanı Zeki Yamanı. geçen yıl Kanada'yı ziyaret ettıgınde alışmalan yennde ızlemıştır Kendı.ıne katv rânlı kumdan petro! çıkarmanın vanl başına 15 dolara mal oldugu soylenınce Yamaj.ı gulerek • Petrol çıkartmak bıze vanl başına 4t cente (yanm dolardan az) mal oluyor» dıye yanıt vermıştL Avustralya Mektubu AĞIR PETROL Ote yandan. Kanada'da başka petrol rezervlen de bulunmuştur Ancak bu petrol agır ve yapışkan olduşundan şımdıye dek kullanılan yontemlerle. dışan çıkartmak olanaknzdır. Yetkılıler petrolun akıcılıgını ararmaL ıçın bır yıl süre ıle toprak altında ısıtmaktadırlar Bu alanda denenen yontemlerden bırınde. petrol kuyusunun dıbınde hava ıle beslenen ateş yakılmaktadır Petrol bir yıl yetermce ısındıktan sonra. akıcılıgı artma'Ua ve yervuzune çıkanlabılmektedır Gerek katrânlı kumlardan petrol üretmek. gerekse agır ve yapışkan petrolu yeryüzune çıkarabıımek ıçın ısıtma >ontemlerl şımdılık çok pahalıya mal olrraktadır Ancak yetkılıler teknoloıının sureklı gehştıgıne oıkkati jekerek ılerde daha ucuz yöntemler bulunabılecegmı behrtıyorlar IRKÇI TUTUMLARIA KARŞJLAŞAJN GÖÇMKN ÇOCUKLARI OKULLARDA AVüSTRALYALI ÖĞRENCİLERDEN DAHA BAŞAhlLI Hikmet UĞURLU Kum yıgınlorı zengın petrol rezervlerını gızlıyor 130 MİLYAR VARİL rümüş nebatlann 20 30 metre altında bulunuyoı Once nebatlan çıkartıp bunlan kumlardan ayıklamak gerekıyor Bu ış ıçın muaz/am kürekler kullanılıyor Bu kurekler topraktan sanıyede 34 ton nebat ve kum çıkartıvor Bundan sonra bü\ük depolarda buhar sıcak su ve hava karış'mı ile kumlardan • Bıtuman* 9dı verılen ve kaıranı an dıran madde anndnlıyor Son aşamada !se, • Bıtuman maddesı karbon kükuıt ve nıtrolender arındıı ı'prak gerıde ham petrol kalıyor Uzmanlara gore 2 5 ton katrânlı kumdan bu ışlemle bır vanl petrol çıkartılıyor Ote yandan ABD'dekı katrânlı kumlarda da 130 milyar vanllık petrol rezervi bulunduğu hesaplanmıştır Yetkılılere göre Kanada hükumetının katrânlı kumaan petrol çıkarma konusunda basan sağlaması ABD'vi de teşvık edecek ve Amenkan hukumetı bu konuya cıddıyetle egılecektır (Dış Haberler Servısi) Federal HOkumet tarafından gecenlerde yoyınlanan b r raporda ^pek dostane davranmayan covreye» karşın gocmen cocuklarının okullarda dığerler ne gore daha yı sonuc almak ıcın calıştıkları va eğıtımlermı surdurduklerl acıklanmıştır. Rapor. sayısaı orana gore Ingılızce konuşmayan ulke'erden gelen çocukların n ve 12 (Avustralya'da 10 sınıfa dek okulu gıtmek zorunlu 11 ve 12 sınıflar ıstege bağhdır) sınıflorı dığerlerıne gore daha başarıyia bıtırerek unıversıteye gırmeye hak kazandıklannı belırtmektedır Australıan Natıona! Unıversıtesı oğretım gorevlılennden Dr Jean Martın ıle Kelvın Grove Koleiı oğretım üyelerınoen Dr Phıı Meade ta r afındon hozırianan rapor, S.dney'de bulunan 16 okulda uc /ıl sureyle yapılan bır calışma sonucu hazırlonmıştır GÜNDE 100 BİN VARİL Halen Kanada'nın Alberta eyaletınde Athabaska nehn yakınlannda çalışmalarda bulunan ıkı dev fırma, katranh kumlardai gunde 100 bm varü petrol çıkartmaktadır. Bolgedekı katrânlı kumlarda bulunan petrol rezervlennın 960 milyar vanl dolaylannda olduğu tahmın edılmektedır Bu mıktar Suudı Arabıstan'ın tum petrol rezervlennden daha fazladır. Ancak bu petrolü çıkarmanm son derece güç oldugu belirtılmektedir. Bır petrol uzmanı bu konuda şövle dıyor'Şımdılık rezervlerin ancak yüzde 5 inı çıkarabüme olanağına sahıbiz » Anrak bugünkü teknolojı ile bu mıktann çıkanlması bıle ucuz olmayacaktır Kanada Federal hükumetı ile dört büyük petrol şirketinden oluşan ortakhk. katrânlı kumdan petrol çıkarma projesine 2 3 mılyar dolar vat.rmıştır. Ortaklık bugünkü teknolo)i ile 1984 vılında günde sadece 129 bin varil peırol üreteceğım hesaplamaktadır. VARİLİ 15 DOLARA Katrânlı kumdan petro! çıkarma ışlemı şımdılık pahahja mal olmaktadır. DİREKSİYONDAKİ KİŞİNİN DÜŞMANI: ALKOL Avrupa'da içkili otomobil kullananlara çok ağır ceza uygulanıyor merıka Bırleşık Devletlerlyle bırcok Avrupo ulkesınde polısın kenoro cektığı otomobil surucüsuns vucudundokı alkol mıktarını olçmek ıcın bır balon şışırtmesı oiağan trafık denetımı goruntulerındendır Aşağıdakı toblo hangı ulkelerde ıckili araba kullonanlaro ne gıbı cezalar verıldığını gosterıyor Ulkeler arasmdo bazı farklar bulunmakla bırlıkte genei gorunum ıçkılı orobo Kullananlaro karsı cıddı onlemienn alındığım gosterıyor r BAŞARININ NEDENLERİ Raporda. gocmen cocuklarının yiiksek başarılnrını. Avustralyalı yaşıtlorının gocmenlera karsı «pek dostane olmayan davronışlarda» bulun malarına karşın elde ettıklerı belirtılmektedir «Ingılızce konuşmayan ulkelerden gelen öğrencıler genellrkle okLİo devam yerıne okulu bırckacak tarz da davranışıarla dolu pek ar^adaşca oımayan bır cevre ı'e korşı aşmaktadırlar» denıien raporda. elde edılen başarının ana baoaıarın eğıtıml sürdürmelen ıcm cocuklarına sürekh desteK olmaları ve onlorı ozendırmekten ı'erı geldığı de soz konusu edılmektedır Dr Meada e gore ıyı sonuc almayon Avustralyalı oğrencıle'in 10 simftan sonra eğıtımlenm suraurmeTneıerıne karştn oynı durumdakı gocmen ogrencılerın 11 ve i2 smıflara devam etme konusunda gosterdıkier coba, araştırmanm ortaya cıkardığı d ğe' bır şa^ırtıcı noktadır Bır ılgınc nokta da gocnen ogrencılerın dana az teievızyon seyredıp zamanlarının coğunu ders calışmava ayırmalarıdır Aılelerle yapılan goruşTielerden sonra ortaya cıkan duruma gore cocuklarının 11 ve 12 sınıfa gıtmelerını ısteyen ceşıtlı grupların ıstek yuzdelerı şo/ledır. Ulke adı Avusturso F Almanyo Bslcıko Danımarka fransa Isvıçre isvec Holiando nnlandıyo Itaiya ABD Her litre kanda en çok kaç mg. içki 80 Cezalar Ehliyetin alınması 80'130 80 ÇETİN BİR İŞLEM Katrânlı kumlardan petrol çıkartmak çetın ve kanşık bir ışlem. Katrânlı kumlar çu 80'120 80'120 80 Â 50/150 50 İsrail parlamentosu Arafat ile görüştükleri için Kreisky ve Brandt'ı kınadı KUDUS (a.a.) Israıl Parlamentosu Avusturya Şansolyesı Bruno Kreisky \e Sos yalıst Enternasyonal Başkanı Wılly Brandt ı Fılıstın Kurtuluş Orgutu Lıderı Yaser Arafat ile goruştuklen ıçın sert bır bıçımde ele^tırmıştır (FKO) Lıden Yaser Arafat'ın Bruno Kre isky ve Wılly Brandt üe uç gun suren goruşmesı öncekı gun sona ermıştır Israıl Parlamentosu. Kreisky ve Brandt ı kınayan karan 5 oya karşı 82 oy ile almış. kararda Fılıstın Kurtuluş Orgutu. Israıl'ı yok etmek ısteyen bır katıller orgutu olarak tanımlanmıştır Israıl Başbakanı Menahem Begın ve Muhalefet Lıderı Shımon Peres parlamentoda buer konuşma yaparak sözkonusu göruşmelen kınamışlardır. Avusturya Başbakanı Kreisky. görüşmeler sonunda bır radyo söyleşısınde bu görüşmelerın barışa hızmet ettıgını ve Israıl ile Fılıstınlılenn sorunu olan Ortadogu banşının uzun zamandır tum dunya banşı sorunu halıne geldığını söylemış. Israıl ıse, Kreisky Brandt ile Arafat ın Vıyana'dakı gorüşmeler üzerıne Vıyana dakı Büyükelçısını bu konuda danışmak uzere Israıl'e geri çağırmıştL Gözlemcıler, Israıl ın bu hareketinj bir ülkenin dığer bır ulkenin davranışma ne denlı kızdığını göstencı nıtehkte dıplomatık bır hareket olarak nıtelemışlerdı. 80'120 80 100 6 a/ 500 40 000 TL. 3 ay 5 yıl 25 000 TL'ye kodar 500 5 000 TL 8 gun 5 y.l Hopıs 15 gun 6 ay 1 aylık net geln 1 • 2yıl 16 000 TL ye kodar Hapıs bır ay 4 yıl 6 aya kadar hapıs 2 ov Yıllık gelınn osgan 1 100 'u rapıs 6 ayo kadat 1 2yıl 80000 TLye kodar ceza Hopıs Uc oyo kadar 5 10 yıl Bır aylık gelır Azamı 2 /.I Hapıs 2 4 ay 2 000 TL'ye kadar Azamı 1 yıl Hapıs 6 aya Kadar 2.000 TL'ye kadar GenelUkle 1 yıl HapıS: 1 vıl DIS HABERLER SERVİSİ I Avustralyalı aılelerds Yugoslav ailelerde İtalyan ailelerde LuDnanlı aılelerd* Yunanlı aılelerde % % % % % 48 68 69 70 84 SALDIRGAN DAVRANIŞLAR Rapor okullardo az sayıda da olsa gocmev lere karşı saldırgan davranışlarda bulunan Avustralyalı oğrenc lerın bulunduğunu belırtmektedır. Gocmenlenn A.ustralya'ya yerleşme konuaunda sorulan bır soruya Avustralyalı oğrsnctlerden bırının yanıtı şoyle «Nefret edıyorum pıslerdem Hemen kavga çıkarı/onar. msanı kızdırıyorlar Onlardan nefret edı/orum nefret edıyorjn, nefret edıyorum Bof bcl sarmısak yerler ve solukları ıle üzenmızı koku'urlar» Gocmen cocuklarının kendi dıl'erını oğrenmelen ıyı bır fıkır rııdır sorusuna verılen karşılıklaraan bırınde ıse soyle denılıyor: «Evet ama ve sadece Avustraıya'da konuşmamaları koşuluyla Ya da şoyle d yeym benı ve dıger Avustraıyalılan kızdımnosınıar da nasıl konuşuriarsa konuşsunlar » Rapordakı buiguiardan bın ds qocmen aılelermın cocuklarında dana fazlo olgjrıtuk oidugj, cok külturlu loplUTi yaşamına kışıseı dene/ımler 9 atılmaiarı Bu duruma degınen gözlemcıler «Bu cocuklai defansıf ve ruhsol yaşantılan gergınhklprle dolu Avustraiyalı oğrencılere core OÜha avantaılıdıricr » Rapor Avustralya da cıkmakra o'an psk çok etnık gazeteds yayınianmckta ve ceşıtlı yonleri ıle vorumlanmaktadi' ICKİLİ OTOMOBİL KULLANMANIN YOL AÇTIĞI KAZALARDAN BIRI.. I00 milyar dolarlık yolcu uçağı yapımı için Boeing ve McDonnelDouglas firması arasında amansız bir rekabet başladı 1980'ler ıcın üretılecek cYeni Kuşak» ucak tıplerı dev Amenkan şırketlerı arasında omansız bır rekabet başlatmıştır. 100 mıiyar dolarlık bır mali portesl olan •jg80 1990 vıllan arasında yapılacak yolcu ucakları arasındaki rekabet DC10 uçaklarının üstuste yaptıkları kazalardan sonra hız kazanmıştır. Bunun nedenı, McDonnel Oouglas fırmasına Amenkan, Japon ve Avrupa havayolu şırketlen tarafından verıien sıparışlerden bazılarının ıptal edılmesıdır. 1980 1990 yılları arosında dünyadaki havayollarınca satın alınması duşünC'en 350C odet yolcu ucağı Diyasasının vaklaşık %25'ını McDonnelDouglas fırmasının sağlayocağı tahmm edılmekteydi. Ancak. DC10 kazalarının havayolu şırketlerı üzerınde yaptığı etkı nedenıyle bu payın düşmest olasılığ belırmıştır McDonnelDouglas fırmasının karşılaştığı bu durum, uçak yapım pıyasasının %52'sıni elınde bulunduran Amenkan dev fırmosı Boeıng'ın B767. B757 ve B777 tıpi yeni ucak Imalıne başladığı bır doneme raslamaktadır. Boeing'ın ürettiğı ve 1980'lerde ışletmeye başlayacağı bu yeni tıp ucaklar az yo kıt. az gürültü unsurları gozönunde tutula rak tmal edılmiştir. ö t e yandan «Load factor» denılerı ve doldurularr>avan Koltukların doğuracağı zararın karşılanması Icın de önlemler duşunulerek yopılan ımaiatın Boeing fırmasına ovantaılar saglayacağı belırtılmek tedır. YENİ RAKİP: AVRUPA McDonnel Douglas'ın AmenKan rakıbi Boeıng'den başka şımdı bır yeni rakıbi daha belırmeye başladı Yeni rakıp yolcu ucağı ya pımında son yıllarda onemlı atılımlar yapan Avrupa ülkelen topluluğudur. Franso. Federal Almanya, Ingıltere ve Ispanya'nın kurmuş olduğu Aırbus İndustrıe'nın sozünu ettığımız oz vakıt, az gürültü ve tLoad foctor» gözönünde tutularak imal ettıgı A300 ve A310 ucakları da McDonnel Douglas ucaklarının 1980'lerdekı rakıplerı arasında sayılmaktadır. Bugünkü yolcu ucağı yapım piyasasının %52'sını Amenkan firması Boeing, %28.7'sı nı Amenkan firması McDonnelDouglas elındo tutmaktadır. Gerı kalon bolümünü ise Avrupa ülkelerl (Komünıst ülkeler dışındaj ellerınde tutmaktadır Airbus İndustne'nın önümüzdekı yıllarda her ay 23 ucak ımal edecek duruma gelnnesıne karşılık Amerıkan firması Boeing ayda 28 adet ucak ımal edebılmektedir Bu da ABD ile Avrupa arasındaki dengesız'ıği ortayo koymaktadır Bununlo bırlıkte Avrupa UCOK sanavıının aehsmesı Amerıkan fırmalarını ve ozellıkle McDonnelDouglas fırmasını korkutmaktadır 1990 yılı sonuno dek Boeing ın 1500 adet B 767 sıpanş alacağı, Aırbus Indusfne'nın ıse 500 ucak sıporiş alacağı bıldırılmektedır. (Dış Haberier Servlsi) "C,, vitamininin fazla kuliandması sağlığa zararlı YOLCU UÇAĞI YAPIMI PİYASASLNDA PAY OPvANLARI Avustralya Gıdo Karumu Ba<=kanı Dr Basıl Hatzel C vıtamını hoplarmın fazla oıanda kullanılmasının pek cok kışının sagiıgını bozdugusu ılerı surmuştur Yeni kuruicn kurumun yaptıgı a'cşnrma. ba zı Avustralya yerlılerı (Aborıgıne) dısıııdo Av'ustrolyalıların sureklı olarak C vıtamını hapları a, maya gereklerı clmadığını ortavo çıkarmıştır Hastanelerde yapılan ca'ışr.alar sonucu e'de edılen bugL^a gore bobrek taşlarmdan aoloyı rahatsızlık cekenlerın q derek artmosında C vıtamınınT cok moda» oinıosı rol ovnamaMo dır Dr Hetzel hergun 500 marlık 10 ıle 20 arasmdo alınan C vıtamını hap.arının uzun bır sure sonra bobrek ranatsızlıklanna neden oldugunu belırterek «maaıespt bu durumdo olan pek cok kışı vardır» demıştır Dr Hetze e gore C v tamını < cılgın ığının» yaptıgı hasarlan tam olarak an'amaR ıcm en az 10 vıl qerekmektedıı Aynı zamando Federal Hukjı.ı t Bılır.isel Araştırmalor oraanı?as onundo ».nsar, gıdaları» boiumu başkam olan Dr Hetzel C «ftomınınn varattıgı sorunlar konusunda bu vıtamının unlu savunucusu Amerıkalı bı ım adamı Dr Lınus Pau lıng ı sorumlu tutmaktadır «Pek cok k.şı 2 Nobei odulu kazandığı ıçın onun sozlerını dınlemektedır O/sa oduller Deslenme ve gıda konusunda rieqıl barış ve kimya dallorında verılmıştır» dıyen Dr Hetzel Gıda Ku rumunun vanıitıcı bılgıler.n s<ovrı onma&ı ıle sovasım vopnax r n kuruld jg ,nu be'ırtnrstır Ku rum. ayrıca Jitamınlenn kullanıiması dı/e' ve okui onc^sı çocı.k arının beslenme soruo or konulannda do loplumun ceşıtlı kesımlerını ayd nIf tmn r n f p v ı n ı ytiWl«>ncmA^tır UÇAK PİYASASININ % 281 İNE SAHİP OLAN MCDONNEL DOUGLAS'IN DC10 KAZALARI NEDENÎYLE PAYESfl YİTİRMESI OLASILIĞI VAR. i