Katalog

CUMHUEÎYET 27 HAZİRAN 1979 D O K U ; önce o kin töten kalantoru, hfç blr şeya ne Insantık ahlâkına, ne Mr. Fcrd'un dehasına, ne de normal motora inanmayan para tuccarını aldı karşısına. tYanlış kapıyı oalmıyor musun pekl?. Gelecek, elektrığln değll ml? Belki de uygun blr elektrık motoru da otomobill yürütür. Elektrık enerıısl depolamayt duşunebıllrlz orneöın? En azından ulkenin buyuk nehirlerlnde... Hem, küçük uzaklıklar da \ıar, yani, demek istıyorum ki, taksller.» Mister Ford, azarlayıcı blr tovırla bumunun ucunu oynattı. «Motor bağımsız olarak duşünülecektlr. Kücük uzaklıklar, kOcük meselelerdır Amerıka bır eğlenceler parkı değil. Amerika dsv bır kıtadır. Elektrık enerpsı depolamak, Izninızle sadece hlkâyedır Oysa Standard Oı! şirketınden benzin depoları elle tutulu şeyler. 1890'lara yaşamıyoruz baylar, ve yeni blr bulgunun tartışmasını yapmıyoruz burada Içten yanmalı motorlar, bütün uzmanlar tarafından kabul edılmış bulunuyor. Günumüzun en seckın adamından, Thomas Edıson'dan söz etmek Isterım burada. Elektrık konusunda ondan başka kımse söz duşer, sorarım s.ze? Ve Thomas Edıson bana ne dedı. bılıyor musunuz? 'insanoğlunun taleplerl karmaşık ve pek coktur. icten yanmalı motor hafıf, bağımsız ve aynı zamanda güçlü. Kuşkufiuz, bu motorlardan gerektığınce yararlanılacaktır!» Sermayecıler dıkkatle dinledller. Gözterlnden doygımlul^ Inanmı$lık ve bıraz da huzursuzluk okunuyardu 100 000 dolar sokaktan toplanmıyordu Onca parayı vermeden önce. her şeyl nıce eleyıp sık dokumak gerekti. Mister Ford konuşmasını sürdürdü: iBlldlğlnız gibl benlm 900 model yorışta blrlncl o!du Ş!mdl Iş konuşalım baylar. Otomobll merak ve ılgl uyandırmaktan daha büyük Işler yapablllr. ömeğirı kazanç getireblllr otomobll.» Mlster Ford ayağa kalktı. tane tane konuşuyordu. Genış dı. Ne kehanette bulunuyordu fiın mis kokulu ormanlarını mı Pazar aylnl volzl gibl clddl ve alınlı, alımlı bır gorünümü vorbu böyle? Yoksa Kenan Dıyarıanlatıyordu?... OTOMOBİLLİ YASAM Yazan: Üya EHRENBEURG Çeviren: Şemsa YEĞİN Resimleyen: EGkmet ANDAÇ "İşçilerimiz çalışırken düşünmeyi bırakacak,, verinlz baylar: 'Boşa harcanan beş dakfkalık zaman, pencereden dışarı atılmış blr dolar demektır' *Ve kafanızı dlniendirecek, clğerlerınlzi temızleyecek en güvenillr llac: Temiz hava.' Ve son olarak: 'Blr ışadamınnı aile yaşamına olduğu kadar, is yaşomının gunluk gereklerlne de cevap verecek bir otomobil. Makul hız. Makul yapı. Makul flyat.» cNasıl oluyor da flyatlan o kadar dOşOk tutablllyorsun?» cHer şeyden öace ilerı görüşlOlüğümüz bunu olası kılıyor. Dondurma üretıyor değılız kl. serin yaz günlerınden korkalım? Bugün bıraz dışımizi sıkacağız. Yann, bu olçakgönüllüluğümüzun karşılığını yüz katıyla alacağız. Uzun yıllar ılersını duşünerek yapmalıyız hesaplarımızı Her seferınde yüksek kazançlor getıren, ama hıc bır vakıt büyük alıcı kıtlelerıne ulaşamayacak pahaıı otomobılier üretmektense. malımızı zararına ya da yalnızca maiıvetıne satıp pıyasayı kuşatmak daha akıllıca bir dovramş olacaktır.» tikıncl olarak Clretim sureclnln lyl örgütlenmeslnl sağlayacağız. insanoğlu kadından, yani bır başka insanoğiundan doğmadır Makınelerı makıneler üretmelıdır Işçılere gelınce, hepsının bırer makıneye donuşturülmesı, makınenın ışını gormesı gereklıdır. Çalışırken duşunmeyl bırakacaklar. Bu, duşlerde gelıştırılen bır uydurmaca değil. emek sorununa getırılebılecek tek akla uygun çozümdür Mckıne üretırr>ınde, zih'isel işlevlerı olmayan bır adam, en uzmcn muhendısten daha elverışlıdır » cPekl bunu nasıl gercekleştırmeyl tasariıyoreun? Iççllerlmlz zencı değıl ne de olsa Onları yola getirmek kolay değil ..» «Hayatın sarsıimaz yasalarıyla başlıyorum ışe Daha önce de «cu edığim gıbı, kuşlarm şarkısına bayılınm Ama ben, şarkı soyleyemem Ne yazık kı, sesım güzel değıl Ama tenor Caruso'nun sesi olağanustu. Bı dığım kadar'yla da yüz bınlerce dolar değennde Eşıtlık sadece tehlıkelı değıl, doğaya aykırıdır. Ben nasıl şarkı söyleyemezsem, ışcıler de çalışırken öyle duşunemezler Ancak, gene de kendılerının özgun bır ozellıği olduğunu gostermek ısteyenler cıkarsa, bunların fabnkada yerl olmayacaktır Bazıları kâşıf olacak, bazıları da dılencı ya da ktıl Işçılere uyacağız. Işlemlen ve süreclerı bas tleştırerek yavcş yavaş bedensel ve zıhmsel cabalarını hafıfleteceğız. Çoğunluk bıze mmnettar kalacak. Tam isted ğımız gıbi o'mayanlar, bumunun doğrusuna gıdenler de cıkacak elbet Benl blr makınenın onune koyun, haftaya kalmaz delı cıkarım Tekdüzelık bana gore değıldır, hıç gelemem boyle şe,lere. Yaratmolıyım ben, durmadan yeni çsvler peş nde koşmayalım Bana öyle gelıyor ki, s zın suyunuzda da yaratıcılık kaynıyor Ama blzlm gıbi kac kışı var şu dunyoda'? Bız, Amerıka'nın beyınlerlyız. işcılerı Guneylı zencılerle bır tutuyor değılım. yanlış anlamayın Tersıne, onları kole gıbı calışmanın yükunden kurtarmak istıyorum Deneme devresınde başarılı oiur, makınelere alışT, kend lerını mckınelere ayarlayabılırlerse aylıklarını yukseiteceğız Ve gun gelecek kendı oz ışçılerımız bızden otomobıl satın a'ccaUar goreceksmız » Mallyecfıer bibırlerının vuzuns baktılar içlerınden blrl kendınden gecerek seslı seslı guldü hatta işbilır, aklı başında bır adamdı bu Ford doğrusu ve bu anlatılanlar onları hem coşturuyor. hem de b.raz şaşrrtıyordu. tSaşkınlığınızın sebebinı anlamıyorum baylor !şc'!er Caruso gıbı şarkı soyleyecek ya da devletı ycnetecek cİ3mı/orum, yanlış anlamayın Bu gıbı delı sacmalarını Avrupalı sosyahstlere bırakalım. Ama işçıler otomobil alacak hale gelecekler Bu bir fıyat meselesl. Bır lıtre gaz yağtnın bır dolara satıldığı gunlerl ansıyanlar vardır ıcinlzde kuşkusuz Benım çocukluğumda babamın ciftlığinde gaz lambası lüks sayılırdı. cBlroz konu dışına cıkmama Izln verırsenlz, şunu bellrtmek ısterım ki, Amerıka bugün, gerçek ergınlığe, gelışmeye giden yolun başında bulunuyor. Gerçekten de Tanrı'nın ulkesl Amerıka. Son derece uyanık, aklı başında ve Hınstıyan ahlâk değerlerinl korumayı başarmıs insanların ulkesıdır Amerlka. Kast toplumu savunucusu olduflum sanılmasın cma Halı vakti yerınde olmakla bırlıkte, basıt bır aı'eden gelıyorum ben şahsen Ne var kl değışık goruşlerdeki kışılerln anladığı anlamda bır demokrasıyl saçma buıuyorum Deha yok bu demokrasıde, secım aritmeiıfii var yalnızca. Eskl dunyaya bakın bir Bır doktor kalkar. bazı ülkelerin felçlı olduğunu söyler Ne kollar, ne de bacaklar beyln merkezlerıne başeğmıyor artık Kendı başına iş yapan. para kazananlar altmlarını çoraplanna t kryorlar, o değerli bırıkımlerlnl tutkuya, oburluğa dönuştürüyorlar. Bu, kan dolaşımını engelllyor. işçıler her geçen gün greve gıdıyorlar Senet pıyasası kolay kazançlar peşınde koşuyor Böyle blr demokrasi ne yollarımızı gelıştirebllrl, ne yeni unıversıteler inş aedebılır, ne de müzeler acabılir. Kultur, batıyor baylar Başka caresl yok. Başıbos bır düşçünun dudaklarından dokülen demokrasi. bir sıfırlar toplamından başka birşey olomaz. tllk blr yıl lcinde, Ikl bin otomobil çıkaracoSız. Dıyellm A Modell. Cıft sılındır. Sekız beygır gücü Motorun yopısı mumkun olduğu kadar basıt olacak öyle ki, en becerıksız'er bile, hotta kadınlar, delıkanlılar bıle kullanabılmell otomobill. Fıyat da ona g c e , ucuz oacak. Otomoblılerımızln tanesınl 850 dolardan satacağız Dört yıl Içınde yılda 10 000 otomobil üretmeye başlayacağız. Böylesı bır özgüven, şaşırtıcı görünebılır sıze. Ama ben, Amerıka dakı butun fabrıka'orın bır yılda çıkardığı orabaların toplamı kadar otomobılın tek bır (jünde üretılebıleceğı olasılığını gorüyorum. lyi bır organızasyona bakar bu O kadar. Otomobıi sanayıı mutlaka ön plana çıkmalıdır. tBen şahsen yurümeyl severim Kuşlarm cik cfklerlnden ve scnan kokusundan cok sevdığım şey yoktur belkı bu dünyada Ama ya$am, benım kışısel beğenilerımden cok daha karmoş k ve ben. kendı açımdan değil, yaşam oçısından bakıyorum meselelere. tHalka yapacağımız cağrının taslak metnlnl okumoma Izln (Arkası Var) TELEVİZYON 18.30 HABERLER 18.35 ARI MAYA Lılı ve Jack adlı kelebeklerfn k o zadan çıkışını ızleyen Maya ıle VVılll bunıann gelıjmesının ne denli cabuk oidugunu gorurler. Bu gözel rastlcntı aralarında dostluğun oluş masm ısağlayacaktır. IRADYO 05 00 Açılış, program ve 05 05 Türkuler, şarkılar ve oyun havaları 06 02 Günaydm 07.02 Koye haberler 07 30 Haberier 07 40 Sabohtan sabaha 10 01 Arkası yarm 1021 Bölgesel yayın 11.05 Turk hafıf müzıfll 1120 Solıstler gecıdi 1146 Türkuler 12.00 Bölge haberlert 1210 öğle üzerl 13 00 Haberler 13 30 Bölgesel yayın ve reklamlar 14 32 TDrküler TRT 1 i 15 01 Şarkılar 15 40 Turkü'er geçldt 16 00 Bölge haberlerl 1615 Beraber ve solo şarkılar 16 45 Turkuler 17 02 Akşama doğru 18 01 Çocuk bahçesl 19.00 ÇOCUKLARLA BAŞBAŞA Televızyon Cocuk Yayınlan Şubesınden Hılmı Akyalçın tarafındon programda hazırlanan okul öncesl çocuklara yonehk programda ev. barxe sokak, bakkal, cadde tanıtılarak «Arslan Ile Fareı adiı çlzgi oyku verılecek ls;.3O ARİF MEŞHUR SÖYLÜYOR Vuzık Eğlence Yayınlan Şubesln den Unal So maz ın nazırlcdığı programdo Arıf Meşhur, Ankara Raavosu saz sanctcıları eşlığınde, «Bır Güzel Metheaem Ban Cıhan Yanmasın», tDeraınden Deloldum» cAçardı Dükkânı Kumaş Satardı». tSevdığlm Bari Ssn Bır Selâm Gönder». ve <Abdal Olsam Şallar Şallar Gıysem Ağnıme» adlı turkulen soylecek 19 00 Haberler 19 30 Bölgesel yayın 1955 Cevremızde yorın 20 02 Çocuklar ıçln on dakika 20 15 Koy dağarcığı 20 40 Türkuler geçıdi 21 02 Konuların Içlnden 2130 Şarkılar 22 40 Türkuler 23 00 Haberler 23100100 Bölgesel yayın 2310 Beraber ve solo şarkılar 23 35 Türkuler geçıdi 00 02 Unutulmayanlar 00 55 Günün haberlerlnden özetler 0100 Program ve kaponıs TRT 3 07 00 Açılış ve program 07 02 Güne başlarken 08 00 Sabah konseri 09 00 Turkçe haberler 09 30 Gılbert O Sullivon BÖylüyor 10 00 Senfonık müzık 10 45 Saz eserlerı 11 00 Öğleye doğru 12 00 Turkce haberler 12 03 Ingılızce habe^ler 12 06 Sızm ıçın seçtık srlml 13 00 Konser saatl 14 30 Caz müzığı 1500 G'jnOn rfonser) 16 00 Oda müzıği 17 00 Türkçe haberler 17 03 Ingli'zce haberier 17 06 Hafıı muzık dunyos n ge'intı 18 00 Stürlvo FM 19 00 Bır konser 20 30 Caz us'alan Cağlar Akımlar ve 2100 müzlk 2145 Ankara Rad/osu coKsesli k o n s ' j 22 00 Türkçe haberl*22 03 Ingilızce habsrler 22 06 Gecenın getırdıkieri 23 00 Çarşamba konseri 01 00 Program *e kaoanış TV, İstanbul Festivali'ne gereken ilgiyi göstermiyor İstanbul yoğun sanat günleri yasıyor. Ulkemızde en cıddî festivaünde yıne olanaklar çer cevesmde dunyanın tanınmış sanatcıları ve toplulukları bulunmakta. Coğunu belkı, ancak yıllar sonra bır kez daha ızeyebılsceğlz. İstanbul Kültür ve Sanat Vakfı Başkanı Aydın Gun'un kışısel çabalanyla Istaibul Fe3 tıvali de programlarına alındı bu sanatçıların Hal böyleyken, bu denli onemlı bır sanat olayı acılışından ancak beş gun Bonra yırmi dakıkalık bir özete sığdırıldı. Bu haftalık basın bultenlne bakıyoruz naklen yayın yok Belkı banda alınıyor, sonra yayınlanacak. Ama blr haberl, bir önemII olayı sıcağı sıcağına vermek dururken aradan haftalar geç tiğında yayına sokmak habercılıkle bağdaşır mı dıye sormak gerekıyor. Şımdlye dek Detmold Nefesll Çalgılar Topluluğu'nu, fTheatre de L'Aquarium'u, Janos Starker Rudolf Buchblnder Ik lısl'nl, Janacek Dârtlusü'nü ızledık. Hepsı de kendl dallarında. dünyaca ün yapmış Uluslararası ödullerle değerlendınlmlş toplulukları Nıye yalnızca gosteri yerlerıne gidebnen bır kltle ızleyebılsın onları' Tum yurt capında yay gınlaştırılmasında TV ılgılılerı yarar gormezler mı? Anlaşma sağlanamadı. gösterılerde izleyicl sayısını düşurürdu gıbi mazeretlere de sığınılmaz, çunku kendılerıyle konuştuğumuz festival düzenle yıcıleri her toplulukla anlaşma sağlamayo hazır. Ayrıca seyircf sayısındaki bir azalma dan da kaygılan yok «Bu gös tenler TV'den yayınlansa ya yınlanmasa da meraklısı olan gıdıp yerınde gorecektır» deniyor Demek kı ortada clddl bır ilgısızlık söz konusu. TV, çeşıtlı dallarda gösterdıği ılgıyı, kaçırılmaması gereken bır olay mtelığındekl Uluslararası 7 İstanbul Festıvalı'nden de esırgenmemeli dlyoruz. 08 00 08 02 09 00 09 30 1000 10 30 11 05 Açılış ve program Gun başlıyor Olayların içınden Sabah konseri Şarkılar Uluslar ve blz 1 1 14.00 14.30 1500 1530 1600 Rl 2 17 00 Büyük eserler 1800 Yurttan sesler 18 30 Anıların getırdıklerl 18 50 Hafıf müzık 19.00 Haberler 1930 Hafıf müzlk Trırkülftf 20 00 Karma fasıl 20 30 Türk hafif muzigi 2045 Türkuler 2100 Radyo tiyatrosu 22 00 Türkuler gecldı 22 30 Solıstlerden seçmeler 23 00 Turküler ve oyun havalan 23 30 Haberler 23 35 Çeşitli sololar 23 55 Program ve kapcnış 20.00 BİR KONU BİR KONUK Jühde Gulızar'ın hazırlayıp sunduğu programda ulke ve genclık somnlan uzerıne yapılmış bir eoyleşlye yer verılıyor. 20.30 HABERLER 21.15 MİNİK KONSER 21.20 ÇARŞAMBA GECESİ 22.20 KAÇAKLAR Yonetmenlığı Harry Harrls torafından yapnan ve başrolıerlni Josh Aıbee Dorothy Mc Guıre ıle Van Wil lıams ın paylaştıkları tKaçaklar» adlı fılmde Johnnıe aıla çevresınden kopmuş. yakınlarını bırakarak kenti terketmıştır Onu arobasına alan Steve evıne dönmesı icin Ikna etmeye colışırsa da başaramaz. O gece de yıldırım duşmesi sonucu Afrıka Bahcesmın te! orgusü yıkılmış cYara »odlı Leopar kacm ştır. Meral Uğurlu'dan şarkılar 11.25 Hafıf müzik 1140 Yaşayan hukuk 12 00 Kücük konser 12 20 Şarkılar 12 40 Yörelerımiz, ezgılerlmlz. geleneklerimı* 13 00 Haberler 1315 Çeşıtlı klâsık muzik 13 30 Olayların Içlnden Şarkılar Çeşıtlı mOzik Turküler geçldl Şarkılar Turküler ve oyun havaları 16 20 Arkası yarm 16 40 Şarkılar S!NE,MA Yenişehir NERGİZ (18 38 83) Konsızlar T Savalas R Shavv SINEMA BATI (18 83 23] Capkınlar Kralı J Bırkın, P. Rlchart DILEK (17 16 54) 1 Yadeller F. Tayfur N. Nazır, 2 Şahlt M. Ar • R. Harrlson 23.50 HABERLER K. Dere Çankaya ÇANKAYA (28 07 80) Uçak Korsanları Sean Connery SINEMA AKÜN (27 76 56) Tehdıt (Lla Menace). (Tves Mantand) KAVAKLIDERE (26 73 79) Erkek Dedığın Ne Çalar L Buzzanca Ulas NUR (11 58 07) 1 Yosmaların Belalısı. Lee Van Cleff. 2 Kakıharı Yolcuları S. Becır SUS (11 81 14) 1 Ala Geyık C Arkın M Mutlu, 2 Batan Güneş F TayfurN Nazır Cebed CEBECİ (19 32 08) 1 Çıl gın Hayat J. Levvıs, 2 Kabodoyının intıkamı R. Taylor ÇARŞAMBA GECESİ SON KEZ EKRANA GELİYOR «Çarşamba Geceelı bundan önc» izleyıcılerın beğenısınl kazanan konuları yenıden ekrana getlrıyor. Bunlar arasında dolmuş yazıları, FenerbahçeII oto yarışçıları, yirml çocuklu yurttaş, 16 yıldır uyumayan adam, satılık koy. Sefakoy ve sorunları, Mezarcı Ka dın Emıne Yılmaz, tersten konuşan vatandaş, sakat adam Mehmet Temel ve eşı gibl konular yer alıyor. Ayrıca Mujdat Gezen'ın güldurülerl de ızlenebılecck Uğur Dundar'ın hazırladığı program yenı donemde yayınlanmayacak Cagr iı olarak gıttığı Amerıkanın VVas^mgton, New York, Baltimore, Nsw Or,eans ve San Fransısco kentlerınde çeşıtlı yapım çaıışmalarına katilan Uğur Dundar, önumuzdekl donemde yenı a'andığı Istanbul Televızyanıı Prcgram Mudurlüğü gorevtnl vk TV bu haftadan baslayarak pazar gunleri yayınını »aat 17den sonra başlatacak. Böylece Tele Pazar ve içerdi&i çeşitli bölümler, yaz boyunca tatile glnyor. Bu uygulama. özellikle TV seyrinln herşeyın üstunde bır tutku halıne gelcLfeı yurdumuzda ters karşılanabılır Çeşitli nedenlerle (sağlık nedenlerı gibl) pazar günü evde geçırmek zorunda kalanlar. bu uy^ulamayı yadırgayabilır Aynca ulkemızde. hele büyük kentierde pazar gunlerl bır deniz kenan bu!up da eerinlerrpnln artık her babsvi£idin harcı olraadıgı da bılinıyor. Ancak, tum bunJara kar Pazar günü TV tutsaklığına paydos... şın, bız bu tatili yerınde buluyoruz. Bu tatil, hem yıl boyu TelePazan hazırlayanlar. hem de yıl boyu her pazar eve kapanıp izleyenler açısmdan hakkedihnıştır. Olanaklar ne denli kısıth da olsa, denıze ginlebüır temız bır kıyı parçası bulmak na denl] güç de olsa 2 ay boyun ca öylesıne uzak kaldı&ımız doğadan bır parça daha çok yararlanmayı, onu yapamasak bıle aılemizle, çevretnızdekılerle komşulanmızla daha yakın ilışkıler kurmavı deneyehm. Yıl boyu süren •TV tutsaklıĞrı»ndan kurtulmak dışa ve çevremıze dönmek ıçın bu 2 ay a mayacak bır fırsat. OKTAY AKBAL YEN! ÇIKTI V. Uluslararası Nasreddin Hoca Karikatür Albümü 150. TL IV. Bütün kltopçılardo ve Tepebaşı Karikatür Muzeslnde. Uluslararası Nasreddin Hoca Korıkoturlerl Albumü 100 TU Uluslararası Nasreodin m. Karlkatürleri Albümü Hoca 5 0 TL. Uluslararası n. Karlkatürlerı Nosreddin Hoco Albümü (kolmodı) L Uluslararası Nasretfdin Hoca Karikatürlerl Albümü (kalmodı) KARŞI KIYILAR r Oyküler uykucükier Yeni Cıka 40 lira TEKİN YAYINEVI CAĞALOĞLU (Bu kltapto yazarın yıllardır aranan Tarzan öldö' odlı Onlü yapıtı da ayn bir bölüm halınde yer aımıştır.)