Katalog

O N t K İ CUMHUUİYET 21 I1AZİRAN 1979 Toplantılar, zamlar, kararlar... • 1962 1960 oğustosundo petrol ortaklıklarıyle yapılan görüşmelerde olınan korarların kabulü lcin OPEC. 1962'd» üyelerln» toplantıya cağırdı. • 1964 OPEC bünyeslnde meydana flelen ilk anlaşmazlık: Irak anlaşmaya flyatlar hükmünün eklenmeslne karşı cıktı. • Hazlran 1968 OPEC 6. toplantı« Topluluk petrol ortaklıklarının hükümetlere ödemelerlnln aflşe fiyat üzerln den olacağı ve bunun da OPEC hükümetlerlnce bellrleneceğlnl llan ettl. • Ocak 1970 Varll başına ham petrolün flyatı OPEC tarafından ılk kez 1 doların üstüno cıkarıldı: 1.80 dolar. • 1 Ocak 1973 Arap Israll sovaşıyla blrllkte petrol flyatları korkunc blr bıçımde artmaya baijladı. Yenl fiyat 2.59 dolar olarak bclınondı • 10 Ocak 1974 Zam orani % 160 ham petrolün varil başına fıyatı 9,41 dolara fırladı. • Kasım 1974, ~ Yapılan bu % 41lük zamla petrolün flyatı dünyada ılk kez 10 doların üzerlne çıktı: 10.24 dolar. • 17 Aralık 1976 Doha (Katar): Aşamalı olarak % 15 zam yapıldı (1 Ocak 1977'den başlayarak % 10, 1 temmuzdan başlayarak da % 5) Suudl Arablstan ve Birleşik Arap Emlrlıklerl 1 Occk 1977'den başlayarak yalnız blr kez olmak üzere % 5 zam uygulayacaklcrını açıkladılar. Aşamalı zamma göre blr varll petrol flyatı ocak ayında 11.51 dolardan 1.66 dolara, temmuzdan başlayarak da 13.29 dolara çıkarılacaktı. • 17 Aralık 1978 Abu Dabl (BAE): OPEC. 1979 Içlnde 4 aşamalı olmak üzere % 14.5 oranında zam yaptı. Buna göre 1 ocak 1979'da % 5'llk blr zamla blr varll petrolün flyatı 17.3 dolor, 1 nisandan sonra % 3.80'lik blr zamla 13.84 dolar, 1 temmuzdan sonra %2 29'luk blr zamla 14.16 dolar ve 1 eklmdon Itibaren öe % 2.91 artarak 14.70 dolara yükselecektl. S. Arablstan Ise % 5, Ubya lle Irak Ise % 25 zam istedller. • 26 Mart 1979 OPEC'ln Cenevre toplantısı, % 9 05 oranında zam yapıldı. 1 nisandan gecerll olmak üzere yapılan bu zamla 13.34 dolardan Işlem gören varıl başına petrol 14.54 dolardan Işlem görmeye başlayacaktı. Üyeler kendl petrolüne plyasa koşullarına koşut olarak ek zamlar yapabilecokler atna bu varll başına 4 doları aşamıyacaktı. Ancak OPEC Dyelerl 18.54 dolardan Işlem gördürecekleri petrollerlnln bu flyatını ancak gellşmlş ülkelere dış satım yoparken kullanablleceklerdl. OPEC toplantısı kaygıyla bekleniyor Hazırlavan : Selmin GÜNEL IRAK IRAN PETPOL C1978 OKTAUVMA) Petrol Bukanlan 20 haziran salı gunu bır kez daha Isviçre'nın Cenevre kentinde bir araya golip petrole zam konusunu görüşerekler. Varil başına ham petrol fiyatına % 15 dolaylarında zam yapılması beklenen toplanuda alınacak kararlar tüm bntı dunyasında merak konusu olmaya devam etmektedir. 1073 1974 Arap Israll savaşıyln birlikte OPEC turafından % 400 oranında zam yapılan petrol fiyatlan. o donemdo diınya okonomisini altüst edfrek etkısmı sürdünnüş ve özollıklo bu yıl içindo doruk noktasına ulaşıruştır. 1978 yılının son haftasında Iran'ın. ülkede beliren karışıklıklar nedenıyle, petrol üretiminı durdurması. bunun sonucu olarak da dunya petrol Rereksiniminin artması yenl zam patlamaları yaratnuştır. OPEC'in yıne geçen Aralık ayı içinde Birleşik Arap Emirlikleri'ndo yaptı£> toplantıda aldıgı ve bu yıl için geçerli olrnası gereken 4 aşamalı % 14,5 zam karan askıda kalmıştır. Şubat ayı İçinde Iran yeniden üretime başlnmış, ancak bu üretım oski düzeyın altında kalmıştır. Diger üye ülkelorin iso Rrrek rezervlerini korumak gerekse da fiyatlan yüksek tutmak amacıyla üretımlorini kısmaları, sosyalist blok dışındaki ülkelenn petrol tüketiminde 1,5 milyon varillik (günde) açık yaratmıştır. Günde toplam 51 milyon varil tüketen bu ülkeler İçin bu açık ufak bir rakam olarak görünse bile petrol fiyatlannj altüst etmeye yetmlşfü. Büyük tülcntıci kapitallst ülkeler bu açıgı kapamak için bir dizi önlem almaya (örneğin tüketimde % 5 kısıntı gibi) kalkışmışlarsa da başanya ulaştıkları söylenomoz. Bu nedenle uluslararası petrol piyasasında amansız blr rekabet başlamış ve resmi petrol fiyatlan yerini orman yasasına terketmiştir. Spot alım fiyatı 40 dolara ulaşan Rotterdam serbest piyasasında parayı bastıran petrolü alır görüşü geçerlilik kazanmıştır. Doğal olarak bu ilkeden hareketle gelişmlş ülkelor sözkonusu parayı bastırabildikleri için OPEC ülkeleri de ürettikleri petrolün bir bölümünü spot piyasası' için ayırmaya başlamışlardır. Ancak petrol fiyatının. resmi OPEC fiyatının 2,53 katına çıkmasının bile OPEC'o çok büyük kazanç sa£ladığını söylemek olası degildir. Her Zaman olduğu gibi bu alanda da parsayı yine çokuluslu şirketler toplamaktadır. (Geçen yılın aşağıdakl gelir tablosunda da bu görülmektedir.) Nitekim petrol şirketlerl tarafından uygulanan «ölçüsüz fiyatlar» altı büyük Amenkan şirketinin 1979 yılının ilk üç ayında 2,5 milyar dolar kâr saglamalanna neden olmuştur. öte yandan Başkan Jimmy Carter lstedlgl kadar onlem poketl açadursun. günde 21 VARİL / 6ÜU CENEVRE'DE TOPLANACAK OPEC ÜYELERÎNİN PETROLE YÜZDE15 DOLAYLARINDA ZAM YAPMASI BEKLENİYOR. U2ETIMI PETROL BAHREYN 58. OOO VA2İL /GUN C1978 OPTALAMA) PETROL VAHlı /GLJKl URETIMi VARİL /GUN 0 9 7 8 ORTALAMA) KATAR YENİ ZAM, DÜNYA PETROL BUNALIMINI BİRAZ DAHA AĞIRLAŞTIRIRKEN BUNDANEN BÜYÜK ZARARI YİNE GELIŞMEKTE OLAN ÜLKELER GÖRECEK. 480,000 Rottcrdam piyasası BTRLEStKARAPEAl. PETROL VARll I GüN 1978 OU.TAl Uİ'£UM\ 3İ5.OOO MILVOM DÜNYAMIZIN EN ZENGİN PETROL BÖLGESİ BASRA KÖRFE2İ ULKELERlfolN GUNLUK PETROL ÜRETİMLERİ. VARÎL BAŞINA HAM PETROLÜN FİYATININ 40 DOLARA ÇIKTIĞÎ ROTTERDAM SPOT ALIM PİYASASINI ELE GEÇİRMEK İÇİN ABD VE AET BÜYÜK BÎR ÇABA HARCIYOR. milyon varil petrolün tüketlldiğl ABD'de petrol şirketleri Kongre üzerinde Amerikan halkından daha etkili durumdadır. Çokuluslu şirketler, üretici ülkelerden resmi fiyattan satın aldıklan bir kısım petrolü ivedi olarak doların daha bir hoş koktuğu Rotterdam piyasasına götürmektedirler ama bu pıyasadan az geli.şmiş ya da gelişmekte olan ülkeler, degil potrol satın almak, buraya yaklaşamamak iadırlar bile. ABD AET savaşımı Işin iİRinç yanı kapitallst dünyanm lltly» aynlarak bir petrol savaşımına girmesidir ki, bu olgu fiyatlan serbest plyasada daha da yükseltecege benzemektedir. ABD, kendine BATILI ÜLKELEKİN 1978'DEKİ PETROL DIŞALIMI ABD JAPONYA F. ALMANYA FRANSA İTALYA İNGİLTERE HOLLANDA İSVEC KANADA 42,2 mllyar dolar 23,9 14.1 11,1 8 4.2 2,5 2.5 1,2 gelmeal gereken petrolün Rotterdam plyasasına gitmesi dolayısıyla dışalım petrolünün fıyatını varil başına 5 dolar desteklemeye başlamı^tır Aynca enerii konusunda yürüttüğü politika nedeniyle ağır cloştinlere hedef olan Başkan Carter Amenkan petrol şirketlerine Rotterdam spot ohm pıya.sasından uzak durmalarına ilişkin talimatı geri almış ve ülkeyı kapalı kapılar ardında yoneton şirketleri yeniden bu piyasaya yöneltmiştir. Ancak bu kez Avrupa'ya gidcn petrolün miktannda azalma olmuş ve daha henüz ortak bir petrol politikası saptayamayan AET İçinde kıyamet kopmuştur. Ve şimdi AET spot alım piyasasıru ellnde bulundurmaya devam etmek İçin hüyük bir çaba harcamaktadır. Nitekim ge çen Kf toplanan AET Enerjl Bakanlan, ııpot borsasında yükselen bir vanl petrolün flyatını duşürecek onlem almayı plyasa başka yere taşınır gcrekçesiyle reddetmişlerdır. Petrol alım pıyasalannda durum böyleyken, rekabet nedeniyle varil bişına ham pelrol fiyatı sürekli artış göstermiştır. OPEC ülkolerl potrolü resmi fiyat olan 15 20 dolara. satmak yerino spot fiyat. 30 doların üstünde satmayı daha çekici bulmaktadırlar Böylelikle zam üstune zam yapmaktan kaçınmaya OPEC üyelerinin 26 haziranda yapması beklenen zammı şayet batı dünyanı gerekli önlemleri almadığı takdirde yeni zamlar kovalayacak ve petrol sorunu fçündomdeki yerini korumaya devam edecektir. OPEC'e karşı kurulan bir örgüt: Uluslararası Enerji Ajansı D ONYA plyosasında petrol flyatlarının bızla yükselmesl sonucu, petrol tuketlclsl ülkelerln fiyat ve ikmal gücünü artırmak için Ekonomlk Işbirliğl ve Kalkınma Örgütü (OECD). 15 ka8ım 1974'te Uluslararası Enerjl A|ansını (IEA) kurmuştur. OPEC'e karşı blr cophe nıtellğl taşıyan ve ABD'nln öncülüğünde kurulan IEA 16 uyeden oluşmaktadır: ABD, Federal Almanya, İngıltere, Belçika, Lüksamburg, Hollanda, Italya. Danlmarka, İrlanda. Japonyo, Kanada, Avusturya, ispanya, Isvlcre. Norvec, Isveç ve Türklye. EXXON SHELL MOBİL TEXACO BP SOCAU GULF ÇOK ULUSLU PETROL ŞİRKETLERİNİN (7 KIZKARDEŞ), 1978'DE PETROL DIŞSATIMLARI 60,3 mllyar dolor 44,1 34.7 28.8 27.3 23.2 18 OPEC,l960'ta Venezüella'nın öncülüğünde kuruldu K Temel amaçlan Uluslararası petrol tröstlerlnln büyük ölcödekl etklsiyle petrol tüketen Batılı ülkelerln oluşturdukları eöz konusu örgütün kuruluş sözleşmeslnde, ülkeden ülkeye petrol dağıtımında petrol tröstlerine tekel hakkı sağlayan ve cgerektlğlnde petrol üretlclsl ülkelere karşı askori müdahalede bulunma» hakkı tanıyan hükümler yer almaktadır. Örgütün kuruluş ve faallyet amaclarını f u blCimde sıralamak mümkündur: • Petrol Oreten ve tüketen Olkeler orasinda leblrllğlnl gellştlrmek. • Ivedl durumlarda pelrolün oz kaynaklardon karşılanması İçin ortak caba harcamak, • Yenl enerjl kaynakları bulma çalışmalarını hızlandırmak ve Batı'nın Arap petrolüne bagımlılığını azaltmak. • Ivedl durumlarda talebl düşurmek İçin ortak onlemler saptomak. 0 Çokuluslu petrol ortaklıklarıyla İkmal ve talep konusundakl sorunların çözümü İçin sürekll caba harcamak, • Ylne Ivedl durumlarda elde bulunan petrolün dağıtımı Içln onlemler saptayıp uygulamak, BAZI OPEC ÜYELERİNİN 1978'DEKİ DIŞSATIMLARI 8. ARABİSTAN35.2 mllyar dolar İRAN 20.7 IRAK 10.8 LİBYA 9.8 NİJERYA 8.5 ARAP EMİRÜKLERİ 8.S KUVEYT 7.7 ENDONEZYA 6,5 VENEZÜELLA 5.4 CEZAYİR 5.1 ARARLARI lle batı dünyasını kariftırıp telaşa düşuren Peıroı ihroçeden Ülkeler Örgütü OPEC, 1960 yılının eylül ayında Vonezuella'nın öncülüğünde, Iran, Irak, Kuvevt ve Suudl Arablstan tarafından kurulmuştur. OPEC. sürekll artan üretlm ve etklll fiyat rekabetl karşısında 1959, 1960 yıllarında çokuluslu şlrketlerln Ortadoğu ham petrol aflşe fıyatlarında Indlrlm yapması sonucu doğmuştur. Aflşe fiyat. yabancı ortaklıklarla petrol üreticlsl ülkeler arasında vergl mlktarını saptayan blr flyattır. örgüte 1962'de Endonezya, Libya ve Katar daha sonraıan da Birleşik Arap Emlrllklerl. Nljerya. Cezayir. Ekvator ve Gabon üye olmuşlardır. OPEC, batının Ithal ettlğl petrolün % 93'ünü (Sovyetler harlc) sağlamakta ve dünya petrol rezervlerlnln % 75'lnl ellnde bulundurmaktadır. AMAÇLARI: Petrol flyatlarını saptamak, özel petrol ortaklıklarından daha çok gellr sağlamak Flyatları denkleştlrmek Içln uretlml ayarlama planları üzerinde çalışmak. Petrol Ihraçeden Arap Ülkeleri örgütü (OAPEC) Ise 1968 yılında Kuveyt. Llb ya ve Suudl Arablstan taraftndan kuruldu. Üyelerl glderek artarak tüm petrol Ihraç eden Arap uluslarını Içlne aldı. Petrol Ihraç eden Arap ülkelerinln genel yararları Ilk kez 1959'da kurulan Arap Devletlerl Konseyl'nde ele alınmış ve petrol uretlml ayarlamalarıyla llgllı yıllık petrol toplantıları desteklenmlştl. • Uluslararası petrol plyasasını Izlemek Içln blr bllgl alışveriş slstemlnın kurulmasına çalışmak. Bunların yanında Uluslararası Ener|l A|ansı, üye ülkelerden blrlnln tüketlm düzeylnde % 7 oranını aşan blr düşme olursa eldekl olanakları paylaşmayı amaclayan blr sıstemln Işler aurumo getırllmesi Içln 25 milyon dolarlık blr fon kurulmasını kabul etmlştlr. örgütün kuruluş anlaşması 10 yıl surelldlr. A|anstan ayrılma koşulu glrlşten başlayaraK üc yıl geçmesl ve ondan sonra da ayrılmak Isteğl üzerlnden blr yıl geçmesl lle olabllmektedlr. Ku nılusun kararlarında ABD 'nln payı çok fazla aöırlık taşımaktadır ABD petrol bunalımından yararlanarak tüm Batı ülkelerini etratında toplamaya çalışmaktadır. Böylelıkle yeni bir glrışlmle «NATO»yu canlı tutma amacındadu, Ancak salt ABD değll, ama Japonya ve Fedoral Almonya'da a|ansm yönetlcl ülkelerlndendlr. Nitekim Oye ülkeler arasındakl ov dağılımı da bunu vurgulamaktadır. Ener|l A|ansının metnlne göre. uye ülkeler arasındakl oylama, oy çoğunluğu esasına göre yapılmaktadır. Ajansı oluşturan 16 ülkenln oy toplamı 153'dür. Olkelerln tüketlmlerl arasındakl dengeslzllkten ötürü farklı olan oy bölüşümü lEA'da şöyledlr: ABD (53), Avusturya (4).Federal Almanya (12), Belçika |5). Danlmarka (4). Hollanda (5). Ingiltere (10). Isveç (5). Isvlçre (4), irlanaa (4). Italya (9). Japonya (18). Kanada (9). Lüksemburg (3). İspanya (4). Türklye (4). Görüldüğü gibi, ABD, Japonya ve Federal Almanya'nın oy toplamı 83"tur ve her türlü kararda en çok söz hakkına sanip olan ülkelerdlr. örneğin ABD ve Japonya'nın ayrıcalıklı Olkeler durumunda görüldüğü, ajansın 13 nısan 1973 Tokyo toplantısında kanıtlanmıştır. Her ne denll petrol dışındakl alternatıf enerjl kaynaklarının geliştiriimesl ve bu yoldakı araştırmalara hız verllme8İ konusunda görüş birligıne varılmasına karşın. toplantıda petrol dış alımını buyuk olcude artıran ABD ve Japonya'nın durumları özel olarak eıe alınmıştır. Gecen hafta inglltere Krallcesl CV zabeth ll'nln doğum gününü kutladı başkentlller. Cankaya'da Ingılız Elçiliğınln güzel bahçeslnde cok renkll blr kalabalık, komutanlar. polltlkacılar, sanatçılar ve dlplomatlar Inglltere'nln zarlf Krallçeslnln doğumundan çok Türklye'dekl doğum sancılarını, gelen aünlerin nelere gebe oldugunu konuştular. Sancılar Içlnde blr başkentte hangl partlde olursa olsun doğal konu bu.. Büyükelcl Datson çok mutlu görünüyordu o akşam, resmi kabule katılan bakanlânn sayısı her Büyükelçlnln yüzünu güldürecek nltelikteydl gerçekten.. Adalet Bakanı Mehmet Can. İşletmeler Bakanı Bulutoğlu. Tlcaret Bakanı Köprülüler, Sanayl Bakanı Orhan Alp. Kültür Bakanı Taner Kışlalı, Başbakan Yardımcısı Hikmet Cetln Elçl kadur mutlu. hatta neşell görünmüyorlardı. Yemyeşll blr bahçe, renk renk çlçekler bakanlarımızı neşelendlrmeye yetmez elbet. Havada gül kokusu da olsa başka kokular da var, blr ekslklik ve burukluk hlssedllmeyecek glbl değll. Genelkurmay Başkanı Orgenerai Kenan Evren ABD ve Kanada yolculuğundan hâlâ dönmedl, ama veklll Org. Ersln İklncl Başkan Orgeneral Saltık, Oramlral Bülent Ulusu v* Orgeneral Şahlnkaya Krallçenln doğumunu, kutlamaktan belkl de Inglltere'nln Ilk ka«*m Başbakanı Bayan Thacher'e eempatilerlnl bellrtmekten gerl kalmamışlar. Adalet Bakanı Mehmet Can ylne kahkohalar atıyor, «halkımızı güldüremedlk, dostlarımızı güldürüyoruz» dıyordu. Klmi kişller Mehmet Can'ın kahkahalarını Içten blr gülüşten çok tike benzetiyorlar. Son günlerde bu kahkahaların, Ecevlt'ln tlklerl gibi arttığını öne sürüyorlar. Başbakan Ecevlt'ln tlklerlnln arttığını türünu çok lyl bilen AP Genel Başkanı blr yandan Hasan, Hüseyın olaylarına veryansın ediyor, blr yandan benzer olaylar yaratıyor. işln üzüntülü yanl. CHP yöneticilerl Demirel ve arkadaşlarının yaratıcı gücünü hâlâ ögrenmemlş glbl... Olayları sürprlz nltellğlnde, nedense bir panik havasında karşılıyorlar. Geçen akşam Belçika Elçlllğlnde blr y»mekte Turan Feyzloğlu da vardı. Evsahibesl ANKARA, ANKA... Başkcnt'te kılpayı günler ve geceler Müşerrcf HEKİMOĞLU Avrupa Konseyl Genel SekreterJ Ackermann da 8aptamış Strasburg'da karşılaştıkları zaman. Başka türlüsu de beklenemez elbet. Olaylar bu boyuta gellnce Başbakanın yüzünde Inglllz Elcılığinln bahçeslndekl güllerin açması mümkün mü? Kılpayı günler ve geceler yaşanıyor baskentlmlzde. Ecevlt hükümetı kılpayı koruyor iktldarını. Slyosal oyunlan, pazarlıkların her masalaro renk koymuş, Amerikan Elçlsl Splers, ben ve Feyzloğlu mavl masado buluştuk. ilginç konuşmalar oldu bu mavı masada. Feyzioğlu haylı efkarlıydı, Amerikan Elçisl Spiera o gun Eiçılıkto çıkan büyük yangının etkisinde. Belçika Büyükelçlsl Marşhal İMF lle Nlyet Mektubunun Imzalanmasını olumlu blr son dlye nitellyor, bana o gün bundan daho ftnemll blr haber olmadığını söylüyordu. Düşunceml şöyle fizetledlm. Mutlu blr son değil. güç blr boşlangıç... Klml kişller olayların bu başlangıca, bu kılpayı çlzgıye yönelişınl belll blr planın uygulanması diye nltelıyorlar. Ecevlt hukümetl ekonomlk ve slyasal kararları alacak, devalüasyon. İMF lle lllşkiler. Kıbrıs'da ödün. U2 ucakları, hatta Ege sorunları hep Ecevlt hükumetlnde blr çözüma yönelecek, sonra iktldar koltuğu sallanmaya başlayacak Bııgımsız bakanlar, mllletvekıllerı boyacı küpüne batırılmış glbl blr gecede, bır kaç saat Içlnde renk değlştlrecekler. Tarlhsel gorevden sozederken tarıh sayfalarında cellşlk çlzgller Içlnde blr karlkatür oluşturacaklar Ferruh Doğan'ın kulakları cınlasın. Türkiye'nın görüntüsü karlkaturu aşıyor. demlştl blr gün, bağımsız görüntülu bakanların gerçek çızglleri karikatürü aştığımızı kamtlıyor gerçekten. Bırşey daha kanıtlıyor. CHP'nln hükümet olsa da Iktidar olamadığını... CHP Genel Başkanı güncei konularla uğraşmaktan, durmadan demeç vermekten Başba'kanlığın, Genel Başkanlığın asıl görevlenne ve sorunlarına eğllmeye yeterl kadar vaklt ayıramayınca kaçınıimaz blr durum bu. CHP'nln İktldar olmak gücu. Ecevifln asıl görevlerlnl yapmasına, olavlan, uyarıları elestlrllerl değerlendirmeye yeterl kadar zaman (Devamı 11. Sayfada) Türkiye'nin Durumu Bugün hala Türkiye'nin niçln lEA'ya 0y* o^ duğu tartışıladursun, ülkedekl petrol arama fan allyetlerinl yürüten TPAO (Türkıye Petrollerl Anonim Ortaklığı) elindekl tüm bllgılerl anlaşma uyarınca, kullanmak üzere alansa göndermek zonındadır. Boylellkle çokuluslu petrol ortaklıkları, gerek petrol rezervlerlmlz gerekse de araa tırmalarımızdan resmen haberdar olmaktadır. A|ansa üye ülkeler Içln bulundurulması gereken £ aylık stok mıktarının Türklye ekonornıslne yükü 1975'e gore, 4 mllyar TL'dır. OPEC tarafından yapılacak herhangl blr petrol ambargosunda elimlzdekl petrolü gerekslnlml olan uye Olkeler* vermekle yükümlü olduğumuz için, biz de OPEC" In ambargosuna hedef olabiiocek durumdayız. Son yıllarda Türklye; I ibva ve Irak glbl OPEC üvesı ülkelerle lyl lllşkiler kurmuş ve bunlarla petrol nnlasmniarı vanmıstır Turkıye tum bu aniaşmaıan alansa bfldlr* mek zorundadır Tüm bunların ötesmde bugün Türklye'de üretilmekte olan elektrık ener|islnln yaklaşik yansı petrolle çalışan santrallerden eıde edllmektedir OPEC'in koyabileceğl blr petrol ambargosu zalen veterslz olan elektrik ener|ısınl yarı yarıya azaltacaktır.