Katalog

İKÎ CUMHURÎYET 16 HAZIRAN 1979 osyo'fcf DevrTm PartİsT, gectîg"mfc T92f mayıs gunlerı, uc fljn suren «Sosyclızme Geçı$ın Ktm! Sorunları» baslıklı blr ssmıner duzenledi. Semınerın iklncı günö Partının Boşkanı Mehmet All Aybar'ın 6jnduğu blldırıyi dınledım Soyın Aybar konusunu «Marksızm'da örgut Sorunsolı» olarak saptamıştı Nedlr ki konuşması daha cok Lenın'ın örgut uyguiamasının eleştirısi o'arak beiırlendi Kısaca ozetlenecek olursa bu konuda Aybar'ın söyladtkleri şunlar «Marks'zm'de örgüt sorunu teorfk olarak e!e alınmamıştır Oygulamado soruna Cdzum yoiu arayan Lenm dır Örgütienme ıle ÜTÖiım torzı arasında sıkı bır bağlantı vardır Geçmlşte kolelığın, feodalıtenln. burıuvczmın kerv dılerine özgu örgütrenme btcmleri olmusıur Sosyolızmın de kendı üretım tarzma gcre b<r örgüt bıçıml olması gerek rkert, Lenın, bu gerceğe uymamış, bu alanda burfuva demokrasılerının dlkıne b'r hıyerorşıye dayanan örgüt düzenını kopya etmekle yetınm ştır Sosyalıst partılenn sosyalıst Iktıdarlann eninde sonunda total.ter b r koraktere bürunmeleri hap bu yapıiarına aykın örgüt düzenlnden geiır. Bu orgut duzenı uygulandığı surece de, ister 1317 Rusyası g bı ger! 'stsr 1945 Çekoslovakvası gıbı ılen u.kelerde uyguıanmcya konulsun, susvalızmın insancı! amocından saparak totalıter bır baskı reıımme donüşmesl kaçınılmaz bır üurumöur ı S hn Sn&na sCrSien b> gtadiyatîr nayse o da o dürumdadır Daha bılımsel bır ornek aramarmz gerekırse vücudun karşılayamayacağı kuvve'ts bır serum yapılmıç bır hasta gıbıdlr. Ateşl yuk selecektır... ÖRGÜT SORUNU Necati CUMALt dar actk gSremedlm Sunun lcln konuşmasından son<c kencısme ozei olarak bazı sorjlat. bu araöa başkam bulunduğu SDP'do örgüt onlayışt ıle ı gıll ne gibl yenilıkler uygulandtğmı sordum Yanıtından partınm belırlı kımsalerın eiıne gecmes'nı önlemek tcm. SDP'de bır kımsenın Ikı donemden fazia Genel Baskan olomayacağını, her kurultayda Patl Mec ısmr ucte bırının değışmeslnın zorunlu olduğunu oğrend<m Nedır kı bu önlemler sadece lyl nıyetıı fakat gercekçılikten uzak duşsel gorüşler olarak görundu bana Önce su var Burıuvo demokrasılennde kurulmuş bır cok derneklerde, ya da devletterae uyguıanan yontemler bunlar Örneğın uluslararası PEN kulüp başkontnın gorev süresı ıkl yıl olarak kısıtıonmıstır. Bızde ser.ctonun ücte blri ıki yıida bır değıştir'lır v b Demek oluyor kı örgutlenmede SDP'nın başvurdoğu bu gıbı yöntemler de buquva demokrasılerının buluşudur.. Sonro şu da var: Burıuva demokrosilerln. böyle bır kalemde sıiıp atmak nıye? Insanlık tarıhının zencırmde onemlı bır halka. bır oşama değıl mı o demokrasıler? O demo<rası!er n likınde. Fransrz devrımınde de sıycsal gjcu tabanın denetımıne almaktı amoc Sonundo o omacın nıye gercekieşemedığını nesnel ola'ak orostırmca göruruz kl, bt.r|uva demcKrasılerinde de holk demokrasılennde de her şeyden once tabanın oz yapısıOır karşılaşıian engel O taban kültur duzeyl ile sıyasal bılıncı ıle ancak hozır otdugu devrımI smd'rebıl r Sorun bu bakımdan ele alınınca sosyalıst bır devrım gercekleştıren Lenın ı'e demoKra'i1 burıuva devrim! nı gercekleştl'en Mustafa KemoHn eş güclüklerle karşj'aştıklorı gorulur Gercekleştırılen nsr Ikl devnm de avakto durabilmek Icln şıddete boşvurmak zorunda kalır Tabar oz yapısmı korudukca ıkı yıtoa bır Geneı Baskanın, ya da Partı Meclısi uyelermın üçte bırının değışmesıyle demokratık bir yonetımin flüven altına alı"ocağ.nı umrıok olonoksızdtr Gıdenler g üer, o tabandan oniarın ysnne acemılıklerıyle onla n do aratacak olanıar geılr Buna korşılık sosyaıizmle ilgıtl uygü'amalcr da yönetimın ergec totalıter bır karakter göster mesıyle llgılı sorunun kaynaklandıgı nedenleri, Aybar ıle Dr Belge rın bıldırılerınde yoptıkları açıklamalcrla, Lenın den aktardıklcrı alıntılarda arayıp buımak daho doğru bır v.o olarak gorü nâyor. Her 'ki konuşTiacı da Sovyet devrımm n surec.nı tamamlamadan gerçekleştığı gerçegınde birleçtıler Lenın'n sosyallzmın başarısının işçı sınıfınıngerekenbilınc duzeyıne ulaşması ıle bağlantıiı olduğu yolundakı gorüşlerı ustunae djrdular Bu göröşlerı benımsedıkler halde yıne de Sovyet reıımını Stasın'ı yermelen celışkıll bır durum olarak gorunuyor kendılıgınden önce şunu duşünelım Bu sozieny'9 Stolın ın acımasız setl gının savı,nmas!nı Le r n LS'leimış o'muyor rrj? Ne demekt.r bır devnmın surecnden once gs'Cekleşmesı Sorunun acı yanı ınsanlık oçısından derin dramı bu noktoda toplanır. Sürecı nl do durmamış bır dovrırr parcaianmak uzere Varş kuvvetlenn öruie otılmış dürumdadır her şeyden once Kıycs ya bır dovuşu kobul etmek zorundadır Vo ezılecek >a do ezecektır Yırtı a hav.anla'la dolu bır ormanda bırakılmış bir ccouk nevse gladıycîör oyunlarırda ac aslanla Aybar, ıkı saatı aşon konuşrrasındo. dınlevıcılerin ılgısınl sareklı o arok uyanık tutan cotc açık bır dille bu doğrultuda uzayan elestınlerfnı sıraladı Yerı geld kce sosyalızmın Rusyodakı uygulamasını yerdı Stalın donemını kötüledı Seminerln llk gunü dınledığım Dr Murat Belge'nın «Marks'ta ve Len n'de Devrım Kavramo başlıklı bıldirısınde de bır bokıma yaptığı buydu O kadar kl Savın Belgs Sovvet re|lml Ile ılgı'l yergilerınde Aybar'ı da gende bırakarak, Işı bu konuda d nleyıcıJerin! gjtöuren pek yaygınlaşmış turde fıkralar anlatmayo kadar vardırdı Sonuc olarak Aybcr. sözlerınl tamamlarken bır ıkı cumle ı!e sosya'ızmde örgutlenmenın tabano dayonmosı gerektığme anca< tabondan gefen b'r orgütlenma Ile emekcı kutIslerin siyasal gucO kendr denetımîerl aıtında tutabıleceklerine değlndı Pek genel nıtelıkta kolan bu söz'erl Aybar'ın elestırılerlndekı ka Gogoî'ün tölö Canlamrdan Dostoyevskı'nın »Ölü bır Evden Anılamndan. Solohof'un tUyondırılmış Toprak»ından tanıdığımız Rusvada, Markstn ozledığı sosyalızmın sancıs.z, acısız gerçekleşeceğını ummak duşten de öte safdk olurdu Stalın donemının acıları hep bu vakıtsız «Joğumun acılarıydı Lenın'ın erken olumuvıe ou vakıtsız doğmuş reıımı yaşatmanın butun sıkm tılorı Staıın'ın ustune kaidı Kapıta'ıst donyarın cephe aldığı. yalnız bıraktığı ıcede dört beyaz orduyu devrımm üstüne surduğj bır Rusyoydı o Partı ıçl cekıştıelerı Nazı teh! kesı ıle kar $ı karşıyaydı Şunu da unütmamak gerekır kı sertlik şiddet Stalın'ın bulduğu bır yöntem değıldı Rusyada Korkunc Ivan ı Kasputın'ı bır dızl çarı ile şıdaet gecmışın kalıtıydı Devnm gerçekleştığınde ceza evien sjrgün boigeieri binlerce siyoscl suclu ile doluydu. Bırakalım Rusyayı bır yana Dunyanın başka yerlennde gercekleşen devrımlerden, sıyasal de ğışıklıklerden ornek aıalım Mustafa Kemal \ure ğı Ircelıklerle dolu bir ınsandı Amo kurduğu cumburıvetı korurnak ıcın Takrırı Sukun Kanunu cıkormok Istık'âl Mahkemelerını kurmak Do ğu Isyantnda Serbest Fırka gırışımınde, Kubılay oiayında hep sert davranmak, şıddete başvurmak zorunda ka'dı Isoanyol Cumhurıyetçıleri faşıst erden cok daha gucluydüler Ama seniık tsn kacmdılar ıç cekışnnelere seyırcı kaldılar Soldakı kargaşa sonunda faşızmtn yengısmı ha zırladı Alman Sosyal Demokratlan yumuşaklık(arıyie Hıtler faşızmıne teslım ettııer ulketerını.. Stalın'ı, ya da daha başka kışıleri yermek, suçu klşnerde arcnak bugun lcm bır şey kat maz sos>alızm sav'aşma Boyle davranmak yertne önderlerı Stahn leştıren sertltğe ıten ^e denıerı araştırmak daha gercekcı bır tutum oİU' O nedenlerın başında da taban gelır. Kultur duzeyı moral dtiZeyı bıiınc duzeyı ıle guve nllır oirraktan cok uzcktır gunumuzde o tabcn Toplumlorı şıddete ıten nedenlerın oz kaynagı dır Cok sürumlu gazetelerm pol s oıoyları I» ligılı başlıklarında cmayetler ırzo geçma olayları, her turlu actmas z davranışiarıyle ızlenılebılır bu şiddet... da toplum yororında ve ulus cı^arlanndo ergınhğe \aremamış ekonomıde ek nde, cagdas eğıtım ve yonetımde geiışmemış ulkeler bsr bakıma ı'ksllıklerını surduruyorlar aa sa/ılırlar Oralorda yer etm ş somuruler ezgınilkler, alışkan iıklar. eskımıs kurumlar, gelenek!er, ınanış'ar elde ve yonet nde bulunöurulan vonlış, cağ dışı baskf aroc ve ogelerı, he p> n hemen her aiando Inson "e vaşantısına, ozgurlj'dere eşıt lık'ere tuzevs enge dır Cunku eğemenlık «kayıtsız şartsız» o elde o yonetımdedır Ustelık bu, devlet adınas duzen adı na yapılabılmektedır Gerceğe, gercek gereksınmelere degınlş ler, uzanışlar, bu tür ülkelerın yortetıci ve «mutlu azınlık»larında huzur bozar, rahatı kacı rır U us bıreyiennın yönetlme kotılmala'indaki bılgı ve bıt'nc tom otmadığı Icın oralardo yer lı değer katkılon azdır ve azol tılır lc ve dtş somürü gıderek artar, yaygınlaşır . Diyeceklerımızl sak topariar Vurgulama... ağuStos 1974 ts bu kcşede bır vazı yavıniorâı O gun'erl anımsıvorum Kıbrıs cıkartmas nın ustunden uc hafta gecrrış gecmemış Halk coşkuiar ıcmde sK bns Fat h' Ecevıt» boya'ı basında goklere c karılıyor Mmıbus pencereierınde Ecevıt kahye duvarlaınaa Ecevıt kortposialıtırda Ecevıt. mcgaza vıtnnierınde Ecsv t her yerde Ece< ıt Ve bu koşede cıkan yazmın son boljtıu şoyle «Ecevit usta bır polıtıkacıdır Inonu yu yucelterek yers vurmuş, bansc ovguler duzerek savoşmış, aemokrasıyl basustünde tutarak tekbasına kararlara yoneimlş, bireye donuk görunmesıne karsın bıreyler! asarak kıtlelerle ıliskl kurmuştur. Bugun bcşansının doruğunda gorunmektedır. Ne var kı Ecevit'ln asıl sınavı bundan sonra başlıyor, Cok guc bir sınavdır bu Çunku bızım tarihımızde slyasl ve askerl zafer kozananlar çoktur, ekonomik zafer kazanan yoktur Styasi ve askeri başanlannı «*onomik başarılarla tomamlayamayan lider, kitlelerın bır süre baştacı cHur; ve bir sure sonra unutulur herşey Halkın bır zaman yurekten alkışladığım, bfr zaman sonra yuhaladığı gecmişte cok goruldu. Çunku poi'tıkanın özu ekonomıdir. Koylunun ve ışçmın gercek cıkarlarına gcre koklu tedbırler alamıyan ve ekcnomı poiıtıkasındo «ınıfsal engel lerl oşıp halkla butunieşemiyen gıderlenn sonu kuşkuludur Ecevit bu zor sınovı nasıl verecektir? Bir tek çozum yolu gorunuyo' Sıyasi ve oskerl bo»arılonn verdıgi guc VE sagladigı saygtnlıktan yararlanarak daha koklu kararlara yonelebı'mek, halk kltlelerlyle biıiıkte radıkalızme kayobıi nsk, sılahın geri tepmesltv engelleyecek onlemlerı alabılrrtâk . Çunku cok portlll rejımlerde sıyasal ıktldar genellıkle geri tepen bir silohtır. Belki bu tatsız gercegı bugun hatırlclmok zomansız soyılabillr, ama bize gore tam zamanıdır Alkıs seslertnln yogunlaştığı vak't, en nomusıu vakittlr gercegı sâylemek lcln . • Beş yıl önce Ecevlt'ın en par'OK donemınde yoyınlonar bu yazıyı rıçın yınehyorurr" Çagdaş felse'ede «kışıye »cpınmcı d>/e bır koru vordır Bazen toplumlarda tkısı/e tcoınmc» blr soy fetlşızme donuşür Bu ınancm kokenınce ctorıhı kışller yapar» sovı yotmak'adır Ideal st fe'se^enm sı/asaya yansrnosıdır bu, ve toplumlar ıc n buyLk ycnrigıdır Tarıhl yapan halklardır Sınıt ceiışkılerının yorattığı ıt'cı guclen kullcnmasını tı en lıder.erın etkın rollerı, ancak bllımsel cercevede değenend rılmelıdır Ecevıt'ın de<5erler nı toplumbılımın bu kesın kuralına gcre terarı/e vjrmak gerekıyor. Turkıye emperyalızmın ılrrık ılmık oğlanna dolanmıs bır ülkedır Hıc bır ınsanın elı emperyalızmln ağlarını bır vuruşta yırtacak dogoustu bır yoratığın pencesl olamaz CHP nın hukumet OILS bıcımı IMF nın koşullarını hıce sayacak bır gücun varoluşunu sımgeiemıyordu Bunun icmdır kı daha ılk gurdsn berı IMF den gecılrresl zorunluğu soz konusuvdu Dun Ecevıt ın kımlığınde klŞıye ıcpınırGnın ısterıs'nı vaîavon'cnn bugunlerde tepkısel duygulara duşmesı doğcldır Boyalı casının ve sermaye cevrelennın bu duyguiarı alabıidığıne somurmek lcm gerceklerı carpıtnasım da serınkanlılıkla karşılamak gerecr Ecevıt gecenlerdo demıştır kı: Sıyasal savoşım uzun soluk ıster. Bulent Ecevıt'i dun goklere cıkarcnlar yonlış blr Iş yopıyorlardı bugun yerın dıb ne batırmak ıstevenler oir yanılgıyı yoşıvorlar Turk ye de sıyosal savaşım sürecek, Ecey t'ın lıderlı^ındekı CHP bu cotışmanın buyuk stratepk gucıermden bırı olmak n tel gını kcruyacaktır Uike emperyalızm'n baskılan altmda zorlu bır hesaplaşmaya doğru yol alırken bu gercegı unutmak olas'zdır 7 Atını Open Kız OKTAY AKBAL Evet^ Hayır Bov e bır suc olur mu, olrraiı mıdır? Olamıyor60 bu sucu kırı!er, hangl yonterr.ıe' bulup buıuşturur, ne tür yasa ar doğurur ya da zorlar^ Konu ıçın ınsanın, duşuncenm tarıhı ne dıyc. na'erı getınyor' Once. ocık, ornekleyıcl sorular sormak Istıyorum • Bıliyoruz değışmeyen teK şey, değişlm'dır Dıyalektiğın bu ÇOK onemn ku*alı hukuk ıcın de gecerlıdır Toplumlo Wr orodo voşannalar gereks'nma ler ve careler vardır Yonet ye baâ'anır yontemleşlr. uvgulanır İşte bunlar ayrıntılı olarak neıerdır. nasıl oluşmaktadır? 9 Ekonoml kura'lan, sosvol diirum ve yaşcntılar, etklle, teok ler, celışmeler ve bunların gelışımle dönüşümierle, özgur lukle eğıt'mle ekınle ılışkıien nelerdlr? Daha ıytya nasıl varlır? • Binmsel vontem, düzeltme cl yântem, bıcımcı yontem Halk yonetlm' kışı ya da azınI k yönetırm ilerleme, ll«rleyeTieme Teorıler, pratıkler, noklılıklar, haksızlıklar Ve sa,t yasacı, kuralcı, bekleyıcı hukuk, gelışlmcı gercekcı, devrlmcı hukuk. Nedlr bunlar, n« lerl getırir?. • Bılıml, yaşama va voşotma kurollarını, sanatt, lyl yora tırm, doha boşko şeyleri öğrenme, oğretebılme hak ve yeteneği nasıl elde edlhr? Bllinsn, bulunan, yaratılan, söylenen, oğretılen, donenen, ıstenen, uygulanan her konu ve gereksınmey! araştırmak, göstermek, incelemek ve ortaya koymakla mı, yoksa susmak va susturmakla mı? • TCK'nın su unlö 141, 142. maddeleri nereden, hangl cmac ve koşullarla almrnış. n«den değlşlklıklere uğratılmıştır? «Şlddet» ögesinin eklenme sl ya da cıkarılması, sonucu değlştlren bır nltelık taşır mı? Bu moddeler, sıstemlare, dünva goruşlenne gore dösuncaler ve örgütlenmelerde eşltiığl m! kaldırmaktadır, Anayasal du zenl mi korumaktadır' Aykın eylemlerle bırııkte doğal düşün cöler de oezalandırılmakta mıdır? Şiddet göstermek, baskı (tahakküm), zor kullanımı vb. «düşünca özgürlüğü» dedlğlmiz «temeJ haklar»ın anlam ve özünde var mıdır, olmah mıdır^ Yok denilıyorsa uyguloma lar nicin ve nasıl olmoktodır? Sürec ıcindekl dolgaianmalar, donemlere göre yön vermeier. zorlamalar, uygulamoda cellşkıler ve sakmcalar doğurmaKto mıdır? «141, 142 kaıksin,» ya da «141, 142 kalsın, hatta ağıriaştırılsın * demek, Ideola |ık sistemlerden, sınıf cıkorlarından btrinl ya da öteMrrf latemek, zorio kabul ettlrmek. böyla bir dunımun propoganda 8ını vapmofc mtdır, d»ğ4l mıdır? Anayasa Mahkemesı'nln 1965 kararına gore 141, 142 Ile (asızm, komunizm, ırkcılık yasak londığı halde yasaklanmamışlıktarın adı. sınırı, kapBamı acıkca ve somut olarak belirlenmiş mldlr? Anayasa Mahkemesi'nln. bu madrieler! yertıaen görüşme zaman ve gerekceel no oiacaktır? 0 Anovaso'do vurgu'anan sosyal haklar, toptum cıkon, kamu yararı vb. ıle halk gerek sınmelenne uygun yonetım, layıkiık, eşıtlik, devletın koruyuculugu va ılglsi. özgOrlük sınır lomolan ıle. aykın pohtıkalaria bağdaşır mı? Temel haklar, öz gurlükler, gelişımler tek tlp dü sünce Ile ml, değişık eleştırt, öner!, Istem ve göruşlerle tıl daha tyl ve tam sağlanır' Böy le vopılmıyor bu olanokiar verllmlyorso tek vanlı düzen koruyuculuğu yapmış olunur mu, olunmaz mı? D uşı "ce SÜÇU» ned'r? Düşünce Suçu Zorlamaları DÜŞÜNCE, İNŞANIN ASLI (MAYASI) DIR. DÜŞÜNCE ÖZGÜRLÜĞÜ İŞE. ÖTEKİ ÖZGÜRLUKLERIN TÜMÜNÜN YARATICISI, BESLEYtCİSt KAYNAĞIDIR. DEMOKRASILERDE «DÜŞÜNCE SUÇU» ZORL/VMASI OLMAMALIDIR. Ikyoz sokaktaydı BütCn o cöpler o artıklar o kâğıt parcaları. o paçavralar lep ılxyazdı Kent nk yazın elındeydi. Bır ganp duygu bı orsezı sarmıştı ICTIİ.. Bır s«vınc. Bır kurtuluş Bır aydınlıgo cıkış... Yüramek tetıyordum, hep yururtek Bır vursam, saatterce gldebılırdım Kışı yururken doha hızlı duşunur. Eylem bu, var mı otesıl Yıllar gecmış bezgınlıkle. Sonra b r sıikınış, bırşeylerı, bırcoK şeylerı yıkma dağıtma, paramparca etme .. Ama her şey beklıyormuş zaten vıkılmayı, dağılmayı, parca parca Oımoyı Bır dokunuş yetermış tuz buz olmalarına. . Bır şarkı tutturmak ıstıyorum ıcımdan Aklıma ge mr/or bır nakarat bıle... Bır halk turkusu olsa hıc degıısel Blr şıır. bır ıkl dıze, o bile yok1 GerçeKustu bır tablo var onümde, klşller belırsız, bıcımler b.rbırının içıne gırmiş! Picasso'nun Guernıca sı gıbıl Allak bullak bır dunya... Bu, bir zomanior bıld k o'duuura bir dunya. Ne cok ugraşmıştim, herşeyı yerlı yerıne oturtmaya, başkaldıran C'zgllerl duzeltmeye . Başaramadım, busbutun kopardım clzgıiarı; karma kanşık ettım sağlam, elle tutulur ve varsa Yıllar gectl busbutun aıtust edareK hepsını... Bu yolda bfrlnl vurdular b.r süre önce. Bu ağaclorın altına soklanmışlar. Sabahmış, Yaşlı hoca elınde cantası her zamankı yolunda yürüyormuş. Dolmuş durağına gıdec«k, ordan derstne... Bır taşıt geçmlş, blr kaç el sılah atılmış. Herkes kacışmış Ağır yaralı bulmuşlar yaşlı hocoyı, hastaneye varmadan ölmuş Burası. orosı... Belki de bu durduğum yerdır Şu anda yolda sevimlı, kucük cocuklar oynuyor, Insanlar guluyor, acık brr pencereden bfr şarkı gelıyor «Zor dostum zor» dıye... Yaşam budur lşte>... Gecıp gıden bır şey... Bır değer, dıyecektım. dıyemedım Bır değer. ama ucup gıden şey nasıl blr «değerudır? Kalıcılığı olmayon güzelliKİerle dolu yaşam... Değerll olan, kalıcıdır benca Ama gelip gecıcıük de bıze guzel. değerlı, vazgecılmez blrşeyler vermez mı? Her gün tatsak aynı duyguyu bıktırmaz mı? der kimilen... Hayır bızı güclendırıyorsa. zengınleştırıyorsa bıze b.r şeyler katıyorsa. bıktırmaz Her Qün yenılenlr, tozelenlr; guzelligırı, arttırarak surdurür. Aşk gıbı bır şeydir de ondon... Tren kolabalıktı Sıcaktı, boğucuydu. Yoksulluk h«r yanda elle tutulurcasına göruluyordu. Istanbul yoksuh luğa batmıştı. Kuyruklar üzadıkca uzuyordu. Gaz kuyruklcrı. et kuyrukları. ıhtıyarlar, cocuklar, kadınlar saatlerce beklesıyorlardı. Bıkmadan, usanmadan, tam bir dıngınlık tcındo... Görunur bır ızlenımdı bu Oysa ıcierde neler kaynaşıyordu kımbılır. Trende herkes suskundu Kapkara bır batağa gomülmuşler. kurtulmak lcm cırpındıkco daha da gomülecekler o batağa... Iner ınmez gyneş1 buldum. mavl gökyuzünü... Bır oh, cektım, bır sıgara yaktım, herşeye ragmen mutluluk vardır. olmalıdır, dedım kendı kendıme Bu karışıklık, bu yoksulluk. yoksunluk bır şaşkınlığın ürunlerı... Topluca bu şaşkınlıktan bır kurtulsak doğru yolu bulacağız... Evet llkyaz heryerdeydi. Özeliıkle cıngene kızınm 1 cöp orobasında ... Bu araba ılkyazın ta kendısıydı Ourup seyrettim uzaktan... Bır attı araba, yolın ayak blr kara kız. Tepeleme yıkılmış cop tenekelen alt ust edılmış, işe yarar yaramaz ne varsa toplanmış Demek ışe yaramaz bır şey da pak yok hanı' Ne yapar bunlar, ne yaparlar"? Gece gunduz sokak sokak dolaşıp çöpluklerden çıkorırla'' bu tenekelerı, bu kutulan, bu kırık dokuklerl. bu kumaş parcalarını, kâğıtları ,akla hayole gelmez blnbır şeyı1 Toplar toplar goturürler. Kız on beş on altı yaşlarmdaydı. Doğanın tüm renklerl vardı gıysısinde Fıriayıverdı mi karşı yapınm cöplüğüne ulaşıyordu Blr sektı mı bu yana... Yaşom işte bu kız. bu gençlık. bu coşku bu var olata sevgısı... önümdon gectl ruzgâr gıbı Koştj doğru atına, blrden boynuna sarıldı «Kız kız» dedi, optü gozlerının ustunden. «Kız kız» Bır şey daho soyledt Atın adını... At boşını salladı Ikl yana Belkl atlar boyle öparlerl Blr an 8urdu h«psı. Dunyalor dolusu bır an. Zamcn nedır. görece bır deger.. Atıa kız kaynaştılar, özdeşlestılar. tKız Kız» dedı, o duyamadığım adı btr daha soyl»dı Sonro fıriadı gıttl başka blr yapıya, cöpluklert korıştırmaya Mutlu, dıngın, sevlyl tatmanın güzallığıyle.Iste ılkyozdan b.r görüntu.. lcım ısındı. Yaşcm ouzelleştı Herşay umutlu, göven venci. aydınlık, gürteşlı.. Coplerın kokusu korkunc değildi artık. itkvazın kokusuvdu bu lstonbu''un bır soKağındaydı llkyaz Btr Cıngene kızı getlrmıştı atlı arabasryla Ödüllendlrmek Icın de öpmöştü genc atmı Yeryüzünıi, tüm mutlulukları. ozlemlerl kucaklarcasma . ı İsmet K. KARADAYI Cumhurıyet Savcısı • Anavaça yo aykın auşt.ncelen acıklomak, yaymak suclanabf! r mı"» Anoyosalar da h lerıye, yeı>ye ve bılımsel gerce<< gereksınrpelere yonelık olarak e]&ştifıiebıiır degışt'rnebllır ml? # Tüm demokrasüer, cafldaşlıklar ve karşılaştırmalı olorak ulusallık konulorı lyl düşünülüyor. iyi Incelenıyor, tyl bllintyor mu? İyi cözüm, iyl du rum lcin gecerll gerekceter tam saptanaWfmış m l ' Sınıf8iz, ayrıcalıksız ulus olunacaktır. Ama sınıf gercegi yok mudur? Toplum gereksinmelerinl ve gehşimtofinl, toplumun kendl bl linc ve devinısi yapar, yerine getlıir. Bu billnc ve devfnj. düşunce ve özgürluklen, yanl öğrenme, ögretme, araştırma. inceleme; billm ve sanatı sözle, yozı Ile, rosımle, cızgıyie, fılmle, oyunlo, gösteri Ile, bunların yayını Ile ve bir de toplanmo, örgutlenme hak ve serbestlikleri ile kazandıniır ya da elde edıllr. Durum soptamalan, cözüm, ancak düşüncelerin serbestce ortoya konabılme olanaklan Ile, yanl özgürlüklerle sağlamr. insan ve, toplum oluşmasının da, gellşmesmfn de kaynağı olan düşünce, sonsuz turden cı kar ve durdurulmaz. Duşünceye özgurluk konusunda, beyin lerce, evrence genışllk, derinlık ve uclor vardır. Bu nedenle de özgur duşüncenin hem aşırısı otmaz, hem de yasaklanması, sınırlandınlması olanaksızdır. Düşünmek ve etkılenmek doğaldır. Nasıl kl ınsan ve toplum yararı Içın seç mek de doğal... Dünyada tek yaşanmıyorsa hıc bır çey de tek ve yalnız değıldır. tnsana saygının duşünceye saygı ıle başlaması, gerek ınsanın ve duşuncenın tarırMnl gorup anlayabılmektan, gerekse ınsanca yaşama ve yoşotma kuralını ayırdedebılmekten doğmaktodır Bu nedenle de «duşunce suclarunı bu cok pencerell duşünce va oğreti a cılorından inceleyıp yorumlorrıok gerekmektedlr. Genış düşünce ve hosgörü ahlakına, oralardakl özgurluk Inancına varamarmş klşılerle kuruluşlar, henüz eğltlmlni tamamlama mış. o'gunluğu, billmı, bılıncı bulamamış demektır. Böyle bır eksıklık, olsa olsa dar kalıpları, tutucu davranışlorı, yonlış tutkuları ve 6onuc olarak da türtü yıkımları yaratır. Böyle bir sonucun zarannı ise toplum ceker. Orado İlerleme olmoz, hastaiık başgösterir. Dog'motlk bakıs ve davranıs, özgür duşüncenin ceüadı dır. Aslında özgür duşüncenin tanınmış tanımlan arasında, «tam bir serbestlk» ve «yerleş mlş hlc blr doğmanın etklsi ya da baskıcı düzenfn tekell aftın da kalmamak> vardır, Varolmosını. Inson olma klşllığinl, sosyal yaşontı ve yaz gısını düşünceVe ve ondaki co şfflılığe borclu bulunan Insan gerçeğme bakarken, onyargılar ve bıreysel, cıkarcı, korkulu suçlamalar bir yana bırakılmalıdır. Kanıt gıbi görünen ter3 görüntü ve yanlış yorumlaıio kasıt gibi görünen düşünce özellıklen, kamu yaran korunurluğunda, devlet ya da yasa uygulamalarında, kısıtlama, yasaklama ve cezalandır ma lcm yeterli sayılmamalıdır. Blr de eu var: Halk yarann Oemokrosi ve özgurluk savaşımfnda Ecevıt in önemH kışrfığını ve CHP'nın ağırîığını yenıden anımsotmak Içın bu noktayı vurguiuyorum. Düşunceler Insanın aslı, ma yası, duşunce ozgürluğü Ise otekl özgürlüklerın tümünün yaratıcısı ve besleylci kaynağı dır öyle ise karşıtlarıyla bırlıkte ortoya cıkacak sağlam, sağlıklı düşüncelen bılimsel gerceklere götürme, oralarda yapıcı. yaratıcı kılma eylemlerı doğaldır. Tekler içın olsun, ör gütler lcm olsun bu «temfll hak ve özgürlukler», Anayasa1 mızın 11 maddesryle de veril mış, buyurulmuştur Sınırlamo ancok, «kamu yararı, genel ah lak, kamu duzeni. sosyal ada let, ulusal güvenlık» glbi nedenlerle ve Anayasa Mahkemesl denetımindekt yosalarla, o hak ve ozgürlüklerin özune dokunulmamak koşuluyla getı nlebılır. Dokunulamoyacak <oz> ün ictnde eşıtlıkler ve serbest kullanımlar vardır. Yasalar, hu kuk kuralları, Insancıl, anayasal bu özu, toplum mutluluğu na yönelik böyle blr amacı saptıramaz, yok edemez Ve yasalar, toplumun cağ Iç! gereksınmelenn! değll de uyum suz, cıkarcı düzenlemelerl yan sıtıyorsa orada uygun hukuk yerine «aykın hukuk»tan soz edılebılır ancak. Düşünce'nın evlemlere bağlondığı yerlerde, öğrenimde, sanatta, polıtlkada llle de «suc» aramak, tutucu ve dar göruşlü davranmak, hem yanıltır, hem de care aramamak yerine gecer. Demokrasılerde «düşünce SUÇUJ zoriaması yok tur, olmamalıdır. TÜRKİYE SOSYALİST İSCİ PARTİSİ 5. Cİ YIL TOPLANTISI Saat 1100 Ahmet Kacmaz'ın açış konuşması Saat 13.00 «Toplumun Demokratikleşmesinde İşci Sınıfmm Rolu ve Solda Bırliğın Onemi» Açık Oturum; Yoneten: Halıt Çelenk Saat 19.30 Kutlama Gecesi Müzık ve folklor programı 16 HAZIRAN 1979 CUMARTESI SELIM SIRRt TARCAN SPOR SALONU ANKARA OKTAY AKBAL Suçumuz İnsan Olmak Yazann 1358 îörk Dıi Kurutnu Roman odülunu ka/anmiş bu Onlu >apıUnın s. Baskısı çıktu Fıyau 30 li^a 6 YAYINLARI (P K. 12 Ist i Uluslararası VII. Istanbul Festivalt 20 HAZIRAN15 TEMMUZ 1979 Turkıye Komur tşletmeleri Kurumu Genel Müdürlüğünden 1 Kununumuza bağh Ege Lmytîen Işletmesi Müessesesı Soma Işıklar pano^unda yapılacak 4 000 000 M3 dekapa) ışı tekhf alıiraak suretıyle ihale edılecektır. 2 Bu işlere aıt yeterlık belgesı fonnlan ve şartnameler, Sulejfman Sırn Sokak No l'dekı Genel Mudurlügumüz Satınalma Da.resı Başkanlığı 806 nolu odadan dılekçe ıla muracaat edılerek saat 14 00 18 00 arası yeterhk formları 200 TL, şartnameler 3 000 TL karş.hğmda temm edılebılır. 3 Istekhlerm >eterhk formîannı 216 1979 perşembe gunu saat 14 00'e kadar Genel Mudürluğümuz Genel Muhaberat Servısme teshm etmeleri Sarttır 4 Postadakı gecıkmeler gözönüne alınmaz. 5 Genel Mudürluğumuz 2490 sayılı kanuna tabı değıldur HEDEF, DEV BİR DENİZ GÜCÜ! TÜRK DONANMA VAKFINA YAPACAĞINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE ULAŞABÎLÎRtZ. Gösteriler bitiminde otobüs temin edilmiştir. TELEFONLA REZERVASYON YAPILIR 45 3272*455915«453818 Cumhurıyet 4858 Bı let ler hergün saat 10 00 19.00 arası Atatürk Kultur Merkezı'nde satılıyor. »^^