Katalog

İK t oşbakan Sayn Fcevıf'n «Ör'erı p"ket' a r* ne ılıŞKin te ev zyon k a uşmosını bırkac arkadaş bır kte ızledık Ad orını soylemen n gereğı yok A B C dıyelım On'ar gelcgıı.rg ben Alı Sarccoalu nun tSen Hıc Ogul Emzırdm mi Kor Kurşun"»» başlıkıı sı r der emesın ok yordum lcmde en tonınmış sagdaş ozarlarımızla bır cok tatt. ozanından va aıvon şa rlernden secılm s cok gu?el orne<ler vor Ah Sarac oglu ıGuldestes dedığı bu şı rseı demei ?3 oralık 1977 de arkadan kjrsunlancrak oldurulen 21 yaşında<ı yavrusu Mustofa Sacıt ın kış'hgınde, ozgurlük sovasım uarundo yaşar'lannı yıtlren Atatürk devrımcısı bUun gencierın arısı na adamış Ksid'ının ve oÇlunun. gonuldeı dokulen dızelerı de vor kıtapta CUMHURIYET 25 MART 197» B Kör Kurşun uzerine Söyleşi Hifzı Veldet VELIDEDEOGLU AH soz onlamoz Alı Merdan ı unlemez Dejıet ınotta dınlemez Pekı Mevlo • « r de kaldı * • * Son v I c ı n top ı nsal ve kışısel ac lor nı sımceeyei «San h.ç Ogul Emzırdın mı Kor Kurşun7» k tabını yain z acılı ara bobo ar r ds 61 butun sorumlu Dolıtıkacı va voret c le r n >e rnrrtuslu butun o1 j r yazarlorın oku~>asını ıçmder d led gm s rado ge dı nrkadaş or ve bovıece soylesı «kor kurşumdan ac 'd Konuşmo şoyle surdu A SaT\crum K «kor k,ırşun» deren br hedefe atılmad gı halde t°\ me veyo co'P ma sonucunoa kazoya neden o on kursın d» mckt'r O sa u'kemzdek oldurucu kur$u"'ar hede' secı erek hedef goraie ek rtahos tarr ısobet «cglamak cın eqıtılere< sı<ılan k j r ş ı ı Buna rkor» yerıne «goren» KUTSUP de la d r r ek ıJ aha dcqrj olurdu B Ds^ıgınız g ulkem z acıs naan coğru omo bu k abo odnı eren <^or kurşun» eger \om TI v'orsnm sına= el o'arak tasarlanm ş oisa gerek C Yom votana sclrt ron d ş düsrrano sıkılrrası qerekpn kur^un asıl hedefı dıs 1 0 1 yceltılerek va'an evlatlorıno sıkılıyor bo/lece he^e' nı sasırıp «kor kur$un» oluyor demek 1 3 t v c s ınu7 B Evet A Arra o zoman buna «kör kurşun» denrre? hoyın kurşun» den r Konusrranın burosında ben soze kcısorak çcv e r*edım Zaten bu k 'ODta s rrge'Ten kLr «' n b<»nc9 «hav n ifu'sunıdur Cunku bu k csı n 'nsonı ınsan vapnn erderpie'e ve inc» djv gjıara karşı yureklen kcr'enmıs k şıler n sıktıgı kurşun değıl kope COCUK °lle ı/le a k'ırdık an kursundur Bıraz ara vererek kıtab n n telıçj n onlcra anlarım lc ndekı guzel ş ır erden ve cg t ordan pacalar okudjm Duygolandılar Sonra soyleşı yenıden baş'adı A Pek v amo »yu'ekler ko cnT>is» d9 dıgınız kış er kımler9 Koca devlet mcın bunıa rın uzerıne gıtm vor \.e hakanndan ge.ıyor 7 Ben Hatsr ars nız kı MC aonem nde s yasa1 cnayetlerden hıcbırnın faılı tblunmu/oc du Şımd ıse b rer bırer \ak3lan vorlar Demek kı Devlet uze'lerıne g d or B Iyı soyluyors ıruz amo yaka'ananla nn coğu 16 17 vcslarındakı cocuklar Bun ları organıze edenler c naye'lerı tasorlayonlar hedeflerı c ecıp gosterenler yanı sızın «yurf>k len korlenrrvs» dedıgımz KIŞ veya orgutler hola meydana cıkarılamadı Bu ıse ne oersınız'' Bence bu orgutler oz cok bellı Sıyasal konat ta da ayakları var Nıcm o sıyasa kanatiara dokunulmuyor9 Ben Bu nokta/a gelmek uzere once şu nu belırtmek ısterım kı bugun Türk ve de gordugumuz anarşık durumun koruk ey c ler yal nız b r te< odakto toplanmış deq Idır Ulke mızı bolmeK pcrcalamnk zayıf duşurrıek ve boylece somurmek daha doğrusu somurusu nu surdurmek Is'eyen turlu dış odaklar var Bun lar âyle kolay kolay bulunup meydano cıkorıto cak turden deO ı Sozunu ettığınız svasol odok lara gelmce b r denokrasi reıımınde yaşadı a mızı unjtmayın z Anayacamıza gore butun rtevlet orgonlarının yetkılerı bellı ve sımrl dır Bır hu«umet yanı yurulme organı s yasal par Seckın sıırler deret nı ıceren bı> yap t n sansal acılcr n en bj\uçu en yakıcıs olon evlat acısı cekerı bır babanın oğluna og t rf r gercekte Kendısı ö* oğıt d yor buna Ycşavan veya olmuş buvjk ozanlordan secerek • tnb ~>a oldığı butun şıır er olum acısını yansıtıyor ve sankı M J S r'a Sac t e ve son y I arco vıi' o nı mız butun Mustofa lO'a cozyaşı dokuyor Kıtabın kapağTdok' yurek dolu gozden dsmlayan kanlı çozyoşlar rın resmı de an otı or bunu Alı Saracoqıı. =on~ıesı oloroı'Si? oz eTi cteşını so/le yans tıyor kıtab n n boş nda «Bır bobonın yasamının bahannda yıllrdlğl oglunu yazması Evrersel denilen ocı bu olsa gerek Umut dolu va«am dolu dıırmatian gulen gozlennde guzel ynrımann savk dıaı bır canı yltlrmenın ocıstn , o Mn'ercs yılı as'D gelebılmlş olan Insarcıl olouyu yaşcnadan bılmek, yaşamadan tantmak olanoksız » Bu hozın sotırları vaslı gozlerle okıırkar öUem zd8 gertc vovrulor bırb rıne oldu'ten kn ro ruhlu canavarlara kcrsı b r kat daho nefret duyuyor Insart Al Saracoğlu valnız kerdl vavrusunun ds Ğıl butun obur genclerın kahpeca kurşunlanması korsısında Turk toplumında gozledıpı u rnursamazlıqo s',cn ed vor Oğlunun o l j m j ıı zerıne butjn cıhan n «kamatın» aglavccagırı sant3n Recoızcde Ekrem r bunj çorme/ın^p tAlem ylne ol alem, devron yine el devran» dı ye ısyan ettığı gıbı Alı Sarccoa'u sozunu ettığım kttab n n 13? soyfas ndoki b r şıınnın son dızelernde Tarr dan yakınıyor va r a'ı babo vureğın r butjn ac sıyla tMer hakkınHa kovuşfurma yapemaı B jnu onCOK yorgı o ganları yopab I r A O halde mohkemeler va savcılar gev çek davranıyorlar demektlr C Savcı yardımcısı Doğan Öz un oldurulmesnden sonra belkı de korku/orlardır B Koca Cumhurıvet Bassavcısı do kor kacak degıl ya1 Ben Soruru korkmav korkmamak vonunaen ee aımayınız Gorevmı yer ne getırmek 1 'er korkacol' oır vargı gorev sı buİL r ob le e g>n ben pek auşunemıyorum Yarg organı cok dıkkath ışlen ıapo r C J I U J butun ıslsnılfcr nde ve kararla' t "1a /argılama yontemıenne oze 1 Kle kamtlcra bag 1 kolmak zorurnaaı Elınde kes n kanıt Oırnad KCO soylent ye belırtıve dı>y cuya dayanarck karar ve'er.ez ışlem /opa rnaz A Ama b ı/orsunuz ve okuyo r ;unu^ br portının uvelerı ulkemızde şer ai propaoanoa^ı yap p ouruyorlar Gozeteler nde şenat üevletı Kurrra aTOCim saklamıyorlar Loyık hukuk ku ralların deg şt np $erıa! kurallarını yurL'luğa kovma amocınt gudjyo^ c Bu davranışlar Ana yasa ve Par' ler Vasasıno o/krı oıdugu halde Bassavcı y ne nareKete gecmı/or Ana herhan gı bır <;ol part n n u,ee r Aiayasa ya onıcnn onda b rı kodar ayMf davrarışto bulunsa sav cı hemen uz°r ne cullanı,or Derrek kı a/r rı auauvor Gjc'unun uzerıne g deTi yor zaytfır» uzerıne gıd vor B'^nce esü ışlerr yapması Idzım Aoalet 3edıo nı 7 sey bu değ I <~ı dır 9 Ben Bu elestı r erın z sanırım gaze'a haberlor ne doyonıyor Bununla bırl kte bentm gozlemlerıme gore de şenatcılora kcrşı yumu şak davran 'dıgı ızlenımı u\anıyo aydınlorda A Iste oz once sozunu ettıg m z «kor kurşun»lorm kaynagı da daha oncekı yıllordo goru en bu eşıt^ızlıkten dev'et otorıtes nın yan sız olarak kullanılmamasından doğmadı m ı ' Eğer ılk c naystle'ın basladıg sırada devlet soa sol demeden butun suclu a m ve vosa dı sı eylerrcı er n uzerıne butan aucuy'e g tseydı jlkemızde aiorşı buçurku b^/utl^ra uloşmaz boylesıne dal budck sa mazdı Bilirkişi!.. aman cabuk geçiyor Bugunden geriye doğru baktıgımdc ceyrek yuzyıldan ben kac bosın davasıro gırıp çıktıgımı anır~sayomıyorum 1950'lerde ceşıtlı dergllerın yayın muduru kışı'ıgıyle agırceza kurullarının onune cıktım 1960 lorda ısler yogunlaştı Cumhurıyet yozarıydım ama odliye kondorları evım gıbı oldu 1S71 de 12 Mart re|ırıı gelaı Bu ke? ıdom ıstemiyle tutuklandım Hem sıkıyonetım mahkemelerınde yorgılandım hem oskerı tutukev'erınden alınarak Istanbul agır ceza mahkemelerınde suteqelsn durusma'ara getınlıp goturuldum Tumunden ak'andım Furkı/e de yargıcıarın varlıg na ınanırım Ulkenın başına bela komprador kapıtalıı mının gıttıkce yozlosan duzenmde b)le adaietın ışlerlıglnı koruyan mahkemelenmiz var Kolcy bır ıs deglldır bu Bır ornek vereylm MC donemlnde Basbakan Suleyman Demirel Istanbul Savcılıgına benım hakkımda dort konuda agır ceza davost acılmosı ıcm dort ayrı yazı gondermlş tır Bu ısteklerm ucu Istonbul dakı sorgu yargıclarınca bırı Kolordu Monkemesı Savcmgınca gerı donduruimuftur Ceyrsk yuzyıldan bed suregeien sayısını unuttugum kovusturmanın henuz ordı rrkası kesılmiş degıl Bu n« denle Istanbul Adlıyesıyle yakın ı'ışkılerım oldu Bır sure avukatlık yapmıstım ama adlıye mekanizmasının nosıl ısledıgını avukot olarak deg'l sanık o'arak ogrendım Yasadıgım olaylar bcna ogretmenhk yoptılar Bundan oturu yakınmıyorum Turkıye nın ccğdaslık savaşımında bano dusen gorevı ustlenmemn mutlulugu veterlıdır Z • •• Hepımız bu arkadasımızın düsüncesın hok 1 bulduk ve ona ka'ılriı* Konu^man n burasın da Basbakan ECP.'I» m telev z\ondak tjsmecl başlad gı ıcın kes len sojlesı haberıer progra mından sonrn Ecevıt \r korusma«ı konusunda surdu Onu 3a ge ecek hafta anlatayım Ecevit ve Allende. OKTAY AKBAL BİLİM DÜNYASI Yukarıdokl sotırları hıcbır onyargıya ve duygusallığa kapılmodon bu yazıyı kaleme aldıgımı belırtmek icın yoz dım Bugun Istanbul Basın Savcılıgına ıctenlıkle blr uyarıda bulunmok Istıyorum Fıkır ozgurluğunun cagda» uygarlıkto kocınılmaz bir yaşam bıcimi olduğunu bılen cogu gorevli b r kurumdo cahsır Ne vor k, bazan yanlış yon temlere kapılanlara da oralarındo raslıyoruz Evet savcı kendı ozel fıkırlerını bır yana bıroUarak yasaları uygula mokla gorevlıdır Ama nasıf Bu ko»eyl Izlıyenlerin bıldıklerl bır olay uzerinde yin« duracagım Istanbul da cıkan Sosyofıst gazetesındo yayınlanan bır yazı ıcın bılırkısı ıııcelsmesı yapmak uzere bnsın tavcıtı Son Havadıs gozetesının bır yazarını gorevlendırmıstır Son Hovadıs ın fıkır ozgurluklenne karşı bir sagcı gazete olduğunu, ve Suleyman Demlrel ın ozel orgonı gıbı calıştığını bılmeyen yoktur Bu gazetenın tutucu fıkırlerıyle tanınmış yazarı Prof Sulhı Donmezer in kişiliaı adaletin terazlsınde ne deçer tasır' Ve olçu ne otmalıdır? Sosyalıst gazetesınde cıkan yazıda suc var mı dlye kapıtalıst gazetesl yazarına basvurulursa kapltallst bir gazetede cıkan yazıda suc var mı dtye sosyalıst gazatenın yazorı bllirkışl secllmelıdır B oyle duşunellm Boy Suleyman Demırel bugjn ıktı darın bosı olsaydı, buyuk illerlmızde de Sıl.ıyonetım bulunsaydı bır yazar ya da bır polltıkacı kalkıp «Senın sonun Allenae nınkıne benz9^ecek onun yolunda gidıyorsun» deseydl, bır askerı do be ^onucu oldurulmuş bır başkvm ornek gostererek gozdcğı ıcrn'eye Kalkıştaydı n« olurdu acaba' $ Şımdı boyle bır gerçekl» karşı karsıyayız Muha'e fetın başı Demırel kclkıyor Başjakan Ecevit e ıBunların gıcfışı Allende nın gıd sıeUr Allende Şı 1 yı c n e n boyle idare ettı» dıye sucluyor gozler onunde 1972 eylulunu hatırlıyoruz ABD anamolcıları yanı Şıh deki cokulustu buyuk şırketler ıle ABD nın egemenlık polıt kası ele ele verdıler kendılerıne yardckcıiık edecek ?ılı Iı gucler de buldulor fcsıst egılımlı askerlerm el yle Allende nın yasal ıktidarıno son verdıler Boyle zorbalık gırışımlerınl dogru gormeyen boyun egmeyen Dr Allende ıse elmde sılahla savaşarak oldu Demokratck haklarını faşızrre kası sa vunon bır Başbokandır Allende Her zaman ıyı anlamda «ornek olınacok» bır kısıdır Allende ye benzemek ben zelıirrek de bır ovunç nedenı sayılır Demırel hcevıt 1 Allende ye benzetmekle bılmeyerek yuceltmıştır CHP lıderinı Regıs Debray ın Allende Içın yazdıklarını ocıp okumok gectı ıçımden «Inson oarak bo>le \arat ımıştı o, benııgim, bır ahlakı bır sezgıyı polıtiıcasmın ustunde tutabılıyordu > Bu sozler buyuk bır Insanı belırler Polıtıka «ır.sanılıgı yok eder cogu zaman ama bu daha cok «kucuk polıtıkacıların» nıtelıg dır Insanca duygularla polıtika, blr arada gıtmez kanısı yaygındır Oysa ınsanlık duygusundon ızak bır polıtika kotu cırkın bir polıtıkadır, ınsanlıga aykırı, yorarsız bır polıtıkadır Insanco btr polıtıka ızlemekte dirençl olnak acısından Ecevit le Allends yı yanyana getırmek olosıdır Ecevit hsptm zın gordugu bı'd ğı gıbl «polıtıka ıc.n polıtıka yapan» bır Kışl olrıamışt r Toplum yararına «ınsan»ca bır yaşamın kurulrrası msanlık asomasında bır adım atılması ıcın polıtıkccı olmuştur Muholefet yıllarında ve ıktıdar yılıarında onda gorduçjumuz en buyuk ozeilık buaur Gucu da burdan gellr gucsuzluğu de Kı o «guçsuzluka sa/ılan oemokrasıye ınsan haklorına «kendıne» karşı duydugu saygıdır «Cnur tutkusu Durustluk Soyluluk Katıksız olmak Bjna onlar chombrıa» dıyoricr kı başka bır dıle cevırmek o'anaksız Salvodor Allende bır «Cobolleron ıdı Sımdı ısapına kadar adam» mı dıyecegız buna' Geçmış ccg'a nn eskımış Dıraz da gulunc degerle'idır bunlar beıkı ama pesın peşın odedıler Ccgımıza ve gereklarıne gecılmesı ıcm bu «sapına kadar adarrın» ro'unu bıt np dcnemını kapanıas.ı gereklı mıydı yokso'» dıye vazar Debray . Evet bu caga yakısnayan buyuk ninsamlar var . P0I1M' ado bır yere kadar bascırılı oluyorlar Sonra »basarısızt kolıyorlcr Nedenı de «ınsanca» dovranmoktan va<.aecmemelerı bu yolda canlarını vermekten kaçınmamaları ECEVII ıle Allende aras ndakı ben;el k bu «S"pına kadat ınsanj olmaktadır onur durustluk, soyloluk kauksız ık gıbı ustun erdecr ere brglı'ıktadır Ecev>t ın b,r yılı askın Basbakanlıgı tarıhte nasıl yer alır, nasıl yaraıylo ''arsılan r bılemem Cunku ıktıdardan ay rıimıs degıl onumuzdekı bır ıkı yıl ıcında umulrradık basan gosterebılır 1974 tekı gıbı Oyle ve^o bo/lo Bulent Ecevit tanhe durust onurlu kucuı< pontıkacılık oyu ılarından yararlormayan halkını aldatmayan «sapııv kcla rzrt K r k sı rinrrk n=r«^=k»ır Pekı o tarıh Demlrel 1 ya da Demırel gıbı olanları nasıl anacak 0 Onu okuıların bondrr Ha'~o ıyı oılırle Bır adam cıkıyor ısenın sonun kotu Allende gıbl olacaksın onun yolundan gıdıyorsun» cesıtınden gercekte suc» cızgısıne varcn sozler soyluyor bunlar gazetelerd^ ra'*v'''r'*o TV ifoc va ' n f 1 0" nr "7 lıyor aynı sozler durmadan yıneleniyor adalet butun bunlara je^ırcı kal.vo Bunu b2rı yazsam suç f, emeye teş vıka dıye «halkı kıskırtıyorsun» dıye ogozdcgı verıyorsun« dıye «sa'.cılor hemcn Klene nere'lprdı Amo De mırel her turlu dotcunulmazhk zırhları ıle kaplıdır O 1 yapar o soyler onun kusuruna bokılmaz Allende ye benzetılmek Ecevit e ancaK onur verır Ne denll benzıvor orası ayrı Ama Demırel benzese benzese Freı'ye benzer. ya do Pınochet'ye Arkadaçlor yazıyorlar «sen dort generalın verdiğı muhtırayla çopkanı alıp kactın!» Allende ıse faşıst darbe karsısında elınde sılahla savosarak oldu Ecevlt'ın de her turlu faşıst qırlşım karşısında Allende'nın yolunu tutcccgı keslndır Ne var kl, burası Sıll değıl Burası Ataturk Turkıyesı Ecevit de Ataturk Devrımının ızleyıcı^l o devrimlerl daha llert asomalara goturmeye çalışan bır kişl .. ıl m adamlanmn doğjm o um /ı!donı,m!erır>m kut anması anıina«t gelene cı onlann duşunceienn n han gıle rın yaşadıgını degerlen dırms bokımından yara r 1 ol moKtaaır Bo/le bır degerlen d rme E n^teın bakımnaan bLyuk onem taşımakıodır Cun<u pek cok bılm adamla ınca «butun zamcnlar n en buyuk bılgını» dı/e nretendır len Eınsıeın zamanında ye te rcs anlaşılrnamış daha uogrusu cok az kımse torafın dan anlaşı m ş bır b Igındır O kadar onlaş lorramıştır kı hat ta bır ara kenaıs nın kuram larını djn/ada sadece uc kışı nın tam olarak anlayabıldıgı ıler surulmuştjr Işın dana da tuhaf yanı kj'amlar nın kımılerının ne buyuk gerce*ler tasıdıgını Eınsteın ın kendı sı b le zamanında taTi olarak kavravamamıstır Bıfg nın unlu E = M C2 formulu ıcın bunu soyleyebılırız Einstein'ın Düşünceleri EİNSTEIN. MADDENIN YOK EDİLMESİ DURUMUNDA MÜTHİŞ BIR ENERJININ ORTAYA ÇIKACAĞIM İLERI SÜRMÜŞ VE BUNU tiÖSTEs REN BIR DE FORMÜL ORTAYA ATMIŞTI. BU FORMULÜN ÖNEMI ÇOK SONRALARI ANLAŞILDI. la gıden =aatın gerı kalnnokta o ' d j ğ j gorulur Örnegın ^er vuzunde^ı saat 12 den 5e gel m şse uza>dakı saat belk he nuz 2'yı gostermekted r Bu nun gıbı uzayda ışık hızına ya kın bır hızla g den b r aracta ojlunan ık z kardeşten brrı or sonra dunvaya dondu ğunde dunyada kalmış olan ardeş ne GORE daha genc go rulur (Ikızler celışklsı) • Uzayda mekân yanl bır cısm n boşlukta kapladıfiı yer de gorecelıdır mutlak değıi dır Başka bır deyınle orneğın bır cetvel 10 matre uzunlukia *e bu uzunluk, kesıa de ğ dır rıızo gore deflışır Su cetvel uzayda ışık hızına yaktn bır hızla g derse kutlesı yoğun loşır buno korşılık boyu 6rne ğın 6 metreye ıner Kütlesı yo ğunlaşır demek. genışler demektır Nıtekım atom hızlandı rıcılorındo (accelerateur) ış k hızına yakın bır hızlo donduru len protonlorın hacımlerın n buyudugu gorjlmektedır. Bu uyorıyı Ictenlıkle yapıyorum Hem adaletin duzgun yurumesı, hem ccıgdas değer yargılanno saygı duyulması hem agır ceza mahkemelerlne gereksız dosyalarm yıg'lmaması lcin Istanbul Ba sın Savcılıgı tıtlzlıkle bılırklşl saptamalıdır Sagcı gazetelerın «fıkrı eyl^m sayan» cağdışı dtğer yargılorına saplanmıs gedıkll yazarlarını artık bilirkişi llkten emeklıye oyırmok gerekıyor o yazarlor, Hukuk Fakultesı Ceza kursulerlndeki yerlerlnl korusalar bıle Sosyalıst gazetesınde cıkan bir yazı, nice masraf ve emekle aylarca kovusturuldu, blllrklsiye rapor duzanlemesı Icın paro odendı, gozeteciler avukatlar adllye korıdorlarında coba gos'erdıler, yargıclar emek harcadı lar, va sonra dosya agır ceza mahkemesınde daha blrlncl duruşmado aklandı Olayın anlamı nedır' Sorurjun yanıtı, «rten olayın lceriçinde p«k carpıcı "blclmde soydamlaşıyor'" •Vehbi BELGIL <Relalıvıty»dır Eınsteın ın Gorecel k kuramlannın bırıncısı 1905 te tÖZEL Gorecelık Kuramı» ıkıncısı ıse 1916 yılmda «GENEL Gorece !ık Kuramı» adları altında bı lım dunyasınca tanınrnaya boş lanmıştır B Igın bu kuramların da «hareket denen şevın u zavdakı gorunumunu acıklama ya ca io ı ştır B n j gı g bı u zayda «hareket» ıkı b cmde go rulrrektedır 1) Hep aynı hız da hare<et 2) Cek m etk sın de hareket Işte Eınsteın «ö ZEL Gorecel k Kuromrnda u zoyda hareketın «ozel» halı o!an «aynı hızda degışme/en h zda tekduze hızda» hare ket bıcım1 uzennde durmuş tur ve kuramına, bu yuzden hareKetın ozel bır halını bel rt mek uzere «Ö2EL Gorecelık Kuramı» adını verm ştır Uzay da «GENEL» kural cekım etkısındekı hareket olduğu ıcın bılgn ıkınc kuramına da «GENEL Gorecelık Kuramı» a dını vermıştır Bız bu yazımızda uzayda hareket n ozel hal n mceleyen kuramla sonuçlan uzennde du racak cekım etkısınde hnre ket kuramını da gelecek yazı mızda Inceleyeceğ z. uzayda «mutlak hareket» «mut lck durgunluk» «mutlak zarron» ve «mutlak mekân» dı,e bır şey yoktur her şey go recel dır yanı bırbırıne go r e zoh eaılebılır Yanı uzayda du r an bır cısmın aurmakta ol dugu veya hareket halınde ol dagu bılınemez Bunun ıcın başka bır c smın vorlıgı gerek I dır Cjnku cısmın hareketı obur cısme gore onlaşılır Dun yan n dondugunj bız başka yıldızlaro gezegenlere gore an lamaktayız Uzayda cısımler \anyana aynı hızda veya avn hızlarda, aynı yonde gıde b lırler Yahut ters yon lerde oynı veya ayrı hızlarda gıdeb lırler Bu durumda bıztm soyleyebıleceğım z bu c sım lenn bırbırlenne gore ne kadar bır hızlo gıttıklerıdır Gerçekten de ucsuz bucak sız. sonsuz bır boşlukta bır cısmın tek b^r cısm n durdugu veya gıtt ği nasıl so/lenebılır? • Uzayda hareketı ölcmek ıcm b z m kullandıgımız saatlerm olc'uğu zamarı temel alamay z Zıra bu zaman hıza GORE deg şmektedır Örneg n uzaya fırlatılacak bır fuze uze rındek saatı dunyadakı hassos bır saate gore avorla/aI m sonra aracı frla'a'ım ve bu aracın uzayda ışık hızına yokın bır hızla gıttıgınl duşune I m Bu durumda uzayda hız Gülunç Gösteriler Br duşunce /anlışlığı ge eklı sozcuklerla anlatılmayışı cagın n cok ılerıs nde ortaya cıkacak gerceklerı onaezı ıle oıle gst rdıgı ıcın yeterınce an laşılma/abılır Eınstem' n du şuncsier ıç n bu son neden dogrudur Bılgm coğu ancok zamonmızda anlaşılon ve ıs poılanan gercekle'ı 60 70 yıl once dıle getırdığı ıcındır kı zamanında anlaşılamarrıştır Evet onun duşuncelennın ne kadcr dogru olduğu ancak gu nunuzde ıspa'lanabılmıstır r Tek Mutlak: Işık Hızı Eınste n uzoyda tek" mutlok hareketın hızın ışık hızı oldu ğunu ve bınun da sanı,ede 3C0 000 kılometre olduğunu ve uzayda hareketı olcmede bu hız n temel al nabılecegını soyıemıştır Unlu formul Eınsteın madden n yok edılebılmesı haln de muthış bır ener|lnın ortaya cıkacağını ılerı surmuş ve bunun ne kadar bır erer|i olacag'nı gosteren bır de formul O'taya atmıstır Bjrada maddevı yok etmekten maksat modden n katıdan sıvıya veya gaza gazdan sıvıya veya kaîıya donmes degıl hıc yokmus haltne gelmesıdır Bu dLrumda madde enerp olmakta ış yapan bır kuvvet hclıne gelmektedır Eınsteın bu düSJncesını (Enerıı = Kutle X ısık h zının kcr°sı) formult ıle acıklomıştır Formulu fızık k taplanndakı bıçımı iıe şoy e de yazabılınz E=MC2 Bj'a da (E) erg olarak enerı yı (M) grom veya kı'o olarak bır cıs m n kutlesın (C) ıse ışık hızını 'buroda ış gın karesın') gosterrrektedır Bu forrru un anlamı bıltm dLnyasınca uzun sure anlası lamam stır Yanı formulu kabul ya da redde kımse yanasnamıştı r Bu ytzrien de bu aenKleme uzun sure ılgınc bır matematık tormulu qozu/ıe bnkı Tistır Isın tuhaf 'orrn jle Eınsteın da tam kırk yıl aynı gozle nakmıştır Formulun dog rulugu 1 k a'om bombas nın 1945 yılı 16 Temmuzunda A lomogordo Hava Ussunde pat laıilmasından sonra anlaşılm.stır Formulu b r ornekle ac klığa soy's kavuşturabılırız Hıroş ma ya a.ılcn Ik atom bombası 6 kı oiuk yanı 6 000 gramlık bır pluton/um bombası ıd Bu 6 000 gramın sadece bır gra mı yoK olmuş ve bundan E ns teın n formulune gore 20 kılo tonluk b r enerı elde ad Imıştır Yanı formuldekl (M) yerıns (D gromı |C2) yerıne de ışık hızını kares olan 90 m l/arı koyarsok durum koıaylıkla anlnsılır Bu kodar enerı (20 k loton) 20 b n ton dınomıt n pGtlanasmdakı enerpyı verır • E nste n In formulu aune sm de sureklı b r atom bomba cındon başka b r şey olmodığı nı aostermlstır VEFAT Cok sevgıl varlıg mız Suturia (Oya) Özcan gecırmıs olduğu amelıvat sonu'u vefat stmışt r Cenczesı 25 mart 1979 pozar gunu (Bugun) saot 13 00 de Şişl Rum Ortodoks mezorl ğı kıl sesmde yapılacak dını torenden sonro ayn verde toprağa ven ecektır Eşı Oglu Selım Naşıt Oıcon Naşıt Özcon B 'gın n dusuncelerın n zamanında anbşılamamasının b r nedenı de bu duşuncete rın coğunun sagduyu ıle ca tışması olmuştur Bunları ıler C6 acıklayacagız Sagduyuya ayk rı duşen iyı anlasııamayon dusuncelerın last k gıbı her yana cekılebiimesınden doğal bır şey ola maz Nıtekım daha 1920'de b r küme Nazı gencı yanı bır su'u rkcı, kafatascı Eınsteln' ın Yahudı olmasını gozonun ds bulundurorak onun düsun celernın uygarlığı soysuzlaş tırmak kokuştLrmok ıcın bırer Yahudı dolabı olarak ortaya atıld k orını ılen su'muş ve bu f kırlerın tehlıkelenne dıkkatı cekmek Icın Berlın Fılarmonı Orkestrası Salonu nda bır gös terı duzenlemiştır Cok gorıp t r bu toplantıya Eınste n do kat Imış bol bol gu muş konu şanları «bravo»Iarla alkışlamıştır Başka bır sefer de b Ig n, 100 kadar Nazı profesorun kjramlan a!e\hıne bu/uk bır «reddıyye» hazırladıklarını haber almıştır Bu konuda ne du şundjğunu soranlara Eınste n şu yanıtı vermışt r «Kuramlarımda yanılmışsarr bünları curutmek ıcın b r tek profesorun «reddı/yesı» yeter de artardı bıle gerı kalan 99 profesor boşı.na emek harcamış lar» Bılgının düşünce er Ik zamanlar o kadar carpıcı görün mjstur kı Sov/et Rjsya'da bjnlar uzun süre «zıpırlık» ola rak nıtelend nlmışled r fakot, bu gun bu ülke buyuk bılgı nın yıldonumunij gsreğınce kut'ayai ulkelenn basındo yer elrrıştır (CumhLrıyet 2552 TURKIYE NIN EN UCUZ e EN LUKS EUROCARD ve DINNER CLJB JYELERINI DE KABUL EDEN TURISTİK BELGELI VİLLÂ OREN MOTEL RESTAURANT OEVAMLI SICAK SU KALORIFER OREN BURHANIYE Ozel Gorccelik Kuramı • Eınsıeın a gorp Nevı.ton un ddıasmın ters ne olarak (Cumhurıyet 2551 Deniz Kuvvetleri Komutanlığı Seylr Hidrogrofi ve Osınografı Dniresi Baskanlıgmdan Bıldırılmıstır DENİZ KUVVETLERİ KOMUTANLIĞI öon Se/ır Hıdrografı ./e Oş nogrofı Daıres bıldırılmıstır Başkanuğı n DENİZCİLERE VE HAVACILARA 33 SAYİLI BİLDİRİ 26 ıle 29 M c t 1979 tanhlerl aras naa 09 00 Oun 17 00 ye kcdar aşağıdakı noktalan bırleştıren soha cın de yapılacak olan eğ tım gemılerm sey r can ve ma1 guvenlıg nı hlâl eder nıtel'kte olmoyıp bu sarıanın 1500 metreye kadar olan yukseklığı ucuşlar ıcın tehlıkel dır KARADENIZ ISTANBUL BOĞAZI GIRIŞI [1J 41 derece 15 dak kc 00 sanıye kuzev 29 derece 04 dokıko 54 sanıye dogu (?) 41 derece 15 dakıka 00 sanıye kuzey 29 derece 11 dckıka 00 sanıye doğu (3) 41 derece 13 dakıka 00 sonıye kuzey 29 rierece 08 dok ka 48 sonıye dogu '4) 41 derece 13 dakıka 00 san ye kuzey 29 derec 07 dakıko 43 san ye dogj DENİZCİLERE VE HAVACILARA DUYURULUR DENİZCİLERE VE HAVACILARA 41 SAYİLI BİLDİRİ ^ 4 nısan 1979 tarıhınde 10 00 dan 18 00 ye kadar aşağıdakı noktalan bırteştıren saha lcınde seyretrne demırleme avlanma ve bu sahanın 10 000 metreye kadar olan vuksekl ğl can ve mal emnıyetı bokımından tenliKel dır AKDENIZ A 78 SAHASI 1) 36 derece 07 dak ka 50 sanıye kuzey 30 derece 15 dakıka 55 sanıye dogu 2) 36 derece 17 dakıko 15 sanıye kuzey 30 derece 21 dak ko 15 saı 1 dogu 3) 36 derece 12 doklka 00 sanlye kuzey 30 derece 25 dakıka 00 san ye dogu 4) 36 derece 12 dakıko 30 sanı/e kuzey 30 derece 30 dakıka 00 sanıye doğu 5 36 derece 07 dakika 30 sanıve kuzey 30 derece 30 dakıko 00 san /s doğu DENİZCİLERE VE HAVACILARA DUYURULUR İki Büyük Kuram Eınsteın'm anlaşılarna\on duşunce erı Ikı buvuk kura m nda yer almıştır Bunla'a eskl deyımle «ızafıyyet», yenı dev m'e «Gorecelık» kuramlon dı/oruz Bu deyımlerın Fronlna!'ızc»s] (Basın. 12247) 2548 (Basın 12808) 2541