Katalog

D Ö R T CUMHUTtİYET 18 ŞUBAT 1979 POÜTİKA VE ÖTESİ MEHMED KEMAL ABDÜLCANBAZ Mt ZAHMİTİ , Cİt'İM,, î)ıVt H r ?ATİ! T U R H A W S E L C t J K Sanatçılarla Konuşmalar Blzde sanatçılarla Botılı görünümünde llk konuşmeryı Ruşen Eşref (Ünaydın) yapmıştır. Mütareke yıVlorında, herseyin «iyas«ta dönüştüğü blr dönemde bu konuşmalar gazeteciiiğlmize yeni blr renk katmıstır. Yazılar çok llgi topkımış, Mutareke bunalımını blr oranda giderlcl oimustur. Zaten Ruşen Esref de tonradan «Diyorlar kı» adı alttnda yazılarını bir kltapta toptodığı zaman bunları söyler. Arodan yıllar geçti. Gazetecillğlmtede böyle blr ankett «Bugun de Diyorlar kı» başlığı altında Hikmet Feridun Es yaptı. Bu anketin yapılışı »ırasında Mkllerin üzerinde ısrarla durdukları iki şair vardi: Blri Nâzım Hikmet, öteki Neclp Fazıl... Kime ne sorulsa bu İki şairln adı ortaya cıkıyordu. Neclp Fazıl'ın mlstlkllğl bırakamaması o günkü ününden gellr. Eskiden toplum •iyasette ııkıştığı zaman gazeteler halkı oyalamok için yerlne edebiyatı koyariardı. Edebiyat dedikoduları giyos«t karalttsınm üttüne cıkardı. O şuna bunu demiş, bu ötekine şunu dtmis glbl dedlkodular eğlendirici olurdu. İklncl Dunya Savaşı yıllarında do toplumumuz bir süre gene edeblyata yöneldl. Savaşın »onunun natıl blr şeye bağlanacağını p«k bilen yoktu. Öyieyse, «gelsln edeblyat* aenmiştl. Garipçiler'ln şiirlerlnln ön plana cıkması savaş yıllannın boş ve sonuna rastlar. Orhan Veli'nin, «Yazık oldu Süleyman Efendıye...» ve «Rokı şişesınde balık olsam» gibl mısraları gazetelerin birincl sayfasında büyük başlıklarla yer alırdı. Ama öte yanda ekmek knmeyleymiş, kaput bezl vesika ileymlş, aldıron yoktu. Slyasetm olduğu gibt, çoğu kl»i, edeblyatın do kendlnden çok dedikodusu ile llgilenlr. Gunumüzde blr şalr Başbokanımız bulunsa bil« şllr, slyaset dedikodularının gerisJnde kalmıştır. Edebiyatta ünlenmek de ticarette birden zengin olma gibi bir rastlantıdır. Bir arkodaşım vardı, hayata çıkışmda çok güzel şlirler, öyküler yazdığı halde üne kavuşamadı da, gunun birlnde eline bir clva madenl gecti, ticarette. yanına yaklaşılamayacak kadar zengin oldu üne kavuştu. Arada bir soranm: «Edebiyat mı, tlcaret mi, hangisi?» Sorumu gülerek yanıtlar: «Edebiyat madend«n çıkan crva gibl çabucak paroya çevrilemlyor.» Yahya Kemal, Ahmet Haşlm, Nâzım Hikmet, Orhan Vell doha cıkışlannda une kavuşabilmişlerdlr. Belkl de toplumun o günlerde özlediğl birşeyler vardı, maden bulur gibi, o damarı bulmuştardtr. Söyledlklerl her mısra yaytnlanmamışsa kuiaktan kulağa, yayınlanmışsa manşetten manşete dolanır dururdu. Bugün yok! Kac yanık yolcuya soğuk su veroı Değdi kaç dudağa coban çeşmesi 1940 edebiyat kuşağının blr şolri vardı: Nlyazl Akıncıoğlu... Nlcedir unutulmuştu, geçende oldu. Öylesino unutulmuş ve unutturulmuştu kl, öldüğünde ancak şalr olduğunu hatırtadılar. Televlzyonda şlirlert okunurken: «Daha önceleri neredeydiniz?» dlye sorasım geldi. Edebiyatta göründüğünde şöyle bir bakmışlar, sonra başlarını çevirmişler ve «yok» saymışlardı. Bir gorip öldü diyeler Soğuk su ile yuyalor Uc gun sonra duyolar öyle garlp bencileyln Nlyazi Akıncıoğlu bir garip değlldl. Toplum, şalrlerlnl unutup Almanya'ya giden Isçller glbl gurbete çıkmıştı. Döviz darboğazı, taze para diye de bir türlü yurduna dönemlyordu. Şair Kemal Özer, »anatçılarlo 1975'den bu yana gazete ve dergilerde yoymladığı konuşmaları bir kitapta toplomış. Adını da, «Sanatçılorla Konuşmalar» koymuş. Ruşen Esref Ünaydın, Hikmet Fertdun Es, daha sonra böyle konuşmalar yapıp adlon kaynayanlardan sonra Içerlkli, oturaklı, onlayışlı ve onlatışlı bir yapıt. Konular, zevkler, uğraşılon meseleler çok değlşmls. Yertl olsun, yabancı olsun her »anatçı ve araştırmacı kendlne göre, bundan öncekllerin uğraşmodığı bazı konulara el atıyor. Hatta blr oranda özgüriuk olduğu için, söylenemeyen de söylenebilmiş. Haber vereylm, ofcuyunl Klmin ne söyledlğl, ne söylemek Istedlgl, nelerle uğraştığı oçık seçlk görülüyor. Kemal Özer, kitabını hazırlar ve düzenlerken kendlne gore blr yol bulmus, onu «öyle ankrtıyor«Kitabın düzenlenmesiyle ılgili birkac söz edeylm. Sıralamayı. yayınlanış tarihlenne gore yaptım. konuşmoların altında bu tarihleri bellrttim. Yayımlonırken coşıtli nedenlerle otlanmış satirlan ve bölumlert, kıtoba alırken yeniden kattım. Birkac sözcük dışmda düzeltmelere gereksinim duymadım. Daha önce yayınlama olanağı bulamadığım beş konu$mayı yapılış tarlhlerlne gore sıralamaya aldım. Sanatcı olmadıklan halde kiml Turkologlarlo yaptıgım konuşmoları kitabo alırken, verdıkleri yanıtlarda sanotı ve sanotcıyı llgilendir«n yönlerın ağır bastığını düşündum.» Bir oranda özgüriük ortamtnın vartıjından »öz etmlçtlm yo, Kemol Özer'ln sırolamasında da bazı satırların, bozı yerlerde «ansür» uğramıs olduğunu »öylemesi bunu kanıtlıyor. Cünkü benden soz eden konuşmada bozı satırlar yayınlanırken mokas'anmıstı, Kemal Özer in kitabında yeniden gün ışığına çıktılor. Oemlrtas Ceyhun da edeblyatla Ilgili yenl yozdıklarınt. $urda burda daha önce yayınlanmış olanlar da dahil, bir kltaota toplamış. Kitabın adını, tYirmınc! Yüzyıl ve Edebıyot» koymuş. Oldukça iddlalı bir ad koymuf Mtabına... Elime aldığımda, iÇağırnız bir kıtaba sığar mı?» diye düşündum. Demek «ığdırabilen varmış. Dlkkatiml bir sey çekti. Mimarlıktan edebiyatcılığa geçen Demirtaş Ceyhun, edebiyatın bir bllim dalı olduğunu söylüyor. Edebiyat, belki vaktlyle blllmler böylesine kılı kırk yararcasına bir sıralamaya tutulmadığı zaman bülm sayılabilirdi. Cunku felsefe hepslnl kapsıyordu. Sonra konu'or birer birer felseteden ayrıldılOT kendilerine gore birer billm dalı oldular. Ama edebiyat İçin bugün blr bilim dalı olrro oidukça erkendtr. Ano Domlrtas Ceyhun, madem kl dlrençle edebiyatı bir bilim saymoktadır, öyle olsun ns dlyelimü Ne oisa edebiyat, hemen herkesln llk gözağnsıdır, voz geçümez. Bilimden sayanlar olsa da, olmasa da edebiyatla uğrasılacaktır. Yeni yasa belediyelere 12.5 milyar lira sağlayacak ANKARA (o.o.) Yerel Yönetım Bakonı Mahmut Özdemır fBeledlye gellrtori yo*osmda de^işiklik yapan yasa önerlsi»nin Millet Mecllsi'nde b«nimsenen blçlminin muhalefetce komuoyuna yonlış yansıtıldtğını söyiemıştır. Bakan, öneri yasalaştnca tüm belediyelere onikibuçuk milyar liralık özkaynak yaratılacağını bildirmiş, at arabasından vergi alınmayacağını belirtmıştir. Mahmut özdemir, a.a. muhabirıne bu konuda açıklamada bulunurken yasanın muholefetce carpıtılarak yorumlandıflını ono sürmüş, aksine halk yararına olduğunu kaydetmiş, ozetle şöyle demiştır. tYosa, Sayın Demlrel'ln 1967 yılında hazırlayıp Millet Meclisl'ne sunduğu halde gündeme gelemeyen tasarıdan daha hafif, daha adil ve yurttaşa daha çok lşlem kolaylığı soglayan niteliktedir. Yosa hokkındaki (yeni vergiler), (yeni yükler) getirlyor sözleri tümüyle gerçek dışıdır, yasadakl tek yeni konu, motoriu taşıtklrta IIgilidir öteki maddelerl belediye gelirleri yasasınm bugün işleyen maddelerinl günün koşuilarıno uydurmaktan Iborettlr.» DEĞERLENDİRME RESMİ Yerel Yönetım ©akonK Yasa kapsamında bulunan tDeğerlendirme Resmiının de yanlış yorumlanıp mulk sahiplerini telaşa koptırdığını kaydetmış şu bılgiyi vermiştır. «Bu reslm bugün, betedlye gelirleri ya«a«ıntn yasoyOf, blr moddesidir ve halk deyknlyle adı (şersflye vergl«l)dir. Bugune dek b«ledlyeler kargasalık nedeniyle bunu lşletem«nMkteydller, modde, yeni biçlmtyle daha onloşılır, daha lyl Işler du ruma getirilmlftir. Bu yenl bir reslm, ya da harç değfldlr. Değerlendlrme resmlyle bazı bfnalar daha çok kullanılır, daha çok geriir getlrir, daha rahot ya şonır duruma getirilecektir. Ver ;1 ; ; | ! ! ! Yerel Yönetim Bakan» Mahmut özdemir'e göre yeni yasa değişikliğini muhalefet çarpıtıyor; Bakan «At arabası»ndan vergi alınmayacağını söyledi. 1 Değer artışında öngörülen vergi beş yılda ve beş eşit taksitle alınacak; Yerel Yönetim Bakanı: «Park vergisinden 310 milyon gelir sağlanacak.» ; ; ! ! Aynco, park harcı metrekare si için değll, arac boçına alınacaktır. Nufusu 50 bine kadar olan yerlerde araç başına 4 flra, 300 blne kadar olan yer lerde arac başına 6 lira, 500 bine kadar olan yerierde araç başına 8 lira, nüfusu 500 blnden fazla olan yerlerde araç başına 10 lira alınocaktır. Ve bu paralora karşılık surücüsü aracını aynı park yerinde aralıksız 12 saat bırakabile cektir. Arac aynı yerde aralıksız 12 saat kalırsa, belirtiten fiyatın yarısını ödsyecektir.ı 20 KURUŞLUK VERGİ 10 ÜRA OLDU Bakan Özdemir, maktu resımler darr.ga resmı • hakkında söyl6nenienn de tumuyle gerceğe aykırı olduğunu anlotmış, su bılgıyı vermıştır: «Eski yasa 1948 yılında cıkarılmıştır. Örneğin seyyar satıcıların kullandıkları el terazisinin muayene ve damga res mi, bu yasaya göre yılda 20 ku ruştu. Değişiklikie bu rakam 10 liraya cıkarılmıştır. (Belediy» rüsumlarında 4050 kat artı« oldu) yakıştırması, en azından bu açıdan yersiz ve acımasızdır.ı 50 LİRA CEZA * glnln btrra defledyte hlçbir ngisl yoktur.ı Bakan özoemır, eskı yasada degerlenmenin tadılât komisyonları aracılıjjıylo yapıiacağınm belırtildiğını. emlâk vergisı yasasıyla bu komisyonlann hukümsüz kılındığmı, dolayısıyla resım Işletilemedığmı, maddeyle (değerlendirme resmı)nın işleyebileceğini anlatmış. şoyle konuşmuştur: «A»ıl sorun d*4«rln »optoomosıydı, yaeanın yenl blçimlyle tokdlr kofntsyonlon değerin •aptanmcsmda •nfkjsyonun doğurduğu fıyot hareketierinl de gözönüne atoccktır Yonl enflasyonun getlrecegl doger ar tışı v«rgi dışı kokıcoktır.r1 DEĞER ARTIŞI NASIL HESAPLANACAK? Mahmut Özdemir, «Değer ortteının novıt he*ap»onocağı?» »orusunun nosıl yanıtlanacaâını da, su örnekle anlatrnıstır: «Belediye veya müoavir akm sınırlannın genişletilmaci, imar planındo bir degişlklik yapıiması, bölge kat rejiminin değiştlrilmesi, söz geliml, bir arsado iki katlı bina yapımına Izm verilmjşken, beş katlı bina yapımına izin verilmesi halinde, kuş ku yoktur ki o arsanın değeri de artacaktır. Bu artan değer, resme tabi olacaktır. Bu arado değerden ne kadar vergi alırvacağını da şöyle ömekleyebUİriz: diyellm ki, yüzbin lira degeri olan blr arsa üzerkıde iki katlı bina yapımına İzin varken, kat sayısı beşe cıkabilecektfr. Bundan dolayı arsanın değeri de yüzbin lirodon üçyüz bin liraya yükselecektir. Bu durumda e«kt»iyle . yeni değer arasmtJoCl VarV Itfyüzbin liradır. İşte bu ikiyüzbln llranın yuzde 30'u degerlendirme resmlne tabi tutulaeaktır. Yanl altmışbin lirası değerlenme vergisi olarak alınacaktır.» BEŞ YILDA BEŞ TAKSİT Yerel Yönetim Bokanı. bu verginin beş yıldo beş eşit tokstrte olınacoğınv bildirmiş, cBuno göre yıllık taksit oranı ortaloma onlkibin lira olacaktır» demış, şunları söyiemiştir. «E»kl yasada Ise durum yurttaş aleyhineydi, artan değerin yarısı değer artış vergisi olarak alınryordu. Yani, biraz once belirttlğimiz 200 bln liranın verglsl yuzbln lira oluyordu.» PARK VERGİSİ Parasal acıdan Beledıyelerin cok zor durumdo bulunduk larını. her yı| bütce görüşmeleri «ırasında borclarının silindiğinl, yosanın bugünku bıçimine getirilme nedeninin bu zorurtluluktan doğduğunu anlatan bakon. «Pork vergisi* hok kında do ociklomada bulunmustur. Mahmut Özdemir, «Park vergl*l»nden Belediyelere 310 milyon lira geİT soğlanocağmın hesoplandığmı kaydetmiş. sözlerlni şoyle sürdürmüsiur. «Bugun klm oldukları billnmeyen kişilerce yönetilen. Belediyeler alanı uzerlndekl oto parklarda sokok ağaları olarak niteleyebileceğimiz kimseler halkımızı adetâ soymaktadırlar. Orneğin İstanbul Sirkecl Garı önündekl parkta olduğu gibi oracını bir saatliğlne park edenden 30 lira almaktadırlar. Yasa uygulanmaya başlanınca motoriu taşıt sahiplerlnden alı nacak park vergisi bu rakamın çok altında olacaktır.ı Yerel Yönetim Bakanı, aracını kapısmın onüne pork edenden vergi alınacağı yorumu nun da gerçekle bağdaşmadığını belirtmlş, şöyle konuşmuştur: •' * * «Her yerde, daha doğrusu parklar dışında taşıtını bırakan bir yurttaş, bu harcı ödemeyecektir. Kendl sokağmda, kapısmın önünde, ya da be* lediyelerce resmen park yerl üân edllmemiş yerlerde park eden hlçbir arac sahibl, böyle bir ödemede bulunmayacaktır. Yerel Yönetim Bakanı Mahmut Özdemir, «Cezaların artırıl dığıı yolundakı ıddıaları da eleştirmış, şu açıklamada bulunmuştur: «Cezaların 30 kata cıkarıldığı yolundakl iddialar da haksızdır. Bunu da söyle örnekleyebiliriz: Bütün aşırı körla her hangl bir gtda maddesl satan kişi, tuketicl tarafından şikâ yet edildlğinde ya da denetleme sırasında, (50) lira olon para cezasını zabıta memurunun yüzüne adeta fıriatmoktadır. Fakat bunu yaparken fahlş fiyatını Indirmemektedir. Yasanın cezalarla Ilgili madde* si bu tür uygulamoyı ortadan kaldıracaktır. Böyle bir davranış lcinde bulunan satıcı (50) lira yerine (1500) lira ceza öde yecektir. Göruldüğü gibl bu cia, tümüyle tüketlciyl koruma ama cına yöneüktlr.» Bakan. Belediye Geürleri Yasasınm bazı maddelerinde yapılan değişikliklerle Türkiye'deki 1716 Beled:yeye yaklaşık onikibuçuk milyar lira özkaynak sağlanacoğını sözlerıns eklemıştır. GENEL KURUL DUYURUSU Odomızın XXV. Genel Kurul Toplontısı 34 Mart 1979 gunlerl saat 10.00'da Ankara'da Türkiş Toplantı Salonunda aşağıdoki gündem dahilinde yapılacaktır. Üyelerimizö duyurulur. T.M.M.O.B. HARİTA VE KADASTRO MÜHENDİSLERİ ODASI YÖNETİM KURULU 0NDEM: Açılış ve Başkanlık Dlvanı seclml, Saygı duruşu, Acıl'.ş konuşması ve konukların konuşması, TMMOB Genel Kurul Yönetmeliğinin kabulu. Komisyonların seçimi. Colışma ve denetleme raporlarının görüşülmesi ve hakkında karar olınması, Seçimler, Secim sonuclannın acıklanması, dilekler ve kapanış. (Basın: 11703) 1547 İzmir Belediye Başkanı Alyanak : ''Belediye Gelirleri Yasası r enıyî şekilde ögrenilir • • • 1520 kişitlk sınıflar • Her sınıfta teyp ve projeksiyon cihazlan • Seçkin Türk ve yabancı öğretmenler • Audio Visual elektronik laboratuatlar • Film uygulamaları 0 1 2 3 4 5 6 7 8 20 yıldır çıkmıyor,, İZMİR, (Cumhuriyet Ege Burosu) Belediye Başkanı ihsan Alvanak, gerekli yasaların zamanmda cıkarılmarrası Yüzünden halka vermek istedıklerı bazı hizmetleri gercekleştırememenin üzüntüsu içinde bulunduklarını belirtmiştır. Başkan Alyanak, konuya il.şkin olarak verdlğı bilgilerde şunları söylemiştir: tBelediye Gelirleri Yasasınm 20 yıldan berl parlamentoda bekletilerek gerçekleştirilmeyişi, genel olarak yasalarda bazı rahatlatıcı önlemlerln olmayışı çıkmazlarımıza çıkmazlar katmaktadır. Parasal olanaksızlıklarımıza neden olmak tadır. Yasonın anayosamızm öngörmeslne karşın bugün» değin bekletilmesi yerel yöneti mlmizin yıllık 100 mllyon liralık yitiklere uğraması sonucunu doğurmuştur.ı Sorunların cözümlenmesinin ardından beldeyi Turkiye'nin örnek kenti durumuna dönuştureceklerini d8 belirten Alyanak, görüşlerıni şöyle surdürmüştur: cKurduğumuz Ege Belediyeler Biıiiğl etkenllklertnl tüm Ege'de gösterecektlr. Tansa pro|esl en etken blr biçlmde yaygınlaştmlarak devam »Itlrilecektlr. Çabolarımızın olumlu sonuçlarını yavaşyavoş almaya başladık. Olanaklar arttıkça geç kalmış hizmetleri de yürürlüğe »okacagızı Kış kurslarına kayıtlar başlamışiır DİLFEN ortabahcecadV M tel:613158 BE$İKTA$ OZEL Adana Beiediyesi Zabıta Müdürlüğü, halktan stokçuları ihbar etmesini istedî (Arabul: 204) 1539 YAYINLARI 3. Bası Çıktı Gazi M. Kemal Atatürk SÜYLEV \ ACILI KUŞAK I M t • I I M »»*«, MliS •ASKISMDİUI AOUUI ÇtKMiŞ «AMUMH.EIKKrAT VI SANATA TAICH AVOtNUkRIN OTKUUMIH D U CFİIUN ANItA*: 2U tAYfA. M I I M •UGONE DECIN BU BOrOK ITAMII OKUMAMIS OLANIARIH KOLAYCA OKUVUP ANLAVACABIlECEf.» 6ICIMDE BOLUMLERE AVIRAN. YER YE» OZETUV» YAYINA HAZ1R1.AY AN: Ord. Prot. Hıfzı Veldet Veliriedeoğlu Ederi: 50 Lira İsteme adresi: ÇAĞDAŞ YAYINLARI Çağaloğlu, Türkocağı cad. No: 3941 İstanbul (Ankata) IMII: (HANGİ AJANS: 71) 1549 S1NEMALARINDA İsteme adreti: ÇAĞOAŞ YAYINLARI Cajalojlu. Türkocajı cad. No: 39 4! İstanbul ADANA, (Cumhuriyet Güney İlleri Bürosu) Son gun'srds halkın gereksınme duyduğj bircok gıda maddesır.ın p,yasadan ka/bolmasmı stokcuiuğa bağlayan Adana Bsledıyesı 2a bıta Mudurlüğü, halktan s'.okculuk yapanları Belediyeye ihbar etmesini istemiştir. Konuyla .Igıli br acıklama yapan Adana Beledıyesı Zabıta Muduru Bedıh Kıhç şunları söylemiştir: «Son günlerde büyuk ölcüde birçok gıda maddesinin stoku yapılmaktadır. Ulkemizde uretllen ve blr kısmı halen dışarıya satılan malların bile yokluğu çekllmektedir. Bu şunu gostermektedir. Piyasada âarlık yaratarak, daha fazlo fiyatla satış yapmok ve halkın sırtından milyonlar vurmak istenmektedir. Stokçuluk yapan halk duşmanlanna karşı verdiğimiz sovaşım surmektedir. Ancak bu konuda halkımız da bize yardımcı olmalıdır. Herhangi bir malın stokunu yapanı gören veya bilen yurttaşlar, zaman gecirmeden Belediye Za bıta Müdürluğünün 11666 veya 12349 numaralı toiefonlarına biidirirlerse savaşımımız daha da etkili olur.»