Katalog

DÖRT CUMHURİYET 28 EKÎM 1*79 . POLITİI^ VE ÖTESI MEHMED KEMAL , Dünden Bugüne Enerji Politikası Adı planlı dönem olsa da 1978 yılına dek plansız enerjl politıkasınm uygı<lana geldığlnl sektördek! gelışmeler de göstermektedlr. öyleki hlçblr planlamanın butunmadığı va ekonomımn başı boş bırakıldığı 1950 1960 dönemlnde, ener|l tüketimı on yılda 17 katlık ortış göstermlştlr. Ardından sâzda planlı kalktnmanın egemon olduğu 1960 • 1970 dönemlnde, kalkınma ya da Işgücunün verimının ortırılması Içln ersrjl tuketıminln bilıncH ve öncekınden hızlı blr artış gostermesı gerekırken. yıne on yılda sağlanan tuketlm artışı 1.7 kattır Plansız ve sözda planlı dönemlerde ayni ölçulerde crtış sağlanmış olması. gercek anlamıyla planlomanm vapılmadığını. enerji sektörüne gereken önemın verılmed ğını ve sektörün doğal gelişime terk olunduğunu kanıtlamaktadır. Gıderek carpık endOstrıleşmenln de etkısıyle do£al gelişım bıraz hız kazanmış ve yedl yıllık 1970 1977 dönemınde, gecm's on yıllık dftneTiınkıne eşcieğer olarak. töketım yıne 1 7 katlık artış gös termlştir ama, cekılen ener|i sıkıntıtan bu artışın yeterll ol madığını kesenkes ortavo koy muştur. 1978 yılında ülkemizde bırey başına yıllık genel ener|l tuketıml. odun va tezek gıbi ekonomlk olmoyan koynaklarla 625 kg petrol eşdeğeri kadardır. Oysa salt ekonomık kovnak'arla dCnya ortalaması 1400 kg. petrol esdeöerını aşmış olup, gelışTiı<> ötkelerın or talaması 4500 kg petroi eşde ğeri duzeyındedır Arada blr bılıncll ya da blllncsız bır görüşle, Turklye'nln enerıı kaynakları bakımından zengın olmadığı söylenlr. Dün Türkıye'yı kaynak dış bağımlılı ğına ıtenler. davranışlarına özör bulabılmek amacıyla bu porüşe sığınırtarken uzun dönem enerp Dlaniaması acısından konuya bakarak yalın oronlamaiara gırışenler de, ben zer gorüşu lyi nıyetle öne eürebılrrektedırler. Oysa, Türklye'n'n enerıl kaynaklan azdır der.emeyeceğl qibi. bazı görkemll ener,l kavnoklarımızın bulunduğu ve bunlarm kücömsenemeyeceğl de bir gsrcektir Kal d< kl. Turkıye de veter nce kay nak arama ve gelıştirme caItsmaiarı vapılmadığı billnme';tedir Bövle olunca. Turklve' nın kavnaklannı kücümseyıcf bır tutumla, ulkemızın enerıl kavnaklorı bokımından zengn olmadığ nı söylemek yanılgıdan öteye gecememektedır. Burada önem'i olan da koyraklann büyüklük \e kücüklüĞünden cok, bılınen kaynokların âlke ve halk yorarına akılcı b.çımde kullanılabılmesl ka"/nak arama va gallştlrme calıçnalonnın da yoğunlaştınl masıdır. KAYNAKLAR Türkıye'nın clıçılmış ener|1 kavnakları; taşkomurü, l'ny t. asfaltıt, petrol ve hıdrolık ener |ı bıcımınde sıra anabıtır Ulka mlzin bılınen taşkomurü rezervl Zonguldak yoresınde top lanmış olup son bulgulara go r e 1 375 996 000 ton kadardır. Bu yafoklar bütünüyle devletın e'ındedır Ancck. Zonguldak yores!n<n dışındo Antalvo Torosıor'da ve Diyarbakır yöresınde de rezervlerl blllnmeyen taskömürü oluşumları bulurrpaktadır. Ulkemızin lınytt yataklarına çelınce, cosltll bölgelor» dagılmıştır Son bulgulara göre bllınen toplam llnyıt rezervl 5 931 259 000 tondur. Bu rezervın 3 m Ivor tonunu aşkın b o lüntüsunü henuz kullanılmavan Elblstan yataklan olusturmaktadır Lınylt rezervlmlz Turkıye koşullannda görkemll b'r zengınl'k olup, kurulabllecek llny t santrallarıyla yıldo 55 000 GWh elektrik üretıleblieceğl gıbi. halk vakıtı Isteminın Karşılanmasında da ağırlığı llnvltın taşınnosı oianaklıdır Yanılgılı bır tutumla kömür gıbi yakılarok de<5erlendırllen, ovsa yapay ham petrol lle nlkel mol.bden vanadyum uranyum gıbi az bulunur mlnerallerl lcerecek metol kon» santresı bile elde olunobıiecek asfaltıtierımıze galiice, sımdilık 52 mılyon tanluk re?ervın b lınmesme karşın k sa surede yenl bulgulorla 100 mılvon tonun aşılabıleceğl oranlanmaktadır Tü'kıye nın görünur O6trol ra zervının 57 mıtyon ton o'mrsıno karsın leoioıık etüd'ere gore> en az 690 mıtvon toniuK re zersin olanaklı olduÇu ve toolom rerervm 750 m.lvon ton lle 1 mılvar ton düzevierıne c>kobılece^t oranonmakîodır Ya pı ması qereiten aramalorın ge lıştırıimesıdır Tükenir bu vera'tı kavnok'anndan bo&ko tukcrmez c on ve yıllk 447 000 GWh Ne Avr JDa'da Sovvetlef Bırl ğ! va Norvec'den sonro Ocüncü sıra da gelen akarsu oianoklanmız vardır. Ekonomik olarak kullanılabllecek hk" jelektrık gızllgücumüzün 10o 000 GWh'ı aş kın olmasına karşın, bu görkemll olanağın şımdılık valnızca yüzde 9 kadarından yararlantlmaktadıc. Dr. Mustafa özcan ÜLTAN1R (YÛKSEK MÛHENDİS, EKONOMİST) Hey Gidi CHP Bu da nedır kl, CHP derler ona, nice yengller, nlc« yenılgılerle dcludur tarıhl... Anaç bır partkjır CHP. Içtnden mce partıier, hızıpler, dostior. düşmanlar çıkarmtsttr. Mudafayı Hukuk C&miyetlerınden başlayarak bu» gunlere değın gelmiştir. Zaman denılen sılındlrin oltında ezJia ezıle bu yıkımı da atlatacaktır. CHP'de har şey vordır dıkta, tek partl, foşlzm, devtetcllık, çok portı, hatta demokrasl... Yalnız blr şey yok« tur CHP'de, o da solcu!ukl Onu da İSTiet Paşa'nın deyiml ila «Ortanın solu»ndcn «demokratık Sol»o dejln uzotarak yaşamak ıstedl vo boyunun ölcüsünü okjı. CHP'nm bağrından cıkmış bir dıktocı valı «n 0Ûz«NnJ töylemıştı bır solcuya: «Solculuk mu? Sıze d« n« otuyor? Gereklrse onu da bız yapanz.» Oiktacı valının şeflerınla ağzında bu sakız cdmasaydı, o da kolay kolay bır solcuya kcrşı bu sakızı c ğneyemezdl. Evet tefc partl donemlerinde Istese ve oklı •rebılseydı belk! solculuğu da CHP yapabılırdl. Ama yopamadı. tanh ıçinde gec kaldı. Son deneyle gördük kl, gene yapamıyaoağı şey solculuktur. CHP. kokenınde Atatürk demetctir. Atatürk. ülkelarınde buyuk değışlmler yapmış blr» koc llderden bırıdır. Sayalım mı? Bulganstan'do Dımltrov. Yugoslavya'da Tıto. Rusya'da Lenın!.. ilk ikısl. Dlmitrov ve Tıto, Atatürk gıbi Bolkanlıdır. Sonuncusu Ise tarihın lcınden daha başka türlü ve daha başka yön vererek cıkmıştır. Atatürk un ötekl Bclkanh lıderler gıbı kaçak blr yaBomı yoktur. Bır Bürgunluğünu sayabıllrsek, Sofya'da blrkac yıl kaldığı ataşemılıterlığıdlr. Eğer kendınden öncekl lönturkler gıbı Fransa, Ingıltere sürgununü yaşoyabilseydı, belki ufkunda cok değışık görunümlere raslayaoaktı Sofya'da Istanbulunskı lle Bulgar sosyal demokratlon ilo konuşobılmışt r. CHP. hlc bır zaman morkiszmle tanışmomıştır. Öflrenmek lcın de tanışmamıştır, öğretmek için da tanışmomıştır Dahası var. CHP. görkemlnl sezdığl huylu blr blnok hcyvanı gıbi morksizmden Cırkmüştür. Cevresında markslstler olmamış tnıdır, olmuştur ama. hep teslımıyetçüer. hep elpence dlvan durucular Ecevlt solculugunu kmamayolım. onun solculuğu da marksizmden kacıcıdır. Geleneksel olarak morksızm Ecevlt lcın b'r ocüdür 195O'de iktıdarı bir kez yt'ren CHP, blr daho Iktldar yuzü görememıştlr. doğrudur 1961 'de ucundan tuttufiu Iktıdar Ismet Paşa güdumünde blr APCHP koolısyonudur 1965 yılında b'r Koy kokenlı delıkanlı Ismet Paşanın elınden hurfümetl alırken gene CHP'nln gelenekset yöntemierlnl kullcnıyordu Bu yöntemin blr adı köylüluk ise. blr adı da sınıfına Ihanettlr. 1950 venilgisi CHP'de ncsıl Kasım Güleki cıkarmı»80. 1971 faşızmı de CHP'de zorak olarak Ecevıt'l cıkarmıştır Blzde nostl bır köy edebiyatı yoluylo edeblyata ıhonet varsa, köyü koliar gıbl slyoset yaparak köylOluğe de Ihanet vardır. Bu ıhanet sınıt değıştıren köy cocuklarının becer sıdır Mülk sahibl köylüluk yandoşmı tanır. Onun tcln Demlrel'l koloy tanımıştır Ama Ecevıt'i, dlledlğl kadar tabon fsyatı serüvenına gırsm, tanımamıştır Buntian olacak Ecevlt'ln yonıigısi, ne solculuğudur, rte partl lcl Iktldor hizipciltğıdir. ne vefasızlığıdır; en buyuk yanılgısı, Beruvencı tcban flyatı artırımına glrlçerek, başka tabantar oraytp asıl tabamnı yadsımcsıdır Bu yanılgıyı Demlrel cok lyl yakalomışt;r. çunkü kOcük mülk sahibl köyiülüğü Dgmırel ondan cok lyl tanıyordu Onun or'eml mulksuz blr köylü aüeden geldlğl lcln mülk edinmektl. Bu yoida cok yorulmuştur. Cebınde taban flyatı parası asfalt yot Ostunde yokluk caken kücük mülk schıbl köyîü Ecevıt'a oy v»rmezdl, nitekım vermemlştlr de. 1972'den bu yano Ecevit. blr tmeydan gözdesl» ol> muştur. Televızyon konuşmaiorı da bu davranışını de«teklemlştır. Ama sonra n« olmuşhır? 1973'de cldığı oylarla oncak MSP lle blr hukümet oluşturabılmiştır. fTarıhsel yanı'gı» scptaması doğrudur cma. bundan vaz gecen de kendldlr. 1974'de MSP'II koalisyonu bozrrası yanılgısını Kıbrıs fatıhl olma sürmesl gözjerden saklamıştır Kıbns sürmesi yahut Kıbrıs rast.ğı 1977'ye ulaşmasını scğıamıştır. Kıbrıs fatihllğl lle Ecevit. secımleri erkene alanamış, gene Demırel almıştır. Bu serüvenl denemek de Demırel'ın yanııgısıdır. Ecevit, Demırel yanılgısından yararlanamadığı içındlr kl, Iki MC II hukumetlerı gene Demirel kurmuştur. CHP, uzun yıllar ıktıdar olma alışkcnlığını yıtırmlştır Payandalı hükümet oluşturmosı ıle iktıdara geldığınde de şaşırmıştır El.mje hem hükumet var, hem yok. Cavresında Ise hem devlet adomı var. hem yok. Askerlıkte «kuvveı dıye blr söz vardı esklden. Bunun anıamı gerıde biraz cyedak güc» bulunüurmaktır. Ecevit. yeniden fıukumet kurarken tum <kuwe»sıni yltirmıştı. Inscnlar gıb< partıierın de ozgeçmışleri vordır. CHP'nın de vardı. Bayor gıder. Saydcm gelırdl. Soydam gıder Saracoglu gelırdl Soracoğiu glder. Peker geilrdı. Daha savalım. bırkac kabıne oluşturacck devlet ooomı cıkorırdı CHP... Işte bunun odı fkuwe»ydl. Gene bır oyun tezgahlanıyor CHP'de Olağanustü kurultay Genel Başkanlc sorumlu yonetıcıler ilkın bıriıkte tguvenoyuı istıyorlar Ne dsmektır bunun adı? Genel Başkanın cevresi ancak Genel Başkanın gıdlmlylo temızlenecektlr Bir ev düşunün kı odalarını toz, tcprak kaplamış. TOZJ. topragı almck lcln koltuk, kanape, evın bCtun esyüiannı bırden değıçtırmek aerekecek. Hele günumüzce bır evın koltuk ve kanaDe&ınl tumden değıştırmek evln ve ev sahıbınln yıkımı olur Genel Merkezcıler Ittıhat Terakkl'nln merkezl umuml tıhnıyet1 ıle hareket ederök tyenllenmek» istemiyorlar kazanscior da ytırseler de bırden botmck Istivorlar. Secım sonucları bıle genaı rnerkezcılerl uyaramomı§ ne dlveltrn! B'r hatırlotmo yapalım dıs'adıklcn sol vardı vo bu seclmıerde yuzde blr bıle o'amaz deniışlerdl. oysa vüzde dorau aştı Bu do mı yanılgı aeğıl. bu do mı uyarı değıl?. TÜRKIYE'DE TOPLAM ENERJİ ISTEMİNIN NE OLDUĞU BUGÜNE DEK ORTAYA KONMADI SINIRU ÇAUŞMALARIN VERİLERİNE GÖRE, TÜRKİYE'NİN TOPLAM GENEL ENERJİ TÜKETİMI 1993 YILINDA 100 MİLYON TON PETROL EŞDEĞERINİN ÜZERİNE ÇIKABİLECEKTİR. ANCAK KİŞİ BAŞINA ENERJİ YOĞALTIMI AÇISINDAN 1993'DEDEDÜNYA ORTALAMASININ ÜZERİNE ÇIKAMAYACAĞIZ. Türkiye'nin enerji kaynaklan azdır, denemeyeceği gibî, bazı görkemli enerji kaynakiarımızın bulunduğu ve bunların küçümsenemeyeceği bir gerçektir. Kaldı ki, Türkiye'dc yeterince kaynak arama ve geliştirme çalısmaları yapılmadıği bilinmektedir. Böyİe olunca, ülkemizin enerii kaynakları bakımından zengin olmadığmı söylemek yanılgıdan öteye geçememektedir. 1978 yılında ülkemizde blrey başına yıllık genel enerji tüketiml, odun ve tezek gibi ekonomik olmayan kaynaklarla beraber ancak 825 kg. petrol esdeğeri kadar. Dünya ortalaması ise 1400 kg. petrol eşdeğerini aşmıştır. ve gelişmis ülkeler ortalaması 4500 kg. petrol eşdeğer» düzeyindedir. Enerji tüketiminde büyük artıslar beklenmesine karşın üretim yetersizdir. planlı kalkınma dönemind* ken d'nden beklenenl başardığı toy~ lenemez Gostermel k uğraşılar la zaman da yıtinimıştır. Enstıtü'nun yeraltı hammaddelerfnl bulmakla yukümlü olmasına karşın. örneğm Antalya • Toroslar'da taşkomurü yotaklorına veya Karadenız dıp camurundakl uranyuma el atma yerıne, carpık tutumla ve dlnlence karnp* oluşturmaya yönaIık bıcımde güneş enerjisl araştırma merkezi kurulmaya kalkışılmıştır Yönetımsel acıdan 1978'de Enstıtü'de görall bır düzenlemeye glrişllmişse de, özünda yapılmosı geraken bu Enstitü'nün artık Jeolo|l Enstıtusu, Madencllık va Metalur|l Enstıtusu, Enerjl Enstıtüsü gıbi ayrı kuruluşlann doğuşuna olanak verecek D l * Clmde yenlden düzonlenmesldır. Turklye Petrollerl Anonlm Ortaklığı düzenlenmesl gereken petrol yasasıyla özai sektöre özgü bunyeden kurtarılmalıdır. Türklye Petrollerl Anonim Ortaklığı, sınıriı calışma olanaklarına karşın başanlı işlevler yürütebllmış ve teknolo|l birlklml sağlamışsa da. atılımlan yabancı sermaye yanlılarınca engellandığinden, bu gun yerll petrol üretımmln yüzde 40'mı gercekleştırebılmekte va son on yıldır bazı dalgalonmaiara karşın belll blr üretim düzeylnl aşamamaktadır. Personell sürekli artırılmış olan bu şlrketle, yanılgılı yönetımlerle oramaların verımlılığl azaltılmıştır. Gecmişi öncelere inen amo kuruluş va görev yasası boşluflu bulunan Petrol Oflsl ıse, petrol ürünlerl pıyasasının yuz de 55 kadarını elınde tutmaktadır Petrol dalında IPRAŞ, ADAŞ, BOTAŞ. DITAŞ. PETKIM, ISILITAŞ gıbi sermayelarınde yarıdan cok kamu payı olan ceşıtll şırketler de vardır. Petrol keslmınde kamu kuruluşiarının dağınıklığını gı^eracek ve salt devlet Işletmecıliğına olanak vsrecek bıctmda,, «Turklye Petrol Kurumu» kurulmalı ve bu Kurum'a bağlı asvlet Işletmelerl oluşturulmolıdır. Ener|l bütceslnda kömüre aflırlık verllen bir dönem'n baslatılmasına gırlşıl rken, Turkıye Kömür Işletmelerl Kurumu nun da yen den düzenlenmesl zorunludur. 1976 yılında 5105207 584 76 TL zarar eden Kurum. 1977 yılında da 8 519.848185,75 TL zaror etmış'lr. 1978'de kömür satış fryatlanndakl artışa karşın zararın surmesl; özel sektör elındekı könür yatoklannı cîevletıeştirme dönemınin acılmış olmasına karşın da komür üretim lyle IIglli bazı lşierln ftzel muteahttlere Ihale edılerek ycptırılması, Kurumun yenıden duzenlenmasl gerekt gınl acıkco belırteyen nedenlerdlr Kömür Satıs ve Tevzıi Muessesesl de geniş kapsamlı bır «Yakıt Ofısıı durumuna dömışiürülmelıdır. Devlet Su Işleri de kendinden bekleneni verememlştir. Bora|ların ve hıdroelektrlk Santralların yapılabılırlık etudlerlnden proıelerıne ve yapınv larına dek tüm ana Iş'emler, oze'lıkla yabancılara Ihale ed.lmektedir. Küçuk işier b le özel müteohhltlere Ihaıe edılerek yaptırılmaktcdır Böytece. Devlet Su Işleri proıe yapıp gercekleştıren değll. proıeleri ıhale eden yelersız blr kuruiuş durumunda bırakılmıştır. Turklye Elektrık Kurumu da Işierinı ıho le lle yabancılara ve özel müteahhıtlere yaptırma kısır dongusü lcers'ndadlr Öta yandan baraj ve hidroelektrik santraüarm butunuyle Devlet Su işierlnce yapırı'ması da doğru oıma^p baraılor yapıldıktan sonra hıdroeıektnk santralların kuruimasını Turklyo Elektr k Kurumu yüklermelıdır. Sortrclların anoitar teslımı ihaıesı de bır sorundur Tur kıye Elek'rk Kurumu kendt yo scsmın o? ına uygun o arak, köy e'ektr fıkasyonu 'ç n yalın bı r dO'renın dısmda kendıne bağ ı guciu b r ıs e*me de kurmck zorundcüır Kısacosı. Turkıye Elektnk ıvurumu nun da ven den duzen ermesı gerekmektedır ENERJİ ENSTİTÜSO KURULMAL'DIP Enerı ş ern n organızosyonuna yenı Dır halka ek'ene'sk, Turkıve Enejı Enst'*usj nün ku rulması zomonı ge'mış'ır Bılım seı boyutlu ener|l Dlanlomosı cslışmaiarmın vapı'abılmesı, enp'iı kavnaklarının varlığını orc/a koyocu ca ısmaların hız landırılması sek'orde gereksınım duyulan vapılabılırlık eudlert ve pro'e enn hazırianabtlmesl. yenı tekro'oıı oluşturulmnsı enerııde arastırma ve gelışt rme caı ŞTia'arımn tutarlı bınTıc!8 yapılabıİTiesı. uluslararisi duzevde bılgı alışvenşın n gel'şt nimeM ener|l bılgl bcnkası oluşturı,!ması glbl C8ş tll nedenierle bu Ennstıtu kurulmalıdır Netek m Elektrlk E'ud Idaresı nın bağımsız bır 6neriı araştırma ve proıelendırme kurumuna donüşturülmesl, llke olTrok Dörduncu Beş Yı!lık Kalkınma Planı'na oo gırmıştır. YARIN D?ŞA BAĞJMLILIK VE ENERJİ DUNYASININ TURKİYE'NJN YERİ KARMA EKONOMİK DÜZEN İÇİNDE CE OLSA, ANAYASAL ÖNCEÜGİ OLAN PLANLI EKONOMİ AÇiSINDAN BAKILDIKTA, EKONOMİNİN YÖNYENİ ENERJİ KAYNAKLARI Alışılmış ener|l kavnaK.arınden başka, alışılmamış da denllen yenı ene|i kaynaklonmız vardır. Bütümlü şlstlar. turbalar ve bazı ca»resel yakıtlar, guneş ener|!sl. leotermal enerjl, nukleer enerıı bu gruota sıralanablllr. Türkıye'd» toplam rezervi 5 mil/ar tona uiasabllen bıtümlu ş st yatak'arımn varlığı bilinmektedir. Termık santrallardo katı yakıt olarak kullanılabılecek bu şlstlenn bir böiüntüsünden de yopay ham petrol ve gaz yakıt üretmek olanaklıdır. ŞımdMık kullanılma> yan ve 200 300 mılvon tcn dolaylannda olduğu soyienen turba kömürü yataklarına da yenilen eklenebilır Ulkemızde blr yılda vakılon tezekten, qub re hammaddeslnl VCK etrrsksızın 750 bm ton petrole esdeğer gaz yakıt üretmek oianaklıdır. Tukenmez almaşık kovnoklann bcşında hc kuşkusuz gu neş enerisi gelmektedlr. Günumüzün teknolo|ik düzeylyıe. Olkemlzda kullanılabılecek guneş enerllsl teknik glzllgücü yılda 25 mllyon ton petrol esdeğerınl aş^ındır Güneş ener|lsı varlığımız akarsu voriıŞımızın yanıstra görkemll bır zengınlıktır. Jeotermal enerii olancklan blr başka almaşık kaynoktır. Bu konudokl oramaların vetersizlığıne karşın [eoterrrcl gızıl gücumüzün 1000 MW'den aşaği olmoyacağı o'an'anr^aktadır Buradc hcva akım. ener Isı ve denızle'den elde oiunab'iecek enerııier gıbı tükennez kovnaklar da Birolanabiilr Av. r ca yıne yetersız aramalar'a, Turkıve de nukleer enerı! KTTImcddesl olarak 4289 ton uranyum minera'l ve 3S0OO0 ton toryum mıneraMi'n varlıÇı bellrlenmıştlr Bıl'nen uran\um rezervl köcuktür ama ciması o'osıdır 0lk»mız 1^92'ıerden soira, rökleer vakıt konusu oüvenceve a' nrnak kosuiu\'la rCikleer erer|' uretîT re adım atmak zoru^rjc Valabıiece'sîir UrcnvtiTi yataklan uzun OITIO yan blr oelecek ic r on3^! r*ır Zengın torvum vatokian ıs©, nüklfer teknolonn n ge ı$rresı/le 2000 vı"anndo rtegerlenGir I rreye basia^ibılecektır İSTEM BELÜ OEĞİL TOrkıye Oe tcplam enerii >steniınin ne oiduöu Ougune aek ortaya konulmamıştır. Gercl, Enerjı ve Tab'i K.avnaklar Bo kanlığı ıle Devlet Planlamo Teşkılâtı nm calışmaiartnao, geıecek yıllardoki olcsı enerıl tuketımierl gosteriımeM9dır ama. gercekleşmesı bekıeifn tuketım iie toplam Istem eşdeğer varsayılam&z.. Yanı'eılı yaklaşım, son vapılan Dorduncü Beş Yıllık Planda da duzelulmemiştlr» Boklenan tOka LENDİRİLEBİLMESİ İÇİN TEMEL ALT YAPl OLAN ENERJİ SEKTÖRÜNDE ÖDÜNSÜZ DEVLETÇİLİK ZORUNLUDUR. nm savurgalığı vapmo<Jon bu «rekları aşmanın yolu. Enerıı ve Tabıt Kaynaklar Bakaniığı lle kuruluşlcnnda verim artın eı bır kadrolaşrrra ve yaniden düzeniemeya gıdtlmeal olup, bozuk duzen kolıtı angeller kal dınlmalıdır» ELEKTRİK AClöt Elektrık ocıklarma geünce, bunun da köken rtds geneı &nerıl sorunu yatmcKtadır. Turkiye'nın bi'incıi enerıı kavnGKlarmi dağeriendırecak yeterll sontrallcr kurulmodığından. elektrık sıkıntısı oiuşmuşfur Ulkem'z elektrık yoğaltımmın, 1978 yıtındokl 22.750 GWh dü zevinden 1983 yılındo 44 6O0 GVVh'o cıkmosı ve 1993 yılında dc 100 000 GWh'a ulaşması beklenmektedır.. Yaoımı süren scntrallarda gecen yıllardckl aksoklık'ardan ötürü olusmuş zomonlama geclkmeler'yte, elektrık sık'ntısı önümLZ dekl yıllarda da artan ölcâde surec8ktir Ömeğ n 197B yılınm eleKtrik ccığı 1 500 GWh na dcrken, 1979 ve 1930 ytHorındo bunun 3 000 GWh düzeylrde ol ması ve 1981 yılından sonra yenl scntrallonn ışletmeye g'r mesly'e acığın azalmrsı bektermektedır. Ancak elekfrık acıflı gerekll blclmde ortadan kaıksa da. genel enerit aç"?1 surecektir ve bu ocık ıle dış bağımlılıklor darboğozı elektrlk sekiörüne yenl ccklar getırebı'ir ENERJİ SÖMÜROSO Turkıye'de ülko ve halk vtj rorıy a boğdaşmovjn ama gecer''lıgınl surdüren bozt^k du2ende yerli 6?el sektörün v« yaoancı senrayenın somünisü enerıı ssktorune de /ansımıstT... Oysa eneni sektcrjnun, her tö'lu somürüden soyutlan mış bıcımde güclü olması g«re'.'lr Unutulmcmas1 gereken *ı! e, Turk'ye'nin endustnye ÖO ya'ı kalkmnasını endjstri >Ia denge'ı cogdcşTOrımmo uşturu mosmı ve tüm sektö'tern cağdaş koşullara uygjn psl1şı" ni, güclu blr uluso' ener|l sekîörünün yurütebıleceğl kalktnmanın böyietikle güvenceya kavuşturulaccğıdır.. Karmo ekonomik duzen lcerlsınds de olsa. Anaya8amız uyarınco ön ceîık kazanan planı ekorıoml ocısından bakılınca ekonomlmn ıstenı'en blclmde yöniendlrllmesl >cın, temei olt yapı olan enerji ssktoründa ödunsuz dsvletcillk zorun!udur Enerıı Işlerınln organlzasyon'jıa gelınce, bu Enerıl ve Tabıı Kaynaklar Bakanlığından kuru'uşlarına uzanan bır örgutl^nme zıncırı ve ışlev akınnıdır. Gccmışte bu düzen gereken blcırnde oluşturulmodığı gıbı enerji konusu genlş kopsamla ele alınmamış. araiarında eşgudum bulunmayan kuruluşlarlc p'ansız Işlevler sergllenmlştir. Ûlkemızın enerjl darboğazna girışınde bozuk duzen ıklıdarlarının yanılgılı polıtıkclan kadar, enerjı işlenrdekl düzensızlığın de etkısı vardır. Yopılması gereken uzun dönem enerjl planlamasına uygun clarak, eneriıyle llgılı kuruluşların görsvlerinln venıden düzenlenmesl. aralarındo eşgudüm sağlanması. yönstımsel Iş'ern bır uyuma sokulması gerekmek ted'r Yenıden düz9nleme Bakanlıktan bağlı va ilg lı kuruluşlarına dek uzanmolıdır. Ener|i va Tabiı Koynaklar Bakanltğı'nm kurulusundan bu yana cnbeş yıi gecnıştır ama, kuruluş ve görev yasası bugun de yoktur Ûlkemızın genel enerjı planiomasının yapılması ana görev) c'maklo blrl kte. Bokanlığın ftz bunyesl buna gore oluşturulmamış, gecen dönemlerde gellşı güzel daıreler kurulup kapatıimıştır. ikınc csphe dönem,ndo başlatılaa va eşgüdüm calısmalcrını önemll ölcüde smırlayan cmüstesarsız yöietım» 1978 yılında da sürıTiüştür. YENİDEN OOZENLENMEÜ Maden Tetkik ve AraTUi "nstıtusO petrol ve kömürden uranyuma kador, ceşıtll verattı ener)l kaynaklannın bulunmasındo görev yapmışsa da. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakaniığı Devlet Su Işleri Genel Müdürlüğü Diyarbakır X. Bölge Müdüriüğüne Teknik Eleman Aîmacaktır Bolge Mudurluğümüz teşkilatında Devlet Maaıurlon Kanununun 36 maddesı ıle tesbıt oiuian gırıs derece'erınaekı kaarolaraa calıştırılmak uzere Devlet Memurluğuno atanocoklar ıçm zorunlu yetsrllk ve yarışma 6inovları Genel Vönetnelıgi esasiarı dahılınas, Mudurluğumuz emrınde Teknik H zmetıe» sınıfmda Istlhdam edılmek Ozere, 1 MeteoroloÜ Muheı ısi 1 aaet Hanta Mu'iendısl 4 adet Inşaat Muhendısı 3 adet Ziroat Yüksek Mühendısl. 1 adet Makma Müherdısi alınacaktır. Sınav 7 kasım 1979 carşambo günü saat 11OC da Bölge Müdjrlüğümü2.de yapılacaktır Sınava girmek Istlyenlerln 6111979 günü saat 17. 30"a kodor blrer fctoârat w« r" njmlannı belırtır belgeterl Ibraz ederek Bölge MüdürlLjjümüz Personel Servıslno müracaatla glrlş belgelerlnl clmalan gerektiği Itân olunur. (Basırt. 23150) 8200 tim, Isremln görüneblten buyuk bolüntusuiu yonsıtsa da, gercek ıstem kuşkusuz bundai büyukUır.. Smırlı calışmaların verılerıne gore, Türkıyenın toolam genel ener|l tuketımı 1978'dekı 351 mı'yon ton petrol eşdeğerl düzeylnden 1933 Yilmdc 5 5 1 niılyon tcn, 1988 yılında 80 mılyon ton ve 1993 yıl nda da 100 mı.von ton p°trol eşdegerınm üzerıne Cika bılecek'ir. Ancak kışı boşına ener|i yoğaltımı acısındon 1S93 yılında da, dtnva ortalomas na Lnşcncyacağımiz bır gerçeKtır Turkıye, gorunur ve gızll e ner" ccıklarının bu'undugu br fı1» o ma yazgısını, kOıay d«*ğıst remeyecel't r. Enerıı tuketımınfle büvJ1! crt c lar beklenmesıne karşın, t o zuk djzence s'nırırrıdırılm.s ko şullarda yaDilon oraniomalcra ^ore,. oz enerıl ü'elıminın '9 "8 vılındakl 16 8 mityon ton peiıoî efdeâprinden. 1983 v Inda 211 mıyon ton va g oereK i n 93 yınrıda 45 mılyon ton petrol eş ie^er.ne çıkobilec«â( oranunrroklcdır. Dördöncu Be? Vnl k Pijrao blrincil anern «^ynokiarırır'an yapılocok üretlmıi v,lria ota'ama yuzde 116 ortması öngorulmustur.. Ancak. beklenen enerii tuketlmının be*<i9 nen oz enerp tretımmden oüyük olması, dışalımia kapatılcn eneni acığını oluşturmaktodır. Bu ocık 1978 yılı tcın 18 3 rrllyon ton patrol eşdeğerl kadarken, 1983 vılında 26 mllyon ton petrot eşdeâenne cıkocak ve 1993 yııındo 60 mıtyon tcn petrot eşdeğerıne uıaşsbılecektır.. Olosı tuketlrrt'enn yo nsı kadar enerjl acıklannın bek lenmöbi, enerıı dışalımının glderek cok sakıncclı ölcOıeröo crtoblieceğlnı göstarmektedlr.. Dorduncü Beş Yıi ık Kalkınma r"anı. 1978 fl\atıanyla toplam c e ' i ı oıçGİımın'n 1978'de 40 2 miryar Tl ve 1983 vı'm'ia 53 4 n l>,cr TL olacağını be! riemıa tir Oysa 1979 yılı vatmzcc pet roi fıyatiarıno onemn artıs geti'Tiıştır 1983 yınna d3k yenı artışiar!a cdeneğın COK büvümes) olasıdır. Enerii acığ'nı kcpatmaK ıcm sık sık fıyatı ar tocck olan cetrol dışolımını arttırmak. petroMen daha kotı bır dıs ba(5ımhl k getırebnecek olan yanılgılı nuklesr tekno oıl ve nuKieer yakıt dısanmına yö nelmek e'ektrık dışaiımını aşırı qelıştlrmek gıbi vollar, ekonorr k /ükiennın büyuklüğünden oturt ü ke ve holk yararına bır tt. TI otnccsa gerskfır YopıU ması gereKen. Türkıye'nın enerıl kaynakinnnın hızta gellstınlmesi. ol'Si'mıs va alısılmomıs anerhi kaynoklcrmdon va pılab 'ecek öra'imlt bozuk d j ren koçtl'arınao düşünüleb!>emn cok üzerıne cıkartılmasıdır Dörduncö Beş Yıttık V kmma Pianmdr Henen »reklerin blla aşı DEVLET GÜZEL SANATLAR AKADEMİSİ REKTÖRLÜĞÜNDEN Akademlmız Mımorlık Fakültesl tarofından Docent!'k ve Profesonuk YönBtmeüğımızın 28. mondes. gereöınce Iç Mekân Düzenlemesl Kürsüsunde acık bulunon Docent kcdrosu^a seçımle 1 adet Ey1 ı Docent alınccoKtır. •>"> yina oynı yönetmeliğm 28 maddesl koşu!•nk hazırlavocoklan belge ve dılekcalen ila 9 kasım 1979 cuma g j n j 17 30'a kadar Akcdemı Rektor'üğtj'ne başvurmaları duyuru ur (Basin 23439) 8214