Katalog

IKİ CUMHURÎYET 28 OCAK 1Ö79 rapca «Zoman»dan türeyen tZamone» sozcuğu top jmdak kurulu duzen anıomı na do gel r Çocuk ukta rııç yurumeyen za mon şımdı ucuyor Cocukluk'a hıc bitrmyec k sanılan yolun bır on gelıyor k sonu gouıu yor Işte 1979 ocaK ayının da sonuna gel dık (") Başlamasıy e bıtmesı bır oldu bu ayın Turlu toplumsal Oıdylar bıze zamanı unuıtu u yor sankı Şoyle br kendımzı d nleveTiıyor ıc dunyamızı yoklayamıyoruz Başko aeyımle ken dı hayatımızı yasa/amıyoruz Turk toplumu bu gun oyle b r aşamada bulunuyor kı b reysel ıç du\gular yavan gelıyor bıze Oysa aras ra ken dı kendım ze djnku bugunku dahası yarırKi «Bensım ze yonelmek cok yararl ve gereklı Yaln z kend mız ıcın değıl top umso savasım ıc n de yenı bır otılım yenı b<r iıız Kaynağ bu lab lırız bu yonelışie Geçmıştekı başar lar m z bugunku yen aşamalar ıcm bır a'larra tchtcs gecmştekı başonsızlıklanm z se geiece<tekı r başonlor ıc n b rer bosamok no*tosı oluştu a bılır Çunku Kişının kıso b r sure ıçın de ol sa kend kendısıne donmesı ve yaşam durbu nunun ob ekt fını kend ne vonel'mesı bır tur hesap aşmod r ve hesaplaşman n da en cetını dır bence •*• Yılbaşılon boyle b r hesoplaşma ıcın en uygun ve elver şlı zomandır Bu yuzdıklarım on b nıerce hro karşılığınaa ^Super y ıboş > gecırenler ıc n değıl elbe' O gıb ler n kendı kendı erıyle ahnıp verılecek bır hesabı kıtabı yoktur Djşunrrezler buru Düşunbeler bıle kacarlar boyle b r hesaplaşrrodon «Super he sop pusulasnnı her yıl bır basko yeroe ode yeb Idıkler surece mutlu sa,orlar kendı'erın *** Eskıler tzaman nedır?» dıye yuzyıllar bo yu cok duşunmuşıer Nevvtoi sall olarak bır «zamonı olgusunun var ığına ınanmaktodır Bu duşjnceye gore zomon sonkı somutloşıyor Kant ıse «zoman» kavraTiın n ya nız ın^an îlhn nde ınsan duşuncss nde voroMuğunu ka bu edı/or Eger bu goruşu ben mserse* «DJ şunce o masavdı zarnon da o mazd » demem z gerekecek Ş mdıye dek ulaş lon gezegenlerde b z m gıbı dusunen yaratıkla' Dulunmodcg na r go e oraıordakı zarran bızım katam za gore olu^an zaTiandır Boylece zcnron kovram a o mut değ so/ut nesnel değ I oznel bır kav ramdır lyıce duşunulecek olursa onun hem oz nel hem nesnel b r kavram oldugunu goruruz olayfer ve görüşler "Zenıâne^ye Uymak... Hıfzı Veldet VELİDEDEOĞLU sjrekh b r hceke* surek ı b r akış olaugu <es nl K e kabul ed len bır gerce* Ama Du hareket nesne erın hcreket ne ber zemez Evrendekı butun nesne erıa makro kozmosdan m krokozmo=a degın butun varlık lar n hareketlerınde b r başiangıc ve b r sor oldugunu gozled gımız ha de zaiian ak sınm ne başlang cı ne de sonu saptanamoz Uste K nesieern harekeı rde yalnız lerı/e gıJ s degıl ger ve dogrj bır donuş de goziedıgımi7 halde «zarran» a< şının hep ılerıye ^oiel k o duğjnj gozluyoruz Bu nıtel klerıne gore zamanı daha oncek b" o gudan daha sonrak bır o g j / a deg n r gecen sure ola ak e e alırsak zoma' kavra mı bu ıkı olgj a'asında sın rlarmış ve somut laşmış oluyor Buna karşılık zaman kavramını ışımdı» v «gecmıs» yapan ve gelecekte de butun «sımdı» er «geçmıs> /apacak o an sonsjz <e r su e< dea s T oiaro e e alırsak b j kavro mın soyu' oıdugunu kabullenmıs oluruz • •* Konj J bıraz acıp sorrut ostırmak yenn de olu' «Zamanıı bır oiayın oburune gore yc nı ael rle/en br arac, zıhınsel bır oıcek oa,lar d zıs nı sıroya koyan bır duzen o arak 1 kaou ett ğımızde zaman bır mlerını yjz hatta bın yılların gozlem ve deney mıyls oluşmuş ta</n o culer/le bel rlerız Bo/le bır deoer pirme zaman kavramınn nesne 1eğer en d rı mesıdır Te ev z/onda Kaptan Cousteau nun ıŞu balık şu kadar m lyon yı'dır turunu surdur isk'e t msah ar 360 mılyon y Idan beri ye'kj rem zde vasaTaktadır » bıçırr ndek koiuşmo tanndo «zomamnn nesnellestıg nı sorrutlas t gını ve de salt ve değ şmez D r ö cü/e bağlan a ğın qormekte/ız Buna karsııık ınsan n kend s cın cok I gınc bır konuyla ugraştıg nda zaman hıc duy maması onun nasıl gect ğın farketmemes bunun tersıne olarak yapacak ışı olmaya kış n n zomanı cok uzun bulrrası ve sık s k «Va r kıt bır turlu gecmıyor» demes du umlarında da zamanın oznel ve gorecelı degerleıdırılme s nı goruruz Cunku bu g bı durum ardo olcu saat n a<rep ve ye kovanının /• da guneş n dogup batmasının bel rledıgı başı ve soru o lan br o cu degı kış nın kafasında ve ruiun da oluşan ve «cok *ısa» va da «çok uzun» ola r rok algılanan degışık kapsamlı bı er duygu r soz konjsudu • •• Bu oznel degerlend rme «şımdı gecen ol gularla «gecm ş»teK olgular bakımından bırb r nın tersı br sonjca varır Şoyle kı Bjgun cok ılgınc b r konuylo ugrastığımız da zamanı cok kısc yapacak bır ş mız bulun madıgından ıse onu cok uzun bulurjz Gecm şte ıse 'gınc uğraşı ve yaşantılarla dolu olan zanan tokvım olcusu/le kısa da ol sa bıze uzun gel r Boş bomboş gecm ş o an uzun yıllar ıse hıc yaşanmamış gıbı odukların dan b ze şmdı kısa gei r Go uluyor kı /amanın oznel olarok değe lendırılmesınde nesnel talvım zamanı gıb de ğ şmez bır olcu yokur B z m eskı ozanlorımız dcn bır «Zamon olur kı hayali cıhan deger» sozunu boşuna soylemem ş Bu sozdekı «za man' bazen b r te< saat bır tek an bıle ola b lır Takv me gore bunlar kucuk fakat o za r r mani yaşayan klşlye gore cihan değecsk kerr tode buyuktu Behcet Necat gn bır şnrınde «Şlmdı anam aglıyor Zengınlık nedır fakırlık nedlr Insan zamanla anlıyor » dlye yazmış Buradakı «zaman» acoba öznel 7 mı yoksa nesnel mı Bence rer ıkısı Son dıze «Insan belırlı bır su e \am avlar yitla' gecınce dogan sonuc tan som'it olcrak anlıyorr bıcımınde yorumla nabtleceq gıbı thsan zcTGnın etkıs yle ol gunloşlıkca anlıyora btrım nde de ,orumlana bılır Yıne cynı ozar «Kımi hcyata doymuş gorundu Bazıları zamana uydulari d vor bır sı i'i&e BLraccr" «zamoı ıse dupeduz somut ve nesreldır Cunku basko'arının g d ş ne ayak t^durmok c*emakt r bu Nıtek m Sınası de he men lıemen ayrı anlamdo su d ze erı yazmıs «Fılizof ol kışıdır kım nereae olsa heman b/or elbettt zerrane ona uymozso zaman» iZcm"na uyn ck> deyı ı ı >oh z S nas yı değıl cskı ozanlarırnızdan pe' cogunu duşun nurrruş e rnlara bu kcnu ıızerın" dızeler ,az dır"iştr Orreg n ^at b so\le d vor «Bir Vışı\e rasiD gelır budur rresel Gordun zemane uymadı uy sen zemaneye» D^ho pek cok var boyıe diztler Heos rüo df «zcrran <=nro jvmozsa sen zamaro uy» J og nu verıl vor Burı.n ter^ ne onut veren \çıye rast'amoüım haa nz kalsın unutuycrdum profesor b r po tiKaciT'z hocalıktan ceKilıp pol tıkova atılır ken ogrenc 'er ne «Nabza gore şerbet vtrmeyın» 1yı /rnı (Zatıcna uymaga bokmayın ı nandıgınız yo'clo gHm» onlan r j o bır ogjt er ıstı O zamoraoı berı kendısı cok değısık b r 1 " Jîuncclere seri "! \erdığne gore pc'ıtıkaya a1 c t !(J4 .cn r r r o yu' "rıda ^azunu ettığım eskı o »on'ar mı/ın bu kcrudcki oportunıst dızelenn 1 k^r t°K<»r CM n JS d a rçorek • * * vme pol tıknyr gec yoruz gel ba Keselı n burado su ytbaşı yazısını Yaınız şunu e<'ıve ym kı dunyada ne turlu ılenlık teknıkte ne denlı atılım ve uluslarda ne kadar ıyı' N gorul musse bunları «zomaneye uymayan» kısıler ycratmışla'dır (*) Bu yozı 31 aralık 1978 pazor gunu yoyın lanmak uzere yazılmıştı Posta gecıkmesi yuzunden cıkamadı Yukarıkı cumle şoyleydı «Işte 1978 i i de sonuna geldlk » CHP ile Hükümet.. Ecevıt yonetlml Türklye de komprador kapltallzmlnln iftas eltıgı noktada hukumet gorevlnl üstiendı Adına «enkaz» denen mıras budur Daha once de ekonomik darbogazların zorlamasıyla ulkemızde ıktidar degışıklıklerı yaşanmıştır Ne var ki ıcınde bulundugumjz bunalım bundan oncekılerden çok agırdır 1980 lere dogru ıc ve dıs koşuilar değlşlktlr. Şoyle kl 1) Kapıtolızmın dunya çapında yapısal bunalımı sozkonusudur Batı egemenlennın bunalım faturalarını az gelısmışJere» odetmeleri kaçınılmaz gorunuyor 2) OPEC orrutunun petrol fıyatlarına sjreklı zam politıkosı, (Turkıye gıbı) hem ham petrolunu hem yatınm mallarını hem endustrı hommaddelermı dışardan satın almak zorunda kolan carpık ekonomılere olumsuz etkıler yapmaktadır 3) ABD nın uç yıl sureyle uyguladıgı siloh ambargosu zaten bozuk olan ekonomik dengemizi temelınden sarsmıstır 4) MC yonetımının uc yıllık akıl almaz savurganlığı Turkıye nın dıs borçlarını 3 mılyar dolardan 10 mılyar (faız ve masraflarıyla bırlikte 15 mıiyar) dolgra yukseltmıştır 51 Butun bunların yanısıra dıs polıtika sorunları nedenıyle ulkemız Batının ekonomik ve sıyosal kuşatması altında bulunmoktadrr. Boyle bır durumda bıcak sırtı bır cogunlukla hükümetını kuran Ecevıt yonetımı ne yapacaktır' Turkıye buyuk bır kavgayı yaşamaktadır Bu ortamda onemli olanla olmayanı ya da strate|lk olanla toktik olanı bırbırınden ayıramayan yonetım saşırır Toplumda kışıler dernekler sendıkalar partıler arasındakı ıtifme, catışma kapışma surecektır Ecevlt yonetlmı sıkıyonetım ılan edildıgınden beri muhale'etin anarşı konusundakı saldırılarını durdurmuş AP MHP ortaklıgının teroru kullanarak hukumeti du*urme planı sımdilik »uya dusmuştur Ama 1979 un temel bir sorunu vardır Ecevıt yonetımı 1981 e kazasız belasız varabılrrek ıçin ikı işl gerçekleştirmek zorundadır Bunlardan bırmcisı dışordan, ıkıncısi ıçerden parasal destek soglamaktır Yabancı çevrelerden «taze para» dıs krediler yoluyla buiunacaktır Yenl Vergl Ya»alarıyla Iç koynaklan derlnİMtirmek ve /aygmlaştırmak zorunludur Vergı yasaları, Hukumetın destegı olan sosyal guçlerin yararına ve sosyal adalete donuk olmalıdır Iç ve dıs kaynaklardan parasal olanaklar sağlandığı zaman Ecevıt Hukumetl ancak bir soluk aloblllr Bu gerçek hem CHP kesimınde hem 11'ler grubunda lyic» anlaşılmal dır Sorun var olmak veya olmamak «orunudur CHP nın grup yoneticıleri partı onderlerı ve uyelerı «onceliklen ve sonralıkları» kesınlHde bellrlemelldirler Eğer bu bilınç kazanılmazsa muhalefetln dlllne dolayacoğı bir VVelis Fargo olayı Wle grupları datgolandırabillr Herşeyden önce Ecevlt Hukumeti Ile CHP aratındakı ılışkıler saydamlaştırılmalıdır Partıyı hukumetl, devletı ve herşeyl Ecevlt in klşllıginde butunlestiren bir yanltş mantık ustune polttika yapılamaz Hukumet ılımlı soga koalısyonla bagımlıdır; programını bu koşul ustune duzenlemlştlr 1981'e deflln Iş boyledır CHP nin programı ve ilkelerl Hukumet programından ayrıdır CHP acı gerçeklerı tum çıploklığıyla halka aniatmalı yuzeysel politıkadan kaçınmalıdır. Başbakan ve Bakanlar hem hukumet olmak sorumu, hem sagla ortaklık nedenıyle yumuşak davranmak zorunda olabilırier CHP içln boyle bır zorunluk yoktur Demlrel Turkes kligının kamuoyunu aldatmaya yonelik saldın taktlklerine karşı CHP nin sert bir karşı saldırıya geçmesı dogal ve gereklidır CHP yonetlcılerlnın suskunluk ve çekımserlıklerı yılgınlığa ve yeteneksızlığe bağlanmakta halk katlarında olumsuzluk yaratmaktadır. CHP nın ateslı grup uyelerl de hukumete karsı tutumlarında AP MHP yonetlcılerine karsı davranışlarındon daha sert gorunmektedırler Nedendır bu"> Suleyman Efendıyle Turkes Beg'e pıim tanımak ıçin mı? Tolstov'un Evinde OKTAY AKBAL BILIM DÜNYASI Evct Mayır Gecen haftakı yazımda andı ğım Voltaıre ın mektubuna a yırdım bu yazımı Işte Voltaıre ın mektubj Ingılızlerın delı ve kudurmuş oldukları Hırıstıyan Avrupa da tısıltı halınde soylenmektedır Dell ımışler cunkj cocuklarmı cıcek hastolığına yakalanma malan ıcın cıcek hcsta ığ na yakclatıyolarmş kudurmuşlar mış, cunku gel p gelmeyeceğı bellı omo/an bır hastolığa ya kalanrramaları ıçın bu cocukla ra bellı ve korkunc bır hastalığı buyuk bır ıstekle geçırıyorlar mış Ingılızler ıse bu konuda şoyla dıyorlar tObur Avrupalılor korkok ve soysuzlaşmış ınsanlardır, kor kaktırlar cunku cocuklarının bıraz canlarının acımasındon urkuyorlar soysuzdurlar cun ku onlan bır gun cıcek hastalığından olmeye hazır durumda bulunduruyorlar» Bu tartışmada kımın haklı ol duğu hakkında bır yargjya va r labılmesı ıcın Ingıltere dışın da buyuk korku ıle soz edılen bu un u aşının oykusunu aşağı da ver /orjm 9 Çerkezıstanlı kadınlar co cuklarını altı aylık bıle olsa lar cıceğe yakalatmayı cok es kı zoman'ardan bu yana gele nek ed nm şler Bunun ıcın cocukların kollarını cızıyor ve bu raya başka bır çocuğun vu cudundan ozenle aldıkları bır apseyı koyuyorlar Bu apse u zerıne kondjğu kolda rrayanın bır hamjr parcasında yaptığı etkıyı yapıyor, orada kabarı yor ve kendıs ndekı özellıkieri kana yayıyor Kend sıne yapay olarak cıcek hastalığı aş lanan cocuğun \aralan aynı hasta lıgı başkalarına da gecırmeye yarıyor Çerkezıstonda bu hemen her gun yapılıyor ve ulkede kazara hıc cıcek hastalı ğı yoksa, başka yerlerde halk kotu bır yıl ıcin nasıl uzulurse burada da oyle uzuluyor Başka jlkeler ınsanlarına cok garıp gelen bu geleneğın Çerkezıstanda yerleşmesının nedenl butun dünya ıçın gecerlı bır neden Evlat sevgısı ve çıkar B uyuk bır avlu ıçınd* uc ayrı yapı Once arabola rın durduğu yapıya yanl ahıra bakmak geçtl Içimden Tasıt duruyordu içerde Hanı bunu eeken atlar? Bir huzun verdı bu eski araba Nesneler durur, ınsanlar gider hep1 Evler taşıtlar koltuklar masalar Bahcede bır kanepeye oturduk Boyuna gelenler gıdenler var Nedense hep yaşlı turıstler Bastonuna dayanan yetmıslık kadınlar erkekler Ellerınde kıtaplar, broşurler Buyuk bir yazarın ıc evrenine girmek istıyorlar, kolayca gıreceklerıni sanıyorlar Odasını yatagını çalışma masasını kottuğunu ogrunce tum glzlerinl oğrenecekler sankı Çiçek Aşısı ve Voltaire | ÇERKES KIZLARININ GÜZELLİKLERİ BOZULMASIN DIYE, DAHA 6 AYLIKKEN BU HASTALIĞI HAFIF ATLATICI ÇİÇEK AŞISI UYGULANIYORDU. I INGILTERE GIBI FRANSA DA BU AŞIYI BİZDEN ZAMANINDA ÖĞRENSEYDI BİNLERCE KİŞI ÖLMEYECEKTI. çek hastalıgmdon olınan bır ya ra D r ce~ugun ucuduna aşı landı Denemenın başarıya Lı lasmaması dıye bır şey olamaz d Akıllı kımseler olan Turkler bu geleneğı hemen benımsedner Ve bugun Istanbulda nglunu ve < z m memeden kes tırırken cıcek hastalığı aşılatma yan Paşa katıyen yoktur Kurtarıcı Prenses Kımı k mseler cerkeslerın bu geieneğı e^kı zamanlarda Arap lardnn aldıklarını ılerı surerler fakat bız bu tarıhı noktanın ay £K«ınlanmosın Benedıktın rohlp e rıne bırak yoruz Bunlar bu ko 4, jıuda ıçmde kanıtlorlo cılt cut buyuk kitaplar yazmakta ku sur etmeyecek'erdır Benım bu hususta soy eyecegım şey şu Bırıncı George un (1714 1727) ık tıdarının ılk yıllarında Ing.lte renın en zekı ve en uyanık ka dınlarındcn b'rı olan Bayan VVortley Monta'gu sefır kocası ıle bır'ıkte Istanbulda ıken bu memlekette doğurduğu bır co cuğa cıcek hastalığı aşılatmak ta tereddut etmemıs Özel rahıbı bu asının Hırıstıvarlıga uy gun olmadıgını ancak kafırler de (yanı MusİLmunlarda) basa r lı olab'lecpğını «oylemışse de dınletemenu<3 Bayan VVortley ın oglu aşıdan sapasaglcm cıkm'ş 3u haım Londraya donurce t*unjmu şımdıkı kırolıce olan Gal es Prensesne an latm ş Sunu ıtıraf gerekır k unvanlar taclar bır yana bu prpnses butun sanatları tes ^ık etTiek vo ınsanlara ıvılık et mek ıc n ya'atılmış kendısl tahtta ssvımlı bır fılozof hıc bır ogrerme fırsatını hıc bır comertliı< fırsat nı kaçırmıyo r bu prensestır kı M Iton un (urlu Ing lız saırı 1608 1674) bır kızının hayatta oldugunu ve sefalet ıcmde yaşadığını ogrenınce kendısıne derhal bayuk bır hedıye gonderm şîır rahıp Couraver yı (Ingılız kılısesının de dın bakırrından yasoll gını savundugundan Ingıltereye sıgın mak zorunda kalmış bır katolık rahıbı) bugun hımaye eden bu prensestır doktor Clarke (In gılız fılozofu 167S 17?9) ıle Leıbmtz (Alman bılgın ve fılozofu 16^6 1716) aras nda aracılık lut furda bulunan vme bu prensest r Iste bu prenses c cek asıs'nın ne oldugunu ogrenır ogren mez bunun deneiıesını ıdam mchkumu 4 canı uzerınde yoptırnış ve boyfpce de bunların hayatını ıkl kez kurtarmıstır Cunku onlar sadece sehpadan kutarmakla kalmamıs sunı cl cek hastalığ sayesınde onları buyuk olasıl kla yakalanıp belkı de daha ılerı bır yasta oldurecek olan doğal cıcek hastalıgndan da kurtarmıstır Bu denemeıın yararlılığına kanact getıren Prenses cocukla rını aşılattı Ingılız halkı 1a ken dısım ızledı O zamandan beri de er az 1 0 bın aıle cocuğu ya şa^k rını b r o kadar kız da gu zellıklerını kırolıce ile Bayar \Vortley Ventiıgu ye borclu bulunmaktad rlar O zaman bu osı Fransa da da kullanıl^aydt bınlerce 'rısanın yaşamı kurtanlırdı Leon Tolstoy'un Moskova dakı evi burası Koca bır konak Usaklar hizmetciler ıcın ayrı bir ev var Bir de dedıgım gıbi, ahır< Tolstoy Moskova ya geldigınd» bu evde yoşarmıs ama pek sevmazmiş buyuk kent yaşamını Oysa eşı, kızları ille de buraya gelmek isterlermış Dusunuyomm, tam yuz ellı yaşında olacaktı yasayabılseydı 1979 yılı Tolstoy un anma yılı olacak Tum dunya yuceltecek bu buyuk adamı Ikınci gelıjım Moskova ya On yıl geçtl aradan 1968 de cok istediğlm halde Tolstoy un evlnl gezememıştım Tolstoy ve Dostoyevskı bu ikı devın yaşadıkları evlerl gormek bu buyuk yazarların ıç evrenlerıne gırmtk gıbi bir şey Boyle bır sanı doguyor kisıde GerC»kten de Izleri capcanlı yaşıyor evlerde Kucuk odalar, dar koridorlar, merdıvenler Yemek odası On dort Cocugu olmus ama ancak sekizı yoşamıs Çalışmo odası masası, koltuğu ayakta durup yazı yazdıgı yuksek masa «Dırıtış»! «Hacı Muratn bu odada yazmış Et yemezmış Moskova da yaşamoyı da, ozelllkle yaşlılık yıllarında hıç ıstemezmış Sonra bir sure bahçede dolaştık, çıktık Şimdl gozumun onunden geçiyor o ev eşyaları resımleri, yazarın kocaman çızmeleri cEdebıyat eskiden oda muzığl gibı, •ınırlı bır zengınler topluluguna hoşca vakıt geçırtmeye yonelıkti Şımdl ise, emekçilere ulaşıyor Bu nedenle ortık genış halk yıgınlarının gereksınmelerını kar»ılayobllmelı N* var kı henuz boyle bır edebıyat yok» diyen Tolstoy yaşamıyla da thalktan bırl olmak ıstemlştl Son yıllarındakı aavranışları ıle bunu kanıtlamaya çalıştı <Eski duzen ortadan kalkıyor» diyordu Onun yapıtlarının yenl bir duzenın, yenı bır toplumun yaratılmasında etkenllğı yadsınabilır mP Bır soylu kışı, bır buyuk toprak sahıbı, zengln bir yazar koyluler gıbi yasamayı seçıyor, yazdıklorı ıle de belirlı bir azınlığın begenısıne degıl genış yıgınların yetışmesıne olgunlasmasma hızmet etmek ıstıyor Bunu yaparken de yazın degeri yuksek yapıilor verıyor Halko seslenmek Istlyorum dıyerek boyağılıklara ucuzluklara duşmuyor, billyor kl buyuk etkı yapan, toplumu altust eden yeni degerler getirip eskılerlnı ortadan koldıran yapıtlar ancak sanat degerı en sağlam. en ozgun olanlardır «Sanatta agır basan nedlr' Içtenlık ml gerçefc ml, bunu kım soyteyebıiır'» dıye sormuş kendısıne bır gun Yanıtını yıne kendısı vermıs «Sanatta onemlı olan olçululuk duygusudur» Bu olçu duygusu olmosa «Savaş ve Barış»lar, «Dırllış»ler, «Anna Karenina»lor yaratılabılır mıydı' Moskova dakı bu evde konuklarıyla uzun soyleşıler yapormış Cehov Gorkı gelırlermış Oykulerınl, oyunlarından bazı porçaları okurlarmış Bır gun Gorkı «Ayaktokımı Arasından bir porca okur Tolstoy şunu sorar, «Seni bunu yazmaya ıten nedır?» Gorkı açıklar Tolstoy'un dedıkleri ılgınçtır «Her seyln uslune ustune gıdıyorsun Bır horoz gıbı Bır de butun çatlakları delıkleri kendı boyanla ortmeye çalışıyorsun hep Kullandıgın dil de cok karmaşık turlu sozcuk oyunları yapıyorsun, olmaz Oaha sode yazmalısın, ınsanlar her zaman ıcın sade konuşur Yazar agzından konuşuyorsun cogunlukla Oyununda bır yazar bokısı egemen Kahra manların gercek bırer karakter degıl, yeterınden fazla bırbırlerıne benzıyorlar Belkı de kadınları lyı tanımıyorSun kımbılır Tolstoy un odasına bokarken hepsını bır bir gordum sankı Bir anda kışı, kimı zaman soatlerce gunlerce yaşar, duyar Oyle oldu bu odanın eşjgınde Koltuklar kanapeler masa, kitaplar pencereler yuz yıl once de boyleydi Sesler yltlp gıttı yalnız Kalan yazılar, kitaplar, yapıtlar Telstoy Gorkı Cehov gıbı ınsanlar belırli bir yaşam sureslnde «yaşamazlar» yalnız Şlmdiki zamanda da yaşıyorlor, aramızdalar Tolstoy, dostu doktor Makovitskı ye şoyle demiş bir gun «Ne kadar garip, ınsan yaslandıkca geçmişe ve geleceğe karşı duydugu ılgıyı yitırıyor Bugunu yaşamaya başlıyor» Buyuk sanatçıların «bugun»u hıçbir zaman bıtmez her yenı dogan gun onların «bugunu»dur Yuz elll yıldır «bugun»ds yaşıyor Tolstoy Insanlık durdukça hep «bugun^de olocok Vehbi BELGİL olur ve tıcaretıne yararlı olabı len bilgılerır hıc bırınl oğrenme mezlık e^mez Çerkes'er butun vucudu soran cıcek hastalıgına bın kışıde ancak bır kışının ık kez yakalandıgının bır cok hal lerde ışın uc veya dort hafıf çı cekle gec şt nldığının fakat bu' lann asla ız bırakıcı ve tehlıkelı cmsten olmadığının kısacası ınsanın bu hastalığa tam bıcı mı ıle bır kezden fazla yakalar madığının farkına vardılar Far kına vardık'ar' başka bir şey de şu obu Cıcek hastalıkları cok ha'ıf geçıştırildıklerı ve cıcek yaralorı delmek icın ancak na zık vs ınce denlerle karşılaştık lar hallerde yuzde hıçbır ız bı raKmıyorlardı 3u doğaı gozlem lerden şu sonuca vardılar Al tı aylık veva b r ycsında bı r cocu< cıcek hastalığını haf f at latırsa olmuyor cıcek bozugu oİTiuyor ve yaşomının sonuno kadar bır daha bu hastalıga va kalanmıyordu Bu durumaa cocuklarının yc şanın o guzellıklerını koru mck ıcın oniara kucuk yoş'a cı ce< hastalıg aşılamoktan baş ku care kalmıyordu Ve boyle yapıloı bunun cm de bulunc bılen en tann ve en uygun c \L i enıyı şekilde ögrenilir TURKIYENIN EN TEMIZ EN UCUZ VE EN LUKS "MOTEL RESTORANI r VİLLÂV J2: Lâle MOTEL RESTORAN Devamlı sıcak su ve kalorıferll ÖREN / BURHANİYE ÇAGOA> Y AYINLASI OREN 1520 kısılık sınıflar Her sınıfta teyp ve projeksıyon cıhazları Seckın Turk ve yabancı oğretmenler Audıo Vısual elektronık laboratuarlar Fılm uygulamaları Kış kurslanna kayıttar baslamıştır OZEL Kızlar Güzel Olsun Diye.. Cerkes er yoksuaur kızları guzeldır bu yuzden en cok sattıkları şey bu guzel kızları dır Osmanlı Padışahları nır Iran haremlerme ve bu degerıi malı satın alıp evler nde bulun duracak derecede zengın oıan lann haremler ne guzel kodın temın ederler Bu kızları gayat ınce ve kıvrak danslar oğrene cek, satılacokları <anıksomış efendılerınde en kosnu uyandı ncı b cırrde namus arına e! surmeden /etıstırırler Bu zava1 lı varatıklar nedenını anlomadan, derslerını annelerıyle her gun tekrarlarlar Ancak, bır baba ve bır an nenın cocuklarına lyı b r eğıt m vermek ıcın katlandıkları buyuk zahmetlenn bır anda hava/a gıttığı de oluyordu Cun ku a leye c cec hastalığı gehyordj kızların bın bu hastaİKtan oluyor bır boşkası gozunu kaybed yor br ucuncusunun burnu ş ş yordu ve zava lı ana fciba t J çırr vasıtalar n kaybedıvorlardı Hattâ cicek ha~'ahaı 'gın bıcım n al dığı zaman ""a bu ış>n t care tı bır <ac v' duruyor, bunun sor J o arak r> 'ran ve Turk sara/'ann a bjyuk bır kız KI* gecınen bır ulu» çıkarlcrı konusurda cok uyanık Tel: 343, DİLFEN ortabahçpcadV \ tel 613158 BE$IKTA$ ÇIKT! (Arabul 61/824) KİRALIK MUAYENEHANE Lalel Gencturk Caddesı No 20 Abalıoğlu Ap Kat 4 de 2 oda 1 salon. Tel 25 04 87 ORHAN APAYDIN Kim Oldürüyor Niçin Oldürüyor? O0NYADA Vt TtiRKİYEDE TÎROP USTUNE HGJNC 8İH ARASTIRUA VE INCELEME (Cumhuriyet 8») TEŞEKKÜR Yıllord r cektığım rahatsızlıgıma bnşarı ı bir operaayonla son veren Sosyal Sıgortaior Bjca Hastoneeı nın değerlı operatorlerınden ı/ı ınsan Sayın Dr. Ruşen Cıloğlu'na calışma arkadoşları sayın Dr Bahattın OZTURK Sayın Narkozıtor Dr Sehevet MUCUR ıle 2 Har c ye personelı ve a nel /athane gore 'enne sonsuz teşekkurlerımı sunariTi MeJahot AYDIN (Cumhuriyet 841) Ederı İ>icmc a d r e s i : • 30 Lıra •••'.. IISANI bır gunde konuştu ruruz OCRENCIY b r gunde ye t şt 'ir z Her DERS verllır ÇAĞDAŞ VAYINLARI . Cuğaloğlu, Türkocağı cad. No: 3941 İSTANBUL 28 36 31 (Aral 112) 836