Katalog

AL T I CUMHURİYET 16 OCAK 1979 KIBRISTA GÖRÜŞMELERE DOĞRU LEFKOŞE BM Genel Sekreteri Dr. Kurt VValdhejm'ın Kıbns'taki özel temsilcisi oracılığı ile Türk ve Rum toplumıı önderlerine Kıbrıs sorununun çö zümü ıle ügilı olarak sunduğj «konuşma gündem belgesi» ile Batılı üikelerın ortak bır yapıtı olduğu kesınleşen Amerikan planı arasında, büyük benzerlikler bulunuyor. Amerikan planındaki bir cok teknik terim, «VValdheim Belgesime olınmamakla beraber onemll bir cok noktayı iceren birçok maddenin sözü sözüne gündeme aktarıldığı saptanmıştır. Amerikan planı, Kıbrıs cözümü için bır «çerçeveı; VValdheim belgesi ise cgayrı resmi bir gündem önerislıdir. Gündemin birinci maddesf Ile Amerikan planının giriş bölü mü, aynı sözlerle, ıKapsamlı bir çözüm bulmak üzere BM Ge nel Sekreterinin koruyuculuğu altında» ve «iyiniyetli ve kesintisiz görüşmeler» öngörüyor. BM Genel Sekreterinin bu konu da, bir sözle, görüşmeleri. ı»koruyuculuk»tan başka «yönlendirmek» ıstedıği bilinmekte... Turk yetkilüerinin ilk «ihtirazl kayıtsına yoi açan sözcü* bu eğılimıe ügıli. İKİ TOPLUMLU FEDERAL DEVLET Arnerikan planının, tBirl Kıb rıslı Rumlorın, ötekl Kıbrıslı Türklerin çoğunlukta olacaklorı iki bölgede, iki toplumlu federal devlet» iceren birinci mad desi, gündemde. tikl toplumlu federal devleUe dönüştürü!müş.. Ancok her iki belgede de. cKıbrıs Cumhuriyell'nln bağım sızlik, egemenlik ve toprak bütüniuğunün, bağlantısız politika izleme hokkı gibl güvence al tına alınacağısnın sözü edılrnekte... Bağımsızlık politikası izleme hakkı ise. Amerikan p'a nında, «dileğe» bırakılmakta... Her ik> belge de cCumhuriyetin bütünü veya bir bölümünün bcşka bir devletle birleştirilme sinl yasaklıyor.» Planın ikıncı maddesinde «12 şubat 1977'de Denktaş ile Mckarios arasında varılan dört ilke anlaşmcsının, görüşmecilere yon vereceği, 1960 Anayasası nın uygun yanlarına başvurulacağı, BM kararlarının halırda tutulaçağı» belirtilirken, gündemin ıkinci maddesinde. fDört ilke anlaşmasuna, yalmzca. «tarafların, Denktaş Makarios ükelerinde bclirtildiğl gibi. Kıbrıs Cumhuriyetinin İki toplumlu federol bir devlet olmasını kabui ettikteri*=t>İCJmine de deo ğinılmektedir. «B M kararları» ise. gündemin ücuncu mad desınde. «taraflarlo yürütülen lartışmalor veya taraflarla BM Genel Sekreterinin 10 kasım 1978'de sunulup, tarofların bir takım ihtlrazi kayıt bellrttikleri öneriler ışığındaı hatırda tutu luyor ve «görüşmelerin gün î. Rıza YALIN Waldheim'în • Konuşma Gündem Belgesi,, Amerikan Planı ile benzerlik gösteriyor deme göre yapılacağı» açıklanıyor. Ginş böiümunde, tkapsamlı bir Kıbns cözümü»: İkincl mad desinde. «işleyen federal bir hü kümet sisteminl içerecek yeni Anayasal bir düzenln kurulmaS amacı ile, belirtilen esaslar 4 cercevesinde görüşmeler öngören Amerikan planında, Maraşla ilgili olarak 12. maddede be lirtilen gorüşler, gündemin (lll/a) maddesinde tıpkı tıpkısına verilmektedir.» Buno gore. «Bir iy! niyet havası gelistirerek ve ivedi fnsancıl sorunları cözmek amacı ile Maraş Bölgesi BM koruyuculuğunda, planda verilen düzenlemelerle yeniden yerieşlme acılocak Bu yerleştirme kapsamlı bir anlaşma için toplumlararası görüşmelerin tum olarak yeniden başlaması uzerine evreleıie başlatılacaktır.ı ERKEN İSKÂM «Maraş bölgesinin erken Iskân yöntemlerinin» düzenlenme sıne ılışkin «yöntemsel düzenlemeler» de Amerikan planındaki tıpkısı... Buna gore «taraflar Maraş bölgesinin erken iskân yöntemlerinin düzenlenmesinde BM Genel Sekreteri ve temsilcllerl ile işbirliğl yapa caklar. Yerleşime oçılocak olan Aylos Nikolas köyunun doğusu ve ve eski Lefkoşe Magosa yolunun güneyinde bulunan toprak ları kapsıyacaktır. Yerleşim için kesin bölgenin saptanıp be lirlenmesinde Kıbrıs Türklerinin eski Magosa ve Magosa limanı nın güvenliğine ilişkin koygılar da dikkate alınacaktır, Yeniden İskân edilecek bölge BM'nin denetiminde yöneiilecek ve BM'nin şimdiki tam pon bölgesinin bir uzantısı sayılacaktır. Bu amaçla BM kotında birl Türk, birl Rum olmak uzere iki irtlbat subayı olocoktır. Yerteşimln bu bölgesinde Kıbrıs yasa ve tuzükleri yürurlükte olaaaktır. Yerleşim böigesine burada oturan ilk sâkinler diledikleri sayıda dönebileceklerdir. Sayısal bir sınırlama olmayacaktır. Bölgeye yeniden yerleşim Için dönenler, tekrar zorla yerlerinden edilmiyeceklerdlr.* ANAYASAL YÖNLER Gündemin «Anayasal yönler maddesi»nde (iki toplumlu federal bir devletin kurulması için» sözü edılen «ülkenin tekliği» Amerikan planındaki «Kıbrıs federal hükümetinin donatıldığı yetkl ve işlevler» ile «Federal yonetimin yapısal MOSları»nın Gyrıntıları da, gundemde yer almıyor. Amerikan platiında ayrıntıları ıle verılen «fe deral hükumetin ve birbirini tamamlayıcı bölgelerin, yasama Cumhurbaşkanı Cumhur boşkanı Yardımcısı Bokaniar Kurulu, yargı, kamu hizmetleri ve bolgesel yonetimlerin yapı, oluşum, yetki, sorumluluk, işlev ve yöntemleri, artık yetkiler ile her bolgesel yonetim alanlarında temel alınacak ölçutler» gündemde bırer baş'ık durumunda... ADA'OAKİ BİRÜKLER Amerikan p'anının 10 madde sındeki «Anlaşma dışında Adada bulunan ve Kıbrıslı olmaycn silâhlı biriikierin Cumhuriyet topraklarından çekilmesinin, ke sin bir cözümün tamamlayıcısı okıcağı: Bu kesin çözümde Kıb ns Cumhuriyetinl ve yurttaşlorının güvenliğini en iyi güvence attına alacak biçimde, olası ev relerie oskerden orındırılmasının da düşunulebileceği» ıfadeleri de, gündemde, «Kıbrıs Cumhuriyeti topraklarının askeri blrliklerin çekilmesi dahil askerden armdırılması sorunuma indirgeniyor... Amerikan planı. «askerden arındırtnanın, herböl gede yasal düzeni sağloma işlevlnl yüruten hafif siiâhla do BELGENİN BİRİNCİ MADDESİ İLE PLANIN GİRİŞ BÖLÜMÜ «KAPSAMLI BİR ÇÖZÜM BULMAK ÜZERE BM GENEL SEKRETERÎNİN KORUYUCULUĞU ALTINDA> VE «İYİ NİYETLİ VE KESİNTİSİZ GÖRÜŞMELER» ÖNGÖRÜYOR. 1979 YILI İÇİN GETİRİLECEK TEŞVİK ÖNLEMLERİ UYGULAMASINDA GÜMRÜK BAĞIŞIKLIĞI DARÂLTILIYOR ANKARA, (ANKA) 1979 yılında yatırım projelerlne uygulanacck ozendiria onlemleri iceren 1S79 yılı genel teşvık tablosu, geçen yıla göre önemli değişiklikler ıçermektedır. Yenı teşvik toblosunda bırçok proje orta vadeli kullonımı teşvığ.nden yararlandırılırken, geçen yıl onemlı bir uygulama alanı olan «gümrük bağışıklığı» teşvıği 1979 yılında bırçok sektördeki proıel«r için uygulama alanındon kaldırılmıştır. YENİ BİR TEŞVİK KRİTERİ... KIBRIS TÜRK FEDERE DEVLETİNİN İHTİRAZÎ KA YITLARI, DAHA ÖNCE SAVUNULAN KİMİ HAK' LARI İLERİDE KULLANABİLMEK AMACINA YÖNELİK BİR ÖN KOŞUL OLARAK TANIMLANIYOR. 1979 yılı teşvik tablosu, halen teşvik kriteri olarok kullanılan gumruk bağışıklığını kaldınrken, gümruk taksıtlendirmesi, yatırım indirımi orta vadeli kredi, özel dış kredi ve yatırım kotası teşvıklerinın yanında «fa»z forkı iadesi» teşvığini getırmektedır. Böyleükle yatırım projelerıne uygulanacak olan teşvik kriterleri sayısı altı olarak kalmaktadır. Gumrük taksitlendirmesi teşvığinin kullanım alanı ise yeni teşvik tablosunda buyuk ölçüde daraltılmıştır. SANAYİ BAKANLIĞI DİRETİYOR... Teşvik önlemlerine getirılen yeni uygulamalar ve teşvıklendırılecek olan projeler seciminde uygulanılon kıstaslar konusunda itirazı olan Sanayı ve Teknoiojl Bakanlığı bu itirazında halen dırenmektedir. Bunun sonucu yayınlanması 15 gün gecıken teşvik tablosu yayınlanamamakta ve bu arada teşvik belgesi almak lcln bakanlığa başvuran girişımcilere teşvik belgesi verilememektedir. Sanayi Bakanlığmın itirazı öncelıkle, TÜMOSAN, TEKSAN. TESTAŞ. TEMSAN ve MKEK'nun yatırım programına dahıl konularda yatırım yapacak girişimcilerin proielerinin teşvik önlemlerınden faydalanamaması konusundan kaynaklanmaktadır. natılmış bolgesel polls guclerini onleyip yasaklomadığına» da ışaret edıyor. Amerikan planında «ana parasının önemli bölumu federal hükümetce sağlanmak ve iki bölgece ortaklaşa yonetilmek üzere, cozüm sonrasındaki duzenlemelere ve cumhuriyetin en onemli ekonomik ve sosyal gereksinimi olan kesimlerine yordımcı, kalkınma projelerinin finansmanını gerçekleştirecek ve oteki hukumetlerle uluslararası kuruluşların da katkıda bulunması istenecek uzlaşmo fonunun kurulması» konusu da V/a!d beım gundemınde «yeniden yapım, yeniden düzenleme ve ekonomik gelişim için bir Kıbrıs fonunun kurulması sorunu» clorak değerlendırılıyor. BM Genel Sekreteri, Denktaş Makarios anlaşmasındakı dört ılkenin içerıkler.ni gündem ine. Rumlarm tepki goster miyeceğı biçimde yayarken, Turk'toplumunun özen gosteraığı ve direndıği «İki bölge» den de yalnız Ill/C maddesinde, «İki bölgenin alanlarının belirlenmesi İçin topraksal yon ve kriterler» başlığı ıle söz ediyor. Bu olçiıtler, Amerikan planının 8. maddesinde, «her bölge yönetimlnin bellrtenmiş top rağının, ekonomik yasanabilirlik ve verimMlik, toprak mulkl yetl, güvenlik, nüfus dökümü ve tarihsel etkenler gibi kriterlerin temel alınarak görüşülecegini» vurgulamaktadır. B J konuda ayrıca. «Kıbrıs Turk tarafımn Kıbrıs Rum tarafı lehine önemli coğrafi düzenlemelere nza göstereceğinin anlaşıldığı» kaydedilıyor. Amer'kan planında sözü edılmeyen ve gerek top.urnlarca gerekse genel seKreterce duyarlıl:k göstenlecek garantıler sorunu bcş!a olmak uzere ınsan haklarının uiuslararası korunmasını, anayasol sıstemimn uluslarara sı yargısal güvenceleri ve BMnın varlığı gibi sorunların dc, «son çozümun uygulanmasmdan doğacak herhangi bir konu»dan sonra ele alınması öne r l:yor. VValdheim Turk, Rurr ve Batı'nın ortak yonıtı olan Amerikan önerı'erinde tepki yarotacak sivrilikleri gidermiş: her yanın savunduklarının görüşme masasında öne çıkarılrrKisını sağlayacak bir gündem ha zırlamıştı. Kıbrıs Rum toplumunun VValdheim gündemini koşulsuz görüşme ıstemi bu yüzden... Kıbns Türk Federe Devleti yönunden gelen «İhtirazi kayıtlar», ve daha önce sovunulan kimi hakları ileride kullanabllmek İçin yalnızca bir ön koşul olarak tonımlanıyor. ENERJİ SEKTÖRÜ YATIRIMLARI... Yenı teşv.k tablosunda yapılan bır diğer değişikllk ise enerji sektoru projelerinın teşvıklendirmo kapsamı dışmda bırakılmasıdır. Öte yandan yurt dışında calışan kişilerin Türkiye'de yapacakları yatırımların teşvik önlemlerınden faydalanması konusunda 1979 yılı genel teşvik tobiosu yeni uygulamalar kapsamaktadır. Geçtiğimiz yıl sodec* tek başlık haünde ele alınan söz konusu yatırımlar bu yı' iki başlıkta incelenmektedir. 1979 yılı genel teşvik tablosunda yer alan yeni önlem şoyledır: aYurt dışında çalışanların TUrkiye'de yapacaklan yctırımlardan; toplam gümruksüz yatırımın en az yarısı Türkiye'ye gönderilen dövizler ile kurulacak anonlm şirket veya kooperatrf şlrketlerce gerçekleştlrilecek, genel teşvik tablosunda yer alan yatırımlor.» Bu kapsam içerısındeki yatırımlar yüzde 5 oranında gümrük taksıtlendırılmesinden ve yatırım indiriml, orta vadeli kredi. özel dış kredi ve yatırım kotası teşviklreinden yararlanabıleceklerdır. NEVŞEHİR LİSTEYE EKLENDt... Genel teşvik tablosu sonunda yer alan «kalkınmoda öncellkli yöreier» sıralamasına bu yıl Nevşehir de alınmış bulunmoktadır. Böylece. geçtiğimiz yıl 39 ili icerısine alan kalkınmada öncelikli yöreier listesi bu yıl 40 ili kapsamaktadır. Öte yandan, geçtiğimiz yıl yer alan «kalkınmada öncellkli llçeler» sıralaması ise bu yılın genel teşvik tablosuna alınmomıştır. GÜNÜN KtTAPLARI Billnmeyen yönlerlyle ŞEVKET SÜREYYA AYDEMtR Yazan: Halil Ibrahlm Göktürk Flyatı: 35 TL. Dağıtım: Milllyet Coğdaş Yayınlan NAOİR NADİ KAVR AML AR VE AKIMLAR BÖLÜMÜ FELSEFE İSI ANSİKLOPEDİSİ 5. CÎLPİ ÇIKTI... 100 TL. Hiç bir kitaplık h»rk«sin koloylıkla onlayabilecaği bir aniatımla yazılan bu büyük »$«rd»n yoksun kalamayacaktır Selim Sorılbrohimoglu'nun yeni kitabı BİR SOSYAL DEMOKRASİ DENEYİ çıktı, fiatı: 20. Lira ödemefi isteme adresi İstanbul Ararat Yayınevl Cağaloğlu Ankara G M.K. Bulvarı 5/308 Not: Tek siparişlerde 24 liralık posta pulu gönderilmesi. Bir Adım fleri DİYALEKTİK MATERYALİZMİN ESASLARINA GİRİŞ M. RAMAZAN AKTOLGA Gen«l Dağıtım : GeDa Ödemeii isteme adresi: Muazzez Aktolga Gürsel Cad. 105/4 Cebeci Ankara Fiyatı: 50 Lira. Ortian Nuri ÇEVİK Kollektif Şirketler Kollektif şirketleri anlatan, içtihatlı örnekli, en hacimli yayındır. 808 »oyfo, ciltll, 250 TL. isteme adresi: Posta Kutu*u 289 Bakanlıkfar / ANKARA Nillıi|rf SANAT DERGİSİ 15 ölüm yıldönümünde HALİDE EDİB ADIVAR 15. ölüm yıldönümü dolayısıyla andığımız Halide Edib Adıvar'ın çeşitli konulardaki görüşleri, sanatçı üstüne bir inceleme ve Adıvar'ın bir öyküsü... SİKongreye katüan Metin And. ızlenlmlenrtı Sanat Dergısıne yazdı • KAZAN1N "AMERİKA AMERİKA"SI Insan gerçeğl ya da tarıhm baönndan kopup gelen oir Yazı dızısımn ıkinci Dölümünde Oıvan şiinnde çocuk ele almıyor »SALAH BİRSEL Yaşamında İLK'lerle. »AMERİKA MEKTUBU Gunumüz Rus şıirının Onlu temsılcısı Andrev Voznesenskı'nın Amerika gezısı 306. sayıst çıktı, ses • TÜRK EDEBİYATINOA ÇOCUK İKİ SOVYET RUSYA İKİ POLONYA Yeni eklerle 4. basışı yapılon bu gezi notlarını ilgl ve beğeniyle okuyacaksın'Z. EDERİ 25 LİRA isteme Adresi: Turkocağı Cad. 3 9 4 1 Cağaloğlu istanbul Maarif Kolejleri hazırlıksınıfları öğrenci ve velilerine HILMI VUCEBAb IN V£NI ESERI KITABEVI DUYURU Kolejlerin hazıriık sınıflarında okutulan TAR6ET. 1,2,3 ders kitaplannın orijinal kasetleri ve Türkçe açıklamalı el krtapları çok sınırlı sayıda hazırlanmıştır... TARGET1:5 kaset El kitabı:1000 TL TAR6ET2:, TARGET 3 : . . ULUSLARARASI ANTROPOLOJİ KONGRE GÖRSEL YAYINLAR Bertolt Brecht SİıMEMA YAZILARI Atillâ Dorsay MİTOS VE KUŞKU Tükeniyor. Arayınız. Genel Dağıtım: BİLGİ 1 1 1 1 1 REHBERİ Yeni Içtlhatlarla 78 3.BASKISI ÇIKTI MalbaalarKanunu.Fıkı' "* Sanal El^rKTl Kar.unu Restrı ılanRsklam v» Basın Mev;u»lı. BsyannaT* v« muhavel* Örn«hl«ft. Ga?ftf*cılıtıift ıtgdı kıtaplar tıakkında D'ılgle' Cüneş Sıneması üstü AksaraylsUnbd Tei 2133 55 ödemeii isteme adresi: 1ŞILDAR EĞİTİM ÖĞRETİM MERKEZl: Yahya Kemâl HAYATI HATIRALARİ • SÜRLERİ EDEBIVAT OUNYAMIZIN SÛHBETLEBI SAIHE DAIB 7$ TILLIR AMILARINI ANLATIVORLAR SAIRINI NÛKTELERI FIKÜALARL SOH8ETLERI HICIVLERI UENKIBELERI MANZUM UlTIFE Bütiin Cephelcriyle Kolejlere, yatılı okullara hazırlanan öğrenciler MATEMATİK'ten tam puan almak istiyorsanız LÜTFULUVH BAYTUNUN \^^^^m R J KT P A t I A T ny«tı:60TLÖ«J«m«S70TU Bulunnu(K.lara»at.»1nıI Oa«m«H'f»'«y1"i> Ülkemizi iç savaş eşiğine getlren faslst guçleri ve ardındaki dış ilişkiieri LERI SECME SIIRLERI. ASKLARI VE SEVGILERl SAIRE YAZILAN TAHMISIEB NAZlREtER TÜRKÇE İNCİL > 30 Tlr. P K. 96 OSMANBE.V Cağdaş Yayınlan Kolejleri Kazandıracak matematik ADRES: YusulTavus P.K.236 Osmanb«y Istanbut ÖENEI. DAĞITIM : Bllgl Dagıtım ANKARA DAĞITIM: Başkent Yayın«vl İZMİR DAĞITIM : DATİÇ M. Emin DEĞER'in kitaplarının ikinci baskısım kitapçılardan arayınız. GENEL DAĞITIM: Bırsen Kitabevl Yerebatan Sarayı Caddesi Sclkım Sokak No: 18 Cağologlu İSTANBUL Tel: 27 85 78 CIA, Kontr Gerilla ve Türkiye odlı belgesei yaprtından okuyun. 4. Basım Kıtapçılarda DAĞITIM : GE DA GAZELLEB MERSIYELER YENI INCELEMELEB LE GEMSLETILMIS 1 BASKI CIKU 8ÜTÛN KITAPCaARDA S00 SAVFA T5 LİRA MENEMEN OLAYIVE KUBİLAY 2. Basısı çıktı Ederi: 25 lira isteme Adresi: Türkocağı Cad. 3941 Cağaloğlu istanbul Genel Dağıtım M1LUYET D1CIT1M t,TD ŞT1