Katalog

CUMHURIYET 16 OCAK 1979 BE S FİLİSTIN DEVRİMİNİN KURUMLASMA VE ÜRETİM ALANINDA ATTIĞI EN ÖNEMLI ADIMLARDAN BİRİNI «DİRENISÇİ» ANLAMINA GELEN «SAMID» KURUMU OLUŞTURUYOR. nistın halkı ozel ıkle 1960 lardan başla,arak dun\a va açılma surecı ıcıne g r mıştır Bugun Fılıstınlı muhen dıs Fılıst nlı doktor Fılıstınlı avukat Fılıstınlı ogretmen Fı lıstınlı ışcı F lıstınM tekn syen Fılıstınlı sanatçı, Fılıstınlı yozar ve edebı\atçı Fılıstınlı bılırı odamı dun/anm her tarofında gorev yapmaktadır Bunlorın hepsl de kendı meslek orgut e rını kurmuşlar ve ba orgjtlere uye olmuşlardır Arap ulkelermde ya da dıs lilkelerde ogrenın yapan Fıl.stınlı gençlenn sayısı ıse bılınmemektedır Bııtun bun ar cep hede savaşan Fılıstın devrırp cılerını gerek ınsan gucu ve gerekse maddı ve nonev guc bakımından sureklı olcak b">s leyen kaynaklardır onlara kan veren can veren danar r lar nıtelıgındedı Dışarda calışan bır cok Fıiıstml msslek sahıplerının cocukları FKO ve bağlı oskerı kamplarda eğıt m goruyor, gerektıg nde ccrp şmalora da kat I orlar F Tüm sanat dallarında işlenen tek bir konu var: YASER ARAFAT ANLATIYOR Roportaj: Mehmet Emin BOZARSLAN Devrim ve Kurtuluş r gelnesındp hotta eskıden K raıl ı koyıtsız şartsız destekle yen bazı A' rupa uUelerının resmı polıtıkalarında dohı bır degışıklık belırmesınde dışor dakı F lıstınlılerın calışrııalarının buyuK rolu olmuştur iç röek bolutıuru oiuşturuvor lar V~tı kurttl JS .orunda Konalı ze Ptme\ı basa'mışlaıdır «Filistın'ı Isçılcr Bırlıg.» «FiI c tır'ı Ko/>uler Blrl gıs, <Fılı»tınlı Ögrc'menler Bır'ıgı» «Fı lıstınlı Oarencıler Bırl gı» «FıI stınlı Tabıpler Bırlıgn «F'lıstınli Muh«»nd slor Bırl'.gı» «FıI stinlı Kadıma" Bırlıgı» 'Fi I st'nlı Yazarlar ve Gazetecıl«r Bırlıgn «FılıSlınll Sanatcılar Blrllgı» «Filıstin'i Avukatlar Bırl gi» <=ozunu ett'g mız mes r <k ku ulbşlannın baş ıcaları dr Ancak şunu herren belrtmek gerekır kı hu me3 e< kurjlu^lan başKa u *9İerdekı ben zer erınden tamamen farkl dır Bu kuruluslann asıl bu/uk orrccı temsıl ettıklerı rnerlek len devr rvn ve kurtLluşun ama cma vone'ık bıcmde kul'anmakt r yoksa dıger ulkelerdekı benzerlen gıb bu meslek men c j p l a r mn «hok ve çıkarlorını korurrok» dec,ıl FILISTTN SANAT BÖLÜÎVIUNDE BİR GERİLLA HEYKELİ... 31 üretim ünitesinden oluşan «Samıd» kıırumunda 3 binden fazla işçi çalışıyor ve işçilere «ihtiyaca göre ücret» ödeniyor; mıktar aydan aya değişebiliyor nışrıa ıcındeaır onlarla orne gın zonan zoman demo«<ıatiK eylemle'e grevlere da katılır Fakat asıl amacı D r takım ^end'kol hakla r elde etmek de gıl Fı ıstm devnmının başan va uloşmcsırto katkıda bulun maktır Bunun ıcm de orgutu nun adırı «Sendıka» asg I «Birlık» kovmuştur Butun meslek kjrulus crının odları na o Y le Sı>,osal p'anda ıse r"="psın n bırlıgı FKO de somutıaşmcıkto dır NASIL BİR DÜŞtNCE? Fılıstınlı \etkililar ve karrp lordo yaşayan Fıl stın hoVı da, yurttaşların n bır bolun u nun dış ulr<elprde ca ışma arını yadırgam /orlar «biz burada savaşırken onlar dısarda rahot yaşıyorlar» bıc mınde b r duşunce taşımıvo or Tam tersıne bundan merı nunlar Dışardakı Fılıstınlı'em bulunduklcrı Ukelerde«ı ıler cı guclerle ve aertıOrtratK org ıt lerle dostco ı şkıler kurup bu ulkelerde Fıl stın do\ ası lehına komuoyu yaratmava cc ıştıkla rını bunu buyuk o'cuoe de ca şardıklarını soyluyoılar Son yıllarda dun^a koTu oyunda F lı=* n dava^ı lehıne buyuk degışıklıkler n meydana I MESLEK KURULUŞLARI A sberq n asıl go>desı ıse Lubnan Surıye UrdLn va ı;g,a' cltındokı Fılıstın topraMarındo Bovjece Fhstın devrımmı b'r «aysberg»e benzetmek hıc de vaşayan Fılıstın ha V ndan o u sjyor Buyuk bır potcnsıyel guc yan ış olmayacaktır FKO nun oluşturan bu kıtleler dagıniK sı/asol ve askerı kadronrı Is Oıiralanna ragmen iepsı FKO ra ın karşısında elde sılahıyla nun cevresınde top anm şt r bekleyen ya da corpışan cske FKO /e bcg ı iTCSİe'< kLruıusla rı bırlıklerı bu aysberg n su rı ıse Fılıstınlı ko/lulere vayuzundekı boljmunu oluştururıncaya kadar her meslek g r j yorsa hemen hemen tum dunbunu kerdı nesleğ ne go'e sa ( a aagılmış olan her meslekorgutlemış ve mevcut potansı ten Fılıstınlıler de aysb°rgm su IŞÇİLER BİRLIĞİ Ornsgın Fılıstınlı Işcıler B rlıqı sadece 15 bını Batı Alrran/a do olna< uzere tum ulkelerde ve ışgal altındakı toprak'arda colışan \anm nıl/ona vakın ışcıyı temsıl etmektpdır Ve Fmstınlı ışçı, bulund j ğ u u'kenın ışcısıyle dava emrıne verrnıştır Sınemada tıyatroda romanda şıırde re s m ve heykelde işlenen ana temo «devrim» ve «kurtuluş* tur «toprak» ve «ozgurluk»tjr Tarlada 'abnkada bu r oda petrol kuyusunda muayene honede cclışmonm uretım apmanın başl ca amacı «devrım»e ve «kurtuluş»a hızmet etmek ka.kıda bulunmaktır İŞLENEN TEK KONU Boylece Fılıst n halkı rt es legınden hayatına kac*or I er şeyını devrımın ve kurtuluşun 3 BIN IŞÇI ÇALIŞTIRAN «SAMID» KURUMU Fıl st n devnmının kuruTiloşma ve uretım alanındo attıgı en onemlı odımlardcn bırı ünp <^1bjnun bugünkü ve geleceKtekı olanaklo'i b r cok ulken n buroya sahıp olTa ıs*eklerınl kamcı aTia<tadır Bunların ıcınde ozell kie su vedı ulke başta gelrek'edır 1 Ing.ltere 2 A/jstural/a 3 Yenı Ze anda 4 Norvec, 5 Fransa 6 A' antın, 7 Şılı Sonradan bjn'ara 8 Bel Clka 9 Japon.a 10 G J ney A r e r ka 11 Ssset Rus/a ve 12 Aner 'a B rleşık Devletler n n katılmcsı,!e haK sdıarı ar n sa,ısı onIkı/e yj<selmışt r B r kıtan n •arranma ve/a bır kısmıra sah p olmak cın ıleri surulen hukuksa dayanaklar r e e r d f Guiey k j t bundo herren her devle*. baş<a bır dayanaK a ortaya cı<makta Davanoklor ceşıtlı olunco da, tabıl. kavga çıkmaktad r Somjrgec 1 k tar hıne baklığımızda u keler n bır /ere sah p CK~a< ıcm cesıt ı gerekceıe' ı'er sjrdu<ler nı ao ruyoruz Toprak teşekkj'u neh r \atoğının ka/rası s j re oşımı verâset, satış p ebısıt fetıh kesıf ısgal Bz bunların ıc nden ,alnız ko nunıuz'a ı çıl olan ışgal ' e keşlf uzerınde d j ' a c a g z B r de «kofşu d Imı» uzer nde ocıklama ycpacağiî. G 1900'LARDAN BAŞLAYARAK ALTINCI KITANIN ÖNEMİNİ KAVRAYAN ÜLKELER BURAYI ELDE EDEBİLMEK İÇİN ÇEŞİTLİ FORMÜLLERE BASVURUYORLARDI. ANCAK AMERİKA'YA GÖRE, İSGAL FİİLİ OLMALIYDI. SAHİPSİZ BİR YERE SAHİP r m «dırenışci» anlamma gelen «Samıd» kurumo oluşturmatta dır Z yaretım sırasında bazı bolumlerını ve atelyelerını gez dıgım bu kurumun temel 1970 \ılında atılm ş Kurumun «llişkıler Bolumu»nun başında A de El Şafn adında genc bır bayan bdlunuyor Bayan Aıde nın onla'tığ na gore bo\le b r uretım mer ker nın kurulması djşuncesi 1969 da doğmjs 19^0 te Kıral Huseym ın Fıiıstın haıkına ka" şı gırıştığı «Kora Eylul Kotlıamıundan sonra proıe ele alm mış ve aynı yıl 10 ışcı ve uc tane a kış mokınesıyle kurum faalıve'e gecmış Başlangıcta \almz «avasc • lar ıc n as<erı elbıse d kmekle ugaşan ku'um as I ae ış mesmı 1973 ten sorro gostermış ve değışık alanlorda uretıme gecmış Tarım hayvoncılık tr kotaı derı ışlerı konîeksıyon mobılyac k dokumacılık gıbı alanlarda top'am 31 uretım un tesı kuran «Samıd» kurumunda bugun 3 binden fozlo ışcı calışmaktadır Kurunun d şa acılması da 1973 ten sonra olmuştur Kurum bazı Afrıka ulkeler nde orneğın Sudan Uganda Gıne Ciirhurıyetı G ne Bıssou ve Somalı de tarım urunlen merkezlerı tavukculuk ve hayvan ' etıştırme cıftlıklerı ku'muştur Paylaşılamayan Altıncı Kıta... DERICİLİK FABRİKASINDA Gurey Lubnan dakı El Damıjr kasabasında kurulon «Samıd»a baglı Derıcılık FabrıkGSirda erkek ve kad n savaşcılar ı c n e bıse vapılıyor Aynı kosabada cadır ureten bır başka ışyen var Yıne Guney Lubnan da kurulon yatak carşaflan fabrıkası gunde 300 carşaf ure tıyor Guney Lubnan dakı Kereste Fabrıkası ıse Fı' stın kampları ıcın kapı cerceve ve okullar ıcın masa sando ye gı bı malzemeler uretıyor Be/rut ta da konfeks yon triKOtaı 'e mobılya yap rı atelyelerı var Bo/lece Fılıst n devrımı so voşla u'etımı bırlıkte yıırutu yor «Amacımız, mumkur oldugu kadar devrımın molı yukunu hafıfletmektirt dıyor Ba yan Aıde İHTİYACA GÖRE ÜCRET «Samıd» kurumuna baöl ıs yerlerınde colışan ışcılenn a' dıkları ucret daha dog r u3 ı ucr»t konusunda uvgulanon yontem de son derece ııg nc tır «İhtiyaca gore ucret» Bo/ lece aıger ulkelerde uygulanan aerece kıdem yan odeme'er gıbı şeylere yer v e r l m . o r bu kurumda Yaln z ıdarı ışlerla uğraşon persone'e uygulanır derece ve kıdem sıstern B j n lar ışcı sayılmıyor cunl j daha cok vazışma muhasebe gı bı buro ışlermde calıs vorlar Işcı ucretler nde u,golanan «ihtiyaca gore ucret» (Onternı gereg nce bır ışçının ald ğı ucret aydan a,a deg sebılıyor K sacası ışcın n geç m nı snglamaK ve tum ıhtıyac'arım kar şılamak ışyer n'n odevıdır IşCi aynı zomanda ısyer n ı or tagıdır daha dogruSL «Samıd» kurumj kuruT>a bagl ış,erle r nde calışan tum ışcner n or tak olduıOcrı bu/uk b ' o'tok lık ya da dey m ye r nde ıse bjyuk bır komundur Işcı'enn ıhtıvacları ıle p°r sonel ve fınansman gıdsrlerı karşı ardıktan son'a artan krîr \enı ısyerlerı ac Imasına yatı rılır ya da devrıme yara m fonLna cktanlır Boylece ışcı • ışveren c>rımı dolayısıy a dn ışcının sonjru'mes' d y° bır kavram yoktur «Samıd»dn Ote yandan ışyernn voret mmden de ,ıne ışcıİPr sorum ludur Bu =;orumıuluk her ıs \ennde kurulon bır «Devrm Komıtesi» torafından u=tlenı Devrim Komıtes nın başkan ^e u/e'erı ışcı er arosında vap 0"1 sec m e goreve gelır er Ko mıtelere bjro ışlermde col şan lar gıremez pr İŞGAL Işgal. kendı ıcınde bc ü n lere cyrılır Sahıpsız orazıyl Işgal sahıplı arazıyı ışgal geCicı ışgol davetlı ışgal gıbı • Sah psız toprakları ışgal yakın zamanlara kadar u/gu anmıştır Sah pli topraklan ışgal Roma hjkukunun deyımı ı e «occupa' o be lıca» yanı, savaş sonucu ışgal b>çımınde ortava çıkmıstır B leğıne gjvenen devlet gıd p başkasmın toprak'arını savaşla alıyor oraya ve oradakl ınsanlara sahıp oljyordu Bütun Ant Kcağda bu ılke uygu anm stır Cunku. o do nemde kurt kanunu gecerll ıdı • Sahıpl IOD'0< arın Işgalınde kıncı aşamovı tkeş f ler» doner~ ncip goru^oruz Kolomb un Amerıka yı bulmasından sonra elıne b r geml b r kac tavfa gecıren gıdıp bır yere el <o/u\ordu Cun k j yerlılerın o'urdukları top raKlar. y ne Roma huku<unun dey m ıle «res null usortamalı» sayı ı/ordJ B J arada bır yeı >lk keş feden devlet de o yere sah pl k ıddıası ıler' suruyordu Amerıka'nın keşf nden sonra, Ispan/a ıle Portek z ozeı ıkle bu ıdd ada dıler Bunda o kadar ılerı g ttıle' kı bır ara Ikl devlet aras ndo savaş olası'ıklan bel rdı Bunun uzerıne Popo A ' n c ı A e<sandr, 14 ma/s 1493 te ya/nadığı b r bü/ru tu ıle d u i , a / ı kıye boldu Asor adalcrıiın 185 k lome"e (100 m ) uzağndan r I . OLMAK İSTEYEN ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ ^ Vehbi BELGİL VCIIUI DCLUIL DEVLET, ORAYA | I • tnLCplVlC.LI Y U l . . Guney Kutbunun amon vermez dogo koşullarımn Insana yenıleceği gunler yaklaşıyordu 12 ÜLKE GÜNEY KUTBU'NA SAHİP ÇIKMA SAVAŞIMI VERİYOR gecırılecek ve kutupları bırbır ne bağlayacak mevhum bır cızgının dogusunda keşfedılecek yerler Portekızın. Batısında keşfedılecek yerler Ispanyanın olacaktı Burada bır noktaya dıkkatınızı cekelım Papa sadece keşfedılen yerlerın değ I, keşfedılecek yer erın de ou ıkı devlete aıt olacagını soyluyordu Ama Cok Kutsal Peder k mın malını k me uleştırifOrdu? Keşfedılen ve keşfedılecek yerler sahıpsız. ınsansız yerler değıldı kı Papa bunu kuşkusuz bılıyordu Fakat onun gozunde ve donemın Devle'ler Hukuku bılg nlenn n gozunde «vahşı halkların», «barbar kabılelerın» oturdukları topraklar uze r n de ne mulkıyet hakları ne de egemenlık hakları vardt Cun kı bunlar Hırıstıyan deg llerdı (Locke, Voltaıre Marmontel ve Rousseau, soiradan bu teze karşı sert cıkışlar yapmışlardıri Işte Guney Kutbunun keşfı de Devletler Hukuku kuramlarının bu durumda olduğu b r zarrando baş amıştır Guney Kutbu Kıtasınn et ••afındo cepecevre pek cok oda vardır llk keşf ve şgal ler bunların uzer nde olmuştur Asıl Guney Kutbu Kıtasına daho sonraları cıkılmıştır Şunu hemen belırtelım kı gerek adalarda gerekse asıl Kitada ınsan yoktur Yanı bu raları, hak ıddıa eden devletlerın keşfınden veya ışga lınden once sahıpsız arazı du rumunda ıd Bu yuzden, dev letlerin bazı an Kesıf hakkı n bazıları ı k ışgal hokkını ılerı surerek adalora sahıp çıkmaK ısfyorlardı Rus/a Norveç İzlanda oldugjna go r e bu devletlerın herbırının ulkelerının en aogu ucu ıle en batı ucundan tam coğrafı kutup noktasına b rer cızoı çeKilıp b rleştırılmek suretıyle elde ed lecek ucgei n ıçınde kalacak cdalar buz tabakalon veya kıta parcası o de/etlenn o!acaktı Gerı kalan an ısteyenler pa/laşab hrlerdı Bu kurala gore Kuzey Kutbunda aslan payını Sovyet Rus/a ıla Kanada alıyordu Amerıka ya ıse sadece Alaska n n dogu ucu ıle batı ucundcn taTi kutup merkezıne cek Iscek cızgıler arasındakı dıl'rrcık kahyordu Yanı 140170 batı boylam.crı ara=ın dakı c11 mcık Sadece 30 d mc k Sovyet Rus/a va ıse 30 170 arası /anı 140 dılım kalıyordu Guney Kutbjnda durutı ''cfa başka ıd Burada kıta yı Avustralya Yenı Ze anda MadasasKar Guney Af ıka A'iantın ve Ş ı cevırıyordu B r de, ceşıtlı ü<ele r e a t kutup adaları Kerguelen K'oze Yen ATSierdam Gu ne/ Orkney Guney Sa^dv c ada crı Guney Kutbunda aslan payı Avustralya ıle Gune/ Afrıka ya duşuyordu Amerıka boyle bır şe/e ra zı olamazdı ı Ve Amenka başka bır cok tnnle «fıılı ışgal» doktnnı ıle orto/a çıktı 1924 de Ame ı kan Dışışlerı Bokanlığı sandalvasında oturan Cnarles E Hughes hıcbır ĞeAeVn k j tuplora delı sacmosı bahanelerle sahıp cıkmasm kaoul etrreyecegını ılân etmıştı Ne dernektı k e ş ı f Ne demektı ılk ışgal 7 Ne denektı Bırıncı Peter Adası' Ne demektı Bırıncı Alexandır Adıs ı 7 Ne demekt Bouvet Adası 7 As I kıta uzerınde «VıCtorıa Arazısı» cKralıce MaudArazısı» tKral Baudouın istas)onu% tMarıe Byrd A r azı su gıbı yerler varaı Kımdı bu krallar kralıceler' Ne hakla sahıp cıkıyorıardı b j ra ara 9 Işgal fıılı olmalıydı Yaii, bır yere sahıpsız bır yere sahıp olmak ısteyen devlet oraya yerleşmelı ıdı Arrenkan Dışışlerı Bakanı H ıghes ı hoklı gos*ererek uluslararası belgeler de vardı Afnkanın pavloşılmosını duzen oltıno alnak cmacı ( la toplanmış olan 1884 1885 konferansında sah phk uc koşula baglanmıst 1) Sahipsız bır arazı olccak (Un terr toıre =;ans ma tre) 2) Arazı fıilen ışgal edılecek (prıse de pos sess on effect /ej 3) Durum başka ulkelere dıplomatık yolla bıldırılecektı (not r catıon dıplonatıque) Bırıncı Dunva Savaşından sonra Fronsa ve mLttefiKle rıyle Avusturya Macarıstan aras nda ımzalanar barış andlaşması da bıldırı zorunlulugu harıc aynı kosulları kabul etn şt 10 eylul 1919) terılmelı ıdı Ayrıca kıtann |eolo|ik yapısı bıyoloıık yapısı yaz kış sıcaklıkları gece gunduz ısılcrı Kıtayı cevıren aen z erdekı a< ntılar carlılar sap'anrralı ruzgârla'in yonu şıddetı (hızı) gemılerın gdış gelışlerıne elverışlı ayıar yaaıslar hep saptanmalı ıdı Bunlar yapiımadıkca Guney Kutbunda yerıeşmenın bır anlamı olamazdı Zıra bu ışler ıcın mılyarlar harcanacak, buyuk tehlıke.er goze aıına caktı Kıtanın ışletmeye acılması bundan sonra duşunulebıl rdı Ve hemen harekete geçı'dı B rı Ross Denızınde otekı Antartık Yarımadasında ol rnak uzere ıkı us kurLİdu calışmala'a başlandı Bu konu da oldukca yol alınmıştı kı İKincı Dunya Savaşı patlak verdı Halı/le colışrraiara durgon.jk geldı Savaşta Guney Kutbu da bazı harekata sahne oldu Kerguelen Adasını (Madaaaskarın guneyınde) us yapan Al man gemılerı cok sa/ıda mut tefiK gemısmın batırılrrasında bu usten \ararland ıcr KOMŞU DİLIMİ HAKKI Bu arada Kutup Kı'asn cevreleyen kıtalardakı dev letle'in bazıları «Komşu dı lım » dıye b r hakla orta/a Cikmışlardır Bu hakkı ılk or ta\a atan Kanadalı seno'or Pasca Po rıer olmuştur (20 şubat 1907) Senatore gore. Kuzey Ku tup bolgesını veya Gune/ Kj'up bolges nı cevreleyen devletlerın buralon uzerınde oncel k hakkı vardı Bun a go re orneğın Kuzey Kjtbunda cevre de/et'er Kıraco A merıka, Dormarka Sov,Pt YERLEŞME ÇABALARI Ve Amerıka buna da/anarak 1939 1941 arasmda gurey kutbunda yerleşme cabalarına gırıştı Bunun ıcm bır «Antarktık Servısı» kurdu Kutuptan yararlanrrak ıc n her seyden once buranın vakından tanınması gereklıyd' Once bolgenın harıtası yapıl malıvoı Bunda, ka r alarır her de bıttıgı buzul yay'alannın denızde nereye kadar ozandığı nere'er r dağ nere'ern > ova olduğu bunların dcız vuzunien vukseklıkle buz ucurum an vanardağ'or gos YARIN: Savas sonrası gelısmeler YARIN: FILISTIN SINEMASI