Katalog

ON CUMHURÎYET 10 OCAK 1979 HAROLD BROWN nakları.. 3. dünyanın kay ABD SAVUNMA BAKANI BROVVN: "3. DÜNYANIN DOĞAL KAYNAKLARI İÇİN ABDSOVYET ÇATIŞMASI ÇIKABİLİR,, • HAROLD BROVVN 3 DÜNYADAKİ İSTİKRARSIZLIKTAN OTÜRÜ ABDNİN HER AN MÜDAHALESİNİN GEREKLİ ÖLABİLECEĞİNİ SÖYLEDİ VVASHİNGTON ABD Savunma Bokanı Harold Brown, ABD ile Sovyetler Birliğı'nin, ücüncü dünya ülkelerinin doğal kaynoklannı eie geçirmek için yaptıkiarı mücadele'erinin bir gün tehliketi bir catışmoya dönüşebileceğini sövlerriştir. Amerika'da yayınlanan «VVashington Post» gazetesine verdiği demecte Harold Brovvn, sorunun özünde iki süper gücün hammodde kavnakıarına gereksinim duymalarının bulunduğunu söylemiştir. ABD Savunma Bakanı ayrıca, 3. dünya ülkelerinde görülen siyasal istikrarsızlık nedeniyle, bu ülkelere her an bir müdahale gerekebileceğmi sözlerine eklemiştir. Brovvn sözkonusu olabilecek bu müdahale için, ABD'de askeri bir güc oluşturmak amacıyia ceşitli hazırlık ve planlorın yaprlmakta oiduğunu kaydetmiş ve uzun bir süreriır siyaso! istikrarsız!ık icinde bulunmosınclan doiavı böyle bir tehükeye acık olan iran'ı örnek olarak gösterrriştir. Harold Brovvn oluşturmava calıştıkları askeri gücün her türlü koşullara göre eğitılmesi gerektiğinr de be! rtmiş ve şunları söylemiştir: «Biz Sovyetler gibi değiliz Onların 150 tümeni var ve istedikleri zoman 3540 tümeni bir sınıra, baska 3040 tümeni de diğer bir yere yayabiliyorlar. O nedenle sözkonusu oskeri gücümüzün her türlü koşullara alışık olmosı gerekir. Örneğin Güney Kore'den cekmekte olduğumuz askerler Basra Körfezi icin rahatlıkla yetiştirilebilirler.» ABD Savunma Bakanı. ülkesınin ve Sovyetler Birliği'nin, geüşmekte olan ülkeler üzennde ovnadıklan oyunun bir catışmova dönüseb'lecefjini beüıtirken. bunun yanında iki süper güc arasında son 20 yıldo nükieer savas olasılığınm azaldığını da öne surmüştür. Harold Brovvn daho sonra SALT ve Cin konulorı hakkınctoki düşüncelerini şu şekilde diie getirmiştir, • SALT 2: tABD bu konuya büyük bir önem vermektedir. Soyle ki, Sovyetler Birliği ile Slrateiik Sllâhları Sıntrlondırmo Anloşmosı SALT'ı Imzalasak bile her yıl yaklaşık 10 milvar dolar harcamamız gerekmektedir.» • CİN HALK CUMHURİYETİ: «Cin Holk Cumhuriyeti'yle ânlaşma imzolamok\a Kuzeydoğu Asva'ya istikrar kazandırdık ve bundon büyük askeri kârımız oldu. Amo diplomatik yararları da unutmomok gerekir. Sovyetler'in güclerini tek bir noktada toplamalarını önledik. Eqer Sovyetler Birliği Cin İle onlasma imzolasaydı, tümenlerinin çoğunu Çin sınırındon. Avrupa sınırına kaydıracoktı.» Sovyetlerin, ABDÇin yakınlaşmasından ötürü SALT konusunda olumsuz tutuma girdikleri belirtiliyor Salt görüşmeleri 1969'da başladı merika Birleşık Devletlerj ile Sovyetler Birliği, Strgtejik Silahların sınırlondırılmasıylo ilgili gorüsmelere 1969 sonbaharında başlamışlard:r. A «SALT» görüşmelerınin ilk bölümü iSAI.T1), 2ö mayıs 1972'de sonuclanmıştır. Richard Nixon ile Leonid Bre|nev, o tarihte Moskovada, iki anıasma imzolamışlardı: Fuıe Savar sistemlerinin sınırlar.dırılmcsı antlaşması ve beş yılı kapsoyar vs saîci'rı silahlarının sınırlanmasıylo ilgili bir cra onlcşmosı, ABD Kongresi ı,ce onaylanan bu metinler, 3 ekim 1972'de yurürlüğe girdi. «SALT2» adı verilen ikinci bölum görüşmeleri Cenevre'de 21 kosım 1972'de başladı. İkili görüşmeler 24 kasım 1974'te c ord ile Brajnev'in imzolarını taşryan ortak bildiriye kadar 'ki yıl sürdü. İlk kez, stratejik süah iTosıyıcıları» seyısı icin bir tavan saptandı (2 400), buna uzun menzilli bombardımar ucaktan da dahildi. 1977 martında Corter yönetimi, kıeolcrcrcsı balistik (üzelerin sayısını ciddi sınırlamayı öngören iki yeni onerl getirdi. Mari sonunda ABD Dışişleri Bokanı Cyrus Vance, Moskovada bu önerilerin reddedıidiğini gördü. 1977 mayısında Vance ve Sovyet mes•ektaşı Andrei Gromiko, üc bölümlü bir CerçeveAnlaşma sağlamayo calışmak icin Cenevre'de göruş birliğine vardılar. Bu üc bölüm şunlardı: • Nükleer silah toşıyıcılorı sayısını, Vladivostok'ta saptanan tavamn altına inciiren sekiz yıllık bir antlasma. • Uzun süreli bir anlaşmanın olanakS'z olduğu ceşitli silah sistemleri icin gecici sınırlamaıar öngoren bir protokol (Sabit ve gezici İCBM'ler Cruise füzeleri). • SALT görüşmelerinin sürdürülmeslnde yardımcı (Rehber) olacak ilkelerin Bir araya toplanıros', (Uçüncu SALT müzakerelerin, yani «SALT3»ün stratejik silahların basit bir sınırlandırılmasından öteye gideceği ve gercek bir silahsızlanmarm bcşlcyacağı varsayımı, bunun temelini oluşturmakiad'r ) SİYASAL GÖZLEMCİLERE GÖRE, BREJlS'ErİX İMZA TÖREKİ İÇİI\ WASmVGTOXA GELECEĞİ TARU f//\, Ç7/V BAŞBAKA* YARDIMCISI TE\GHSİAO.PİWf.\ ABD GEZİSİ TARİHİ1SE ÇOK YAKIJS OIMASl. SOVYET LİDERİISİ SİJSİRLE1SDİRE1S BİR ETKEX OLDV. C enevre'de ABD Dışişleri Bokanı Cyrus Vance ile SSCB Dışişleri Bakanı Andrei Gromikn arcşırda stroteıık sılahlorın snıriandınimosını öngoren (SALT) görüşrnelerin n umulduğu gibi başan ie sonuclanmamcsı siyasai gözlemcıler şcşırtmıştır. Gözıemcileri özellikle şoşırtan Cenevre Konferansında ikj gün brîsıria sızd'rı'an lyimser habe'lerden «onro havanın ücürcü günde bırden nozulup uz^aşmava varılamamasıdır. Salonda bulu nanlcrın bosmo sızd'rdıklanna görs genellıkle cıddı olrrak bilinen Gromiko, şakalar yapmış ve Vanre'o. eş^ Grace'i Csnevreye getirip getirmediğinj öçrenmek icin «başkomutan da burada mı?» dıye sorrpuştur. Bu arada Başkan Carter'ın yapmak istediğ; «cok önemli bir acklcma» içın bir TV ekibınin Beynz Soraya çoğrılmasır.ı gözlemciler, SALT konusundcj iki Dışışlen Sakanının cnlaşîıkları ve Cc.rter'in. SSCB Başkanı Leonid Brejnev'i ımza töreni İcin Washingtono oavet edeceği şeklindo yorumlcmışlordır. Bu yorumlar boşa cıkmıştır. Üç neden V.'ashington'rjaki siyasal gözlemcıler SALT görüşmelerinin cıkmoza girmesine üc ayrı nedenin etken olabileceğinı öne sürmektedirler. ilk olarak Amerika İİ9 Cm arosında diplomatik ilişki kurulmcsı ve C'n başkan yordımcısı Teng Hsıao Ding'in VVcshingtcn'a davet edilmesınin Brejiıev i sanıldığından fazla tedırgin etmiş olabıleceği beJirtilmektedir: Bu tezi benımseyen gozlemcılere göre Breinev hoşnutsuzluğunu SALT görüşmelerinin kesilme sim emrederek belırtmiştir. Aynı kaynaklar antlaşmoyı imza icin Vv'ashıngton'da bulunacağı tarihın Ter.g Hsiao Ping'in de Wasnington gezisi tarıhine yakın olmosını Sovyet liderini sinirlendirerı başko bir etken olcrak görmektedirler. İyi haber alan kaynaklar ABD'nin Cin'le diplomatik ilifki kuroccğını ocıkladıktan sonra Gromiko nun Vance üe konuyu «büyütmeden ve titizlikl«» görüştüğünü bslirtmişler ancak Tass Ajonsının Ameriko'yo caton bir haberine dikkati cek(Vilşlerdlr. Toss A|ansı, ABD Cin ilişkılerinin buntion böyle «Sovyetler Birliği larafından cok yakından izleneceğini» beürtmişti. SAKT görüşmelerinin cıkmaza girmesini acıkloyan ıkinci görüş ise Cenevre'de, Sovyetler'in cklasik Dazarlılcı taktiklerini kullandıkları yolundadır. 8u tezj sovunanlara göre Boşkan Carter'in Brejnev ile bir zirveyi kendi ic politikası icin gercekleştirmeyi cok istediğiri bilen Sovyetler, son anda Amerika'dcn ek ödünler istemışler. ancak Amerika'nın bu ödünlen vermemesi üzerine konferans başcrısızlıkla sona ermiştir. Ücüncu göaış .se ıkj ülkenin nükleer silahların sınırlcndırılmasında teknik acıdon anlaşma soğlanamadîğını savunmaktadır. Bu görüşü bonimseyenlere göre. Gromiko Amerikolılardan «Cruise» füzesinin 1985 yılıno dek kullanılmasmın vasaklonmasını istemiştir. ABD, silahları arasında önemü bir yer alan «Cruise» füzesi bllgisayar ile hedefine yöneltilen cok etkin bir silahtır. Pentagon yotkilileri bu füzeyj 19S5 yılına dek kullanmayacaklarını acıklomclanno karşın bir antlaşmo metnine böyle bir maddenin eklenmesini sakıncolı bulduklarını belirtmişlerdir. Baz; gözlemciler ise Başkan Carter'in, Çln ile dipiomatik ilişkj kurmasına öfkelenen bazı sanatörlerin baskısı altmdo oiduğunu ve SALT konusunc'a daha fazlo ödün veremiyeceğini belirtmektedirler. (Dış Haberler Servisi) Amerikalılardan sonra Fransızlar da Çitı'de büyük oteller kuracaklar in'de büyük yenilıklerin boşgösterdiği bu günleröe Onlü Fronsı? modocısı Pierrs Cardm'den sonro Fronsızların Cm tunzmine de katkıdo buluntnak amacıyia Cin'de Oteller kurocağı bildirilmektedir. Ç «Le Mondeı gazetesi 1978 yılı icerlsinrie Cin'i ziyaret eden yüz bin kadar yabancı turistin otel ve yotak yetersizliğinden yokındığını ve Çln'in turizmde büyük Wr aşama yapma sının gerektiğinl belirtmiştir. Bu amaclo altı yaboncı firma otel yapımı için Cin'le bir anlaşma imzalamıştır. Aralanndo Franso'nın da olduğu altı firmanın icinde İnter.continontal ve Sheraton gibi büyük kuruluşlar bulunmaktadır. Anioşmo gectiğimiz gunlerde Pekin'de imzalanmıştır. Oteller Cinin böyük kentlerinde ve sahil kentlerde yapılacaktır. Fransız firması. otellerin yapımına 1979 yılının ilk ovlorında başlanocağım söylemiştir. Ortodoğu ulkelerinde turizme katkıdo bulunmak amacıyla ceşitli bölge'erde oteller kuran Fransomn ürtlü «Meridien» oıeıcılık şirketi Çin'in turizm gcısından iierlemesıne kotkıd3 bulunmakton cok mernnun olduklarını. Suuaı Arabiston, Sudan, Küveyt ve Suriye'de de buyük otellerin yapımına başiadıklarını söylemiştir. Çin'de yapılacak otellerin cok modern ve büyük olacağını bildiren yetkılıler. Cin'in yakın gelecekte dünyonın sayılı turizm merkezierinden biri oiobileceğini de belirtmişlerdir. Ayrca yetkililer Cin'in turizmsorununun da cözum lenece^ihi. yapılocck otellerin turistlerl memnun edebilmesi icin ellerınden geleni yopocaKlarını soylemişlerdır. (Dış Haberler Servlsı) Kanada'da yapılan dans yarışmasında bir çift, 205 saat dans ederek dün/a rekoru kırdı anado'da yopılan dans maratonunda bir Cift 205 soat 23 dakika dans ederek bu alanda dünya rekoru kırmıştır. Dans marotonuna 44 yorışmacıdan 17'si cift. 10'u da bıreysel olarak katılmışlordır. Yarışmacıların sırtlarında, yarışma numarolanndan başka ilginc sloganiorın yazıiı olduğu görülmuştur. İRAN'IN YENİ BAŞBAKANI ŞAHPUR BAHTlYAR, SOSYAL DEMOKRAT BİR BÜYÜK BÜRJUVA OLARAK TANINIYOR • ran'm yeni Başbakoni Şo'ipur Bahtiyar'ı I «Le Mondeı gazetesi Sosyal Demokrat bir büyük burjuva olarak nitslemektedir. Ayetullah Hurreyni icm «yaşlı deli» deyimini kullanan Bahtiyar'ın öz gecmişı şöyle özetlenebilir: Bahtiyar ulusal kalkınmonın islâm yoluyla gercekleşemıyeceğini söylemekte ve büyük bir kilise düşmanı oiduğunu beürtmektedir. 1914 yılında doğan yeni Başbakan lise ve yüksek öğrenimini Fransa da yapmıştır. 1940 yılında Alman istilâsma korşı koymak amacıylo Fransız ordusuna katılmıştır, iyi bir Fransız dostudur ilk başlorda Şah'a karşı olan saygısı ve bağlılığıyla tanınan Bahtiyar 1946 yılında iran'a dönmüş ve parti faaliyetlerine başlayarak sosyal demokrat olan Ulusa! Cephenın kurucuları arasında yer alrrış ve muhalefete gecmiştir. 1953 yılında Musaddık'ın kabinesınde bakan olmuş, daha sonralan ise rejim aleyhtarı eylemlerinden ötürü uzun bir müddet hapis yatmıştır • Ulusal cephenin kurucularından olan Bohtiyar, Ayetullah Humeyni'nin Şah'a karşı olan hareketlerini desteklemediğinden ötürü, Ulusal Cepheden uzaklaşmıştır. Aynı zamanda 1011 oralık 1978 günü vapılan dih gösterılere katılmayı da red etmıştir. Bahtiyar tüm arzusunun ABD'nın de onayı ile Anayasa temeline dayanan bir devlet kuruiması, Şah ve Ayetullah Humeyni'nin sof dışı bırakılarak yönetimin Idyık avdınlordan oJuşan bir gruba veriirresinin oiduğunu söyiemıştir. (Dış Haberler Servisi) K Yanşmadan önce oldukca heyecanlı olan yarışmocılar dans gösterisi boyunca bir hayli yorulmuşlardır. Organızatörler yarışmacıların bir saat icinde yalnızca beş dakika d nlenebildiklerini, bazılarının ise 24 saat durmadan dons etmeyi tercih ederek iki saat dinlendiklerini belirtrrişlerdir. Yarışmoyı izleyenler. dans edenlerin coğunun yorgunluktan ayakta uvuduklarını ve halsiz görüldükferini söylemişlerdir. Yarışmada hazır olan hemşireler yarışmacıların yüzlerine zaman zaman su atarak tepkilerini kontrol etmişler. Hareket etmeyen yarışmacıları yarışma dışı bırakmışlardır. Bu davranış bazı cevrelerce insanlık dışı oiarak nitelendirümiştir. Oysa yarışmaya katılanlar bu kanıda olmadıklannı, yanşmodon büyük zevk atdıklannı belirtmişlerdir. llgllller varışrraya katı'anlann coğunun pora icin ağlayıp yalvardıklarını soylemişlerdır. Birinciye verilecek ödül 7000 kanada doları olarak saptanmıştır. Yarışmacılar yarışma öncesi cok sıkı denetim altında bulundurulmuşlardır. Bir organizotör yaptığı acıklamada yarışmaya katılanlann soğlık kontrolundan gecirlldiklerini. yiyeceklerinin denetildiğini ve varışmanın düzenll bir şekilde gecmesi icin her türlü önlemin alındığını söylemiştir. (Dış Haberler Servisi) Uluslararası Af Örgütü, Irak'ta insan haklarının çiğnendiğini bildirdi PARİS (A.A) Uluslararası Af Örgütünün bir bildirisinde, Irak'ta İnsan Haklarının surekli olarak ciğnenmesinden kayğı duyulduğu belirtilmiştir. Bildiride, Irak GeciC Anayasasınm ve Irak'ın da uye bulunduğu insan Hakıarına ilişkin uluslararası antlaşmaların süreklı olarak ciğnendiği de belirtilerek, bu ülkede hemen hemen sistemii bicimde yurütülen işkence uygulamalarının cocuk ve ihtiyarlar da dohil, her yaştan sivilin ölmesine yol actığı. insanların siyasal nedenlerle ölüm cezalarına carptırıldığı, muhalifler haksız yere hapse atıldığı, duruşmaların yasalara uygun bicimde yürütulmediği. insanları haksız yere suclandığı ve yascların tersine uygulandığı kldîa edilmiştir. ŞAHPUR BAHTİYAR Buyuk burjuvazinin temsilcısi Sosyal Demokrat Iran da istikrarı sağlayabllecek mi?. Portekiz'de bir otel kışın yağmur yağarsa müşterilerine 10 dolar verecek LİZBON (A.A.) Portekiz'de totilde bulunon turistler ilk kez olarak yağmur yağdığı zaman sevl necekler ve 10 dolaf kazanacoklardır. Portekiz'in Algarve kıyıs:nda bulunan bir otelin yöneticiler* müşterilerini yağmura karşı «Sigortalamışlar» ve bu kışı sabah saat 9.00 ile akşam 18.00 orasında, bir saatten fazlo sürekli olarak yağmur yağorso müşterilerine10 dolar ödeyeceklerinl acıklamışlardır. Otel yönetlcileri. bu «Yaftmur Slgortası»nı genellikle güneşli olan Algarve iklimine güvenleri nedeniyle yoptıklarını bildirmişlerdir. ALMANYA MERKEZ BANKASI EKONOMİK GELİŞMEDEN MEMNUN Feridun YÜCEDİNÇ FRANKFURT Aralık ayı, aylık raponında Federal Almonyo Merkez Bankası, ekonomik gelişmenin daha olumlu bir görünüm kazandığını belirtmiştir Ekonomrnin başlıco dallarındaki üretimin orttığı acıklonar. raporda tek olumsuz etken olarak yabancı ulkelerdeki enflasyonun artışı gösterilmiştir. Hatta bazı iş yerlerînde kapasıte aziığındon üretimin aksadığı görülmuşîür. Özellikle inşaat sektörünün ge'işmesi ekonomiye canlılık kazandırmıştır. Gectiğimiz oylarda ekonomik durumda saptanan gelişme işverenlerin yatırımlarını arttırmak yoluna gitmesiriden sonra büyük bir güvence kazanmıştır. Devletin ve yerel idore'erin borclanma yoluna giderek özel sektöre sağladıkları uretim olanakları ekonomik gelişmeyi olumlu bir bicimde etkilemiştir. nolar'ın değer kaybetmesi sonucu DM'ın değer kazanmasının dünya pazarlonnda Federal Alrtıanya'nın rekâbet olanaklarını olumsuz etkileyeceği korkusu boşa cıkmıştır. Pahalılaşan Federal Alman endüstrisinin ürünlerine ozalması beklenen ilgl aksine bir gelişme göstermiştir. Almanlar mollarına uluslararası pazarlarda gösterilen büyük rağbete neden olorak yüksek kalite ve teslim tarihl konusundo Alman firmalarının verdiği güvenceyi göstermektodirler. Ekonomik gelişmenin, petrol fiyatların.n OPECülkeierı tarafından tedricen 1979 yılınm sonuno kador yaklaşık % 15 zam yapma kararı almalorından sonra tehlikeye gireceğ' korkusuna karşı Federal Ekonomi Bakanı Lamsdorft şöyle konuşmuştur: «Ekonomimiz petroI» yapılan zammı hazmedecek güctedir. Gellşmekte olan ve petrol ithal eden ülkelerin bu zamdan daha cok etkıleııeceğini zannediyorum.» Ekonomik gelişmenin olumlu bir görünüm kazanmastna karşın işsiz soyısında aynı olumlu bir azalışın olmayışma dikkati ceken sendiko cevreieri ise ekonomik gelişmeden sodece işverenierin kârlı cıktığını ileri sürmektedirler. Buna karşı işverenler gereksınimini duvduklan kalifıye işçılerin ozlığından yakınmaktadırlar. |