Katalog

ÇAĞDAŞ YAYINLAR1 Hıfzı Veldet Velidedeoğlu AİLENİN ÇİLESİ BOSANMA Nışanlı, evll ya do bekâr kadm • erkek herkesın. her aydının okuması gereken kitap Ederl: 25 Liro. Isteme Adresi: Türkocağı Cad 39 • 41 Coğaloğiu İSTANBUl umhuriyet 55. Yıl, Sayı: 19424 Kurucusu : YUNUS NADt 300 Kuruş 23 Ağustos 1978 Çarsamba Lise sonlâf i * derslere Beşıktaş Toplumsal Anlaşma uyarınca Yasası'nda baıı maddeleri değiştiren tasarı hazır ANKARA, (Ahmet TAN blldlriyor) Calışma Bakanlığı Toplumsal Anlaşmo' da yeralan ve İş Yasası'nda bazı maddelerın değiştırılmesıni öngoren hukum uyarmcd İş Yasosı'nın 13, 17 ve 24. maddelerını değiştiren bır yaso tdsarısı hazırlamıştır. 1475 Sdyılı İş Yasası'nda değışıkhk ongoren tasarı, «İş sözleşmesinin (esih koşullarını», «İşverenin bildirimsiz fesih hakkmnı. «Toplu işci çı(Arkası Sa. 9, Su. 4 de) h KIT'lerde çalışanlarm yönetime katılmasına ilişkin olarak hazırlanan taslak Bakanlıklara gönderildi ANKARA (Cumhuriyet Burosu) Colışma Bakanı Bohir Ersoy Hükumet'le Türkiş arasında 20 temmuzda imzalonon «Toplumsal Anlaşma» cercevesınde. Kamu İktısadi Teşebbuslerını kapsamına alan bır yönetime kotılma modelının gelıştırılerek Başbokanlığa ve ilgılı Bakanlıklara sunulduğunu bıldırmıştır. Ersoy. toplumsal anlaşmanm kamu ıktısadı kuruluslan üzerındeki tekelci dev(Arkası Sa. 9. Su. 7 de) Abadan'daki sinema yangınında müdürün kapıları kilitlettiği açıklandı. Tutuklanan sinema müdürü ise bedavacıların girmesini önlemek için kapıları kapattırdığını öne sürdü. Iran Senatosu Isfahan kentinde ilân edilen sıkıyönetimi onayladı. Sokaktaki adam «bu işin sonu nereye varır» kaygısını taşıyor. Enformasyon Bakanı dün yaptığı açıklamayla isim vermeksizin bazı grupları «tedhişle mücadeleye» çağırdı; Abadan'da durum gerginliğini koruyor. İıan'da yoğun bir ihbar kampany ası bekleniyor Çetin bildiriyor ÖZBAYRAK Iran'da feci sinema yangınının yol açtığı gergınlik sürerken. hükümet halka cağrıda bulunarok, kundakcıların yakalanması ıcln yardımcı olmasını ıstemıştır. Bu cağrının ülkede genış bır ihbar furyasına yol ocmasından korkulmaktadır. Bu arada, iran polısı, yanan Rex sınemasının müdurü ıle ıkl temizlıkçinin tutuklandığını acık lamış, yongın yerınde sadece ayakkabıları bulunan sinema makinistının de arandığını bıldırmiştır. İran Enformasyon Bakanı ise. gazetecılere verdiğl demecte kundakcılan şıddetle kınayarak «Bu tür katliâmlar ancak Nazi Almanyası'nda meydana gelebilirdi» demıştlr. Abadan kentinde, halkın tep kısinin yoğunlaştığı ve blrçok kişinin kundakcıların aranmasına yardımcı olmak üzere, hükumetten sılah Istedığı blldirılmektedır. Bu arada, Kıyıston kabıle şef len de hıikumete başvurarak. kendılenne sılah venlmesınl istemışlerdır. Haberler 4. sayfada IMF'nin ikinci kredi dilimi gecikebilecek • Türkiye'nin döviz darboğazını aşabilmesi için Batı'dan beklenen kredilere yönelik «siyasal ko şullar»ın varlığını iyice belli ettiği bildiriliyor. ANKARA, (Cumhurtyst Büresu) Dış politıkada olduğu ölçüde, dış ekonomik ilişkilerinde de «bir dönemece» giren Turkıye'nın ozellikle döviz darboğazındon kaynaklanan ekonomık sorununu çözümlemesinde «siyasal ödün vermesl» Istemleri yoğunlaşırken bu ödunün boyutları genişlemlş bulunmak tadır. Ayrıca, uluslorarası ban kalara «yesil ışık» yakması gereken Uluslararası Paro Fonu'nun (IMF) 1978 mart ayında Imzalanan niyet mektubundakl llkslerl «haflf» buldugu. Türkiye'nin bu mektupla «Aslında ucuz kurtulduğunu» belırttıkleri öğrenılmıştir. IMF an laşması gereğınce. ağustos ayı sonuna değın gelmesi gereken ikinci kredi dıliminın ıhenuz ortada» oiduğu da edinılen bilgılerdendir. Maliye Bakonı Ziya Müezzınoğlu Ile Dışışleri Bokanlığı Genel Sekreteri Sükrü Elekdağ'ın Amerıka'da yaptıkları goruşmeler sonucunda bir yan dan dış ekonomik ilışkiler, bir Yalçın DOGAN yandan da dış polıtika yenlden yoğun bır dönemın başlayacağı. bu illşkılerdeki tüm sonucların Ecevıt iktidarını «önemli ölçüde etkileyeceğiı one sürülmektedir. Amerıka'daki görüşmeler siyasal alanda özelhkle Turkive'nın «Iklli anlaşmalarını» ve Kıbrıs sorununu etkilemesl beklenmektödır. İleri surülduğüne göre, Amerika «ikili an laşmalarda bundan sonro Tür kiye'nin daha duyarlı davranmasınn ıstemıştır. Ecevit hukumetmden sonro «Türkiye'nin esklye göre politik ¥8 ekonomik olarak daha bağımsız hale geldiği, bunun alkışkınacak bir tutum oiduğu» Amenka'da Türk yetkililere iletilmış, ancak her seferınde «Türkiye'nin girişimlerinin dostca ve titizlikle Izlendiği» de yine yetkililere aktarılmtştır. İkıli anlaşmalar dışında, Türkiye'nin Kıbrıs soru nundakl glrişimlerlnde «daha yoğun ve daha cözüme kavuş turucu» olması da Istenmıştır. Kıbrıs sorunundo Turkiys' nın tüzerlne duşenl yaptığını» belırten yetkılılerın bu yanıîı Amerıkan yonetımınce «yetersiz» bulunmuştur. IMF İLE DURUM Türkiye'nin IMF ıle imzaladığı Nıyet Mektubundan sonra ağustos sonuna değin ikinci kredi dılimınin gelmesi beklenmektedir. Ancak. kredi dılmıın(Arkası Sa. 9, Su. 3 de) TOBDER GENEL KURULU'NDA BAŞKANLIK DİVANI'NI KAZANAN GRUP KOMİSYON SEÇlMİNt KAYBETTİ ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) TOB DER Dordüncu Olağan Kurultayı'nın ıkıncı gununde holen ışbaşındo olan «Demokratik Merkeziyetciler» ve «Öz gurluk Yolu» ıle «Devrimci Oğ retmen» ve «Yurtsever Öğretmen» grupları ışbırlığı yapmışlar, işbırlığı sonunda komısyon secımlerını kazanmışlordır. El kaldırarak yapılan oylamalar sonucunda muhalefetı oluşturan ve öncekı gun Dıvan Başkanlığı secımlerini ka zanan «Halkçı Eğitimciler» ıle «Demokrasi İçin Birlik» ve «Bir lik Dayanışma» grupları komısyon secımlerini kaybetmışlerdır. Dun öğleye kadar yapılan toplantıda 4 komısyon kurulmuştur. Bu kormsyonlar «Hesap Tetkik Komisyonu», «İhraclar ile İlgili Komisyon», «Tuzük Degişlkllği Komisyonu» ile «Sendikalaşma Komis yonu»dur. Kurultay kulislerınde «Demokratik Merkeziyetciler» ve «Ozgurlük Yolu» grubunun, «Devrimd Oğretmen» ve «Yurt sever Öğretmen» grubu ile sadece komısyon secimlennde anlaştıkları, yapılocak Yonetım Kurulu secımlerı ıcın ise «zemin arodıkları» gozlenmişiır. İlk gun muhalefetın Dıvan secımlerini olması uzerıne olduk ca sınırli görunen TOB DER Genel Başkanı Gultekın Gazıoğlu'nun dün doho sakin olu(Arkası Sa. 9, Su. 1 de) Bir siyasal tutuklu hastaneden kaçırıldı AP, MSP ve MHP Meclis'in olağanüstü toplanmasma karşı çıktı £ CHP Grup Başkanvekili Öymen ise «İçtüziiğün 12. maddesinin şimdiki uygulamasına göre 1015 kişilik grupların 450 kişilik Meclisin iradesi üstüne çıkmasına olanak verdiğini» söyledi. ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) AP. MSP ve MHP Mıilet Meclısı Grup Başkanvekıllerı CHP'nın Meclıs ıctuzuğünde değısıklik yapılmak uzere Millet Meclisı'nı olağanustu toplantıya cağırmasını olumlu karşılamadıklarını acıklamışlor dır. AP Millet Meclisi Grup Başkanvekıli llhan Ersoy dün Parlamentoda düzenledığı basm îop'antısmdo «CHP'nin maksadt tek parti tahakkümunu tek parti devrini yeniden getirmektir.» demıştır. Oloğanüstu toplontı istemıne karşı cıkan Ersoy şu göruşlerı savunmuştur. «İstenen nedir? 1 kasım 1973'ten bu yana uygulanmakta (Arkası Sa. 9, Su. 8 de) 4.5 milyonluk İzmir Ziraat Bankası soygunu sanığı oiduğu bildirilen Fatih Ökütülmüş'ün 5 kişi tarafından kaçırılışı sırasında 1 jandarma ağır yaralandı. Silahlı kişiler ve Ökütülmüş izlerini kaybettiler. Oran Sitesi'nde soygun yapanlardan ülkücü oiduğu bildirilen Mehmet Varlı tutuklandı. Elâzığ'da ülkücüler bir kitabevi sahibinı yaraladı. Haberi 5. sayfada Bir işadamı, kendisinden 500 bin lira isteyen kişilerin oğlunu kaçırdıklarını bildirdi Kadıköy'de bir işadamından 500 bın lıra isteyen kimliği belirlenemeyen kışılerin YayKur oğrencısı olan oğlunu kacırdıkları ileri surulmüştür. Kadıkoy Osmanağa Mahallesi A!i Süavi Sokakta oturan Hayrettın Ağaoğlu adındaki muteahhıt bır sure önce pohse boşvurarak kendılerıni THKO olorak tanıtan bır örgOtun tehd:t mektupları gonde rerek 500 bın üra tsted'klerı(Arkası Sa. 9, Su. 6 da) Ecevit, Irak Planlama Bakanını kabul etti; petrol, borçlanma ve ihracatın artırılması soruhları ele alınacak ANKARA Başbakan Bu>ent Ecevit dün akşam saat 18 3O'da yurdumuzu zıyaret etmekte olan Irak Planlama Bakanı Adnan Huseym El Ham danı'yı kabul ederek. kendısıy !e bır sure goruşmuştur. Başbakan Ecevit. Devlet Bakanı Hıkmet Cetın, Dışişleri Ba kanı Gunduz Ökcun ve Enerıi ve Tabıi Kaynaklar Bakanı Denız Baykai'ın do bulunduju göruşmede. Irak'la her alanda vakın ilışkiler gelıştırmeyı umut ettıklerını soyletnış, yapılacak goruşmeterde ıkı ulkeyı ılgnend:ren sorun'.orın ve ışbirlıği olonaV'.annın e!e a'.ınacağını b.ldırmıstır (Arkası So 9. Su. 7 de) GÖZLEM UGUR MUMCU Böyle ıııi? OLAYLAR1N ARDINDATvİ GERÇEK ürkiye önümüzdekl Deş yıl lcinde nasıl bir sanayileşme stratejisl Izlemelidir? Bu sorunun karşılığı, Dordüncu Bes Yıllık Planın hazırlandığı bu dönemde güncellik kazanmıştır. Konuyla sadece yetkili devlet kuruluşlarının değil, yabancı finans merkezlerlnin de llgllendlklerl dikkatl cekiyor. Kredi kaynafclarını ellerinde tutan Batılı odaklar, Ankara'nın 1979 • 1983 dönemlne llişkln sanayileşme politikasını yönlendlrme uğraşı icinde gorünüyorlar. Dünya Bankası ve Plaıı yolu Izlemesi gerektlğl şu satırlarla dile gettriliyor: «Bugunku koşullar altındo Türkiye'nin sanayıleşme stratejislnde değışıklık yapmak gerekmektedır. Bu ölcude büyük bir dış tıcaret aoığı ile sanayıleşme soru nunu cözmek olonaksızdır. Onun lcin kimyo, temel makine ve imalat, maden Işletme gıbi ağır sanayilerde gelişme beklemek gerçekcl değildır. Kaynaklar Ihracato yöneük hafıf sanoyi dallarına kaydırılmalı. ağır sonayiden gelişme beklenmemelidir.» Bu ropor, Dünya Bonkosımn aynı konuda hazırladığı ve benzer çiîgllerl Içeren m raporu değildlr kuşkusuz. CHP'nin MSP Ile hükümet ortaklığında bulunduğu 1974'te Bankanın bir başko raporunda do ozetle şu oneriler yer almıstı: O Turkiye tarım kesimins dafıa çok ağırlık tanımalıoır. O Turkiye, toplam yalırımtor icinde sanayi yotırımiarının payını azaltmolıdır. 6 Turkiye, luketime yönelik mol ve hizmetlerin üretiminin artırılmosına öncelik vermelldlr. Her ik! raporda da oynı bakış açısımn egemen clduğu izlenmektedir. Türkiye'ye onerl len yol, kaikınmanın kalDI niteliğindekı sanoyi kollarından vazgeçllrnesidir. Bir başko deyişle yurdumuzun, teknolojl yaratmayan birtaktm yon sanayl(Arkası Sa. 9, Sü. 6 da) T Kıraathaneyi basan silahlı kişiler, müşterilerin para ve kıymetli eşyaları yanısıra, pantolonlarını da alarak kaçtılar Istanbul Haber Servisl Zey tınburnu Yeşılîepe'de bır kıraat haneyı basan maskelı ve sılahlı kişiler, müşterilerin para ve kıymetii eşyaları yanısıro. pan tolonlarını da alarak kacnnşlardır. Nlteklm bunun bir örneğl dün CUMHURİYET'te yer almıştır. Dünya Bankasmda hazırlanan bir raporda, Türklye'nin nasıl blr kalktnma • • aldırımlarda kol kola girmlşter. Arolorından klmseyi I I geçirmiyorlar. Baktım: Yuzleri asık, gozlerı ofke • • dolu. Arkalarında bir başka sıra doha var. Onlarda öyle. Sordum ilk sıra DevGenc tarafından tutulmuş. Giriş kapısı onunde toplum polisleri dolaşıyor. Onların arkasında halkaları insandan oluşan bir zincir daha var. Onlar da İGD'li, yani İlerici Gençler Derneğinden. Ağaç diplerinde ve duvar üstlerinde küme küme insanlar var. Bunlar ya oğrenci ya oğretmen. Birbirlerine öfkeyle bakıyorlar. Burası TÖBDER Genel Kurulunun toplandığı Devlet Su İsleri binasının onü. Genel Kurula katılan öndört ayrı grup varmış. Bu gruplorın ideolojiien. dunyo görüşleri ayrı aynymış. Kapıda bekleşen Insanların şöyle bir yüzlerine baksanız, bir kovganın, bir kapışmanın hemen kopmak uzere olduğunu onlarsınız. Herkes ofkeli. Herkes. bir ölüm kolım sovoşmın öfkesini yaşıyor. Hoşgörü yerinl kin ve öfkeye bırakmış. Bir «fraksıyon bağnazlıği» ki, sormoyın gıtsln. Koşlar catılmış, sinirler gergin. Honi «Faşizme karşı omuz omuza» olunuyordu?. Bunlor unutulmuş. Foşizme karşı omuz omuza savosmak yerlne, birbirlerlne omuz vurup gececekler nerdeyse... Frakslyon barlkatlarından gecerken bunları düşünüyordum. Bir süre sonra hoberi de aldık: DevGenc ve İGD catiştı... Nicin peki?. Canım nedenini, nlçininl araştırmoyın. Şimdi bir sure terminolojik soz siırülüverir ortaya... «TermınolO|! (Arkası Sc. 9. Sü. 7 de) Baştürk : «Emperyalizme ödün verme girişimlerin'ı işçi sınıfı sessizlikle karşılamaz» Istanbul Haber Servisl Ören kararlonnı goruşmek uzere dun toplanan DISK Yonetım Kurulu'nun acış konuşmasında Genel Başkan Abdullah Başturk, kapıtalıst emperyalıst sıstemın. Türkiye'nin onune son derece ağır koşullarda anlaşma lar dayattığını söyieyerek. «Emperyalizme yeni ödünler vermeye yönelik gtriştmler, İşci sınıfımız ve emekçi halkımız tarafındaıi sessiz karsılanmıyacaktır» demıştır. Kapıtalist emperyolıst slstemin ve işbırlikcılerinın, Turkıye'de demokratik • toplumsal muhalsfetın etkisıyle geriletılmesınin en somut orneğının, MC'nın iktıdardcn düşürulmesı olduğunu hatırtatan Başturk, bu gun icinde bulunulan koşulları şoyle ozetlemiBtır: (Arkası Sa. 9, Sü. 4 de) İran Şahı için sonun başiangıcı mı? • Sah sorumlu arıyor • CIA Musaddık'ı nasıl de vırdi? • Sah son kozunu henuz kullanmadı. Mehmet Emin Bozarslan'ın yazısı 10. SAYFADA