Katalog

Sohıbl Cumhuriyet Motboocılık ve Gazetecîlık T A S adıno NADIR NADI Genel Yoyın Mudüru OKTAV KURTBÖKE Sorumlu Yazı lşlen Mudürü ... BÜLENT DİKMENER Bason ve Yayary Cumhurfyet Matboocıltk v* ©ozettclllk T.A.Ş.. Cağoloğlu, Törkocağı Cad No : 39 41 Pesto Kutusu 246 ISTANBUL, Telefon • 2% 97 03 CUMHURİYET BASIN AHLAK YASASINA UYMAYI TAAHHUT 6DER • BUROLAR • AriKaro, Ataturk Bulvarı. Yener Apt Yenışehır. Tel.: 17 58 66 25 57 01 • İZMİR Hollt Zıya Bulvarı No • 65 Kot 3. Tel. 25 47 06 1312 30 • AOANA Ataturk Caddesı. Uğurlu Posaıı Tel. 14550 19731 ABONE ÛCRETLFRİ AyIat . 1 3 6 12 Yurt lcı t 90 270 540 1.0*0 Yurt dışi: 1«5 495 9 M 1 910 Avrupa, Yakın Doğu 400. Amerıka. Orta Ameriko, Guney Asyo lcın 800, Uzok Dogu Için 1800 kuruş ucok ek ücreti alınır. TAKVİM 18 AĞUSTOS 1978 imsok 4 21 İkindi 17 06 Guneş 6 10 Akşam 20 05 Öğte 13 18 Yot»ı 2146 2 ve 3 sayfaiar (santtmı) Devom saytası (santımı) Itan soytolan (scntımı) Istonbul (santımı) Ankora (santımıl Olum Mevlıd, Tesekkur (5 santımı) Nışon, Nıkâh, Evienme Dogum Yoyın Hayatı Koyıp (kelımesıl 280 Lira 320 » ?00 » 120 100 600 400 4 Yeni önlemle (Baştarofı 1 Sayfada) urk lırosmın değermı SDR' uygulanmasına başvurnrak rlama koran, Washmgıon ı uluslararası parosal Kujştardakı uzmanlor lorolan «Çapraz kur farklcrındoğan sptkulosyonlorı on ci bır odım» olarak değerjıntmıştır Kısa adı IMF olon Slorarası Pora Fonundon tel Cekme Hakkunı kuı.ank karannı olan Turk hukuının şımdı bu hakkı kullaı dıger ulkeler gıbı her lıafMerkez Bankasının ağzını para bırımını dıger uiKeın poralarının ortalamalarıalınorak saptanması yoluızlemesı beklenmektedtr II Ekimde (Boftarafı 1 Sayfada) Genel Idare Kurulu Bjyuk Kongrenm gununu saptoyacaktır AP Buyuk Kongresıne 67 ılden 12001300 dolaylarmda delegenın katılacagı, Senator ve Mılletvekıllerıyle bırl'kte bu sayı nın 1500 u bulacagı bıldınlmek tedır. Eskı AP'lı mılletvekıllennın de kongrede doğal dele ge o.maian ıcm gecen yıl Ge nel Idare Kurulu na onerıde bulunuimuş ancok bu gercek leşmem ştır Ekım sonundakı AP Bu/uk Kongresının başlıca ozellıgının, bu kongrede tlk kez partıde iıderliK yarışmasınm boşlaması olacagı b.ldırılmektedır Buyuk Kongrede 14 yıldır Partının Genel Başkanlıgını yuruten Suleymon Demırel ıle B tlıs Senatoru Kamron Inon car pışocaklardır Suleyman Demırel ın Buyuk Kongre oncesınde 42 ılın kong resıne gıtmeyı tasarladığı bıldırılmektedır AP çevrelerıncıen edınılen bılgıye gore Demırel ın onem verdıgı İstanbul II Kongresı 24 eylul pazar gunu yapılacaktır Bursa ılıne de Genel Merkezce gun verılmı?, Burso Kongresının 17 eylul ae yapılacağı AP Genel Merkez yetkılılerınce ıfade edılmıştır izmır II Kongresının ıse, ya 30 eylul cumartesı ya c*a 31 eylul pazar gunu yopılması tasarlanmaktodır Demırel ın Istanbul, İzmır gıbı ıllere buyuk onem verdığı AP kulıslerınde soylenmekteoır Demırel ın tatılım de Istonbul yakınında Tuzlada gecırmesı Istanbul Hce Kongrelennı cok yakındon ızlemesı dıkkatı cekmış Demırel ve cevresınm İstanbul da yaptıgı gırışımler yorumlara yolacmıstır Durum saptaması (Baştarafı 1 Sayfade) İstanbul 1 Is Mahkemesı. Colışma Bakanhgı nın 6 sayı lı «Durum soptaması» genelgesının uygulanmasım ısterken, Yargıtay ın bu konudakı kararlorı ıle cehşen durum saptaması uygulamasına cok onemlı yeni hukuk bakış aç sı getırmıştır ÖNEMLI HUKUK GORUŞLERI Bır ış yerınde yetkılı sendı kanın belırlenmesınde belge ler uzerınde yetınılmesının coğu kez gerceğı yansıtmadıgına ve belgelenn sağlıklılığının mahkemeler torafından eap tanmosının da olanoksız oldu ğuno ışoret eden 1 Is Mahke mesı nın kararında ozetle su onemlı hukuk goruslerıne yer verılmektedır «Mahkemelerce Incelenen prosedur doıyası ıl« »kınd* bulunan belgelenn, cogu kez gercegı yansıtmaması ve yetktlı sendikanın belirlenmeslne elverışh gorulmemetı nedenıy le, bunalım halını alan uyuşmazlıklara çozum getırmenın carelerl aranmıstır Belıren cesitlı gorusler orosında asıl hak sahibı bulunan iscllerln serbest ıradflrrıne basvurmanın, en uygun ve adıl hal şeklı olacagı ılketı yargı organlarında ogırltk kazanmış ve doktrınde de destek gormuştur Acıkladıgımız bu goruşten horeket edılerek bırcok ış mah kemelerınce, Medenı Kanunun 1 maddesinde hakıme tanınmış bulunan hukuk yaratma yetkısıne dayonıiorok uygulamada referondum olarak nı telendırılen oylama yoluyla yetkı tesbıtı konusunda karar lar verıldıgı gorulmuş, ancak Yorgıtayca bu karorlar destek gormemıştır Yargıtayımızın ka rarından sonra rhtllâflar azalmamış, tom tersıne surup gıttlgi dlkkate alınarofc. Calışma Bakanlıgınca konu ycnıden ele altnarak 6 sayıtı genelge ıle durum t«»bili yapılmotı ıstenmıştır MAHKEMENIN OZEL GORUŞU Yatalann yorumlanmasında hlc kuşkusuz en yetkill mercı mahkemelerdlr Adı ıster referondum, itter durum tesbıtı ol sun, ya da kayıt ve belgelere sıkı stkıya baglı kaiınması ılkesı ongorulsun sonuc olarak tum sendikolarm yetkısız sayılması duşunulmey«cegın« go re, hokımın katı kuraltardan siy rtlarak gerçsgı arastırması ve adalete en uygun olan yontemı ızleyerek calışma barısının saglanmasına yordımcı olmosı, gorevı ıcabıdır Haklm, onune gelen hukukı uyuşmazlıgı gormemezlıkten gelmeyecegıne gore, olayımızda olduğu gıbı, sağlıklı ve guven verıcı belgelenn bulunmaması halinde cozume gldebılmek lcin, Işclnın, hak sahıbı ışcınin serbsst ıradtslne baş vurma yolu hukuken ocık tutulmalıdtr Yasa coguntuk ılkesını getırdıgine ve belirlı bır yonttmi belıriemedlğlne gore, guvenıimeyen belgelar» baglı kaiınması zoruniuluğu, uygulamada gucluk yorattığı ıcm, bu tur gucluklerın aşılması ge rekır » INANDIRICI DEĞIL Mankeme kararında doha sonra Sıgara Fabrıkası ıle ılgıh durumun bır değerlendırılmesı yapılmakta, ışcılerın calıştıgı bır gunde kayıt fışı \e ıstıfa belgesı olarak ımzalorı nı taşıyan 10229 belgenın dog ru 'ölrriosihm maddeten olanaK sız olduguna ışaret edılereK, Tek Gıda Iş'ın Sarıyer Noter lıgınrjen sunduğu Gıdols ten ıstıfa belgelen ıçın «30/1/1978 tarıhinde işçılerın ışyerınde colışmış gorulmelerıne ragmen Kortal ılcetınden 40 km uzoklıkta bulunan Sorıyer ılçesı Noterliğlne göturulup binlercesinin ıstlfa ettlrilerek, oynı gun karşı sendika uyelıgıne kayitlarının yaptırılmosının, heyatın olağan akışına ters duştugu belırtılmıştır» denıımektedır DURUM TESBİTİ Mahkeme kararında devamlat ıstıfanomelerde kımlık tesbıtı yapılmamış olması nedenıyle, bılırkışı ıncelemesınden de sonuc almamıyacağmı ve tarafların bırbırlerını sahtecılıkle sucladıklarını vurguloyarak, Bolge Calışma Mudurluğu nun 6 sayılı genelgede acık lanan esaslara baglı kalarak durum tesbıtı yapmasmı ıstemıştır. Karora gore, Bolge Calışma Mudurluğu belırleyecegı ve taraf sendıkalarla ısverene de bıldıreceği bır tonhte, ışyerıne mufettışler gondererek ışcılere tek tek, eldekı bel gelerın hangılerının doğru ve hangılerının sahte olduğunu so racaklardır Sorgu sırasında ış mufettısı ıle ışcının yanında kımse bulunmayacak ışcının beyanı, kımlığı ıle birlikte tutanağa geçırılerek ışcı ve mufettış tarafından birlikte ımzalanocaktır Calışma Bakanlığı yetkılılen. 1 Is Mahkemesının kararının oenuz kendtlenne teblığ edıimedığını edılır edılmez uygulanması ıcın gınşımde bulunacoklorını acıklamışlardır. ler, bu uygulamanın Aikatarofından benımsenmesının sureüen bert beklendığırıı oe tıMatmaktadırlar VVashıngı dakı yetkılıler bu konudokı •ornamenın Resmı Gazeieae iuz yoyınlanmac'ığından bır ^ando bulunmak ıstememış. ancak bu konudokı tıaber ı de doğrırtomışlordır «uıger ralar arosındakı, bazı halde ologanustu g*lismel*rin rk parasmda yaratttğt soıları otomatik olarak coz»ye yonelik bir onlem olarok » yorumloıan korar Dtn Bankosma yakın cevreler lo fından da olumlu karşıırnıştır Ecevıt hukumetınm Tü'k parasının değerinin dalgaianmaya bırakılması yolundakı gırısımı olumlu tepkıler uyandrm stır Turkıye ve Amerıka'daKi bu yoldokı tepkıler şoyledır # Dunyo Bankası Yonetım Kurulu uyelermden olan Atılla Karaosmanoğlu Turk Lırasına liışkın uygulamo hakkındakı goruşlerını Cumhuriyet e şoyle ozetlemıştır «Bu korar, çapraz kur forklarından (Broken Rate) doğon spekulasyonu onlemek .çın alınmıştır. Turk llrası bundan boyle arz ve talebe gore değıl ozel çekım hakkı kullanon dığer ulkelerin poralarının ortala ması alınorak saptanacaktır. Bu nedenle, solt dalgalanmada gorulen ciddl «onuclor dogurabılecek bir onlem nitelıgını de taşımoz. Ancak, paranın degerıni daha kararlı bır hal« getırebılır. Şımdi herhal başka ulkelerde de yapıldıgı glbı Merkez Bankasının her hafta otomatik para değerlendlrmesini yapması gerekecektır.» 9 Tıcaret Bakanı Teoman Koprululer, Turk parosı ıın değerinin dolar yerıne SDR 'Cvel Cekme Hokkı) ye baglannası konusunda sunlan soyıeniıSiır «Bu yeni uygulamada gecis doneml oncmltdır Geçls doneminin cok dıkkatle ızlenmesi v* dıs tıeoretımızı ©lunsuz yond* etkileyebılecek unsurnrın karşısında hemen dıızeltici karartartn alınması gerekecektir. Uzun voded* *5u uygulamanın Turk ekononvsıne olumlu etklsi olacağına manıyorum Gercekci bır uygulamaya gidlyoruz » • Merkez Bankası Boskonı Cafer Tayyar Sadıklar ANKA aıonsının sorusu uzerıne lonu hakkında «Boyle bır ka rarnam» çıkmadan mutalaa ver mek saktncalı lonuclor ıJogurabilır Bu calışmayı Merkez Bankası başlattı. 6 ay once lıukümete teklif »tti Yapılan teklif, «Turk llrası dolara baglı olmok uzere SDR'ye boğlansın ve bunu Malıye Bakanlığı tesptt «tsın Ancak SDR dışında TL'nın dtğer paralarla parıtesınin ayartonmatmı otomatik ola rok Merkez Bankası yapsın » Bu Ukttflmızln Maliye Bakanlıv* hukumetın 'ilgW mer r' goruşülduğunm > M U > yorum. Ancak kararnamenm ne şekitd» cıkocagı şımdiden bıHnmez» demıs ongorulen yenı uygulamayı «Gercekci* olnraK nıtelendırmıştır • istanbul Sanayı Odası Boş kanı Nurullah Gezgın, Turk lı rasının SDR'ye baglanmosını «âerçekçl bir girişim v« calışma» olarak nıtelendırmıs, bu uygulamayla Turk ekonomısı ıcın yararlı sonuclor alınocag nı soylemıştır. MÜEZZİNOĞLU'NUN TEMASLARI Malıye Bakanı Zıya Müezzınoğlu oncekı gün Dışışlen Bakanlığı Başmusteşarlarınoan Warren Chnstopher'le «ikl ülkenin •konemlk ve moli m«*elelerini iigilcndiren konularda» bır göruşme yapmıştır. Bakanlığın Musteşorı Vural Gucsavaş ıle ıkı gunden berı VVashıngtonda bulunan Malıye Bakanı Muezzınoğlu'nun «Am«rtkan yetklllleri ile yuksek duzeydekl temaslarını» surdüreceğını bılc"ıren kaynaklar, Dışışlerı Bakanı Cyrus Vance ne Hazıne Bakanı Mıchael Blument hal ıle buluşocaklorını da eklemışlerdır. Bır kaynak ise bu «randevularm henüz kesin olmadığını» soylemıştır. Malıye Bakanının VVashıngtonda daha bırkac gün sürecek temasları sırasında uluslorarası kuruluşlarm yetkılılen ıle de göruşebıleceği eklenmek tedır. Bunların orosındo Dunya Bankosı ıle Uluslararosı Para Fonu (İMF) yetkılılerı de bulunmaktadır. OLAYLARIN ARpiİNDAKİ GÖZLEM (Baştarafı 1 Sayfada) Bu gıbi cinayetlerf işleyenlerin beyınlerı yıkanmıştır, adam oldurmek icın tyıce koşullandırılmışlardır Kendılerinı bu ışler ıcın hazır.oyanlar, sırtlarını sıvazlayanlar, blrden bıre kaybolu'ia', hıc ortalıkta gorunmezler Duruşmalar boşlar, durum iyıce kotuye gider Savcı samklar ıçın olum cezası ister Aâır ceza kararını verır Son umut Yargıtay'dadır Bır sure sonra o kapı da kapanır Şakası yok, adı ustunde «adam oldurme» bu Ûldureceksın hem de bircok kışıyı hlc acımoaan Kadın, erkek, genc. yaşlı, coluk, cocuk demeden Boy.esıne suç ışlenırse, cezası da belli. Idam Geceolerdc soz konusu ettık CIA goreviısı Davıt Galula kıtabını yazmış, AID gorevllsı Hasan Lenbet de kıtabı Turkçeye cevirmış Once «Suuısuz Terorızm», yanı gelişıguzel bombalar, ates acmaiar, adam oldurmeler, sonra «Seçılmis Teronzm» Beledıye Başkanlarını, oğretmenlerı, ogretim uyelerlni oidurmek Bu plon uygulanıyor Ve bu planı odım adım uygulayon gızlı orçutler var Balgat ve Mamak cınayetlen boylı bir planın halkaları gibl gellyor ınsana Bunlar ve daha oncekiler, hepsl de profesyonel yontemlerle calışıyor Arkalarında bır gizll orgutun golgesı var Iş, onu bulup cıkarmakta, ağacın dallarını budamakta değil, kokune )hmekte Boylesıne orgutler, cınayet işlemekte kullandıkları mllitanlarını hıc gozunu kırpmadan harcayıverirler Miiltan yakalanmayacak Yakalanırsa, orgut ona sahıp cıkmoz. Orgut, mılitanı hokkındakı olum cezasını cokton vermıştır Yargılanmasını, mahkum olmasını ve de ıpe çekllmesini gozunun ucuyla izler Glzlillğln kuralıdır bu Bu cmayctleroe yer alanlar. gun gelir, klmlerın aletl olduklorını anlarlar Ama nerde' Cezoevi hucrelerlnde mı, 9 darogaclarınm onterinde mi . Htfkes uyarmalı, sagcı ve solcu herkes bu tur olaylaro karsı cıkmalı Bıreysel teror ıle ne devrım yapılır ne t« devrımcı duşuncelere karşı konulur... Ah, sagcısıyla, soicusuylo, eylemcı gençler, bır bunu onlasalar . Libya (Baştarafı 1 Soyfada) money) olduğu bıldırılen kredı anlaşmosı dun Merkez BankaSı'nın Istanbul şubesınde ım zalanmıştır Saot 11 00 de top lantı salonunda Merkez Ban kası Boşkanı Ca.er Tayyor Sa dıklar obur yanında Lıbya Arao Dış Tıcaret Bankası Başkanı Saudı ve konsorsıyuıra katılan 12 dıs bankanın temsılcısı ka tılmıştır. 2 mayıs tarıhınde Devlet Ba kanı H'kmet Cetın ıle Lıbya Hu kumetı aras.nda ımzoionan Cer ceve anıaşmosı uyarınca ya pılan kredı anlaşması doğrütu sundakı kredı ıcm bır konusrra yopan Merkez Bankası Baska nı Sodıklor «Kredi anlaşması İstlkrar önlemlerimn boşarıyla yurutulduğunu konıtlamoktadır Koşullorı cok iyidir. Bu kredı Turfclye •konomisine yararlı olacok» demıştır >Lıbya Hukumetı Adano Lıbya Dî$Ttcdret Bankası feâşkam Saudı Arap dunyasının gecmıs tekı durumunu ımo eaere, «Esklden blz pora olırd*'; Tarıhte llk ket burada para veren olarak oturuyoruz* demış ve soyle konuşmuştur «Bu kredı başka kred'ler izlemetidir Bu kredı daha sonrakı işlemler, krediler ıcm tyı b<r başlongıçtır Turkiye'nm adı bu kredi ile uluslararası piyasada yeniden duyulmuştur, Tum zorlukların aşılacağına ınanıyorum » Soz olan Arap Afrıka ıle Arap Fransız Bankası yetkılılerı de Turk ekonomısıne olan guvenlerını bel.rtmışlerdır 5 yıl vadelt olon bu orta vadelı Turkıye nın bır ıkı ornek dışmda Avrupa Para Pıyasalarından sağladığı ılk kredı olmuştur Istenıldıö' an ıstenıldığı gıbı ozetienen kredı koşulu bu durumda hıc bır şarta bağlı olmoyan kredı konumundo değerlendırılmektedır Kredı anlaşmosının dıkkat cekıcı dığer bır yonü faız had lerının uygunluğudur Buna gore kredı ılk ıkı yıl ıçın odemesız bır donemı kapsayocaktır. llk ıkı yıl ıcm faız oranı Londra bankalarorası faız oranı (LI BOR) a yuzde 3 4 eklenmesı/le hesaplanacaktır Bu Avrupa Para pıyasalarından sağlanan en buyuk faızlı krediler arasında sayılmaktadır Faız koşulunun uygunluğunun Lıbyo Hukumetınm bu kredıye garontor olmasının neden olduğu sanılmaktadır. Türk Lirasımn (Baştorafı 1 Sayfada) szırlanon teblıg gereğınce «oıl hesap* cluştjruimuşu r snka'ann yenı dovız fıyotlann belırlenmesıyle ortaya cıkc 3k kâr ya da zararlorı bu »zel hesop»tan karşılanarak r. Bu uygjlomayla llgılı ortaya ıkacak ışlemlçnn tumunden lolıve BoKanlığı ıle Merkez ankası sorumlu bulunmoktaır Bu konuria hazırlanan ka jrname Bakanların ımzasına Cilmıştır KARARIN GEREKCESI Uzmanlardan elde edılen bıl ılere gore herhangı bır ulke arasmın «ozel çekme hakknna ağlanması \a da dolgalanma a bırakılması arasında «yorum »rkı» buJunmaktadır Kırrn uztanlar bır ulke parasmın «ozeJ •kme hakkmna bağlonmasım loğrudan «dalgalanmaı olaak nıtelemektedırler Bunun jerekcesı olarak da, ozel çekne hakkının da sureklı değer Ieğıştırdığını, ozel cekme hak:ı değer değıştırdıkce o ulke MJrasmın da buno koşut oloak değıştıgmı ve boylelıkle oraya «dolgalı kur sıstemınm» ;ıktığını gostermektedır Kımı jzmanlar ıse «ozel çekme hok<ı»na boğlonmış bır ulke parasın n «dalgalanma soyılamayasağı» goruşunu savunmaktadırtar Ancok, bu ıkıncı goruşu savunan uzman ya da ıktısatDilann sayısı gıderek azolmoktodır FİYAT PIYASADA OLUŞACAK Zaman zamon değışık ulkelerde poraiann dış değerlerı dol galanmaya bırakılmoktadır Dolgalanmanın en ocık anlamı «ulk» parasının dış değerinin dunyo piyasalarında oluşmasıdır». Her ulke kendı parası karşılığında bır değer saptamoktadır Türkıye'de şımdıye değın parasının dış değennı doloro bağlamıştı Ancok. bu bağlama bır resmıyet kazanmakto. doiovisıylo hukumetlerce belırlermektedır Paranın dış değer rm resmı fıyatı (hukumetçe belırlenen fıyatı) ıle pıyosada oluşan değerı arasında bır fafk ortaya cıkabıtmektedır Bu for'f karaborsaya yol cçmokta. J'ş tıcaret acığı veren ve dovız sıkmtısı ceken ulkelerde o UTIsuz sonuclar yaratmaktodır Dalgalanmaya bırakıldığında ıse, fıyat pıyasada oluşmoktadır. Turkiye'nm böyle bır karar almasmda IMF'nın «buyuk rolut olduğu bıldırılmektedır Edınılen bılgılere gdre, mart avındo IMF ıle ımzalanan tniyet mrttubunda» Turk Lirasımn gelecekteki değerı ıcm bazı onerıler bulunmakta «Turk Llro»ının değerinin yeniden gözden B«cirilebilec*ği> ılkesı yer oldığı one surulmektedır. Bır yandan, ıBundan sonra yenl dcvoluasyonların onlenmeslı, bır yandon da Turkıye'ye yeni kredi olanaklarının sağlanması ıcm Ecevıt Hukumetınm bu yon de bır karara gıttığı sovunulmoktadır. Bunun dışında, ekonomık olarak ıthalatm kısılması ve ozellıkle de «dış «konomik ilişkilerde yeni ve olumlu B«llşmelere yoi açmastı beklentislnın de kararda etkıiı olduğu edınılen bılgılerdendır Turkıye'nın aldığı «tarıhs»! karanın bundan sonra devaluasyonları «onleyeceği» sovına karşı, paramn dış değerinin Merkez Bankasmca «her hotta bellrlsnmesl» ılkesının getırıimesı. gercekte devaiüosyonların bundan boyle «buyuk ve toplumda huzursuzluk yaratacak ölculerd« değıt, her hafta knfulc kuculc oranlarda ve su (Basîarofı 1 Soyfada) paramız daiga'anmaya bırakılacaktır B'lındigı gıbı, Para Fonu'nun (IMF) kurulrposını soğlayan Bret'on Woods anlaşmasında bu Fono uye u.kalerin paraları do'ora (ve sterlıne) bag lonmıs ve bu paranın (paraların) oUında resm' deger uzer rinden degs lenı$i kabul edilmişti Once 1949da Sterlin rezerv para olmakton çıkmış, sonra uzun yılfar hegemonyasını surduren doların «altınlo değlşebılme» uyguiamasına son verilmıstı Bırleşık Amerıka porasınm, bu ulke ekonomısının teknoloiıdekı buvuk ustuniuğunu yıldan yı.'a koybetmesıne paralel olarck, 1E67 den berı guclu paralara (Alrr.an Markı, Japon Yen'ı ve Isvıcre Frangı) ve altına karşı deger kaybedışl batı dunyasının en onemlı ekonomı problemi olmuştur Yapılacak şey gerceğı kabul ve doları devalue etmaktı Amerıkan hukumetı ceşitlı sıyasal nedonierle bu devaluasyona gırmeyınce (1971'dekı yuzde 6 lık de.'clu asyon dışında) Avrupa u'k°lerı para olculerınl bırer bırer dolardon kcparıp, paraiarını dalgalanmaya bıraktılar Boylece dış alımsatımlartnı doların kuprısli dalgalanmalarının zararlann dan korumayı başardılar Bir ıse ekonomik deyimlyle «dolar alanında» kalmada direndik Uluslararası Paro Fonu (IMF) nun onayı haita kışkırtması Ile gecılen «dalgalanmalı paro duzenı» doların resmı değerinin gerçek değerı altına duşmeslnin ve Amerikan Hukumetınin bunu kabule yanasıp devaluasyon yopmayışının bir sonucu olsa bile, doların dusuşunu daha da hızlandırdıgı kuskusuzdur Gercekten dolar ozellıkle 1971den sonra bunalım donemlerinde ikı kez Batı A!man ve Japon Merkez Bankalarının desteklerıyle çokmeden kurtulabıldı Yedı buyuk kapıtalıst ulke (Bırleşik Amerika, Kanada, Japonya, B Almanya, Ingiltere, Fransa, Italya) devlet ve hukumet başkonlarının katılmasıyle gecen ay Bonn'da yapılan «doruk» toplantısmdan once, B. Almanyo'nın artık doları desteklemiyeceğinin belli olması, dolara boglanan umutları busbutun azalttı Gecen hafta boyunca dolar 1 87 Marka kadar duştu Doların diger paralara gore duşmesi, dolara bağlı Turkiy* nin ozel likle guclu para bolgelerlne ki en onemli alıcılarımızdır dış satımlar uzerlne oiumsuz, dış alımları (ithalatı) kışkırtıcı bır gellşme icme gırmesinde buyuk payı oldu Çunku doların resmı değeri gerçek değerlnln altında olunca, bu kusur (dış ticoret açığını artırıcı bu kusur) Turk Lırasına da aynen yansıyordu Başbakanın dostlarımızın sorumluluklarından soz ederken, bu noktayı da gozonund« tuttugu kuskusuzdur. Turk parası yeni kabul olunacak dutenlemede «ozel cekme hakkı» denılen bır hesap parasına gore değerlendirilip, dolar temelınden koparılacaktır. Her paraya bu arada dolara karşı değeri her hafta Merkez Bankasmca alt ve ust sınır olarak resmen ılan olunacoktır. Poramız bu alt ve ust sınırlar arasında (arz ve talep) geraklerın* gore gerçek değennı bulacaktır. Örneğın Mark, hafta boşında bir alt dıyelım 12 lıra ve bır de ust diyelım 13 Ura arasında istervılen değerl* resmen alınıp sotılabılecektir. Yanlış deger saptamaları ertesl hafta duzeltılebılecektir. Astında Turk parasının konvetibilitesı, yan, alınıp satılışının her turlu smırlamadan kurtuluşu, sağlanmış olmadığındon Avrupa uygulamasına gıdış tamamlanmış değıldır. Zaten Turk ekonomısı buna şımdilık dayanamaz Ancak, resmı değerle gerçek degerın birbirlerine yaklaştıran, dovız girlşlerıni (dış satım, tunst, ısçi gelırlerı) artırıcı olumlu etkısı olacak bir onleme gıdilmistır Para Fonuna da sempatık gelecek bu onlem, ceşitlı doviz vurgunlarım, korsan ticareti de azaltacaktır. Butun sonuclanyle bu bir o n I e m d ı r. Ancak dış olımsatım açıgımızı azaltma yolunda alınacak daha bır cok onlem bulundugu da gozden kaçırılmamalıdır •*••* Ambargo metninin (Baştarafı 1 Saytado) coğını bundan sonra ıse «Der haı Be/az Soray a Başkan Carter ın ımzasına sunulacagını» eklemıştır Ledskı Başkan Carter ın de hemen ardın dan ortak metınde gorulduğu gıbı «Turkıye nın Kıbrıs sorununun cozumunde lyı nıyet gosterdıgmm saptandığını belırterek amborgonjn kaldırıl ması gerektıgı yolundokı beyanı» yapacagını belırtmıştır. TURK . AMERIKAN GÖRUŞMELERİ Genel Sekreter Şukru Elekda« rie Wast»r>gton'da jkı haftodan berı surdurulen Tjrk Amerıkan goruşmelen konu sunda ıse Ledskı, «Ambargonun fıılen koldırılmasındon sonrakı olasılıklar muzokere edılıyor» demıştır «Amborgo konusundakı kavga bıttı. savaş kazanıldı» dıyen Amenkalı dıplomat Turk Amerıkan goruşmelerıne değınerek «Olumlu yolda olduğunu» da one surmuştur Bu aroda a a 'nın haberıne gore ABD Dışışlen Bokanlıgı. «Kongrenin Turkıye'ye uygulanan silâh ambargosunun kaldırılmosı korarmı memnunlukla karşıladığını» Gçıklamış, ambargonun kaldırılmasmın ABD'nın bölgec'ekı otekl ulkelerle de ıiışkılerını duzelteceğlnı ılerı surmuştur. Dışışlen Bakanlığı sozcusu Hoddıng Carter, onceden hozırlanmış açıklamasmda «Turkiy», Yunanıstan ve Kıbrıs acısmdan, ABD Dışışlen Bakonlıgının Kongre Karma Komısyonunun aldığı kararı memnunlukla korşıladıgtnı, amborgonun Kongrenin onayladığı şekilde kolaırılmasının, ABD'nln bolge dev letteriyle ilışkllermi geliştlrmesinde engeller) ortadan koldıraçağmı kanadını dırmıştır Ecevit (Baştarafı 1. Sayfado) mor Iskon Bakanı değerll arka daşım, oncelikle yururluktekl vasaların sagladıgı olanokları en ılerl olcude degertendtrcrek konut klrolarını makul bır duzeye Indireoiımenin yollarını arayacaktır. Tabii burada bir yandan flzik sınırla karşı karşı yoyız Yani, konut sunumunun, ı ^tanHt< e/ztnın konut istwniji, kdrşılarnaya yeterli olmayi|ı A ğıbt ffzİK bır sınırla karşı korsıyayız. Bır yandan da, yasal engellerle daha dogrusu yasal olanakların yeterli bulunmayışı ile karşı karşıyayız Fokot, bu tun bu engellemelere v* sınırlamalara karsın, yurttaşiarımı zın kıra sorununu bır olcud» ol sun hafifletebılecek cozumlerı ıvedilikle getırme yollarını arıyoruz. Imar Iskan Bakanhgı'nın Tur kıye'de konut yapımını ucuzlas tırma, sağlıklı kentleşmenin ya nında konut yapımını ucuzlaştırmo bakımından da umut verlcl otılımların hazırlığı ıcınd« bulundugunu ogrenmekten sevınc duydum Duzensiz kentles me ve konut yopımı dolayısıyia Turkıye'nln, koynaklonnı, olanaklarını ne kadar savurganca kullandığı şurodan da bellidir, gecmiş yıllarda konut yapımına cok buyuk kaynaklar oyrıldıgt holde, Turklye'de konut sorunu yıldan yıla hafiflememiştir, tersıne yıldan yıla ağırloşmışlır. Ozellıkle yapılmş konutlorı daha doyanma sureler! dolmadon yıkıp yerlne daha buyuk konut lar, yapılar yapma olışkanlığı, Türkiye'de buyuk koynok sovur ganlığına yol acmıştır. Tabii, bu da bır sosyal arsa pelitlka sı saptanmayısının arsa ve ko nut spekulasyonunun onl»n*m% yişinin kaçınılmoz bır sonucudur. Aynı zomonda bu sp«kulasyon, onümuzdeki kaynoklarm, dedlğlm gibi uretken alonlara, sanayie yonelmeslnl, buyük otcüde sınırlomoktodır. Turkiye nin, urettiği ve üretebileceği yapı malzemesini »sos alorak, daha dusuk maliyetl», sovurgonlığı onleyici konut ya pım teknikleri de oluşturması gereklr > KARAASLAN'IN SÖZLERİ Imar ve Iskan Bakanı Ahmet Karaaslan ıse, konut sorununun cozümlenmesı ıcın koklj cozumlerı öngören bır dızı ön lemın ve proıenın uygulamoya konulacağını acıklamıs. prefab rık konut uretımı, ulke topraklarının rasyonel kullanımı, ucuz yopı teknıklerının olusturulması gıbi bır cok proıenın yanın da, yurt dışındakı ışcilenmıze dovızle konut yapılıp satılmosı konusunda bır uygulamanın başlatılacağını bıldırmıştır. Imar ve Iskan Bakanı kent planlamasına. kıyıların yasalara aykın olarak kullanımına, karşı, merkezı yonetıme bağlı bır «Yapı Polisi» orgutünün ku rulmasının planlanmış olduğunu belırterek. «arazi plonloma sında ongorduğumuz bu plan lama tedbirleri yanında, plonların uygulanmasındo yeni ya sal tedbirltrin de birlikte alınmasını zorunlu gormekttyiz.» demıştır. KAYIP Bokırkoy'den aldığım ev tapusunu kaybettım Saporitti (Baştorafı Spordat ıdık Kupanm yanı sno, organ zasyonda da başan kazondık ı Yıtırılen Itolya macını anımsc tıyoruz «Italyonlar bızdon Qa ha lyıydıler Ve ogun kazan mok onların hakkıydı » Şampıyonluga golge duşj ren Peru macının kuşkulaun araştırıyoruz «O macto oyna dığımız hızlı futbol karşısındı Perulular kendılerınl sovuno cok zamanı bulamadılar. Sc nuc ortoc'a Ayrıca kacırdıklaı ıkı gol var kı. şoyle bır sor gelıyor akla «Klm kale du rurken topu dıreğe vurdurur? 26 hazıran gecesı yaşodıklc rı mutlulugu soruyoruz «Tur Arıantın mutluydu Insanlor sf vmc ıcmde yaşıyorlardı Go ler onunden sılınmeyen sohnı lerde ınsanların bırbırlerıne h bır zararı yoktu. Tum Ar|antır In sokaklarda eğlenmesı ok lardan cıkmayacak bıcımde dı > Bızım de aklımızın koşasıı tokılan bır kaç soruyu sorm yoruz: «Gercekten tum Arıanl o ando mutlu muydu?» ya ı «Futbolc*akı başarı, ezılen t lantın holkının gerçek mut luğuna katkıda bulundu mu Boşka bır soruylo konuşmar zı noktalomok ıstıyoruz« kazanıimasaydı''» Sapontti < sunmeden yanıtlıyor. «Bo bır şey duşunmüyorduk; bıl&. zaman 10 fınal oynasaydık ı kuzunu kazanırdık. «Rens brınk'ın 89 dakıkoda kacırt golü anımsıyoruz ve Sapon ye teşekkur edıp ayrılıyoruz İki Ynnan (Baştarafı 1. Soyfada) do Jemanıs gozoltına alnmış, sorgularna başianmıştır. Aydm Vallsı Enver Hızlan olayı dogrulamış Anadolu Aıansı muhabıme şu bılgıy vermıştır < Yunan clerı dun gece saat 02 sıralarında botla IIyasaga ıle Dıpburun arasındokı sahıle cıkmıslardır Gorevlı devrıye londarnalorımız kendılerını gormuş oerhal yakalıyarak kıml.klerını soımuştur Yu nanlı olduklarını ve askerlık su relennı cok uzun buldukları ıcın kactıklarını soylemışler Durum larını tetk K eciıyorum, Dışışlen Bakanlığımıza oc bu konuda bılgı verdık » Yunanlı erle halen Kusadasında llce Jandarma Bırlık Komutanlığında bulunmaktadırlar. (a a) (Baştaraft 1 Sayfada) Meclısının konu ıle ılgılı olağan toplantısmdan sonra yaptığı acıklomada ayrıca ıhracatta vergı ladesının uretılen urunlenn tuketım vergılermden arındırılması onlomında oluşturulduğunu bu nedenl» her urunde vergı ladesmın yukseltılmesının ıhracat sorununa co zum getırmeyeceğını öne sürmu?, omacın urunlenn dış pıyasa ıle malıyet Iıyatlan arasındakı farkının kapatılması olduğunu betırtmıstır. iso flnkara ve (Baştarafı 1. Sayfada) gıren uc soyguncudan ıkıse, sılah tehdıdıyle personelı kucuk bır odoya sokarak etkısız hale getırmış, dıger soyguncu da kasadan 224 bın Ura almıştır Daha sonra uc soyguncu bankodan cıkarok kocmtşlardır Sılahlı kışılenn so/gundan once bankonın bulunduğu hanın elektriR sıgortalannı gevşettK lerı, bu nedenle Banka Mudurunun ayağının altında bulunon alarm zılını caıamadığı bıldırılmıştır. Istanbul'da Garantı Baııkasınm Kocamustafapaşa subesı dun uçuncu kez soyulmuştur. Saat 13 30 sıralarında ban ka şubesıne gıren bın sıyai, dığerı sarı kostumlu ıkı kısı ellerındekı tabancalarla ıcerı de bulunan personel ıle bır sıvıl polısı yere yatırarak kasadakı paraların kendılerıne verılmesını ıstemıslerdır. Veznedardon 27 bın 250 tıra alan ıkı soyguncu daha sonra dısarıda br mınubuse bınerek kacmışlardır Bu arada polıs memuru IIP vp?nedor soygun •..inrın nocmp rlıı<5muslerse 800 metrede (Baştorafı Spor'da) Aleıandro Casanas 50 ıncı metre dolayında bır engele takılarak dusmuş ve yarısı bıtırememıştır 100 metrede Amerıkalı Steve Wıllıams 10 07 sanıye yaparak bırıncı olurken 400 metre engellıyı 47 94 sanıye ıle ABD tı Dunya Rekortmen! Edwın Mosses kazanmıştır Dokuz Olımpıyat Şampıyonu ve yedı Dunya Rekortmenının kotıldığı yarışlarda, Jamaıkalı Don Ouarrıe, 100 metrede sakatlanmış ve 200 metreye bu nedenle g'rememıstır. 5000 metrede. dunyanın en buyuk atletı kabul edılen Kenyalı Henrv Rono, nefıs bır koşu ıle 13 12'lık bır derece yaparak bınncı olmuştur. Erkekler 200 metreyı 20 26 sanıye ıle Amerıkolı Steve VVıllıams, 400 metreyı de 45 63 sonıye ıle Amerıkalı Hermann Frazıer kazanmıslardır Gulle atmado 20 78 metre ıle Amerıkolı Al Feurbach, cekıç atmado 79 76 metre ıie Sovyet Yurı Sedıc dısk atmada 6318 metre ıle Batı Alman Alwıs Wagner ve sırıkla otlamada do 5 40 metre ne R ıs Koç Holding (Baştarafı 1. Sayfada) yume hızı ıse «duşük» bulunmakta, bu arada hızmetler gru bunun GSMH ıcınde yuzde S055 olan oranın da duşurulmesı, bu sektorden sanayı \e tarım sektorune aktarmalar vapılmosı onerılmektedır Koç Hol dıng, kamu kesımı kuruluşıarının ve ozellıkle KlT'lerın koynok yarotan bır yonetım statüsüne kavuşturulması gerektl ğı savunulmakta, yonet.cı kadrolorın sıyosal nedenle'le sık sık değıştırılmesı eleslırıirnekte ve personel sayısının tedıicen azaltılması goruşu orta/a atılmaktadır Toplu soz';>.sme sıstemının de elestırıldığı belgede «Toplu sozlaşme sıstı.rti bugun 15 milyon aktif nufjs ıCinde 1 milyon dolayında olan stndikalı ışeller dışmdaki kesimlerın aleyhine işlediği» Kayrtedılmektedır Bu arada devletın ıthalât yapması ve muîeohhıtiîk hızme'lerının her c'evlet kuruluşunca bızzat yurutu Prof. Muammer Bilge, esi ve kızlannın cenazes kaldırıldı Corlu Sultankoy yakınla da uc gun once meydana len trafık kazasında hayc rını kaybeden Prof. Dr. Mu mer Bılge, eşı Prof Dr. E ne Bılge ve kızları Şukran ge'nın cenazelerı dun Is bul Unıversıtesı Merkez b sında yapılan torenden ve yozıt Canın'nde kıhnan nar dan sonra Merkez Efendı zarhgı'nda toprağa verılm Istanbul Unıversıtesı Me bınasmda yapılan torene. ge'nın yak'nları. I U ve B Unıversıtesı ogıetım uy ıle ogrencıier katılmıştır KAYIP T C Emekh Sı gıidan olmıs olduğu 13 003 no'u ozel belgemı zav tıın HuKumsuzdur Ömcr ALTIN Cumhuriyet Reşat Reşat Kulplu Hamıt Azız Napolyon Ingılız 24 Ayar 22 Ayor 18 Ayar 1300 1325 3000 3100 2500 2600 1550 1650 1300 1350 1300 1350 1550 1650 176 50 1 7 7 00 161 45 16190 132 25 132 70 Bakanlar Kurulu 4. Beş Yıllık Plan Stratejisini görüşemedi ANKARA, (Cumhuriyet Burosu) Bakaniar Kurulu'nun dun Başbakan Bulent Ecevıt'ın başkcnliöinda yapılan toplantısında 4 Beş Yıllık Plan Strotejısı gorusulememıştır. Kurul'un bes soat suren top lantısında genel ekonomik durumun ele alındıg1 bıldırılmış, 4 Beş Yıll k Plan Strateıısı uzenndekı değerlendırmelerın tamamlanamodıgı kaydedılerek, pazartesı gunu saa» 10'da kurulun aynı konu/u gorus KAYIP Malatya'dan aldığım kımlığımı koybettim. Hu