Katalog

t K İ urttaçlar Yasasında örelhkle bosan.'n kadm ıçın turlu yonlerde parasal guvence içeren kuraüar yer almıştır ^Turlu yonlerden dedım. çunku bu guvence, 'başta kadın ve çocuklar içın geçımlik (naIfaka). ayrıca koşuilat varsa her ıkı taraf ; için nesnel ve tın^el odence (maddi ve manevi tazminatl olarak > er almaktadır. Geçimhk (narp.ka) boşp.nma df.\ası > urudugu surece •tcdhır nafokası, eâer boşanma sonueundH eşlerden bin çok buyuk bır yoksulluea duşerse yo'tsulluk nc'akası», olmak u/ere ikı turludür Fedbır nafakası, boşanma ıle sona erer. Yoksulluk nafakası ıse bir yıllık sü'"eye baglanmıştır. Biz nesnel ve tinsel odence (tazmmat) üzennde durmayacasız. cunku o konu. ksdının surekli parasal sruvgncesiyle ılgih degildır. raektuptan sonra, böyle düşünmüvorum ÇunJrü boşanma durumunda eşlerden herbin. Yurttaşlar Yasasının 146. maddebinm bırmcı fıkrasma gore. evilık birligıne getırmış olduğu malları geri almakta ise de. • artan mallar konusunda tam bır garanti yoktur. Çunkü 146. maddenin ikınci fıkrasında «Artıklar. kabul etmış olduklan mal reümıne gore aralannda paylaşılır» den.luıektedir. Türkiye de eşler arasında yasa! mal reıimi mal aynlıgı oiduguna gore taoşanma halınde kadm sadece kendi mallarını placek ve artanlardan bir pay almayacaktır. Kabul etmış olduklan mal rejımıne gore koşulundan bu anlam çıkmaktadır Eger bı/de de yasal rejım mal bırlıgı ycntetm olsaydı. boşanma durumunda kadın hem evhlik birligine getirmiş oldugu kendı mallannı gen alacak. hem de erlilık suresınce gerek kendısınin, gerek kocasının mallarından oluşan birlik mallannın artmış olan kısmının uçtebirinı alacaktı. Oysa mal aynlıgında ^adece kendi malının artmış olan kısmını dlabilir. Bunu sayılara vurnrak somuılaştıralım V'arsayaiım kı kadm evlılık birligıne yuzbin liralık. koca ise ıkıyu7bın lıralık katkıda bulunmuştur. Boylece bırhk msiiannı.ı toplamı uçyuzbin lı.adır. Bunlar boşandıklan zaman bırlıK mallannın birmılyonikiyuzbın lirpya ulaştıgını kabul edersek. doku7yuzbin lira bir artı, var demektir Işte mal bırlıeınde boşanan kadın hem bırlıge getırmis cldugu yuzbin lırayı. hem de dokuzyuzbın liralık artışın uçtebıri olan uçyuzbin lirayı alacaktır Simdıki sıstemde sadece yuzbin iirasını ve onun faizini alabilecektir. Çünku orneğin spnavıci veya tuccar olan kocasının. kansının malını işleterek artıs sagladığını kRntlamak çok güç bır sorundur. Bugünku mal ayrılıgı sıstemmde Evlıiıkten sonra elde edılen mallaıın hem kocaya, hem de karıya ait sayılması^nın dogru olduğunu savunanlar yok deşildir(l) Ama Yurttaşlar Yasamızda bunun dayanağı yoktur Bana sorarsanu. artışlarda ıkilibirli paylaşım yontemini de doğrıı bulmam. Ornegin kadın yırmi yıl. yırmibeş yıl evinde çalışıp kocasma destek olmuş. çocuklarını yetıştırmiş olmakla. kocasınıa kazancında, dolaylı da olsa. eşıt bir çaba harcamıştır. Eger boşanmada kendisinin kusuru yoksa. yalnız vaktiyle evlilik birligıne getirmiş oJdugu malları değil. artan bırlık mallannın yansını almalıdır. Yurttaşlar Yasasının ilgili maddelerinin bu yolda degiştirilmesi çok yerinde olur «Boşanmada Yasal Guven ce dedigimiz şey. ası! böyle saglanır. (1) Orneğin. Prof. Dr. Muammer Aksoy, Mukayeteli Huteufe Bakımından Kan Koca Mal Fteiimi (Anhora 1964, *.• 34 ve 212 vd ) tUMHÜRtYET 13 AĞUSTOS 197* Y VE GÖRÜŞLER Terörün Son Asaıııası Belki de dünyanın başko yerinde gorulmeyen bir olayı ulkemizde yaşıyoruz. Bir takını kişiler, otobusleri, kohvehanelerl, ve benzeri yerleri otomatik sllöhlarla tarıyorlar. Tanımadıkları insanları acımasız olduruyorlor. Bir otobııste kimler bıılunur? Halkton bazı kimseler, oğrenciler, kuçuk memurlar, orta duzeyde yurttaşlar, alısverıse cıkmış ev kadınlcrı, gunubirlik yakınlarına gitmis teyzeler, halalar, nineler, geiinler, çocuklar... Bir kahvehanede kimler oturur? Devlet memurluğundan emek liler, issizgucsuz delikanlılor, tcplumun varlıksız kesiminden her tur adom, esnaf, memur, işçi, kücuk tuccar, komisyoncu, manav, arzuhalci, dukköncı... İste maskeH kisiler, doğrudan doğrııya halk kitlesini olusturanlara ateş edlyorlar. Terorun bu çesidi duşundurucudur. Dusundurucudur, cunku simdiye dek siddet eyleml»rl dunyado az cok belirli bicimlorde yapılıyordu. Uçak kacırmak, balirli klslleri oldurmek, uniu bazı kişiıeri kacırarak pazarlık konusu yopmok ve benzeri e>temlcrin tumu bazı amaclar ıcın uygulcmaya konmcktcıdıi* Terörcu orgut uyesi bu eylemleri onceden sapiamış bir plana gore yuıutur. Eylemden sonro orgut, sorumlu'ugu uslltnır. Bır uçağı veya unlu bir hukumet adamını ya da poiitikactyı kacıran orgut, hapishansdeki arkadaşiarının salıverllmesini ister Belirli bir kişiyi olduren orgut, kendi inancına gore adaletl yerine geürdicjini ileri surerek toplum kar sısındaki savunmosını yapar. Batı'daki terör eylemleılnin çoğunda nitelik budur. Turkiye'de son gunlerde doğrudan doğrııya halkın üstune ates acılması ve duroksamadan insan kıyımına gldilmesi. uzerinde onemle durulması gereken bir olaydır. • Kim yopıyor bu işl? Once dusunmeye şu noktadan başlamalıyız. Blr otobus te veya bir kahvehanede sagcı da bulunur solcj da, Doğulu da bulunur Batılı da, ilerlcı de bulunur, gerlci de .. Otobuse veya kohvehaneye gelislaüzel ates edlp Inson oldurmenin, acımasızlığın ve kıyıcılığın son asamosı olduğunu soyleyebiliriz. Ateş edenlsrin yakınları sevdikltrl olaıncz ını kalobalık arasında? Çoluk cocuk dolu bir otobuse nasıl ateş eder insan? Kudurmuş olmak gerekmez mi? En kanlı savaslorda bile işleyen kurallar vardır. Cocuklara, kadınlara, yoslılara dokunulmaz harplerde... Demek ki Turkiye'de oyle bir orgut var kl, amacıno ulasmak icin hicbir kurol tanınııyor. Bu karanlık gizll orgutun yayınladığı yeni emir şudur Rasgele insana kıyıiacak. otobuslere, kahvehan*lere, ve kalabalıklara ateş edilecek. Nasıl bir orgut bu? Haydi bu orgutun başındakiler emir verdilar; ama bu gozu dönmüs klşllerln emirlerini gozunu kırpmadan uygulayanlara ne dersinlz? Scvaşta kumandon boyle blr emir verse, asker emri yerine getirmez. Cunku askerllğin kuralında ve tavaşın yasasında cinayet yoktur. Türkiye'dt bugun cılgınlık noktasında ruh hastalıgına yakalanmı» olanlar ortalıkto kol gezlyor. Boşanmada Yasal Güvence Hıfzı Veldet VELIDEDEOCLU nilmekt? Bağlanan nafakaya da uyguiamr» aılınae «tsdbıı naiaka^ı adı verilmektedır. Boşanma kararı kes:n!eşınce bu nafaka kesiür. Işte bır kısim kadınlaı bu parasal guvence\ ı elaen kaçırmamak ıçın. boşanma davasının uzamabi yonunde ellerinden gelenı yapmaktadnlar ijunu hemen belirteyim kı onHrdan çogu bu konuda hakhdır. Nıçın haklı olduklaıını gaçen haftaki yazıda anlattım Şu halde boşemnı<>da paıasal yönden başka guvenceler duşunulmeh \e yasaya konulmalıdır. • *• • f •• Yoksulluk na akasına ılı=kin 144. maddede şöyle denılmektedır 'Kusursuz olan eş boşanına sonucunda buyuk bır yoksulluga düşcrse, ötekı eş. boşanma kendı kusuru yüzünden olmasa bile. pucunun yeterınce ve bır yıl sııre ıle geçımlik ödemeye hükumlu kılınabıhr • Gorulujor kı. bu maddede kadın erkek ayınmı go?etılrnemış. yoksulluk natakası her ikı eş ıçin soz konusu edılmiştır Bununla bırlıkte. toplumsal yaşamda bo^anmayla yoksulluğa düşen taraf. Renellikie kadındır. Bu nedcnle H4. maddedeki bır yıllık sure cok anlamsız gpimektcdır Isvıcre Yurttaşlar Yasasinın bi/ım 144. maddeyı karşılayan 152. maddesinde boyle bır sure yoktur Yoksulluk nifakaM yoksulluk durumu suresıncp ndenmek 7orundaa;r ve dogru olanı da budur l'ele bızım gıbi sosyal yardım kurumları bakımından <,ok cılu ve zac yıf olan bir nlkede bo anma yu/ünclen tam bır yoksulluga düşen esi. bir yıl sonra bu perışan durumda vüzüstu bırakmak. sosyal adalotle bağdaşmaz Kadın ıçın nafaka bakımından asıl KUvence Yurltaşlar Yasasının 137. middesınde yer almıştır Bu madde şöyle demektedir. 'Boşanma davası açılmca yargıç oerekH olan ve ozelhkle kannın barınmasını ve geçımitn, enlcrın mal ılıs'nlerını ve çocukların bakımını ılgılendıren önlemteri alır.» Bu madde. aynı yasanın. Evın aeçımi. kan ve çocuklann uygun biçımde haUımı kocaya duşer dıyen 152 niddde.sının bır sonucudur Yanı koca evını Keçindirme yukumunu. boşanma davası açıldıktan sonra da. dava suresince. jerine cetırmek zorundadır. Işte bu zorunluluk dolayısiyle yargıç, boşanma davası açılır Eicılmaz. yukarıda görülen 137 madde uyannca kadına ve varsa çocuklara nafaka baeclar. Ancak bu da geçicidir. Zaten 137. maddenın yan başlıgında «geçıci tedbirler» de Amrt ya^a. onlaıın başks m»! reiimlerınden bırını, resmı so/.leşme ıle kabul etmesını yasaklamaını^tır Işte vuKaııda sozleşmesel reıım deaigımız bistem. pşlerın yapacaklaıı bır so^leşme ıle kabul edecfklerı yontem olup. bu da ya mal bırlıgı. y? da mal ortakhg; reıimıdır Bunların dışındfı karma bırtakım rejımler daha varsa da bu teknık aynntılara gıımek. konumuz bakımından gereksızdır • *• ı'urttaşlar Yasasının 146. maddesinde şoyle bır kural vardır. 'Eşler mallannın yonetımı ıçın hangı yontemı kabul etmış olursa olsunlar, boşanma olunca her bırı getirdıyi malı o?n ahr. Arnklar. kabul etmış olduklan mal yöntem.ne gore. aralannda paylaşılır; eksikler, kansınm yuzunden oldupıtnu kanıtlnmadıkfa, l*ocaya duşer Bu madd=deki malların yönetımi için hangı voniemı kabul etmis olursa olsunlarso/u Yurttaşlar Yasasının «Kan koca mallannın yonenmi. byşlıgını taşıyan altıncı bolümune (Mad 170 240) yollama yapmaktadır Maddemn dme.cını snlamak için esl?r ara.smdakı mal reıimine ilişkin kurallarf< goz atmak gerekır Yurttaşlar Yasamı/a «ore bu konuda ıki turlu rejim vardır A) Yasal Reıım B> Sözlesmesel Reıım Yasal reıım m ıl ayrılıgı vontemıdır. Yanı eşler evlenmcden once veya evlilik sırasında aralannda yapacaklan bır 'Mal reıımı soıleşmesı» ıle Yurttaşlar Yasasında ongorulen obur reıımlerden binni kabul etmemişlerse. onlar arasında mal ayrılıgı yön temi uygulanır. Başka bır deyimle eşlerden herbıri kendı malının mulkıyet. yonetim VR gelırine evlenmeden önre oldufcu gib: kendisi sahip olur Ynsal bakımdan bu bir zorunluluktur. Bır evlenmpn.n e\ lenenlerin mal varlıklan uzennde hukuksal bakımdan nasıl bir etkı \apacagı sorunu evlılık hukukunun en önemlı sorunlarından bindır Turk Yurttaşlar Yasasının kaoulunden oncekı hukukumuzda kan koca mal reıımı kavramı ve bununla ılgıh kuraüar voktu. çünku eşlerden herbirının kendı mf.liarındakı butun haklan eskısı gıbı sureıdı. yani tam b;r mal ayrılıgı yontemı \ardı Kansını her an boşamak hak ve yetkisine sahip olan kocaya kaı>ı kannın kendı mallanndaki cıkarlar. boylecs saglanmış sayılıyordu. Yurttaşlar Yasasının kabulünden sonra bu sorunun düzenlenmesi veni bır bıçım almakla birlikte uygulamada eskisine oranla degişen pek bırşey oimadı Çünkü Türk kanun koyucusu. Isvicrede yasal sistem olan mal bırlıgı yontemı yerıne. Türkiyede yasal sistem olarak mal aynlığı reıımtni kabul etmı? mal bırlıgı ile mal ortakhgı yontemlerını de sozleşınesel sistem olarak du/enlemıstır Ne var kı. eşler arasındaki mal rejımmı duzenlemek uzere bir .Mal reıimi s6?leşmesi« kı Yurttaşlar Yasami/ın bugunku metninde buna. hıç de yennde olmayarak 'Evlenme sozleşmesı (Mad. 170) denılmektedü yapılması bizde genelle$mem:s bulundugundan. u\gulama eskısı sibi msl aynlıgı bıç mınde surup gıîmektedır Kişisel olarak ben bunu uzun sure Turk kadınının yararına olarak degerlendınniîtim. Çunkti böyîece evienen kadınm mallan garanti altmda bulunuyordu Ama }imdı. boşanma konusunda aldıeım yüzlerce • Unlü Olmak Budur! OKTAY AKBAL BILİM Evet Hayir "cc DÜNYASI Ne yapmak Istlyor coluk cocuk üstune ates oçan örgut? Blr umutsuzluk cıkışt mı bu? İntlhar eyleml mi? Sıkıyönetlml getirmek icin mi cabalıyor? Inscna ve Insanlıga bunco kin neden? Hangi amaca sığor yoprlan Is? Turklye'de yetkllllerln yapacağı blrşey var Otobüs l«rl v» kahvehanelerj tarayan gozü • kanlıların hic olmaz»a blrlslnl yakoloyıp hangi orgutten olduğunu saptamakla çok sty çozumlenecek, çok şey acığa cıkacaktır. Kendi halkına duşman askerl kadar acımayan kimmlş? Turklye'dt halk oğrenmeli bunu. Yunan Uygarlığının Dayanakları unanıstan'ın da kAtıldıgı ulujlararas» toplantılara katılanlarunız bıhrler: Yunanlılar. bize karşı hep kayrılırlar! Nedeni, bu ulkeye. Batı uygarhgının beşıgi gözüyle bakümasıdır. Bu olayın son orneğinı emekh general Sayın Celıl Gurkan ın. gazetemızde çıkan 131.7 1978) Kurt'a Buyur Dıyenler» başhklı yazısında goruyoruz Brifing salonund&n çıkıyoruz. Sayın Orgeneral Sunay ıle asansore bınmıştik kı General de Cumont da geldi ve aynı asansore girdı. Adeta teatral bir iest yaparcasına kollannı yana açarak Orgeneral Sunay'a. •Goruyorsunuz ya generaIım. Yunanistanın çok ivedı çozum bekleyen sorunları var. Batı uygarlığının beştgi olan bu müttefik ülkeye hepımız elden gelen yardımı yapmalıyi7.. Her ne kadar Turkiye'nin de sorunları yok değil ama siz, bunlann ustesinden gelecek guce sahipsinizGeneral de Cumont bu düşuncesinde yalnız değildir. Batı'nın bütün aydınlarının kafalan bu goruşle koşullandırılmıştır. Batılı yazarlar, araştırmacılar. işledikleri ko nulara. hep o konunun Yunanistandaki tarihınden baş larlar. Bu gün biie buluşçular, bilimsel buluşlanna. eski Yunanca kelımelerden ad takarlar. am Ikbal kitabevınin koşesinde Korşı karşıya g»lmiftlk. Beni tonıdı sandım. İlkgenclik coğının kendini begenmişliğl! Hemen elımi uzattım. o do uzattı, hem de Iki elinin içine alarak tıktı. Tatlı tatlı baktı, gulumseyerek, «Bılsenız ne kador sevımvorum» dedl. «Nazmınız gunden gune lerlıyor» Teşekkür ettim. Biraz sQ?ırmıştım Ama koskoca bir ozon, unlü bir kisi, beni ovuyor. nazmımın ilerledlğlni soyluyor. NOEII gurur duymam! Yahya Kemal Beyatlı ylo karsılosmalonmdan birl boyle oldu. Baska biri de bir Boğaz vapurunda... ilhan Berk'le gezmeye çıkmıştık Baktık. Yahyo Kemol bir koşede Anadolu kıyılarmı seyre dalmış. İlhan <Vanma gdehm dedi. Rahatını kacıracaktık ustadın. VIne de gittlk, kendimlzl tanıttık. Soylesiye başiadık. Bizler ozandık, başka ne olabllirdik. Ustat, yanıno her yakloşan gencin şlir heveslisi olduğunu biliyordu, buna inanıyordu. ille de övucu sozler soylemek gerektlğlnl dusunuyordu. Oerken İlhan siirlerlnl okudu, o zamanlor uzun mu uzun dizeler yazardı. Yahya Kemal, sessiz sessiz dinliyordu, gozlerini yummu». İkide bir tMerhamet var, merhamet var» diyordu. Başka sozcuk cıkmodı ağzından. Ne lyl. n« kötu, ne şöyle n« boyle. Yalnız «Merhamet var»1 Sonra birden kıyıdakl yalılora otlayıverdi, basladı tarlhden, geçmlşten soz etmeye... Anılar urkek kuşlar gibidir. Ne zaman konar pencerenlze. bllmezsinlz. Gecmişten geliverirler umulmadık bir anda. Bir cağrışım gereklidlr, bir küçük olay, bir sozcuk, bir gözlem. . Geçen gun Fakir Baykurt'la bır yerdeydlk. Bir kisi geldi yanımıza. İkimlze de övgü dolu sozler soyledi Sonra Baykurt'a bir soru sordu: «Ince Mehmet'ın ücuncu cidını de vazacak mısmız''» Önum* bakıp suslum, ne güldum, ne de bir sey söyledim. Baykurt. olgun bir kişi, hiç bozmadı: «Konuştum Yaşar'la, gahba yazacaKTns» dedl. Daho sonra, yolnız kaldığımızda bir anısını anlattı. Bursa'da mı, Yalova'da mı, öyle bir yerde, bir hayranı yakloşmış yanına «Sızın «Bızım Köy» romamnı ben co* severım» demiş. Baykurt, «O benım değil Mahmut Makal'm yapıtıdır» yanıtını vermiş. «Ah, sch'» demiş hayran kisi, «ince Dırek» romamnı siz yazmıstınız. ne unutulmaz yopıttır.» Yaşar Kemal, Fakir Baykurt, Mahmut Makol, ya da bir baskası... Üniu bilinen. sayılan yazarlar, ozanlar boyle saşırtıcı durumlarla sık sık karşılaşırlar. Okur var, her yozdığınızı ezbere bilir. azdır boyleleri. Coğu da kulaktan duymuştur. yapıtlarla yazarları birblrlne karıstırır. Belki blz, bir yazm kuşağı olarak bir bütunü oluşturduğumuz icin oluyor bu .. Tek tek değil, bir kuşak, bir hava, bir anlam olarak kendlmizi kabul ettirdik. Onun yazdığı benim, benim yazdığım onun olsa, sayılso ne cıkar! Bir kez de An^arado bir dosı evind» bir ünlü polltikacı İlhan Berk sonmıştı benil «Sılrlerimzde Ahne' Haşım kokusu var» demiştl övmek Istercesine. Hic sesimi cıkarmamıştım. varsın öyle bilsin. Yalnız Ahmet Haşim kokusuna karşı okmıştım. «Haşim'le ne ılgısl var. yanılı^orsunuz» demiştim. Ün denen şey böyledir işte! Kendinizl ünlü soyarsınız, bir de bokarsınız ki. sizinle falancuyı, falanca Ile fllancayı aynı kaba koyup birbirine karıştırıvermişler. Gazete yazılarında böyle seyler cok olur. 1970'de Cihat Baban'la aynı sutunda yazardık, sık sık yozılor korışırdı, imzalar da... Karısmaso da okurlor kanştırırdı. Yohya Kemal «Nazmınız günden qüne llerllyor» dedi diye bir sure üstada cok kızmıstım. Oysa doğaldı davronısı. Bugün benim de başıma geliyor, gerçl önume her cıkan genci ozan saymak gibl bir alışkanlığım yok. Ama yeni imzaları birbirine karıstırmomak da zor. KisiMk denen şey kolay kolay kurulmaz, hele klşillkli ün daha da zor ortaya cıkar. kendlnl kabut ettlrir. Onylrml, otuz kltop vayınlıyorsun vasommı tuketlyorsun yazmakla, cizmekle, ylne de size saygı gösteren bir yetklli. «yazılarınızı bfjvuk zp^kie okuvoru? bav Akban» diye övgüîer yapıyor1 «ınce D'rek» yazarı Fokir Baykurt «İnce Mehmet» In üçüncü rildini ne zamon yazacak 9 Hanl hlc de ttna bir deney olmaz böyle bir sey! Nasıl olsa bir takım okurlar yazarlorı yapıtları birbirine karıştırıyorlar, böyle blr deney busbutun lcinden cıkıttnz hale sokar yazın dünya«ını! Bunlar yosadığ'P'r olaylor. gercekl^r... T Y Vehbi BELGİL nn başında biz gelmekteyız. Zira, «Batı uygarlığının beşigi Yunanistan safsatasının» acısını en çok bi? çekmekteyiz. Bu yüzden de. ger çeği en iyi görecek durumda olanlar. biziz. Eski Yunan uygarlığının Yunan'a ait olmadığı, o!amayacağı gerçeğinin kuramsal (nazari) ve belgesel delllleri vardır Ikı yar.ıdan oluşacak bu araştırmanın ilkinde kuramsal deliller üzennde. gelecek yazıda da belgesel deliller üzerinde durmak suretiyle. duşunürlerımizi arkeologlanmızı. konuya bir daha egılmeye çağırıyorum. Uygarhğın beşiğinin Yunanistan olmadığı gerçeğinin tarihiel, sosyo!o;ife, zthinsel kanıtları vardır: da sahip olmalanyle başlamıştır. Emeviler, Endülus Emevilerı, Abbasiler dönem lerinde Araplardaki bilimsel patlama. bunların eski Yunan yapıtlanm öteden beriin celemiş olmalannm sonucudur. Amerika'nın kuruluşundan bu yana geçen 200 yıl içinde tarihin en büyiik bilim devleti oluşu. Yunan. Arap ve Batı külturüne bir anda miras yoluyla kavuşmasının doğal uzantısıdır. Bugün lsrail'in bir anda büyük bir bilim gücu oluşturması. çeşitli Batı ülkelerindeki Yahudi bilim adamlarının, İsrail'e göç ederken. geldikleri ulkelerin kültürlerini de birlikte getirmelerinin sonucudur. Bütün insanlık için dogru olan bu kural ın dünya tarihinde tek istisnası eski Yunanistan olamaz. Bugün eski Yunan uygarlıgı adı altında gözlerimizi kamaştıran ya pıtlar, Yunan tarihinin kırk. elli yılhk bir döncminln bir urünüdür. Daha önce bilim birikimi oimadan böyle bir patlama hiç bir biçimde olamaz. Nitekim. Yunan filozof lan, bilüncileri. sanatçıları once Batı Anadolu uygarhk' larının, sonra Mısır'ın, Fenike'nin, Sümer'in, Hitit'in, Frig'in. Babilin. Nlnova'nın.. külturlerinin mirasçılan olmuslardır. Antık çag ınaanları, Platon'un deyimı ile (Phaedon. 107 C1O8E). Akdenizın çevresinde yaşıyorlardı. Karıncalann. kurbagaların bir göl çevresinde yaşamalan gibı... Bu durumda, Yunanlı düşunürler, o donem dünyasının butün bilgılerine sahiptiler. Yanl. kısaca söylersek, bir Hotanto. bır Zulu, bir Papua kabilesmden bir anda modern matematikçi, atomcu. fizikçı çıkamaz. Bu soz eski Yunanistan için de doğrudur. 1) Tarihsel kanıtlar: Uygarhk Yunanla başladı demek, önceki uygarlıklarda insanlann, binlerce yıllık tarth süreci içinde. hayvanlar gibi sadece yaşamlarını sur durmekle yeundıklerı. göklere ve çevrelerine aval aval bakmaktan öteye bırşey yap madıkları aniamına gelir ki bunun böyle oîmadığı, öncekı uygarlıklann eski Yunanhlardan çok daha ileri olduklan. bugun artık kanıtlanmıştır. Ancak. o uygarlıklar dönemlerinde yazı henüz emekleme çağında olduğundan herşey yazıya geçme miştir. Kilden kitaplara yazı lanlar îse yeni yeni okunmak ta, arkeologlan hayretlere boğmaktadır. kadar yaratıcı bır zekâ 'değildır. Bu yüzden, zeka urünleri. uzun bir zaman içınde. pek çok kişilerin mutevazı katkıları ile ortaya çıkmaktadır. En buyük duşunurler, buluşçular bile, binlerce halk&sı olan bir zin cıre. bir iki halka eklemekten öteye bir varlık gösteremiyorlar. Bu sözüm. en kesin anlamda, dünyanın bütün büyük adamları. butün sanatçıları. duşünurleri, bilimcileri için doğrudur. Bunun tek bir istisnası yoktur. Bunların hiç birisi. bir gerçeği bulup o gerçek hakkında söylenebilecek şeylerin hepsini söyleyememişlerdir ve söyleyemeyeceklerdir. Bu nedenledir ki, bunlann hiç bi risinîn kafa ürünleri sadece kendilerinin değildir ve bu urünlerin hepsi de aynı bilimsel sanatsal değerde değildir. Şekspir'in Goethe'nin, Racine'in, Cornellle'in La Fontaine'in. Moliere'in... ürünlerinin konulan işleniş tarzları kendilerinden önceye dayanır elbet Sonra bu urünlerin hepsi aynı değerde de değildir. Şekspir'in 30 küsur yapıtından beşı. altısı baş yapıttır. Racine, Corneille. Moliere ve başkalan için de durum budur. Durum Einstein'lar. Pasteur'ler. Mar coni'ler, Newton'lar. Rousseau'lar, Gauss'lar için de boyledir. Şımdi. bütün insanlık için geçerli olan bu kuraiın tek istisnası sadece eski Yunanlılar mıdır? Bır Euclid duşünün ki. geometri için soylenmesi gerekli herşeyi bulup söylemiştir; bır Platon, bır Aristot bugünun binlerce kişisinin bulup söyleyemeyeceği şeyleri bulmuş \e bugünün yazarlanna, en buyük yazarlarına taş çıkartacak bir vuzuh ve büimsellikle herşeyi yazmış, bize bırakmıştır. Bir Esope düşünun ki, 300 kadar birbırinden güzel, duşündürücü hay van öyküsünü yazmıştır. Bütün bunlara inanabilmek ıçın bir. insanın tavşanınki kadar bir zekâya sahip olması gerekir. Sonuç şu dur: Yunan duşunürleri, sa natçüan. bugun aşırma (intihal) dediğımız biçimde. eski uygarlıklann kafa ürunlerinl kendilerine mal etmeyi baş.annışlardır. Elbet ken dileri de katkıda bulunmuşlardır. Ama, bu kaüuiiin kapsamı. antik çağın 5bar ülkelerinin uygarlıklanyle ıl gilt buluşlar gün ışıgına çıktıkça belirginleşmektedir ve daha da belirginleşecekt;r. Maftrf Batı uygarhk tanhi ye niden yazılacak, Yunan dan oncekı uygirlıklaı m buyuk; varlıgı haklı yennı alacaktır. Sümerbank Teknik Yayınları 1. BORU SlSTEMLERj: TEKNİK EV. KİTABI Dipl. İng. Scwedler Dipl. İng. V. Jürgensonn. Çev. Dr. Aydın Ceşıtll alışkanlara ait boru sistemlerinin hesabı kltapto 239 adet şekil, 14 hesap diyagramı vardır. 333 sayfa 100.TL I 2. BUHAR klJVVFTİ ' Dr. İng. Friedrich • Münzinger. Der Dr. Su borulu kazanlann hesaplanması, işletmelerdekl davranışları, kuvvet ve ısınm uretıimesı konulannı kapsamaktadır. 859 adet şekn 62 auet sayısal ornek, 76 toblo, 19 hesap diyagramı vardır. 672 sayfa 300 T L 3. MAKİNE ENERJİ TEKNİK EL KİTABI Derleyen: Dr. Aydın ORAL Bu durumdan zararlarutuz Ulkerruz bundan çok zarar görmuştür. gönnektedir. Ancak, Batıhyı bu göruşunde haklı gösterecek gelişmeler olmuştur. Eski Yunan yapıtlan, gözleri kör eden bir aydınlıkla. kitaplıklan doldurmaktadır: Yazarlann adlan. sanlan. ulkeleri ile... Bu durumda, bu yapıtlarm başka uygarlıklara ait olabilecegı kuşkusu bir an bile akıllardan geçmemiştir. Ondokuzuncu yuzyıhn başlarında arkeoloji henuz bugünkü derinliklerine ulaşamamış oldugu için eski Mısır. Sümer. Akad. Elam. Bâbü Hıtit, Hint Çin, Pers. Fenlke... uyearhklannın bilime katkılan bilinmiyordu. Bu yüzden eski Yunan yapıtlanndaki bilgilerin hepsinin Yunan kö kenli olduğu sanıhyordu. Bu sanı kafalarda o kadar yer etmiştir ki bugün durure açıkhğa kavuştuğu balde sanı sürmektedir ve Yunanlılar. bundan aleyhimizde bol bol yararlanmfktadır. Bu durııma Dur'> deme» nin zamanı gelmiştir. Zira, Yunan'dan önceki uygarlıklann bılıme kaî.kılanrun boyutları artık bplli olmuştur. Duruma dur diyecek olani» Basıu duruma getınlmış bir not defteri olup, har zaman yanınızda bulunması gerekecsk bır yapıt nıtelıği taşımaktadır. 544 sayfa 100.TL İsteme adresı: Sümerbank Genel MudurluğCı Ulus ANKARA (Arld Rek : 2898 10574) 2) Sosyolojik kanıtlar: Sosyoloji yasaları. birikimsiz bilim olamayacağıru ortaya koymuştur Uygarhğın gönildüğü yerlerde önce yuz yıllar boyunca buluş. bilim bırikimi olmuş. yaratıcıhk sonra başlamıştır Rönesans taki bilimsel pat lama. Batı'nın Araplar arac.lıgı ile henı eski Yunan, hem Arap yapıtlarına bir az Anadolu Ajansı'na Sınavla Çevirmen Alınacak Anadolu A|ansı Dış Haberler Bolumü'nae gorevien dirılmek üzere TÜRKCE INGİLİZCE ve TURKCE FRANSIZCA dıllerinde karşıiıkh çok iyi çevın yapabllecek. bu diüerde yazı yazabilecek nıtelikte çevırmenler alınacaktır. isteklilerln oğustos sonuna kadar; Ankaro, Hanımelj Sokak 7 numarada Anadolu Âıon sı MüdürlüğO'ne doğrudan ya da mektupla başvurmaları ve 11 eylül 1978 günü ayni yerde yapılocak sınavda hazır buiunmalan duyurulur. Başvurocakların en az lıse mezunu olmalan ve oskerhk yopmış bulunmaları gereklıdır. GENEL MÜDÜRLÜK 3) Zihinsel kanıtlar: Insan zekâsı sandığınuz HALKIN BİRLİĞİ SAYI41.Ç1KIYOR HB'nln M •L cızgısınl değiştırme tertıbım mahkum edelım! H. Bırlığlnın, M L cızgısmdft bırleşelıml Oportunızm ve ınkârcılık yıkılaeak, Proletaryo Partısi kurulacok! AEP MK'nır CKP'nın notasına cevobı. * AEP ve ASHC'ye yapılan saldın. Morksızm . Lenımzme ve halkloro karşı yapılan bir soldırıdır. G«n«l Ooğıtım • BIR • DA P.K. 835 HEDEF, DEV BİR DENİZ GÜCÜ! TURK DONANMA VAKFINA YAPACAĞINIZ YARDIMLARLA BU HEDEFE ULAŞABILIRIZ.