Katalog

CUMHURİYET 26 TEMMUZ 1978 TEDt '."3 OGRETIM INCELEME Ekonomik yaşama bilinçli bir yön verme anlamını taşıyan Hükümetin tutumu belli olsun Kan içerek yaşamlarını sürdüren bu azgınlartn okumak gibi bir sorunian yok Soruna ınsancıl acıdan yak laşacagım dıye Cephe donemınd« Eğitım Enstıtulenne yer leştınlen 37 bın faşıst mılıtanı, Danıştay karaım cıgneyerek Enstıtulerden uzaklaştırmayan CHP ıktıdarının tarıhsel yanılgı sının acılarını bugun topyekun halk olarak cekmekteyız Anaların gozyaşı dınmıyor, gozyaşlarıyla ıslanan mendıller kurumuyor, faşıst tırmanış ve sılah seslerı durmuyor acılar dınmıyor. umutiar gercekleşmı yor Beklenen nedır? Faşızmm sokağı ve devletı eiegeçırme plânları ıcersınde oldugu. faşıst teroru yurdun her yanına yayarak, dikta ortamının koşul lorını oluşturmaya cabaladığı sezılm'yor m u ' Bu konuda, sıyasal bılımcıler halkcı pontıkacılar ve oydınlar, ılerıcı yurtsever ogret menler, oğrencıler, faşızmm ve demokrastnın ne oldugunu bılen okur yazarlar, analar ba bolar. demokratık kıtle orgutle rı. ışçı sınıfı orgutu sendıkalar ve ınsanca yaşamak ısteyen tum halkımız, goruşbırlığı ıcerısınde aynı şeylerı soylemıyorlor 011' . tlnsanlık sucu olan faşızmm ve faşıst odakların uzerıne gıdılsın » Kuduran faşızm yurdumuzun her koşesınde kan akıtıyor Bu gıdışle. akıttığı kanda boğulacağını hesaplamadan, daha bır azgınlaşarak kan ıc ' meye devam edecek Çunkü. yurdun coğu koşesınde faşıst yonetıcıler hâlâ gorev başında Saygtları bellı gencı valıler ve o valllerm buyruğunda calışan emnıyet mjdurlen faşıst saldı rıları onlemek şoyle dursun, fa şıst saldırılar ıcersınde fıılen yer alıyorlar Gectığımız hafta başına da yansıdığı gıbı. gerıcı duzenın bekçılığı gorevını ustlenen sılahlı faşıstler, Isparta'da ıkıncı bır Malatya olayı yaratmaya kalkıştılar Bır bucuk aydır düzenll ocık bulunan Isparta Eğitım Enstitusunun eğitım oğretım yapar durumundan fazlaca rahatsız o lan faşıstler, eğitım ozgurluğunu kundaklamak kentte ve okulda terör yaratmak amacıyla, 7 Temmuz Cuma okşamı hgre 5 kflts gectilsr b k u l cıkî$ı,»okpk *" aralorında mevzılenen b a kon emıcıler. okuldan cıkıp evlerîne gıden ılerıcı • yurtsever öğrencılere uluyarak saldırdılar. Son ra, kentın ortasında halkın da oturmakta oldugu parktakı öğrencılerın uzerıne yurüduler. Taşlı sopalı saldırılar sonun da bır cok ılerıcı öğrencıyle bır lıkte bazı AP n vatandaşlar da ağır yaralandılar Olayların sonrası yetersız de olsa gün gun gazetelere yansıdı Kan icsrek yaşamlarını sürduren bu azgınların tokumak» gıuı bır sorunian yok. «Kıralık adam> oldukları bellı Belll olmayan tek şey vor: O da hukumetm tutumu Ne beklenıyor 7 . Tüm kamuoyu hukumetın arkasında. Isparta halkından çoğu AP'lıler • de bunlardan nefret etmış durumda Kor kurşuna gıtme endışesı onian da sardı Faşıstlerın amacı, Isparta'da da E Enstıtusunu kapattırmaktı. Amaçlarına ulaştılar. Isparta E Ensütusu suresız kapatıldı. Valı ızınde. Halk ve oğrencıler tedırgın. öğretmenler geleceklerlnden emın değıl Tehdıtler surüyor. Ispartalı öğretmenler, oğrencıler ve velıler olarak hukumetten ısteğlmız: Valı alınsın, emnıyet kadrosu değışsm, öğretmenlerın can gu venlığı sağlansın . Bunlar yapılmadan da okul acılmasm . ISPARTA EĞİTIM ENSTITUSU ÖĞRETMEN, ÖĞRENCİ VE VEÜLERI. HER EVE BİR İMAM HATİPLİ, 5 KÖYE BİLE BİR AKŞAM OKULU ÖĞRENCİSİ DÜŞMÜYOR Hergun bılım adomları basın ve devlet yetkılılerı «TurKlye sanayileşme surecine gırmlştir» dıye göruş ılerıye surerler Dogrudur, zaten ben de tersını iddia etmıyorum Ama sanayıleşme surecine gıren bır ülkede eğitım ve oğretime nıçln bu sanayıleşme surecine gore icerık kazondırılmıyor? Dahası bu sürece gore eğıtim vo öğretıme bır koşutluk kazondırtılmıyor? Bırakın bugunku klasık ortaokul ve liselerdekî oğretıml Onların zaten medrese eğıtımınden farklı bır yanları yok. O kesımler şoyle bır dursun, gelelım s~n senelerde ve şu gunlerde guncellığı olort bir soruna. Bugün, gerek planlı ve gerekse plansız olarak açılan Işyerlerinde mılyona yakın cocuk calıştınlıyor. Bunların büyük bir coğunluğunun Mkokulu bitirdiğinden kuşkumuz yok. Ne var ki, bu çocuklar gerek yoksuiluktan ve gerekse aıle ekonomısine katkıda bulunabılmek lcın bır üst okulaa okuma olanağı yaratılmayan Insanlardır. Kırsal kesım ve dağınık bolgeler içın şu anda blrşey diyemeylz ama, sanayı, ulaşım ve olanak yönünden gelışen br/lgelerlmizin kentlerinde «Akşam Ortaokulları ve Akşam Liseleri»nin sayılan artınlarak gunduzlerl calışan ve ortaoğrenım cağına gelmış cocuklara o<umo olanağı sağlanamaz mı? Bugun ılkokulu bıtıren her on cocuktan ikısının bır üst okula devam edeblldığını oa gozonüne alırsak, gerlye kalan her sekız çocuğu uygarlığm bır kazanımı olan okumadan bıle bıle nıye «men» edıyoruz. Sonra bu «men» ettığımız çocuklarırt tumü emekcı cocuklarıdır. Emekçj cocuğunu bır yana Itmek doğru mu? öte yandan her lllmlzde ve her llcemizde bir Imam hatıp okulu oçmı«ız. MC iktldorları dönemlnde bu dururn koylere kadar gıtmıştır Bu gıdışe kuran kurslarını da eklersek ıddıamız yanlış olmoz Ama özellıkle calışan ışçı ve emekçi çocuklarının gıdebıleceğı akşam ortaokulları Ise. uygulamasına 1965 yılında geçıldığl halde hâlâ bır arpa boyunu aşomamıştır Milll Eğıtım ıstatıstıklerıne gore sayılan 29. oğrenci sayısıyso 11 bln dolaylarındadır Imam Hatip Okuliarmda ıse bu raKam mılyona varmıştır Durum boyle olunca, *ıer «ve bir ımam hatıplı oğrenci duştuğu halde bırakın evı beş koye bıle bır akşam ortaokulunda okuyart öğrenci duşmemektedır. Bu ıse ulkemız acısından üzucu bır gelişmedır Umarız kl. ılgı! \e< konunun onemını kavrarlar ve zaman gecmeden onlem alırlar Dıleğımız bu. ABOÜLKADİR BULUT plan, Türkiye gibi ülkelerde kaçınılmaz bir uygulamadır 1960 yılında 27 Mayıs Ak devrımınden sonra Devlet Plan lama Teşkılâtı kuruldu 1961 Anayasasında da ekonomik ya şam ve kalkınmanın Beş Yıl lık Pıanlara gore yonetılıp o luşacağı belırtıldı O gunlerden bu yona ekonomımız ve kalkınmamızın Beş Yıllık Planlara gore oluşturulduğu soylenır Bı'Tidığı gıbı ılk Beş Yıllık Plan II Inonu koalısyon hu kumetı tarafından 1962 de hazırlanmıstı Plânın hazırlık do nemı bır hoylı uzun surmuş ve I Inonu Koalısyon hukume tınce (AP ve CHP koalısyonu) hazırlanon Plan Hedeflerı Strate|isme gore Planlama Merkez Teşkllâtınca hazırlanan taslağın II koalısyon hukumetınce (CHP YTP. CKMP koalısyonu) goruşulmesı sırasında, Plancılar tle sıyasıler arasında anlaşmazlık cıkmış ve bu önemlı anlaşmazlık, Devlet Planlama Teşkılâtından onemlı ıstıfalara neden olmuştu. Basındo ve kamuoyunda uzun su re konuşulup tartışılan bu ıstı falardan sonra yeni bır üst kademe yonetımıyle Bınnci Beş Yıllık Plan uygulandı AP DÖNEMİNDE II Beş Yıllık Plân Adalet Portısı zamonında hazırlanıp uygulanmaya konulmuştur Plan Demırel ile Turgut özal' ın kışılıklerının ve ınanclorının damgasını taşır 1968 1972 dönemını kapsayan II Beş Yıl lık Plan donemınde 1971 yılı 12 Martında AP iktıdarı duşmuş uygulama Ara Donemı Hukumetlerınce yapılmıştır III Beş Yıllık Plan hazırlıkları da gene bu ara donem hukumet lerınce yurutulmuştur Şımdı ık tıdarın ağırlığını taşıyon CHP bu Pian ın Meclıslerdekı oylamasında karşı oy kullanmış ve bızzat genel başkan Ecevıt bu oyun nedenını vurgulayarak belırtmıştı CHP ve Ece vıt'e gore bu pldnla Toprak Reformu yapılamazdı. herhangi halka yakın bır yaklaşıma bu plan engel olabılırdı Soyledık lerı yanlış cıkmadı ORTADA OLMAYAN III Beş Yıllık Kalkınma Pla nı 1978 yılı başında sona erdı 1978 yılı başında oylanıp Meclıslerden gecmesı gereken IV Beş Yıllık Plan ortada yok tu Eskı hukumetçe (II MC Hu kumetınce) hazırlanan ve adı na «IV Beş Yıllık Plan» denı len belge, bır Plan degıl plan karıkaturuydu Cıddıyetı olan bır hukumet buna deger ver mezdı Ecevıt hukumetı bu ne denle IV Beş Yıllık Pianın ha zırlanmasını gelecek yıla bıro korak. 1978 yılı ıcın bır tUygu lama Programı» ıle yetındı. IV Plan hazırlığı, bıldığımıze gore, Devlet Planlama Teşkılatında surdurulmektedır Boyle bır donemde ve içınde bulunduğumuz zaman bo4umunde Turkıye nın Planlama Uygulaması deneyımını değerlendırmeyı yararlı buluyoruz Acaba Planlamanın amacı nedır' Planlama nasıl yapılır 9 Once bu soruları yanıtladıktan sonra bızım uygulamalanmızın bu olculere gore degerlendırmesıne gececeğız. PLAN KAVRAMI Plân acaba nedır' Nasıl do ğup gelısmıştır' Plan aslında sosyalıst ekonomının aracıdır «Uretım araçlarının sosyal mul kıyetı ve uretım surecının sosyal nitelığının gereklert ulusal •konomik planlamanın ekonomrk temelinl oluştururı dıyor bır Sovyet yayını (1) Ama Sov yetlerde uretım araciarınm top luma maledılmesınden cok da ha sonro başlamıştır Sovyet Planlamosı Bu ulkede Planla ma onre sadece Elektrıfıkasyon p'cnı ıdı Bu uyguloma 1928 « kadar su'du ve ılk Sov yet Ulusal Kalkınma Planının başloma yılı 1928 dır Bu yııdan sonra beş yıllık uygulama 1015 senelık perspektıf (yo nı uzak amaçları gosteren) planların hazırlanıp uygulan Dördüncü Beş Yıllık Plana Doğru Aralan Başer KAFAOĞLU 1 vo ekonomik yaşamının en onemlı ogesı olmuştur 1945 ten sonra Nazılerden kurtulan Dogu Avrupa sosyaıist ulkeler de de avnı uygulamaya gırılmıştır Sadece şunu belırtelım kı planlama ılkelerı ve yon temlerı bırbırının aynı olan ıkı sosyalıst ulke yoktur Her ul ke cografya tarıh yada toplum sal koşullarına uygun bır plân lama yontemı uyguiamaktadır (2) KARŞI ÇIKIŞ Sosyalıst ulkelerdekı Plân uygulaması uzun bır sure, ba tı kapıtalıst ulkelerınce ekono mı kanunlarına karşı cıkış bıcı mınde gosterılerek, eleştırılmış tır Oysa en katı uygulamosıyla bıle plân ekonomik yasalann yadsınması değıl «bu yasaların o topluma en blllncil bıclmde uygulanması Için yapıimış bir calışma» olarak ortaya cıkmıştır. Zaten bu nıte lığı nedenıyle, 1950'den sonra kapıtalıst ulke ekonomıstlerı «Planlı» yolun gelışme yolundakı ulkeler ıcın «tek kalkınma yolu» oldugunu ılerı surmuşlerdır. Bu yıldan başlayarak «Plan» uygulaması az gelişmiş ve hat tâ gelişmiş ülkelerde sosyq> ekonomik polıtıkalartn bır oğesı olmuştur Kapıtalıst elSP5 nomının en saygıdeğer uzman ve ustaları «Plan»ın az ge lışmış ulkelerın gelişmiş ulkelerle aralarındaki farkın kapatılmasının tek aracı ve tek po lıtıkası oldugunu belırtmışlerdır. Örneğın bunlordan bın olan Prof Tınbergen Planlamanın bu amacı sağlamadakı ro lunu uzun uzun anlatır (3) Şımdı şu soru akla gelebılır Acaba Plân azgelışmış ulkele rın gelışmışlere yetışmesını nasıl sağlar' Yanlış yolda olan bır azgelışmış ekonomıyi nasıl yoluna sokar' Bu nokta ekonomı bılgınlerınce, yazorlarca gereklı şekılde anlotılma mıştır Yo da soyleyeceklerını yarım yamalak soylerler. Bız acıklamasını yapalım AMAC KÂR OLUNCA Bılındığı gıbı kapıtalıst eko nomılerde pıyasoda en fazla kan sağlamak amaçtır. En fazla kârı sağlayan, en yararlı kesımdır Karın yüksek oluşj, yatırımların dağılışını da etkıler Kârlıltk derecesıne gore yatırımlar, ış alanlarına dağılır Ozel fırmada kâr ne ıse toplum acısından «katma değer» de amac bakımından aynı şeydır Bır ış fırmaya kar bırakırken topluma da katma deger saglar Nedır katma deger'' Bır mal uret lırKen ona harcanan «gır dıler» ıle uretımın değerı ara sındakı farktır Bunu bır ornekle anlatalım Orneğın bır yüksek fırın yıl içınde 600 mılyon lıralık komur, 300 mılyon lıralık da demır cevhen, 100 mılyon da enerıı harcamış o'sun Bundan elde ettığı demır celıktekı satış hasılası 1 5 mılyar lıra ıse katma deger 1 5 mılyar satış hasılatndan harcanan demır, komur ve enerıı bedelı toplamı olan 1 mılyar lıra cıkınca kalan 500 m lyon lıradır Bu 500 m lyon lıra ıcınde «kâr» vardır, odenen «kiralar» vardır, ışçı ucretlerı vardır, vergıler vardır Bır uretımde katma değer yüksek olabılır de kar duşuk o'abılır hattâ hıç olmayabılır, aksıne zarar olab hr Buna karşılık bır çalışma alanında kâ' çok yüksek olabılır de, topluma katma değerı sıfır olabılır Bu ıkı djruma a,t ıkı ornek verelım 1 Devlet Dem ' Yo an «zarar» eder Bu bakn clcn kar sıfınn da altındadır A^na Devlet Demır Yollarının tcpljmo verdıgı katrra dsğer, orneg n en buyuk hold ngler « yarottıgı kat ma degere eşıt olabıhr Fırmonın uekledığı »kar» kavramı ı e top'u^un be'<'ed ğı «katma deger» kavramı burado bırbırıne ters duşmuştur 2 Bır orsayı 1 mılyo kı. üc y l sonra 30 mılyona satıyor Burada topluma sağlanan yarar, yanı katma değer sıfırdır, kâr ıse hıç bır uretım dalında yaklaşılamayo cak duzeyde. yanı «blrt otuz» dur. KARLA KATMA DEĞER Ekonomısı duzgun ülkelerde orneğın gecen yuzyılın Ingıltere'sınde ya da günumuzun Batı Almanya sında kârın en yüksek oldjğu olan lar katma değenn de en yuk sek oldugu alanlardır Ama bızım gıbı az gelişmiş ulkelerde. kârı en yüksek olon alanlar. katma değeri en yuk sek alanlar değıldır Hattd kârı en yüksek olan uğraş dallannın katma değeri sıfırdır Ulkemızın bugunku durumunu duşunursek, en korlı uğraş dalları, yanl arsocılık, tefecılık ve ıthalât katma değerı sıfır olan uğraş dallarıdır. Lıberal ve kapıtalıst ekonomının uygulanışının sür durulmesi «kâr» lle «katma değer» arasındaki bu tersıne ilışkıyl daha da uclara goturup, ülkeyi busbütün felâkete sürükla^ajııiır. Işte bu nedenle ekortOmık yaşamo «blllnclltitP^ekllde yön Verme» anlamını taşıyan plan bızım gibi ülkelerde kaçınılmaz b " uygulama olur. BAŞKA CELİŞKİLER Planlamanın çare olarak ilerı surulmesının tek nedeni kuşkusuz sadece bu celışki değıldır işgucu ve gelır dağılımında da ortaya eğer «ekonomik yaşama bllincli bir yön verme» olma/sa • ceşıtlı celışkıler çıkmaktadır. Bunlardan bır tanesınl anlatalım Bır uretım dalında yüksek makıneleşme duzeyı, yuk sek bır etkmhk düzeyı demektır Hızlı kalkınmak isteyen ulkeler, hattâ gelişmiş ulkeler en yüksek makıneleşme duzeyını yontem olarak seçerler Ama bızım gıbı ülkelerde sanayıleşmede bu ters tepen bır yontem olabılır Hızlı nüfus artışı bır yona, tarımdan endustrıye nufus kaydırma zorunluluğu vardır Bu nedenle «çok adama iş bulmak» amacı «çok uretlm yapma» kadar onemlı bır amac olarak ortaya çıkor Bu amacı sağlamak ıçın ıse makıneleşme duzeyını «en yüksek yani makslmumıda degıl «en uygun yanı optımum»da tuttıak gerekebılır Iş'e ekonomik yaşama «bilınçli şekilde yon vermeyl» gerektıren bır neden daho Ote yandan «gosterici» mtenktekı bıçımıyle «Plan» adı kullanılan belgeler. ekonomıde temel metınler olarak bazı gelişmiş ülkelerde de kullanılmaktadır Bunlar içınde en karakterıstık olan «Fransız plânları» uzerınde yaptığımız ıncelemeler, bunların «ekonomik yasaları bilerek ekonomlye bıllnçll olarak yon verme» n telığınde olmadığmı goster mekteaır Bu nedenle binlar «Plon» sayılamaz (1) Plannlng a Soclollst Economy • Moskova • Progr«st yayınları. 1977. (2) Bu ulke plânları uzerinde yaptığımız incelemelerde orneğın bır Bulgar Planlaması ıle bir Macarıstan Plar lamasının ya da Sovyst plank masının yontemlerinl oldukça değişik buldok. (3) Bılındığı gibi Tlnbergen Hollandalıdır, sosyalıst ekonomınln degil, motematik yon temlere dayolı bir yonetlmle «serbes!» dedlğl bugunku Batı dunyası duzenınln savunucusudur Turk pianlama«ınm da ilham vericisi sayılır YARIN EKONOMİK YAŞAMA BILINCU YABANCI DİLLER YÜKSEK OKULLARI TEK STATÜDE TOPLANMALI Ûniverslte ve yüksek okullar Dunya ve Turkıye gerceklennı goz önune alarak. genclenmıze hayatlarını kazanmalan ıcın kaılıyetlerıne gore herhangi bır jalda yeterli bılgl ve becerl veren bırer kuruluş tıolıne getirılmelıdır Bır yüksek okulun mezunları onca yıllık uğraştan son ra Işslzler ordusuna katılmaktan başka bir iş yopomazlorsa kabahatı başkalarında arama•nız gerekir. Günümüzde Türklye gerçekerl ve yurt Ihtıyacı duşunülme Jen acılmış pek çok yüksek skul vardır Bozuk eğitım sıseml sonucu üniversite kapılama yığılan yüz bınlerl avutnak ve uyutmak amacıylo oc'l nış yüksek okullardon bırl de •ayıları on beş kadar olan YAİANCI DİLLER YÜKSEK OKUL .ARI'dır. Sözünü ettığım okulır YAYKUR'un Örgun öğretliıne bağlı olanlardır Aynı ad3 açılmış ve üniversıtelere bağ Yabancı DıHer Yüksek OkulJrının varlığım da hatırlarsak u okulları acanların ne yoplak istedıklennl daha iyl anlaz Olkemizde yabancı dil blin elemanlara .htıyao varsa unlar tek tip okuldan mezun Imalt ve hepsine eşit haklar ağlanmalıdır. Oc yıllık Eğltim Enstıtülerinln :bancı dil bölümünu bıtlrenler ı ünrversitelere bağlı Vobancı ıller Okullarını bitlrenlere öğ»tmenlık hakkı tanınmışken bu 3k YAYKUR'a bağlı YobonDıller Yüksek Okulu fnezunrından esirgenm'ştir. YAYKUR Yabancı Diller Yük;k okuliarında okumakta olan nlerce gencimizln yıllardır Jretmenlik hakkı ıstedıklerıni ı değişlk direnlşler yaptıklaıı, Içınde bulunduğumuz öğtım yılında Sansun Bursa ve yarbakır Yabancı Diller Yükk Okulları öğrencilerlnln baakademik Istekler lcln süreboykota gırdıklerını ve ıvomsızlıktan sınıfto koldıklaıı blllyorsunuzdur Sonucun nclerlmiz ve onlara umut bağ •nış ana ve babolar özerlnde sıl bır etkl yapacağını 'shmin ersınız. Soyın Bakanın Lutfen, lyl niyetli ve olumlu lışmoiarınız arasında gelecek retlm yılından önce YAY IR ÖRGÜN ÖĞRETİM Yabon Diller Yüksek Okullan progta olan bınlerce gencimizln yıllannın boşa gıtmesını onleyınız. Kanımca Yabancı Diller Yüksek Okullarının tumu tek statüde toplanmalı, oğrencıler kabilı yet ve isteklerlne gore, Devletımızln ihtıyacı da goz önune alınarak sececeklerı bolumlerde Bankacılık, Turlzm, Oğretmenlık v b yeterli şekild* yetiştirılmelidlr. Yattya GÜNDÜZ Trabzon Teknik Umversıtesınce düzenlenen • Taşra Üniversıteleri ve Sorunlan» konulu sempozyumda, bölge ünıversıtelenrun işlevini anlatan Prof. Ozgönül Aksoy. universitelerin toplumun amaçlannı behrlemede etkin bJr görev üstlenmeleri gerektıgme değinerek, kent veya taşra unlversıtelennin farkJı olması gereken işlevleri lle ilgili görüşlenni şoyle özetlemijtln «Bılindıgı gibl bu* dızgenln varlığım surdurebılmesinln bir yolu çevreye uyum yapabümektır ve büyük kenUn dogal bır urunü olan büyuk kent universıteleri içın böyle bir uyumdan söz etmek olanakhdır. Gerl bir çevreye. (çevreyl değıştirme) görevi lle getirilmis olan buyuk kent dışı ünıversitelerinln is« çevreye uyumlan söz konusu degildir. Böyle bır uyumun saglanamadıgı duruml&rda varlığm sürdürülebilmesinin dizgenln Orgüt dolaysız olarak yükumludurler ve bu gorevı ogrencılenn ogretınu ıle eşzamanü olarak gerçekleştırmek zorundadırlar. Doğal olarak kendılen gelışme sured içınde olan ve yeterü ogretım guçlennden yoksun bulunan bu kurumlann bu ıkı gorevı ayn ayn yenne getırebllecek yetkınlıkte olması beklenemez. Burada ıki yol vardır Ya bu görevlerden bın ihmal edılecektir. ya da iki gorev çakıstınlarak sanki tek bır görev gibi ele alınacaktır. Bu iki görevuı tek bır biçimde bırleştinlmesınin jolu bulunamamış oldugundan bugune kadarkı buyuk kent dışı unıversitelenn uygulamalan. ögretimi ve ılişkin güncel sorunian çozumleme çabasını aşamamı?}, bu unıversıteler çevrelenne katkıda gecıkmışlerdlr. Bır yandan çevrenin değiştırilmesinde dolaysız bır görev alraa bır yandan da ögretimi sürdünne etkmhk ÖĞRETMEN KELİMESİNİN İSTİSMARI i Taşra üniversıteleri ve sorunian duzeyını gelıştırmesi ve yetkinleştırmesi ıle olanaklı oldugunu bıuyoruz. Taşra universitelennın gelişmiş bir örgüt duzeyı oluşturabılmelen ise, amaçlanndan kaynaklanacak ozel olanaklara baglı olacaktır. O halde bölge unıversitelertnın nasıl orgutlenmeleri gerektıgı sorusuna yanıt ararken öncehkle bolge ünıversltelenni kent universıtelennden ayıran görevlerin na oldugu konusuna bır açıkhk getırilmelidır, Basitçe söylenlrse. bu görev. çevrenin kalkınma planlannın öngördugu dogrultu ve hızda kalkınmasına katkıda b uunmak, kısacası çevreyı, kışılen ve giderek toplumu değtştlrmektır. Buyuk kent üniversitelerinde bu gorev dolayh bır görevdir denilebilin bır başka deyışle. büyuk kent üniversitelennin görevi ögretta yapnaak ve ögretım yapan klşıler araahgı ile toplumun aegişmesini sağlamakken, bölge universıteleri çevrenn definstm'me^i srfirwı iia lerinın birleştırilebılmesi ögretlmin çevrenin degıştinlmesi içın yapılan etkmlıklennın içınde yer alması ıle olanaklı olabılır Bır başka deyışle, buyuk kent unnersıteleri içın amaç olan şey, taşra unıversitelerinin araçlan olacaktır Unıversıteler yasasının üniversıteler ıçm öngordugü öğretim, araştırma ve jayın gorevlen bu duşünceye gore taşra universıtelerinın çevreyi degıştırnje gorsrînin araçlan olacaklardır. Kuşkusuz ogretim arav tırma ve yaym etkınliklennın giderek de ogrsnctnin atnaç olrqakten çıkıp araç oldugu bir üniversıfe modelı alışümış tan oldukça farklı olmak gerekir Böyîe bır üniversiteye ornegin. (bllgi.işbirligi) gibt bır Jsım verebıhrız, Böyle bir bılgi ışblrhgi'nin anıacını egitiml toplumsa) bır girişime dönüşturmek olarak bellrlersek amaçlann da bu istenen sonuca uygun Bızler de oğretmen olarak. cTOBANK bılmem kac şubesıyle hızmetınızde» gıbı reklâmları gordukce, duydukça cbu da neyın nesı''» dıyoruz töğretmenler Yapı Sandığı» olorak kurulan, ıflas noktasıno gelınce «Turkıye Öğretmenler Bankası» halıne donuşerek .flastan kurtulan bu kuruluşun, oğretmenlere bir kuruş yararı var mı*> Bızlere kredı mı verır' Sağlık ışlenmız ıcm fon m j kurmuştur 9 Dınlenme kampları mı acar"> Oğretmen cocuklorı : na burs mu verır' Oyleyse, •• • bızım odımızı nicın nasıl kullanır? Reklammı duyan ve bılm«yen de <Vaşas'n, oğretmen lerın de bankası vorni'S» d*r. Bu da bızlerl perişen eder Hele yoK mu o corap reklârrları . Bırakın bızi canım' Dünyada . Isım mı y o k ' ismimızl ıstısmar i etmeylr' Bızim mevduatımız yok. mılvarlonn telaffuzu b'le ' zor. İyl saran, elöstikı. sarkmavan yanımız vok Ama teok