Katalog

ALTI CUMHURİYET 21 TE^IMUZ 1978 ^«Cumhurivet 21.7.1928 ABDÜLCANBİ2 N ZM oRcvlf J TURHAN SELÇUK Harp gemilerimizin isimleri Bır kamrmz gonderdıgı mektubunda şoyle demektedır «Inkılap saltanatı devırdı Hanedanı memleketten çıkardı. Kıtâbeler den saltanat armalarmı, padjşah tugralannı kaldırdı Fakat ha'a donanmamızdakı gemılenn ısımlen Hamıdıje*. «Me cıdıjedır Sultan Hamıd' ın zamınında zırhlıya torpıtoya tahtelod.hıre, suvarı alayınoı KIŞ la\ a, çe^meye suya her şe>e takılan bu «Harrudıye» ısmınden hala bıkmadık mı9» De\n Hamıd ı de o ka dar ıptızale ugrayan ve a>aı zajnanda donanmanm uç dort gemısıne bır den venlen bu ısmı \e buna benzer dıger saltanat ısımlennı degıştırme h degıl mıyız? Cumhunyet devnnde kulaklarımıza hıç de hoş gelmeyen bu ısımlenn yerıne tahtelbahirlenmıze konuldugu gıbı. mvli zaferlcnmızı hatırlalan ısımler koymahyız Kulaklanmızı okşayacak, gogus lenmm kabartacak ısım mı yok'' Gazı» «Ismet Faşa» «Sakarva». «Dum lupınar». «Afyonkarahısar», «Lozan» gıbı guzel ısimler varken harp gemılenmıze padişahlann en mendeburlannın isim lerını vermekte manâ yoktur Ruslar, buıun donanmaJannda ÇarliK de\nne an ısımler taşı>an bır tek gemı buaJcmadılar, hepsını degıştır dıler. Hıç durmadan bız de «remılenmızın ısımlerım değ ştırelım > • Ankara da toplanan Latın Harflen Komıs\onu. muzakere \e tetkıklenne de\am eunektedır Komısjon azasından ıkı zat şehnmıze gelerek tespıt edılen yenj harflen dokturecektır Latın harfien ıle yazılan ılk Alfabe Gazı Hazretlerıne takdım olunacaktır • Agustosun bırınd gunu Londrada Cambrıdge'te top!anacak olan musteşrıider kongıe sıne Edebıyat Fakultesı Reısı Koprulüzâde Faat Bev davet edilnuştır • Mısır'da KraJ Fuat parlamentoyu uç sene muddetle feshetmıştır Bundan sonra Mısır mut lakıyetle ıdare edılecektır Harp Savaş Kan' O kur. okuyucu, Hatvıdaru Beliı bır soydan gelenler Tahtelbahır Denızaltı Iptızal Bayagıla=ma. ayaga düşme Aza Uye Tespıt Saptarojt Müstey rıfe Dogu bıhm adamı Fesıh Kapatmak Mutlakıyet Bır hükumdann emn ıle yüriıtülen idare. M , ) İ üu7.\i ( KiHiiı < M : C V £ , KıMUı' ^'N'EY ^>"A</NA ^İHÎUMA I A * <£^£"^E|t AMAtlYLA ^cLı'5( ^ 2 £ L l^1^ etN<îLL|*|c CtVÎ Antalya Şenliğinin filmlerine bir bakış Bır sınerro şenlı<Jme katılan bır sınemo yazarının ılk gorevı. şenlıkteki fılmlerı okuyucusuna duyurmaktır Dun\onın her yonındo bu bo/ledır Ancok gecen 2 yozmızda şenlığın duzen'eme oksok'ıklorını anlafnaktan f imlere geleTiedık Bu yazıda bıraz gec ds o'so. bu ışı topluca yapahm • ULUSLARARASI SİNEMA ORNEKLERİ Şenlığm uluslorarosı yarış. mo bolumünun |urısınde gorevlı olduğumuz ıcm. yobancı fılm lerı eksıksız ızledık Bu bolüm, hemen hemen bır sosyalıst ulkeler senlığı halınde gectı. cunku bu ulkeier organizas/ondok! qec kalma/a karşın fılm vollamışlardı Bu fılmlerın ata«ındo buyuK bır surprızle karSiiaşmadiK Smemaiorı ceşıtlı nedenlerden son yıllarda durgunluk içınde olan Ceko^lovak ya ve Romanya'dan gelen fılm ler. bu durgunluğun surduğunu kanıtlıyordu Voclav Mateıka'nın fılmı tGerçek Saatı» (Cak), değme Batı ulkesının yapamıyacağı bır kucuk burıuva melodramıydı; Josef Demıon'ın cBelâ»sı Ise (Rorıen), kanşık bır savaş oykusunu daho da kanşık bır senaryo aracılığı/la anlatma/a calışan yorucu bır fılmdı... Yugoslavya «Başıboş Mutluluk» ısımll eğlencelık bır hafıf guldüru yollamıştı Fransa'dan gelen, kadın yonetmen Paula Delsol'un «Ben va Benedıct>ı ıse bır kadının ısteyıp de yapamadıklorını ıçındekı ıkıncı b'r kışılığe yukleTiesını anlatan bır psıkolopk fantezıydı, ogırlığı olmayan bır kjçuk fılm dı bu .. • ÖNEMLİ, AMA ÖDULLENDIRILMIŞ FILMLER.. Şen'ıkte 3 onemlı fılm vardı Rus kadın yonetmenı Larıssa Schepıtko nan savaşta tutsak duşen 2 askerm oykusu aracılığıyla korku. dırenc. sorumluluk. onjr gıbl sorunları işledığı sıyah beyaz fılmi «Yukselış», Polonyalı R Cze kala'nın benzersız bır yoşlı ka dın portresı çızdığı cZofla» ve Macar Istvan Szabo'nun eskl bır tramvvayı kacıran bır grup ınsanın oykusu aracılığıyla, Macar toplumunun son 2030 yıldakl seruvenının blr parabolunu cızdığı «Budapeşte Öykulerı»... Ne vor kı ucu de es kı fılmlerdı bunların. «Budopeşîe Oykulerı» Cannes 1976'da gosterılmtş, fYukselış> Berl'n 1977'de, cZofıa» Sen Remo 1977'de buyuk odül almışlardı. Yabancı ıurl üyelerının onerısi üzerıne ve yoneSmelıktekl «1977 temmuzundan once gostenme cıkmış olmama» kaydına dayonarak, bu 3 onemlı yapıt yarışma dışı bırakıldı Genye kalon fılmlerden Bulgar yapımı cPırıltılı Saclar. Yaşlı Gozler». yonetmen Ivan Nıchev'ın tmzasını taşıyordu ve sosyalızm oncesı Bulgar tıyatrosuna adanmıştı. Bır tıyatro grubunun seruvenını anlaton bu fılm, toşıdığı buruk mızah ve felsefe boyutuyla dıkkati cekıyordu, sınemanın tıyatro ustune yaptığı en güzel fılmlerden bırıydı.. Fılıstın fılml «Tall Al Zaatar>. Al Zaatar kampında falanııstlerın gınştığı ünlü katlıamdan sonro kam pın yaşamını an'atan bır röportaı fılmıydı Teknlk acıdan yetersızdı. tekduzeydı konuşmalara dayalı bır fılmın altyazısı olmadığından Arapca bılmeyenlerce ızıenmesı de olanaksız hale gelıyordu. • cMADEN»İN BİRİNCİLİĞİ En onenlı fılmlerln zaman aşımı dolayısıyla elenmesi sonucu ortada fazla fılm kalmıyordu gercı. ama yıne de <Madenıın bınncılığı bıze kuşkulu gorünuyordu. Eksıkleri olon bır fılmdı «Maden»: üstelık bız. lurıdekı 4 Turk üye. ulkemızde ılk kez düzenlenen bır senlıkte kendı fılmimlzı «empoze etme» durumundo kalmak ıstemiyorduk. bu konudo bellı bır komplekslmlz vardı Onun tçın bız gerçekten beğendığımtz Bul gar fılminl savunurken. yaban/ıtnrın AuKirllAI\/İA hİ7İm fllmi Atillâ DORSAY ULUSAL ŞENLK M DÜZEYI. r GEÇEN YILLARA ORE ÇOK USTÜNDÜ VE SINEMAMIZIN BIR PATLAMA NOKTASINA GELDIĞINI H " "''.RLIYORDU. ULUSLARARASI ESKILIKLERİ DILAR, BU DA LU AÇTI. YARISMADOLAYISIYMADEN'IN DAKI EN ONEMLI FILMLER. LA YARIŞMA DIŞI BIRAKILBIRINCIUĞINE GIDEN YO BULMACA 123456789 buJdu ırı bır bocek 2 Tersı degerlı postu ıçın avlanan sansar cınsınden bır hayvan. • Argoda huysuzluk, can sıkma 3 Ucundakı lule ıçıne tütun konulan. ya kılaıak dumanı çekılen kısa saplı tutun ıçme aracı. Bır agırlık olçusü bınmı 4 Uyarlama anlamında yabancı kokenlı bır kelıme Eskı dılde su 5 En kısa zaman • Kuruşun kısa yazılışı. 6 Bır nota Tersı denlerı. kurk ve postlan kullamlabılecek duruma getırmek ıçın uygulanan ışlemlerın topu. 7 Kanşık renkh Us voluyla gerçege yakın olduğuna ınanılarak venlen yargı 8 Tersi mecazi anlamda ROZU doymaz Bır tıcaret işının kurulması ıçın gereken para ya da paraya çevrüebüen degerlerın tumu 9 Buyurucu, üst. Güney Amenka'da bır baskent DUNKU BULMACANIN ÇOZUMU SOLDAN SAGA 1 Kleptoman. 2 rO • Ha. 3 Naz akaV 4 Frambuvaz 5 Usküdarh. 6 çA. Ra. 7 Nu tsA 8 Umur. elaP 9 Ser. • Ata YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Konfuçyus 2 Arsa. Me. 3 ErzaJt Nur. 4 Po. Mudur. 5 Abd. 6 Kuartet 7 Avrasya. 8 AhvaL 9 Na. Zıt PL Antalya'do eskılıg, dolayısıyla yarışma dışı bırakılan Polonya fllmı «Zofıa» blr kucuk başyapıtH, Resımde filmden bir sahn« goruluyor. Şenlik,Türk Sinemasının büyük bir atılımın eşiğinde olduğunu gösterdi mızl savunması ve blrıncılık ıcın onermesı karşısında şaşırdık Bu olay, bızım Icın sevınclı bır surprız oldu ve bız de onlara katıldiK, boylece tMaden», tum aKsaklıklarına karşın yıne de uluslararası nıtelık taşıyan b r şenliKte, bıleğının hakkıy'a b m c ı o'du «Maden»ın yengımın sağlamlığını ve gecerhl flmı. burada sınema tanhımız ocsından yenıden ve kesınlıkıe belgelemek ısterım • ULUSAL YARIŞMA Bu yorışmo hemen soylemelı, yıllardır ılk kez bu denlı sevıye lı, dolavısıyla heyecanlı gecı yordu Bızce 4 onemlı fıİTi var dı ortada . Bunlardan «Guneş lı Bataklıkîin hıc bır odul aımadan elenmesın° kcrşı oldugunuzj belırtelım Bu fılm, bel lı olcudekı sentetık yapısına karşın, yalnız Turk degıl, dun \a sınemasında yapılmış en guclu ve dırekt polıtık sınerr.a O'neklerınden bırıdır ve herhan qı bır daıoa bır odulle adı gec melıydı Gerıye kalan 3 fılmın ucu de Mgınctı onemlı\dı Atıf Yılmaz, «Selvı Boylum. Al Yazmalım»da zor bır Aytmatov uyarlamasının oltından bılglyle, ustalıkla, ıncelıkle kalkıyor du Korhan Yurtsever ın cFıratın Cınlerı» çarpıcı bır sınema orneğıydı baştan sona sonkı nefes • nefese seyrettığım bu fılm salt sınemo dılı acısından ele alınırsa şenlığm en başan lı fılmıydı bence ve onemlı bır sınemacıyı haberlıyordu. . Nıhayet «Moden» oyles>ne us'a lıkları oylesıne yureklılıgı o/ lesıne polıtık agırlıgı olan bır fılmdı kı, kusurları, eksıHerı, şematık yanlorı doha bır goze batıyor ınsan kacan «Mukemmel yapıt» karşısında uzuluyor du. nen kuşak değışımıne potans!yel patlamosıno sohne olmak Sonuclara bırıkl ayrıntı dıuzere. . Elıkolu bağlı olagelmış şında genel olarak katılıyoruz. bu sınema. artık bırbırı ustuZaten hangı fılmın bırıncı, han ne onemlı yapıtlar verebılsgı fıımın ıkıncı olduğu onem ta cek, tMaden»ı, tFıratın Cınls şımıyor. Onemli olan, 15 An rı»nı ceşıtlı uluslararası şenlık talya şenliğinin Turk sınemasın lere ve oduilere cağıran yaban dakı buyuk oluşumu, dışavurcı konuklonn da belırttığı gıbı, mava boşlayan kaynaşmayı ha 3 dunya ulkelerı sıneması ıberleyen çok onemlı bır ışaret cınde, gıderek dunya sınemalaolması... Hem de hepsı uzun rı ıcmde layık olduğu yere gs ca bır zaman once, MC don9lebılecek 15 Antalya bunu V mının en olumsuz koşullorı ve sın bıçımde belgeledı amansız sansuru altında gercekleştırılebılmış bırtakım fılm • KISA • FILMLER lerle... Anlaşılıyor ki Turk sıne Kısa fılm dalında da ılglnc ması nihoyet ozlenen ve bekle surprızler vardı Suha Arın'ın «Istanbulun Cagırdığı Su» va «Urartunun 2 Mevsımı», Güner Sarıoğlu'nun tLâdık'76» yopıt larını, uzerlerınde yeterı denlt Türkiye ile Macaristan arasında konuşulduğu ıcm sozkonusu et mıyorum. Erdoğan Tokatlının bilimsel ve kültürel «Sessız Şehıoını, çok ılgınç bır konuya. İstanbul mezarları değişim programı imzalandı ve mezor taşlarına duyartı, ama tumuyle yetersız bır yakla şım sayıyorum Buna karşılık, ANKARA Türkıye ıle Macaristan arosında blllmAteş Benıce'nın sevımlı cızgı • 89İ ve kulturel değışım programları Ankara'da düzenlefılmı «Insanız Bızmın yanısıra, nen bır torenle ımzalanmıştır. 3 ılgınç fnm vardı şenlıkte... Turkıye adına Dışışleri Bakanlığı Genel Sekreter Özcan Arca nın c3 bolumlü kı Kultur ve Enformasyon Işlerı Yardımcısı Buyukelcı Vasa fılrruı, soyut ve Bunuel'vahap Aşıroğlu, Macarıston odıno da Buyukelcı Laszıe rı bır yapı ordmda bır mesa|, Kosta'nın ımzolodıklan anlaşma geregınce TRT Ile Mabır toplum eleştırısl taşıyan, caristan Radyo ve Televızyon Kurumları arasında karşıTurk kısa fılmınde hemen hıc lıklı ışbırlığı yapılacak, buna gore TRT Macar TV'sındenenmemış bır turun ılgınç ör den fılm de getırtebılecektır. Anlaşmada yeralan otekı negıydı. Ahmet Soner'ın «Ekmaddelere gore ıkı ulke arasında karşılıklı olarak bılım mek Masah». Ishak Işıtan'ın ve sanat alanlannda burslar verılmesı, unıversıteler ve «2 Eylul Dırenışı», son ayların bilimsel kuruluşlar arosında ışbırlığı ve bılım adamı degercek ve guncel olaylarına gışımı ae ongorulmektedır Programda ayrıca karşılıklı gercek ve odunsuz bır belgeci olarak fılm haftaları duzenlenmesıne, tıyatro ve folklor tutumuyla yaklaşan onemlı fılm alanlorındo ışb'rlıqı vapılmasına, sportıf ılışkılerın gelışlerdı. Ozellıkle c2 Eylul Dırenı tırılmesıne ılıskın maddelerın de \er aldığı oğrenılmıştır şı». 1 Mayıs mahallesındekı a (ANKA> cılı olaylar ustune, gerek taşıdıgı belgesel deger, gerekse sı nemasal yanı (etkılemeye yon» lık bır kurgu anlayışı) açısından onemlı bır tamklıktı Turkıyede yapılmayan yapılması gereklı bır belgeci sınema anlayışı acısından Önem taşıyan bu fılmlere hıç bır odul verıimemesı, bız ce yanlış bır tutumdu Hele |ü rının, bırınclık verdığı «Urartunun 2 Mevsımıinm yonetmelı ge uymayan uzuriugu nedenıyle ıptal ettıgı bınncılığı boş bırakması boylece zaten kısıt lı olanoklar ıcınde gelışmeye calışan kısa fılmcılığımıze. oyrılmış olan bır paranın (55 bm iıra) verıimssını onlemesı, h c aniaş lır şey değıldı. BOGAZIÇ.I rOI ^LCK KULUBU EKIBI me yolunda caba harcanıpck tadır» Halk oyunları, turkuier >"• o tekı halk kulturu ogelerırır r i i km bınlerce yıllık savaşı'H .e deneyımlerının urunu oldugu nu belırten Soysal acıkloma sında, «Öne.nh olan doğru bır değerlendırmeyle bu urunler o rosmda yaşayanı. geleceğe vo nelık olanı bulup cıkarmak ve bunları halk.n yenı b.r gelecek 'oratma ugraşının kopmaz bır orcası olan ulusal deınokrak oır kulturun yapıtasları o'orck kullanmaktır» demıştır Soysal daha sonra kultur a lamnda dışa bağımlıiıgın uluscl ozellıklPrı yokolmuş bır yo r Di oluştu duğunu, halk bılımının tum bır toplumu bırıeştırdı g.n1 belırtmıs. '«BUFK once ders, sonra da folklor anlayış yle degıl Tjrkıye'nın sorunları ıle yakındon ıtgılenmek. caba gosterr.e^, kul'ur değer lerımıze sahıp cıkarak genclı(3ın bırleşmesıne katkıda bulun mak' anlayışıyıe hareket etmek tedır» demıştır. Antalya da gorduğum kısa • fılmlerın ıcmde en başarılısı Ise gecenlerde vıtırdığımız degerlı dost Altan Yaiçın ın «Ho lıc» ısımlı yapımıydı Halıc'e, cevresındekı tum ınsan, doğa ve kent gerceğıyle yaklaşması nı bılen bu cok guzel yapım. \aztk kı vansıı a dışı gosterıl dı yokso kuşkusuz en lyı oır derece alobılırdı. Yalcın'ın anı sını sevgıyle anarken, <Halıc> fılmıne ılerde yenıden donms • ŞAŞIRTICI GENEL DÜZEY SOLDAN SAĞA 1 Denız içınde bırkaç zıncınn birbirıne do laşması anJamında bır gemıcihk tenrru. 2 Es kı dılde başka. oteki Bır davanın mahkemece nasıl bır hukme baglandıgını gösteren resmı bel ge. 3 Temız. 4 Eskı Mısır tanrılanndan. Utanma, utaaç duyma. 5 Tersi bır renk. Uzakdoguda ':ır ulke halkından olan. 6 Kara ya da Hava kuvvetlennde en yuksek aşama. 7 Ince ve yumuşak yaprak durumundakı orgarOara ya da organ kısımlanna venlen ad Beyaz trkın Arapça, Ibranıce, Habeşçe gibı dıllen konusan çeşıth budunların toplandıgı kol 8 Akas ya, sütleğen gıbi ağaçlann kabuiflanndan sızıp donan. renksiz ya da san kırmızımtırak renkte camsı bır rrtadde Ad. un a Gemilerde oda. Bır nota. YUKARIDAN AŞAĞIYA 1 Suda yaşayan. beyaz etı ıçin avlanan ka Ulusal yanşmanın fılmlennı de fırsatlardan yararlanarak («Hıdır» dışındo) ızleyebıldık. Dört Türk hikâyecisinin öyküleri Bulgaristan'da yayınlandı istanbul Haber Servlsl Demırtaş Ceyhunun «PlVangomonlar», Adnan Ozyalçıner'ın «Asfalt», Aysel Ozakın ın «Sessız Bır Dayanışma» ve Yusuf Zıya Bahadınlı'nın «Mustafa'nın Kagnısı» adlı oykulerı, daha once d9 Mustafa Balel'ın oykulerın! cevıren Elen Hrısto/o tarafından Bulgarca'yo çevrılerek Sofya da cıkmakta olan Bulgar Yazarlar Birlığı organı «Bulten»de yayınlandı. • KEMAL ÖZER'İN ŞİİRLERI DE ÇEVRİLDİ SINEMA Beyoğlu DUNYA (49 01 681 1 SkandaJ 2 Şahane Serserı Kemal Özer'in «Geceye Karşı Soylenmıştır» adlı şlIr kıtabında ıkıncı bolumu oluşturan «Gul Ustunde Ceşıtlemeler» Varna'da cıkmakta olan «Orbıta» (Yorünge) dergısınde yayınlanmak uzere Bulgarca'ya cevrilmıştır Ozer'ın aynı şıır kıtabında yeralan i'Holıc adlı ucuncu bolum de «Svetova Lıteraturo» ıCagaoş Edebıya'i dergısınde yayınlonmak uzere Dr. Ludek Hrebıcek taıafından Çekceye cevrilmıştır. Aksaray HAKAN (23 « 331 I Kuçük Ev 2 Ibo ıls Gulşah GUNEŞ (21 61 40) 1 EMEK 1*4 84 39) 1 Kanunsuz Sokak 2 Uç tu Uçtu Kus Uçtu Yolculuk 2 Fantoma NILCUN 121 11 60) Coşu\or 1 Eksık Etek 2 Sı1NCI UO 45 35) 1 lah Kardeş Elınds Cemıl l Kapıcılar Kra U Kadıköy KONAK (48 2B 06) 1 AS (36 00 50) Et Ko Suçsuz Olutn 2 Son kusu 4 ncü hafta Gerçek ATLANTIK (55 43 70) SINEPOP (4* 24 22) Sınıfta Şenhk Şehvet Duskunlen (2 ın KENT (36 06 12) 1 cı hafta.) ".eydınin Aşkı 2 Kader Degışmez SAN (40 67 92) 1 SUREYYA (38 06 82) Tek Başına 2 Çıfte 1 Çelık Ellenn KaraNıkah. tesi 2 Aşk Hıkayesl USKUDAR (33 34 75) YEN1MELEK (44 22 89) 1 Seks Cınayetl 2 1 Altı Yenılmez Adam Sevıs.ir ncusın? a Uyanıs Boğazıcı Ünıversıtesı Folklor Kulubu adına yazılı bır acıklama yapan BÜFK Boşkanı Suat Soysal, halk kultürüne ılıskm catışmalarında varrrak Isred ^'e r ı hedeflerı anıatmışl.r BUFK hakkında cıkan haber lerın kamuoyunu yanıltıcı bır nıtehk toşıdığına değınen Suot Soysal, acıklamasında ozet le Ş J goruşlere yer vermıştır «Başlangıcta yalnız holk oyun ları ca.ışmaları yapan BUFK, gelışme surecı ıcınde calışmo larını halk bılımını ılgılendıren dıger konulara da yoneltmıştır. Kısacosı halk oyunlarının. halk bılımının tumü olmadığı, f bu un ıcınde bır parca olduğu w ovoimıştır Boylesı bir yakla şımla bugun BUFK bünyesınde bır yandan pratık calışmalor surdurulurken, bır yandan da bu konularda bılgılendırmeyı ortırma, kavrayışı derınleştırrns VÖ bazı cözümlemelere gıt Boğaziçi Üniversitesî Folklor Kulübü'nün açıklaması