Katalog

CUMHURİYET 7 HAZİRAN 1978 BEŞ Atom santralı, Akdeniz'de turizmi ve su ürünlerini yok edecek Morun, yeşilin, mavinin bir renk cümbüşü içindeki en güzel görüntusü Akdenizdedir kuşkusuz. Toros yoylalarından, karlı tepelerden esen tertemiz rüzgâr cam ormanlorını yalayarak iner kıyılora dek. Kırçiçeklerinin kokusu iie karışarak tatlı bir serinliğe dönüşür ve Akdenizin derinliklerine akar... Denizi çam kokar, ciçek kokar. Havası bir başkadır Akdenizin. Güneşi tatlı, mehtabı sihirlidir... Bereketlidir toprakları, meyvanın en güzeli, sebzenin en iyisi hem de bolca bu yörede yetişir. Dünyanm dört bir yanına her mevsimde narenciye yollar Akdenizli üretici. Şarkılarda, türkülerde «Cennet köşe» demişler... Beton yığını gökdelenler icin de bunalan binlerce Amerikalı. zehirli sanayi artıkları içinde yoşadıkları icin akciğerleri kurum bağlomış yüzbinlerce Avru polı her yıl bu mevsimde kendılerini Akdenizin temiz ve saf doğasının kucağına atar. Akdenızi, Akdenizin doğasını, Akdenizin temiz, saf, konuksever insanını anlatmak o kadar zor ki... Tüm bu zenginliklerden bir gün yoksun kalacağını, bırakılacoğını düşünmesi kahreder bitirir ınsanı. Türkiye gibi geri kolmış ülkelerin. gelişmlş süper güclerce nasıl sömürüldüğü gerçeği göz bebekierımizde civi gibi saplı dururken bunu cıkarmak yerine yabancı markalı gözlükler de nemekte ısrar etmemizin sonucu bir gün gelecek Akdeniz'e Akdeniz'e Niikleer Saldın ELVEDA AKDENİZ ra, gözümüze aşık» olmadıklarını artık kemen herkesin anladığı, bildiğı cok uluslu sömü rüciı gücler gösterrrış. Herşsyi «Yabancılar bizden lyi billr» duygusuna kaptırmışız bir kez kendimizi. Bu konuda da öyle olmuş, yabcncılar bize «Enerji darboğazından cıkmak, kurtulmak istiyorsanız, otom santralleri kurun.» demişler. Dünyada nenüz ne oldugu kesin olarok biünmediği, ge tirdikleri ile göturdükıeri saptanmadığı halde tümü ile dışa. super devletlere bağımlı bu öneriyi tutmuş baş tacı yapmışız biz de... 10 yıldon beri uğroşıyoruz üikemizde bir nükleer enerji santralı kurmak icin. incelemeler. etüdler yaptlmış. Türkiye Elektrik Kurumu (TEK) uzman muhendislerince yapılan incelemeler sonunda bir rapor düzenlenmiş. «Sistemimizde gerek ekonominin ve gerekse işletmo kalitesinln yükseltilmesi yönünden nükleer santrallerin Kuzey Batı Anadoiuda teslsi gerekmektedir. Translent stabilite ve frekans degişimi yönünde nükleer sant ral yerinin ve gucunün sistemde test edilmesinde Kuzeybatı Anadoiuda 750 MW (a) kuruiu guc ve bu halde SİÜVRİ (İstanbul) mevkll doha uygun bulunmuştur.» Evet. görüldüğü gibi uzmanlar önce Silivriyi secmişier. Sonra bundan vazgecılmiş. Santral EŞKEL (Burso) da kurulsun denmiş. Ve burodan do her ne sebepie. vazgecılerek Ak denize iniimiş... Ekonomik verimi ve turistik potansiyeli ile Türkiye'nın paho bicümez değerdeki bir bolgesine. Mersin ile Antolya'nın orta yerindeki Akkuyu'ya... Üstelik bu santrol ne amaçla kuruluyor biliycr musunuz? Kuzeybatı Anadolunun elektrik açı ğını kapamak icin. BİR BAKKAL HESABI Siliîke'nin 43 kilometre botısında ve Mersin Antalyo karayolunun 5 kilometre güneyin deki. doğal görüntusü ile insonı büyüleyen bir koyun icine kurdurulmak ıstenen atom santralinin gücü 600 MW olacak ve şimdikl hesoplara göre de bir milyar dolara maloloçak Ve eğer bir aksaklık olmazsa 1985 yılında bitecek. Şimdı dilerseniz gelin biraz hesap yapalım. aUzmanlann varsayımları doğ ru çıkar santral bir milyar dolara mal olur v« de 1985 yılında biterse... Bir milyar dolar bugünkü paramızla yaklaşık 26 milyar lira eder. Yılda ortalama yuzd« 30 ora nında paramızın değer kaybettiği gerçeği ile hesabımızı sür dürürsek santralın 1985 yılındaki maliyetinin 80 milyar lirayı aşacağını görürüz.ı Mehmet MERCAN Nükleer Santrala karşı cıkan içkobirlik'in broşürünün kapagı girmeye, kıyılarında oturmaya değıi, bakmaya bile hasret ka iocağız. Evet, bir gün gelecek, bugün Akdenız kıyı şeridınde gördügümüz rengarenk, otel, motel. kamping, gazino ve plaj tabelalarının yerine caproz iki kemik ortosma çizilmiş «Kuru kafa» resimli ve üzerinde «Dikkat! gl rlimez OLÜM TEHLİKESİ» yozılı tabelalarla karşılaşacağız. işte şimdi Akdenlz icin boyle bir gelecek hazırlıyor çok uluslu somurucu guçler... SJÜVRJOEN AKKUYU'YA Hemen her önemli konuda olduğu gibi icinde kıvrandığımız «Enorji darboğazundan kur tulmanın (!) yolunu da ıKaşımı tahmin edilmiştir. Bunun 30 milyar kilovatsaati ekonomik olarak üretilebilir. Nehrin enerji potansiyelinin yüzde biri Fırat kolunda, yuzde dokuzu Murat kclunda ve yuzde doksanı aşağı Fırat havzasındadır. Teklif edilen prcje sayısı 25 TEK Nükleer Enerji Dairesinolup bu projelerle 1 300 000 Ha. ce düzenlenen 1976 tarıhü ve sulama yapılacak 23 milyar ki?7 sayılı «Nükleer Santral Yer lovatsaat enerji uretilecekiir. Seçimi Raporu Özeti»nden anTesislerin topiam maliyeti 23 ladığımıza gore bu yöredeki milyor TL.'dır. 170 hektarlık bir clon icinde iki Yatırtm masrofiarı da 30 35 hctîa daha fazla santral kurulmilyor TL. tohmin olunmuştur.» ması düşünülmektedir. 30 milyar kılovatsaot ekonoTümü ile dışa boğımlı Atom mik enerji potansiyeli bulunan Santralleri icin bırkac 80 milyar tek Fırat nehrsmiz vorken. kalklirayı göze alm;şız demek ki... rrış 10 yıldan berı ne olduğunu kimsenın kesin oıarak bilmedıYıllor önce yapıian ınce!emeği bir (Nükleer enerji»nin peşilerde doğal kaynaklanmızın, one takılmışız. Bu gecen 10 yılızellikle nehirlerimizin enerji pomızı ve de harcadığımız bunca tansiyeli bakımmdan dünya ccdovizi Fırat'a akîarsaydık olpında bir verime sahıp olduğu maz mıydı? ortaya cıkorılmıştır. Bilindiği gibi Fırat üzerinde Devlet Su İşleri Örgutünce Keban ycpıldı. Her biri 155 bin 1963 yıllannda düzenlenen (Flkiiovat gücünde 8 türbin olarak RAT HAVZASI VE MUHTEMEL GELİŞME PLANUnın 6 ve 7. kurulan Keban bir hayli gecıkmiş o'masına kcrşın da 9 milsayfalarmda aynen şöyle 6eyar liraya mal oldu. nilmektedir. Akkuyu'da kurulmasına calı«Fırat enerji bakımmdan busılan ve ihale işlemlerine başyük ve ucuz Imkânlar bohşeden lanan Nükleer Enerji Santralı bir nehirdir. Fırat havzasında ile Keban arasında bir karşılaşgros yıllık ener|i uretimlnin 85,5 tırma yaparsak. milyar kilovatsont olabileceği Keban'daki üretim 1 24 000 Kw. Kebcn'ın maliyeti Yaklaşık 9 milyar lira Atom santralinin üretimi 600 0C0 Kw. Atom santraünin moliyeti 80 milyor lira. Görüldüğü gibi atom santral'r.in maliyeti (insana, deniz ürünlerine, tarım ürünlerine, turizm kaynaklorına verecegi zararları bir yana bırakırsak) Keban'ın 9 katı. Yurdumuzda kurulmasına calışılan Nükleer Enerji Santralı :!e ilgili Makine Mjhendisleri Odası Adana Temslicisi Yük. Elektrık Muh. Yaşar OKŞAŞOĞLU'nu dinleye'im. «Nükleer teknolo|iye gecmek isterken Türkiye'nın karşısında önemli sorunlar olduğu gözden uzak tutulmamalıdır. Nükleer santral yapımınm teknolojik ve mali dış bağımlılığı diğ*r santrallerin tümünden cok buyuktür. Yabancı teknoioji ile, buyuk ölcüde yaboncı işciliğe dayanmaları, yapımda oiabilecek zomanlama aksaklıkları, maliyeti oldukça yüksaltecektir. Kullanılmosı gereken nükleer yakıt özel bir teknolojik ürelimle yapılabildiğinden ülkede niikleer yakıt hammaddesi butunsa da nükleer teknoioji alt yapısı bulunmadığı surece işletme süreci icinde buyuk ölçekte dış bağımlılık söz konusudur. Kısocası stratejlsi iyi bsllrlenmemiş bir nükleer teknoioji fuil oil santrallerine benzer bir tuzak oluşturabilir. Nükleer enerji dönemlne gözü kopalı girmek yerine ulusal teknoiojinin oluşmasını sağlayıcı uygun bir geçiş dönemin* gerek oiduğu kesindir. Bugun icin TEK'in ihale etmeye çahstığı 600 Megavatlık ilk nükleer santralin YAKITI 5 YiL İCİN ŞARTNAMEYE GÖRE YAPIMCI FİRMA TARAFINDAN KARŞILANACAK, YERLİ YAKIT İLK KEZ 1990 YILINDA REAKTÖRE YÜKLENECEKTİR. Yerll nükleer hammadde kaynaklarının yeterli olmaması durumunda ithalin de bir sorun olocağı kuşkusuzdur. Ülkemizin ekonomik hidroelektrik gizii gücünün 90 milyar vatsaat, teknik hidroelektrik gizil gücünün 130 milyar kilovatsaat olduğu, linyit santrallerinden üretilebilecek elektriğin 55 milyar kilovatsaati aşacağı ve bitümlü Şist santralleri kıırulabileceği anımsanırsa 1392' ye dek olan donem Içerisind» ağırlıgı taşıyacak su ve kömür santrallerinin dışında başVa santrallere gerek olmadığı açıktır. Özellikls dışarıdan ithal edilecek petrol ve nükleer yakıta dayalı santraller düşünülmemelidir. Sonuç olarak elektrik santrallerlnin kurulusunda teknolojik ve mall dış bağımlılıklardan kurtulabilmek icin enerj! makineleri ve elektroteknik ekipman endüstrinin devlet eliyle kurulması sağlanmalı ve çabuklaştırılmalıdır.» YARIN: NÜKLEER SANTRALLERİN MARİFETLERİ Yeni İnfaz Yasası'nm yavınlanması ile cezaevlerinden tahliyelere başlanacak ANKARA (Cumhuriyet Bürosu) Adolet Bakcnı Mehmet Can, yeni infaz Yasası Resmi Gazetede yoyınlonır yayıntonmaz cezaevlerinde tulunan 5000 dolayında hükümlünün saliverileceğini söylemiştir. Konu ile ilgıli çalışmalar sürdürülmektedır. infaz Yasasından yararlanma, her hükümlünün kendi hükumluluk süresi ile ilgili bulunmaktadır. Adalet Bakaniığı yetkilileri, bu konuda şu örneği vermişlerdir: Örneğin 3 yıla hükumlü bir mahkum eski 547 sayılı yasanın ilgili hükmünden yararlandığı icin, cezasınm bir yılı indirilmekte. ikı yıl yatmış olmoktadır. Yeni Yasoda hükümlülük surelerıni calışarak geçirenlere her cy icin 6 günlük bir indirım sağlanmaktadır. Ayda 6 gün. yılda 72 gun olarak hesaplanmaktadır. Bu hükümlü, yeni Yasaya göre, 144 gün daha yarar lanmakta ve bu kadar süre erken salıverilebilmektedir. Adalst Bakom Mehmet Can, halen Türkiye'de 53.000 tutuklu ve hukü/nlünun bulunduğunu bıldirmiştir. Cezaevlerinde bulunanların yarıdan fazlası tutuk ludur. Yılda cezaevlerine giren lerın sayıları ise 200 bin kişidir. Şartlı salıverüme nasıl iyi holi gorülmeye doyalı ıse. infaz yasasından yararlanma da, tÇolışma» esasma dayanmaktadır. Adalet Bakonı Can, İnfaz Ycsası uyguiaması ile ilgili olaraK şunları söylemiştir: ' (İnfaz Yasasında yararlondırma için açık ve yarı açık cezaevlerinde çalrşma esasını ge tiriyoruz. Açık ve yarı açık cezaevlerine gidenler, orada çalışanlar, ucretlerini alacaklar, ailelerina yardımcı olocaklar, Buna karsılık. iki kez acıktan kapalı cezaevlerine donenler infaz Yasasının indiriminden yararlonmıyacaklardır.» Adalet Bakanı Can, yasaya bir ek madde konduğunu, bununla kapolıdo bulunup da, colışamıyacak durumda olanlann ve acık cezaevi olmadığı icin gönderümıyenlerin de Yasodan ve indjrimden ycrarlanabileceklerini açıkiamıştır. HÜKÜMLULER VARTO EVLERİNDE ÇAUŞACAKLAR Adalet Bakanlığı ile imar iskân Bakanlığı crasında bir pro tokol yapılmış. Varto deprem evlerinin yapımında cezaevlerin deki hükümlülerin calıştınlmalan kararlaştırılmıştır. İlk partide 250 deprem evinin yapılması öngörülmüştür. Varto' da caiışacak hükümlülere. siı lâhlı muhofız da verilmiyecektir. Adalet Bakorv Can, 16 olanacıK cezaevlerinin sÖyısÎBin. 34 e cıkarıldığını da belirtmiş, «Ancak cezoevi bulmo sıkıntısı çekmiyecegiz» demiştir. Can. «Acık cezaevlerinden kocanlar, İnfaz Yasasının getirdiği kolaylıklardan artık yararlanamıyacaklardır» diye eklemiştir. SİYASAL HÜKÜMLÜLERİN DURUMU Halen Niğde'de, Adapazarı'nda ve ceşitli illerde bulunan ve cezalan yüksek olan siyasol hükümlülerin ilk elde İnfaz Yasosından yorarlcnarak dışarı Cikamıyacakları bildirilmektedir. • Af Yasasından yararlanarak cezalan indirilen yaşam boyu hapis cezasına carptırılmış olonların durumları ile. İnfaz Yasasında belirtilen yaşam boyu hapis cezalarırıa carptırılanlar arasında, Yargıtay Genel Kurulu'nun kararı nedeniyle bir çelişkinin bulunduğunu belirten ilgiliier, bu celişkili durumun hükümlüler lehıne cözümlenebilmesi icin oolişmalor ğını do**ociklamışlardır. ' .Adalet Bakanı Mehmet Can, Adalet Bakanlığı Müsteşarı ile Bakanlık Genel Müdürlerini top lıyacağını ve bu konunun cözümü icin görüs alacağını, bununla ilgili clarak Yargıtaya da başvuracoğını söylemiştir. Bakan, (Bu konuda tek düze uygulamaya girmeye calışacağız» demiştir. «ÇALIŞANLAR KENDİLERİNİ DE YARATIRLAR» Adatet Bakanı Mehmet Can, infaz Yasasına. hükümlülerin topluma kazanaınlması acısından cok onem verdığıni bildir miştir. Adalet Bakon!ığmüa islâh ve İnfaz Genel Müdurluğune Mehmet Can tarafından getirilen yeai Genel Müdür Veli Oevecioğlu da (Çalışan, bir sey yaratırken kendislni d» yeniden yaratır» demektedir. Yeni infaz Yasosının ruhuno bu anlayış egemen olmu>ıur. CEZAEVLERİNDE DURUM Adalet, Bakanı Can. cezaevlerinde yatanlara yeni bir anlayışla *eğiWlkleVini anlatmış, «Şlmdiye kador hakları aronmıyordu hükümlülerin. Haklarını arayanları hucreye atmışlar. Biz bunu değiştiriyoruz. Zindancılık yerine insancıl anlayışı gatiriyoruz, cezaevlerinde sac kesmeyi kaidırdık. Basını, TRT'yl Televizyonu soktuk cezaevine. hükümlülerin yakınlarına telefon etmelerini sağlıyoruz. Gonullu ziyaretçi yöntemini getiriyoruz» demiştir. Acı Bir Kayıp Cemiyetimiz üyelerinden değerli arkadaşımız, gazeteci yazar. Adnan TAHÎR'i kaybetmiş bulunuyoruz. Uzun yıllar mssleğimize değerli hizmetler ifa eden arkadaşımızın bu elim ziyaından duyduğumuz derın teessürlerimizi bıldırır. ailesine ve meslekdcşlarimıza başsağlığı dıieriz. GAZETECİLER CEMİYETİ NOT: Cenozenin kaldınlacağı gün ayrıca bıldırilecektir. Cumhur^iyet 8554 ACI KAYBIMIZ I Gercek ve ilerıci yurtsever, aydın Kırşehirli Emekli Öğretmen RAMAZANSAYDAM insonın, insanı sömürmedıği, barış icinde ve özgür bir Türkiye'yi göremeden bu uğurda mücadele verdiğı yaşomını 5 6 1978'de yitirdi. Anısı acımıza ortak oisun. DAMADI (Cumhuriyet: 3557) Günün Kitaplan bilim vc sosyalizm yayınları EKONOMİ POÜTİK (John E«ton), yakında çıkıyor. VİETNAM DEVRİMİ ( U OUM). yeni çilrtı, 25. PORTEKİZ OEVRİMİ (Gil Gra«n), y«oi çılrtı, 20. FAŞİZM ÜZERİNE OERSLER (Pa<miro Togliatti) 35. TEORİK VE SİYASAL DÜŞÜNCELERİ (Mso Ts«tııng) 30. OİYALEKTİK VE TARİHSEİ MATERYALİZMİN ALFABESİ, « . ÜTOPİK VE BİLİMSEL SOSYAÜZM (Leran) 35. BİRLESİK CEPHE. HALK CEPHESİ. VATAN CEPHESİ (V. B O M V ) 45. OÜNYA KOMÜNİST HAREKETİNİN ORTAK BELGELERİ (1957 1976) 25. LENİN KOOPERATİF PLANI VE BULGARİSTAN KOOPERATİF HAREKETİ (Sulemeiov) 25. BİLİMSEL SOSYAÜZMİN DOCUŞU (Bottigalli) 40. YOLDAŞIMIZ HO CHİ MİNH (L. Figuere*. C. Foumiau) 30, STALİN (J T Murphy) 40 KARL MARX VE OOKTRİNİ (Lenın) 25 TSANKOV'UN KANLI FAŞİZMİ (N. Hristozov) 25. VİETNAM HALK SAVAŞININ ZAFERİ (Giap) 15. ÇAÛDAŞIMIZ KARL MARX (G Cogniot) 25. KOMÜNİST MANİFESTO DAVASI. 15. OEVLET VE İHTİLÂL DAVASI. 15 GÖLGELER ORDUSU (J Kessfel) 25. BOLŞEVİK PARTİSİ TARİHİ, 60 BÜTÜN ÜLKELERİN İŞÇİLERİ BİRLESİNİZ!. 40. DEVLET VE İHTİLÂL (Lenln). dordüncü baskı 25. PROLETARYA DEVRİMİ VE DÖNEK KAUTSKY (L«r»«n), Dçüncö basVı 25, KOMÜNİST MANİFESTO (Marx Engels) 12.5. YASASIN HALK SAVAŞININ ZAFERİ (Lin Piao). üçüncü baskı 15 OİYALEKTİK VE TARİHSEL MATERYALİZM (J. Stalin). yedinci baskı 10. PEKİN • MOSKOVA ÇATIŞMASI. ücüncü baskı 25. DÜN KÖLEYDİK BUGÜN HALKIZ (G. P Horvath) üçüncü baskı 25. MARX VE BİLİM (B«rnal). ikinci baskı 10. BİLİM VE SOSYALİZM YAYINLARI. Ataç Sokak 36/2, Yenişehir Ankara.Te) 17 03 27 sait faik ayik siyssi gendk deraei/sayı1/haziranB78 ana arın il SELÇUK BARAN nAÜFİDE GÜZİN ANADOL GECELEYİN ŞİİRLER 15, TL. ÜLKER ANADOL BACÇIL MARAL ŞİİRLER 10, TL. İsteme Adresh P.K. 10 Beylerbeyl/İSTANBUL f turqan arınır sırrı öztürk j 15/16 HAZİRAN OLAYLAR rsiEDErULERİ DAVALAP BELOEiER ANK.AR VOflUMLAR isci sınıfı sendikalar Rboy 536 s. 50 lira SORUN YAYIIMLARI isteme Adres;: P.K. 231 Aksaray/işt. Türkiye DaĞıtım: TEMEL DAGlTIM Okar Yayınları P.K. 1365 İstanbul yeni bir cfcnemin eşiğinde HALİT ÇELENK IDAM GECESI ANILARI VE KARARLAR GEZMİŞARSLANİNAN • ; YENİ nİR ÜÖNEMİN E ŞİĞİNDE! • 'GEN^t İGİ\ YOLU İŞÇİ SINIFIMN POI İ"TİKHAKEKETİNİN YOLUDUR • İYOĞUN BİR DÖNEMİN OÜŞÜNDURDCK% LERl • DOLMABAHÇF. 68 •»ÖĞRENCİ ! ÖRGÜTLERİNDEfSECİMLER YAPtURKEN w • 2ÜNGULDAK MAOEN " k A Z U A R l " NE İİ DE SON OLACAK' Ftyatı:10TL..« Abone Koşutîarı: b aylk <« TL , ıJ Yıihk 100TL.«PostaÇeki No: 10961 ; • hV Mparijicrdc pos?3 pulu göndeıiimesi • Adrt ,. (A'K Bulvarı 14/21 Demir'epe / ANKARA Nail Gurelı EVDE KALMIŞ KIZUR DOĞAN HIZLAN kitcbo yazdığı önsözde şöyie diyor. tToplumbilime konu ve malzeme olacak nice konuyu. belgeyi o, röportoilarmda röportaj giysisi icinde vermiştir. Nail Güreli'nin röportajları toplumumuzun kanavicesi. Anlatımındaki yalınlık. gözlemciliğindeki ustalık. seciminriski üstün niteük.» OoO Evet, bu kitapta yer olon röpor'ajlar şimdiye dek sekiz cdül kazandı. Okunmaya değer yeni bir edebiyat yapıtı. 30 Lira. Bütün kitapcılarda. Genel Dağıtımı Hürriyet Yoyınlorı, İstanbul GENBL DAĞITIM: GE • DA YAZIŞMA AIîUESİ: P.K. 512, K1ZILAY ANKARA ülke yayınlar