Katalog

ONİKİ CUMHURİYET M HAZİRAN M78 EKONOMI... EKONOMI... EKONOMİ... EKONOMI... EKONOMİ... EKONOMI... EKONOMI... EKONOMİ... EKONOMU EKMEK FİYATINI ARTT1RMAMA KARAR1 İLE HAZİNEDEN 3.3 MİLYAR LTRALIK SÜBVANSİYON YAPILACAK • DÜNYA BUĞDAY FİYATLARININ YÜKSELDİĞÎ VE STOK BUĞDAYIN 1.5 MİLYON TONUNUN SATIŞ BAĞLANTISININ YAPILDIĞI BİLDİRİLİYOR. Fütun ÖZBİLGEN ukumetın buğdaya ortalama 330 kuruş. taban tıyat vermesl ve Toprak Mahsullerı Olısının buğtfay satış tıyatını 260 kuruş olarak sablt tutma kaıan almosı bugdayın kılosunda. yapılan masraflarla bırlıkte, 110 kuruşluk subvansiyon yapılmasına yol acacaktır Alman bıjfliye gore bır kılo buğdayda masrOf 40 kuruş olarak hesaplanmakta alış ve satış fıyatları arasında da 70 kuruş fark bulunmaktadır. Boylelıkle Toprak Mahsullerı Ofısının bu yıl yaklaşık 3 mılyon tonluk buğday alımı yapması ve bu buğdayı 260 kuruştan sotması sonucu Haz neden yapılacak subvansıyon 3,3 mılyar lıraya cıkacaktır TürkiyeAET Ortaklık Konseyi aralıkta toplanacak Uluç GÜRKAN ürkıye'nln, Avrupn Ekonomık Toplulugu ıls arasındakı ortaklık anla^masının bazı ma ıdelerının degıştırılmesl yolundakı onenierını saptamak uzere onumuzdekı gunlerde calışmalara taaşlanacaktır Bu amacla, ha/ıran ayının ıkınc| yarısında Di!?ışlen Bakanlığındu bır dızı toplantı yapılacaktır Turkıye'nın dagışıklık onerılen. TurkıyeAET Ortaklık Konseyı'nın, buyuk bır olosılıkla, aralık ayı ıcınde yapılacak toplantısıncla ele alınacaktır Ancak daha once sorunu derınlığıne tartışmak uzere Dışışlerı Bakanlıgı tarafından bır grup AET yetkılısı Turkıye ye cngrılacaktır AET yelkılılerıno, Turkıye nln AET Karşısındakı tutumunun son ekonomık onlemler lle bırlıkte anlatılacağı bıldırılmektedır Turkıye'nın AET anlaşrnasında ongordugu doğışıkllkler, Başbakan Bulent Ecevit tarafından mayıs ayı sonundo AET Komısyonu Başkanı Roy Jenkıns'e sunulmuştur lnqıltere'de cıkan «The Economlst» dergısınde belırtildlğıne gore. Bulent Ecevit, ano başlıklar bıcımınde aşağıdakı konular uzerınde durınuştur• Gurnruk tarıfe Indlrımlerı, Turklye'nln korunması geroken yenı sanayilerın gellştırılmesınl onlemekteriır • AET tarafınrlan Turkıye'nın tarımsnl ıhrac urunlerıne tanınan oncelıkler benzer olanak'ar otekı Akdenız ülkelerlne de tanındı<5ı tcın on«mıni yitırmıştir • AET, Turk Işcılerı lcın aralık 1976'da ongorduğu sfrbest dolaşım konusunda kendısni duşen llk adımları atmakto gecıkmıştlr Bu durumda, 1986 yılınrla dolaşımın butunuyle ssrbestleşmesı olanaöj kaybolmuştur. T Türkiye AET anlaşmasının bazı maddelerinin değiştirilmesi için çalışmalara baslanıyor. Türkiye'nin AET karşısındaki tutumunu anlatmak üzere, Dışişleri Bakanlıgı bir grup AET yetkilisini çağırıyor. TÜRKİYE NIN AET TİCARET HACMİ İÇİNDEKİ YERİ (VÜZDE OLARAK) Yıllar 1965 1966 1967 1968 1969 1970 1971 1972 1973 1974 1975 1976 1977 AET ithalâtı lclnde Türkiye'nin Ihrocatı 0 39 0,30 0.29 0,24 0,25 0,24 0,24 0,26 0,29 0,25 0,21 0.28 0.22 AET ihracatı lclnde Turkıye'nln ıtholatı 0.35 0 46 0.45 017 0.40 0,30 0 45 0b4 bargosunun boyutları ıcınde Bırloşık Amerıkn lls ılışkılerl gergın bulunan Turklye, Avrupa'dan i»r turlu yardım ıstomek durumundadır Carter yonetımlnın de AET uyesı dokuzları bu yardıma zorladığı bılınmektedır Ancak, sıloh konusu 9İ9 olındığında, Turkıye'nın Avrupa sılahlarıno anı bır donuşu pek kolay olmnyacaoa bonzemckt^dır Avrupa sılahlarınırı Turkıye'dokı yayqın Amorıkan donanımıyla bırlıkte kullanımı guctur Turkıye ayrırn Yunanıstan'ın AET'ye tam uyelıgı konusuylo da yakınrinn ılgılıdır Yunanıçtan'ın AETye 19R0 ya da 1981 yılında tnm uyelığı beklcnmpkledır Bruksel'de bulunduğu sırada Bulent Ecevit. AET kararlarının oybırlığıyle alındıgına ışaret eclprpk, Yunnnıstan'ın Turkıya y« karşı veto olanogına kuvuşacagındun duyduğu endışeyl de dıle getırmıştır Yunanlstan'ın AET'yl Turkıye aloyhıne cevırmesıne karşı, Ingıltere Oısışlerı Bakanı Davıt Owf>n, Kıbrıs f)ıbı Dogu Akrienız sorunları els alındıâmda Turkıye'nın AET Sıyasî Komısyonunda temsılını onermıştır Ancak bazı AET ulkelerı. uye olmaynn hır ıılkeye boyle bır olanagın verılmesının lopluluk ılkelerıne uymayacagını savurımuşlardır Bu koşullarda «The Economltt» sormoktadın «Turklye, tam uyelik lcln AET'ye boşvurmolı rnıdır?» Ingılız dergısıne gore AFT'nın Poriekiz gıöı takır bır ulkeyı knbule hazır olması, Turkıye nın tam uyelıgını de olası kılmaktadır Ancak Turkıye'nın yaklaşımı bu dngıldır Tuıkıye kendısınn AET rpkabetı kar^ısınrta dayanabılecek olcurte qelıştığıne ınunnıamaktadır Aranan cozunı ekonomık acıdan ortaklık anlaşmasının bazı madd<v lerinın lyıleştırılmesıdır Sıyasal bokınıdan ıse olayların gnlışımı henuz bellrsızdır Devlet Planlama Teşkılatının, Tuıkıye'nn AET ortaklığından ayıılıııabi ve Tıcaret Anlaşın'J sı yapnıası yolundakı onerısını. sıyasi Hlşkılsr acısmdan benımsemeyen hukumpt nııgun ıcm kalıcı bır sıyasi cozumu de saglayabllmış degıldır 0.54 0,62 0,79 0.70 0.65 olunılu bır hova yarattıq'ı bellrtılmektedlr AET Komısyonu yetkılılerı ortaklık anlaşmasında genış kapsamlı bır degışıklık onerısı beklerken, Ecevıfın yaklaşımının yumuşnklıgından duydukla rı sevincı acıklamakta sakınca gormemışlerdır. Bulent Ecevit 6 mılyon Avrupalının ışsız bulunduğu bır ortamda. AET'nın Turk ışcılerıne serbest dolcşım olunağı tanımasının gucluğunu Kabul etmıştır Buna karşın, AET nın bazı ıstıhdam olanaklarını Turkıye'de yaratabıleceğı uzerınde Ourmustur Bulent Ecevit AET yaunmlorını ortak bır tenıele dayalı olarak Turkıye'ye cekmek ı^temektedır Bu yotırımlora Aıap sermoyebinın katkısı da ongorulmektedır. H Ecevit bu orada. AET'den Turk Ihrnc urunlerıne bundan boyie kısıtlama uyqulonmayacoğına ılışkın garantl de Istemektedır Gercekten. ılışıktekı tablodan da ızlenebıleceaı qıbı Turk AET dış tıcaretl, kısıtlamalardan da etkılenerek olumsu7 bır gellşlm gostermekterlır AET ıtnalâtı ıcınde Turkıye'nın ıhraccıtının poyı a/nlırker\ AET ihracatı ıcındo Turklye'nın ıthalatı onenılı olçudo artmıştır. AET'NtN YAKLAŞIMI Başbakan Bulent Ecevıi'm Bruksel'dekl tnmaslarının Turkıye AET ılışkılerı konusunda YUNANİSTAN SORUNU trevıt Hukumotı ıcm AbT j,orunu solt ekonomık yonuyle onem taşımamaktadır Sılâh am Az sürümle yüksek kâr sağlama yolu terktdilmeli • HÜKÜMET İŞVEREN ÇEVRELERİNIN ISTANBUL TOPLANTISINDA KONUŞAN ECEVİT, SANAYICİLERDEN *BOL SÜRÜMLE KAZANMAYI ÎLKE EDINMELERİNλ ÎSTEDI Kenan MORTAN ' «Blı turkly» Cumhuriyetlarl Hukum»tl«rınden yanayız. Aına bunlardan bazısı TC'yl kucuk yazdırır, bazısı ise buyuk. Bu hukumet buyuk '/azdırmiftır. Helal olsun » Bu sozlerı sokaktakı sade yurttaş soylemiyordu Bunu, AP yakını olarak bılınen Turkıyo Işveren Sendıkaları Konfederasyonu Başkanı Hallt Narın, Ecevıfın konuşmasından sonra akşam verılen kokteylde soyledl Istanbul'da gectığlmiz gunler ış cevresı tarafından yopılan yoğun ekonomık değerlendırmeler, Başbakan Ecevıfın Istanbul zırvesı ıle noktalandı. Sonucların cok yararlı olduğu gozlendı Bır Nurullah Gezgın'ın, «Hükumetln cesaretle aldıgı İttlkrar Tedbirlerinin llke olarak yanında yer aldık», bır Feyyaz Berker'ın, «Dı» ekonomlk çabalarda hükumetl destekllyor, yanındayız», bır Sakıp Sabancı'nın «Vergller gunun lcaplarına uydurulmalıdır» demesındekı neden neydı 7 Kanımızca, bunlar Ecevlfın şu acık sozlerınde saklr «Gltıem n* gelecek Gelen 70 sente muhtac anlayış olacak. Artık cağa uygun degışıklık yapılmalıdır. Yapısal değlşlklik bir Ideoloflk d«gil, ob|ektlf zorunluluktur. Işadamlarının blzden ceklnmelerin» neden yoktur. Bazı onemll dogal kaynaklar dışında, hukumetin bır devletleştlrme progromı yoktur. Öyle blr nıyetlmlz d* yoktur.» Uzmanlar buğdayda subvanslyonun gecen yıl da yapıldıgını ve geCen yıl buğday alım ve satım ortolaına fıyatı ıle kılo başına yapılan 40 kuruşluk masraf sonucu bugdayın kılosunda yapılan subvonsıyonun 70 kuruş olduğunu bıldırmektedirler. Bu nedenle gecen yılkl fıyatlara gore var olan kılo başına 70 kuruşluk subvan8iyon bu yıl destekleme flyatının ortalama yüzde 14 oramnda arttırılması sonucu 70 kuruştan 110 kuruşa yukselmış olmaktadır. Boylece gecen yıl Hazınenin ustlendığı 1,5 mılyar lıralık subvanslyonun üstiin» bu yıl 1,8 milyar lıralık bır subvansiyon daha eklenmiş olmaktadır Öte yandan dunya buğday fıyatlarının yükseldığı ve bugdayın dış satış fıyatinın kilo başına 330 kuruşa yaklaştığı bıldlrılmektedır Bu flyattan ıhracat yapılması halınde Toprak Mahsullerı Ofsınin ihraç ettığl buğdoyda zarara uğramayacağı bellrtılmektedlr. İSTANBUL ZİRVESİNDE İŞ ÇEVRELERİNİN İSTEMLERİ 1) Vergı tasarısında hnlka ncık şırketlerın verpılendırılmesı bıcımı değlştırılmelıdir. 2) Ucretler ıcın Hukumet Işcı Işve ren uçlusu oluşturulmalıdır. 3) Kur farkıarı kazanılmış hakları yoketmektedlr. Tahsıl edılmemelıdır. 4) Pıyasada para sıkıntıçı vnrdır Munznm mevduat karşılıklnn yu?de 5 duşurul melıdır 5) Kararlarda acelecılık, burokrasıde eğırlık vardır. SAOLAOIKLARI 1) Bu hukumler yeniden gozden geclrılecektlr. 2) Makul ucretler; makul kârlar ve fıyat istıkrarında sağlanabllır 3) Konu yasal bır sorundur Danıştay'aa ıncelenmektedır 4) Enflasyon donemlerlnın rahatlığı ve alışkanlığı ıle duşunemeyız Plynsadn para darlığı yoktur 5) Kararlar baştan oksayabılır Deneye de neye doğru bulunacaktır Burokrotlk darboğaz ıhracat kanalı ile onlenocektır. BUĞPAY ÎIIRACATI Dunya buğday fıyatlarının yukselmesmln yanısıra dış satış bağlantılarının da lyı gıttığl oğrenılmıştir. Yetkılılerden alınan bılgıye göre bu yıl sonuna kadar ıhrac edllmek uzere 1.5 mılyon tonluk dış satış bağlantısı yapılrmş bulunmaktadır. Boylece stok bulunan 3.5 mılyon torı buğdaydan 1,5 mılyon tonu sotılacak ve gecen yıllardan kalan stok mıktarı 2 mılyon tona duşecektır. Bu mlktarın 500 bın tonunun yasal olarak bulundurulması zorunlu stok olduğu bellrtllmekte, geri kalan 1,5 mılyon ton bugdayın da Ihrac edilebıllr bır potansıyel oluşturduğu Ifade edılmektedir. öte yandan bu yıl 16,5 milyon ton olarak nesaplanan buğday rekoltesınln 3 mllyon tonunu Toprak Mahsullerl OFisl satın alacaktır. Ofısın alacağı bu bugdayın lc gerekslnlmler lcın kullanılacak bölumü dışında 1,5 mılyon tonluk bolumunün yıne stoklanacağt ve böyleco stok miktarının sonbaharda yeniden 3 mılyon tona yükseleceğl belırtılmektedır. Dış satış fıyatlarının iyl glttıgi bu yıl stok" bugdayın Ihrac edilebllmesl halınde oldukca önemll b(r Ihracat gellrı elde edllebıleceğl hesaplanmakta ve bu nedenl» dış ulkelerle yapılan temaslarda stok bugdayın Ihrac edilebllmesl lcln clddı glnşımler yapılmaktadır. «son şans» olduğunu pek acık bıcımde vurguladı Istanbul'da ış cevrelerıne. Ama alışılniış konuşma bıcımlerınln otesındeydı Boşbakanın konuşması Bır konuşmadan C.ok blr konferansı andınyordu Yaptığı konuşma bugune dek, Turkıye ekonomısl ustune en kapsamlı. ayrıntılı ve yerlnde değerlendırmesı oldu «Turklye'de sanayi ayakta durmak Içln dışa dayalı, yaşamak ıcln ice yonelik olmuştur» dıyen Ecevit, bu carpık yapı ıcınde durust ışadamı olamıyacağı şu sozlerle dıle getırdı «Turkiye'de cok buyuk kârlar soğlama olanağı vardır. Bu Turk sanayllnln yapısını da belirler. Ama Işadamlarımız ne olpude Idealist olursa olsun, yoktan kazananlar gozler onunde olursa onlar da bu kârları kendlne hak olarak görur. Bol kârlı alanlara yonellr. Bu nedenle Turkiye'de 2. Dunya Savaşından bu yana temel sanoyller Ihmol edlldl. Gerçek sanayller gellsmedl. Türkl ya'nln pek zengin olmayan kaynakları Ise goste ris yatırımlorına akıtıldı.» Butun bunların arasında Ecevit sık sık Turkıye'de beş ay once egemen olan «doviz kabusu», «70 sente muhtaç» yapıyı hatırlotmoyı ılımal etmedı Turkıye'nın bu denlı yoğurı bunalımlur ıcınde demokrası saflarında kalmayı başardığını ıfade eltl. Ve ABD gezısındon bu ynno ,ureklı vurguladıgı, halka guvenını «Ulkelerin kalkınmasında en onemll unsur insan unsurudur» dıye rek bır kez daha ylneledl. sınırlondırılmasını gundeme getırdı Ecevit, ış cevıelerının ıstemı olan Işcı Işveren • Hukumst uclusunun kurulması konusuna degınmedı, ama, fıyat Istıkrarı ıcm devletln fıyat konlrollarına n cıkca gınşeceğlnın nltuıı cızdı «Arz lle talep esltlenlrse fiyat dengeye gelir» anlayışının sakotlığını dıle getırırken. «Ancak makul kar ve fiyat kontrollarında sağlıklı blr ucret duzeylnın Kurulmasını dileyebillrlz» dedı Vergılerln gereğı Iş cevrelerınm de ortak Istemıydı Hatta Gezgın'ın deyışıyle, «Cesaretl* ele alınmış zorunlu blr glrişlm» denılıyordu verg/ tasarısına Ancak bu konuda Kurum vergllerjnı.i gozden gecırılmesı, stopaı oranlarının yuksöltllmesıne karşi cıkılmıştı Ecevit az nma özlu dı»ğlndığı bu konuda «Vergı tasarıları yasalaşmalıdır. En kotusu bunu askıda bırakmaktır. Kıısurlar\ Mecllsler duzelteblllr» derken aynı bıcımde Malıye Bakanı MuezzınoÇjlu'nıın, «Halko acık şlrketler konusunda getlrllen eleştirılerde gercek payı var Bu hukumler, dlyalog cerceveslnde yeniden oblektlf bir değerlendlrmeye tobl olmalıdır» demesı, vergı taçorıiarında yakın gunlerda onemlı gelışımler olabıleceğının Ipuclarıydı Anrak, tum cevrelerın ustunde ıttıfak ettı^ı blr vergı tasarısına muholefetın tavrı ne olacaktı'' BOL SÜRÜMLÜ ÜRETİM... Ecevit, kâr ve kazanç kavranılarını oyırıp ış cevrelerınden «Az surumle yuksek kârlar sağloma yolunu terkedıp», bol surumlo kazanmayı ılke edınmelerınl ıstedı «Olanakların İyl ve sorumlu kullanılmasını» ısteyen Ecevit «Yoksa bu yıldan daha ağır bunalımları yaşayabilecegimizi» belırttı ve ış cevrelerınden «dışa donuk Ihracata glrifmelerini» ıstedı Bunun bır «yurl gorevl» olduğunu soyleyen Başbakan, pıyasada satışların durgun geclığınln bır gercok olduğunu «bunun ıse sanayınln dışo yonelınesı icın en uygun donem yaptıgını» knydettl. Ikı saate yakın Iş cevrelerlnln tüm önde gelenlerıne uzun ve yalm blr konuşma yapan Bnş bakan Ecevıt'ın son sozlerl, «Çozum Kurtuluş ge> riye donuste değıl» oldu. KÂRLAR MAKUL OLSUN Ucret dondurması konusunda başlayan tartışmalar, Başbakanm sozlerı ıle ılgınc bır bıcımn burundü. Ecevit, «iscl ucretlerl makul olmalı Bu konudakl cabalarımızı billyorsunuz. Ama kâr da makul olmalı. Üstelik sağlıklı ucretler ancak sağlıklı fıyat duzeyl II* olur» derken, ılk kez kârların KÂRLILIK ORANI Ecevıfın bu konuya Turkıye'dekl terör olaylarından hareketle varması llgincti. Ve Başbakan DEMİREL'İN SÖZLERt Öte yandan AP Genel Başkanı Süleyman Demırel'ın buğday taban fıyatlarınt eleştlrmesl ve uretıclnın aiınterınin sudan ucuzo alındığını soylemesı ekonomık cevrelerde «slyosı istismar» olarak nıtelenmektedır Demırel'ın Başbakan olduğu 1975, 1976 ve 1977 yıllarında buğdoy ıçın verdığl taban fıyatların duşukluğune dıkkat ceken cevreler, aynı donemde fıyot artışlarının da şımdıye kadar hızlı olduğunu belırtmektedırler Bllındığı gıbl buğday destekleme fıyatlarında en buyiık artışı 1974 yılında ortalama fıyatı 120 kuruştan 214 kuruşa yükselterek ve boylece yuzde 100'e yakın blr artış yaparak Ecevit Hukumetı vermiştı Daha sonra kurulan Bırınci MC donemlndo buğdoy destekleme fıyatları 1975'te yuzde 15.6 oranında yukseitılmış, 1976 yılında Ise yuzde 7,4 arttırılarak 261 kuruşa yükseltılmıştı 5 hazıran s«cımlerınden sonra kurulan Ikıncl MC HGkümetl Ise sıyasi Is'tıkrar tedbirleri olarak bır dızl ?om kararı almasına rağmen ve gecen yılın yüzde ,50'ye yaklaşan fıyat ortışlarına rağmen buğday alım flyatını 261 kuruştan 280 kuruşa yükseltmekle yetınmiştl Böylece Demırel'ın son Ikl yılda buğday alım fıyatlarında yaptığı artışlar yuzde 7 5 oronını gecmemlştl Bu gercekiere karşın yenl hükumetln buğday destekleme fıyatını yüzde 14 oranında arttırması karşısındo MC liderinin, «Hükumet bugdayın fıyatını «ok duşük verdi üreticlnln ahnterinl su#on ucuza kapattı» diyerek, kamuoyunun fcorştsına cıkması gulunc olarak nitelenmaktadlr. ' ngiltere'de yayınlanan dunyoco ünli haftalık «The Economlst» dergısi zomon zaman, olağan yayını dışında, «hu mete c>z«h raporlar hazırlamaktadır. Tuckıye' ye surekli elestirici gözle bakmayı al şkanlıga donuşturmuş derginin 24 mayıs 1978 tarihll dıs polıtıkaya Ilışkın raporunda şoyle bır bolunı vardır: I yıırt lcindekl gelişmeler sırasında böyl* blr goruşmenin yapılması daha da ilginc kılmaktod'r gezıyi. Aynı gezide İMF temsilcilerlnin «yapılan son devolucsyondan sonra Türkiye'nin dış safmlarındo blr gelışme olmadıgı ve devaiuasyondan beklenen yararların henuz sağlancımadırıı» göruşlerl Ecevlt'i onemll olcude sınırlandırmış olmalıdır. Gezlden donen Ecevit ayoğının tozuyia doğru İstanbul'a gıtmiş ve dışarda edlndıgı «Ecevifın son gezilennden daha da 6nemlısi, Sovyetlerin son Istekleriyle ilgilı olanıdır. Sovyetler bundan birkac hafto once Turkiye'ye Dogu Akdenız'den kendllerlne donannıalarıyla ılgill blr koloylık sağlanmasını Istemışlerdiı Iskenderun dolaylarında Sovyet Donanmosı blr yandon Ooğu Akdeniz'de den peyl scıplnmak, blr yandan da Irak'tan Turkiye'ye ckmakta olan petrolu guven altına almak amacıyla, kendlne blr yer Istemlştlr. ( ) Ancak Ecevit'ln danışmonlorı buna buyuk tepki gostermişlerdır (...) Maresal Ogurkcv un Ankara zıyaretl Du cerceve lclnd t degerlendirilmelidir. (...) Bunun dışında, Kuba'nın Ankara'da bu yıl içinde bır buyukelcılik acması yolunda verllen karar Amerika'yı telöço duşurmuştur. (...) Tum bu gelişmelare rağmen, Ecevit Türkiye'nin Batı'nın dostu olarak kalmasında kararlıdım (ForeIgn Report, Publıshed by The Economlst, 21 Moy 1978. no. 1535, s. 1 2). Sovyetlerin Iskendemn'do kendilerln» tblr yer ve koloylık» Istemelerlnin hangl kayneklaro dayanılarak yazıldığı bellı d«<jildir. Öneın taşıyan başka gelişmeler dahn vardır. tcevlt Amerika gezlsl sırasındo dunyanın ünlu lşa<*amları ve bankerlerlyle giruçurken, Içodamlorı orosındo ATAS roflnorlslnda payı bulunan blr yabancı petrol şlrkctl mudurunun de yer alması, ATAŞ'a lllşkln olo|lslnl ds oluşturmuştur: Avrupa Komunlzml. Solu bu «yenı» tur «komunızmıle dene tim altına almak Avrupa ya yayılırken. politik olarak tum Batı Dunyası NATO ve benzeıl orgutleılyle «Ittlfaklarını» perclnlemek yolundadır Yeni ekonomlk duzen bu neden le «herkeso bir kapıtalızm» onermekte, aınbargolar kalılırılmakta, yenl kredl olonaklorı acılmakta, bu arada tum bu surecln polıtikası slbette ağırlık kazanmaktadır Uluslararası arenodo ağırlık kazanmaktadır Ekonomlk alandakl «herkese bır kapitallzm» onerısi, polhik olarok yansımasını doruk toplantıları •YORUM Herkese Bir Kapitalizm mi? Yalçm DOCAN. izlenlmlerin ekonomlk nitellkt.i oianlarını ve ekonomık onlemlerle ılgill duşuncalerini Isadanilorına aktarmado yarar gormuştur Sovyetlerin kendılerine «yer ve koloylık» fsteme Iddlalorındon NATO doruğundakl ba şarıya ombaıgodan Istonbul'dakı işadamlarıyla ç;p,'U«.meler« dngın ortak bır cizgl vardır. Son vıllardan dünyada yenl bir ekonomlk okım taşgostermlştir. Yenl Ulustararası Ekonomlk Duzen. Uluslararası kapitallzmin yenl pkononılk orgutltnm* önerisl olan bu yenl duzen, arkasında Avrupa'ya ozgu Idtve bsnzerl kısıtlamc.'or, gorüşmeler, iddiolarla surdurmektedir. Tum bu olusumların polltıknların nqırlık noktasmı Orto Doğu'da şu anda Ecsvlt yuklenmıs gorunmektedir Blr yando Sovyetlerın «koloylık» Istnklerl, blr yando NATO dorugu atlında Ecevlt'e ve Turkıye'ye tarihsel bir fırsat yaratmıstır Kuba'nın Ankara'do blr buyultelcilık acmo ısteğl bile, «The Economist» gibı tutucu dergiler aracılığı ile Batı'nın «telâşını» yogunlaştırırken, bu ıtelâsın» karfılıqı helkl de yeni kreril olanakları olabllmekledlr. Ambargonun kaldırılma olasııık larının arlması olabllmektedır. Ekonomık acıdan ıse, Ecevit tam anlamıyla «kondıne yeterlı ve kendıne dayanan bir ekonomık polıtıkanın» tarihsel fırsotını yakalamış «orunmektedır Bu da, Ucuncu Dunya'ya yonelen bir polıtıkadır Varolan uluslaıcrası ekonomık duzen, kendıni «yeni ulusI ı ı.i's "K. ıııom'k dı "ı knramlarıyla yenılennye calısırken. Ucuncu Dunya dakl eko ııonıiltr '<k?noine yeterli,) duzenler gelı<>tırme yolundadır Ucuncu Dunya ulkeleri xenuı kay nakıarına tiayalı bır ekonomık polıt.kadan sa't Klşı başma gelır artışı, klşi başına elektrik 'icmıır arlı<îi nıbı ölcutierle 'lavranmomakîı, bunun (tusıno gecmektedırler. Daha cok ozgurlıık, daha iyı orgutlenmo kendlne yeterli ve tondi lcıynoklarına dayanan ekonomik politlkanın ana ogelerldlr. «Kalkınma ancak bağımsızlık olur» duşuncesl egemendlr bu ulkelere. Hangl hammadde varsa, hangl doğal kaynak varsa, eldekl emekle ve teknolojiyle bunu işlemek ve eşlt gellşmlşlık duzeylndekl ulkeler arasrnda tlcareti gellstlrmek Izlenmrkte olan politlkanın onemll bolum başlıklarıaır Ne var ki «k»>ı,dıne yeterli» bir ekonomlk politıkü, temelde «yapısal blr deglşlkllk» onqormektedlr Daha cok ozgurluk ve daha İyl orqutlenme derken, bellrtilrnek Istenen de, işte bu tomşl yapısal değlslkliktir îatpn Dorduncu Beş Yıllık Kalkınma Plânı bu yapısol değişlkllgın yurt lcindekl fırsatıdır. Sovyetlerin «kolaylık» Isteklerl. Amerlko'nın ambargosu, AET'nin knprisleri de uluslararası polıtlkado koloy ele necmez fırsatlarıdır. HeDSİnH».n onnmllsl kpndl kaynaklarına dayai'an Ucuncu Dunya ulkeleri «herksso blr kapitallzm» onerlslne karşı cıkmakta v« bu savın gecerslzliglni kanıtlamaktadır.