Katalog

umhuriyel 55. Yıl; Sayı: 19353 Kurucusu: VUNUS NADİ 300 Kuruş 13 Haziran 1978 Sab ÇAĞDAŞ YAYlNLA&l C I K T 1: Melıh Cevdet Anday YASAK Düşün alamnöo «YASAK» bugune değin neyl çozmüştur kı '• Beğerıyle okuyacağınız denemeler Ederı 30 lıro. istame odrasl Türkoca^ı Cod 39 • 41 Cogaloğlu İSTANBUL Ökçün: "Yeni dış politika yaklaşımımızda Çin Halk Cumhuriyeti çok önemli bir yer tutuyor,, Boşbakan Bulent Ecevıt, Çın Halk Cumhuriyeti ıle Turkıye arasında hıçbır sorunun bulun modığım belırtmıştır Dışışlerı Bakanı Gundüz Okcun'ün Turfcıye'yı zıyaret etmekte olan Cm Dışışlerı Bakanı Huang Hua onuruna dun akşam verdığı yemekte konuşan Ecevıt, Turkıye'nın Çın Halk Cumhuriyeti ıle dostluk ılışkılerlnı gelıştırmeyı Içtenlıkle ıstedıgını belırtmıştır Yemekte konuşan Dışışlerı Bakanı Ökcun ıse, Turkıye'nın yenı dış politika yakloşımı ıcın de Çın Halk Cumhurıyetı'nın onemlı yerı olduğunu ve go ruşmelerde ekonomık ve teknık ışbırlığı öngoren bır anlaş ma uzerınde calışmalar yapılacağını soylemıştır. Bır Dışışlerı Bakanlıgı yet kılısı, Çın Dışışlerı Bakanı Huang Hua'mn, Okçun'le ve Basbakan Ecevıt'le yaptığı goruşme sırasında Turkıye nın NATO'da kalmasının Batı Avrupo'da ve Akdenız'de banşm sürdurulmesı ıcın zorunlu olduğuna ınandıklarını soyledıklerını ıfade etmıştır Ote yandan, Federa! Alman Hava Kuvvetlerı Komutanı General Lımberg resmı bır zıyaret ıcın dun Ankara ya gelmıştır Kanada Dışışlerı Bakanı Don Jamıeson'un da 16 haziran gü nu Turkıye'yt zıyaret edeceğı bıldırılmıştır Haberi 4. tayfada ATAŞ'a el konmuyor, görüşmeler yapılacak ANKARA, (Cumhuriyet Burotu) Hammadde stokunun b tmesı ıle tum unıtelerınde uretımın bugun duracoğı bıldırılen ATAŞ Rafınerısının durumunj ocıklığa kavuşturmak uzere ya bancı şırketlerle goruşrneler ya pılması kararlaştırılmıştır. ATAŞ'ta üretımı yenıden dur duron yabancı şırketler devlet • H U K U K Ç U L A R I N EAKANLIGA VERDIGI GORUŞE GÖRE PETROL VASASI ÜMRINCA ATAŞ'IN ÇALIŞMA RUHSATl DERHAL IDTAL EDILfBIUR ten 180 mılyon do.ar alacck lı olduklannı bıldırnfikte ayrıca rafınerı cıkış fıyatının yuzde 12 dolayındo ındırılmesını ıstemektedırler. Yabancı petrol şırketlerının «Hukumetle uzlaşma» amacıyla değışık formullerden horeket ettıklerı, ckarşılıklı adun verilmasiyle konunun çozume kavus turulması» yonunde gırışımde bulundukları, edınılen bılgılerdendır Formüllerden biri tşirketlerin borclarının hic olmazsa bır bolumunun odenmesln»» t Jışkındır Bu konuya hukumetın yanaşması beklenmemektedır ıkıncı formul «cıkış fiyatında uySulonan yuzde 12'lık Indirimin kaldırtlmasıylo» ılgılıdır Şırketler «buniardan birınin hukumet (Arkesı So 11, Su 2"de) Iş kazası sonucu ölen işçinin vârisleri kıdem « tazminatı alamayacak • Yargıtay 9. Hukuk Daıresi, yasayla çelişen ve işçi aleyhine yeni bir yorumuyla, iş kazasında ölen bir işçinin kusurlu olması halınde kıdem tazminatı lıakkını ortadan kaldıran bir karar verdı. Haberi 7. »ayfada Devlet memurlarına verilen yan ödemelerde katsayı bu yıl da 4 olarak bırakılıyor • 1978 mart ayında yayınlanarak yürürluge sirmesı gereken kararname bakanlann ım/casına açıldı Eskı kararnameye gore tek değişiklık, uzmanların yan odemesını ıçerıyor. Haberi 7. »ayfada Anayasa Mahkemesi, Emekli Sandığı Yasasının bir hükmünü eğitim sisteminin yetersizliğini de gerekçe göstererek iptal etti Anayasa Mohkemesı memurun olumu halınde yetım aylığı bağlanacak cocuklarından okulda okuyanlorın aro vermelerı halınde aylık bağlanamıyacagına ılışkın Emeklı Sandığı Yasasının 74 maddesının bır hukmunu Danışta/' ın başvurusu uzenne ıptal etmıştır Anayasa Mahkemesı ıptal karannın gerekcesınde ünıversıte secme sınavını kazanmanın kışısel yetersızlığe değıl egıtım sıstemıne bağlı olduğu belırtılmıştır 74 maddede, «Olum tarihınde ortaoğrenim yapmakta ıse 20, degıl ise 18 yoşını ve yuksek ogrenim yopmakta Ise 25 yaşını doldurmamış erkek cocuklara aylık bağlanır» denılmektedır Aynı maddede «Orto oğrantmin son sınıfında iken 20 yoşını dolduran ve okul veya muesseselerın tatil devrelerl hariç. ara vermeksizln yuksek eğrenıme başlayanların evvelce kesilmlş aylıkları, yuksek oğrenime baştodıkları tarıhl takibeden aybaşından itl boren tekrar bağlanarak 25 yaşını gecmemek uzere, öğre" nımlerini tamamlayıncaya kadar odenir» hukmü yer almaktadır ISTANBUL'DA TAHLÎYELER BUGÜNE KALDI Selim YALÇINER Adalet Bakanlığımn ceza indirimlerinin nasıl yapılacağını değişik biçimlerde açıklamatı, mahhumlar aratmda hu Zurtuzluğa yolaçiı. Uygulamaya değ gin çelifkili gelişme tavcılart da tedirgin etti. Ankara Adana ve Izmır de Infaz Yasdşı'nda yapılan degı sıklık nedenıyle başlatılan tah lıyeler sururken, Istanbul da mahkemelere Infaz Yasası na getınlen degışıklık yerıne ta sarınm gonderılmesı yuzunden hukumlulenn salıverılme ışlem lerı bugune kalmıştır Istanbul dakı adlı yetkılılerın, savcıların ve cezaevı sorumlularının cabalan «yaso» yenne «tasa rısnın mahkemelere gonderılmesı nedenıyle, sonuc vermedı Sabırsızlanan mahkumlar. boylelıkle bır gunu daia cezo evınde geçırmışlerdır Mahkumların cezalarında altıda bır oranında ındırım getı ren yasa Resm, Gnzetede va•vınlanır yoyınlanmaz cezoevterınde yıllardır yapılan hesoplar «gun sayımları» sono ermedı Adalet Bakcnlıg''nın altıda bır mdınmın nosii hesaplonacağıru degışık bıçımlerde açıkiaması hukumlule'i ve Infaz Savcılarını tereddute dusurdu Bakanlık ta rafından ıkı gun aroyla yapılon acıklomalarda 1 6 oranındakı mdınmın asıl cezadon ya da şartlı salı/erme duşuldukten sonro kalan sureder mdırıleceğının bıldınlmesı hem hukum lulerı, hem de surelerı hesaplayan Savcılan zor duruma duşurdu Sovcılar, hukumlulenn kendıler.nı «duşman» gozu/ie gorduklerını sc/luyorlar Bay rampoşa da bulunan Istanbul Kapolı Ceza vo Tutukevı Savcısı Adıl Dormuş «Bakanlık, actkUmtaJarda k%s<nlik getırm»H Aksı halde yasaları uygulamofc JOrunda kâlıyoruz ve hükumlu lerın gozunde kotu kişi, sert yonetici oluyoruz Oysa hukum lulere karşı ne gıbi bır kotu nıyetimız olabıllr? dıyor HUKUMLULER DE DERTLI 10 yıla hukumlu Satılmış Boz kurt ıse surenın değış k belırlenmesınn kendısını ve dığer huKumlulerı şaşırttıgını soylu yor, şoyle devom edıyor «Benım cezamın hesaplanması, asıl ceza uzerinden yopılırsa bır yıldon fazla bir sure kazancım olacak Ucte bir Infoz duşuldukUn sonro kanunu uyg«ıl«rtor*a, o z«man kötu 6lur > Bayrampaşa Cezaevı'nde her ıkı duruma gore hesoplar yapılmış Cezanın tumune yenı ya sa uygulonırsa 250 kodar mah kum solıvenlecek Bu mohkum ların bazılarınm başka davalor dai takıntıları ve tutukluiukları va r bu nedenle ılk ando tahllye olacakların sayısı duşuyor Eğer yasa şartn sahvenlme su resı duşuldukten sonra kalan sureyö uygulonırsa o zomon ıse 80 dolayında hukumlu salınacak 80 hukumluden *0 ının baş ka dovalardon tokıntıları yok Boyrampoşa don ılk olorak saavenlecek hul'umlulenn adla rı şovte Etham Burun Hüseyin Bıyık, Ayhon Aydın Cemal Ersoy Ibra hım Bulduk, Reşot özyurun, Mehmet Osma Nızamettın Ka pısız. Huseyin Ay Hayrettın Naz, Yahya llhan Ahmet Yıl(Arkası Sa 11, Su. 1d«> Demırel: "Nukieer santrallere de karşı çıkarlarsa 'bunlar medeniyet düşmanıdır, sözüm geçerlik kazanır,, ANKARA (Cumhuriyet BOrosu) AP Gansl Bcşkonı Suleyman Demırel dun duzenledıgı bosın toplantısında, kendı ıktıdarları donemınde ızledıklerı ener|i pohtıkasına yoneltılen eleştınlen cevaplamış B J tur eieştırılerı «Hlçblr şey yapamayonların ıcıne duştuklerı acz» olarak nıtelemıştır. CHP yonetıcılerının nukieer santrcllara karşı cıktık ları yolundakı haberter uzerınde de duran Demırel, «Boğaz Koprusunden sonro nukieer santrallara da Karşı çıkarlarsa benim (Bunlar medeniyet duşmanıdırlar) şeklindeki sozum gerceklık kozanmış olur» de mıştır (Arkosı Sa 11, Su. 7'de) Bor ve Kadirli'de TÖBDER'le CHP binalarına saldınldı Cumhuriyet Haber Merkezl Nığde'nın Bor, Adana'nm Ko dırlı ılçelerınde CHP bınaları ıle TÖBDER lokallerı saldırıya ugramıştır Konyo'nın Karaman ılcesınde bır kırtasıye dukkânı ulkuculer torafından ateşe ve rılmıştır Şehremenı Çukurbostan'da cumartesı gecesı Aksu Kıraathanesıne acılan ateş so nucu oten ıkı kışının cenozelerı dun toprağa verılmıştır Bu arada Vatan Caddesınde cuma gunu oldurulen Zakır Alkan'ın cenazesı ıcın, dun toren duzenleyen ulkuculer teror estırmışler, Turhan Emeksız Vapurunu ışgol etmışlerdır Mecıdıyekoy'de dun akşom ülkucu ve okmcı oldukları one sürulen ıkı grup catışmış. ola/ don sonro Akıncılor Derneğın de yapılan aromoda pencere kenarında sahıpsız 4 tabanca ıle 102 mermının bulundugu polıs tarafından bıldırılmıştır GAZİANTEP Bır grup dev rımcı, 2 yıl once Duztepe sem tınde kaldıkları evde guvenlık kuvvetlerı ıle catışırken oldurulen llhan Fevzı Emre ve Meh met Alı Ozpolat adlı arkadaşlarını Gazıantep kalesıne port relerı bulunan afışlerını osarak onmışlordır Bu arada sog cı kuruluşlar bunu ıstısmar ederek kaleye kızıl bayrak cekıldığı ıddıasını yaymaya calışmışlardır NIGDE Bor ılcesınde TOB DER lokolı bombalanmış CHP ılce bınası da komandoların sai dırısına ugramıştır Saat CI sıralarında Hukumet A an'ndo bulunan CHP ılce bınosma scl dıron komandolar. bınonın com larını kırmış duvarlanno ı1n MHP ve Ulku OcaKİarıno cııt ceşıtlı sloganior yazdıktar, son ra CHP yazılı tabelayı sıyoha boyoyarak kacmışlardır Bu olaydan ıkı saot sonra ıse TOB DER lokalıne patlayıcı mad de atılmıştır CHP ve TOB DER e yapılcn saldırılar llcede kı tum ılerıcı demokratık kuru ıu$larca kınanmış, ılçeye yenı atanan Emnıyet Amırının gorev den alınması ıstenmıştır İ2MIT Ulku Ocakları Gebze Şubesı bınasıno gece soot 02 sırolorında kımlıklen belırlenemeyen kışılerce potlavcı madde atılmıştır Bınado hosara yolacon patlayıcı moddenın bır otomobılden atıldıgı ve bu kışılenn daha sonra Istanbul yonune kactıkları bıldınlmıştır. MANISA Demırcı de bır su re once komandoların volactığı olaylar nedenıyle tutuklnr.on (Arkası Sa 11, Su. 4 te) GÖZLEM , UĞUR MUMCU Haberi 7. tayfada CARTER'IN SENATÖRLERLE YAPACAĞI *<AHVALTI •^RTELENDİ VVASHINGTON Pazartesı sabahı (dun) Beyaz Saraydo Başkan Carter ıle ellı kadar Temsılcıler Meclısı uyesi ıle ya pılacağı daha once bıldırılen saDah kahvaltısı hafta ıcınde başka bır gune bırakılmıştır Bunun buyuk bır olasılıkla perşembe gunü olabıleceğı eklenmektedır Başkan Carter tarafındon destekîenen ve yonetım sözcülen tarafından oncekı hofta açıklanan ve fTurk Progromı» odını toşıyan ambargonun kaldır.lmasına yonelık colışmo ve (Arkası Sa 11, Su 3'de) Üyeler Seçilirken... AET, TÜRK TEKSTİL ÜRÜNLERİNE YENİ BİR KISITLAMA UYGULAMAYA BASLADI Ortokpazar (AET), Ingıltere' nın ısteğı uzenne aralarında Turkıye'nın de bulundugu ulkelerden tekstıl tıcaretmı «goz«tım sıstemi» adı altında yenı bir formulle kısıtlamaya baş Kenan MORTAN lamıştır. Kısıtlama konusunda Iplık Ihracatcılorı Bırlığı 2 Baş kanı Mahmut Şuhubı «Gereklı olan tum gırisımler yaptlacaktır» demıştır AET Komıs/o nunun konu ıle ılgılı olarak o numuzdekı gunlerde Turkıye tekstıl sanayıı ıle resmî goruşme ısteğınde bulunacağ bıldırılmektedır Turkıye'nın AET'ye îhrac ettığı ıplık mıktonnın duşmesı kısıtlomonın en saglam kanıtı olarak gosterılmektedır Turkıye ıle AET yetkılılerı a rasmda korşılıklı ımzalanan deklarasyonun 5 maddesınde gozetım sıstemıne (SurveiHance system) yer verılmektedır Sıstemın amacı olarak AET'ye yapılan ıthalâtın denetım altında bulundurulması gosterıl TAŞUCULU BAUKÇILAR ATOM SANTRALINA KARŞI ÇIKTILAR MERSIN, (Cumhuriyet) Taş ucu Balıkcılar Kooperatrfı, Atom Santralı nın yapılmasıno karşı olduğunu acıklamıştır. Kooperatıfın oncekı gun yc pılan kongresınde Başbakan 6^ l«nt Ecevıt'e bu konuda b r telgraf cekılmesı de kararlaşt rılmıştır Telgrafta. Taşucu Ba lıkcılar Kooperatıfı uyelerının Atom Santralınm kurulmosma karşı olduğu behrtılmekte Baş bukan Ecevıt'ln santrolm kurui masını «ngellemesı ıstenmek tedır Üniversitelerarası Seçme Sınavına girecek öğrenciler, Danışma Büroiarından nasıl yararlanacak? 5. tayfada nayoso Mahkemesı, onbeş asıl v» beş yedek uy«A den oluşur Bu uyelerden dördu Yargıtay, ucu Da" nıştoy gcnel kurullarınca kendi başkan ve uyelerıyle Cumhuriyet Başsavcısı ve Baskanın sozcusu arasından, bır uye de Sayıştay Genel Kurulunca kendı başkan ve uyeleri orastndan glzli oyla seçllir Boylece, Daniftay. Yargıtay ve Sayıştaydan sekız uye seçılmiş olur. Otokı yedi uyeden, ucunu Millet Meclısi, ıkısini Cumhuriyet Senatosu, kalan ıkısır.l de Cumhurboşkanı secer. Anayasa Mahkemesı hukuk düzenımizin en üst, an yuce kuruluşudur Bu yuce mahkeme, yasaların ve Turkiye Buyuk Millet Meclısı ictuzuklerınln Anayasaya, Anayasa değişikliklerlnın de Anayasado gosterılen biçim koşullarına aykırı olup olmodığını denetler. Ayrıca, Cumhurbaşkanı, Başbakan ve Bakanlar Kuruıu uyelerıni ve yuksek yargı organlorı uyelerını yargılayacak yuksek mahkeme olorak gorev yapar Boylesıne buyuk gorevler ustlentnıs bır mahktmeye sıyasal partilerce uye secılmesı ne derece doğrudur' Oy toplayabilmek ıcın sıyasal partılerın kapılarını aşındıran, mılletvekıli ve senaterlerden oy ıstıyen bir hukukçu, secıldlkten sonra bu Yuce Mahkemede bu siyasal partilerın koşullandırmalarındon uzak gorev yapobılır mı? «Efendım bu bır vicdan meselesldır» dıye tarttşmayı, kesip atabılıriz. Fakat sanırım kl Anayasa Mahkemesine Parlamentodon uye seciml. en azındon bazı uy«l«rl slyasal kosullandırmaya surükleyecek bir sakıncayı beroberınde getirmektedır Millet Meclisi ve Cumhuriyet Senatosu gundemlerınde «Anayaso Mahkemesl uy« secımı» bulundugu şu gunlerd» bu konuya değinmekte yarar goruyorum Anayasa Mahkemesı uyelığı bır hukukcunun uia (Arkosı Sa 11 Su 7<l»> Yemeklik zeytinyağı fiyatlarına yüzde 16 zam geldi Cumhurıyet Haber Merkezl Yemeklik zeytınyogı fiyatlarına yuzde 16 oranında zam yapıldığı bıldırılmıştır Yapılan son zamdan sonra Izmır'de kıloluk ambolaılardo satılan Rıvıyera tıpı zeytınycğ larının fıvatı 31 5 lırodon 36 5 lıraya yukselmış kıloluk ambc taılardo satılan naturel zeytın yağları nımalotcı satış fıyatı r*c 38 75 hra olmustur Konuyo ıl c (Arkası Sa 9, Su 5te) mıştı Aynı maddede. tekstıl ıhracatının beş gun ıcınde sonuclandırılacağı hukme bagianmıştı Ancak. uygulama ter sme olmuş ve Ingıltere'nın islegı ıle sısterr * sıtlomo ıcn kullanılmaya başlanrnıştır Bu sıstem uygulandıgından berı. teKstıl ıthalatı yapan AET ulkesı. yaptıgı ıtholatı dort hafta ıcıide AET merkezıne bıldırmektedır Nıtekım «kontenjanın cşıtdığ» gerekcesıy'.e T .r (Arkası Sa. 11, Su. 1de) Sorunlar ve Çözümleri CEZALAR1N y*rlne getirilmesıne lllşkin 647 sayılı yasada deglsiklik yapan yenl yaso Resmı Gazete'de yoyınlanorok yururluge gırmlstir Yasa, özgurluğu baglayıcı cezalarda uygulanan uçte bır oranmdokj sartlt salıverme sınırını, belırli kosullorın gerceklesmesı durumunda, yarıya yakın bır orano cıkarıyor Mke olarak, uretım alanında gecırllen hukumluluklerde calışılan her ay icin altı gunlük ek bir Indıritn ongorırtnyor Boylece, ocık veya yarı acık kurumlarda «lyi haU gosterdıği belirlenen hukumlu, şartla salıverme tonhlnden onc» ozgurlugune kovusrrvo olanagını bulabııecektir N» vor kı, bugun ulkemızde bulunan 634 cezaevl arasında «Calıçmo kompı» nitellğlndeki acık veya yan ocık cezaevi sayıfi 18'den öteye gecmemektedlr Hukumlulerin buyuk cogunluğu kapalı cezaevlerınde calısmo olanaklarından yoksun bir durumda tutulmaktadırlor. Bu gercek karsısında yeni yasa, kapolı cezaevlerinde tiyi hol» gosteren, acık veya varı acık cezaevlerine qec Orhan AP AYDIN GÖL KULLARI Rbportaj: YALÇIN DOGAN Fotoğraf: BARIS KUDAR 6 SAYFADA me hakkını kazanon tum hukumlulere Indirımden yorarlanma hakkını tanımıstır. YENI yasanın eksıklerı ve uygulonmas'ndakı aksaklıklor yururluge gırmesıyle birlıkte ortaya çıkmıştır. Ilk aksama şartlo solıvermede saptanan «Ceza tutorn uzerinden indirım olcusunun, ek ındırımde cezo kurumlarında gecırllen sure bıcimlnde degıstırılmesınden doğmoktadır Oysa yasanın yururluge glrmesınden once yapılan ocıklamalordo, ayda ortatamo on gun tutanndo olan sartla salıverme sınırının onaltı gune yukseltildigı one surulmekteydı Bu acıklamalarta kosullanan hukumlulerin. uygulamadaki gercek korşısında «Umut kınkhğı>na uğramoları ve tedırgmllğe dusmeleri dogal karsılanmatıdır. Gercekten gunun 24 sootlnde ozgurluge kavuşacagı gunun hesabım yapan ınsonların psikoloılk durumları, ozgur kişılerinkınden çok farklıdır. «IYI HALı gosteren hukumlulere llişkin sartla sa(Arkası Sa 11, Su. 3'de)