Katalog

İKI 1730 larda Osmonlı Devletı Batılılaşomazüı Bu donem Domat Ibrahım Paşa da sımge lenen bır yenıleşme donemı glbı gozukur, omo Batılılaşmayı omaç edınemez ona yonelemez Burada Osmanlı Devletı dıye şunu goster mek ıstıyoruz Temelde, bır koy konumunu gos teren bır toplumsal yapı Gene temelde, bu toplumsal yapı ıçınde, ılkel oraclarla yapı'an bır tarım uretımı surecı Boyle bır tarımsal u retım surecı ıçınde de koy konumu ıçındekı uretımcılerle el tezgahları yolu ıle yaptığı sanayı ıle alt yapıdokı gel'sımı sağlamaya uğraşanlorın (kent konumu ıçındekı zenaatkarlar n ve tecımenlerın) arasında daha ust duzeyds de tımarlı sipahı ve merkezsel burokrcs1 orasında karşılıklı etkıleşme ılışkılerı Burada, uretım guclerı bır yanı ıle ılkel torım uretımı teknıgını asamoyccak bır tımaı ı sipahı yolu ıle (sonralarr ıltızam sıstemı yolu ıle) yonetılmektedır Otekı yanı ı!e de aynı ure tım guçlen el tezgahı teknıgını cırak kalfa usta uçlusunun dar ılışkı bıcımını deyıml^yen lonca ahılık dısıplını yolu ıle yonetı'mektedır Işte burada bır kapalılık vardır Uretım guc lerı bır yandan tımarlı sıpchıyı (sonraları ılt zamcı sıstenını) ote /andan lonca ahıl'k sıs temım vs onun dısıplınını aşamaz Kendı adına uretımden bır tasarruf bırıktıremez Boyle bır bırıkırriıe yenı uretım tsknıklerıne yukselemez Kendısını de yenı uretım gucu olma duzeyıne Cikaramaz Ve boylece yenı uretım ılışkılerı yenı sosyal >opı!ar yenı ust yapılar ve değerler yarotamaz Işte Batının batılılaşma halkasnı kendı ı Cinde butun'eştırdıgı 18 yuzyıl başlarında Os manlı boyle bır kapalı toplumun kalıtı (mirası) halındedır Bunu daha 1yı anlayabılmek ıcın «Batunın «ne» olduğunu anımsamalıyız Batı, feodal yapıdon sıyrılıp burıuva toplum yapısına daha once gecmıştır Oroda ge lışmektedır Feodal yapımn tarımsal uretım bı cımınden çıkıp yenı bır sanayısel ve tıcaretsel uretım bıcımını gelıştırmektedır Boylece Batı toplumu yenı uret m guçlerı V e ılışkılerı yenı sosyal yapılor /enı ust yapıtar ve değerler yaratma gıbı bır toplumsal dınamızm ıcındedır Batının bu yenı uretım rlıskılerınden dogoT yenı sosyal degerlerımızı bırkaç sozcukte ozet leyebılırız Ozgurluk eşıtlık guvence âdıllık baskıya dırenme Ozgurluk bıreysel ve gurupsal (sınıfsal) CUMHURtYET jolayısıy!» burıuvalaşmava doaru br ge » **& » r tarâ OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Batı'mn Oyunu Prof. Bahri SAVCI nun sonucu olarak da bugun Batı aılesinln gelışmesının devlcte karsı do ılerı surulebılmesı anlamındadır Eşıtlık bıre^sel durumuna ve gurupsal konumuna. tumu kapsamayan yasal ışlemler getınlmemesınl ve herkesın aynı yosal ışlemlere konu olmasını deyımler Guvence bıreysel ve gurupsal varlıgının yaşama ve ge lısme olonaklarından yoksun kalması olasılıgı nın devlet torafından onlenmesı gerektıgını be lırtır Adıllık, bıreysel ve gurupsol gırışımlerının ve eylemlerının. devlet katında ayrımlılıklara (forklılıklara) uğramaması ılkesını kapsar Bas kıya dırenme ozgurlugunun eşıtlıgının guvencesının adıl ışlem ve ılışkıler ıçınde yaşamosının komu otorıtelerınce yok edılıp bır zulme ugrodıgı zaman, bıreysel durumunun ve gurupsal konumunun bu otorıtelere karşı korunmasını ıcerır Ve ışte yenıleşme ozlemını ve donemını başlatan 18 yuzyıl Osmanlısında bunlar yoktur Uretım ılışkılerı ıçındekı ıreaya» durumu bu alt yapının doğurdugu Islamsal hukuk algısı ıçındekı »alt ve bağlı» durumu yukarda soyledığımız bu bur|uva değerlerının Osmanlıyo gel mesıne engeldır Bu nedenle bu donemde Os manlı Batılılaşamozdı yaptıgı arayış ıçınde kendı yerını alarak Turkıyemız, sol yapıdo bır toplumo yonelış devınımlerını gosterebıımış olsun ıdı' .. Buna kestırmeden bır >anıt vermek kolav dır Eğer olanağı olasılıgı oiabılırlığı olsa ıdı, Osmanlı toplumsol gelışım tarıhı, Batı bjrıuva cılıgını daha o tarıhte getırırdı Onun bırıkımlennı ve yapıcılığını doha o zamondon başlotabılırdı Onun ust sosyal ve sıyosal değerlerını daha o gunden gerceklestırme olayını olgılayabılırdı Olanagı yok ımış kı daha o gun (hot ta bugun) boyle bır surec ve onun getırecegı batılılaşmo gercekleşmemıştır Fakat bıraz doha dıkkatlı olursak başka turlu de duşunulebılır Evet Osmonlı da topljmun ozdeksel koşullarını kapsoyan bır bellı alt vapı vardı Ve ondan bır Osmanlı Batılılaşması dogamazdı Öyle de oldu Hotto tersıne 1838 lerde boşlayan tur'u Tıcaret Serbestlığı Sozleşmeıerı ve boglaşmaları ıle Osmanlı kopıtol'St emperyalızme tutsak oldu Burası boyle Fokot bır ae şu olmadı m ı ' Daha o tanhlerde Insanların. toplumların, kendı yazgılarını kendılermın cızmelerı olanağım ve serbestlığmı deyımleyen bır ozgurluk akımı da başlamadı mı 9 Ve bunun sonucu sonradan sosyalıstleşmeyı de ıcerecek olon bır gelışım cızgısı olanogı anlamında, bır ozgurluk aktmı da gelıs medı mı' Kanımızco bu do oldu Bunu da kımse yatsıyamaz Oyle kı Osmanlıdokı bu ozgurluk akımı Osmanlı olt yopısı uzerınde bır etkıleme boskısı meydona getırmıştır Buno eklenen sonoyıleşme kıpırdamolan Osmonlıdo kopıtolıstlesmeve ve başlatmıştır dıyebılırız Işte şimdı dıyoruz kı bu gelışım doğaı yolu nu ızleşe ıdı saptırılmasa ıdı (ve de yozloşma lardon kendısını koruyabılse ıdı) gecen uzun su re ıçınde Batının ozgurluk eşıtlık guvence âdıilık degerien ve etıklerı Osmanlıda da otgunlaşmış olurdu Bu değerler ve kurumlar de metının ıcengı ıçındekı «sosyalıst dusun ve sos yalıstleşme akımı» da boyle bır gelışım ıçınde floğal yerını alırdı A't ve ust yooılar crosındo<ı dogal ıletışım ve etkılesım kuralı boyle bır sonucu elbette verırdı Ve Turk toplumu bugun artık gardrop botıcılığının ustunde gercek bır çağ daşlaşma olan sosyalleşmecılığını daha modern ve bıtımsel boyutlanna kavuşturma yolunda epey ılerlerrHS olurdu Işte buno, gene Batının oyunu engel olmuş tur Batı, bır oyunu ıle Turkıyede sağlam bır sosyal temelı olmasa da burıuvacıhgın gercek ust yapı değerlerının Turkıye ye sızması, gelrresı akımını celmıştır Sol Gösterip... 0 s • ncekı gun alışverış ıçın bır mağazaya glrdim Patron kıranta bır adam Kasanın karşısında duran muşteriye sıyasal bır soylev çekıyordu Ecevlt geldı ne degıştı' Bugun dünden beteı olduk yarın daha beter olacogız Btfn hafıfçe guldum Magaza sahıbl nutkunu kestl Sustu Ne var kı muhalefet susmaz Konuşur Nıtekım Demırel konuşuyor Turkeş konuşuyor Bunların dediklerlne bakarscntz Ecevıt yabancı egemenlere boyun eğmıs IMF' nın kos"llarını yerıne getırmış emekçılerı ezıyormuş, buyuk seımayenin cıkarlarını gozetlyorrnuş Daha neler7 Son gunlerde Suleyman bey hızlı bır solcu qıtx nutuk atıyor Turkes neredeyse kıpkızıl komunıst kesılecek Nasıl oluyor bu' Ne çabuk gcmlek degıştırdı AP ıle MHP' Batı'mn Celmesi Batı bunu »sıze ozgurluk gerekmez» dıyerek yapmıştır Batı bu celmeyı «sıze ancok tarırra dayalı bır ekonomı gerekır» dıyerek atmıştır Batı bu engelı. csıze Batının mallarını tüketmenın o»esınde bır uretım yapmo yarışması gelmezı dıyerek karşımıza dıkmıştır Bır tek tumce ıle soylemek aerekırse Batı bu oyunu tsıze Batılı ornek'e bır yapı varamoz cunku bu Hırıstıyai yapı sızın ummetçı doğanıza sıgmaz ve uvmaz» dıyerek oynamıstır Osmanlıva Boylece Batı Osmanlıyı ve hatta Turkıye yı kendı burıuva uygorlığının degerlerınden ve kj rumlarından dışarda tutmaya caba gostermıştır Çunku Osmanlı ve hatto Turhye Batı ornegı bır burıuvalaşma surecıne gırerse bu Osmanlı ve hotta Tu'kıye nın «Batıyo te^lımıyet» holkasın dan sıyrılma gelışımını davet ederdı Cunku bır anlomda Batı orneğı burıuvalaşma ılerde sosyalıst dusunü ve devınımı de ıcerecek olan bır ozguHeşmeyı devımlemekte ıdı Bovle bır ozgurleşme «Osmanlıyı ve Türklve'yı emperyallzme konu ve tutsok olmat dokusundan sıyıracak bır ozu ıcermekte ıdı Bu oyunu Akdenız'ın henuz Osmanlıyo açık olduğu Ipek Yolunun da Türkiye'den geçtıgı yuzyıllarda bozobılse ıdık bugun Avrupg nın ve do layısıyle dunyanın en etkın sosyalıst partıierın den bırı de Turkıye'de olurdu Ve Turkiye de, gardrop Batıcılıgı degıl gercek cağdaşlasmayı algılama volunda doha onlerrlp bulunurdu Bır partınin nıtelığını anlamak ıcın ceşltli olçütler varaır Program orgutun nıtelığını belırleyen belgedır Örgutun yapısı da şaşmaz bır denektaşıdır Partılerın yonetiml kımlerın elındedır' Emekçıler ışçıler, koyluler ne oranda yonetiml ellerınde tutuyorlar9 Bır partınin kımlıgını saptamak Icın bu soruların yanıtları verılmelıdır Devrımcl bir partı ıktıdara yonelısınde karorlarını somut koşullara gore bıcımlendırır Tarıhte sosyolıst bır partınin sog gorunen bır gırışımı benımsedıgı de gorulmustur Ne var kı, temelde irdelendıgı zaman o gırısımın sola ulaçmak Için g>reklı b'r taktık oldugu anlasılır Emperyalıst dunyanın cemborını kırmak kolay değildır Bu volda zikzaklar cizılebılır ilerıye ya da geriye dogru taktık adımlar atılobilır Turkiye de devrımcı partinın ıktıdan uzun surell bir olaydır Ama bugun demokratlk bır ortam sağlamok ve MC fosizmını devletten tasfıye etmek amacıyla hukümetinı olusturan CHP nın tutumu ve davranışları nasıl degerlendlrılecek' Bu soruva vonıt bulmak icin once AP ile MHP'yl ele almak gerekir AP sermayenın oz portısidir MHP'nln ise millıyetçı toplumcu (nasyonal sosyalıst) yanl taşisl bir orgut oldugu kamuoyunda yerleşmıs bir kanıdır Bu Ikl partı temelde bırlesiyorlar Hem progranıları hem yonetimieri, hem de yapılarıyla bu partılerın ıc ve dıs sermayeye bagımlı oldukları kesındır Simdı halk yıgınlarını aldatmak ıcın solcu aqzıyla somuruden ve bağımsızlıktan söz acmaları, bır sıyasol taktipın uygulamasıdır. Sol partıler nasıl taktiklere başvurabılırlerse, sağ partıler ds aynı sıiâhları kullanabfllrler. Olamayan, Olabilen Fakat acaba duşunmek olanagı var mıdır kı 1730'lordan yuz yıl sonra Osmanlı Batılı laşmanın dınamığı olon bunuvalaşmayo yone lebılmış olsun idı' Boylece burıuva temelınde bır toplum yopısı ılışkılerinın urunlerı olan oz gurluk esıt'ık guvence âdıllık ılkelen ıle bundan 150 yıl once (hem de toplumsal dı nomıkten cıkacoğı ıcın gercek anlamında ol mok uzere) bır ılgı kurabılmış olsun ıdı' Ve bu HESAPLAŞMA BİLİM DÜNYASI İSTANBUr. YAĞMASI Burhan ARPAD stanbut hlc değll blr otuz yıldır yagmo edılıyor Yağmo, yavaştan başlaaı roKtul fabrıka emekçllerfnın klml boş topraklarda blr gecede çotılıvtren birer damaltı edlnmesıyle «Yağma» 14 mayıs 1950 seçımlerının ışboşına getırdigi sozüm ona «halktan yana» Demokrat Partı ocakbucak başkanlannın ve yenl tureyen aracıların çıkar oyunlorıyla kıso sureds yon ve nıtelık degıştırdı Son on yılda butun soJdırganlığı ve doymazJığıyla Istonbuiu «omuruyor va.Kutuyor Şoyle bir on yılugromarms <rf«rt(ort97» fstanbul unu tanıyamazlor * Kofu yöneticilerın somuru" baskısıyla başlıyan gece" konduculuk slmdı çok gerllerde Yağmacılık, toprak spekulasyonuyla milyarlık vurgunlar sağlıyor Yağmocılar. Istanbul'u Istanbul yopan Boğoz kıyılorını v« tepelertnı, Anadolu yakasını, Bahçefıevler semtlerlnı, Çamlıca lepesini ve eteklerını, Kilyosa. Terkos'a, Tuzla'ya ve doha otelere kadar butun toprakları, kıyıları, omıanlan ve yeşll ortuleri gozü donmu» blr vurgun azgınlığıyla yutmoktu Binlerce yurttoşı dolandırarak «Falan yerin kıyıları bızden sorulur'», «Cınsel gucsuzluge poydosl» dlye »ayfolar dolusu iloniar yayınlayıp Hazlne topraklarını halkın özmalı toprakları yutarak. Istanbul yağması, yık yap dıye nıtelenen yenı tip ınşaatcıların ne tarıh, ne tobıat ne de toplum gelenegı tanıyan gozu donmus saldırısıyla yutuyor ve yutuyor Istanbul un en son yalıları ve koskleri, nodeni billnmeden yonı yanıverlyor Arıalannda 810 katlı cırkın ve sağlıksız beton yapılar yukselsln diye Oysa. Istanbul un boylesıne tahriblni onleyecek tabıat guzelliklerini ve tarıh değerlerıni koruyacak kanunlar, tüzukler, planlor yururlukte Bunlart titizllkle uygulaması gereken uzmanlar, yuksek mımarlar, munendisler, kurumlar ve yetkılı genel mudurler de var Hatta Istanbul'da blr Belediye var Insanları son elli yılda yuzde sekizyuz artan Istanbul un ulaşım, aydınlatma, su, besın ve otekl sorunlarını cozumlemekte gucsuzlerln gucsuzu davranışlar belki biraz baâışlanabılır Fakat Istanbul tobiat ozelliklerini ve kultur dunyası tarıhınde yerleşmiş guzel klşıllgıni koruyabitmek yuklu blr butçe sorunu değıl Istanbul'u bu açıdan koruması gerekenlerın, sorumluluk bllinclne varmış olması gereken yetkılılerın kultur anlayısına bağlı. Ne var kı, lctanbulluların her yerde ve ner an karşılaştıgı acı ve cirkın gerçekler, yetkılılerın sorumsuz davranışlarını belgellyor Bebek sırtlarında ustuste apartımanlar, Kanlıca yamaçlarının yeşıl ortulerıne kaşla goz arasında saplanıvermiş omuz omuza yuzlerce apartıman toldu bıttı»si, yeter de artar, bu yargı ıcın Modern Matematiğin Konuları M odern motemotıgın ılk ozellığl «çağımızın matematıgı» olması ıkıncı ozellığı ogrencıyı duşunmeye. yaratmaya yoneltmesıdır Bu ıki amac okul kıtaplannda şoyle gerçekleştırılmektedır Vehbi BELGİL • Matematık «tanırrular bılımı olduğundan her kavram son derece açık bır bıçımde tonımlanmış. ortı eksı carpı bolu. eşıtlık Işaretlerı gıbı yuzterce ışoretın tek bır kovramı stmgelwmesıne cok onem verılmıştır Hotta bunlara bırcok yenı ışaretier eklenmıştır • Bu matematıkte «eşıtlıkler> yanında ıeşıtsızlıkler> de ayrıca ıncelenmektedır Yonı denklemlerle denklemsızlıkler • Cebır ıle geometrı ayrı ayrı dallar bıçımınde degıl bır bırlerıyle cok yckından ılgılı konular olarak oğrencıye sunulmakta. Fransız fılozofu Des cartes ın gelıştırdığı «Tahlılı Geometrn (Geometrıe analytıque) buyuk bır onemle e'e a lınmaktadır Bır cızgının nokta lannın bır düzlem uzerınde ve ya uzayda koordınatlar yardı mıyle bulunmosı uzerınde de ozelllkle durulmaktadır • Evvelce ünrversitede oku tulan bazı hesaplama ışlemlerı, daha ortaokul ve lıseden ıtı baren okutulmaktadır Ihtımal, entegrol ve dıferansıyel hesapları bunlar arasında sayılabı hr «formulleştırmek»tır Bu yuz den bulunan her kavram olanok oranında formul holıne sokulur Sonra bu formuller bılımsel yosoların «açıklıga» kavuşturujmasmda kullonılır. . Motematığın yontemının duşunme olduğunu soylemıştık Durum boyle olunca modern matematiğin ogrencıyı hep duşunmeye ıtmesınden doğal ne olabılır' Matematık kavromları matematiğin felsefesı ıle uğraşanlar co bulunmuştur ve durmadan bulunmaktadır Matematık olanında son 7080 yıl ıçınde yapılan buluşlar. ondan oncekı dort bın yıl ıç nde yapılmış Olan buluşları kat kat aşmış tır Hatta o kadar ılerı gıtme ye de gerek yok 1950 1960 ve sonra 1960 ıle gunumuz arasın dakı buluşlar kendılerınden on cekı donemlere oranla bırer kat artmıştır Matematıkte buluşların cokluğunu şu olay daha corpıcı bıçımde gosterebılır Ortak buluşlarını Nıcolas Bourbakı takma adı oltında yayınlayan bır avuç Fransız matematıkçısı, modern matematiğin ana kavramları hakkında yazdıkları 30 cıltlık motematık ansıklopedısınde henuz Tahlılı Geometrıye gelememışlerdir Butun bu gelışmelerın dogal bır sonucu olarak. bugun tlkokul veya ortaokulda okuyan bır oğrencı. orto yaşa geldığı zoman nasıl bır matematıkle karsıloşacağını bılememektedır Matematık kavramlartnı sızın benım gıbı ınsonlar bulduguna gore bundan sonra do Oyle olacaktır Uygarlık gelışmesı yenı hesaplama bıcımlerı nı gerektırecektır Bunların da ogrencıyı, duşunmeye yaratmayo itme yoluyla bugunden bulunması zorunludur Bugun modern matemotıği Oluşturon kovramlar en az 100 yıl onceden buiunmuştu Buyuk Ingılız matematıkcısı Boole I A) MATEMATIGI ÇAGDAS YAPAN kONULAR 2 TABANU SAYIUR: Çoffımız bılgısdyor Cogı ol duğu ıcın ogrencımn bunun teknıQtn« gore yenşttrflmest ge reklıaır Bılgısayar teknıgının başında da «2 tabanlı sayma» yontemı gelmektedır Billndığı gıbı bugunku sayma sıstemı mızde bır sayıdokı rokamlar kendılerınl değıl, bır lerı. on lan yuz lerl gosterır Bunu, rakamın, sayıdokı yerı bellı eder 352 rakamında <2» ıkıdır Fakat 5 beş tane 10 demektır Uc >se uc tane yuz u sımgeler Bu yuzden bız rakomı (uç beş ıkı) dıye degıl (ucyuz ellı ıkı) dıye okuruz Bu sıstem, kuşkusuz modern matematık'te de geçerlıdır Fakat bu motematıkte, ayrıca 2 tabanlı sayılar oğretılır. Buna gore bir soyının «hanelerı» şoyledır 64 321684 21 Ancak bız sayı sayarken na sıl yuzlerı onları kağıtta belırt mezsek bu sıstemde de belırtmeyız Aldığımız sayının altına (1) almadıgımızın altına (0) yazarız Ornegın, 19 yazmak ıcın (16)nın altına, (2)nın altına ve (1)ın altına (1), obur hanelerın altıno (0) koyarız Boylece (10011) ondokuz etmış olur 2 nın altına 1 1 ın altına (0) koymak suretıyle (10) yazarsak <2»yı belırtmış oluruz Iş te «modern motematıkte (3), beş edıyor» gıbı alaylar bundan koynaklanmaktadır Yukarı dakı dızıde her sayının altına (1) koyarsak (1111111) sayısı elde edılır kı bu sayı (127)yi sımgeler Çunku dızıdekı ra kamların toplamı 127 dır Şımdı şoyle bır soru akla ge lebılır 127 de sadece uc rakam oldugu holde ıkılı sıstemde 7 tane rakam yazılmaktadır. Mılyon yazmak ıcın 7 rakam yerıne belkı bır satır dolusu rakam yozacağız. Bunun yorarı ne' Yarar şu Komputer ıçın (1)ler ve (O)larla yazmak tek yol dur Ve bu arac bunu goz a cıp kapoyıncaya kadar az bır zaman ıçınde yapor # Kümeler Kuramı: Modern matematiğin boş uğraşlarından bırı de tkumeler» arastndakı ılışkılerı on plana almaktır Bır aıle bır roman, bir süru, bır de podakı malzeme bır fabrıkada calışanlar Bırer kumedır Her kume kendı ıçınde altkume lere ayrılabılır Bır allenln er kek, kadın, cocuk kümelen alt kumelerdır Bır romandokı ağaçlar çeşıtlı yonlerden alt kumelere ayrılabilırler Koyınlar, meşeler, camlar. Kümelen gıgı Kümeler bırleştirllebılır, kesışebıllrler Damat, gelın, ıkı ayrı aıle ortak kumelerıdır Işte modern matematık, boyle kümeler arasmdakı ılışkilerı ınceler Orneğın, bır fabrıkada calışan 50 bın ışcı bır küme. bunlardan kesılecek vergıler odenekler odentıler ya da bunların ucretlerıne eklenecek cocuk. konut ış rıskı zamları do ayrı kumelerdır Bunların karşılıklı ılışkılerı çok onem (1815 1864) Cebır'de kullanılan ışıemlerı aklın calışma ılkelerıne yuz kusur yıl once uygulamıştı Buluş anlamsız yararsız bır buluş bıçımınde yuz yıl kıtap sayfoları arosındo kalmıştı Fakat. bu dahıce buluş bugun elektronık beyinlenn te melını oluşturmuştur Bjluşo bu&un «Boole Cebru adı verılmektedır Modern motemattğm okullara gırmesınde uzayır> fethı cok etken olmuştur 4 ekım 1957 de ılk Sputnıgın Ruslarca uzoyo atılması Amerıkayı dehşete du şurmuştu Bu başarının nereden koynaklondıgını araştıran uzmanlor Ruslann modern ma tematıgı benımsedıklerını gormuşler ve hızla aynı yolo gırmışlerdır Onları Fransa. Ingıltere Izlemıştır Fakat son 20 yıllık uygı ,a ma sonunda modern matemotı gın «guc» ve «uygulomosız» bır matematık olduğu savları ortaya atılmış hatta bu matematıgın okullardon koldırılacagı soylentıleri cıkmıştır Bize gore modern matematiğin guclugu «Modernlıgınden» değıl «Matematıklığmden» ıierl gelmektedır Cunku, cogunluk, matematıgı sevmez Bunun nedenı matematıkte tmasal» payının az bulunrrrsı. kafanrn her on calıştırılmasımn bır zorun oluşudur Modern psıkolo|i calışmaları da gostermektedır kı ınsanlar. kafalaoylo hareketten cok alışkanlıklorıyle hareket etmeyı yeğlemektedırler Modern matematıgı bırakmak eskı matematığe yanı ezbercılığe donmek olur ki cağımız gereklerıne ters duşer Yapılacak şey, blzce uygulamadakı oksaklıkları duzeltmektır Bunun yanındo obur bılım lenn de modern matematık yon temlenne gore okutulması gerekır Ornegın Fransa da, modern motemotığin «kumeler ku romı» dılbılgısıne uygulanmış olarak okutulmoktadır Bıyolo|inın fızığın klmyanın da oynı bıçımde okutulması gerekır Ancak o zamandır kı, modern matematiğin butü bılımlere uy gulandığı ve bunların matematıkle acıkiandıgı olçude soglamlık kazandıgı gorulmuş olur Matemotık gelecegm bılımıdır. Yakın bır gelecekte. butun tMİımler. sosyal bılımler de dahıl, matematikle onlotılır hale gelecektır Matematık daha şımdıden. Gouss'ın deyımı ıle »butun bılimlerın krafıcesı» durumundadır Modern matematık bızım ıcın ayrı bır ozellık taşımaktadır Medrese kafası yobozlık, bızde 600 yıl boyunco duşönmeyı yasaklamış düşunme alışkanltğtmn gelışmesml ontemıştır Bu yuzden ulkermzde bır bılım bıriml olmomış bılım yontemı bılimsel kuşku (doute methodique) blr türlü yerleşememıştlr Son yırmı yıllık tarih donemimlzin bozı yobaz polıtikacılarının teknokratlar orosındon sivrılmesi bunun ocık gos tergesıdır Turkiye kompu'er sıbernetık uzoy cağıno gtmek zorundadır Bunloro goturen yol ancok modern matematıkten gecer Eskıye donuş bılımde de vasamda da ancak za Ecevıt yonctimi •mperyalızmın koşullarında hukumet olobildi Bugun Turkiye'de ic ve dış kapltalizmln ağmı parçalıyarak Iktidara gelebilecek orgutlu guc olu»mamı»tır IMF'den oecmekten başka caresi yoktu Ecevlt'ın 8u yolda duraksoyıp vakit yitirmesı AP ıle MHPnin ekmeğine yag surmuştur Guvenoyu alır olmoz bugun yapılonlorı yapsaydı Ecevtt yonetiml muholefete daha az fırsat tanıyacaktı 1978 Turkıye'sınde IMF nın kosullanna karşı çıkmak ıc politikada yenı bır hukumet hesaploşmosına yol acmak demektır kı o zaman bugun sol ağızlar kullanan sermaye portılerlnın ekmegine yağ surulur Sımdı Ecevlt hukumetl, hem sağa hem sola acılon blr kavşakta bulunuyor Dışarıya odenen bedellerın faturası ıcerde hangl sosyal »ınıflara odetılecek? Ecevit yonetlmlnln nlteliâi bu soruyo verilecek yonıtlo ortaya cıkacaktır Turkıye'nın devnmcı solu bugunun gercekleri iclndekl sol elestlrlyl bu cercevede getirecektlr. AP ıle MHP glbi sağcı partllerın CHP hükumetlnl «lestlrmeslnın bır deaeri yoktur J u elettirılere.değer verenler halk ytğtnlarmı aldafmak yolunda kazı'an tuzaga duşerler. DUYURU 8 mart Dunya Kcdınlar Gunu nedenıyle Belediye Sehır Tıyatrosu Harbıye bolumunde saat 15 de duzeniedığımız ULKEMİZDE KADINLA^IN TOPLUMSAL EKONOMIK YASAL SORüNLARı VE COZUM YOLLARI konulu açık oturumo tüm halkınrz çogrılıdır Açık oturumu yoneten. Oya BAYDAR Konuşmacılar Metın TUZUN IParlamenter) Av Özgul ERTEN (Istanbul Barosu • Temsılcısı) Dr Erdol ATABEK (Turk • Tabıpler Bırlıaı Başkanı) Saadet ARI• KAN (İlerıcı Kadınlor Bırlığ! Temsılcısı) NOT Saat 18 de kokteyl, fotogrof sergısı slayd gostensı B) MODERN MAIEMATIGİH OUJÜNOORME OZEllKI Matematıgı obur bılımler den ayıran en onemlı husus. bunun tamamen ınsan kafasınm bır urunu olmasıdır Yanı. ınsan olmasaydı fızık kımya, bıyoloji, astronomı olayları yıne olurdu Fakat, matematık dıye bır şey olmazdı Bu sozumuzden onemlı ıkı sonuç cıkmoktadır 1) Zekonın yorattıgı kav ramların en açık bıçımde «tanımlanmosı» 2) Matemotığın yonetımının duşunme yontemı olması Zekânın bulduğu yenı mote motık kavramlar başka kav ramlarla korışmayacak bıçımde tanımlanmoktadır Tanımlamanın en şaşmaz omeğı de Cumhurıyet 5081) Sız, belırli bir merkezi, onun çevresınde planla gtlişmif semtlerl ve girış yerierınde bahçelı ev mohalleleri olmıyan kuitur şehlrlerl gordunuz mu' Ana caddelerın ıkı yanına sıralanmış yapıiarın kimlsi dort, kımisı altı, ya da on kat olan, kımı uç metre gerıde, klml beş metre ılerıye oturtulmuş dunya şehırleri gordunuz mu? Unlu Fronsız şehircıllk mımarı Proust un bunca yıl emek verdıgi, daha başka yabancı uzmanların çalıştıgı, Nazım Plan burosunun yıltardır plân hazırladıgı Istanbul un yuzkarası bayındıriık orneklerını dunyanın hartgl buyuk şehnnde bulabıllrsınız9 Istanbul Belediyesının bayındıriık ve plânlama ışlerine bakan buroların bulunduğu us katları bır gorsenlz» Koridorları taşra ılçe pazarlarına benzıyen bır başı boşluk, duzensızlık ve koşuşma alanı Başbaşa vermıs tuhaf görunuslu her yaştan Insan fısıltıyla, ya da bagırısorak bırşeyler soyler Odacılar, evrak koşuşturanlar, daktılolar hep bır telaş ve koşuşma ıcındedır Bır tarıhte alt katlarda bir bolümün yönaticlsı olan eskl bir tanış «Benlm odacı o katlarda çalışmak ıcın can atıyordu Şımdı bayındıriık ıslerınde çolışıyor, durumundan pek hoşnut» demıştı Genç ve sevımlı bır yoneticınin, evinın başına yıktırılmaması ıcm yasal yoliardan caba gosteren bır yakımna soyledigı «Yasalara saygılı olmasaydımz bu duruma duşmezdınız1» sozu de llglnctır Elde kolanları yagmadan kurtorobılmek ıçın en son daklkalardoyız Burokrat ve teknokrat elemonlar, varlıklı cevrelere bilinçaltı saygı besleme alışkanlıgından sıyrılabillrierse, bırşeylor kurtarılabilir Kanal sularının yuzyıllardır aşmdırdıgı Venedik taş yapıları, UNESCO yordımıyla kurtarılobilir amma, değıl Avrupa Konseyının plan, uzmon ve para yardımı, daha guclu orgutlar ve yuklu para yardınv iarı bile Istanbul'u kurtaramaz. Kultur ve tarih sorumlulugunu kavramış bır belediye, meslek bılincine ulaşmı» Turk şehırcilerl ortoya cıkmodıkça Ortaya çıkıp da yoğmacılara. «DUR!» demedlkce. TEŞEKKÜR 23 şubot 1978 perşembe gecesı, HILTON OTELI Saıonlarında verılen geleneksel yemegımıze şeref veren ISTANBUL VALISİ SAYIN İHSAN TEKİN'e GECE mızi hımayelerıne almak nezaketınde bulunarak tum uye ve dostlanmıza yakın ılgılerını esırgemeyen, BELEDİYE BAŞKANIMIZ SAYIN Ankara Elektrik, Havagazı ve Otobüs İşletme Müessesesi Genel Müdürlüğünden (E.G.O.) 44/78/NE 13 2 1978 1 Kuruluşumuzca 7 kalem Otobus Daıresı şehır ıcl volcu taşımo otobuslerı ıcın yağ yakıt. dıreksıyon ve hova fılıtrelerı gereksınmesı (Şartnamesı ve lıstede belırtılen ısteklere gore olacak2 AYTEKIN KOTİL'e GECE'mıze programlon kıymeth sanatkârlor renk katan değerlı dostlarımız; Saym AYLA ALGAN a, Sayın SALIM DUNDAR'o, Sayın INCI CAYIRLI'ya Sayın UGUR DUNDAR'a. ve GURUP DOGUSa geleneksel yemegımızın bu kadar guzelhkte tum uye ve dostlarımızı memnun edecek sekılde geçmesınde buyuk katkılorı olan Hılton Otelı Zıyafet Muduru Sayın UMİT KECECİ, Şef MEHMET ISIK'a ve tum Hılton personelıyle, ISTANBUL 74 ORKESTRASI SEFI Soyın AHMET CANKARA ve ARKADASLARINA. yemeğımızde bulunmaklo bızlerı mutlu eden tum uye ve dostlanmıza CANDAN TEŞEKKÜR EDERIZ TURKIYE SAKATLAR DERNEGI 'STANBUL SUBESI 3 4 5 6 7 8 HEDEF, DEV B'R DEHI7 &JCU . TÜRK DONANMA VAKFINA DONANMA VAXFIHA YAPACAGIN1Z YARDIMUSU tır.. ) onerge olma suretıyle satın alınocaktır. llgılıler hazırlıyacakları onergelerıni 38 750, TL gecicı guvence ıle birlıkte 173 1978 cuma gunü soat 17 30'a dek Kuruluşumuz Yazı Işlerı Müdürlüflune vereceklerdır Bu işle ılgılı şartlaşmalar ve lıste, Kuruluşumuz Ticaret Servısınden ucretsız alınabılır Guvence venlmeyen önergeler değerlendırılmeyecektir. Kuruluşumuz ısterse kısmî sıporış yapobılır Her türlü gecıkme'er ile telgrafla yapılacak önergeler kabul edılmez Kuruıuşumuz 2490 sayılı Yasa'ya baglı değıldır 44/78/NE Referansımızla Tıcaret Servısıne murocoot edılecektır