Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
EKONOMİ... EKONOML. EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMI. EKONOMİ... EKONOMI... EKONOMJ . EKÖNOML. Türkiye OECD'nin İhracat Kredileri Anlaşması kapsamı dışında bırakıldı • OECD ÜLKELERI KARAPI, DEVLEÎ DESTE6INDEKI İHRACAT KREDI 5ISTEMINİ DüZENLERKEN «ODEME 6LÇLUKLERI. GEREKÇESIYLE ALDILAR TurkıyG OECD bunyesındekı tlhrocat kredileri anlaşmosı»nın dışında bırakılmıştır Kısa adı «OECD* olan Ekonomık Işbırlıgı ve Kalkınmo Orgutj uyesı ulkeler devlet desteğındekı ihracat kredileri sıstemını yenıden duzenlerlerken odeme gucluklerını dıkkote aiarak Turkıye ıle bırlıkte Izlartda ve Ypnı Zelanda yı anlaşma kapsamı dışında tutmuşlardır ihracat kredileri sıstemi OECD uyesı ulkeler arasında bır ulkeden otekıne yopılan ıhracatın bedelmın odenmesınde garantı tanınmasını ongormektedır OECD uyesı ulkelerı. ıhracatı teşvık amacıyla devlet desteğıne dayalı olarak uyguladıkları ihracat kredileri ıcın faız oranlarını yenıden belırlemışlerdır Buno gore bes yıldan fazla vadelı kredılerde sanayıleşmı:? ulkeler ıcın ıse ne olcude gelışmış olduklarına baglı olarak /uzde 7 75 ya da yuzde 7 5 oranında taız uygulanacaktır Yenı duzenlemede ıkı ıle beş yıl surelı kredılerde uygulanacok faız oranları do sanayıleşmış ulkeler ıçın yuzde 7 75 otekı ulkeler ıcın yuzde 7 25 olarak belırlenmıştır Fransa nın anlaşmado ongorulenden cok daha az ihracat kredısı vermesl nedenıyle uvgulanabılırlığını yıtıren eski anlaşmanın canlandırılması amacıyla yapılon toplantılar sert tartışmalara sahne olmuştur Bu arada kredı koşullarınm guclendırılmesı yolundaki Bırleşık Amerıka onerısı Avmpalılarca reddedılmıştır Ulkeler TABLO I İMF'YE BORÇLULUK DURUMU Borc Tutorı (1) (Mılyon Och) 3617 543 4 79 4 487 8 4152 128 7 Borc Tutarının Kotoyo oranı (%) 452 1 350 6 345 3 323 1 319 4 306 5 1 Guney Kore 2 Fılıpınler 3 Izlanda 4 5 6 Turkıye Israıl Tanzanya (1) Para Fonu no uye bir ulke borclanocoğı zoman bır başka ulkenın porasını kendi parası ile satın olmaktadır Bu nedenle yapılan her borclonma Para Fonu nun elındeki uye ulkenın parasını orttırmakta satın olınon ulke parosının tutarını ıse azaltmaktadır Ancak Fon dan kendl paraları korşılıgında yabancı para satın alan ulkeler Fon da bırıken parolarını gerı almak yukumluluğu altındadırlar Boylece, Fon un elındeki uye ulke parasının toplamı o ulkenın borc yukunu gostermektedır Kaynak Uluslararası Para Fonu, tlnternotıonal Flnanciol Stotistics», cilt XXXI sayı 1, ocak 1978 İMF İLE ANLAŞMAYA VARMAK, MEVCUT KOŞULLARDA ZORUNLU BİR GİRİŞİM OLARAK NİTELENİYOR DLNY4NIN EN AGP DIŞ BORÇ YUKü ALTINDAKİ BEJ bLKESI ARASINOA YER ALAN FURKIYE, YENIDEN BORÇLANABILME" VE KISA VADELI BORÇLARINI K0N50LIDE EDEBILMEK IÇIN «YEJIL IŞIK» ARIYÛR. Uluç GÜRKAN luslorarası Para Fonu 'İMF) ıle MC ortoklıkları donemınde başlayan ve «Anlaşma noktosuno getınlen goruşmelerı sonuclandırmak uzere bır Türk hevetmın VVashingtonda bulunması hükumet yetkılılerlnce «Ekonominln son uc yıldo suruklendlgl darboğardan kurtorılması» voiunda kacmılmaz bir qıns'm olorok nitelenmeMedir Bu orodo hukümetin uzuft sureden berı beklenen devalöosvonu do kopsovon son ekonomık onlem'erınin bu «Kurtarma» operasyonu cercevesınde değerlendirılmesı gerektlğı gerek Bosbakon Bulent Ecevit perekse Moiıye Bakanı Zıvo Muezzmoğlu tarafından ısrarla vurgulanmaktadır U Gercekte Ecevit hükümetının oldığı son eko nomık onlemlet MC nın 1977 yılı sonboharmda başlattığı «İstikror» vonelımınl tamamlavıcı nitelıktedir Bu onlemlerın Uluslarorası Poro Fonu, Dunya Bankası ve OECD qıbı kuruluşlorca Tur^ kıye ve yıllordon berı onerıldıklerı de bilınmektedır Ancak vorolon vapılor korunorak «Ekonoml nin kotuye gldısını durdurma» volundo boşkoca bır ^pcenpk buiıınmomaktadır Seceneksızlerden kaynaklanıyor da olsa ulus lararosı kuruluslorın onerılerınin Turkiye'de de 1 uzun bır süreden herı tartısıldıâ aercektır Türk parası kurunun gercekcı bır bıcımde saptanmasından kredı mevduat faızlerının arttınlmosıno kadar uzanon son onlemlerın bütıınu 1973 yılındo vavınlanmış bulunan Ücüncü Bes Yıllık Kalkmmo Planı nrin ver olmıs bulunmoktadır GELIŞMELER Turkıye 1960 ların ikıncl varısında ekonomık vapısıyla ilgıli onlemll bır aşamavı geride bırokmıştır Bu donemde sanovi ekonomının en önem lı kesımı halıne qelmıs ve sonavnn sorunlan hem ekonomık yaoıda nem de demukratık vapıdo on plona cıkmıstır Bu orada sanavıde özel kesımin eaemenlıqı de oekısmıştır 1963 • 1967 yıllorını kapsavon bırlnci plon donemı sanavı uretımınde en önemll böturnü oluşturan ımâlat sanayıi uretımintn değer olarok tarımsal uretıme vetısmesırtı belırlemektedır Ima lât sanayıi uretımı 1973 1977 yıllannı kapsoyan ucuncü plan donemınde ise tarımsal uretımin yaklasık ıkı kotına varmıştır Sanayl ekonomık kciimler arosında bövlece on plano cıkarken öze! kesımin Imolft sonayıi ıcmdekt pnvı do sureklı ortmıstır 1950 yılındo ozel kesımm ımalat sanovıl ıcındekl vüzde 49 olan payı 1963 vılındo vüzde 56 duzevınae ıken, gunumüzde ytızrie 65'e qeimıstır Imolat sonavnnın bır butun olorak özelteşmesıne karsın ozel kesımin çektorel vönelimind» onemli farklılıklar aozlenmıstır Tüketım mollorın do ozel kesımrn 1Q50de vuzde 48 olon povı 1977 de vuzde 70 e doq>u tırmonırken yotırım mollonnda anı'on donemdekı donüşüm vüzde 26don yuzde 88 e ulcsma bıcımınde aelismıştır Bunc karsın orc mallonndo özel kesimın vuzde 64 du zeyındekı DOVI dolgalı bır seyır Izlemekle bırlıkte yuzde 45 e kadar gerılemlştır lr bıkkınlık gelmişti Demırel ve hukumetlerinden Onları ciddiye aıan kalmamıştı Say gınlıgını iyıce yitirmlşti Demırel ve kurdugu hukumetler Hem lcerde, hem dışarda Hukume tl lcerde aldatmaca ve terorie yurutmek olası Idl Ama, dışarda dünya ststemı lcinde aynı ol datmacayı yurutmek olası degıldl Aldatmacanın otesinde, fıyat artıs oranlarıyla ulkelerın yönetim biclmlerl arasında baglan tı kurmak batı dunyasının son zamanlorda sık sık başvurduğu bır karşılaştırma olmustu Özel likle kımı Guney Amerlka ulkelerlnde fıyat artıs oranlarının yuzde altıyuz, yuzde yediyuz gibl akıl almaz rakamlara ulaşması. bctı dunyasının mer kezlerıne gore, o ulkelerde diktatortuklere yol oçmaktaydı Turkıye dekl flyat artış oranı ilk kez yuzde 50 oranına yukselmiştı İlk kez fiyat artışı oranının uc haneli rakamlara doğru tırmanması Turkıye de de gundeme gelme eğilımlnde olan bır olgııydu tFıyot artışı yonetım bıcimı» flfşkısı İlk kez Turkıye yl belll bir tehlikenın sınırına yaklaştırmaya başlamıştı Ve bunlara Demırel çozum getiremıyordu, ortokları cozum getıremiyor du Uluslararası Para Fonu (İMF) Dunya Bankcsı, Avrupo Ekonomık Toplulugu Amerika Dem,rel II hukumetlerden umutlarını kesmlşlerdi Tam bu sırada Demırel II cephe hukumetl duştu Iktldara Ecevlt geldl Batı ekonomik sıs temınde yaşamı sürdurmek toplumlara ve huKu B metlere ister Istemez belırlı malıyetler yuklemek tedir Bu «malıyetnin belırli carklanna baglanmıs tır Kımı zaman bu çorkın adı, «Yabancı sermaye> olmaktadır Ulkenın icindekı ve dışındoki uc ret farklılıkları ve buna ek olarak yurt Içire ge len sermayenın yurt dışına transfer ettlği mik tardan daha duşuk olmosı lYabancı serma/en gerlere gore degil Yaratılan ortık değer emeğln yogun kullanıldıgı alanlardan sermayenln yogun kullanıldıgı alanlara akmaktadır Emeğin bır malı uretmek ıcin horcadıgı zamanta serma yenın aynı molı uretmek ıcin harcadıgı zoman arasındaki oransızlık emek aleyhine bır eşitsizlik yaratmaktadır Y ORUM blr durum dogmaktadır İMF Turkıye de borc ve rilmesi yonunde «Yesıl ışık> yakmak icln bır karar yanında devaluasyon ccrkını do işletmiştır Devaluasyon halka dusen malıyeti artırmakta Ecevıt ıktidarının dıle getırdıgi «Refahm yoygın lastırılmasına» ters dusmektedır Dovız gereklldir «Yeşıl ışık»a gerek vordır O halde, devaluasyondan gecılmesı zorunludur Çunku baska turlu fYeşıl ısık» yanmayacaktır Ve bu carkın Işlemesındek! kararların tumu oolitiktır Siyasal Iktidardan gecmektedır tYeşı! ısı^»ın yanması ıcın gereklı tum onlemler ahnmıştır Bundon sonrası belirlı goruşmelerln gercekleşmesine baglıdır Ve cok buyuk bır olasılıkla «Yeşıi ısık» yanacaktır Başka bfr deyımle Turkıye yardım alabılr*~ek blr ulke olorak nitelenecektır Turkıye ye yordım edılmesı Ecevit ıktidarı nın surmesı ıle es anlamdadır Hem ekonomık, hem polıtık olarak en cetin donemec geride bı rakılmıs olocaktır Bu ekonomık olarak durma yo yuz tutan uretımin yeniden başlamosı demek tir Polıtık olarak ıse kapıtaltst kurallar lcinde demokrasinın «Yenıden» dogumu demektir Cunku bugunku siyasal yapı icınde Ecevit hukumstınin dışında demokratık bır hukumet kurma se ceneği yoktur Cunku tehlikenın sınırına gelinmiş ve aradan donulmuştur Ancak, dramotık bır dogumdur Aynı ekonomik sıstem İcınde kalmanın dramıdır Dramatik Doğum Yalçm DOĞAN' mekanızmasını ışletmektedır Kiml zaman bu car kın adı «Ucret dondurması» olmoktır Dunya eko nomisı lcinde belırlı bır malın tum dunyoda aynı fıyata satıldıgını bır an Icın duşunursek maliye tin duşmesı ancak ucretın dusuk tutulmasına, «Dondurulmasma» baglı bulunmoktadır Flyotlar değışmeden malıyet duşecek karlar arta caktır Kimı zaman bu carkın adı tEsıtsız degı şım» olmaktadır Dunya ekanomisi icınde alınıp satılmaları soz konusu olan mallar blrbirleriyle fiyatlarına gore degiştırilmektedir lcerdikleri de Kimı zaman bu corkın adı «Devaluasvoru ol maktadır Devaluasyon doğrudan halkla baglı bır carktır Çarklardon hangıslnın kullanılacagı, carkın dondurulecegı ulkenın icınde bulundugu ekonomık koşullaro gore secilmektedir Secımı yapan do kapitalıst ulkelerın kendilerl değıl, bunları aracıiarı olmaktadır İMF gibi Dunya Bankası gibı Işte, bu noktada Turkıye acısından, Turkiye dekl siyasal Iktldarın niteligı acısından dramatik TABLO II IMF'NİN TÜRKlYE HESABI Och hesabı • Ödenek • Net kullonım Ganel hesap ^ 533 Madeni eşya kolunda yeni fiyat attışları bekleniyot Kenan MORTAN Madenı eşya ış kolundo uzun surelı bır grev uygulamasından sonra ımzalanan toplu sozleş meyle bırlıkte yenı gelışmeler dıkkatı cekmektedır Buna gore Arcelık ışyerınde net ucret °o 48 oranında artarken gectıgımız hafta tum mamul lere yapılan zom oranı da son ucret zammı duzeyınde olmuştur Bu arado bu ış kolundakı çeşıtlı şırket sozculerı yokın gunlerde yenı zam u/gulamalan başlotmak uzere satışlarını durdurmuşlardır Madenı eşya ıs kolunda öncu kuruluş kabul edılen Arçelık le ucretlenn satış fıyatlorıyla h yaslanması ılgınc bulgular ortaya cıkarmaktadır Grev sonrası ıscı brut aylığı 4044 lıradan % 55 lık bır artışla 9084 lıraya ulaşmıştır Ancak brut ucretlenn artışı karşısında gelır vergısı de artış gostermıştır Işın ılgınc yanı gelır vergısındekı artış oranının (% 68) brut ucretlenn ustunde cl mosıdır Butün bunların sonucunda evlı ıkı co cuklu bır ışcı 2627 lıra olırken °o 48 lık bır artış la elıne 5075 lıra gecmeye başlaTuştır Ucret cephesındeki gelışımler boyle ıken gectıgımız hafta bızdoıabı satışları resmen durdurulmuştur Pıyasaya henuz yansıtılmamosına karşın fabrıkada çalışan ışcıler yapılan satışlarda fıyat artışının ışcılere yapılan ucret zammı oranında oldugu anlaşılmaktadır Grev oncesı ış cılere 10 5 ayaklı bır buzdolabı 5680 lıradan so tılmaktaydı Yenı fıyat % 48 lık bır artışla 11000 lıra olrnuştur Yıne 12 5 ayaklı bır buzdolabı da 6000 lıradan 13 000 lıraya yukselmıştır Merdaneli bır camoşır makınesınde de durum değışmemış eskı fıyat 4200 lıra iken % 44 luk bır artışla 7600 lıra olmuştur Boylece bu ış kolunun ve en yuksek ucret odenen ışyerı olarak tanımlanon bı ışyennde bıle ucret zamlorı son fıyat artışlorıyıa anlamsız hale gelmıştır Bu arado Arcelık Genel Mudur Yordımcısı Tugrul Kutotkubılık TUSİAD Genel Kurulundo gazetecılerle yaptıgı sohbettc kendı urunlerınde yenı fıyat artışlarının koçınılmaz olduğunu ı'ade etmıştır IŞCI VE VERGI Konunun yan odemeler acısından ele alın masıyla bırlıkte bır cok ışletmede ışcılerın bırer vergı rekortmenı olduğunu ortaya cıkarmcktadır Arcelık ışyerınde bır ışçıriın elıne yan odemeler le bırlıkte yılda 93063 lıra gecmektedır Ancak elıne 93000 lıra gecen ıkı cocuklu bır ışçının 33924 lırosı ucretınden 13075 lırası da yan odemelerden olmak uzere yılda 46999 lıra vergı odemektedır Bu arado Istanbul Sanayı Odasının «1972 yılında dovız dor bogazı ve sanayının başlıca sorunları uzerine araştırma ve onerıler» konulj raporu sanıldıgının oksıne ıthol aksamalarının bjyuk fi/at artıslan yaratmadığını ortayo koymustur Buna gore dovız darlıgından dogan maItyet artışı toplam sanayıde °o 30 da kalmıştır Dıs gırdı oranının yuksek oldugu madenı eşya sanayıınde bıle bu artış % 38 de kalmaktadır Do layısı ıle devaluasyonun fıyat etkılerının 1978 de gecmış yıllardon daha duşuk duzeyae kalabıle cegı sanılmaktadır Ancak sorunun başorı şansı şırKetlerın stokculuk egılımının denetımınden gecmektedır 503 AUm 37 J5 9 • 9 • • Nakıt Toplam cekimler Altın ve kredi tranşı Telafl edlcı fınansman Petrol kolaylıg* Toplam gerı odeme Not cekırrler Altın tranşı Telafl edlcl finansman Petrol kolaylığı Fondoki TL tutorı Kotaya oran (%1 113 25 695 1 353 3 75 5 261 3 320 3 374 6 37 75 75 5 2613 487 S 3231 A \v \ \^\ 1 \ \ \ j (1) Och Uluslararası Para Fonu'nun para birlml ozel cekım haklarını ifade ediyor Holen 1 Och 1 21 dolordan Işlem qoruyor Kaynok Uluslararası Paro Fonu «internollonal Financıal Statlstıcs» cılt XXXI, sayı 1 ocok 1978 \ 7 / ' / 1 l 1 1 1 ı I x \ \ YATIRIM MALI Ml? \ \ \ \ \ \ ,\ IYI ARAIAN IBO' PARA DUJURUINJ DIYE BIR SOYIENTI VAR . Ulkemızde yotırım malı olarak nıtelenen mâl ların onemli bır bolümunun otomobıl buzdolobı camasif makınası elektnk süpurgesı rodvo televızyon tevo pıkap qıbı dayanıkh tüketım mallarından olustuau dıkkote alındığmdo ozeî kesımin yalnızca qemsleven ve le pazorın kârlı kıldıgı olonlarda voqunlastıQı ortayo cıkmoktadır Kamu kesımı ıse mteiıöı qereğı ılerl teknoloıl ve buyuk olceqı a c ektıren demır • celık klmya urünlen qıbı oteKi seKtorlere girdı sağloyon ora malları üretımıni üstlpnmıstır Tüketımı cogu Vez gereqınden fozla korukleyerek ıc Dazarın karh kılriıqı alanlardo voğunlason ozel kesım imoiât sonavnnın etkınlığının voğunlastıqı i970lenn ıkıncı vorısında Turkıv^ nın ıthalatındo büvuk bır ortıs qerceklesmı$tır Yatırım malı ve hammadde duzevınde vüksek orondo dışa boqımiı bıcımde qelısen sonoyıı her yıl mılyarlarca dolorlık yenı ıthâlat gereksınıml ya ratmıştır Sonuc Maiıve Bakonı Zıva Mııezzınoglu'nun da ısaret ettıâı gıbı son üc vıldo 10 5 mılyar dolarlık dıs tıcoret ocıqı verı'rrfesı olmuştur Dış tıcaret acıa'nm i'non'ılmn"; ıcır nkla gelen her vol denenerek ızlenen «Sorumsuz» borcloi mo oohtıkasıvlo dn r>uqun Turkıye taızlenyle t"ir lıkte 16 mıtvar dolarlık bır d ş borc yukü oltına sokulmuştur Turkıye nın beş vıllık dovız gelırlerının toplomına eş deöerdekı bu dıs borc yükünün vorırısının aylarla olculen surelere baOlonmosı sonunda ıse 1977 vılındc Turkıye dış borçlarını odevemez durumc dusTiuştür KREDI ALABILİRLIĞİ Ecevıt hükumetı dış ekonomık llıskıler olanında «Kredl alobilırlıqımızın yokolmosı* bıcımınde somuticson DU darboqozı aşobılmek ıcm yenıden borclonmaktan başko bır cozum bulamomıştır Uluslarorası Poro Fonu Ile onlaşmo vo pılması yenıden borclcnabtimenln ilk odımı olma özellıqını vaklqsık bır vıldır surdurmektedır. Batı kendısıyle ılqıh olorak Türkıye'ye boşka bır secenek tonımomoktodır SECENEK OLMAYINCA Bu secenecjı deOeriendırrneyl yeğleven Turkıye'nın ıse ılısıktekı tablolordan da ızlenebıleceğı gıbı Para Fonu karsısmdu pozorlık gucu yuksek değıld r Peru ve Zalre'den sonro dunyanın en oaır dıs borc vukıı altındokl ülkpsl olon Turkıye Uluslararası Paro Fonu ndan da en yüksek oranda borcionmıs ulkeieı arosmrio do dorduncu ourumdodır Bu koşullardo ekonomid» aercek savurqonlık kavnoğı olon mevcut sanoyıleşme DOİıf Vosın n vorattığı sorıınla'in otelenms sinde tek şans Pnro Fonu nun «İstikrar re|iml» nın uygulanmosı olmoktadır. Her dolar için I977'de 372 kuruş vergi iadesi yapıldı kararının thracatın sübvansıvonu geregını en az yarı yarıya azalttığı hesaplanmaktadır Bılındiğı gıbı hukumet pamuk tutun ıc fındık ve lampant zeytınyaâındo vergı ladesını Kcldırırken, otekı urünler ıcn "vgu'anan vergı iadesi oranlarını da onemlı olcude düşürmüştü SERMAYE PlYASASlNDA CANLILIK SÜRÜYOR Malı yılbaşının gelmesı nedenıyle sermaye pıyasasınoa şımdıye kadar gorulmemış bır canlı lığın yaşcndıgı belırtılmıştır Hukumetın aldıgı ae valuas^on kararının ve şırketlerın dağıtacakları kar oranlarının pıyasonın hareketlilıgınde buyuk etkısi oldugu ıfade edılmektedır Gectıgımız hafta icınde, pıyasada ızlenmekte olan 56 hısse senedının 32'sınde fıyat değışık liklerı gozlenmıştır Öte vandan sureklı deger ka zanma eğılımı gosteren Otosan hısse senetlerı nın fıyatı da 20 bın lırava vuVselmıştır Bu hısse senetlerınin fıyatında bır oncekı hof toya oranla 4 bın lıral < artış olmuştur A"n şekı! < de Izocam hısse sene'l«n ve b ' "cekı haMya gore 1500 lıra deger kaz~nan Kc'onsan hısse se netlerınde ilk kez OJ hafta duşı^ş gozlsmlenmış tir. Alınan bılgılere qöre şırketlerın hısse senet lerlnde 50 ıle 4000 lıro arosmda fiyat değışıklıkleri olmuştur. sırasında alınması gereken vergı 1977 yılında ıhracatta kazanılan resım ve harçlar 900 mılyon lıra her bır dolar ıcın 3 lıra 72 kuruş vergı iadesi yapıldıgı belırlenmıştır dolayında ıken *ıılı lade 3 mılyar Boylece 1977 yılında gercekleştınlen 449 mılyon lıraya ulaşmıştır Paramızın ABD doları karşısındakı ihracat cercevesınde doların değerını yuzde 30 oranındo duşuren ortalama kuru 17 lıra 88 kurus Ecevit hukumetının ,ergı iadesi olurken vergı ladelı dolar molıyetı 21 lıra 60 kuruşa kadar yukselm ştır kapsomınm daraltılması yolundaki Tabloda verıien vergı iadesi uygulaması rakamları 1977 yılında vergı iadesi yoluyla Turk Lırası nın IHRACATTA VERGI yüzde 21 dolayında fıılen devalue edıldıgını ortaya koymaktadır Tablodokı bılgıler ayrıca ıhracattakı 1974 vergı iadesi uygulamasının © Toplam ıhrocat kapsamının yıldan yıla buyuk bır (Mılyon Dolar) 1 532 hızla artarak gectıgımız yılda genel ® Yarorlanan ihracat ıhracatın yuzde 52 9unu kapsayan (Mılyon Dolar) 468 bır buyukluge ulaştıgını da belırlemektedır Boylece genellıkle 2 nın 1 dekı payı (%) 30 6 ® urunlerın ıhrac gucunu ortırmak Vergı iadesi toplamı ve dış pazarlarda yarış olanagı (Mılyon TL ) 920 sağlamak amaclarıyla üretım sırasında odenmış bulunan ceşıtlı © Vergı 10de oranı (%) 141 vergı, resım ve harcların sanayıcı ya da ıhracatcıya gerı ödenmesinı 13 83 © Dolar kuru (TL) ongoren vergı iadesi uygulaması, Dolor başına ıhrac urunlerının fıyatlarını vergı iadesi (TL) 196 dengelemeye yonelık bır kur ayarloması nıtelığı kazonmış ve © Vergı lade! gıdenlmesı duşünulen vergi yuklerı\l9 dolar malıyeti (TL) 15 79 hıc bır ılg'sı kalmamıştır 1977 Yılında ıhroc edılen urunlerın üretıml Halit Narin: Tedbirler için iş çevrelerinin görüşü alınmalı,, ANKARA, (Cumhurlyet Burosu) Turkıye Işveren Sendıkalon Konfederasyonu Yonetım Kurulu Boşkonı Holıt Narın son alınan ekonomık korarlor hakkında goruşlerını açıklamış «Gereklı tedbirler alınmadan yuksek oranda devaluasyon yapılmıstır» demıştır Narın ozetle şunları soylemıştır «Ceşıtli ulke paralannın birbmne olan değer parıtelerınde devamlı degişiklıklerın meydona geldıgı bir ortomda Turkıye nın yapacagı en uygun hareket zaman zaman gerçekcı kur uygulomasına gıdılmesı olmalıdır Hukumet boyle bır ımkan mevcut ıken 1 mart 1978 tarıhınde bir devaluasyon yapmak yolunu sscmıştır Devaluasyonun oranı da beklenenin uzerind» olmuştur Hukumet bu onemli devaluasyon hareketlnin gerektırdıği mall ve ekonomik istikrar tedbirlerını hemen hazırlamolı ve cesaretle uvgulamaya koymolıdır Bu paket tedbirler hazırlanırken. millı ekonomık yarar acısından cıddl iş çevrelerinin goruslerl alınmalıdır » İADESİ UY6ULAMA5I 1975 1 401 517 1976 1960 919 1977 1 753 926 52S 36 9 1 383 186 46 9 3118 215 3 449 20 8 17 88 3 72 21 60 14 32 2S7 15 70 3 39 19 09 16 99