Katalog

İKİ CUMHVRİYET 4 MART 1978 ıllardır butün uyarılanmıza karşın, yurutulen petrole dayalı enerıı polıtıkası, yolnız yurdumuzu dışa bağlamaklo kolmamış, hemen hemen tum ıhracat gelırlerımızı alıp goturmuştur Bol ve ucuz enerıı veya olmayan enerıı en pahalı eneriıdır gıbı yurdumuz gerçeklerıne uymayan oz kaynaklarımızı yok sa yan goruşlere dayandırılorak yurutulen bu sakat ve zararlı polıtıka bıze cok pahalıya mal olmuşîur. Bız, boyle bır gıdışın doğuracağı ten lıkelerı cok onceden gorerek gereklı uyarıları yeterınce yaptık Bız, daıma yeter mıktarda guvenlı, uygun fıyata vo yerlı kaynaklora dayanan bır enerıı polıtıkasmdan yana olduk Pet rolun zorunlu olmadığı yerlerde kullanıımamasını salık verdık Bız, Turkıye kolkınmak ıstedığtne gore, dovızını tasarrufla kullanmok zorunda olduğuna ınanıyorduk Ama tutum hıc de boyle olmadı Plonda saptanan tuket'm amaçları da bır yana ıtılerek. petrol tuketımı teşvık edıldı ve 1966 1976 yıllorı orasında tu ketım artış hızı yoklaşık olarak % 15'ı buldu Petrol üretımımız bır yandan ozalırken ıthalat hızla arttı. 1977 yılında 11 mılyon 660 bın ton ham petrol ve 2 mılyon 475 bın ton urun ıthal etmek ^orunda kaldık ve 1 mılyar 453 mılyon dolar odedık Aynı yıl ıhracat gelırımız ıse 1 mılyar 750 mılyon dolar olarak gercekleştı Y OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Petrol Sorunu, Uyarıkr ihsan TOPALOĞLU taksıtlı satıslar durdurulmolıdır Yokıt yağ, ku!lanılon tesısler gozden gecırılmelı, mumkun olanları lınvıte çevrılmelı, lınyıt kullanılabılecek yenı tesısleroe yakıt yağı kullanılmasına musa ade edılmemelıdır Başka ulkeler petrolden tasarruf edebılmek ıcın coktan bır takınn gırışırrlerde bulunmuşlar ve sonuc almaya başlamış lardır Bızde ıse tasarru* hep lafta kalrrış h bır cıddı onlem alınmamıştır Mırasyedı gıbı dovızlerımızı petrol ıcın sarfedegelmışızdır. Uretımın a'ttırılmasında başlıca yo' yenı alarlcrın aranıp bulunmasıdır Ancak bu ararra lar bılım ve teknığe uygun, tecrubelı ve lyı /Ctışmıs kadrolarla ve yeterı kadar molzeme ı'e yapılırsa başarılı olur Yurdumuzda cıddi arama calışmaları yapan kuruluş Turkıye Petrollerı Anonım OrtoklıgYdır Ancak bu kuruluşumuz da yapılan sık yonetıcı değışıklıklen, cok kez bu kışılerın petrol konusu ıle ılışkısı olmayan lardan secılmesı, tecrubelı aromacıların ya bas ka gorevlere atanmış olması ya da bır yana ıtıimış olmaları, bu ulusal kuruluşumuzun arama gucunu dusurmuştur Aramalarda başarılı olabılmek ıcın hıc olmazso tecrubelı uzmanlar tekrar bır araya getırılerek hızmetlerınden yorarlanılmalıdır Yeterınce malzeme sağlamak ıcın Ise molı olanakların arttırılması gereklıdır Ancak Turkıye Petrollen Anonım Ortaklığı nın ve devletın oramolara ayıracakları fon sınırlıdır Bu nedenle ulusal kuruluşumuzun sondoj makınelerı parkını 42'ye cıkorma cabalan bızde bazı tereddutler uyandırmıştır Özelfıkls arama sondaılan hele bunlar derın sondoılar (1) olursa cok pahalıdır ve cıddı |eolO|ik, ıeofızık aramolar yapılarak sondaı yerlerı tam ısabetle saptanmomıs olursa, fcurum ağır man yukler altına boş yere gırer Petrol aramalannda başka bır sorun da Ege Denızındekı sondaı calışmolarıdır. Yunan kıyılarına yakın Tasoz'da petrol bulunmosındon sonra, daha sonrakı gelışmeler beklendiğı kador umut vencı olmamakla beraber. bızım de bu denızde aromalara gırişmemız gerekıyor TPAO'nın bu denızde yapacağı calışmalara bu yük petrol sırketlerının de katılması gereğı yayılmak ıstenıyor Gerekce olarak da malı ve teknık guclukıer ılerı suruluyor. Kanımızca bu goruş 1950'lerde petrol kanununun hazırlandığı sırada ortayo atılan ve hatalı oldugu anlaşılan ıddıaların tekrarırtdan başka bır şey de ğıldır Denız sondaılan bugun eskıye nazaran daha ucuzo yapılmaktodır Esosen buyuk şır ketlerde bu faalıyetlennı muteahhıtlere yaptırmaktadırlar Buyuk sırketlerın bu kez TPAO nun ortağı halıne getırılmesıyle etkenlıklerını daha do arttırmak bızce buyuk bır hato olur Eger muhakkak yabancıların yardımıno gereksınme duyuluyorsa bazı kucuk yabancı şırket lerı bulunacak petrolden cuzı mıktarlarda pay vermek suretıyle calısmciara katılna.arı sağla nabılır Rahmetlı Incnu nun «vahşı bır ha/vanla bır yatakta yatılmazs sozu hıc bır zoman unu tulmamahdır alıyete gectığl halde blze yeterınce veya anlasmada ongorulduğunce petrol taşımıyor Borclandıgımız ve taahhutlerımızl bu yonde zamanında yerıne getırmedığımız one surulse bıle boru haîtı otekı u'kelere ıhroc omacıyla da pe(rol sevketmıyor Bu sure ıcınde Turkıye'ye satılan 3.7 mılyon ton petrclun dısında ancak bır kac gemı yukü petrol başka ulkelere bu \oldan sat'labılmıstır Ovsa boru hattının kapasıtesının 35 mılyon ton olduğu bızlere soylenmıstı Bu ornek bıze dıs ılıskılenmızde oetrol sağlonması aranırken cok gercekcı olmamız oerektığırı bır kez daha gosterır Cok yakm tlıskılerımız ve cıkar bırlıgımz olan dost Irck'tan bu hattın tcm olarak calıştırılmasının yaratacoğı olcnaklar uzerınde durmasını beklıvoruz. Gündemdekı Soru.., urkes zor durumda. Gerçı emeklı aibcy ılgınc yaşam seruveninde ilk kez zor duruma duşmus degıl 1940larda ırkçılık nedenıyle tutuklandıgında kimbılir nasıl kara kara dusunmuştu? 27 Mayıs 1960 eylemine sızıp Başbakanlık Musteşarlıgına tırmanmış, bırkac oy sonra derdest edilıp yurtdısına surulunce dunyası yıkılmıştı. Surgunden dondugunde Talat Aydemır hareketlne yanaşmış, hukumet darbesı hazırlıklan ve pazarlıklarında bulunmuş, ne var kı son dakıkada ayrilmak zorunda kalmıştı. Ama yılmamıştı Alpaslan beg, sıyasal partıcJİık yolunu sınamıs, Demırel'ln sayesınde Basbakan Yardımcılıgı koltuguna oturabılmış, tum yasammda ozledıgl fırsata yıne kavusmustu Devletın etkılı orgutlerını ıçerden elegeçırmek ıçın vargucuyle çabalıyordu Ama bu kez de bır gensoruyla duşuruldu. Talıhı yıne yaver gıtmemıştı Turkeş'ın .. • Sız bır sıyasal partı baskanı olun Ulkenın her yanında komando kampları acm Yarı askerı egıtımle gençler yetıştırın Kavga ve savaşım talımlerıyle mılls bırlıklerl kurun Bır kardeş kavgasının tohumlarını ekın ulkeye. Kanlı olaylar uc vermeye başiasın Sokaklarda Insanlar cldurulsun ustalıkla, bılınçle Adamlar kacırılsm ve torenle kurşuna dızılsın buyuk kentlerde Bakaniıkiarda, polıste tum devlet daırelerınde komandolar kılıt noktalarına yerleştirilsınler. Kucucuk TRT'ye bıle bır kalemde bın partızan atansın Tam bu sırada hukumetten cozulun. Ve yenı gelen hukumet, devletin yasalarını işletmeye başiasın Polısı, landarması, kolluk kuvvetleri gorevlerınl yurutmek olanaklarına kavuşsunlar MHP komandoları bır bır suc ustu yokalanmaya başiasın. Hergun gazetelerde haber ııstune haberle kamuoyunun gozlerı acılsın: MHP'nın yan orgutune yapılan baskında «iloh, bomba ve oldurulccek ogrencılerın listelerl elegecirlldl... Otomobıl bagaıında gızlediklerı mokınelı tufekleriyle MHP'lıler yakalandı Kıbrıslı ogrencılerı kacırıp kurşuna dizen Turkeş'ln komandoları tutuklandı . MHPIı komandolar Kayserı'de bır kampta bomball ve sılahlı talım yaparken basıldılar . MC donemınde TRT ye memur olarak yerleştirllen komandolar suçustu yakalandılar . Gun gecmıyor kı, ulkenın şurasında burasındo Turkes'ın yetıstırmelerı cınayet ve saldırı sucundan oturü yakalanmasınlar Ortaya cıkan tablo nedir"> Ulkede kardes kavgasının tohumlarını atmak ıcın çırpınon katıllerln kumandanı kımdır 7 Kim kanlı clnayetlerın cetebaşı'' Kımdır Sıyasal Mada'nın perde ardındakı babası 7 Bu *orunların yanıtı yakında oriaya cıkacak kesınllkle... T Yanlıs Bir Tutum Petrol sorununu tortışırken ve cözum yolları arorken IVC ıktıdarlannm savurgon bır anlayısla petrol tuketımınde hıc bır tasarruf onlemı duşunmeden yenı rafınerıler k'jrmak ıcm yaptık an gırışımler uzerınde durulmalıdır Boyle b'r anlayışa gore Turkıye'nın 1987 yılında 4? mılyon ton petrol tuketecegı qecen vılların artış hızlarının ortalaması olan % 13 3 değerı esas alına>'al< hesoplonmıstır Halen faa'ıyette olan Batman, Ipraş Alıaga At(5s ve Ersan rafınerılerının toplcm kapasıtelerı 16 6 rrılyon ton dur 1987'de 42 mılyon tonluk tuketım gereksm mesın'n karşılanobılmesı ıcm Alıağa ve Ipras rofınerılerının vılda 12 mılyon ton genışletılme sıne boşlanmış Orta Anadolu rafınerısı ıcın yabancı uikelerle anlaşmaya vonlmş Karad=nız rafınerısı ıcm komsu bır ulkeyle goruşTi 0 lerde bulıınulmus ve bunlarla da yetmılmeTiış başka bır rafınerı kurmak ıcm hazırlıklaro gırısılmıstır Turkıye 1987 de 42 mılyon ton ham petrol tuketecek olursa bugunku petrol u>eîımımız aynı rr'ktarda kalır ve ham petrol fıyatı dec*me"e vnklasık o'arak 4 mılyor dolor odemek zorundo kalocaktır Turkıye'nın butun ıhrocat gelırlerı şımdıkı artış hızıyla bu duzeye varacağı mumkun gorulmemektedır Son zaman larda yaoılan yayın'ara qore Detrol fıyatlarınm 1985'lerde varıl başına 25 40 dolara varacağındon soz edılmektedır Onun ıcın yenı hukumetın sorumsuzca ve hesapsızca vapılon bu gırışımlen yenıden ele alması ve gozden qecırmesl zorunluluğu vardır Dığer taraftan O r ta Anadolu rafınerısının kuruluş ven uzerınde de durulmalı bcska olonaklar cıddı olarak arastır.'molıdır Ornegın rafinerılerın daha zıyade Akdenız kıyı'annda kurulmcsı ve ozelHkle bevaz urunlerın NATO boru hatlar \ıa bu tesısler qemsletılmek ve vaygmlastınlmak suretıyle dusunulebılır 1) Derin arama sondaılarında metre molıyetl 10 000 TL'yı bulmoktodır Onumuzdekl yıllardo derin arama kuyulorı açılmoıı blr zorunluluk hallne geldiğinden, mall olanoksızlık yuzunden blr kısım makinalorın calışmamosı, atıl kalması olosılığı vardır Demırel Hukumetlerının yenı hukümete bıraktığı enkaz arasında petrol sorunu da bu lunmaktadır. Kanım zca sorunun çozümu içın 3 yol vardır 1 Tuketımın kısılması, yanı tas>arruf onlemlerınm alınması, 2 Uretımın orttırılması, 3 Petrol ıthalının sağlıklı bır bıçımde yurutulmesı Üretimin Arttırılması Tasarruf Önlemleri Petrol tuketımınde tasarruf onlemlerı alabllmek ıcın, komur sorununun do aynı zamonda cozulmesı gerekır Petrol urunlerı bır cok yerlerde komurle ıkame edılmesı zorunlugu crtaya cıkacaktır Bu nedenie komür tuketımı hız la artacaktır Ozellıkle lınyıt uretım mıktarları bugunkunun bır koc mıslıne varacaktır Bu olçudekl uretımı ancak devlet ışletmecılığı saglayabılır. Devletın elındekı ocokların yanı başındo, özel kesımın ellnde bulunan yataklorm da bır an once devlet elıyle ışletılmesı kacınıl maz hale gelecektır Bu nedenle şahısların veya tuzel kışılerın elınde bulunan lınyıt sahaları ıcın verılmış ruhsat ve hakları gerı o'acak yenı mevzuat hazırlanmalı ve suratle yasalaştırılmo lıdır. Bunun yanı başında petrolun ne ölcude tasarruf edılebıleceğı saptanmalıdır Enerıı uretımınde % 50 oranını oşan petrol kullanılmosı kac yıldo hangı duzeye duşurulebıleceğı planlanmolıdır. Alınabılecek kıtle ulaşımı, hız kısıtlaması, ısı kaybını onieyecek onlemler arasındJ akla gelecek şu hususlar do bulunabılır Örneğın otomobıl uretımıni kısmak Icın hıc olmazsa Petrol İthalf Petrol tasarrufla tuketılse bıle petrol Ithalı surduruieceketır Ta kı yurdumuzda yeterı kadar bulunabılsın Halen petrol pesın dovızlf ve>a kısa surelı kredılerle sat'n alınab'lmekted'r Mıktan 1 5 mılyar dolara varan dovız gere«< sınmesı yenı hukurretı cok zor bır durumla karsı karşıya bırakmıştır Kaldı kı önumuzdekı yıllarda oetrol fıyatlarının artması beklenmelıdır Akla gelen cozum yollarından bıri butun petrol uretıcı uikelerle yokın ılışkıler kurarak ıktısadı durumlarını da yakından ızleyerek kredılı veya mal karşılığında petrol satınaİTia olanaklarınm yenıden ısrarla oranmasıdır Bunun yanı başında d'ş ılışkılerde ortaya cıkacak fırsatların da değerlendırılmesı soz konusuaur Bu noktaya gelmışken bıze devamlı olarok h a n petrol vereceğı duşunulerek yapımıno katıldığımız Kerkuk Iskenderun boru hattına da bır nebze değınmek ısterız Bız böyle bır gırışıme katılarak. hattın buyük kısmının tarafımızdoi fınanse edılmesıne karşıydık Dost Irak'ın boyle bır boru hattıno ıhtıyocı varso onun taro'ından yapılmasının doğru olacağını savunuyorduk Turkıye 10 mllyar lıro sarfıylo bu gırışime katıldı Ama gecen vılın moyıs oyında tesıs fc • Kemerin İlk boğumu Halit ÇAKIR on gunlerde elektrık gucü savurganlığjna karşı 150 vat yerıne 60 vat lamba oğutlenıyor Kurulu tum elektrık gucu toplam gereksınımın altında ıken boyle onlemlere başvurma olagandır. Hele yer yer, degışık nedenlerle, uretımın kurulu guce ulaşamadığı bır donemde bır zorunluktur Ilaç Hammadde Endüstrisi Kurulurken urkıye'de ıloc hommodda endustrısı yenı kurulmoktadır Yerh llac hammoddelerı uretımı de kesın ve gercek anlamda blr dovız tasarrufunun bugunkiı itoşullarda mumkun oiabılecegmı sanmıyorum. Çunku, bu hammaddelerın uretımı ıcın gereklı temel kımyevı maddeier genelliKle ıthcl edılmektedır Ancak, yerlı kımya endustrısımn de. gerek ılac gerekse obur enaustrnere kımyevı modde sunmak uzere gelıştırılmesı ve bu amocla Turkıye de mevcut hayvansal. bıtkısel ve modenl kaynaKİann optımal duzeyde deger lendırılebılmesı halınde gercek anlamaa bır dovız tosarrutu konu olabılır T Dr. R. Sıtkı KARAHAN Istanbul ITIA Öğretım Gorevlısı S Darlıkla başko yollardan başa cıkamıyorsa, bırey olsun. toplum olsun, perhıze gırer Daha lyı, doha gonenclı bır yaşama ulaşıncaya dek Ama oyle kolay değıl alışkanlığından ayrı duşmesı kışının, uzun sure elının altında olanı, sonra bırden elının altında bulamaması Uıusal bır savaşta ımışcesıne ozverl ışler bıreylerden boylesıne kıtlamalar Toplumsal bılınc ıster Kemerleri sıkmonın on koşulu yaygınlığı. eşıtlıkle üleşılmesıdır Ikıncı Dunya Savaşının hemen ardındon Ingıltere de olduğu gıbı Bırcok Avrupa ulkelerı 1945 leraen bu yana, kemerlerını bogum boğum sıkıp sonra gevşeterek bugunlere geldıler Yıyecekten gıyıme, barınaga kadar herşeyde. Turkıye yazık ki. boyle bır cıkmaza sokulmuştur Guç kaynaklarından sanayı girdılerıne kadar ekonomlnın butun atar damarlarındo kan dolaşımı soğlamok ıcm savurganlığın her turlusu ıle savaşımo gırmek zorunda Yoksa c70 sente muhtac» bır Ourumdan baska na9 sıl Siyrılır Dengesını yıtırmış dıs odemeler dengesınp bır bakışr ta kemer.n ılk boğumu carpıcı bır acık secıklıkl» go uluvor Her yıl aı$satım gelırımızın yoklaşık yuzde yetmışını akaryakıta öduyoruz Dışalım ıcın odedığımız her 4 dolardan bırı benzıne, mazoto ve yoğyakıto gıdıyor, demektır bu Daho kotusu bu odeme petrolun artma eğılımlnde olan flyatları ve tuketımın tırmanışı yuzunden eksılmek şoyle dursun, sureklı yuksefecektır Soru sudur Sanoyıı, guc kaynaklarını ve gunluk yaşantımızı aksatmaks'zın kemerin ılk boğumunu akaryakıt tuketımı uzerınde duğumleyebılır mıyız? Sorunun yanıtı, ekonomık yarara katkısı olmayan butun tuketımlerın durdjrulmasında, hıc degllse kısıtlanmosında yatar Bu nedenle. bakışianmızı akaryakıt savurganlığmın kol gezdığı bınek arabası alanıno cevırelım Eldecı ıstatıstıklere gore Turkıye dekı bınek arabası sayısı 800 bın kodardır Bunlann cok buyuk bır yuzdesı, suruculerının evlen ıle ışyerlerı orasında, coğunlukla bır kışılık tasıt olarak kullanılır Akşam gezintılerınde, hafta sonu gezılennde caddelerı, ano yolları dolduranlar da bunlardır Her bırının haftada ortalama 30 lıtrâ benzın kullandığı varsayılsa. yıllık tuketım tutarı yarım mılyar oolara varır Bır an Icm ozel arabaların yakıt tuketımını oeşta bıre ındırsek dış odemelerımızde 350 mılyon dolarlık bır rahotlıga kavusobılırız Boyle bır kısıtlama daha bırcok yorarları da bırlıkte getınr Istedığınce yakıı alomoyan arobo sahıplerı, ış gunleri araba kullanamayocak AncaK hofta bonlarmda kısa gezılerle yetınecektır Hemeıı lıemen butun kentlerırrızde tıkanma noktasına vormak uzere bulunan trafık sıkışıklı^ı rahat bır solunumo erışecektir Kutle taşıma aracları doha hızlı donuseceğınoen bınm zamanda daha cok ınsan taşınobılecek. uzun beklemelerden ve yavas hareketlerden dogon yokıt tuketımı azolacaktır Arabaların dışalımından havaya karışon kukurtlu. kurşunlu ve karbonlu gazlarla nıtrık oksıt daha uzalacak, hava kırlenmesı yavaslavacaktır Benzın kıtlamasıyla ozellıkle dışardan gelen yedek parca surumunde de bır duşuş gorulecektır özel araba edınme ozentısı cekıcılığmı yıtırecek. fıyotları bırkac mılyonun uzerındo gezınen yaboncı yapımı arabalarla, yine normal fıyatlormın ıkı katından ei değıştıren yerli arabalar alıcı bulmokta gucluğe uğrayacoktır Flyatlar dengelenecek. «tatlı kârlar» kabuklarıno cekılecektır. Bıreyler porcalı da olsa o'ışıklıklarından yoksun kalınca hoşnut olmazlar Bu bakımdan, akaryakıtın dıyelım karneye bağlanması sevımsiz bır uygulama glbl gelebılır cok kımseye Ama ıcmde bulunduğumuz güc durumdan sıyrılmanın tek yolu. uretıml arttırmak kadar, hatto ondon ote tuketıml azaltmak kemerleri toplumco ve eşltlıkle sıkmaktır. Herhalde kemerin ılk boğumu, vakıt yıtırmeden akaryakıt üzerıne düğumlenmelıdlr. Hemen belırtmek gerekır kı. onemlı duzeyde dovız tasarrufu saglanomasa b'le yerlı ılac hammadde endustrısımn kurulması ve gelıştırılmesı şu acı lardan yararlı olacaktır 1 Yerlı ustalık ve becerı gelışecektır 2 llgılı yatırımlardan saglanacak katnıa değer ıle ulusal gelırın yukselmesıns yordımcı olunacoktır Yerll liac hammadde endustnsının dov z kazanma yolunda ıhroc olanağı elde edebılmesı mevcut koşullarda, özellıklo malıyetlerın ytksek olması nedenıyle zor olacaktır Devlet ın alt yapı ve ozellıkle enerıı, eğıtım ve malıyeileun saptonması ko nularındo alacağı onlemlerın bu konuda cok etkılı olacagı ocıktır Buno ek olarak en yuksek kapasıte yaratmanın gücluklen, tınansman sorunu, amortısmon konusundokı yeterslzlıkler, stok butundurmo zofunlyljjgu. . yukse« tcşıma mcrtlyetferı transferlerın duzensızlıgı .ve malıyetlerın az sayıdakı urunlere dağıtılrra durumlorı da bu alonda krıtık unsurlar olorak dıkkate alınrnalıdır MUKAYESELI USTUNLUK lıac hammaddelerının Turkıyp de üretılmesınde değerlendır.lebılecek gercek ve potansı\el mukoyeselı ustunluk aionlarının vor olup olmadıâı saptanmalıdır Her moddenın Turkıye de uretılmesının gereklı olmadığı acıktır Bazı maddelerın ozeMıklerı veya cok sınırlı kullanımları nedenıyle Turkıye de uretılmesı ekonomık olmayobılır Buna karşılık bazılarının yerlı uretımı halınde bellı gırdılerın ozeliığı bakımındon onemlı ustunluklerın saglanobılmesı mum kundur Orneğın. soruna genel olarak bokıldıgında ılac ham maddelen uretımınde Turkıye nın dış uretıcılere karşı herhangı Dir alanda ustuniuk ta şıdıgıno daır bır Işaret olmamakla bırlıkte tarım ulkesl o lunması nedenıyle ozellıkle hayvan ve bıtkılerden yararlanma olanagı potansıyei olarak daha f azla gorunmektedır Ancak. yurt dışında kl bazı uretıci fır malar>n bellı uretım alanlonnı kendilerı ıcın ekonomık gorme yerek terk etmelerl veyo Devlet ın ozendırıci onlemler alma sı ıle ıhracat olanaklarını orttı bir »olnm üstunluklerin aogması do mümkundür. OPTIMAL KAPASITE Turkıye nın yerlı ılac tuketın ve ınracal olanaklorı sınırlıdır Dolayısıyle. yeılı ılac hammad oesı uretımıni haklı ve ekonomık kılacak olcude bır kapasıte yar atabılmenın tek yolu tes'Sierın kurulmasında kardeş endustn lerın hammadde gereklerının tur \a mıktar olarak ıncelenmesı ve bu gereklere cevop verecek es reklıkte kuruluşlann gercek,eşlırılmesı olsa gerekır Bunu paralel olarok ılac endjstrısı ıcerısınde de ışletmeler arası ışbırlıgı yoluyla gereklı urunlerın uretımı ıcm en yuksek kapasıteye ulaşcbılme yolları aranmalıdır OIŞA BAĞIMLILIK Dunyada acıkca gorjlen ve gıderek kuvvetlenıp gecerlı'ık kazanan ekonomık dayanışma veya butunleşmelerın tersıne ca lışmok yerıne buna ulusal cıka r lara en uygun duşecek şek <fe ayak uydurmak gereklıdır eDısa bağımlılık» kovramını bellı olcude polıtık duşuncelerın dışında, ekonomık gercekcılık acısından da yorumlomak zorunludur Do loyısıyle, ıloc homrrtaddelert uretımı konusunda saptanacak makro strateıılerde ekonomık ıs bırlığı ılke ve uygulomalarından en genış olcude yararlanmck şart o'Tiaktadır «Dısa bağımlılık» fırma acısından ele alınırsa yurtıci koşullorı ıle ılgılı bır yorum yapmak mumkundur Şoyle kı. yerlı ure tımı yapılan bazı ılac hammaddelerının ıthalıne Devlet taratından ızın verılmemektedır Dolayısıyle kendı urettığı moddeyı kul lanma gorunumunde olan uretıcı ışletmeler dışındaki fırmalar ılgılı ılac hammaddesını ancak bu yerlı uretıcılerden almak duru munda kalmakta. gerek tedonk suresı gere'<se fıyatlar acısındon bu ısletmelerın bır tur monopol uygulomalanna tbağlıı olmakto dırlar Bu yuzden tuketıcı ısletneler kullandıklan bu pahnlı hammaddelerı kendilerı uretmek ıcın yatırım yapmak eğılımı gostermekte, bu da bellı hammadde gruplarında cok sayıda uretıcının dogmasına ve her bırının de yuksek malıyetlerle calışıp vuksek fıyat uygulamasına neden olmokiadır Bunun yanında. müstahzar uretımınde malıyetlerın ve kârm Devlet tarafından nıhayet daha eikılı bır duzeyde denetienmesıne karşılık ılac hammadde uretımınde Devlet denetımi henuz ge reklı ekspertız ve bılınclılıkle ger ceklestırılemedığı ıcın vuı<sek karlar doğabılmekte ve ışletmeler bu yuzden de ılac hammadde uretımını daho cekıcı bulobılmektedırler Ancok en vuksek kopasıteye ulasamayan bu kuru luşlar onemlı ölcüde kavnak kay bına do neden olmaktan kurtulamamaktodırlar Rekabetten beklenen etkenlık ve fıvat düşuşü ıse rekobetın ıstenen duzeye ulaşamarrası ve pazonn monopol ve olıgapol vapısının esasen değişmemesi ne denıyie gercekleşemempktedır Cok zor gorunmesıne rağmen Devlet ılac hammadde uretımın de ortak tesısler kurma veya kuı durma yolunda onculuk \xjpmak ozendırıci olmak hatta zorlavıa onlemler alarak bılınclı gercekcı ve etkılı denetım araclarını ger cekleştırmek durumundadır. AET ÖGESI llac hammaddelerının buyük bolumunun Katma Protokolle hazırlanmış bulunan 12 yıllık lıste de yer aldığı dıkkate alınırsa Turkıye'dekı ılac hammaddelerı uretıcılerının yokın bır gelecekte zor durumda kalacakları gorulecektır Bu durumda Turkıye. AET konusunda katı secımlerım yap mak ve eğer AET'ye katılmaya kararlı ıse plânlı bır uygulama ozellıkle AET lcerslnde dayanabılecek ımalat endustrısı alanlarına yönelmek durumundadır Boylece, dığer AET üyelerınin mukayesei; üstunluk taşıdığı alanları saptanırKen, Turklye'nın muka^eselı ustunluğünun olabıleceğı gercek ve potansıyel alan ların belırlenmesı ve gelıştlrılme sl yolıan aranacaktır. SONUÇ Henuz AET konusundakl belirsizlıkler acıklığa kavuşmamıştır Ayrıca. madde bazmda, ayrıntılı yapılabllırlık etudlerl de gercekleştirllmemlştir Bu koşullar altında bır yargıda bulunabllmek mümkünse. ılac hammaddelerı endüstrlsınin Turkıye'de kurulması ve gelişmesl olonaklarının yaratılması ve devletın bu alanda özel keslml yönlendirici. destekleyıcl ve denetleylcl onlemlerl etkıtl bır düzevde alması gerektıâl belırtılmplldlr. Bır ulkede devlet iki turlu ele geçırılır. Dışardan boskınla ıcerden sızmayla . Nasyonal Sosyalızmln Partlsl. meşru gorunümu ardında devletın kılıt noktalarına sızarak, v* silohlı bır eylemın kanlı hazırlık ve tuzaklarını gelistlrerek adım adım bugune varmıştır Turkıye'nın yasolarına bakarsanız, fıklr özgurluğu yasaklanmıştır Şimdl, fikirmıkır bır yana, clnayetle, saldırıyla, bombayla, komando kampıyla, yan askeri orgutlenmeyle, ve kan dokerek ıktıdar yolunda yurumeye calışan slyasal mofıa mesru partı ml sayılocak' Evet, bu soruyu gundeme getirmek zamanıdır. •••»•+••»••••••••••••»>»••••••••»•»•••••••• • 2 TESEKKUR Kıymetli eşım Suheylâ Gızep ın amelıyatmı basarı ıle sonuclandıran Sn Prof Dr Alı Nıhat MINDIKOĞLU, Sn Prof Dr Selcuk AYBAR, Sn Prof Dr Hurol INSEL. Docent Dr Ayhon BILGIN. Doc Dr Orhan ERSEK. Dah Mut Dr Fuat BIRKARDEŞLER. Dr Muzaffer SARIYAR. (kwrretlı DENIZ aâobev mızel ve CERRAHPAŞA Hastanesı genel 2 ncı cerrahl servısı personelıne ve ziyaretlerını esırgemıyen dost akrcbalarımıza teşekkur. borc b'lırım Esı Metin GIZEP • , •••»»»•••••••••»•••»••» 'Cumhurıyet 4057) ••••••» •••••• • + • VEFAT ve BAŞSAĞLIGI I Işcı smıfımızın devrımcı Tiucadelesının partımız FATIH ılcesı uyesı, onculennden İZZET ÇİLİNGİR'i kaybetmenın uzuitusu ıcmds\ z Mucadele arkodaşlarma ve kederlı aılesıne başsağlığı dılerız SOSYALIST DEVRIM PARTISI ISTANBUL IL BAŞKANLIGI I (Cumhunvet 4071) İLERICI ve BARISCI BIR SAVAS'Ml YASAMI BOYUNCA SURDURMUŞ Eiâzığ Fırat Ünîversitesi Edebiyat Fakültesi Dekanlığından Süheyl Akçın'ı YIT1RDIK ANISI HER ZAMAN YAŞAN ACAKTIR . CENAZESI 4 MART 1978 CUMARTESI 'BUGUN) SISLİ Dr KILINACAK ÖGLE NAMAZINDAN SONRA CATALCAYA GOTURULECEKTIR ESI COCUKLARI VE DOSTLARI ASİSTAN, ÖGRETİM GÖREVLİSİ VE UZMAN Alınacaktır Fokultemlz Antropoloıı Bılimlerl Bolumune benzer Fakultelerın ılgılı Bolüm ya da Kürsölerden mezun olan istekiıier arasından sınavla Asıstan, Ogretım Gorevlısı ve Uzman alınacaktır Isteklılerın Mezunıyet Belgeleri, Ikışer adet vesıkalık fotoğraf ve özgecmışlerlyle sınava gıreceklert yobancı dili belırten bırer dilekce ıle Dekanlığımıza başvurmalan gereklıdır. NOT: Telgrafla başvurulmaz; Postadakı gecıkmeler dıkkate alınmaz. Son başvurma tarlhl : Sınav gunü : Sınav saati : Sınav yerl UNVANI Aslstan Öğretlm Uzmon Görevlisl ; 20/3/1978 28/3/1978 Yabancı Dıl Bılfm Dalı Dıl ve Tarıh DAUI Ekonomik Antropolo|l Etnoğrofyo Sanat Tarlhl Sosyal Antropolo|l Uygulamalı Antropololl Halk Sanat ve Zanaatları Halkbilım Fılmlerl OYA KAYNAK ile Gozeteci Kchcı ve odı1 bır dun\a banşı ıcın bırlıkte savaşım verdığımız. DEGERLI UYEMIZ Süheyl AKÇIN'ı YITIRD1K anısı her zaman yoşayacaktır Cenazesı 4 mart 1978 cumortesl (bugün) Sışll Camlnde kılınocak öğle namazmdan sonra Catalca'ya qoturülecektlr BARIŞ DERNEĞI ORHAN ERİNÇ Evlendıler 10 00 1400 Coğrafya Fakultes! Ankara DEREC6Sİ ADEDİ DIŞ HEKIMI fBosın 12259) 4062 Rumeh Cod 55/4 OSMANBEY SAAT 1319 46 27 90 M. Cengiz VAROL S A T I L I K ŞAHANE TAKIM: 16 PARCA LUIKENZ SATILIK 47 42 47