Katalog

DÖRT CUMHURİYET 1 ŞUBAT 197 BLfm BAGIRAN KiLiT ABDÜLCANEAZ (Jo'L OUAf>, DEEyA ı t R AMMA ^ B0luluf> VOllARı HA^\t OLIAP KiMtf 6.R. VEPPEN Bîd. SBft kıVEME2. HbtiP S£B£BI'NI ^ufU>i^MÎ>A "KAtffl UIAİYÛNU yOKTMR., "/A PA i'jlEMft „ D*Mİ\Dl T U R H A I U Çaltf ÜRETKEN HAKîZE (r£lENM£Kr^PWRi Bağıran Kilit Ikı kılo kadar ağırlıkto elektronık bır kılıt yapılmıştır Kılıt sadece hırsızların ıcen gırmesını onlememekte, kapıyı zorlayanlan da avazı cıktığı kodar bagırarak mahalleye haber vermektedır Kılıdın surgusu transıstorlu bır radyo ıle ılışkılıdır Radyo, pılle ışlemekte ve alârm ışaretı vermektedır Bu ışaret bır amplıfıkatorle (ses yukseltıcıyle) baglantılıdır Surgu maymuncukla gerı ıtıldığı veya kapı zorlandığı zaman radyo bır ses cıkarmakta, bu ses «yukselfrude yukselmekte nahaüeyı ayaga kaldırmak tadır Kılıt, Kılıt Alarm (Lock Alarm) adıyla satılmaktadır (3 M Co /St Paul/Mınn USA) ÇO^u J/'^Vtr^M£LfW>ıA.(«<,y£Iİeı<LpıelrlL£R NWTÎPK£M (r£M ' i HASrAHAMFLtU DAHİ B/R SEyAHAHMlZ OLACAKTIR Kı ( İ ufrMyACAW. ^liîUÜ. TAAAFINDAN PRANGALI YAZI MAKiNELERi Devlet daırelerınden ozel ış yerlennden her yıl toplom 200 mılyon dolorlık (4 mılyar Turk Lıralık) yazı makınesı. hesap makınesı elektronık beyın kopya cıkortmo maklnelerı . Calındıgım goren bır Amerıkan fırması, bunları, uzerlerınde bulunduklon masalara sıkı sıkıyo bağlayan prangalar yapmıştır (Bolen Indu»trıes Inc /Hackenseck/N J /USA) "YÜVANIZI YAPALIM,, • KOOPERATİFE ÇOK SAYIDA ORTAK TOPIADİKTAN S0NW Gazetedekı llono bakılırsa tam bır «duşeşstı bu Cıftehavuzlarda 100 M2 kat 150 bm lıraya satılıyordu Ustelık gomme banyolu kolorıferlı ıdı Alıcılara <od«m«d« kolaylık» bıle yapılıyordu. Aynı ılânda «vatandaşları kot tahıbl yapmak için calıştıgını» ılen suren fırmanın gercekten Cıftehavuzlar dakı burosunda genç bır kız karş ladı kapıda llan uzerıne geldığımı oğrenınce «Ihsan Bey»e telefon ettı ve «bır beyın satılık katlarla llglll olarak kendlsl ıle goruşmek arzusunda oldugunu» bıldırdı 15 dakıka kadar sekreter hanımla karşılıklı oturduk Ben odaya alınırken. boşortulu bır ka dınla kasketı elınde bır erkek odadan cıkıyordu clhsan Bey» zı\aretımden pek memnun kolmışa benzemı>ordu Once «arzumu» sordu Gazetede yayınlanan kat ılânı ıle ılgılen dığımı, koşulları cok uygun gor duğum ıcm geldığımı soyledım Yıne de fazlo ateşlı davranmadı Ihsan Bey Ne ış yaptığımı nerede oturdugumu sordu. Bır devlet daıresınde calışıyor, Fatıh te oturuyordum Ev kirası vermek'en canım cıkmıştı O yuzden bu katı kesinlıkie olocak tım Anlattığ na gore söz konusu daırenın arsası cok ucuza kapa tılmıştı Bu yuzden ucuza malolacakt: katlar Fakat Ihsan Beyın fırması bu ışı odeme gucu cok duşuk kışıler ıcm yaptığından semt «oyle memur, esnaf takımının oturacagı blr yer degıldl.» Çıftehavuzlarda değıl mıydı kot° Hayır Umranıye'de genışce bır arazı satın alınmıştı Bu arsanın bır bolumu şımdı bu ıs ıcın kullanılacaktı «Maksat vatondaşa hizmettl» Şırket llk odeme olarak 20 bın lıra ıstıyor, buna karşılık 10X15 cm boyutlarındo bır mak buz verıyordu Gerısı ınşaat boyunca aydan aya klra gıbi ödenecekti Bu ocıklamaya gore ckalortter II ve gdınfne banyolu» dalrenln Insaatının daha başlamadığı an laşılıyordu. Bu konuda yanılma" dığımı sö«iedı ihsan Bey «Takdfr ederdim kl bu zamando bu ftyata bitmfş bir dalre bulmak imkânsızdı» Ancak musterılerın katkısı ıle gercekleşecektı bu. Fıyat arfması olası mıydı' Evet, falat fı/at artarsa ısteyene parası hemen ocenecektı Tabıı bu zamanda ma.zeme fıyotlarıno guven olmuyordu llerde malzeme fıyatları artarsa, bır mıktar daha ıstenebılecektı Fakat ıste meyenın parasını ödemek Icın İhsan Bey cgarantl> verıyordu Konuşmonın bundon sonrakl bölumlerınde oğrenıldı kl bu ga rantı «ihsan Bey'm kişlsel garan tl«l» ıdı Tapu' Tapu yoktu «Tak dir ederdlm kl Inşaot bıttikten sonro verilecektlr» Çünku kat mulkıyet kanunun ılgılı maddelerı malumdu Sonucta bu «son darece garontili» ış ıcın olıcının elmde 10x15 cm bo/undakı makbuzdan başka tjir evrak verılmeyeceğı anlaşılıyordu Yenıden geleceğımı soyle,erek burodon cıktım Bu garantılı şırket buyuk bır olasılıkla halâ «kat sevdosına* duşmüş müşterılenne fazla paraları Icln «bazı ödeme koloylıkları» duşunuyor. Belkı bır gün ınşaatm durumunu gormeye gıdenler daha buyuk bır kolaylıkla karşılaşacoklar ve « artık hlc para odemek zorunda olmodıklarını» bıle goreceklerdır. Çunkü bu konuda bır araştırma yapılmomış olmokla bırlıkte muşterı topladıkton (cısa bır sure sonra ortadon kavbolan fırmo ların sayısı son 2 ytl lcmde sonu ıkı sıfırla bıten aayılara ulaşmıştır NAMUSLU CAUŞMANfN ZARARI Havadon para kazonan ve vo! sozluklorı goklere cıi<mıs k s ıle rın el üstunde tu'uld jğu »ne okıl lı adamlf dıve cvuidLiftu ORTADAN KAYBOLAN KURULU5LARIN SAYISI SON IKİ YflDA BIRKAÇ YLZIİ BULUYOR. Yalçın PEKŞEN RESiM CANLANDIRMA Walt Dısney'ın en başarıiı orneklerını verdığı canlı cızgı Mm lenn yapımı fazlo gelışmemıştır Nedenı, bunların cok mosraflı ve guc bıcımınde canlandırılmalarıdır En kucuk bır hareket ıcın yuzlerce resım yapmok, her bırını boyomak. bunları catıştırmak . Aynı zamanda cok vakıt olan bır şeydır Bır fırma. resımlerı, yazıları. cızgı resımleri. . Elektronık bır beyın aracılığı ıle komlk bıcımlere sokan bır aroc yapmıştır Fırmaya gore arac resım canlandırmoyı 6 mıslı hızlandırmış, masrafları da dortte bır azoltmıştır (Computer Imoae Corn Oenver/USA) ARSA ORTADA YOKKEN GÖSTERİŞLİ BROŞÜRLER HAZIRLANIYOf «YURUYEN MERDiVEN» Batıdakı buyuk moğazaların hepsınde, musterıleri katlara cıkoran katlardan ındıren «yuruyen merdıvenler» vardır Bunlar olmasa. bu magazaların ış hacmı bır anda coker Bızde de yenı yenı gorulmeye başlayan bu merdıvenler genelllkle bma ıclerınde kullanılmaktadır Halbukı bır cok hollerde, bunların. dışorda calışmaiarı daha yararlı olmaMadır Ancak, bunun ıcm bu merdıvenlerde. acık hovaya gore bazı değışıklıklerın yopılmosı gereklıdır Bır Japon fırmosı bu gucluğu ortadan kaldıran bır buluş yapmıştır Merdıven paslanmaz celıkden merdıven korkuluklarının ustundekı el yerlen de kaucuktan yapılmıştır Bılındığı gıbı. bu «ellık» ler de merdıvenle beraber yurumektedır. Merdıvenın. makarala'i kendılığınden yağlonmakta, paslanmamaktaoır Arac yagmurdan, kardan bozulmoktadır (Hıtac Ltd / Tokyo'Japan) llk merdıven, Tokyodakı Afcastakı Tokyu Hotel e eklenmıştır KiTAPLAYAN KOPYA MAKiNESi 18 yıl kadar once yuksek verımlı «Xerox 914> kopya makınesını (fotokopı makınesını) pıyasaya surerek basma sanatında ıkıncı kucuk ıhtılâlı yapmış olan Xerox şırketı. cıkardığı kopyaları kitap broşur bıcımıne de sokan bır başka makıne yapmışt.r Makıne kurufuş krokılerını buyuk boy roporları, buyuk sayfa'ı kıtopldrı koloyca dosyaya Komjp^ kolayco fcullo' " nılatnlen boyda olmak uzere kuctılterek coğaltmaktodv iK* •> rox Corp / Rochester / N Y / U S ) Arac muşterıye satıl mamakta ay hesabıyle kıraya verılmektedır. «KUÇU KUÇU»LARA OTEL Sadece Amerıka Bırleşık Devletlerı'nde köpeklere hîzmet sanayıının para olarak neyı ıfade ettiğını bilıyor musunuz sevgılı okuyucularım? Tom 5 mılyar dolar Kopek dükkânları, kopek hastanelerı, kopek berberlerı kopek lyıleştirıcılerı, kopek otellerı kopek lokantaları, kopek bokım evlerı, kopek okulları, köpeklere mama dükkânları, kopek oyuncakları ıcm moğaza lar Beş mılyar dolar 100 mılyar Türk lırası edıyor Aşağı yukan butcemızın yarısı . Kopek otellenne bır yenısı eklenmış «New Jersey'ın Mohwah kentınde. Aranvvood otelı . Reklâm broşurunde şoyle yazıyor «Her odanın rengı ıle esyalarının rengı uyumludur Yerler duvardan duvara halılarla kaplıdır. Kucuk konuklarımızın zevklenre gore yemek hazırlanır Yemek suresınce, ıstenırse. sonra da yumuşak muzık parcaları calınır> Işın kotusu kopekler renkten anlamaz Onlar ıcm tek bır renk vardır o da kurşunıdır Kopeklerle sahıplerını, otel kapısında sırmalı ünıformalar glymış bakıcılor karsılamaktadır Odalarda ozei hoparlorler vardır Bunlorla, köpeklere, gerektığınde yatıştırıcı sözler söylenmektedır Her kopeğın odasında pufla bır döşek 50 santım kodar yuksekte duran bır yemek conağı bulunmaktodır Yüksek canak, kopeğı eğılerek yemek yeme zahmetındsn kurtarmaktadır. Otel musterıleri, sahıplen kısa sürelı gezılere cıkonların ve evlerlnde bokacak kımsesı olmoyanların kopeklennden oluşmaktadır. İstanbul ve çevre illerde kurulan bin kadar kooperatifin yalnız 25'i başarıya ulaştı de Sodettın Oyocıoğlu «namutlu calışanlorın zorara uğradığını» soyluyor Oyacıoğlu Marmara Bolgesı Yapı Kooperotıflerı Bırlıği (Konut Bırlık) Genel Sekreterıdır ve ken dısı de ınşaat sohosındo bazı calışmolor yapmaktodır Gorevı gereğı «konut üretımı» adı altında oynanan komedıye uzun sü '••'1 Yukordoki yopı «Konut üretlmı» adlı guldurunun bır simgesi gıbı . llgislzlik, boşvermlşlik ve denetımsizliğln nerelsre vardığını gosteren bu bıtmiş (!) yapı, belki de çoğımızda unlu Piza kulesmı tokllt eden dunyadaki tek omektlr. (Fotograf. Tulay DIVlTÇIOĞLU) bu poraların büyuk mıktarım ortadan kaldırmanın carelerınl arayanların sorunları gıbı.. BİR ÖRNEK DAHA O/acıoğlu kooperatıfler konusunda bır ornek verıyor, Rumelıhısarında gorkemlı bır tabelo dı kerek ışe başlayan bır Iş adamımız salt «rşclyo hizmet aşkıylaı denlz manzaralı meskenler yap Erenköy'e dıkiyor Ortaklor şaşı rıp soruyorlar tNeden? Rıvayet muhtelıftır Verılen bılgılere gore her ortak boşka şeyler oğrenıyor Ya sıt planı cıkmamıştır, ya cok az inşaat hokkı tanınmıştır veya arsanın sahıbı fazla fıyat ıstemıştır Sonuc9 Bınalar Erenkoy de Ethem Efendı'de yapılacaktır Nasıl olsa ora dedır. Kredl hanc malıyet 100 bın lırodır Nefıs bır broşur sus pus herşey vor Paranın 25 bını peşın, kalanı ayl.k taksıtlerle odenecektır Ortaklar koşuyor dört bır yandan Işe başlama zamanı geldığınde «Şu şu şu gerekcelerle katın flyatı maaletef 50 bın llra artmıştır» Işın ortasmda yıne «maale "Konut üretimi,, adı verilen güldürü, "konut sorunu,, yerine bazı açıkgözlerin sorunlarını çözümlüyor. redır tanıktır. Anlattıklarıno göre pıyasada oynanan oyunlor ko nut sorununun cozumune yoramasa bıte bazı başka sorunların cozumunu sağlamaktadır. Örneğın havadan para kazanmak tsteyen acıkgozlerın sorunları. bu paraların verglsını ödemek ıstemeyen kışıierın sorunları veya mak üzere oldugunu Ilerl süruyor Kuşe kâğıda basılmış prospektüsler, ağzı lof yapan «ağırla yıcılorı, «yapıyoruz. ediyoruz. co lısıyoruz, plan hazırlığı, bakanlık, b«ledly«ı dıyerek bayağı ortak topluyor Aynı fırma bır söre sonra tabelayı Rumelıhısarından sokerek da da denlz manzarası yok mu? Tum bunlar ortaya koyuyor kı broşurlerı dahl basılan katların henuz arsası bıle satın alınmış değıldlr «YÜVANIZI YAPALIM» Etılerde bır yapı kooperatıfl sıgortalı ışcılerın «Yuvasını yap mayaı hazırlanıyor Arsa Etıler' sef» 50 bln lıra artıyor Işın bıtmesme yokın aynı gerekceyle 50 bln lıra daho Buna karşılık durüst bır kooperatıf Işın başında 200 bın lıra dıye acıklıyor molıyetı (Sıgorta kredısı dışfnda) Parasızlık yuzunden suslu bır broşur hazırlayamıyor Hatta belkı bro YANITLAR • Koiya'dan Sayın Ahmet öztr «amflbl» «6zcöğ'ünun ne anlama geldığını sormaktadır. Fransızlorın «amphıbıe», Ingılız ve Amerıkalıların «omhıbıous» dedıkleri kelıme aslında, hom suda, hem karada yaşayon hayvanlar ıcm kullanılan bır sozcuktur: Kurbağa, tımsah... gıbı Fokat. sozcuk, zamanla, hem karada, hem suda glden asfcerı ve sıvıl araclar ıcın olduğu kadar, hem denızden, hem koradan yapılan askerı horefcât ıcın de kul^ lanılmıştır. Hattâ, bır adım daha do ılerı gıdılerek, denızden karadan ve havadan yapılan saldırılara da, yıne «amphıbte» harekât deme adetı yerleşmıştır Kelıme Yunancado «bır şeyın ıkı torafında» anJamına gelen «amphı» sozcuğu, yaşom anlomına gelen tbıos» sozcüğunün bırleşlırılmesinden oluşmuştur • Denızlı'den Sayın Solıh Dlzer, hazırlodığı bır yazıda kullanılmak uzere, «kolon» kelımesi ve bunun nasıl. hangı anlamo geldığl hokkındo bılgı ıstemektedır. 19 Yuzyılın ortalarıno kodar, sıcaklık maddeden ayrı. fakot maddenın ıcınde gızlı olorok duran bır şeymı? gıbı kabul edılırdı Boyle olunca da, bunun, sıcak cislmden soğuk bır cısme. suyu ısıtmak üzerekömürden suya. bır sudan havaya dağıldığına inanılırdı Maddeden maddeye gecen bu şeye. Latlnce bır kelıme olan ve «ısı» onlamına gelen «calor> adı verılmiştı Fakat. Benjamln Thompson adlı Amerıkolı bır bılgırt şöyle bır olaya dıkkat ettı Bır pırınc kutlesinden bır top yapmak ıcın, kutlede matkapla delık acılrrken hem matkap, J»em pırınc kutlesı ısınıyordu. Halbukı, delık acılmadan on•e bunların ıkısı de soğuktu O holde. delme başlar boslamaz sıcaklığın belırıp gıttıkce ortmasının nedenı neydı"? 1857'de. Rudolf J. E. Clauslus adh bır Alman fmkçı, sıcakhğm maddı bır şey değıl, bır enerıı oloblleceği fıknnf ortayo ottı. Tıtreyen moleküllerın enerıısı Buna gore. motkabm plrlnc kütlesını delmesıyle ortayo cıkan ısı, motkabın kutleyı delmesı ıcın verılen makıne veya kol enerıısl ıdı Bu gun bu kuram kabul edılmektedır. Gunumuzde bır gram suyun, normal hava bosıncı cltında sıcaklığmı 14 5 santıgrad dereceden 15,5 santıgrad dertceye yukseltmek ıcın gerekll sıcakhğo «kolon> aenmektedır Yıyeceklerın enerıı verme değerı «kalorı» ıle ölcülür ömeğın 65 kılo ağırhkta bır ınsanm gunluk ısı gereksınmesı 2 500 kalorıdır Tabıı. bu mıktar, kıloya gore artıp cksıldiğı gıbı, yapılan ıse gore de artıp eksılır Hastonelerde kıslolarda fabrlkaiardo üc öğünlük yenecek «eylerın lıstesı yap'lırken, yıyeceHerın verecekierı toplam kalorınm 2 500 dolayında olmasına dıkkat edılır. Asgorı ücret hesaplannda da kalori temel alınır. DiSi BOND G AR T H şür bıle bastıramıyor Iş ortal toplamayo geldığınde ıse sorun lar bcjşlıyor Çunku Etıler'd< başko bın 100 bın lıraya yop maktadır aynı ışı Ustelık o şat sın guven veren bır burosu parlak kağıda basılmış broşur lerı vardır «Kat sevdasına» duşmüş or tak daha sonra odeme gucunı aşan paralar ısteneceğını bıl memektedır Parasını gerl iste dığınde ıse 3 4 sene bekleyecek tır almak ıcın Cunku «Inşoal başlamıştır» vs BİNDE YİRMIBES Oyacıoğlu şaşırtıcı blr rakam verıyor bu konuda Marmara Bolgesel Yapı Kooperatıflerı Blrlıgının cahşma sahası olon İstanbul, Tekırdağ, Kırklarelı. EJ dırne. Canakkale, Bolıkes.r, Bursa, Bılecık, Kocaell ve Sakarya'da 1000 e yakın kooperatıf kurulmuştur Bunlar icınde 6aşorıya uloşmış yanı konut uretımını tamamlamış kooperatıfların sayısı ıse 25 tır Konu o kadar sahipstzdır kl bazı muteahhıtlerın yonyona IKI ınşoatta hatta aynı inşaatın ıcın de bır yandan kooperatıf Icın konut yaparken. ote yandan ozel satışları tcın ınşaat yaptıklarına rastlanmıştır Oysa ılk ornekte kooperatıf Icın toplanon paralarla ozel Inşaat yurutulmekte. ıkıncı ornekte ıse Sosyal Sıgortalar Kurumu nun koşulları dolayısıyla durum cozulmesi olanoksız bır hukuk bll mecesıne donuşmektedır Tum bunlar olurken bır bakanlık yetkılısi «Istanbulda neler oluyor? Bıze haber verin de mufettlş gonderelımı dıye \azılar yollamoktadır Konut Bırlık'e. Konut yapanlor ve ozellıkle kooperatıf ınşaatlarını yurutenlerın kımler olduğu konusunda kucuk bır araştırma yapılsa şaşırtıcı orneklere rastlanacaktır. 30 senedır kasaplık yapan blrl sonunda muteahhıtlıge karar vermekte veya omrünun yarısını kuruyemıscılıkle gecırmlş klşlnın kooperatıf mudurluğunde karar kılması bu sahada hıc ml hıc yadırgonmamaktadır Ehliyetsızlık bılgısızhk deneyimslzlık ve ozel'ıkle kotu nıyetle yoıa Cıkan bu kışıler sonunda konut sorununa bır cozum getırmek \enne en ıvımser deyışle bazı zumrelerın konut sahıbı olmasını saglamakta buna karşılık blr konuta gercekten gereksin mı olan kışıierın şanslarını tjmüyle yıtlrmelerıne yol ocmak