Katalog

Avlardır beklenen darbe, Pakistan'a huzur getirecek mi ? Haaırlayan: Hülya KARADENtZ ftkistan'da «demojcraslnln flllzlenmesi» amacıyla 33 yıl içinde üçüncü kez yapılan 7 mart 1977 tarihindekl genel seçimler sonunda patlak veren kanlı olayiar bir iç savaş görünümü boyutlarına ulaşırken, Kara Kuyvetleri Kurmay Başkam General Ziya El Hak, Silâhlı Kuvvetler adma yönetlme el koydu. 5 temmuz giinU General Ziya El Hak, Silâhlı Kuvvetler adına kansız bir darbe gerçekleştirdikten sonra Başbakan Zülflkar Ali Butto, hükümet üyeleri ve muhalefet liderlerinin «güvenHk» için gözaltına almdıklarını aç:kladı. Ancak gözaltına alınan muhalefet liderlerinin lki gün soura serbest bırakılması ve dört kişiden oluşan Sıkıyönetim Konseyi'nln ekim aymda Silı'ıhlı Kuvvetler denetiminde cenel seçimlerin yapılacagını belirtmesi ve yapılacak genel seçimlerde «Başbakan ZUlflkar AH Butto'nun yeniden göreve Melnıeyecegini» ifade etmesi, darbenin Buşkan Butto'ya muhalif olan dokuz partiden oluşan Ulusal İttifak'a yakın olduğunu ortaya koydu. Darbe akşamı radyodan halka hitaben bir konuşma yapsn Pakistan'ın yeni lideri General Ziya El Hak, «Kansız darbeyl klşisel çıkarlarım için dejjil ıktid&r muhalefet görüşmelerinin çözüm süz nnktaya gelmesi üzerine gerçekleştirdlm. Ülkcde 90 Rtn sürecek bir harekâttan sonra <iemokrasi rayına oturacak ve genel seçimlerle sivil hükümet başa geçecektir» dedi. Sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasagmın k o niılduEu Pakistan'da durumun sakin oldugu belirtiliyor. Ancak bu darbenin Ulkeye huzur getirip Retirmeyeceğl, bugün için gözlemcileri en fazla meşgul eden konu. R DARBEYE YOL AÇAN OLAYLAR Pakistan'da Başbakan Zülfikar AH Butto'nun Halk Partısi'ne karşı birleşen muhalefetteki partiler 197fî yıhnııı kasım ayında genel seçimlerin yapılması için Butto'ya baskı yapmaya başla,dı. Bnşbakan Butto'nun 7 martta genel seçimlerin yapılacağını açıklaması üzerlne muhal.8fett.eki dokuz parti seçimlere ortak listelerle gireceklerini ve «Pakistan Ulusal Cephesi» arlı altında birleşttklerinl açıkladılar. Ancak Başbakan Zülfikar Ali Butto'nun Ulke çapında ilân etttgi olaganüstü dumma son vercneden genel seçimlere gitmeslni kınayan Ulusal İttifak liderleri. seçim öncesl genel grev çagırısında bulundular. Ulusal lltifakın genel grev çağrısı Uzerine greve giden ışçiler Knraçi, La SiYASAL GOZLEMCiLER, PAKİSTAN'DA ASKERi YONETiMiN iŞBAŞINA GEÇMESiNDE GEREK ESKi BAŞBAKAN BUTTO, GEREKSE MUHALEFETiN AYNI DERECEDE SUÇLU OLDUGU GÖRÜŞÜNDE BiRLEŞiYORLAR. hor ve Ravalpindi'de hayatın felee uğramftsına yol açtılar. Bir ay kadar süren seçim kampanyasınd» Ulusal Ittifakı destekleyenler ile federe güvenlik ekipleri «rasında çıkan çatışmalarda 8 kişi öldü ve 1000'i aşkın insan yaralandı. Bağımsızlığa kavuştuğu ; 1947 den bu yana Pakistan'da 3 kez askeri darbe oldu j ngiltere'den 1347 yılında bagımsızlıiını I alan Pakistan'da Silâhlı Kuvvetler her zaman yönetime etken oldu ve 30 yıl içinde ilç darbe Reıçekleştirdi. Pakistan'da ilk askeri darbeyi 19.">8 yılının ekim ayında gerçekleştlrcn General Eyüp Han ondort yıl iktidnrda kaldı. Kyiip Haıı yönetimini Ulke çapında başgösteren öfcrencl olaylan, sosyal ve ekonomik huzursuzluklar 19B9 yılında lstifaya zorladı. 1969 yılında General Yahya Han bir darbe ile başa geçti ve sıkıyönetim llan ettl. 1970 yılında Dogu Pakistan'ın daha genlş özerkliği kabul edildi. Yapılan genel seçimlerde Doftu Pakistan'ın lideri Şeyh Muciburrahman'ın Avami Btrlfğl UIUSHI Meeliste Batı Pakistan partilerine oranla daha fazla sandalye kazandı. 1971 yılmd» Dogu Pakistan'da baş gösteren ayaklanma hareketleri gittikçe yogunlaştı ve aynı yıl Dogu Pakistan, Batı Pakistan'dan ayrılarak bağımsızlıgmı ilan etü. 10 milyondan fazla Takistanlı Hindistan sınırından kaçtı. 1970 yılında yapılan genel seçimlerde Zulfikar Ali Butto'nun Partısi Zatı Pakistan'daki çogunlugu sağladıgı için Butto Devlet Başkanlığına atandı. Butto 1972 yılında yeni toprak reformu japacağını ve Ulkenin ileri gelen sanayi Kuruluşlarmı devletleştireceğini açıkladı. Butto 1973 yılında hazırlayarak yürürlüg» soktuğu yeni anayasayla parlamenter yonetimi Ulkede gerçekleştirmeye çalıştı. 4 nıilyon hektarlık toprajı yoksul köylUlere dagıtnıı Başbakan Butto Ulkedeki Relucistan Sind, Pencap ve Kuzey Batı Sınır Bölgesinde bulunan ptkin gnıpları da birleştirme yolunda çaba gösterdi. f> temmuzda Kara Kuvvntleri Kurmay Başkanı General Ziya El Hak tarafmdan RRrçekleştirilen (Içüncü askeri darbeye hükumet ve muhalefetin uzlaşmayan tavırlarınm yol açtığı belirtlliyor. BUTTO Devrik liaşbakan... Partisl, Temsilcller Meclisindeki 216 sandalyeden 155'lni kazanınca, Ulusal Jttifak liderleri seçimlere hile karıştırıldıgını öne sürdü. Seçimlerin yenilenmesinl isteyen Ulusal İttifak liderleri kendılerini destekleyen halkın da, Başbakan ZUlfikâr Butto'nun istıfa etmesi İçin baskı yapması için çagrıda buhındu. Oenel seçimlere hile karıştırıldıgını savunan Ulusal tttifak, eyalet seçımlerine katılmadı. Ka tılma oranının sadece yüzde 25 olduğu eyalet seçimlerinde 4H0 sandalyenin 459'unu Başbakan'ın Halk Partlsi kazandı. Seçimlerin yenilenmesinl isteyen Ulusal îttlfak liderleri yapılacak genel seçimde sivil ya da polisin rienetımi yerine. ordunun denctimml istedl. UHısal îttifakı destekleyenlerin sokaga dtikülmesi Uzorine Başbakan Butto muhalefet liderleri ile dialog kıırmak istedi, ancak eski Hava Kuvvetleri Komutam GENEL SEÇİMLER Kanlı geçen seçim kampanyasından sonra 7 martta yapılan gonel seçimlerde Başbakan Zülfikar Ali Butto'nun liderliğindeki Pakistan Halk Asgar Han'ın liderliğindeki Ulusal îttifak Buttonun bu çagrısını reddetti. Kaşbakan Butto'nun muhalefet liderlerini to. tuklatmnsı Ulusal tttifakı destekleyenler ile P»kıstan fedpral Rüvenlik kuvvetleri arasında kanlı olayların patlak vermesine yolaçtı. Pakistan'm 10 büyük kentinde sekiz saat, süren çatışmalar *onunda çok saytda insan öldü, iki otomobil fabnkası ateşe vnrildı. Unlkın büyük protestosu üzeıine serbest bırakılan muhalefet liderleri seçimlerin yenilenmesi için Başbakan Butto'nun istifasını şart koştıılar ve seçimlerin yenılenmesine dek bugımsız bir licler başkanlığmda hUkilmet kurulmasını istediler. Ulusal tttifak 26 mart günü genel grev çagnsında bulundu ve genel grev ülkenin büyllk kentlerinde uygulnndı. Genel greve katılanlar Uzerine polis ateş açtı ve 7 kişi öldü. Butto'nun aleyhine açılan kampanyaya Sosyalist Partinin de katılması Ulusal Ittifak'ı güçlendirdl. Başbakan Zülfikar Ali Butto'ya kendi partlsi içinde de muhalefet olııştu ve Butto'nun sag kolu olarak bilinen Mübaşir Hasan'ın istifasını diğer isüfaltır izledı. Halk Partisinden ayrılanlar yeni bir parri kuracaklarınj açıklarken Ulkede iç savaş boyutlarına ulaşan çatışmalara son verllmesi için Başbakan Butto'nun ivedilikle istifasını istediler. Butto Ulkede sokağa çıkma yasağı koydu ve büyük kenUerdn sıkıyone'ıim ilân ettl. 1946 yılından sonra dördüncü kez İlân edilen sıkıyönetim ve sokağa çıkma yasağına uymayanlara karşı polis ateş açtı ve 20 ışçi öldü. 23 nisan günü ulkede yedl haltadır süregelen ve I S 5 U kişinin ölümUne volaçan kanlı olaylara ilişkin bır bildıri yııyınlayan silâhlı kuvvetler Butto'yu de.steklediftini açıklarken, muhalefet liderleri hükümetle dialog kurmak için Butto'nun istifasına gcıek duyulmadıfeını belirttiler. Bu arada Butto'nun Pakistan'da genel seçımlerden sonra patlak veren kanlı olayları ABü'nin plânladıgını açıklaması, Pakistan ABD ıiışkilerinin gerginlesmesine yol açtı. Muhalefet lîderl eski Hava Kuvvetleri Komutanı Asgar Han ordııya, Butto'nun emirlerine Karsı gelmesi için çağrıda bulundu. Muhalefet, hükümet ile görüşmek için öne sürdügü koşulları mayıs ayının ilk haftasında açıkladı. Muhalefetin öne sürdUğü koşullar şöyle »ıralanabilir: • Sıkıyönetim en kısa zamanda kaldırılmalı. • Amıyasada uybirliğiyle onaylanmamış maddeler ıptal edilnıelı. • Sansür kaldırılmalı. • Muhalefet. liderlurıne TV ve radyoda konuşma ve fikirlerini yayma hakkı tanınmalı. • Yürürlükte ohın seçim sistemi degiştirilmell. 3 haziran türihinde iktıdar • muhalefet görtlşmeleri başlaymca Başbakan Butto tüm siyasal tutuklıılan serbest buaktı, sıkıyönetim yUrürlükten kaldırıldı. Buito, hükümeti ile ABD arasında gerginleşerı ilişkileri yumuşa'iıiaya çalışarak «ABD ile onurlu blr dostluk kurmaya hazır olduğunu» açıkladı. Butto muhulul'etle on ıki saate yakın SUrcn görüşmeden sonra 7 ekim günü seçimlerin ya», jıılacnğını belirtti. 2 temi"^z günü hükümet ve mu( halefet liderleri görüşıtv • ı de ortak noktalara ulaj' şıldığmı ve 3 temmuz gunü anlaşmamn imzalan*' ragını ifade ettilcr. Ancak muhalefet liderleri 10 yeni şart. sürünoe hükümet muhalefet görüşmel»ri çıkmaza girdl. Başbakan Butto, «Artık hükümetin verecek daha fazla tavizl yok» diye açıklama yaptıktan 6 saat sonra Sılfihlı Kuvvetler yönetims Pakistan'ın yeni lideri geçen yıl hacı olmuş eneral Ziya El Hak Pakistan'ın yeni güçlü lideri niteliğinin yanı sıra, hacı ünvanını da taşıyor. 52 yaşındakl Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanı Ziya El Hak asker; eğitimini ABD'de tamamladı ve İkim.i Dünya Savaşı sırasında müttefik ordulan içinde görev alarak Burma, Malaya ve Endor.ezya cephelerinde çarpıştı. Ordu içinde büyük saygrnlığa sahip General Ziya El Hak'a yakın çevreler, iilkedekı yönetime kendi çıkarları için el koymadığını belirtiyor ve «Ziya Kl Hak sndece IHkenin siyasal liderleri arasmdaki baş;"nsteren çekişmelere son vermek için darbe Kîrişiminde bulundu» diyorlar. General Ziya El Hak üllte liderliginin yanı sıra eskl görevl Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlısını da yürüttiyor. G GENERAL ZİYA EL HAK, 2. DlNYA SAVAJI SlRASINDA MÜITEFİK ORDULARI SAFINOA BURMA, MALAYA VE ENDONEZYA'DA ÇARPIJMIj. Ziya El Hak 1959 yılında Ameriks'da bir harp okulundan mezun olduktan sonra 1963'te yine ABD'de Akademiyi bitirerek «kurmay» ünvanını kuzandı. Yarbııy rütbesıyle 1964 yılında harb okulundE eıJitmenllk yaptıktan sonra Ififi9 yılında slbsy. 197« yılının mart ayında generalliğe j'ükselen Ziya, El Hak o ddnemin btışniikarn Zülfikar Ah Butto tarafından Kara Kuvvetleri Kurmay Başkanlığına getirildi. 1H72 yılında Zülfikar Ali Butto'ya karsı ordu içinde darbe plânlayan karacı ve havHcı subayların yargılanmasında mahkeme heyetins başkanlık etmışti. 350 bin kişilik Pakistan Silâhlı Kuvvetlerinin başkomutanı da olan Ziva El Hak'ın dış ülkolerde de «parlak başarıları» var. Ürdün crdusunda görev alarak Kara Eylül harekfttına katılan Cîenrral Kl Hak, t'rdün'dekl fnillstinlilere karşı KÖsterdiftl başarıltrdan örürü Kral Hüseyin tarafından Yıldı/ ve İstiklâl madalyaları ile ödüllendirildi. General Ziya El Hak geçet vıI Mekke'ye giderek han oldu. tsl5m dininin yasa ve trirplerini çok iyl bilen jeneral Zij'a El Hak'ın orta sınıf kökenli oldugu belirtiliyor. /A\,\ r.ı HAK Pakirttnıı'riıt hnfte hasinıia lerçekleftirilen kanau darbenin lideri. ABD'de yılın en büyük eroin kaçakçılığıyla ilgili olarak 4Türktutuklandı BALTtMORE ABD'de Türk vatandaşı dört kişi, Federal Soruşturma Bürosu (FBI) ajanları tarafından piyasa değeri tahminen 12 milyon dolar olan kaçak eroin ile yakalanmışlardır. Bu yıl içinde bir tek olayda ilk kez bu kadar çok eroin ele geçirilmektedir. Dün bulunan eroin, geçen yıl içinde polisin ele geçirdiği kaçak eroin toplamının ° / o 5'ine eşit miktardadır. ABD'de yaşamakta olan ve Tlirk vatandaşları oldukları bildirilen Ziya Sokum (Queens, New York) ve 27 yaşındaki Nail Ekdeniz (Brooklyn, New York) New York kentine gidecek bir treni beklerlerken, Pennsylvania istasyonunda uyuştunıcu maddeyle birlikte yakalanmışlardır. Federal ajanlar daha sonra Türk şilebi General Ali Fuat Cebesoy ile Ulkeye gelen îstanbullu 311 yaşındaki Nedim Biliv ile 32 yaşındaki Raif Kandemir'i tııtııklamışlardır. Eroinin Ulkeye bu gemi ile sokulduğu öne sürülmektedir. Yetkililcr, tutuklanmaların Federal ajanların seklz ay süren soruşturması sonucu gerçekleştirildiğini bildirmişlerdir. Haziran ayında ABD'ye gelen «A.F. Cebesoy» şilebi Savannah (Georgia), New Orleans (Loııisiana) ve Galveston (Texus) limanlarına uğradıktan sonra çarşamba günü Baltimore'a gelmişti. TUrkiye'de haşhaş ekimine yeniden başlanmasından bu yana ilk kez ABD'de Türkiye kaynaklı uyuşturucu madde yakalanmaktadır. Tutuklanan dört kişi, dağıtmak amacıyla eroin bulundurmakla suçlanmaktadır. Biliv ve Kandnmir aynca ABD'ye kaçak uyuşturucu madde sokmak suçundan da yargılanacaktır. Maryland Savcısı Jervis Finney'e göre, tutuklulann kaçar suçtan yargılanacakları Savcılık lddianamesi hazırlandığı zaman açıklığa kavuşacakür. Bölge mahkemesi yargıcı James A. Millet .lr. tarafından sorguları yapılan dört tutuklu için henüz kefalet saptanmış değildir. mrrlka'va aşırı baftlılıtı ilr hlllncn V\lipiııler önemll gellşmelerln eşislıule cörünü.vor. Marcns re.l'ımi ABD İlr lllşkilcrini gözden epçirmcye kararlı. KPKIUIIİ düııva (icği^lvor. ABD boyumlurugundan Uıırtıılmak Islcvrıı ulıısların sayıları gitlikçr artıvor. Aınprika'ya bütUnüyle ramolan rejlınlcr l)ilc, halkİHiının gün geçtikçe yoğunlaşaıı < > r KÜtlü lcpkileıi karşiNind» eninde sonıııııl'i «rl'pıidllerine» haşkaldırmak zorunda ka'.vor. llıı süroç İçinde onursuz durumlardan lıırtıılıi|i, (liiııvu ııluslaıı tnpluluğıında yenidpn sav Rinlık kazanan ülkeleıin sayıları lılç de küVÜmsenme.vci'rk diizeydedlr. ABD emperv.ılizmine başkaldjrmak, ona hrlli rinneni'.rrrtr tanınan yüzkıznrtıcı tavizlerden kurtulmaya (,alı.şmak, KÜnümiiz dünyasında saygınlıgın tcmrl kosulları arasında. A rillpiııler başkanı Ferdinand Marcos, kıış luısıu. «lündcn bugünc dört dörtlük devrimcl kesilmiş değil. Ama Ulkeyi kıskıvrak ba>;lavan, ıınıı adeta «lçcrden» tesllın alan AIID askeri üs ve tesisleriııdrn kıırtıılma (flrişiimlerl Filipln'lere dünya ulusları topluluğıında yrniden saygınlık kazandırdığindan da kıısku yok. Filiplııler siyasal oactms'zlıklarına kavııştukları 4 temmuz 1946'dan bu yana sürckll olarak ABD'nln baskısııı» maruz kalmıjtır. iSonunda, gcnç cumhurlyet Washingtnn'un Hteklerine hovun eğmrk znrunda hırakılmıstır. 11147 taribll anlaşmalara göre ABD, Filiplnlrr" de H » yıl güreyle 23 askeri üs Te asker bıllundurtna hakkına sahip nlmuftur. Hlflfl'dn \ürürlügc glrrn yeni anlaşma İle ABD askeri Uslerinin sayıları azultılnıış ve bunların Kİireleri 25 vıla indirllmlstir. Pentagon bugün FUlplnler'de toplam yüzölçümü 145.00(1 hektara ulasan yedl askeri kompleksi kontrol altuda tutmaktadır. Bunların en önde gelenleri 15.000 asker ve suba. yın kümelendlği Subic Bay deniz Ussü ile Clark Flcld hava üssüdür. 1»76 yılına kaılar .sadece Amerikan bayrağı dalgalanan bu üslerde simdi ABD bayragı yanısıra Filiptnler bayrağı da dalgulanmaktadır. Ancak bu, lıenüz bir göruntüden ibarettir. Üslerin işlevişl yinc bütünüyle ABD'nin dlrekt ve paylaşnıasız kontrolü altındadır. AISII Fllipinler askeri anlaşmalar'iıın adı, çoğu bağımlı Ulkede olduğu gibl kar.şılıklı güvenllk anlaşması». Oysa bu anlaşnıaların karşılıklı. güvenlikten çok, salt ABD' ııin güvcnllğine yaradığı blliniyor. Ayrıca sadece bu tür «karşılıklı giivenlik anlaşmalaıına» bel bağlamanın ecele yararı olmadığı ıla, üzcllikle Günty Vietnam ve Kaııımıçva' dakl tutııcu rejlmlerin alaşağı edilmeslnden sonra, cümlcnin malumu. Fllipinler Dısislerl Bakanı Konııılo'ıııın 1076 ağııstosunda bu anlaşmaları cüniin gerçekierlne uymayan, çagdışı anluşmular olınakla* suçlııması biraz da bu vüzden. Ama Amerikan uslerinin U'hllkesi salt bununla bitmiyor. Örneğin Çlnlıindi savaşları sırasında ABD Filipinlerdeki askeri Usleri, savaş bölgesine yönelttlğt tiim saldırılarda gönlünce kullanmıs, böylece dc Filipinlerl hiç Istemediklerl halde, «kendllerinin olmayan bir savaşa» Itilmek tchllKesiyle karşı karşıya bırakmıştır. Ülkeyl tehdit eden ikinci hayatl ön«mdeki tehllkcyl Ise Subic Bay ve Clark Fleld Amerikan üslrrinde bultınması çok muhlemei alan nüklerr sllSh stoklarıdır. Aşağidakl şaşırtıcı yakinma .bağım<ıız. bir Ulkenin Dışişleri Bakanına alt. Bakınız Filiplnlrr Dsisleri Bakanı Romıılo hu konuda nolrr löylüyor: «Üslrri kontrol edemlyoruz. Orada müstür. olııp bitpnlprl de hilmlynrıız. Kamuoynmıı» bu durumu anlamakta cüçliik çeklyer. Amerikalılur iislcrılr Istpdiklrrinl vapıvıırlar l slerin tek hnkiml onlar. Huııa son venr.fk grrekiyor. Flllplnlllpr üslcrde nüklerr »ilfih stnklarının mrvcııt bulunmadığını hilmpk istiyorlar. Oysa bugün bıından rmin dc^lllz.» Filiplnlllprl örkelendlren blr başka ayrıcalık da Anıerlkalı asker ve sııhavlara tanınan ülke dışı sayılırlık» hakkı. fierçekten de. Filiplnlrr adaletinin pcnçesl. Ukcnln hiikiimranlık sınırları içinrie ver almalnrına rağmcn, ABD Uslcrine uzanamamaktadır. ABD makamlan blle Uslprdckl nsker \e subayların vılda 2000'i aşkın suç işledlfclrrinl itiraf etmpk znrunda kalmiHİardır. Baskan Alarcos, hu vılııı haşında yahanrı blr ajansa verdiğl demeçte ABD üslerlnin yararlı ultr.ak lıir yana, ülke ckoıınmlılnp vılda 12U Ila 20(1 nıilyon dolar zarara patladıginı İleri sürAslmriiı Maıcon, hiç IIPRÜSP SII asamüria, ABD Uslerinin tümüvlp kapatılmasını IstememPktpdir. Yünptlm ştmdilik «Ulke dısı sayılır da İleri giderpk, Manlla'ya «yrnl ve a\nnta.|lı hir ekonomik ve tlcari anlaşmamn ancak ÜKİer koıııısııiHİa daha anlayışlı davranılması halinde mümkün olabllecpğl» şantajını yönelt mistlr. VVashlngton'un üslerle ilgili son manpvrası ise 197K sonlarında Flllplnlere beş vılda 1 milvar dolar ekonomik ve askerî yardım saglanacaÂı yönünde Amerikan basını aracılığıyla uçıırdıığıı balon olmuştur. Ama butün bunlara rigınen Marcos yönetlmi direnmckledlr. Marcos, geçen ocak ayında, ABD'nln üslerle ilgili haskı ve tehdltlcrinr «Flllpinlerin hükümranlığı pazarlıga tâhl değildir» dlyrrek karşı çıkmıştır. Fllipinlerln ABD baskısından kurtulma «ahaları halen hütün hızıyla sürmrktedir. Marcos bu konuda başarı Kağlayabilecek midlr? Bunıı zaman gosU'rccektir. Ama hlllnpıı ABD'nin Filipinlrrde de artık eskisi gibi bütUnüyle egemcn olamayacağıdır. Ç'ünkü ııyanan Fillpinler halkı bu mücadelevi sürdürme karanndadır. FUlplnler'de olup bltenler, Türklyc'de olanlardan farklı mıdır? Türkiye bu yerler(Irn gcçmemiş mldlr? Geçmekte dcğil mldir? Soruyu olumlu yanıtlamak klmsc için zor degll. Üslerln yerll yerlnde durmasına karsın ambargo lkl yıldır sürüp gldlynr. Cartrr yönetlml ise «sorunları enlne boyuna Incrltmek» bahanesiylc Işln sürüncemede hırakılmasuıa, alablldlğine savsaklanmasına çalışıyor. 1 mllyar dolarlık «ekonomik vc askeri» yardıma gellnce, o artık lyiden lyiye blr cyılan hikfiyesi», blr «kaf dagının» arâındakl umut. Ankara'mn ağzına çahuaıı bir tutam bal. ABD'nin yeni yönetiml de, fıpkı eskisi gibl, anlasmayı lkide bir Koııgrc'yc getlrerek, bir bakima «pazarlığı» sıcak tutuyor. Yönetimle Kongre arasındaki «paslaşma», artık klmsclrri kandıramasa bllc, sürüp gldiyor. Washington, bırakınız Tiirkiye' ııln ırUvenliğinl, NATO'nıın güney doğu kanadınıtı güvenllğinl de umursamaz görünü.vor. Bu arada, tıpkı Manlla'ya yapıldıği ı;ibi, Ankara'ya da türlü çeşitli baskılar siirüyor. Baskıların amacı açık. Türkiyc'nin Kıbrıs'ta, Ege'de dlşe dokunur tavlzler veruırsi. Carter'in özel temsllclsi Clark Cllfford Ankara'yı ziyaret ederek Kongre'nin yardım anlasmasını ancak Kıbrıs konusunda taviz rerilirse kabul edlp onaylayacağını belirtiyor. Nedlr Kıbns'la, Kge ile ilgili tavizler? Basta toprak tavizl.. Rum göçmenlerin yerlerlne dönmelerl. Türk askeri hirliklerlnin Ada'dan çekilmesinin takvime baglanması ve Ege'de Yuııanlstan'la olan tüm anlasmazlıklann çiizüme ıılaştırılması.. Bu arada Carter yönetlml Clark Clifford'ıı Ankara'ya göndererek «ülkelerln iç Islerlııc kansma» alışkanlığını eldeıı bırakmadığını kanıtlıyor. «Kkoııoınlk ve askeri yardım anlaşmasını» koz olarak kullanıyor. Silâh amhareosuyla köseye .sıkıştırdığı Türkiye'yl di/e getirmek için ellııden gclenl csirgemiyor. MC hükümetlnin böylesi hayati bir sorunda ABD karşısında kararlı davranmadığı Ise biliniynr. Buna karşılık, MSP koalisyonu ile de olsa iktidara gelecek blr Ecevit hükümeti amhargn, ekonomik vc askeri yardım, i'.sler sorunıı da dahll olmak üzere ABD ve NATO ile ilişkilerl. MC'nin Izledigi sürünceme politikası nın akslne, ülkenln hükümranlığina gölge düfDrmeden lvedlllkle çözüıne ıılastırmak zorıiııdadır. Bu yapılmadan «çagdaş ve saygın» dış Ulskllerden söz elmek mümkün değildir. Yeni bir MC olasılığında ise dış ilişkllrrin tıpkı eskisi gibi kör (opal. helirsl/, nitrliksiz sürtip gideceğinden kimsenln kuşkusu olmamalıdır. elkoyarak Butto hüKümetini görevden uzaklastırdı. Filipinler, Türkiye ve ABD üsleri Hindistan'da Cumhurbaşkanlığı için en kuvvetli aday, Meclis Başkanı Reddy YENİ DKLHt. (ANKA . OPA) ' Hindistânda 6 ağustosta yapılacak (ilan Cumhurbasktnltğt seçimi için en kuvvetli adayın iktldardaki Jnnataı P.ırtisinin adayı vc halen Milîet Meclisi BaşkAnJ lıgı yapmakta olan Dr. Reddy oldugu büdirilmelı! tedir. : Hindistan Cumhıırhnskanı Fahreddin AH Ahnıed. şubat ayında öldüğünden bevi. bu görev Cum hurbaşkanı vekıli tarntmdan yürUt.ülmektodir. '• Millet Meclisi, Senato ve Eyalet Parlamentols' rının üyelerinin oy kullanacngı Cumhurbaşkanlığı! seçimino katılacak adaylurııı '.Î0 temmuza kadaıi aday olmalurı istenmiştir. Iktidardaki Jnnata Par! tjsi de Reddy'yi resnıen nday göstermiştir. Janata Partisi ve müttefikleri Cumhurbaşkanı' ru seçecek olan Moclis Uyeleri arasında halen ke; sın çogunlug.ı sahip buIunmaktHdırlar. ı Ana muhalefet partisi olan Kongre Partisl ile «lifter bir çok paninin de Roddy'nin adaylığın desteklemeyi kararlaştırdıkları bildirilmektedir. "Hü»«yin BAŞ lık» ayrıcalıjîının kaldırılmasını lıpdef almaktadır. Üslerde Flllplnierln paylaşmasız hilküm ranlıgının tanınması da yinc Marcos yönetlıninln isteklerl arasındadır. Diğer taraftan Manlla, Uslcr için ABD'dpn «esaslı blr klra» talep etmek rğiliminriedii'. BIMIIIII «ekonomik ve askeri» yardımlarla karşılanması Manila'ıııtı artık işlne gclmi'mpktedir. Çflnldi, çoğıı deneyin de gösterdlğl silıi, «askeri ve ekonomik» yardımlar Koııgre tarafından Iklde blr kesintlye ııgratılmakta, lıatta zaman zaman bütünüvlp kesllmektpdirt Fiks kiranm Ise bu tür dezavaıitajı bulunmamaktadır. TarafUr arasında konııyla ilgill görüşmelerln İlk raundu 197(i nisanhaziran aylannda VVashingtnn'da yapılnuş, ne var kl dişe dokunur blr sonııca ıılaşamamıstır. ABD'nin görüşmelerin sürüncemede bırakılması, giderek savsaklanması yönündeld çlrlşlmlerl ise Fillptnler katnuoyııtıda büyük tepkilrre yol açmıştır. Ama ABD baskıları nürr .ırmrk niyetinde eörünınektedir. Bu kez iilkeye rkonomik haskıya girişmiştlr. Filipinlerin önde gelrn Ihraç ürünü şekerln Ithalat eümriijtünil üç katı artırnustır. HashlıiRlon bu konuda daha Abba Eban ABD'de bilgi toplamakla görevlendirildi KUDÜS Israil Dışişleri eski bakanı Abba Eban, yeni bakan Moşe Dayan'm kendisine verdigi ABD'ne bilgi toplama görevîni kabul etmiştir. Kudüs'de resmî bir kaynaktan ögrenildıgine göre, Eban, görevl, Başbakan Menahem Begin ile dün öğleden sonra yaptığı görüşmeden sonrr. kabul etmiştir. «Işçi» Partisi Milletvekili Eban, te.mmuz sonunda, Begin'in îsrail'o dönmesinden sonra .ABD ne gidecektir. Eban, kararını, partisinin başkanı Şimoıı Peres'e bildirmiştir. «Liktıd» Partisi Başkanlığındaki hükümete muhalif bir milletvekilinin bu göreve atanması Işçi Partisi içinde çeşitli eleştirilere yol açmıştı. (•) Batı Almanya'da kaçak çalışan 21 Türk : işçisi tutuklandı KASSKL, (ANKA DPA) Alman Polisinln. Kassel şehrindeki bir inşaat firmasında kaçak çalışan ve çalışma ızinleri bulunmayan 21 TUrk ijçisinl tutukladığı bildirilmiştir. Polis sözcüsit tarafından yapılan açıklamada snbah erken saatlerde fırma merkezinin sanldıjı ve işçilerin knldıgı barakalara âni bir baskın yapılarak kaçak Türk işçilerinin tutuklandıgı bildirilmiştir. Açıklamnda tutuklanan TUrk işçilerinin' yaşlarının 20 ilâ 51 arasında degişügi ve Almanya'ya birkaç halta kadar önce gizlice sokulduklarmın saptandığı belirtilmiştir. Bu arada kaçak TUrk işçilerini çalıstıran lnşaat firması ile ı.şeiierimizi bu firmaya «klralayan» iki şirket hakkında yabanrılar kanununa aykırı davranmak ve vcrRi kaçumak suçlsnndan adli kovuşturmBya geçildigi de bildirilmiştir.