Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
Alîl CUMHURiTH l HAYIS 1977 Seçim... Seçim... Seçim... Seçim... Seçlm... Seçim... Seçim... Seçim... Seçim... Seçim... Seçim... Seçim... BINGÖL'DE CHP'NİN GÜVENCESİ KIĞI İLÇESİ Abdullah GELGEÇ P\mil.KR Beklenmeyen yagmur ve sulu kar fırtısası, gecenin ortasında Biagöl'e ilerlerken, önumüze sürpriz kazalar çıkarabılirdi. Minibüs sürücusü öniinü görebilmek ve çukurlardan aracını Kaçırabilmek içın büyük gtlç harcıyordu. Bu arada ansızın yolun ortasında belırıveren hayyan suruieri ile atlar uzerındekı göçebeler Bingöl'un vapısını vurgulayan iik görüntüler oluyordu. Bingöl'e vardığımızda yagmur tüm hızı İle yağıyordu. Güçlükle bır otelde yer buJabıidim. Sonradan otel sahıbi olduğunu öğrendıgım. oadera bıyıklı çok kısa saçlı düzgün giyimlı kışi. M.lona girdığinde, herkes toparlanmıştı. Yerıne oturdu ve sessizce «Selamün Aleyküm» dedı. Ardından, herkes «Aleykümselam» dıye yanıt verdl ve badem bıyıklı otel sahıbi, ellerinı şıs gobeğln;n ortasında bitiştirerek silik görüntülu telev:zyonu ızlemeye başladı. Bu arada dıkkatımı (,eken, genç ve beyaz yüzlü. diğerlerınden farklı. vabancı olabıleceginı sandığım fcişııun otel sah:b; ıçerı gırdigınde yerlere dek egılmesı oldu. A2 sonra Emnıyet Müdürlüğüne telefon ederek «Ben oteldeyım bana acele bır araba gönderin» dey.nce, konuşmalanndan genç bır Komıser oiduğunu anîadım. AncaK en çok dıkkatımı çekerı olay da daha sonra AP'ü b;r «Ş;h» olduğunu ojrendı4ı:n otel sahıbi ile genç komıserın ilışkısı olmustj. Eu sahne eresi gün Bingöllü!cr:n anlatacaklan, kertin emnıyet jörevlılen ile egemen güç.erınin lşbirlıfinj vurgulayan bazı olaylan değırlendırebilmemde buyuk rol oynadı... EKONOMiK YAPI Bıngol, Poğu Anadolu'nun yoksul illerınden bin. Halk havvancılıkla geçimini sağlıyor. Ve bu onian goçebelige zorunlu kılmış. Kışın Urta \e Dıyarbakır yörelerıne ınıyor, yazın Bingol dolaylaruıa donüyorlar. Tarım yok denecek gıbi. Bıngoî'de nemen hıçbir köyevi kendl buğdayını bıle saglıvamıyacak durumda. Orrnan kaynakiarı var. Aneak sullanımı düzensız. dengesız ve aracıların elınde.. Fabnka hiç yok denebılir. Bır tek ii'i'i kışının çalıştığı sut fabnkası var Bingöl'de. Fabrıkasıziu: ışsızlığı, ışsızlık büyük kentlere poçu getırmış. Hayvancılıktan kaynaklanan gelene<isel goçebelik böylece bu çr«»1a da sürüp gıdıyor. YoKluk yuzünden alt yapı tıızmetlen bugune des vapı:mamıs. Ekonomik yasamın düzenleyıcıler; oncelıkıe fayda, yarar, karlılık ılkesmi gnzettıklen iç:n elektrik. su, yol gıbı hızmetlerı goturmemışler. Koylusunün ellnde tek" yararlanacak dogal kaynak ormancılık. O da kendilığindencilıge bıra kılmıs dizensız kullanım, sistemsız vararlanma ile verımı çok dUşük bir düzeye ınm'A B:ng61 knvlulernden orman suçu ışlememisine rastl»mak olanaksız... Çaresıznk ıçındeM köylüler elinde orman jün te gün erıyıp gıdiyor. AP BiNGÖL, DOĞU ANAOOLU'NUN YOKSUL RiNDEN BıRı, HALKI HAYVANCILIKLA SJYOR. HAYVANCIUK, İLLEUĞRA 1 a 61 Oı oranı M\ ı r sa\isı sa\ıs> 31 1 12.768 2 2 1 » fi 5 Oy oranı M\ \e sa\ısı savısı 25 3 9.R68 1 !» ü V O;. oranı MV 1e sa>iM sa>ısı 1 » î i (Iv ıırauı MV ve sa>ısı sajısı 2VM 1 y 7 5 Oy oranı Scn. ve sa>ısı sayısı 36 1 19 398 GÖÇEBELİĞİ GETiRMıJ. TARIM YOK DENECEK KADAR. fABRIKA YOK BU NEDENLE iŞSiZLiK YOĞUN; TEK KAYNAK ORMAN; 0 DA DÜZENSiZ KULUNIM İLE GÜN M GÜN ERiYiP GiDiYOR. CfiF (OP) CHP ÜP 14 3 7.014 7(1 > 35 7 13 942 3 R 1 476 1 3.4t4 12 2 61)24 V.l ölli (\.o 2U 2:r.< 1 27.6 15 «24 1' 7 372 12 285 11)5 5.546 o.:i 142 MP MHP MSP TBI' TİP YTP (CKMP) (MNF) (BP) 117 4.R14 . 03 157 2*5 1? S24 fl i 169 1 0.3 171 3'~> 1 2d 467 (1 2 1 21 RW 3(1 U 12 079 2.İ 879 39.(172 54.6 22 242 2h 1 2 l.fi 77S 22 S 11'«7 412 132 M 1 1 2 9!W4 52.fiR'î 2 MC'NiN iKTiDARININ ÇAĞ DIJ1 UYGULAMALARI BiNGÖL'DE DE SÜRMÜJ, KISI. BiR YIL BOYUNCA HALKIN CHP'YE OLAYLAR... SbRMlJ. KOMANDO BUNIAR SAĞLAVAN SALDIRILARI. BOMBALAMALAR, ıDARE BAS KAYMA5INI BACIMSI7.I AR tıPv»'rl1 ' > • \c M\ savısı Katılmj nranı 10 71 41 nns 20 741 49.230 56fifi4 1 81.0 71.1 7850 7.Ş.15 73.22 AP VE MSP'DE MERKEZ YOKLAMASI MASI. SEÇMENLERıN TEPKıSıNi CHP 8U TEPKıYİ KENDi PARTıLERiNE Y4PIL OY OLUJTÜRDU. ÇALIJI SAG SAĞLAMAK iÇ*N DEĞERLENDtRMEYt KEZ VE OıGER İLÇELEROEN KAYACAK OYLARI OA KAIARSA KAZANIR.. YOR CHP KIGI'DAN SAĞLADlGl OYLARA MER 1 MiLUMKıLLıGıNı Sanayiieşmenm k:rıntısın:n bı'.e jgramaması, tek zengmiık kayruığı Urtııan in çağırj Aosuilarına göre ışlenmemesı B:ngöl'ün kö:ü yazgısı olmjş. MC'nin seçim yatınmı olarak attıgı süs temel kentın girişınde terkedılmış duruyor. Yaınızca arazısıne bır tabela dikmısler ve «Çımento fabnkası» dıye yazmışlar. Temel atıldıktar. sonra ortalıkta kımsecıkler görulmemış. Son gtuılerde tekrar alelacele duvar çekmeye başlamışlar' Herhalde bu da 6 rıazıran'a dek surer sonra da çekıp g:derler.. Bmgol'ün sorunlanna egılenlerin anlatuklan öycüier böyle... «Bir kış boyu. heraen hemen altı ay boyunca hıç ula$amadıgımız köylen bılırım. Buglln vol gıtmeyen köy kaç tane dıye sormaym. Kaç <öye yol gıdıyor dıye sorun» Eıngöl gerçeg'.ru düe getırenlerın acı sözlen ıdı. Böylesı bır eKonomık tablo üzerınde egemen güçler kentın aracı. telecı ve agası ile butünleşırken onlan devlet gücünden bırer parmak bal çalmayı da gen bırakmıyordu. Ve halk arasmda konuşulanlara kulak veriyorduk: «MC ıktidara gelmce, AP ve MSP kanadırda oy aracılan ve komisyonculan hısseıerine d:=*»ni aldılar. özellikle. Bingöl'ümüîde bu tür <:>:ı9re Ford kamyonlar dagıtıldı. Bug'jrj bır Ford kamyonun fabnka <;a:ıçı İle acenta satı=ı arssında im bm lıraiık bır tark var. Uç tcamyon Unsısı ile oy sımsarlan 500'er bin uralan cepıerlne ındırıverdiler.. Geçen seçımlerde AP'lıler ve MSP'lılerden FORD kamyomı tahsisı alanları herkes bılir bu kentte . » Bingöl 'Un öır başsa özellığı de sosyal yapısı. Alevilerin çoğunlukta oldugu b:r il Bingöl. özellikle KIĞI. Bu '.lçeöe yaşayanlar tümüyıe CHPIı. Ve hemen hepsi Alem. Yıllarca Anadolu' da kötüye kullanılan. egemen smıflann sıcısnkça sarıldıklan bu sosyal olay. Bingöl'de sıyasal yelpaze ıçrade saglam bır vere oturmuş. Çofıır.luğu CHP'de Alevilerin ve bunlar mezhep avrımı tuzağına düşmeksizin parti içinde çahşıyorlar .. 22.000 seçmenlı KlCl Bıngöl'to kilıt llçesl. Seçim içın nabız yoX:ama ve araş.ırma vapma amacıyla gıdıyorduk ama her ilde dağ zıbi sıralanmış sonnlar fcarşımıza Aıkıhyor ve ezilmış, bır kenara ltılmışlerce dile getınlıyordu. «Seçim vaklaşınca herkes buralara Uşüşüyor» diyenler once sorunlanna kulak verilmesini istiyorlardı. Bingol MC'nin kunılmasından sonra ekonoıruk sıkmtılan bile unutturacak kadar üeri b:r <o:"nanco beiası ;!e karşı karş'.ya ialmış bu oelâ naiâ sürüp gıdıyor. KOMANDO BASKILARI ve Bmgöl'de MUli Eğıtım Tiırkıye Geneline uygun olaraK MHP ve AP'nın denetımı aitında. Idari kadrolar MHP pg:ıımlı AP'lıierm denetıımnde, alt Kadrolar ıse MHP m:lıtanlanmn el^ıde. MC ıktidara gelır Beircez okuı mudurıerınden başiayaraK kendı degırmenıerıne su taşımayan tum ögretmenlen sürmeyl 0aş:amış. Bıngöl M:111 Eğıtım Müdurü Mehmet "Tjrkücıi'nür) bu uygulamaların yönetırısı olduğunu ilerı suruyor Eıngöllüler. Kentın dışınfiakı Eğıtım Enstıtüsü tam bır Komando karargâhı olmuş Oku'.un duvarlarında bunu kanıtlavan vazılar apaçık ortada. «Bnzkurtlar vuvası. » MHP'lıler Bıngol'ün dışındakı Egınm Enst:tüsunde <amp kurmuşlar. Bingolluler 270 MHÇ militamnın bır.bır oyunla bu okula yerleşf.rudığıni sdylüyorlar ve bır vıllık olaylan anlatırken ilginç $eyler aktarıyorlar. 1973'DEN 1975 E Bıngöl'de 1973 seçtmlen MSP v? CHP'ntn birer mılletvekill almaları iıe sonuçtanmıştı. AP ile MSP oylannın oölünmesl, CHFji aradan sıyırmıştı. 1975 Senato seçimlerinde ise MSP 20467 oyla senatörlüğü almıştı. CHP 15624'de, AP ise 19898'de kalmışüAP ile MSP oylan arasında çok &z bır fark vardı. CHP'nın bu seçimlerda bir mılletvekili ç;karması beklenen sonuç. Ancak 1973 seçımlerinde sagın oylannın CHP'nın 2,5 katı oldugu gözetılirsa seçımlerde CHP'nın büyük ugraş vennesi kaçınılmaz bir olgu AP ve MSP'nln merkez yoklaması yaparak lısteyı saptaması CHP"nin ısine yaradı. AP Genel Merkezı belki de ilerıye dönük bır yatınmia veya partı ıçı mücadelede eski Demokrat Parti çevrelenmn agır basması ile olacak, üste basma Yassıada'da yargılanan Saıt Göker'i getırdı. Bu olay Bıngöllü AP'liler arasında oldukça tepkı uyandırdı. İl örgütünün 7 aday adayı vardı. Genel egilim bunlardan binnin bafımsız olarak adaylığını koyması yolunda ıdl. Böyle olursa AP' nın oylan bölünecek. Ancak CHP kanadı AP1İlerın bu tepkısını geçıcı bır olay olarak nitelıyor ve: «Genel Merkez bır ıkı Kamyon göndererek bu işi hal yoluna koyar» diyorlar. MSP'nın merkez yoklaması ile liste basına getırdığı Abdullah Bağzencır. Halen parlamento üyesı. MHP'nm Bıngöl'de vurucu gücü olmasına karşın tabanı hıç yok. Onlarda bır adayla seçime gırıyorlar. tbrahım Akkuş MHP'den seçıme katılıyor ama hıç sansı yok. CHP dagılan AP ve MSP oylarmı almaya çalı çacak. CHP'nın Bmgöl'deki en sanslı aday adayı Saıt Eıngöl. Sait Bingöl'Un veto edılmeyışı sevınç yarattı desek doğru olacak. Merkez ılçenm adayı olan Saıt Eingöl'ün sağın oylarını ve öz*»llikle merkezdeki AP ve MSP oylarını topar'.ama şansı çok fazla. Otekı mılletvekıllıği İçuı AP daha sanslı grtzüküyor. MSP'nin bu durumda mületvekijligı sürpriz olur. CHP'nın en güvendıği bölge KİĞI Uçesi. MSP Solhan'da güçlü ve diğer oylan lse datınıS, AP'n:n ıse Merkezdeki oylan fazla. Ancak Bingol un ajıret vapısı AP'nın ve MSPr.ın mer>cez yoâlamaıan yapmalan nedeni ile CHP'nin ısme yarayacaÂ. 1973'aen bu vana sağ partılerm ıktıdarı ıle Bıngol halkınm soranianna b:r çozum gelnıor.ıes:, 1975'den sonrakı MC iktıdarı donemmde ul.ienm ve özelınde Bıngol'ün içinde buhındugu çıkmaz. «aniı oıavlar dızısı, seçmenın büyük o.ı,jae CHP'ye kayrnas:nı saglanr.ş d ve Hukuk 1975 2 00 SEÇİM KURULLARI Anayasanın 75'lnci maddesl, seçımlerın, yargı organlannın genel yönetımi ve denetimi altında yapılacagını belirterek Yüksek Seçim Kurulu'nun görev ve oluşumunu açıklamaktadır. Anayasa ve 298 sayılı yasaya göre seçimi yönetecek kurullar şunlardır : 1) Yüksek Seçim Kurulu 2) tl Seçim Kurulu 3) tlçe Seçim Kurulu 4) Sandık Kurulu Bu kurullardan Yüksek Seçim Kurulu ile tl Seçim Kurulu tamamen yargıçlardan oluştugu halde, llçe Seçun Kurulu'nun sadece başkanı yargıçtır. llçe Sandık Kurulu tle Sandık Kurullarındaki partili üyeler, sıyasi parti temsilcüen ve gözlemcilenn (musahitlenn) durumlan ve hufcukl nitelikierinın larklı olduğunu belirtmek gerekir. llçe Seçim Kurulu ile Sandık Kurullannda partili üyeler de yer alır. Bu par Top'ok rtfcn8 ıh'ıyoc Etnı» ct«ı»lı"k .Alt yop. «• ioıyaı tı.ıerm yenunatr ^•»al t<!ıtmi»ri f«odol kohn'ıloti» DO»Vı»ı Bır olçud» oıonrmo CHP guc^tfiyor MSP »orlıjmı ko'uyoı AP % 9 4 MSP%I47 (I) %4S 3 (0 197377 Gılıımı» I CGP % | . MSP % '48 lı)l / CHP/ »P •*• MSP Bo^ımtıı \ CHP % 10 î A» % 2 2 4 ( U . CG=> % 5 2 3 '31 \ j •97377 G«lı$mt»i 197377 Gtlı*m«> CHP AP Seçimle ilgiti genet bilgı ve kavramlar Faruk KARACABEY Yargıtay Tetkık HâKirru İRAN SINIRINA KOMÇU DOĞU ANADOLU ( Bmgdi.Mjs.AQn,Bıti BEKLENEN POLiTİK (2) tili üyelerın, parti temsücilerimn ve parti (veya bağımsız aday) gözlemcılerııım (muşahıtler) tabı oiduğu hukum esasiar farklıdır ve genellikle bu üç statu ^ıroınne kanştınlır. Bunlar arasında«ı bell:başiı farklılıklar şunlardır. 1) Kurallardaki sıyasi pa;:ılı uyeler kurulun bır parçasıdır ve ÂUIUJ kararlarında oy kullanır. Görevleımı yapmadıklan ya da görevlerınde sur; ışleaı.<leri hallerde 298 sayılı yasanın ceza nukümlen bunlar hakkmda uygulanıı. Parti temsilcılerı ise kurullarda ov salııbı değüdirler ve kurulun çalışması ıçın s.atılmalan gerekmez. Temsılcıler, goıuî.eıı istendiğmde kurulun toplantısır.a Katılır, düsünce ve gorüşlermı bildırereK suruldan ayrılırlar ve bunlar ayrıldıklan sorıra kurul kendı arasında konuyu lartışarak karara baglar. Gozlemciler ıse sandık başı ışlemlerıni ve llçe Seçım Kurulu'ndakı birleştırme ışlemlerm; sadece izlerler. 2) Temsilciler, seçime katnan veya seçıme katılma hakkını kazanmış her sıyası partıden olabilir. Siyası partilerin demokrasının vazgeçilmez unsuru gören Anayasa <u.aimın bır gereği olarak seçime katılsın katılmasın siyası partı gözlemcı bulu.ıcijrabıür. Bir parti: a) İlk genel kongresini yapmış olmak koşuluyla TBM Meclisı bir.e~ık copLantısında gruba sahipse, b) Kendi tüztigUne göre tlk genel kongresini yapmış olmak koş'iıuyia en az 15 il ve bu illerin merkez ılçe de 'lahil olmak Üzere bütün ilçelerinde *pşkilâtmı surmus tse, c) O kurulun bulunduğu ıl>;ede ör(rütü varsa, anılan kuralîara üye verebıKr. U P • MSP İJBiRliGi APMHP îîbırligme karşırı Bıngölde MSP':ıler CHP'ye yaKinla^mış durumdaiar. Paıtı u>e.ei".nın bırbırlerı ile ılı^sıierı cıle var. APMHP bırıiğının terör ve OasKisma Sarşı CHP 1:1er MSP'den vardırn almaktalar. CHP II Başkanı Hıkmet Yurtsever Bıngoıun ılerıcı kesıtmın lıcierı duruınunda. rum kavr.aklarını CHP'nın kazanması ıg:n harcayaı: b:r pur.ı lı. Demortratık derneklfnn, kıyılan oğretnıeınerın va.unda. sürülen o*rencılerın, dövuier, n a .kın yarâımına kosan bır partili. Altında c:pı ile tüm koy.ere ve ılçelere sıden CHP İl Bs>i.a'.ı :<ma.a başmaa herkese koıay gelıyor, ancak çok gü? ko<nllarda mücadele ednoruz» dıyor. . Bu uğraş nedeni ı;e adaylıktan bile vaz seçmış... CHP'lıler lktıdar olmayı bekııyoriar. Eas.ıdan ve vonetımın naksız riavrar.ıslarıiıaan b:Kmıs üummdaiar. Ancag b;r CHP'lı li yor.e::m KUrulu uyes; bakm neler soyıüvor: «Bır îck umudumuz kaldı. O da ıktırtara s?çmemız. Geçemezseıc vandığımızın işaretıdır. EJer bu vönetım surerse bızlcre yasama haKkı tar.tmazlar burada. Ancak bazı sajpak ıdareoıier şımd:den hafıiçe CHP ejSUımlı tavırlar ta.tınmaİ'R basladılar. Bunlaıa soracak hesaoımız var. Eğer CHP sktıdara selır de bunîar «oız CKP'lıyız vahıı» derlprse sasırmayız. Ancak buntara «CHP'ü.iz» deme:erun> raemen hesap sorui.nazsa o zaman tıersey bıter . » Matemanksel bır oramama vaprnak olanaksız, ancak SosvoEknnorr.ik dtınımıı. aşiret vapısı. ilçelerın ve ılın ozeüıgı. orsutlerın muı:.<d?ie bıçım ve yontemlen seçımın sonucunu belırleyecek. Türkive'nın gfnel durumu ile bırlıkte Bıngol'ün öze] durumıı oırarava ?eMrilerek b:r tahmın vapılacafc oiursa CHP'nin bır mılletvekillîfiini kazan^ıcafırrı rahar;ık:a snvievehılırız. Öfeki mıneTvekilhgi AP ile MSP arasında ancak AP' nm şansı çok daha fazla dıyebilırız. "Bingöl Muş Bitlis Van Ağrı,, bölgesinin genel sosyo politik değerlendirmesi... Ülkemirin ekonomik canhlık merkezlertne büytiic uzaklıkta yerlesmış buiunan bu yöreler mesafelerin ve cofraıyanın sıkıntısuu çekmektedir. Ama uzafclık ve fıziksel cofrafya engellerının rahat aşıldığı teknolojı yüzyılında bu kavramlara sıgınmak geçerlı bıı gerekçe degiîür. Bolgerr.n asıl gerekçesı sosyal cografyadır. Feodal yapmm zmcirleri ülke ölçefinde gevşerken, bu bölgede varlıgım hissedilir ölçüde sürdürme olanagırıi bulmaktadır. Birçok dığer yörede feodalite kalıntıya indirgenrruşken. bölgede hâlâ yaşayan bır olgudur. Bu durum, toprak tarımı ve hayvancılıkta bölgenin sahip oldugu potans:ye!in nimetlerinın paylaşılmasmda olağanüstü adaletslzlik yaratmaktadır. Etnik çeşıtlılik aga ve şırun gücünu arttıran bir diğer unsurdur. Alt yapı kolaylıklan yönunden Bingöl başta olmak iizere bölgenın bütün ülerı çok geri kalmış durumdadır. DPT gelişmıs'.ik endekslenne göre, bütün iUerde sosyoekonomik gelışme Türkiye ortalamasınırt altındadır. Bingöl gelışmislık yönunden en alt gruba gırmektedır. Bölgede sıkça kendini gösteren deprem afetlerınde kırsal yörelerde llişkl kurmada çekılen güçlükler kamuoyunun dikkatini açıfclı biç.mde çekegeîmektedir. Demokratik gellşme yönunden bölge hareketlidir. Çok nüfuslu silelerin fazlalıgı nedenıyle. bölge batıya doğra süreklı nüfus kaydırmasma rağmen jiizde 3 gibl Türkiye ortalamasının üzennde bır artış göstermiştir. Köy nüfusu Türkıye'nın genel gelışme çızgısıne uygun biçimde, kentler nUfusundan daha yavaş artmaktadır. Buna göre bölge içınde kendi çapında bir kentleşme sürecı yaşanmaktadır. Yan merkez ilçenin kent nüfusu 65.000'i bulmuştur. SiYASAl EGiliMlER Vî OY DAIGAUNMALARİ Doğu Anadolu'nun genellikle CHP'ye bağ'.ı kalmış bir bölge oldugu kanısı yaygındır. Genel çerçeve içinde doğru olmayan bu görüş, bu bölge için özellikle yanlıştır. 1950lerde Van ve Bitlıs'te bır ölçüde mevcut olan CHP varlıgı 1960' larda AP, YTP ve Bafımsız aday gösteren aşıret guçleri arasında dagılmıştır. Ancak 1954 ve 1957 seçımleri dışmda DP ve AP ruhu da bölgede sürekli etkin güce sahib olamamıştır. 1960lardan bu yana bölgenin en Bnemll pol!tik tavır biçimlnı «bağımsız adaylar» olayı olu? turmuştur. Ağrı dışuıda, bölgenin bütün illennde aşiret gücüne ve agalık destegine sahip bağımsız adaylar Mecüse gelmışlerdır. Bu Ütşkiler partılsre mensup milletvekiUerini de Lclirleyegelmısttr. Bu Uişkilere dayanmadan temsil sürekliliğı sağla mak olanak dısı olmuştur. 1970'lerde MSP bölgede kendl Türkiye ortalamasının üzennde bir varlık göstermiştir. CHP lse seçımîer tarıhindekl en duşük oy düzeyınde kalarak Mcclise Van ve Eitlıs'ten hlç göndermemıştır temsilcl 1975 kısmı Senato seçımlerinde Bingöl 'dekı tek temsilciligı MSP'nın kazanıcı ayrıca dığer iilerde de aktıt çalışma içınde oliuşu varlığtnı sürdürdügünü göstermektedır. AP Bıtlıs dışında genel gerileme ıçindedlr. Toplaııı olaıak oağımsız oyların 1973'e oranla daha düşük düzeyde kalması beklenen 1977 seçımlerınd^n CHP'nın gUçlenerek çıkması beklenmelıdir. Van'da CGP'nın tabanından da CHP'ye onemlı oy kayması olacağmı gösteren kuvvetli belırtiler bulunmaktaaıı. Van başta olmak üzere bölgenin bütün illennde CHP' nin birinci partı durumuna gelmesi şaşiıt^u olmayacaktır. Bu gelişmeye, Türkiye'deld genel uyanışa paralel olarak tarıhm akışı içinde feodal yaşamın kalelerınde büe feoda) halkanın gevşerr.ekte oluşunun payı vardır. Meciıse çok sayıda temsılci göndermıyen. dolayısıyla ülke öîçegınde bekJenen iktidar degısıkhgıne nıcel katkısı bulunamayacak olan bu bölgedeki nitel detiş.hhgin anlamı b'ijnıktür. Son feodal burçlar düşme yolundadır. Feodalitenın alt yapı ve sosya! nizmet eksikl.ğinın ve etnik sıkıntılann pençesinde tevekkülle devinen bu sınır bölgemız. özgür, hakça ve insan ca yaşama özlemine kavjşacaktır.