Katalog

\ ( \J { karşı Sirakuza Savaşını kazan p, Portekız ı korumuşlar. kendı adamlarından bınni blr sure ıçın Ispanya'ya Kral yapmışlardı O savoçta varalamış olan Ingıî'z generalı Boldmınd Bareges koplıcalarında bulunuyordu Oroda Portekız Kontu Medroso'/a asicdı; Kont savaş olanındcn bır buçuk fersah (yakio$ık \edı kılometre) uzaklıkta. yük arabalar.n n gers.nde attan duşerek varalanaıgı ıc n, Bo!dmlnd gıbl sulardan yararlanmak uzere Baregssa flelmıştl Bu Portek'z Kontu Enkızısyon oianıvdı Boldmlnd oncak soyleşı sırasında goster ssz ve olça". gonu ıu o!urdu Bır gun ıctıMen sonra Medroso 1 3 su konuşrayı yaptı 1 Boldmınd Denek sız Domın can'lerın (1) aıamsın z ' Ne kotj bır ış göruyo*surıuz Medroso Doğrudur, fakat ben onlorın kurbanı olrnaktonsa hîzmetmde bulurnıayı vs kendım yanmaktansa başkalarını yakmak felâketinl yeğ tutarım Boldm rd Ne ığrenc bır secış Curtk lnanclar.ızla kokuşmakta sızı serbest b'rakm? o!an o Magnbı enn (yanı muslüman Enduljs Arapla'inın) bo,unduruğu altında yüz kot doha mLtluydunuz, o Magrıbiler kı egemen bjlurauKlan halde rurlara zıncır vurma hokkını o korkunc hckM benırrsemek ıstememışlerdı '2) Medroso Ne yapmamızı Istlyorsunuz'' Blxlm ne yozmamıza, ne konuşmamıza, hatta ne de düşünmemlze müsaode vardır Konuşursak «ozlerlmlz Istenlldlğl glbl yorumlonıyor, artık yazılarımıza ne anlam verilmez kl 1 Sadece gızll duşuncelerimızden doloyı blzi oteşte yakamıyacakları Içın, onlar glbl düşunmezsek dogriidon dogruya Tarnnın buyruğu lle sonsuzo dek ycnmakla tehdıt edlyorlar Aklımız egemen olı rsa, devletln yanıp ku! olacagına ve ulusun yer\uzunun en mutsuz ulusu durumuna gelecegine hukumeil Incndıırmşlar. Boldırınd Avrupa nın bir ucundan sız'^r lcın savcşlar kazonmava ge'en ve den z'erı gemılerle kaplavan bız Ingıl zlen bu kadar mutsuz mu buluyorsunuz'' Sanıyor musunuz kı, Hınt Okyonusunda keşfettığınız henen butun toprakları sızden koparıp alan ve bugun koruyuculannız orosında bulunan Hollandalılar basına tan bır özgurlük verdıklerı ve <arşılıklı duşuice ohşverlşırıde bulundukları ıcın Tanrı nın lâne'ıne uğramış olsunlar' Çıcero'nun serbestce vaz mış bulunması yuzunden Roma lmparatorluğuntn gücü daha mı oz olmuştur 7 Medroso Bu Clçero da kımdlr? Bu adam üzerlne konuşulduğunu hfc duymadım Burada «oz konusu olon Clcero dtğıl, kutsal babamız Padovoiı azlz Antoinedır, ve ben hep, eğer m OLAYLAR VE GÖRÜŞLER Türki} e'nin Medroso'ları Hıfzı Veldet VELiDEDEOĞLU »anlar düşönmeğs koyulurlorso Hıristlyon dlnlnln yok olacagını auydum Bo tin na Bjna inanmaTialısınız, cür^u sız dmınzn Tanrısal olduğuno \e aıoın ona ustun gelenıyeceğıre ınanmışsınız bu böyle o duktan sonra artık hıç bır şey onu ortcıdan kaıdramaz Medroso Hayır yalnız dn bır hlçe Indırllebilır; duşunce sahibl olmok yüzundendır kl, İsvec. Danimarka, slzin butjn adcnız, Almanyonın yarısı artık Papo'nın uyrugu olmamonın korkunç feloketi Içınde Inlıyor (3) Eğer ınsanlor sahte ınanışlarına (4) gore davranmayı surdurutisrse, onların yakında sadece Tanrı'ya v« erdeme lapmakla yetineceklerl soylenlyor. Akıl bu kadar ustunluk sağlarsa Enklzisyon Mahkemelerl ne olacak' Boldnınd Eğer ılk Hırıstiyanlar duşuice özgurluğune sahıp bufunmasalardı Hırıslıyanlık oımayacaktı Doğru değıl mı'? Medroso Ne demek ıstlyorsunuz? Sizl hlç anlamıyorum Boidrn.nd Demek ıstiyorum kı, efier Tfberıus un ve Ilk Romo lmparotorlannın ılk Hırıstıyanlara kalem ve murekkep kullanmayı vasaklayan Yakubı'lerl (5) buıunsaydı, Roma 'r*ıpara^or uğunda uzun zaman ozgur duşünmeve izın venlmeseydi. Hır stıyanların dın kurallarmı yerlest rme'erl olanaksız olurdu Durum bövle ıken ancok duşünce ozgürluğu sayeslnde meydana gelmış olon Hırıstıyanlık nasıl bır celışkl ve nasıl bır haksızlıkla kendısının tek doyanağı olan o ozgürluğu bugün boğmak ıstıyor? Sıze yarorlı bır ış önerıld ğı zaman. bır karar vemeden once, uzun uzun duşunup yargıya vormaz mısınız9 Bu dunvodo blzım sonsuz mutlulug >muzdan veya felâketım zden daha onemlı ra vordır 9 Yeryuzünde yuz turlu dın vardır kı. an lamsız ve Tanrı'ya ortak koşan bır dın »aydıkları ınanışınıza boğlı olduğunuz surece sızı ce hennem azabına rrahkum oderler Şu ha cie bu d nseı ınanışları ıncelevıp yargıya aisan.za1 Medroso Onları nasıl Inceleyıp yargıya vorabılırım? Ben Yakubı dsgrtim kl 1 Bolm nd Insarsın ı \>o bu yeter Medroso Yazık kl sız benden daha çok msonsınız Boldmınd Duşjnmey! oğrenmek sızn el r nızdedır sız bır zeka ı e doci~uş bjiunuyorsunuz, ne var kı Enkızıs.'onun kafesı ıçınde tutsak bır kussunur Enkızısyor. Maikerresı karatlarınızı kemırnnış, fakat onlar ,'enıden ge ı lır Geometnyı bılmeı'en onu og'enebılır her j m n bılgı ed Tıe gucu vardır Paranızı guvenemo^e^ cegınız Kişılerın elıne ruhıınuzu bıraknış olrnanız ayıptır Kendı ığıntzden duşunrneğe cesa'et edın z Medroso Eğer her Insan kendı kendıne düsunecek olursa bunun garıp bir karışıklık doğuracağı soylenlyor Boldmnd Tom tersı Tıyctroda bır oyun ee/red lırken herkes duş ıncesnı ozgurce soy~ ier ve su^un bozjlmuş Oünaz onıo koaı bır ozanın kustah koruvucusu ze <*. san bı kış 'en kotu gorduklerın ıyı bulmağa zorlamak ısterse. o zarnon ıshklar yukselmeğe bcs ar ve bır kez Loidra da oldugu gıbı ıkı tcrof bırbırnır başlar na elmo atabılırle* Ruoları zıncre vuran musteb'tlerdır I" dunyodakı felâket enn b'r kısmıra sebep oinuşlordır Bız inglterede ancak herkes n dtşunces nı sovleTe ha^k ndon ozgurcs yararlcnob 'dığı gunden berı mut'j/uz Medroso Biz de hıc kımsenın dusuncesinl soyleyemedığı Lizbon do tam sjkun iclrda bulunuyoruz Boldmınd Sukun ıçınde \aşıvorbunuz. ama mutlu aeğılsınız b j sukuret spssızılk lcmde uyumla kurek ceker fortclar n sukunet'd r Medroso Ruhumun forsalığa mohkum olduğunu mu sonıyorsunuz' t v m rununun) onaan ırunorsterdım Medroso Eğer b«n forsalık (kurek) •mı lyl buluyorsam'' Boldmınd O halde ona mahkCm olmaya 16' ıksınız Bundan ikl yuz yıl önce Vollalre'ln yazdığı v° otuz yıl önce de degorlı Hukukcu, Yargıtay eskı ıkincl bnskcnı sayın Refet Ozdemlr'ln dillmlze cevi'dığl bu dıyalogu, 1S49 yılından b«rl, turlu nedenler.s bu sutunlarda dort kez yayınlodım CHP DP ve AP ıktidarları donemlnde cıktı bu yazı'aı (15 cgustos 1949, S moyı* 1959. 7 kas.n 1SS5 19 ocok 1971) Ayrıca 7 Gun dergıs'nde de 12 Mart fasızml donemlnds bir kez vcyımlondı Ş mdı yen den yayımlamamın İkl n»denl vor mok B Birl, ic nde bulunduğumuz İkincl MC dönemlnde Türkiye'de Medroso kafası taşıyantarın yoncticı kaılcına kadar cıkrıış olmaları ve oldukca kclabalık bır kara kuvvet takımı olusturarak sagı solu ve bu arada bızı tehdit etm«y« kadar Işl azıtmolandır • Oburu, bu diyaloğu okumamış olan yenl kusokların bu' dan yararlanmaları dogrultusundaki ısteğırrızdlr Yukarıda gösterdlğim yayım ta' hlerlnde Cumhuriyet gazetesi bugunkune oranla daha cz sayıda basılıyordu Bugun o sayı'arı brkac kat asmıstır Okumayanlar okumalıdır d yaıogu Kara kLvvPtn ve serıatcıiıg'n ne demek oldununu gelecek hafto orneklerıyle anlatocağım. (1) Dominfcoin Ipr, Hınstıyanlıg'n blr mezh6bın« boğ'' popazlar oljp o tarınte Portekız yoretiTino cgenren ajrumfioydı'cr. Bunlar, sozde ö"\ cd c en k^.^urc ıçkence'eri onav'layan CrkıZfSvopru "umreyl olusturuvordt; (2' 6onun c Vol'aıre E"dulus IslâTi uygarlığının ispanva ve Portekız de egpTien oldugu doncmlerde Hır stıycrloın vıcdan özgüriüğüne dOKunulmadığını vurgulu^o' (3) Bununla, Reforr^asyon u bsnırrserr'5 oian Protsstan ulkelenn halklcrı kastedılı\or. C* «rSahte Incnıs» lardan ma<sat. Katolık dınl ı dışnda^ı dırlere, ozellıkle protestanl ga nanıştır (3> Vakubı İer ba cdı tasıvan ve XII yury'l başlorıma kuruiT'us bu Lncn fanattk btr Hırıst VOP tankat rc bcâ1' rch'Dlere verılen unvandır Bun'ann Parste Soınt Jacques soKağmda buljnan Tanast'fı Fransız Devrımi sırasndc 1790 da. devrlrıcıler tarafınaan vı^*ınlm ştır İçerden Üışanva... K aradeniz bölgeslndakl bir llimızden gelen oşcğıdakl mektup beni cok etlkledl Bir sozcuğune blle dokunmodan yayınlamokta yorar gordum. Yetenek, Nasıl Yitip Gider? OKTAY AKBAL BİLİM Hayır DÜNYASI Uydıı Savaşlarma Doğru lrfafrlil sevmeven (kl Inson arasında. I e fırsatta nas.l cnlaşmaziıklar cıkor, duşmanlığa donjşürse Ruslarla Amerlkol lar arasınaak ııışkıler de benzer b ı r nıtelık gostsrmektedır Bu ıkı dev guç arpsmdckı temel anlaşmazlık, ıkısınm ae. djnyada. sadece kendı bort.larının ötmesını ıstemesınden, başka bır deyımle, gelışmlş, az g^ışm |, butun ulkelenn, ıcışlenne vanr.caya kadâr, her"alon" dg, kendılennden emır ajorok cozum yo'ları bulmalannı ıstemele'inden doğmaktadır Dı.rum bu olunca, bu İkl ulkeden bırının herhongı b r alanda kaydettığı bır ılerleme oburunde par.k yaratmaktadır. Bu panık, bu ulkeyı, soz konueu ılerlemeyı onleyecek, etk sız kılacck karşı onlemlor almoya ıtmekted.r. Bu konuda son bir örnek, uzayı gıttıkçe doldurmakta olan uydu arın yarattığı tedırglnlıktir. Gecen haftaki yazımızda, bugun Içın sek'z ceşıt uydunun uzaydo görev \optığını ve bunlcrın geml, haberleşme, deniz, hava durumu, tıp ve biyolo|l, yapım, casusluk ve yer gozlem uyduları olduklarını belırtmış, herb rının kac ceşıt işe yarodığını anfatmıştık. Işte bu uydulann gokte yok edılmelerı icin Ruslarca alınması duşünülen önlenler Amerıkalıları rahatsız etmektedir. Tabii, aynı bıç.mde. Rusların uyduları da Amerlkalılorın uykularını kacırmaktadır. «Mjhterem Efendım llhan Selcjk Sıze cezaevınden yazıyO'u^ efsidın Senelerdır vazılarınızı okur, ınancınıza ve mucaaele gucunuze sa/gı duyarını Gecende bır vazınızda cezaevlerırden bah sle. denır parmaklıkla'' ard'nda ıyı ınsanların da bulunduğuna, esas sucluiarın beyefenOı olarak dışarda aranızda dolaştığ na degınmıştınız Bu dLşuncenızden ve hapıste yatan suçiu darpgası yerr1? bızler hakkındakı felsetenizden dolayı kutlarım Sıze ıcımı dokmek ve sorunlarmızı ıletebilmek dıleğıyle yazı/orum Suc ışledık, hukurı gıydık /atıyoruz Kımırpız kat'l klmimız hırsız vs .. Ama duşunuyorum da esas suclu bfz rııyızr7 Toplumsal bunalımların ve sık ntılarm sonucu bızler suclu ve hapıste Arra topıumu adaletsız gelır dağılım> ve hata'ı yonetT relsefesıyle bu noktava get'renler nıye bmmle bercber . arının cezosm cekrriıyo'Iar'' Ben sucların en kotusunu ı^ledım b>r nsan oldurdüm Bona kımse bır ınsan oldCrmen'n suc o'CLyunj bıte oğre'rremıştı kı. . Okuma olanoğın o arrodı K^üurumuz kahve ve sıneıra kulturuydu Amerıkon ves'ernlerı gangster fılmlerı ve kohve kjlturu/le buyuduk Kanunsjz davranışlorın alkışlandığ , o'clurenın sOîOnın kahrarran scyılcığı bır sınema kuşağının çocuklarırız Bu tuitCrde bu/udu1' Öyle olmamız ıstenıyorduysa, n=den saı m scrdalyelerı yargıclor ketepcole', demır pormaklıklar7 Toplamsal \onu olon. eörtıcı yapımlar nı^e csvrılmez'' Afedersınız sual şekıınde ,azworum cevaplarmı bulcmadıgım ıcın Ama bugjn bu sorular n ce"apıcrını b Idıgımı sonıyorum Boyie bır ınsan neslı yetıştırmek bazı cevretenn cıkarınaydı da onun ıcm... Kendı namussuzluklorına ortak edeceklerı ahlâks'z cah.i bır KUŞO tı ısteoıklerı Halbuki yasaları da onlor yapıyorlardı. Fakat kendı cıkarları ve duşuncelerı dışında suc ışleyenlerı cezalandırmak ıcın. . Onlar ıcm çal. onlar Icm oldur kohramansın. beyefendısfn vatonperversıa Bır de ışın obur yonı vor Gırdın ıcerıye Artık ınsanlık onurun. şerefın, haysi\etın yoktur Cezanı cekıp toplumo donmek ıcm hapsedılırsm lcerde cırkefın ıcme batarsın. Bâkır halde gırersın. fahışe olursun Esrar, hap, lckı. kumar, herşev serbesttır Hepslmn bır fıyatı vo raconu vardır. Yönetıcıler bır butundur bu dunyoda Esrar Ic«r8in, hap icersıft, kumor oyparsın Bu normaldlr. Kıtap okumak ıstedln mı. kuşku/la karşılanırsm. Aşk romanı, macera romanı oku, oma bır de toplumu ilgilendlren «osyalizm; ourenebileceflın kıtaplan okumaya kalkl Işta o zamon yosaklor ve yasalar Pekı. ya oburlerı suc değıl mı? Neden onlar hoşgöruyle karşılanıyor da okuyup kendi kafasını kurtarmak ısteyene İzın yok' Blz (...) haplshanesınde bır kütüphane kurmak ıçın teşebbuse gectık MüdOr llerıcı ve aydın bır Insapdı Dar malî olanaklarla bır yer yaptık. Kıtap bağışı Icm kompanyo octık. 1500'e yakın kıtap topladık. 3040 kışı blrden toplu colışma ve okuma yapıyorduk. Tepkl derhal geldı Sovcı değlştl Mudür izn« yollandı. Bır baskın. Kıtaplar toplandı 20 kışl sürgun Peki, biz nc yoptık' Okuyon. hem de cezaevınde okumoya colışan Insana bu kızgınlık, bu öfke cok manıdar Insanlorın okumasifdan neden korktuklarını biliyoruz. Korktukları kodar da haklılor Tabıı kendl acılarından v» kendl gelecek İer i bakımından Burda Insan toplumdaW haksızlıkları daha lyl görebllıyor. Çünkü hapıshaneler kendı corklarıno takılan fazlalıktarla dolu. Ama bir gün gırtloktonna da takılacoğız Maklkı suclular dolduracak buraları. O gün blzlm gıbller, bir daha ebedıyen buraya dönmemek üzere topluma döneceğız Size uğraşıntzda boşarılar dıl«r, saygılor sunarım. Mucadelenizin meyvaları coflalıyor v« co^alacak, on blnlerce.. > • Okurutnun odını v« yerlnl saklı tutuyorum. lc»rd«n g«l«n bu mektubu okuyup duşunmesl gereklr dısardakllerln. etenek yitlp glder ml? Cemal Sureya <tOluşum> derglslnde bunu tartışıyor kendl kendlsıyle. Önunde IIglnc ornekler var. Blr ozan, ylrmlslnde, otuzunda cok guzel dızeler yazmış, ama sonra yazdıkları blrbirinden kotu! Nerdeyse soysuzlaşmış, değişmiş, tanınmaz olmuş. Yazarlar var bellrll blr yaşa dek onculuk etmışler yazınımıza, cağdaş duşuncelerln bayraktarlığını yapmışlar, sonra blrden gerılere duşmuşler. Hem yazılan, hem savundukları flklrier bozulmuş. Yetenek gltmlş birdenbire, erimiş, yok olmuş. Karşımızdaki, o blldığımlz kişl degıl sankil Y B Vehbi BELGiL uzoktan a'eş e<Jer gibl tahr p uyausundon atılacak bır mermı ıle obur uydunun yoke^ıirnesıaır Ucuncu yol tahrıp u\dusun konacak guclu bır laser ışıgı lle uyduda delıkler acmak a r ac lan tşlemez hale getırmekfr j toolayan avnalarını delyo1UYİâ"cTa ÜyTSuyU ho'reketsız hale get.rebılır Bunu bılerı Amerıkolılar yenı gonderdıklerı uc uyduya guneş enerıısı ile de Öıl atom enenısı de ışieyer aroclar kONm^şlardır Uydu oldjrmenın dördjncü bıcımıne «Hacı babo> usulu dı \ebılırız Buna gore, uzavoa sact te 16 000 kıloiietre gıbı bu',uk bır hızla gıden uydunun önıme cakıltaşları serpmektır. Araba kullananlar, hızla g.oen arabalanna carpan b r taş parcasının nasıl bır zarar doğurduğunu her kesten ryı bılrler Tehlikeyl bütun bo/u*lo'iyle kovramıç olan Pentagon (Anerıkan Savurma Bakanlığı) Carter ın ağzı ile, Ruslara cağrıda buiunmuştur Uydu yoketma uydularmın yapımına ve kuilanılmasına son venlmesı ıcın Rus ların buna yanıtı bırı Hazıranda. oburu 27 Ekımde, ıkı yenl deneme ile karşılık vermeierı bıCiminde olmuştur dan Hmdıstan gelmeVtedir B J ulke casusluk ıcln. askeri gemıler ıcın ve haberleşme ıcın u>dular tırlotnak nıyetındodır Hınaıstom, Avustuıa'yanın Ingılterenın ve Kanadanın casus uyduları ızleyecektır Amenka, u/dular ıcın her yıl 3 mılyar do(w horcom«trtodır «ustann, 12 m lyar dolar sarfett klerl hesaplonrrtaktadır «Yeteneğlr» yitişi dramatlk sonuclar da doğunjyor O<Jha çok şilrde oluyor bu Şu oluyor, erozyon. o şaırln yazmış oldugu, cok beğendlğimız eskl yapıtlanna da butaşıyor, onların ceklclllğlnl, dirlıgını kırıyor, hıc degilse azaltıyor. Şalr üstüne kuşkular doğuruyor. Romanda ve oykude durum blraz başka Yeni yapıtlarla eskllerln arası, bu yıtiş sureciy'e bıcakla kesümış gibl aynlıverlyor Eskl yopıtlar bozulmuyor. Sayrılı bır durum yeteneğin yıtlşti > dıye yazıyor Sureya . Yakup Kadrl, Necip Fazıl, Falih Rıfkı, Stelnbeck glbl yazarların Ilk yapıtları lle son yapıtları arasında buyuk deger ayrımı olduğunu da^ellrlemek Istıyor. Neclp Fazıl'ın 1940 oncesl şlirlerlyle, bu tarıhten sonrakiler gerçekten de bırbırinden degerce cok ayrıdır. Ama bunu bıraz da kendısl ozlemedl mi? tVerdım cuceye onun olsun şalrllk Şimdi gozum buyuk sanatkârlıkta» dlyerek ozanlıktan «mursltsllge, hatta unlu deyımle «super murşlttllğe gecmek, oüamak Istemedi ml 9 «Buyuk sanatkârlık» derken ozan'lık da gıtti eılnden Kalo kalo eskl şiirlerl kaldı yaşayan, okunan, yoşayocak, okunacak olan Atay, Yakup Kadrl yaşlandılar, son yıllannda hızlan keslldl, duşuncelerl eskıdi. Atay nerdeyse tutuculuğa yoneldi, guncel polıtikanın zararlı etkısınden kendlni kurtaramadı Ölduğu sırada yazarlığının en «kotua çizglslndeydi. Ylne kendıne ozgu bir anlatısı vardı, ama anlattıkları gecmlş yıllorda savundugu du$uncelere bıle karşıydı, terstl. Yakup Kadrl'de Ise boyle blr şey yoktur, ama o yaslanmanın etkısınde kaldı, o kadar Bu, yetenek yltişl değil, yaşın, yaşlanmanın, doğanın oyunudur. Yaşlandıkca gençleşen, ya da gençliğlnl, yenillğlnl, güncelllğinı surdurenler de var. Ölümlerinden sonra daha guclu, daha etkill yaşayanlar . Nâzım Hikmet, Salt Faik, Orhan Veli, Sabahattin Alı . Ataç da boyledlr Cemal Sureya da «Hatta son yıllarda daha canlıydı bu yazarı dlyor. Cemal'ın katıimadığım bır dusuncesi Kemal Tahlr'le llgili sozleridır «Kemol Tahlr lcın ds aynı seyi soyleyeblllrız, daho buyuktu> Öyle miydı gercekten? Yansız blr Inceleme blzl boyle blr yargıya vardırır mı? Ben sanmıyorum Son gunlerde Kemal Tohlr'in yenl cıkan blr romanını oküdum «Bir Mulkiyet Kalesl». 1946 yılında Çorum Cezaevlnde tutukluyken yazmış O guncien berl defterierds kalmıs. bir daha ele alıp uzerinde calışcmamıs iyl de etmlş' Bu «yeniden ele almamok» yuzunden edcblyatımız guzel bir roman kozonmıstır. Kemal Tahır, usta blr aniatıcıydı, blr oyküyu, blr o'ayı okutacak .etkileyecek biçımde yczmasını bitlyordu Buna «iyl yazaHık» denir. O yıllarda amacı troman» vczmaktı. Romancının gorevlnln herşeyden once «roman» yazmak olduğuna ınanıyordu. «Blr MDlkfyet Kalesi», yine o yıllarının urunu olan «Hür Şehrin Insonlorı» glbi basoniı blr yapıtsa bunu, yazarının yalnızca T O mancı» kişillğlyle yetinmesine borçluyuz. Blr örnek «Damağasıs oykusu. . Bunu Ilk 1948, 49'da yazmış, yıllar sonra bır kez daha. gozden geçirip yenlden kaleme almış O kadar ayrı şeyler ki. 1949'dakl şu satırlarla baslıyor «Casus nihayet geldı Unutulur gibl degı1, blr mubarek cuma gunu Idl Saat on bırdi» Ölumünden oz zaman onceye rastlayon son colısması ise şoyle baslamakta «Oavran cabuk gardıyan, Is isten gectııı. Hoöoöost. Başlotma kor gozunden Mubarek pazar gunu, n olmak ıhtlmali var Sıcra kaîk demekteylm, akılsız Kerâta » Gorduğunuz gibi, Kemal Tahir'ın «Devlet Ana»yla baslayan o <thost»lu, ıakılsız»lı «rezlltli havası bu son calışmasında da ağırîığını duyuruyor. Romancı, anlatıcı, oykücü, sanalcı Kemal Tahir son yıllarda yıtip gıtmlş, yerını bir cesit duşunur, tarihçl, daha doğrusu yakın tarlhe kendlnce bir yorum getlrTieye kalkısan, bol bol gevezelıklerle sayfalar dolduran başka blr Kemal Tohlr almıştı Yetenek yltmesl mi. değişmesi ml, yoksa Neclp Fazıl'da gorduğümuz glbl «romancılığı cuceye vermek» buyuk sanatkâr, blr ceslt murşlt olmak heveslerinln sonucu m u ' Yetenek kendi kendine ds yıter. yozlaşır, ama ozanlar, yazarlar «daha buyuk» daha ustun yapıtlar yaratacağız, «daha daha buyuk* olacagız dı'e eskı değerlerlndsn de olurlar Buyük tjtkular her zcman yararlı olmuyor. ne yaparsınız . Amerika'nın tepkileri: • Ruslcrın tUydu olduren uvdıı» denemelerınde buvük ölcuda gtrışmelen Amerıkc nın ceşıtli tepkılerıne yol ccmıştır. Bunları şoyle özet'evebılırlz 1 Pentagon, once uzayda savaşı yasaklayan andlaşmaya dayanarak, Ruslan denemelerden vazgecirtmeyl düşünmustür. ıakat, bunun, cıkmaz yol olduğu gorulmuştür Zıra, ondlasma, uzayda atom sllâhlorını yosaklomakladır. Ruslar, uydu oldurme denemelerinde atom sliahı kullanmadıklarına göre, bu yoldan yapılacak bir Itlraz sonuc vermez me teknlğlnl flu*lann bu gün lcın uygulayacok durumda olmadıklarını llerl surerek h«y«canlorı yatıstırmak Istemekt»dlrler Nıtokım, Rusiarın las«r teknigl lle uydu 6tdurm« yolunu buldukları bıcımlnde 1975'l« ucurulan bır hoberı, Ruslardan oncs Pentagon, en kesln blçimde yclanlamıştı. Bazı uzmanlar da, Rustarın 35 C00 kilometre yukseklikte ucan bır uyduya yaklaşacak tek n kten henuz yoksun bulunduklarını, denemelerınl alcok mescfelerde yapabıldikl«rinl llerl surmuşlerdir Mhayet, bazı uzmanlar da, loser ışığına karşı uyduların her tarafının ayna kaplanoblleceginl, cynanın, laser ışığını, yonsıtmakla etklslzleştireceğlnl «öy lemektedirler. O Pentagonun başka bır tutumu da, savaş tehdidi blçtmfndedır Yetkılıler, bir Amerıkan uydusunun yokedılmesıne yanıt olarak bır Rus savaş gemısının mı, yoksa Moskova'nın mı yok edı'eceğınln kestlrılemeYeceğınl bel rtnekte, başka b,r deyımie, «Zurnada peşrev olmaz, ne c ı karsa bchtna> dsmek istemektedırler O Daha serln kanlı düşünenler de, cıkar yolun, Rusların yap tığının aynını yapmak. yoni, uydu olduruculerl oldürme yollarını aramak olduğunu llerl «urmektedirler. Ve bugun bu yola gldılmlştlr. Beyaz Soray'da, CIA merkezlnde ve Pentogon'do bu konuda her hafta toplantıtar ya pılmaktadır. Hatta. Lockheed, Hughes Alrcraft, TRW »• UTV glbl büyuk şlrketlerls. «öldürme uydularını öldürme araclanmn gelıştirllmesi» Içln mllyarlık anlaşmalar yapılmıştır. Söz konusu eğıtımlz, uydu katıllerlnın yosaklonması sorunu yenı SALT görüşmelerlnde ateşli tartısmolar yol acacaktır Dunya borışının nasıl dlk«n üzerınde oturduğunu bu acıklomalarınrz gostermıyor mu? Uzayda herhangı bır nedenla parcalanobılecek bır uyduyu karşı tarafın parcalodığı ileri surulerek, tamamen ıyı nıyetle tmukabele b'lmsıl» yoluna gidılemez mı ve bu da sıcak veya soğuk savaşı başlatamaz mı? Nıteklm boyle bır şey olmuştur da... 1975'te b ı r Amerıkon uydusunun susması. Rus ovunu olarak yorumlanmıştı. Sonradon, bunun, Sıbırya'dakı bır doğal gaz boru hattında cıkan muazzom bır yan g nın eîkısı sonucu sustuğu anloşıldı Bu durumda ınsantığa. Tanrının. Kralıceyı değ.l, ırsanlığı koruması ıcın ellerı goğe acmak tan başKO bır \ o ' ka'mıyor 1 fDÖRTLER EDERSANESI Yetenek ağırlrklı Modern ve klasik sıntf lar:i liseson? 1024 arolik beidemefiler:4 216ardık ( ^KAYITLAR DEVAM ETMEKTEDlrf .Cağaloğlu Jst.Tel.22 24 60^ Cumhuriyet 1226S Üniversiteye giriş kursları Dev gözler, dev kulaklar: • Askerl casusluk uyduları dışındaki butun uydular, kuşkusuz ba'işcıl görevler yapmaktadır Ancak, bılgınln, bır uydurun verdığı bılgmın barışcıl olup olmadığı, o bılgıden yara'IGTIS bıcımıne göre değıldlr Rusya'dokı tahıl uretımının azlığı cokluğu hakkındakl bllgı, asl nda bır haberden ötöye gıtmez Sonucta, ınsan cA, bu yıl Rusya da uretım durumu kötüvnbş» der geçer Ama, bu bılgıden yararlanıp bu ulkeye satılocok tahı! fıyatlarının iki üç katına cıkarılmosı veya, durumdan, başka bır bıcımde cıkar sağlanmok Istenrresı, barışcıl bır ış sayılamaz. Bu nedenle, Rusya, Amerıkan uydulannın topunu yok etmek lcın denemeîere bcşiamıştır 1977 ıcmde 7 deneme yapılmış bunların ücü başarılı olriLS'ur 2 Peıtagon. Ikincl olarak, SALT Andlaşnalarının (Strate|IK Silâhları Sınırlandırma Andlaşmalannın) uygulanıp uygulanmadıklarımn, aicck uzaydan Kaç uydu var? yopılacak gozlemlerle mumkün olobıieceğını. uyduları sustur• Bugün uzayda, ceşıtli 01 makla, gozlem olanağının kalmayacağmı ılerı surmek ıstekelerln toplamına aıt olmok üzemıştır Ancak, bunun da sudan re toplam 1 000 den fazla uydu vardır. Bjnların en az 200'u, as bır ıtıraz olacağı ortadadır. Zıra bu andlaşmalarda kontrolun kerı casusluk uydularıcır Fo<at, ılle de uzaydan, uydularla yabunlora her gun yenılerı ekierpılacağı konusunda bır hükum mektedır. örneğın, Fransa ıle Kızıl Cm, askeri casusluk uydu yoktur 3 Blr kısım askerî uzmanları fırlatma hazırlığı içındedırler. Kendılerınm hemen crkosınlar, lcser ışığı lle uydu oldur Vefat ve Teşekkür Aılemızın büvüğö ve bırlc k vorlığımız, BİLDİRI SPORKENT (Beden Terblyesl Genet Müdürlüğü ve istonbul Bolge Başkanlığı Memur ve Mustahdemlerl Yapı Kooperatlfl) Sayın Kooperatıt Övesı, Tasflye halınde sınırlı sorumlu Beaen Terbiyesl Genel MOdurluğu ve Istanbul Bolge Başkanlığı memur ve müstahdemlerı Yapı Kooperatlfl, oşağıdakı gündemde bulunan konulorı goruşup karara boğlarrak uze e 29 KASIM 1977 tarıhinde yapılrrası gereken olağanustü toplantımız gerekli nısap temın edılmedığınden yapılcmamıştır. Bu kerre 20 ARALIK 1977 salı günu saat 16 30'da Basın Sarayı Kutuphanesı Cağaloğ u adresınde coğjnluğo bakılmodcn yapılacağından ve tcplantıda ploı ve yeşıl saha konuları göruşüleceğınden butun uyelenn mutlaka teşr flerı rıca olunur. Mikâil ÖZDOGAN'ın hastolığı sırasında yakın alâkalarını esırgemeyen Guihane Askerî Tıp Akademısl, 1. Harıcıye Klınığı Dırektoru, Sayın; Prof. Dr. Hv. Tuğgeneral Necati Kölân'a Doç. Dr. Seçkin SARI'yâ Uzmon Muşovlr Dr. Mehmet ERTASKIN'a Uzman Musavlr Dr. Mustafa GULMEN o Baş oslstan Dr. Umit SARIKAYAya Bas aslstan Dr. Ahmet BATKIN'o Aslstan Dr. Cetln ÖZERALP'a Aslston Dr. Niyazl GUVEN'e va t Harıclye Klinığl bütun doktorlonno. hemşlrelerin», parsonelıne, ayrıca kan bağışında bulunan Mehmetcıklere ve acılarımızı pcylaşan, cenazesıne ıştırak ©den bütün akrabo, dost ve kendısını sevenlere teşekkurlerımlzl bır borc bıllrız Eşl: Nezihe Ozdoğan Kızlan Sevgi Susuz Sevım Kemerız Kardeslerı. Abdurrahlm, Avnı, Zlya, Kaya Ozdogan Damotları. Yarar Susuz, Vılmoz Kemertz Uydu öldürmenln dört biçimi: • Ruslar, uzaydaki uyduların yokedılmelerı ıcın dort yontem bulmustur Bırlncı yol, uzaya gonderllecek bır tahrıp uydusunun, yok edılmek ıstenen uydunun yanına yaklaştırılm patlatıiması ve bu patlamadan doğa cak saraopelle'in uyduyu patlat mosı yoluour Bu tıpkı glden bır adarra yetışıp tom yanına vanrca üzerine atılmaya benzetılebılır l'<ncl yol tüfekle blr adoma • >»»••»•»••»»»»»••• B1L1M ve I T&SFİYE GÜNDEM. 1 Dıvan Heyetınin secımi, r 2 Sporkent hakkında ge sl muzaVere 3 Tasfıye hevetının d L r j n u ve sures hakkrdo korT. 4 ihtılâflı arsalor ıcın anlaşma tekhf'e.ımn gorüşulmesl ve gerekırse tas'ı\e hevet ne ırtırak hakkı tesısı ko nusuido veîkı verılmesı 5 Ü/elenn getırecegı teklıfler. Cumhuriyet 12274 • TEKNİK'inî • 121 ARALIK SAYİS! ÇIKII. • • BL'TÜN BAıllERDE BULUNUR. ÎİYATI 1 0 T L •••< (Basın 30010/12276* (Cumhuriyet 12279)