Katalog

Ingiltere ekonomik kriz dönemini geride bıraktı * ngütere'de ekonomiS yaşantıda fkf yıllık sakin bir dönemderı sonra grevler yine başlamiştır. Nitekim fınncılar grevi, elektrik işçilerinin işi vavoşlatma grevi, gümrük memurlorı grevi ve itfaiyeciler grevi son haftalarda birbirini izlemiştir. Bu grevlerin önü alırtamadığı tokdirde ülke yeniden bir ekonomik cöküntuye sürüklenebilecektir. Ancak şimdilik görünen şudur ki. bir oucuk yıl önce Avrupa'nın «hasta adomı» olarak nitelenen İngiltere günümüzde ekonomik bunalımdan kurtuimuş ve Sterling hızlo değer kazanmaya boşlamıştır. Nitekim üc buçuk yıldır halka ekonomik ocıdan kötü haberler veren Maliye Bakanı Denis Healey önceki hafta parlamentoya bütçeyi sunarken ilk kez olumlu haber vermiştir. Healey, ingiltere'nin ekonomik bunalımı geride bıraktığını bildirerek bütcenin uzun yıllardır ilk kez bazı vergi indirimlerini kapsadığını ocıklcmıştır. m I SOSYAL MUKAVEli Maliye Bakanı Healey'ln gecen hafto Meclise sunduğu bütçe tasansında yıllardır ilk kez gelir vergisinde % 12 oranında indirim yapılmıştır. İngiltere'nin ekonomik bunalımdan kurtulmasında bir dizi etken rol oynamıştır. Uluslararası Para Fonundan alınan borc, köşenin dönülmesınde yardımcı olmuştur. Bu arada Callaghan hukümeti Me işci sendikaları arasında ikı yıl önca imzalanan ve ücret zamlarını % 10 iie sınırlayan «Sosyal mukaveles, de fiyat artışlarınm durdurulmasında önemli rol oynamıştır. Ancak ingiliz ekonomisine en buyük yordım Kuzey Denizinden cıkartılan petrolden gelmiştir. Gecen yıl gunde 1,8 milyon varil petrol ithal eden ingiltere, bugun petrol tüketiminin aşağı yukarı yarısını Kuzey Denizinden cıkartmaktodır. 1979 yılında ise ülke tüm petro» gereksinimini kendisi üretecek ve bu tarihten bir kac yıl sonra da petrol ihracatcıları arasına girecektir. Politika ve ötesi «6ÜKAH ÇIKARMA» MAÜYE BAKANI DENİS HEALEYİN ÖNCEKİ HAFTA PARLAMENTO'YA SUNDUĞU TASARI, UZUN SÜREDİR İLK KEZ VERGİ İNDİRİMLERİNİ KAPSIYOR. ÜLKEDE İKİ YIL ÖNCE % 27 OLAN ENFLÂSYON ORANI GÜNÜMÜZDE % 16'YA İNERKEN, DÖVİZ REZERVLERİ DE REKOR DÜZEYE ULAŞARAK 17,2 MİLYAR DOLARA ERİŞTİ, YALAN DOLAN ^Iehmed KEMAL anırım, İsmet Paşa dan duymuştum: «Yalan dolanla da bir ülke yonetilir ama, uzun sure yönetilemez.» gibi bir şeydi. İsmet Paşa bu sözleri Bayar Menderes yönetimi için soylerdi. Söz oylesine geçerli ki. bugün MC yönetimi için de pek âlâ söylenebilir, geçerlidir. MC için değil ama, 1973 seçimleri sırasında daha önce iktidarda bulunmuş bin için Celâi Bayar da buna benzer bir sö* söylemişti. «Bu zatın affedemediğim bir yanı var, devlete yalanı soktu.» demişti. Yeşilköy hava limanmda 8a)/ar bu sozu soylerken Sadettin Bilgiç de ya nımızdaydı. Nasıl da hoşlanmıştı! Devletin içine yalan girdi ml, artık ondan sonra çekiver kuyruğunu... Celâl Bayar bu sözu belli k,<^i için soyledi ama, ne olsa doğulu bir politikacıdır, o zatın yeniden iktidara gelmesi için elinden geleni ardına komadı. Üikemizi, elli yıldır kapitalist yonlemle Kalkındırdığımız, «nurlu ufuklaro doğru yelken açtığımız» söylenir. Bakaiım gorünen oyle midir? Ülkemiz geimış, dar bir boğazda tıkanrmş kalmıştır. Kapitaiist yöntemle kalkınaığımızı öne surenler buna kendileri de Inanmazıar da, adını bıraz degıştırerek «karma ekonomı> derler. Boyıece çağdışı oluşiarını biraz ortmeK ısterler. Hıc unutmam, bunıardan birune «Karma ekonomi safsatasınt» soyledi ğim zaman; «Bu deyim anayasaya girmiştir, sen anayasaya karşı mı çıkıycrsun?» demişti. beceriksız guvenlik memurları vordır, Karakolaa haksız çıktılar mı, «Voy sen yasaıara, devlet memurlarına korşı mı çıkıyorsun?» aerler. Tıpkı onlar gibi. Kendileri sıkışîi mı kanun vardır, biraz guçlendiler mi yasa masa tanımaziar. Son gunlerde, uzun sure, bir ger çeği haikıan saklamaya çalıştnar. Butun dunyanın bildigi ve aaını koyaugu devaıuusyona, «para aycrlaması» deyip kanaırmaya çalıştılar. 3unun *bai giDi devaiuasyoiı oldugunu yetkiii kışiier de biliyoriaraı ama, halktan ne Kadar saklanarsa o kadar Kâr bellediler. Bir zamanlama tutturmuşlaraı, bu zamanlama ile vakit olduruyorlardı. Hem memleketin vaıctinl olduruyorlardı, hem kendilerinın.. Neden, «Parayı devalue ediyoruz» demezler? Çunku kendileri de b.lır.er ki, devaluasyon bir ülkedeki halkın çoğunluğunun yararına degıldır, tı.r beceriksızligın gostergesidir. Bunu hdlkın gözunden sakludılar mı, zaman kazandıklarım sanırlar. S Parlamentoda söz alan muhafazakâr milletve killerır.den Sir Geoffrey Howe, İşçi Partisinin yıllardır fıalka yenı vergiler getirdiğini belirterek cMaliye Bakanının bugün sunduğu bütçeden, İşçi Partisinin en sonundo gunâh cıkarmaya başladığı onlaşılıyor» demiştir. Denis Healey ise şu karşılığı vermiştir: «Bu bütce, günâh çıkartma bütçesı değll, İngtllz halkının üc yıldır yaptığı fedakârfığm olumlu sonucudur.» Siyosal söyleşiler bir yana, İngiltere'nin ekonomik bunalımı geride bıroktığı konusunda gözlemciler ayni görüşü paylaşmaktadır. Bir yıl önce ülkede işsizlik rekor duzeye fırlarken, enflasyon oranı da % 27"ye cıkmıştı. Sterling ise sürekli değer kaybediyordu. Londra hükümeti bu durumda Uluslararası Para Fonundan 3,9 milyar dotar borç almak zorunda kolmıştı. NABIZ YOKLAMAIARI • GÖZLEMCİLERE GÖRE, CALLAGHAN HÜKÜMETİ, ÜLKEYi YİNE SARMAYA BAŞLAYAN GREV DALGASINI ÖNLEYEBİLİRSE, GELECEK SECİMLERİ KAZANABİLECEK. Ekonomik durumdaki düzelme, nabız yoklamalarına "da yansımıştır. Muhalefetteki Muhafazakâr Parti temmuz ayında yapılan nabız yoklamalarında İşci Partisinin % 14.5 önünde gitmekteydi. Bugun ise iki parti nabız yoklamalarında başbaşa gıtmektedir. Gözlemcilere gore İşci Partisi ekonomide baş layan istikrarı sürdürebilir ve işsizlik oranını da düşürebilirse. gelecek secimleri kazanması olasılığı gücienecektır. Ancak İşci Sendikaları iki yıldır ücretlere zamları % 10'la sınırlayan «Sosyal Mukaveleyı» yenilemeyi reddetmişlerdir. Bu arada ekonominin ceşitli dallarında grevler de yeniden başlamıştır. Callaghan hükümetinin, önünde yeniden beüren zor günleri atlatıp atlatamavaccğını jaman gösterecektir. (Dış Haberler Servisi) İNGİLTERE BAŞBAKANI JAMES CALLAGHAN len petrolün de yardımıyla bugün 550 milyon doları bulan ticaret fazlasına donuşmüştür. Gene Kuzey Denizinden gelen petrolün yardımıyla gecen yıl gunde 1,8 milyon varil olan petrol ithalatı bu yıl günde 1,1 milyon varile duşmüştür. Enflasyon oranı ise halen % 16 dolaylarındadır. Ancak işsiziik oranı gecen yıl % 5,8'. den bu yıl % 6.1 e çıkmıştır. Bugün ise bu karamsar tablonun değiştiğl görulmektedir. Bir yıl önce 1,59 dolar olan Sterling'in değeri 1,78 dolora çıkmıştır. Gene bir yıl önce 4.7 milyar dolar olan dövız rezervlerl günümüzde rekor duzeye ulaşarak 17,2 milyar dolaro yükselmıştir. Bir yıi önce kaygı veriçi boyutlara u!aşan ticaret açığı ise Kuzey Denizinden ge Şah'ın baskı rejiminc rağmen ABD'nin, İran'a silah satışı artıyor ARŞOVA Polonyo hükümeti gecen hafta cıkarttığı yasa ile deviet tarafından işletilen küçük dükkanların özel teşebbüse kiralanmasına izin vermiştir. Gözlemctler kücuk işletmelerin daha randımanlı calışması için hükümetin bu yota başvurduğunu belirtmektedirler. V cEnternational Herald Tribune» gazetesinde yer alan haberde. Polonya hükümetinin bu yola yönelmesinın nedenı şöyle ifade edilmektedir: Devlet dükkanları' özel yöneticilere devredılince bunlar kâr etmek amacı ile işe daha sıkı sarılacak ve randuman artacaktır Dükkanlar kendilerine klralanan özel kişiler. satacakları malları devlet toptancııanndan alacoklardır. Ülkede perakende satış yapan aük kanların % 6O'ı «Kjcük dukkan> olarak kabul edilmektediı. Bu dükkania AHRAN Amerika Birleşik Devletleri iran'a yıllık sllâh satışlarının 8 ile 10 milyar dolara (yaklaşık olarak 160 ile 200 milyar TL) ulaştığı bu sıralarda İran'da Şat\ Rıza Pehlevi'nir» baskı rejimi ve işkence uygulamalarmın sürdüğü bildiriimektedir. Dün Ameriko Birleşik Devletlerine yaptığı iki günlük ziyareti tamamlayan iran Şanının, Başkan Carter'in insar» hakları kampanyasını dikkate alması ve ülkesindeki baskı uygulamalarını hafifletmesinin söz konusu olmadığı siyasal gozlemcilerce belirtilrnektedir. Fransa'da yayınlanan «Le Nouveı Observateur» dergisinin muhabiri, iran'a yaptığı gezi sırasında, son birkoc ay icinde baskı rejimine getiriien hafifletici önlemlerin göstermelik olduğu ve hapishanelerdeki duruma herhangl bir değişiklik getirilmediğini haber vermektedir. Şahın yaş günü dolayısıyla. serbest bırakılan 131 T huzursuzluk, 1953'den bu yana burıuvazınin iktiaardan uzaklaştırılmış 'olması ve İranır bulunduğu ağır iktisadi koşullar, ülkedeki siyasal gerilimi artırmaktadır. 1973'den beri petrol fiyatlannın dört misli artmış olmasıno karşın İran. iktisadi dar boğaziaraan kurtulamamıştır. Genel yıllık enflasyon oranının % 30'u aşmosı dar gelirlileri caresiz bırakmoktodır.1 Özellikle 1977'de kiralar % 55 ve gıda maddeleri % 36 artmıştır. Dünya Gıda ve Tarım Örgütünün 1974'de yoptığı bir araştırmada İran'do halkin % 28'ının yeterli besin alamadığı saptanmıştır Sanayileşme uğruna, tarım sektöründe gerekli yatırımlar yapıimamakta ve temel gıda maddeleri ıthal yoiuyla sağlanmaktadır. Dışa bağımlı tarımın yanı sıra, sanayınin de dışa bağımlılığı sürekli ortmaktadır. 1933 ile 1972 yılları arasındo bu bağımlılık % 44'den % 85e Polonya'da küçük 3evle£ dükkanları özel kişilere kiralanıyor rın büyuklüğü 50 metrekare aolaylorında olup, ıclerinde iki yü do üc işci çalışmaktadır. Yenı ybsaya göre devlet kucuk dükkanları kendı mülkiyetinde tutmaya devam edecek. ancak bunları uzun vaoeli kira mukaveleleri ile azel kişilere kiraıayacaktır. Bu kişiler de dükkanlarda uygun buldukları sayıda işci calıştıracakiardır. Yeni yasonın ilk olorak besin maddesi sotan dükkanlordo uygulanacağı bildirilmiştır. Bilindiği gibi Polonya'da son zamanlarda yeniden besin maddesi ve ozellikle et sıkıntısı başgösterrniştir. Dükkanları kiralayan özel Kişiler ilk uc yıl devlete sabit bir kira ödeveceklerdir. Bundan sonra da körlorımn bir kısmmı devlete vereceklerdir. Ancak bu oranın ne olduğu henüz acıklanmamışlır. (Dış Haberler Servisi) Yoğun petrol gelirlerine rağmen ekonomik koşuljarın ağırlaştığı İran'da, siyasal gerilımin arttığı belirtiliyor tutuklunun arasında pek az siyasi tutuklunun bulunduğu öğrenilmıştır. Ote yandan, baskı rejimine yeni bir yöntem getirilmiş ve hapishanelerdeki tutuklular rehin olarak kullanılmaya başlanmıştır. Tahran ve Şiraz'daki öğrenci gösterileri sonucu, geçen oy 22 yaşındaki Rıza Akhundi'nin idam edilmesinin. bu yeni yöntemin bir örneği olduğu belirtilmektedir. Gösterilerin devam etmesi halinde. Akhundi'nin öldürülmesini başka idamlann izlemesinin söz konusu olabileceği öğrenilmiştir. «Halkın Savaşcıları» ve tHalkın Fedayinlerı» gerillalarının aşağı yukarı her gün bir silâhlı eylem yapmasına karşın, sansür altındo bulunan basında bu olayıardan söz edilmemektedir. öte yandan aşırı baskı rejiminden ötürü devrimci nitelik taşımamasına karşın yine de gizlenmeK zorunda kalan reformist muhalefet, cok güc koşullarla karşı karşıya kalmaktadır. Siyasal baskı reiiminden doğan ulaşmıştır. İhracatın yapısı ise değişmemiştir. Ve petrol toplam ihracatın % 97'sini oluşturmaktadır. Yıllardır Başbakanlık görevini yürüten Hüveyda'yı gecen ağustos ayında görevinden alan ve yerine Petrol Bakanı Amuzegar'ı getiren Şafıın, yapısal sorunlara değinmediği görulmektedir. Ülkedeki iktisadi durumun suclusu olarak işci sınıfını öne süren Rıza Pehievi, daha da oğır koşullar yaratacak yeni yasalar getireceğini acıklamıştır. Kentlero göcün artması, işsizliğin giderilememesi, el emeğinin ehliyetP olmamasından ötürü. Filipin. Güney Kore ve Pokistan'dan işci getirilmesi, yapısal sorunların göstergeleridir. Öte yandan yüksek eğitim görmüş kadroların siyasi ve iktisadi nedenlerden ötürü ülkeyi terk etmesi büyük bir sorun yaratmaktadır. 1976 yılında 50 bin ailenin İran'ı terkettiği belirtilmektedir. (Dış Haberler Servisi) AP Genel Başkanına işlerine geldiğlnce türlu adlar yakıştırmışlcrdır. Koylu çocuğu, coban dedıKleri zaman setfTmli gosıernıek istemişlerdir. Oysa köyden çıktığı halde koylu değıiciir. coban yakıştırması da çobaniıgını gostermez. Bunlar yetmemiş, bir de «Bcrajlar Kralı» adını takmışlardır. Nerede barajlar, nerede baraıların ureuigi elektrik? Bırakın baraj kralı oimayı baraj bekcisi bile olamamıştır. Cumhurıyet taıihinin en gorkemii sayfalarından biri kapitulasyonıarı silmemizdir. Benim kuçagım Cumhuriyet tarlhini Aiaturk'un sağlıg:nda okuau. Adı na «inkılap Tarinı» ıdi. Bu torihin en gbrkemlı saytalarını da kapitülcsyonlann kaldirıimasına jyırmışlardı. Bu sayfalar, Adalet Partisi Genel Başkanının 12 yıliık iktidarı doneminde yeniden açılmıştır. Kovduğumuz kapıtulasyonlar yeniden İMF udı alıında ulkemize girmiştir. Ne kadar saklasak, ne kadar değil desek, yaian dolan olur. Bunu cumie alem bilirken bizim saklamamızda ne ycrar vardır? Ama bizim bazı yöneticilerimiz gerçekleri sakladıkları zaman başarıh olduklarını sanıyoriar. İşte elli yıllık aldatmaca sonucu deniz bitti, ayakları suya erdl. Şunu söylemek Istiyorum: Adalet Partisi geniş tabanı olan, kaç kez iktidara gelmiş büyük bir partidir. Her halde kendine göre bir amacı, bir relsefesi vardır. Böyle bir partiyi bazı yoneticileri getirip dar bir boğaza sokomazlar. Sokmaya da hakları yoktur. Ama Adalet Partisi'nin bazı yoneticileri, kendi kişisel özlemlerini gidermek için, bu partiyi dar bir boğaza sokmuşlardır. Tek başına iktidarda olduğu zaman sokmuşlardır, koalisyonlarla sokmuşlardır. Bundan Adaiet Partisi'nin ona umut bağlayan geniş ve yaygın tabanı ne kazanmıştır? AP, artık eskimiştir, Iideri tarafından eskiiilmiştir. Ne iktidardır, ne muhalefet! Kendisi iktidar olamadığı gibi, muhaliflerinin de muhalefet yapmalonna engel olmaktadır. Bir yanlı değil, iki yanlı perişanlık ortadadır. Cok partili demokratik yaşama da, Adalet Partisi'nin iyi niyetli geniş tabanına da çok yazık oluyor. Bundan AP'yi de, memleketi de kurtarmak, gördüğüm kadarıyla, sadeoe AP iilers kalıyor, başka hiç kimseye değil. {FRANSIZ KARıKATİflHİ) Şizofreni belirtisi gösteren hastalar, kanları değiştirilerek tedavi ediliyor NAHEİM Ameriko Birleşik Devletlerinde yapılan sor araştırmalara göre, şizofrenli hastaların kon ve idrarlarında normal kan ve ıdraro oranla 'arkh kimyasal bırleşim bulunauğu saptanmıştır Aroştırmalara göre tükürük bezesiyle hemen eş korakter gcsteren amonio asidın kısa zincirine bağiı peptıd. çızotrenli hastanın hastonm vücudjnda bulunan bir proteinle birleşerek zihinsel anormol'iKlere yol acmaktadır. Anıonıo osid zıncirinde bozukluğa yol acarok. şizotren hastalığma neden olan kimyasal maddenin ö*ü nenüz saptanamamıştır. Şizofrenli hastalcnn idrar ve kanlorı üzerınde yopılan aroştırma ve tahliller peptid asidln tam görevini yapmasını engel olan bir maadenin varlığı belirtmiştir. Ksntuckyre Florida'da yopılan raştırmolardan sonra şizofrenli hastaların, kan ve idrar tahlillerindeki onormal blrleşimin bir kez daha saptanması icin Caüfomia'ya gönderildiği ocıklanmıştır. Yapılan i!k aroştırmoloro göre, şizofrenll hastaların vücutlannda saptanan cozel kimyasal madde» ya da «zehinsln kalıtımsal olmadığı yani doğumdan hemen sonra görülmediğl anloşılmışiır. California Üniversitesinde şizofrenü hastalar üzerindeki calışmalcrı ile tanman doktor Roberta Palmour, şizofrenl 1 hastaların kan ve idrar tahiillerinde saptanan ve vücudun tüm dengesinı bozan maddeye karşı tlue endorfinı kullandi' ğını ve olumlu sonuclar alındığını acıklamıştır. Endorfin kulianan doktorların belirttiğine göre, bu ilâc ayrıcc diğer zihinsel bozukluk ve uyuşturucu maddf» alışkanlığının da tedavisinde olumlu sonuclar vermektedir. Şizofrenli hastalarm kanlarında belil ölcüde «zehir» olarak mtelenen farklı madde bulunduğu 1950 yılında saptanmıştı. Ancak o tarililerde bir çok şizofrenli. kanlarının değiştirilmesıne karşı cıkmışlardı. İlk kez 1959 yılındc İsvicreli doktor şizofrenli bir hastasını suni Döbrek makinesine takarak kanından şizofrene yoi acan zehiri temizlemişti. Günümüzde noroieptik ilaclar şizofreni tedavisinde yayQin olarak kullanılmaktadır. Arıcok noroieptik ilaclar şizofrenlilerin tümünu atkilememektedir. Florida Üniversitesl kiliniklerinde kanları temizienen altı şizofrenli kadın hastanın durumlarının gittikce düzeldiğl belirtilmektedir. Kanı değişen şizofrenli hastaların bir ay icinde iyileşmeye yüz tuttukları acıklanmıştır. Florida Üniversite kiliniğinde kanı değiştirerek şizofrenli hastaların tedavi edilme deneylne katılan 21 hastadan 18'i büyük ölcüde eski zihinsel sağlıklarına kavuşmuştur. (Dış Haberler Strvisi) GAZHEMİZ FOTO MUHABİBİ ERDOGAN KOSEOĞLU. &ÜVENLİK KUYVETURİNİN OÖZÜ ÖNÜNDE KOMANDOL&R TARAFINDAN DOVJIDU.. (BASINDAN) Uluslararas» Para Fonu, üyelerine 1 milyar dolar altın dağıtacak VVASHİNGTON Uluslararası Para Fonu resmi aitın rezervlerinden, daha önce bu fona katkıdo bulunmuş üye ülkelere bir milyar dolara yakın altın dağıtacağını acıklamıştır. Fona en büyük katkıda bulunan ABD'nin dağıtılacak altından en büyük payı alacağı belirtilmiştir. Uluslararası Para Fonu üye ülkelere daha önce fona bulunduklorı katkıyla orantılı olarak 6,25 milyon ons altının dağıtılacağını bildlrmlştir, Altının (İMF) fonu üyelerine dağıtılması, uluslararası kuruluşun uluslararası para sisteminde altının rolünü azaltma politikası cerçevesine girmektedir. (İMF) altın rezervlerinin bir kısmmı da ocık arttırmayla satışa cıkarmakta va soğlanan porayı yoksul ülkelere yardımda kullanmaktadır. (a.a.) I ALKOL, BAZÎ BiTKiLERiN DAHA HIZL! GELiŞMESiNi SAĞLIYOR NEW YORK Amerikalı bilim adamtarma, görs, bir ceşit aikol oian Triacontanol, cok az kullanılmak şartıyla bitkilerın daha hızlı Dir blcim de gelişmesini ve üretimin artmasını sağlamaktadır Salatahk, mısır ve fasülye gibi bitkilerde bu madde hektar başına 12 miligram gibi son derece küçük miktarlarda spreylerle püskürtüldüğünde % 24'e varan üretim artışları sağlanabilmektedir. Sözu edilan aikolün, toprakta ve bitki yapraklarında bir miktar doğal olarak bulunduğu da bildiriimektedir. Bilim adamlarının önerdiği, yapay oiürak hazırlanan alkolle doğadaki Triacontanol oranının bir miktar yükseltilmesidir. eÜVEHUK KUVVETira VE YARDIMCIURÜ.