Katalog

DöRI 15 EKÎM 1977 Asker gözüyie Büyük Söylev'in önemi Tonzlmat edebı,atın n buyük ozan ve ,ozarı Abdulhak Hâmıt Tarhan n olumsuz yapıtı Eşber de Batlamyus a soyıe'tıgı g bı «Tarıh vapanar başKo yazcn'a' başka 5 kışı era.r BuyuK devlet adan 1 ve askerlem cogj ( c rottıkıa'inın cvrıntıh 1 eden e m ı ırceleyei yazıl yopıtlar bırakmacan djn,adan çekıl p g "n ş er dır Burun bır cok redeverı vardır Delet adamı ve buyj; oskerlerm bı bolj rru vapt'gını yazmc/a vcK't bulamadan zamansız o mus ve/o o duruİTLslerd'r Bjyuk Iskenoer \e Sezar g bı B^nlor 1 d aer b r boljmu oecırdıklerı buvuk ve y protıcı LğrGcı craan sonrc ellerı kalem tuta mı^ocak de r ecede ho^tolonmış veva kocomışlardır Buyuk Frederıch ve Napoleon gıbı Dıger toraiton fıkırlerden öogaı aksıvorlar n tekrar fıkre donusTiesı yarot cının yapılanı ve V'cptıgım eleştırmesı dogcl OIOCCK zordur Ve ınScn auvguscllıgının otesmde buvuk bır ıştır Her ataido o aucu ç bı bu alanda da Atatu r k bır ayrıcal k gosternekted r Vatanını e n perval'St devletlenn ışgal somuru ve tutsakl ğından kurtaran Bu/jk Atcturk yaptıgıntn he*obmı u usuna yaz lı v9 sozlu olarak vern ış >optıgı ışlerı hangı koşul'ar altında başardıgını dokumanlorıy.e derle,erek ytıce u usunun hokemlıgıne mı rcs brakrpıştır Irodeden alacak b r hu'urrof teçkıl nl Ik colıjmo hedefı olarak secnışt «U'uscl kuv/etlen I cteket» gecı TIP* VP ulu sal ıradevı egemen kılr.ak esa c m prpns p olo rak kabul e'mışt r O bu ^urete kap tc s' JJÇ er n prır nnp bu n erperyalıs* o'ötlanp karsıs ra ^ I J ^ ve ulus n cıkardoı UIL^TI Kurtuıus Orcı^Lın ! o • \arak U usal Kurtüius Sa o";!ar donen nı ocnı ş tır fik TTLGA «Dövüsen ordular, dovusen fikırler» Banuilc bırİKte Afa trr «nrum'u'ıj^J \'<lernekîen çeKinmeyen b ruh ıle eylemın e kongrele'in baskanng r, uzer ne a Tak cesoretı nı gostermış ve bu tezı S'ddetle savunr,; u' Çı.rku O '•orLm ulugj bır he\e!ın uzerıne , Ia rok perde arkos nda ış qoTns 1 Kend beni qne yakıştıromamrir So j T i ı k g u vuklenne h r lı der ve korıutan'ion be'len^n an degeri bır nze liKtır SorUT>Iuiuktan kaçcn t GPr >e komuton o amaz Aiatjr»' Erzu'um ,e Suas ^crg eıerınie 01 nan kesın kararı uygulamak ıcın AnadoİL do Trak \ada ceşıtlı maksatlarla ureyen orgutlen bırteştırmek ve bır hede*e yone tTıck ıcıi Kom Jtan ar lo Valılerle ve ,oresel lıoerlerle 'elgraf mcl nes boşında geceler gecırmıs ^s SaTEun'dan Erzu rurı o kadar hp aect Oı vede halkla teTiaslrr kurmu? \e onlon bu fık ' sf'ofır'lo bırlıge ,~neit n şlır «Anodou.c g relı bır a, ol r u ş l j r Bu Süre ıcmoe butun ordu bırlıklerı/lr> 'emos ^e baglantı soğlanmıs ve ulus olancklor e 1 erdiQi l'aaar a/ dınlo'ı arak u ( an klıga get rılmıs vp uluscl orgu! leiTie r ayırno,a baslamıştır dı,or B T hrjrbın asal alcnda 107 rla'mo'ı ba^ı m ndan ıc sı/asc ulusal bırl g n ulusal fıkır bır hğının doktrın bırlıgının o'usturulr'ası ıci"1 IIPT seyden once e'e alırocak bır ıonudur Konriı bo şına buyrukluk merkezden kopma boLruluk gı bı duşuncele'e =aplann ış daq nık b r topıuluklan vctanı kurtaırrck ıcn ooa'jçpcsk knn dok» cek bır ordu cıkarmak olnnckS'z 'ır Çunkj «do \uşen oraula' nc^usen f 1 rlerd r» 1. Tom üc aracın hazırlığmın veter derecede ol düğunu gorme'' geregır duyuvorjrr Bırıncısı pn onerrlı ve temef olanı dogrudan dogru r a ulu sun kendısıdır Ulusun JOŞOF1 ve bagırrsızlığı 1cm kolbınde vıcdcnında bel ren .e genısle,en ıs ek .e erre ler t kesın ıg ve ^ertiıgıdr UIJS bu ıc c tpq nı ne kaacr guclj clorck gosterrse bu ıstek ve gcver n gerceklesnesı ıcın re kadar Inanc ve dırenıs c'aya koycsa duşmanla'a kar şı bosarı ıcın o kadar n t c ' t bır arc^a sah p ol dhgumLza ıncnırıı • < İKincı arac L IU^J teTsıı eden u'usal rıec I"" n ulısun ısteoını belırfnede ve bunun gere â'iı bu.uk b r nrn 3la Uigulcmada aosterpceaı ri'r<=n s v° sfiecl Meclıs ne k r d a r cok bırlesK VP da/an c r na ha'mr'e ulusa ısteg ortcya kovar «a riL,5Tiora karşı o kaocr ktvvetl bır arcc us tjnlnoLne scl ıp olı uz • > UCJHCU arac Jİusu i lah 1 ev ntlar r d o i olusan ve duşrrai kcrs 5 na /igöqnız O'djruz dur Bu uc ceşıt arac je<fc gucun dusmana karçı vucude getırdıgı cspheler ıkı anlamdo duşLnule b lır Kolav arlaş lnak ıçır şoy|f> d veyıaı Çer'sez Ethem I de^tekiıvorlardı Hı â'et O r dusunjn sa'dı ılaıı b rbırı crna^ındnn nelen Anza vur ısvarlar djşmon karşıs no zo Ic d kıfeb len zayıf pı,ade tumen erını ve suvcrı bırlıkler rı kendı onjne cekerec dL^rnana ıstıla ,ollorını acı (Orlardı ^ u r c n l l a r Bursa Uso< nattınc k a d c aa/anmışlcd M ısta'a Kerıcl st lacı d s ajş r ı ıan ıle r^eTi lekpt bırlığını yok B ı e , e bolgecıiıge .e oolun neye ^onel k ;,anıor a r as r aa bi' secım ,ap mak zorunda/dl llr csxer hPdef o arak \aoan cı o u ş n a i ccaı! ıc dusmarlor sectı Elme gec rebıldıgı kuvvetıej e oınun uzerıne ,ı.rudu O bu horeketınde 'orram^le hak ı r d 01,ordu k «MenleKetın sukurptı U U S J I ^u t j us ıst1* âı nOKtosında bıniK e dova ısınası "=cglam a diKCO dıs bır dusmor ın ^ / i n a a i ı d j r o j rra.o calış'rck ne olana,< cıdr ve ">e as bundcn *e melı bır 'ayda ı m ı ı c b ı ı r Aicak mpn e 1 et /° u sca ded giT du> n saglan rsa duşman n h°r r hanı bır z a i c n ^ c k ı ba^a sı fcurın sonur 1 ola 'c 1 ' oro 7 ı fopanı a1; gcc cı ol lak curı rıunaan ku r 'u crıaz bıraknomş M»r «! ,»tk<;| llo b»rnher ıcır Başron utor ga ısteto o n u ş u r ÜC 0, Basarılı taktık Ald ğı ,eikıere «On emr» vayınlamıs ve bu erırlerie rrcmleke te l o p v e k u i seferoerlık» yaparak Sakorya dogusunda gerekn duzenferı olmıştır Yırmı ıkı q j ı ve yır r ıı ıkı cece cereyan eden Sn!a r ,a Mevcar Vuhareoesınde cephenın b r kanad ndaı otekı kancaına kır k gagu *emiKİenn p ac sıno oryaıcrck Josiıuş ner bu nolırnı gıdPrerek bu,ui\ bır zcfG' [•ozaı n st ' Sa l ar/a mevdor Tijnarejss Iu ye Cur^f'urı t e*ının teT"el tas crından eı on°rrlısıdır Sa/ cc s lohcc ve horp aerecle ba^ **i ndan USÎUT olan dusrpanı az ku^vet az sılah az gerecle (enmek her k O T u t a i n ^asarccagı kola/ bır = deg Id r Mıflet Msclıı u^elerının Ka,ssnv,e goce ba? cdıgı aunlerrje O n e/dan rruharebe' nı jzck ton oegf as rı b rl kler a r asınaa koicrcK yo n°ımış stra'e, ren 'o^tık a ar ına gec°rken harp tarıhır ze b r ctn 9O"u cmağan etmıştır • Hrttı n^jdafaa ,3/ sa'h rrudafaa < ardır O ^aııı C L Î J I vata r ı Vo'on r her karış top raa volanoasn •'anı/la s cnr~ adıl ca ter1/ oluna maz Onjn ıcn kucuk ve,a bu/ ,•> hPr bır ık b j I j i a u g u »crden atııabılır Fakat kucu< "e,a b j vjk I er bırlı< ı k duraa Id gı nokîor'o tek^cr d j ş nana karsı ceo' e kurup njhareoe,e rievam erier Yanndclı bı'l.gın ceKi^e.e zor'and âırır ao rpn bırlıkıcr buna îabı o l 1 az Bjlundugu srd9 *or\o ia kadrr r ' r f n r s v » rı» ourdur i Bı tOKtık deqcrını kınc C.ıan ha'bırdft ar^« f r e mıstır Bj/uk ' i r ılı b r 'flT ta r af i r lan kusa t an bırlıklpırien racon ve,a tesıim oıcilo r Q^ Q ' oırpnenler v» r/oyanar'ior kazanclı cı'rnışlar dır SaKar,a T ^ r i T i rijiarPOP^ı np'çc' 0 nun slrate,iK ana tasar sı şu tunıcel^r ° ozetlenebılır <Ho p ve mu'iarebp renıeK k rt ı letın val nı/ ını O'CLIUT degıi ıkı m Me'n bjtun varl kıo rıyle vtruşması demeKtır Bu redpnla butui Turk mıllp'ını rephede bulunar ordu lonar bı lınc duvau VP ey'em clorak laı ı k !>n vdmi Vıllet bırg/lerı nln z n t " ııon ^prşnındi bulu nanlar dpaıl L o , d ° e'inos je tar cs nda bul J nan herkes sılöh'a aır^şon <:,c\r*şç g>bı ' end rı cjorevlı du/arok bu'an vorl nın scvasa f"da> o raktı Bu'un mn'Mı ve mnn= ı nılıoını vitan $o vunmasıno vprm^ktp ,a/as da'rannn VP nldır mazlık qostcren ulu^'rr horp /*> m'iafpae/ı te rrolınden COZP T I T I S ve başrrcbı pce"le'ine ı Siyasal ve asker? strateji Bugun el ıncı yı'c'orumunu kutlodıg mız Buybk So/le/ bu bokırrdon sıyascl ve oskerı tarıhımız ıçın eşsız ve zengın b r kaynak'ır Bjyuk So\lev ın asker ık bakımındon ıncelen mesmde qoru en en kes n ozell k, sı\asa ı'e as kerı slrateıı arasındakı uyurrdur Burado Turkıye nın en buyuk talı'iı, sıvasa ıle strateııyı kul lanan ınsan n tek kısı oynı kışı oluşudur Bununla bırhkte A'aturk başlang cton berı davayı kışıselhklen kurlcrma/a uluso moledıp bır ulus da^ası halıne getr^eye çalışmştır 2 1 ' 2? hczıran 1919 gecesı d kte pfî rdığı Arrcsyo Ge neıgesı ve Erzurun Kong^esınden sonra yaymla nan b \6 n bjıu actkca gosternektedır «Ulusun baâmsızl g nı yne ulusun azırr v9 k c a r ı kortoracaktır Ul ısun tıol ve du'umunu du sunmek ve haklı sesırı cıhara ışı'tırrrek ıcın her tü'lu etkı ve gozet nıden orınnış bır ulusol heyetırı vucjdu gereklıdır Bu nedenle Anadolu nun gorunurde en guvenlı yerı olon Sıvas ta Ulusal blr Kongrenın toplanmasıno karor verılmıştır» ae nılmektedır ErzuruTi Kongres Ulusa! rcdevs dayanan bır ulusal meclıs kurulmasını VB gucunu ulusal "lç cephe sorunu Atatjrk bu alcnda dt,or kı «Duşnnana toarruz icn verılmış olan k^sln lorar rmzı u\aulaTiava bas amadan onre hnzır larrak ve tonamlamol' zorunlugunda buluisugu muz harp araclar nın neler oldugunu arzede»ım İC Cephe Gorunen Cephe Asıl olon ıc ceplıedır B j cepf e b j t j i rre^ı p^etın butjn ulusun vjcude getırdıgı cephed ' Gorunen cephe oogruda 1 dogru/a ordjnun, dusrıan karşısındakı sılahlı rephesıdır Bu cephe sars labılır llen gerı cyna/obıır Hatta yenıı gı>e ugratılcbılır Fakat bu du'uT I ıcbr vckıt bır rremieketı bı^ ulusu malıvedemez Onemlı olan rrem'Gketı temelınden y ^ a ^ ulusu Htsak ettı ren ıc cep' enın yiiKilmasıdır 1 Bugun men leketım zın ıc copne ve ulusal mecıstelı d u r ı n j Duyuk Ataturk'un butun jar lıgı suresınce oz e 1 ını cek'ıgı kurmaya ve ^o rumoya co ıştıgı uİL^al br'ık bı ıncınden yoksunbul^nmaktoo r P a d s a h ı ı Şp.hul^lom P ı,le ,T!\ılan \e duş nan ucoklon,le koy ve kertlenırızın uzenne ah İcn fetvaloriyle bütun bat orta ve guney Ana(lolu kaynomış hı/ane kın v> taas^up duma lo'ı butun va'an senıc^ırı ko,ı katonlıklar ıcın de bı r 0Kmi3tır» ls r cn daiprlar An^ara dakı ka rnrgah'nın auva lor ra kadcr carp yc du Karnr gah ıle şelıir arcs naokı tflefon ve telgrcf I a' lorını kesmeye voran suıkas lar kars s ndo kaııl mıstı Ulusa' rreclıs'p O nun basknn cluşunu çr>\"> m et'ler kışılıqın° sald r ı y c ardı Yeşı Ordu adı armda teskıla* kurorok nzTr ordj/u \or, etrrek ısteyen bazı mılletvekı lerı serkeş ve asl Ordu yenıden duzenlenmıstır n rçn ok ve b^n cf n çındPH çn î a 1 lık° sı uzerınp /on«laıek kol\ v° gecıcı booorı idra degıl ora e kesın sonuca gıtme< bır ko mutan ve lıderın onş gore/dır Lıder gıjrııu\ ışle r ie degı ,ıll K VU? ,ılık ışierlp ugraşmclıdır Musto'a Ke^al bu yolda eı buyLk tel lıks \ı ıc teh'ıke/ orlodon kold rdKtan sorro ocKerı başorılor je zaferle b rbımı ko/ac^ııştr Bırın cı Inonu Uırrı Inoiiı ^e S" or,c, ıc crons'Jc ka zar> lon kesii sc uc u za'prlenr ney/elenoır Ko^Tuîan ;e poltık lıd"r r pmteteuntn telı l^<,e ai'dıgı onda o *adan kG/bolan tenlıke qp cııre or'avc cıka'i bır ^ c l a t o n b r valancı ka bndoyı dpgılar O tehlıke an ida orta,a ctılin ve aldıgı ısabstlı tedbırlerle ve gınstıgı eylem er p tehlıke/ı orle/en ve °onra kencro cekılmpsmı b |pn bır .a an Ivzmetkano r Mtstafa Kemcl «madd1 ve ozellıklp rnan» I d j j ş lorku ıle ncız ıle başlar Acız korkok ın "crlar he r l angı bır fela ^* ka şısındn mılle'n de u<uşuk,uga ve duşmps re ve cekngîn b r du r u^a ge'n esne neden olurlar» dıyor Alaturk Kuta va E'kıscl ı r mıbar8b°l« > m / u e m e s ıcn zaman kazaTrnak moksadı le v /rdLrun Cj/u' br pacasını nus nana terKOtne fedo^orJıg r n katland gırdc sor^nluugu rep*ie konıu'anıra nanmış =;p,ıiamazlnr » Savasın amacın/ sıyasa belirler Bu riusuns ı « ^• s afa Ke ı J 1 *Tuıkı,e n n • Oı ^n"T baş nı fcu^bo'ı s» 1 bı nc T i o dorct rrok «e b [ı > J ^^.3 '<~c n bı ı nn .erms»' ı^tı/cri j r j"f^ ct a r p c , ıCk f o cr ı o tar tmı d j ^n cok bu o / ! r m a o 'a b u l u , o f i u Acke r 'IOICI d° Total harp DcKlrın »nı ık c or r n "laı ve u , g u a an OOJI Sarar a zcferındcı so ı G roı " T = ,e ozpl I f p Fransn P^KI O c manlı inpo otorlugLinocn ye n bır Turk dcvletı doqduqııu a i a n a . a basla r ış ard' Snr'nr^adon 37 qi.n «mra 20 ekı'n 10?1) Frcn c ızlar a Ankoa Aııa c na=ı ın zalandı O sı/ca ı'° I arbı tehc'dm e n 'aı k c yonetı > oı dı , Sı,a^a IP rpfbın .onetır ı arp eı once ve lınıbı '•.e^nnıı su f n r » o nr« uzere ıt ı şekı ae Vone! I n j pten D' cc ^rsa r ın r c ^ lıa o r ' e"«l VP n » " r < * i ı behrlcT'k ho je i' t gun c t a n ha / rlan ck ekono nıl pol lı' •"uateir alaniardo zaf"rı saqla,acak c rıs m\t c= buluımaktr harp baslad ktcn sonra \P harbırı akım su rfs nce biyasa strateı m h zmetıne gırer As»or basarı ardan fav,dala ıirrck ttıfaklcr yondoşlor ve /ardımlar s a a o ı r Ducnanı ekonorv'iK ve as ıerı ala da zoyı latacal o " j pc ıtık bokımdan , a l r r l g a suru^'^jece/ riıpoiutk mane/ralar \ 3P I r Dıplomâsı bıter, savas baslar BUYUK TAARUZDAN ONCE YAPILAN DUMLUPINAR DAKI GEÇIT R E O M I N D L N S,R Cj r rr'urı\etımızın tarıhını ogrenmek Icın baş> u'ularak en onemlı ko/nak eserın Buyuk SOJPV oldugunda kırrsen n şuphesı voktur Ancak Soylev ^alnz bır ka,nak bır belge nı îelıgnc rdırge ıeb'lecek bır kıtop oltıoktan ote bır se/d r Her şeyden oıce Ke nal st og re'trvn vazqec Inez kıtobıd r Ataturk vaptık larını e ropmaı' ısted klerın kcanİK gun le r den ^ , d rlıgc tas I c kddıgını onun ıcmde onlat r Ata'urk devrımnlıg nın bcsansı bu' uk nr ccskt.nl ık ve aınirrızm fral nöe onun c nde yansı r Ye 1 TJTKI,e nın anacları bu nn aclara dogrj ıerler^en ne gıoı engeller e kTşı a$ labılecegı bun an yenTenın yol an oroda a^. k vg =ec k olaral' gosterılır Soylev ın bas n n n ba^tan ben ınış cıkışlar nostprfn degıs1" e rp|°rı varoı' Vapılan her yenı bas mın n îehgı Ataturk devrmIprınp verılen resn">ı oreTin br sımgesı gıbıd r Soylev ılk ola r a\ 1<>27 de >anı so.lendıg »ı'da Turk Ha.a Kururru tara'mdan Nutuk adıyla ıkı buyuk cılt holınde yayırlanrnstır Bınncı cılt metn ıkınc cılt belgelerı ıcme a ır B J basm a/nca on tane harıtayı ıcerı Savfa sus'erreler ve metın Istanbulda bast rılaıgı halde Ataturk resmı ıle harıt n i a m Hışelerı Vı/ana da yaptırılmış ve ora da bastırılnıst r Metın "6 DJ ıto Arap ha r fItn/le 543 buvuk sayfa tutmaktadır Basımda uc tur kâgıt kullanılm s ve kıtaba kâğıt t j u ve cılt suslemesıne gore 5 10 25 45 ve JO 'ıra olorak degışık fıvatıor konmuştur Burlarran baska cc^ Jvı cıltlenmış olanlar VIO iırova saMrrıştr 3 taresı cok pahalı mal ze^e kuhanılaak bj/uı< bır ozenle cıltlenT I S VP fıvat konmasara' her ha'de bırı Atau K u i kendısme olmak uzere adlcrını ogrenoıredıg mız kmselere armagan eaılmıstır C tler \: anbuı da o zanpar.n unlu Zel ıc ba = i f / ı i i n|t ate e° ndp vapıİTiıs cılt sus• i?" cler '. edrese'uı Hctta* n adıvla anılan CKi.lcaKi sanat; ıa r n elınden cıkmış bu susIptclerde a\rca Istanbul un unlu kuyumcula 1 co ısm ?'r Ya/ r /erı ola'ak Ankara inz ınmektcdır Eu bas m r kac nusha /apıl r ıg nc rjeç,c n bır bılg ye şımdıye dek rastlan mnd\sa da en aşagı onbın basıldıgı soyle^cDilır Zıra o icmon herıen her rremuro bır fjutuk satılaığ cogu verde paras nın maaş icdan kes dıg 0 q j n e ı oşavaMarca be ) r' n rkted r Soylev n ve 1 har f =r e ılk bisımı 1934 V ic*n lctanh. De\ et Mafbaasnca 3 cılt olnnk n* Nııluk rclı lo a/ nlcndı Bınun ık ık cıld metr ı j ; u n c j Idı be g n ıen ıcı ne alıyordu Bu bas m resımlı olarak yapılmış ve buyuk ozen gosterılmıştır Parograf başl klar yla d z n eklenmış'ır Cıltlemede lâcı/ert cılt bezı bırı daha degerl olnak uzere kı tur kogıt kullanı!mış f ı r 1938 de Kultur Bakanl gı Soylev ın /a!nız metnını tek cıl' halınde /enıden yayınla dı lyı kag tlı olan b j basıma herkesın ala bılmesı ıcın 50 kuruş fı/ot kondu Bu basırı da resımlı harıtalı ve dızınlıdır Bundan sonrakı bosım 3 c It olorok 1950 de Turk Inkılâp Tar hı Enstıtusu adına Mılh Egıtım Bakanlıgı nca yapıldı ve bugune deK onuc (ucuncu cılt ondort) kez basıldı Bu ba sımların koğ aı ı/ı o madıgı gıbı dızgı du zenleme ve boskı ışlerıne ozen gosterılmem ştır Onsözde «Ücuncu cıldın sonuna bı,ogra fık ve torıhı bılgıler cm bır şahıs adları dı z nı ıle Soylev dekı o a r l a r n acıkama'ı b r dızın ve rret nde gecen ve bugun artık k j l lon Inayan bjtun kel'meler ve eskı deyım Istanbjl da bir \a^ınevı Soyl6>/ ın cocuklar ıcın kolay anlaş labılır bır metnını ya yınlamıştır Özdemır Nutkj nun Soylev adh belgesel ovunu Dıl /e Tarıh Coğrafya Fakultesı va \ınları arasndc 1973de cıkmış ve bır rsaç kez başarı\la sahneye konulmuştur Buraya kadar soyledıklerımızden Soylev ın basımı konusunda yapılarlann yeterlı olma dıgı ortaya ckmaktadır Bu yuzden buyuk okuyucu yıgınları ondon gerektığı olÇLde yarorlanamamaktadır Dolc,ısıyla bundan sonrakı basım'arda üzermde durjlnası gereken şe/ler varaır 1927 de .opılan ılk basiTdc pa'agraf baş I kları voktu Kımı onemlı cumleler n altı cız Imekle ^etınılmst Metn bır kıtap ola'ak aeğıl bır so/lev olarak haz rland gnaan boyle hceket edıldıgı anlaş Irroktaaır Yenı \azılı ılk basın 30 paragraf bas ıklar <onrruş tt,r Rahmetlı tanhc Faı* Res t Jnat tarafından duzen'endıg nı ogrerdıg m z b^ baş'ık ar ATATÜRK'ÜN BÜYÜK ÜYÜ SÖYLEVİ VE BASIMLARI Arslan KAYNARDAĞ" fer lcm bır sozluk ek'enecektır» denıldivse de bunlar 1950 den bu vana degn gercek leşmedı Yıllar gecmış Inkı ap Tarıhı Enstı tusu bu kadarcık bır ışı başaramaTiıştır 1960 dan soira Tjrk Dıl Kurumu Nu tuk u sodeleştırme ışne g rışmış bır kurukın hazırladıgı bugurkü dıle cevrıimış rretın 1963 1964 de be geıerı ıcermeksız n Soylev adı,la kı cılt olarak yay nlanmış bugtne degın resımsız ve dızınsız ve oldukça ozenl bır b cımde 6 kez basılmıştır Ote; sadeleştırrne gır sım nı ae 1973 de Başbakanhk Ku'tur M^steşarlıgının s1000 Te mel Eser> dızısınde goruvoruz Ikıncı cidı ancak 1975 de vayırlanabılen bu basırrda dıl dekı saaelest rme h ç 1,1 o mad gı gıbı bos kı> da ozen gosterılniemıstır Soylev Almanco Fraı=zca Ingıl zce v» Ruscava cevrıliıış Ita'/ada notlj acıklamaıı bır ozetı vapılnıçtır Rusca cevınnın duzen leinpsı notlar VP d z rlprı,' e gprcPktPT onemlı hır cohş ra 0 dugj bel'rtılmektedır kıtaba blr rahatlık getirmektedlr ArcaK Saml Özerdım ın de dedığı gıbl bu başlıklar gozaen gecırılerek Soylev n akışmdakı değışmeler daha yı belırtılebılır Yıne Ozerdım'ın \enı bcs m ar ıcın onerr lı ausuncs ve onerılerı vardr tx) Kendı duşuncelerıne gecmeden onları buraya aktarmak stıyoruT) 1) Yenı bır basımda genış bir g'r ş ko nulor0K Turkıye vı 19 Moyıs 1919 a getıren kosuılar oiaylar ozetlenmelıdır 2) Her sayfova ek'enecek rotlarla ta mamiayıcı bılgı verılmelı Atcturk kiTi yer lerde yanıldı kımı yerıerde eksık soyledı ıse bunları alt notlarda aydınlığa cıkarmalıdır 3 Soylev n sonuna gen ş lutufmuş b r kronoloıı eklem elıdır 4) Soylev m sonunn konu acok yı ha zırlanmış bır bıyografı soz^ğu cok vararl oloco<tır 5l K tabın sonunn b r Osi^anl ca Turkce sn;luk ekl°nmp'ıdır 6) Bı/ografı sozlugunden başkı t»rım ve de,ımlerı acıklayacak a"S!Kİopedık bır sozluge ae gereksıııme voraır 7 Soylev ın sonunda KIŞ dernek KUruluş ,er adları olayla r unlj sozler dey m ler terımler onlaşrra adları g'bı ak a gelebı lecek her olo^ılık cm b r koc dızın ,er ala caktır 6) Kurîuljş Savaşı le ılaılı hanîalar >s s vasal harıta'ar uygun yerlere yerleştırılmelıdır 9ı Fotograf bakımından comert da^ranılma! dır 10) 3lblıyog r af 'a konulrral a r 11) Nutuk ıcın ozel bır buro bır basım e/i kurulabılır Gorulduğu gıb bu onerı er cok gei ş kapsamlı bır dusuncen n urunlerıdır Hepsı nın de uzer nde onemle durulmoya değer Ben bjnlara ŞL önerıleri eklemek ıstı/orum Soylev ın soru cevap bıcım nde bır yc yın yaoılabıhr Orneğın «200 soruda Soylevt Oibı Cocuklor içın ozetlemesı yapıldığı gıbı gencler ıcın de cok 1,1 duzer'lenmş b r ozct lemesı yapılma'ıai' Ve burada kemalızmın tene ılkelerı lyıce belırtı'meiıdi' Basımlarda fotoğraflar kodar unlu ressamlarımızın Ataturk ve Kurtuluş Savaşı koiusunda yap tıkiarı ve vapacakları resım ,e desenlere yer verılebıllr Necatı Cunalı nın da ded ğı g bı Soylev Turk edebı/atın n en başarılı eserıdır Bu bakırrdan onjn eaeb bır ıncelemesı yapıla bıl r Sımdı>e kadar Soylev'ın bast rı ması hep dev'etden bekfendı Oı'sa her vay rcı Soylev'ı basıp vayınıayabıtır Buna b r engel ol augunu sanmıyorum Ataturkcu ya/ıncıarımızın sayısı az degıldır ]sterlerse Soylev 1 eskısınden daha ıvı ve daha güzel b r bıcım de yavınlar ve o<u/ucu>a sembolık bır kozoncla sunabılırler Aslında bu ışın jstes n dsn geleDilecek tek ver Turk Tarın Kururudur ( Ataturk un Buyuk Soylev 1 dışında kolan so/lev demec, telgraf rnektup ve gene geie n de yenıden derlermelı eksıksız guzel ı/ı ve ucuz basımları yopılmalı bun'arır bı m*e Incelemelen »ayınlanmalıd r Kısacası Ataturk le ılgılı her duşuncedokı scklı g jcıerl eyleme donuşturmek ıcın yapılab lecek her şey yap Iral'dır (') Soml N Özerdlm Bılınmoyen Alotuk Islonbul 1976 » 82 87 o Kemal Inonu ve Sakcya zaferle rırden sorra d plomatirî vollarlo Irgıltee fran sa v» Ital/a gıbı ae/let erle temcslar aramıs on ları davosın n yanına cekme\e calışmıstır Bu surptle Yunanıstan Aikara An aşrrasıyle Ingılte rp destegı harıc volnızlığa dognı ıtılmıştı Rus \a ve Fransa ıle anlatna ar ordumuzun narp sı lah ve gereçlen bokımıadai gucîenmesme ya r a mıştı Turk ordusu s'rateı k sa/unmadcn strate ;ık toorruza gecebı ecek veteneKİ bır taarruz odusu halıne donusturj uyordu Harekat ınısyatı fı Turk ordusunun efıre çjecrnış bupunıiycrdu Ataturk bu strateı V ve sıyabal ana tasarı vo yontem'erle bu\uk toarruza sarar verdı Bu Tu r t mnletının vereceaı buyuk b r n t n a n claccktı B ı ımtıhonda basarılı 0 nıadan dıger d<^vletlerın «Iu tııfkarane n uorreıelerırı b^Klerek caız deönaı tLutuf ve merha'Pet d lenrr'SK qıbı bır prcnsn voktur Turk m llet' ve T r''"« r n q°lecek cocur ları bj"~u bır m ctıriar 1 cıkarnanıal d rlar» d vordu A«!il 'p onem 1 olan qore/ımız s yoso yop mak dpqıla' Du^m~n opraKİcrımızaan sungu's rımızle ^okulup rtı mrdo 1 poıtıa ı ° dıpıoma <;ı anlanT=ız sozcuk erden baska bı c , regıliı T°k care muhorpbe \e m ırj'CbeJe başaıı 1 o' maktı «Paramız var m ı 7 » «Bu'un ludre'mıızı butı r kr,n5klo m zı butun varlıgıiıızı ordu^a verecerjz Gucun.uzu aun\a/a ta ııtocogız Vp ancck ondan sonra uİJ su ınsonca yasatmak saglarabılecckt r Ben or dumuzun varlıgını </& gj^unu paramızia orantılı bulundurmak teorıs nı kabul edei e cen degıin «Param z vardır Ordu yaparız Parom z bıttı o ou riogılsın » Benm ı v n no/'e b. c orı.n ,OKtu Para vardır veyc yOrtjr Ktc r var 0 sun ıs'et oımasın Ordu ^ardır ve var olacakt 1 tBen ılk dera ışe baslad çıv z c i " 1 =n ak !ı ve duşunur aecınen b r tok n 'ısı 0 bm" sordular Paıamız var n 1 tr sıla1 m ^ \rt • 1 dr?> yoktur d o r iır O ır 101 'O 1 aldp t e /T pacaksın''' öcö 'er 3 e i oara ^acok O T U 1 1 cak ve bu ulıs bagırrsızlıgın K, 'a c^aktıı de dm Gorjyorsunu7 KI h°p c ı 0 ı\or p olaca1 ' r r «Bır tcknn g'endıle e Bis«rnı 'an ır> l'° !e ongar/a /apt rıyo' demıs er K c j ı ı n ne 1 leke'tp anga ya, va»al'lacıg rc'an ^e urrr >s lar Bu riogıuriur Fakat ıhıiyac t e 1 'KP bı7P ı ? şe,ı Tieşru qos*erme«tedır Oroun m aereUs nm" sı ulusa anqorYa .ap'ır^a^ı zoıunkı ıliji sn burı vapyoruz En rloqru l'Tnti bıır/tjr Işte bovle b r '•'ncla /ola c kor al n sa 1 K rkbır ^asndakı aenc B c k o n u a ı 30 Agustos Ha Turk tarıhn n en bu/uk r h n meydan ırv harebesım kazandı k Strateıi" oak m'icn ^u k n ı a ' m "C,a ı karattan taa'ruza su şe^ı'de , T " c ,opra'< veya takıp yonunu b«l rien ek f e vp e i o i ' n e k n tayda yortur Asıl olon ııl^su da/O n ve buyuk bır nancla onu ('•"ol'orıi^a ve on ın nnune gpcrrpk znlere utosli'm^ktaiır Ekonomık pchtık VP stro'eı l nli>'o ' or Ipr^k her nc,rfon riuhrr"hr^ "i i ı r i » bo,İP b r rul" knzonab I r B j . ı k <oj 3/rı bır a^keı g^zu iıe ve dığ> de 5 buaur