Katalog

EKONOML. EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... EKONOMİ... Para Fonu Heyeti yine Ankara'ya geldi Uluç GÜRKA^ M oliye Bakanı Cıhat B.lgehan «Istikrar onlemJerı paketi tamamfanmıştır» dıycr ve eklıvor «Bundan sonra olınacak onlemler verfli duzenlemelerl nitsliğınde olacaktır.» Malıye Bokanı'mn surekl. yneled.gı bır başka koıu da. onlerıiere kımm karar verdığıne ılışkm Dış aştloma vc da baskıların poyı yads P'yor tEkonomik koşullar gerektırdiğl iC1n kararı blz kendimız verdık» denılıyor • AMERÎKALI BİR BANKER: .KENDİLERINİ GÖRMEKTEN MUTLU OLDUĞUMUZU. ANCAK PARA FONUNDAN DONDÜKTEN SONRA KENDILERİYLE KONU$ABİIECEĞİMIZİ 50YIEDIK.. AMERIKALI BIR BA$KA BANKER: «BİR LİDER KISKACA AUNMAKTA VE EKONOMİ BU LIDERIN DU$MESINE YOLAÇACAK OLÇLDE DURGUNLAJMAKIADIR. ULtt IGARGAJAYA DUJMEKTEDIR.» • IMFIM AĞIR BASKIIARI AITINDA KIVRANAN FILIPINLER, KENYA VE MEKSIKA KERVANINA TURKIYE'NIN DE KATILMASI, BILGEHAN'IN A Ç T ^ L A M A L A R I N A GORE YAKIN BıR OLASILIKTIR. madır. Uluslararası Para Fonu'nun tavan polıtıkosında azgelısmış ulkelere karşı oldukca katı davrandığı bılınmektedır Uluslorarası Para Fonu'nun katı koşul'orı konusunda Bırlesık Amerıkolı bır banker şoyle demektedır. aFon, ulusal ekonomıler uzerlne çok sıkı bir denetim koyarak yarattığı polıtik sorunlara karsı ilgisızdfr Bir lıder kıskaca alınmakta ve ekonomı bu lıderır\ dusmesıne yol acacak olçude durgunlasmoktadır Para Fonu'nun anlasması yok olmakta ve ulke kargaşaya duşmektedir.» Kamu kuruluşlarının urettığı mal ve hızmetlere zam yapılması, ıc tolebın kısıtlanması, kamu harcamalarının dondurulması ve Turk Lırcsı'nın dış değerının duşurulmesının Uluslararası Para Fonu. Dunya Bankası ve OECD gıbı orgutlerın klışeleşmış onenlerı olduğu bılmıyor Dunyc Bankasının 21 Ekım 1976 gun ve (1272TU) savılı raporu ııe kısa adı OECD olan Ekoncmık Isbırlığı ve Kalkınma Teşkılotı bun/esmdekı Turkıye Konsorsıyumu nun 28 Nısan 1977 aun VB Turkıye (77)6 savılı raporu Cumhuriyet'te yoyınlandı MC ortaklığınm tıstıkrar paketunın kopsadıgı butun onlemler bu raporlarda var. $ımdı sorun Tunkye'nın Uluslararası Para Fonu na karşı nasıl bır tutum takınacağıdır ingıltere de cıkan Euromoney dergısıne gore bu, «Para Fonu'nun one surecegi kosullara baglı bulunmoktadır ve Para Fonu'nun arodığı koşullar cok sert gelirse Turkıye karşı koyabılecektir.» Malıye Bakanı Cıhat Bılgehan ın verdığı bılgıye gore ıse estandby»ın goze alındığı hatto ılerı aşorıalara gıdılmesının duşunulduğü gozlenmektedır Malıye Bakanı yıl sonuna kadar tıcarî bankalardan saglanması beklenen 500 mılyon dolar lık olanağın yonısıra. Turkıye'nın Para Fonu'ndan yapacağı kullarwmın da uzurt donemde 500 mılvon doları buiacağını soylem stır Oysa Turkıye, bırıncısınl ıstedığı kredı tranşlan cercevesınde Para Fonu ndan toplom 255 mılvon dolarlık bır olanak sağlayobılme durunundadır Alınması keS'nleşmış soyılabılecek 45 mılvon dolarlık telâfı edıcı fınansman koloylığıyla bırlıkte ulaşılan rakom 300 rrihvon dolar olmaktadır Arada 200 mılyon dolarıık bır fark bulunmaktadır. Farkın bır kısnnınm genışletılmış kolaylık istenerek karşılonması olasıdır. Para Fonu'nun genişletllmlş k*o aylı3ın9on bugüne değın yalnızca uc ulke yararlanmıştır. Bu ulkeler, Fılıpınler Kenya ve Meksıka'dır. Anılan koloylıktan yararlanmak ıcın. kredı tranşlarındon cok daha ağır koşullu standby anloşmalarmın uygulanmosı zorunludur Dış borclanmalarının sınırlandırılmasını kabul etmış olan Fılıpıni«r'ın, yuzde 1520 oranında bır arttınm lcin onay alomaması koşulların ağırlığına kucuk bır örnektır. (Financial Times. 8 eylüı 1977) Halen Uluslararası Para Fonu'na karşı en fozla borçlu durumdakı 6 ulkeden bırı olan Turkıye'nın farklı bır ışlem goreceğı beklenmemelıdır. Uluslararası Para Fonu'nun malî kaynakları ıkı avrı hesapta toplanmıştır. SDR Hesabı denılen hesap cercevesmde Turkıye ve 50 3 mıl/on r SDR'lık bır ode ek avrılmıştır Para Fonu Anlaşması'nda SDR'nın ABD Doları yerlne paro birımı olarak kullanılmasmın kabulu dolayısıyla yapıian değışıklığe bağlı yenı bır kaynak olan bu odeneğı Turkıve butünuyle kullanmıştır. En son kullanım mayıs 1977 de 18 9 mılyon SDR (yaklaşık 22 mılyon dolar) üzennden yapılmıştır. T ULUSLARARASI PARA FONU SÖZLÜĞÜ KOTA: U/e ulkelerın Fon sermayesındekı paylarını ıfade etmektedır Ulkemız Para Fonu'na 11 mart 1947 tarıhınde 43 mılyon dolarlık bır koto ıle kotılmıştır Fon sermayesınde yapılan arttırım'ar sonucu kotomız. ocak 1967 ve kasım 1970 de sırasıyla 108 mıiyon dolar ve 151 mılvon dolar olmustur Ancak doların değerınde goz'enen dalgalanmalar nedenıyle Fon'un sermu/esını oluşturan Dara bırımı dolar yerıne SDR ye donuşturuimuştur SDR fÖCH) «Ozel Cek'm Haklan» oiarok Turkcelestırılen SDR Uluslararası Para Fonu nun ana para bırımıdır SDR 1968 1972 arasındokı 5 vıllık donemde dun,a mol ve hızmet tıcaretınde ortolama yuzde 1'ın üzerınde payı oian 16 ulke parasından oluşmoktadır Değe'i bu 16 ulke parcsının gunluk pır vasa kurlcrına gore su eklı olarak hesaplanan SDR son gunierde 1 1â dolar (yaklasık 22,35 Turk Lırası) uzerınden ışlem gormektedır TRANCHE (TRANŞ) Para Fonu nun uye ulkelere sağladıgı belırlı bır kredı olanogıdır Turkceae «dılıms sozcuğuyle karşılanabıhr Uye ulkelerın Fon sermavesıne a'tınia olan katkıları tutarında sag'adıkları kredılere «aıtın tranşı» bunun ardmdan kotalarının belırlı oranlannda soğladıkları «kolavlıklars aışı kredılere «kredı tranşlarn adı verılmektedır STAND BY: Destek anlamına gelmektedır ve Uluslararası Para Fonu nun destek sağladıgı uve ulkelerın uygulanmasını ustlendıgi ekonomık progromlon kapsavan onlaşmolon r ıfade etmektedır K edı translarını kuilanmak ıcın Fon'a başvuron ulkelerden. odemeler dengesı acıklarım kapatmaları ıçın belırlı duzenlemeler yaprıaları ıstenmektedır. Bu duzenlemeler stand by onlosmalorının konıısu olmaktadır Stand • by anlaşmalan. ızlenecek para kredı ve tıcaret polıtıkaları ıle odeme kısıtlamaiarı konularında belırlı s.nrlamafarı ıcerır Bu arada. dış borc'anma v tavonı ve oc .ız kuru tesbıtıne Fon'un mudahale olanagını da ongorur Nasıl olacak? Uye bır ulke Uluslararası Para Fonu'ndan cekım yapacağı zaman. bır başka ulkenın parasını kendı parası ıle satın almaktadır Bu nedenle. yapıian her çekım Para Fonu nun elındekı uye ulkenın porasının tutarını arttırmakta sotın alınan ulke parasının tutonnı ise azaltmaktadır Anca< Fon don kendı paraları karşılıgndo yabuncı para satın alan ulkeler, Fon'da bırıken paralarını bır sure soiro gen aınak zorundadırlar Boylece. Fonun elınaekı u/e ulke parasının toplamı o ulkenın Fon o karşı olan borc yukunu gostermektedır Para Fonu ndakı Turk Lırası tutarı 487.8 mılyon SDR (yaklasık 11 mılyor iıraı degerındedır. Bu mıktor. 151 mılyon SDR'lık (yaklasık 3 mılyar 375 mılyon lıra) kotamızın uc katından fazlodır Yapılacok yenı cekımlerle bu oran ılk odımda 4 kato cıkacaktır Zaten öngörülmüştü Ancok alınan önlemlerın. özellıkle 1 Mcrt 1977 gunlu vuzde 61 oranındakı ve 23 Eylul 1977 gunlu yuzde 10 oronındakı devaluasyonların, gectığımız yıl sonunda Meclıslere sunulan bu yıl kı Butc© ve Programda da ongcru'duğu gercek Butce ve Prograridakı dış koynak bekleyışlerının ABD Dolan ve Turk Lırası cınsınden rakamlandırılması bu devaluosyorıları ıcermektedır Öte ycndan. Devlet Planlamo Teşkılâtı tarafından Mayts 1977'de hazırlonan bır raporda zamlardan kısıtlarralara kaaar uzanan son önlemlerın butunu onerıimış bulunuyor. Bu koşullarda Cıhat Bılgehan haklı gorunmektedır. Bugune değın başvurulmuş olan onlemlerde dış koynaklı b'r baskıya gerek kalmamıştır Olanlar MC ortakhğmca kacmılmaz sayılon, belkı de daha doğru bır deyışle kocmılmoz kılınanlardır Gecmısı kavramaya calışan bu saptamanın, geleceğe yonelık bır yanı da vardır. Uluslcrarası fınansman cevrelennın Turkıye ıle ılgılı sorunları artık buzluktan cıkorılacaktır Bır sureden berı aonduruımus olarok bekieiı>en DU SOrunlar dun Ankara'da başlayan Para Fonu Konsultosvonu'nda yoğun bır baskı ateşıyle kaynplılmış olarak gundeme gelecektır. Tranş politikaları Uye ulkenın Fon'dakı kendı parası kotasının yuzde 75 ıne uioştıgı zaman. bır başka deyışle uye uıke kotasıyla ılgılı olarak kendı parasıyio odeme yukumlulugu getırdıgınde yerıne altın tronşı na hak kazanmış olmaktadır Altın tronşı cercevesınde uye ulkenın hon'dan yapacağı çekım, kotasının yuzde 25 ı kadardır. Boylece, altı.i iranşı ceKimı gerceK'sştıgınde fon'aakı uye ulke porası kotanın yuza'e 100 unu bulmaktodır. Temmuz 1969 aa Para Fonı, anlaşmasında yapılan bır degışıklıkle cekımı koşulsuz hal« gstırılen altın tronşı nı Turkıye 1975 yıiında kullanmış bulunmaktodır Fon kaynaklanndan uye ulkelerın altın tranşı dışında çekım yapmaları. Fon polıtıkasına uyun koşuluna bağlıdır Odemeler denges, gucluklerınm gıaerılnıesı ıçın yardım nıtelığı taşıyon kreaı tranşları, ızlenecek malı. parasal, dovız kuru. tıcaret ve odeme poııtıkafarımn Fon tarafından onayını gerektırmektedır. Bınncı kredı tranşınm cekımınde tstandby» anlaşması yapılması zorunlu değıldır. Uye ulkenın gucluklennı gıdermeK ıcın okıllı bır caba ıcınde olması yeteriı soyıldığından. ıstenılen yabancı paralann dogrudan satın alınması olosıaır. Turkıye. bırıncı kredı tranşınm cekımı ıçın zorunlu olmadıgı halde para pıyasoıarında yenı kredı kaynakları bulabılmek ıcın «stondöy» ıst«mıştır Ikınci. ucuncu ve dorduncu olorak ayrılan yuksek kredı tranşları ıcır, zorunlu olan cstondby» anlaşmalan, kapsamlı bır «ıstikrar programı» nın uygulanmasını ongormektedır »Istıkror programları» uygulanocak ekonomi polıtıkolarını belırlı tovanlara gore sınırlamaktodır Cek.mler, koyulon tavanlara uyumun denetlenme donemlerme gore taksıtlendınlmektedır Denetlemeler. genellıkle uc ayda bır tekrorlonmök tadır. Tavan sınırlamalarım zorlayocok her gelışım karşıs.nda. Paro Fonu'nca saptanan ek onlemler aıınmaktadır. Para Fonu'nun görevi Molıy* Bakanı Cıhat Bılgehan yedı yıllık b.r nradon sonra Turkıye'nın Uluslararcsı Para Fonu'ndan cstandby» ıstedığını doğrulomıştır Turkıye'n>n «standby» ıstemı, zorunluluk bulunmadığı halde «bırıncı kredı tranşı»mn kullanımıno ıhşkındır Mo'ıye Bakanı'na go r e zorunluluk, Turkiye ye kredı açabıleceğı duşunulen tıcarî bankalara guvence sağlomak ıcın aşılmıştır Bunun onlamı aç.ktır Turkıye, Uluslorarası Para Fonu'nun gozetırrınde bır «ıstıkrar programı» uyguladığım butun dunyoya ılân etmek gereksınımı ıçındedır Kredı ıstemferıne verılen yanıtiar bu gereksınımı <anıtlamaktodır Bırlesık Amerıkalı bır banker şoyle demektedır «Turkiye Malıye Bakanı ve Merkez Bankası Başkanı bize geldığindo, kendilerıni gormekien mullu olduğumuzu, ancak Para Fonu'ndan dondukten sonra konuşabiiecegimızı soyledık» (instıtional Investor, Eylui 1977] Belırli bır donem boyunca uygulancak «cıstıkrar programı» ıle bırkoç gun ıçınde alınan cıslıkrar onlemlerı» aynı şey değıldır. Turkıye, zamların ağtrlıkta olduğu onlemlerı almakla, gercekte program uygulayabılme aşamasma gelmıştır. Program: para, kredı, tıcoret ve hatto dış borçlanma konularında tavan getıren bır uyguıa Telâfi edici finansman dan da hedefler arasında belediyelerln bulunması konunun ilginçligını daha da arttırmıştır. Genelgeler Cephe hukumetınin caresizlığinı ortaya koyan belgeler olmasının otesinde, hukümet içındeki «yetki sorumluluk» tartışmasının giderek yogunlaştıgını kanıtlamaktodır. Fiyatlarla ılgilı denetim her şeyden once Tıcaret Bakanlıgının yetkısındedir. Sansyl ya da Içısleri Bakanlığı, dolayısiyle MSP bu genelgelerle acıktan acıga MHP ile surtuşmeye gırmış bulunrnaktadır. İş fiyat denetimiyle sınırlı kalmamakta, surtuşmenin boyutları ihracatla Igilı konulara da uzanmaktadır. Orneğın. son olarak MSP tarım urunlerinin kendisine bağlı Tarım Bakanlığı oraKaldı kl. bunu belediyelerin tek başına saptamaları olağanı da yoktur. Çunku. belediyeler devlet değildır. Satılan bir yığın malda Itholat fıyatı vardır Binbir turlu etken vardır. Mallardakı ithal payının, diğer maliyet fiyat' larının belediyelerce bılınmesi olanak dışıdır. Yanı, kısaca beledıyeler fiyat belırlerken maliyetlerı belirleyecek verilerden yoksundurlar Fıyatlarm «rperakende» satışlarda belirlenmesı anlamsızdır. Fobıika satış fiyatının nasıl olustuğunu Sanayı Bakanlığı bilir. Bunun hangi toptancılor arocılığıyla tuketicinin onune getırildiğini Tıcaret Bakanlığı bilir. Vergilere ilişkın yonunu Maliye Bakanlığı billr. Yani, tum bu verileri devlet bilir. Devletin yürutme erkini elinde tutan siyasal Olacak iş mi? Değil. Bunlorı genelgelerl yayınlayanlar bilmlyorlar mı? Biliyoriar. O zaman. neden bu tur genelgeler yayınlanıyor kendl iclerinde de surtusmeye yol acan? Bunun tek nedeni vardır. İki ay sonra belediya secimleri yapılacaktır. Şu anda belediyelerln başkanları genellıkle ana muhalefet portisl uyesidir. Ozellikle buyuk kentlerde başkonlıklor CHP'nin elindedir. Hukümet zamlarm agırlığı altında ezilmektedir. Bu yuku kaldıramamakta, bunun ezlklığini her an duymaktadır. O halde, belediye secimlerine iki ay kala fiyat artışlarını kl, en onemli ekonomık sorundur gunumuzde, belediyelerle paylaşmanın yolları aranmalıdır. Onun lcin de, genelgelerle belediyeleri fiyat artışlarında sorumluluk altına itmek en kolay yol olarak ortaya cıkmoktadır. Hiçbir yetki vermeden, solt sorumlulugu belediyelere yıkmak istemek. «•• cım öncesinde bir taktikten başka anlam tasımaz. Ancak, taktiğin geçerli ya da tutarlı yonu de yoktur. Cunku, halk zamları klmln yaptığını. arka arkaya ortaya cıkan fiyat artışlarının hukumetin izlemekte olduğu iktisot politıkasının sonucu olduğunu bllmektedir. Bunun da otesinde, fiyatların artmaması isteniyorsa, onlemlerin en son aşamodo. tuketiclye yansıdığı «perakende» fıyatlardo değil, daha onceki asamalarda alınması gerekir, Bunu yapacak olan da, her turlu veriye sahip devlettir. Belediyeler değil. Eğer belediyelere bu sorumluluk yuklenmek istenıyor, fiyatlar aracılığıyla holkla belediyeler karşı karşıya getırilmek isteniyorsa. o zaman devletin yetkilerinı de belediyelere vermek gerekır. Salt sorumlulugu değil. Ortaya sonra ne garip bır durum çıkar dağll mi?.. İthalat ve ıhracatı belediye yapacak. Koca koca arabalar halka ucuz satılması Için «tanzim satısları» vitrinlerinde yer olacak. Yatırımları belediyeler programlayacak. Her belediye Başkanı da kendi kentinın «ttoşbakanı» olacak! Eh, Demirel'den herhalde... daha başarılı olurlor Pora Fonu'nun gen.ş ölcude kullanılgn bır koloyl/g, olan telaf, edıcı f ı n a n S m a n . ozellikle ham modde ureten uye ulkelerın ıhracat galırlerındek. dalgalanmalardon etkılenmelerını onlemeyı omaclamaktadır. Kolaylıkton yarorlonmak ısteyen ulkeler Para Fonu'nu ıhracattakı gerılemenm kend. kontroüan d.şında kısa donemlı bır sorun olduğuna ınondırmak zorundadırlar. Bu oroda. Fon ıle gerılemenın gıderılmesı ıcın ışbırlıği yapmayı öa kobullenmelerı gerekmektedır Turkıye. îelafj edıcı fınor.sman kolaylığı'ndan 1975 ve 1976 yıllarında ıkı cekım yapmıştır. Bovlece, kotanın yuzde 5C'sını karşıloyan 75,5 mılvon SDR (yaklasık 88 mılyon dolar) kullanılmıstır Son hakkımız olan 37,75 mılyon SDR'nın (yak laşık 43,85 mılvon dolar) cekımı Para Fonu yetkılılerınce onaylanmak uzeredır. Ir gorip toplum olduk Nerede kendl beD ceriksizliklerlmiz, nerede kendı yeterslzD liklerlmiz gun ışığına cıksa, bunu hemen on kestirme yoldan başkalarına yukleme kolaylığına sapıyoruz. En ozel kışısel iiışkılerden tutun do. devletın kaderıni ve ışleyişini etkileyen kararlara değin «başarılar bizim» oluyor, başarısızlık goruldu mu, bunları başkasına «yıkıyoruz»! Kışısel ılişkilerde konu degısik yonlerden incelenebilır Kımi psıkolojik, sosyopsikolojık ırdelemelere gldilebilır. Ancak, konu devletın işleyışini ilgilendirdı mi ve de buyuk halk yığınlarıylo bağlontısı oldu mu, onun uzerınde daha aynntılı durmok gerekır. Işle, bunun son orneği arka arkaya yayınlonan genelgeler Perdeyi once Içişleri Bakanı actı Fiyat denetimlerfni valiler yapacak ve fıyat ortışîarını onlemek amacıyla «her turiu onleml» alacaklormış. Arkasından Sanoyi ve Teknoloj! Bakanı benzer bir genelgeyle yıne fiyat artışlorı ve denetimi uzerine valileri uyarmak «inceliğinde» bulundu. Derken Tıcaret Bakonı Agâh Oktay Guner bu kez belediyelere bir genelge yollayarak «perakende azami satış fiyatlarıyla kâr hadlerınin> saptonmasını ve bu yondekl fiyot denetiminin aralıksız sürdürulmesinı Istedi Her şeyden once beliıiilmesı gereken celışkı. kuşkusuz fiyat artışlorından dolayı valllıkleri ya da beledıyelerı sorumiu tutmak. daha doğrusu kendi uzerındekı sorumlulugu valılere belediyelere yıkmaktır Ikınci Cephe hukumetl «istikrar» onlemleri» adS altında sadece bir dizi zam gercekleştırmiştır. Zamlar ekonomik ışleyis v« mantığı gereğl derhal yururluğe glrmiştlr. Ancak, iş bununla kalmamış, arkasından ekonomide uretilen tum mal ve hizmetlerin fıyotları başıboş bir bıclmde artmaya baştomıştır Cephe hukumeti fiyat ortışlarını onleyemez hale gelince, «çaresizliğini» acığa vurmus ve bu yuku valiler ya da daha onemlısi beıedıyelerle payloşmak yoluna gitmi«tir. Genelgelerle coreslzli^inl ocığa vururken, devreye bır yondan MSP ve MHP'li bakanların girmesl, bir yan YORUM Stok Finansmanı Bu koiaynktan vararlanmak ısteyen ulkenın, uluslarorası mal anlaşmalon gıbı nedenlerle onemlı bır ıhrac urununu stokta tutmo durumunda c'ması gerekmektedr Yapılabılecek cekım koton/n yuzde 50'sı oranmdodır Stok fınonsmanından yarorlancı bır ulke. o gune değın altın tronşnı kullanmodıgı zaman bu hakkını koybetmektedır Para Fonu ıle ısbırlığı yapılması zorunluluğuyla ku'.anılabnen bu kolaylıktan, bugune değın beş ulke yararlanmıştır Bu ulkeler, Endonezya Nııerya. Bolıvya Malezya ve Tayland'dır. Para Fonu'ndan en ağır koşullar kabullenıl»rek yararlanma olanağı genışletılmış kolaylıktır. Uye ulkenın odemeler dengesı bozukluğb, yapısal bır nıtelıktedır Bu bozukluğu qıdermek ıcm Para Fonu tarafından dıkte ettınlen en cok uc yıl surelı bır ekonomı programının uye ulkece kabulu gerekmektedır Para Fonu nun hazırladığı program ızlenecek polıtıkalom ve alınacak önlemlerın ılk ve daha sonrakı 12 aylık donemler ıtıbanylp aynntılı dökurrunu ıcerır Atılocak her ekonorrık adım sınırlondırılmıstır ve sağlanan o'anogın Para Fonu'ndan alınması taksıt taksıttır Uve ulke her taksıtte Para Fonu na yaptıktarına ve duşunduklerıne ılışkm raporlar vermek zorundariır (Devamı 9. Sa.vfada) Belediyeler devlet oluyor! Yalçın DOĞANcılığıyla, sanayl urunlerınin de yine kendisine bağlı Sanayı Bakanlığı aracılığıyla ihrac edilmesıni onermektedır. Başka bir deyimle yetkı aşımı koalısyon ıcınde hızlanmaktadır Yetkinin kimin tarafından kullanılacağı ve anlaşmazlığın tutarsızlığı hukumetin bileceği Iştır. Ne var ki, halkın bllmesi gereken onemli bir nokta Ticaret Bakanı Gunerın genelgesınde yer almaktadır. Guner sorumlulugu belediyelere yuklerken «perakende fiyat» uzerinde duımakta ve bunun denetımınden söz etmektedir. Toptancılara hic dokunmamaktadır. Oysa, belediyelerin fiyat belirlemesı lcln once toptan flyatları bilmesı gerekır Toptan fıyatlarm malıyetinı ve bu mallyeti belirleyen etkenlerı bilmesı gerekır iktldar, yani hukümet bilir. Dolayısıyla, bir malın fiyatım oluşturan etkenlerın nelerden ortaya cıktığı, fiyat oluşumunun hangı aşamasında, ışe nasıl el atılacağını beledıyeler değıl, hukümet bilir Onun içındir ki, tum ekonomiyi ilgilendiren petrol. demir, elektrik, cimento, kağıt gıbi urunler «temel mal* olarak kabul edılmiş ve bunlann fıyatlorının Bakonlar Kurulu'nca belirlenmesi ilkeye bağlonmıstır. Temel malların fiyatları, «devlet zarar ediyor» diye hukumetce kararlaştınlacak, zam yapılacak, bu zamlar tüm ekonomlyl etkıleyecek ve genel fiyat artışlorını hızlandıracak, sonra da «perokende flyatları» belediye belirleyecek, denetimi beiedıyeler yapacak!