Katalog

CüMHÜRıYET 18 EYLÜl 1976 Toplumcu şiir için ömer Faruk TOPRAK SERHAT TÜRKÜSÜ NE MURDAR ÖLDÜLER NE MÜSL'JMAN OLDUIAR KILIÇSIZ, KALKANSIZ BıR SOFRA KURDUIAR ZEYTiN ZEYTINi GETIRDI İNCİR INCIRİ GETIRDI JERBEÎİ ÜZÜM GETiRDI HER BıRi BİR JEY GETIRDI KiMı MEYVESiNi CANIM KıMı GÖlGESiNi GETİRDI NE DÖRT YÜZ ARSLANA BORCLUYUZ NE 5EHMUZ ASLAN'A ILGINLARA, SAZtARA BORCLUYUZ BıZ BU ÎOPRAKLARI BıR DE YAVJANA. Ruhi SU Ölümünün 1. yılında Bedri Rahmice • BEDRİ RAHMı EYÜBOGlU GEÇEN YIL, 2 ! AGUSTOS 1975 TE OLMÜ^TÜ SANATÇININ YAYIMLANMAMI5 BıR JııRıNı VE BAJARAN'IN ANILARINI 5UNUY0RUZ M. BAŞARAN N âsım Hikmet'in (17 oraJ 1938) tutuklanışından sonra, onun sıiri, Türk Edebıyatından koparılıp atılmak lstendi Uzun sllre, basımevlenndeki dızgi makmaları onun şiınni dlzemedi. Oysa o şııı, sol şiir ftkımımn başlangıç noktası olmağa başlamıştı Tuhaf bır rastlantı ıle gene 1918'de konuşma dlline yatkm. sdz oyunu tekprlemeden Relen yenı bir akım başlatıldı Bu siir, yüzeycı hece şiınni yadsıyarak, ona karşı gelmıştı ama, aslmda ulusal aol simn yolunu tıkamaktı arnao. Eski ve 7engin TUrk siir geleneğınden yararlanmayı ıstemıyor, ulusal blr şiir kunna çabasını »klmın ucundan geçırmıyordu Gerçeküstü Fransız şiirının bara örneklerlnı kopya ediyordu. 1 1940 5IİRI 1940 lardan sonra, sol şiirin yenı ısımlerı çıktı ortaya. ÎMnci Dünya Savaşı sınırlarımızdan geçıyor, CHP bunu bahane ederefc toplumcu yönelişlerüı karşısın» agır baskı koşullan getinyordu Olkcmi/in toplumsal koşullan içinden slırler çıkaran, toplumcu ozanlar arada beşon yıl «usturuldular ve yapıtlarını, uzun aralıklarla çıkarabildiler. Edeblyat evrenmde, toplumculuğa karşı çıkmak, moda yapılmak istendl. OüdümlU Edebiyat yapıyor dlyerek. bazı guçlü ozanlar, antolojilerın dısma çıkarıldı Şiıre yasak koymakla, kendileri güdümlu edebıvatm dik alftsmı yapıyorlardı aslınd*. Ritsosla, Evtouseneo'yla birer yontu glbi görkemll sol şıır geldi O tadına doyulmu Tılrkçe Ile yazan. sankl başka blr dtlnyadan gelmlı Kibl şlirler söyliyen ozanlanmu yctlşti. Son lnrlc yıllık şıirimlzde, pınl pırıl parlayan btıyük yıldızlar vardjr Toplumsal görüş açısıyla bakmasmı bilirlerse, eleştirmenler yenl değerlendirmelere gideceklerdlr Koşullar, pleştirmenlerl bu kavşaga doftru itıyor Bır diyalektik görüşten Rplm yeni şıırimiz toplumsal o? ypnı pstetlk olanaklar kazandı Ulusal şıirimızın kaynaklarım incplemek, folklor kaynaklarımızdan vararlanmak. ozanlanmızın yetenegmi arttıraeaHır Ülkemiz insanlarının yorumıınu yaparkpn, halk şiirinin kaynaklanndan alınacak ögeler olduğu kanısındayım. K uşkuauz yaman blr yasama ustasıydı Dllin, renklerin güzelliklerin tadıru çıkarmasını bi liyordu keyfınce yaşamayı tükene tükpne öfkesi Mvlncı, çalışması Bedri Rahmıceydi, dıli dtlnyası Bedı Rahmice Gürül gürüldü her za man Bulunduftu yerı şpneltıyordu Nasıl uslu uı lu yatar, seslni çıkarmadan durabıllrdı bovle hır lnsan' Sanatın onda dokum cşşek jçıtai çHİışmak tl ona göre bır sanrıyla yıkılana değın boyayıp çi zlyordu coşkuyla. savrılığında bıle Kendi deyi mlyle istlm Ustündeydı lıpp Ya söyleşilerı Canı çılek Ribt agzındadır bi zlm topragımızda. bızlm ınsammızda koklerı Tur külerin sıcak danıarını yakalamıştır Hangt ko nuya eğilse ateş alev tutuşturur onu bayram (i ieklerınp döner dılmde sozciıkler Coşkulu bir dıldır Bpdri Rahmlcedır bu Tadıru bılen bilır Havamıza bir uıurıdan azcık karamsarlık bu laşin bır cın riık hürtın deftse yuzü değışıvenr • Yooo Rpi»!1 derdı dünyanın tadı tuzu venn de, bUtUn meşe odunlarının bozamıyacağı kadar verindfi h?m Daha dağarcıkta balımız var Bıll yor musun benim bir şiırime çok kızmıştı aga beylm» BaşlBrdı MUjde yı okumağa, sonuna dog ru yavaşlar Adtmın canı do^tlar» Guıel habrrlcr Eoturmfk Mt*r Aksl glbi nn do«t var mejdsnd» Ne de fürel habrr BEDRÎ R«LHMÎNÎN BtH DESENt ıçerim Sen uyursun Nar fıdanı penbe penbn büyürsün Vıyetnamlı kahbece vurulursun Geçınıp gıdıyoruz dımıî Allah kahretsın 15.12.67 Yazıklanarak y<Wlnll kapatırdı bitlrinre Ne halt etmısti böyle7 Yerden goğe haklıydı agabey «dostsuz», «güzel habersiz» bır dunya duşünüle billr mıydt bel Hangı şeytana uymustu' Serdigi kadar «evileceglne lnanan çaftıltılı bir insandi Fırçasiyl*» şıirivle taşını topragını, bortU bttreğinl dost edivordu ınsanlarn dtınvanın Yeru yeni gUzcllıkler, eaşırtıcı yanlar buluyordu SANAT EDEBİYAT YABANCI SANAT DÜNYASI Derleyen. Bertan ONARAN yörede Kuru blr kütük bir çakıl taşı sıradan bır su kabağı bambaşka bir anlam kazanıyordu o dokununca Kilimlerl heybelerl yazmaları ço raplaıı, tamçakları kaşıkları, halkımızın yarattığı daha nice guzelılkleri, o tanıtıp aevdlrmedi mi bire' Ewt haklıvdı Snbahattln fyüboğlu .AkJİ gıbi ne dost var mevdanda/Ne de guzel haber» dizelerı Bedrl Rahmıco degildi Gerçek blr aanat çıydı o, Bedri Rahmııe bakardı dünyaya renklerı, blçlmlerı Bedri Rahmice konuşturabıllr, sozcüklere yenı birseyler ytlkler •sevincl» de, «güzel haber'» dp taçtan çıkarabılirdi. NAZIM JOLENI ( ıvıi (uıl blr guzellik köşeslydl evl Daha kapıdan karşılardı gelenl nakışlar, renkler, şaşırtıcı biçlmler Uzaklardan gelmiş kocaman blr kUp, boyanrruş taşlar, doga ustarun ağaç yontuları kapıda bozkırları yankılandıran çanlar Sıcakhğım cUmbüşünü, doldururdu içlere yaşamın Hopsın den baskını kcndisirun guler yüzU, içtenllğı doga ca sadelıgıydı Atölyesinde, hanl Ataç «Ben edebıyatı kendine dert edınmiş bir adanum Gece gündü2 edebiyat düsUnür, silr dli?ünUrüm» der ya, işte oyle konuşur duvarlar, tavanlar, railar Kıpır kıpır resimdır, sıirdir her yan Gece gündüz reslm düsündugünU, slir düşündügünu anlarsınız Bedrı Rahmirun. Dünyayı Bedrl Rahmice görmege başlarsıni7 Fakırlerle gitmiştık o aksam. Yenl resımler gösterdi, plaklar dınlettı bıze. EnstltUler . Ruhi Su Tonguç derken coştukça coştu. Eliyle basıp çoğalttığı rpsimlerden «falan reıse». «lilan reıse» dıyerek bl kucak resim imzaladı çolujumuza çocujumuza Sonra da kalktı koccaman bır »estutar (teyp) getirdl ortaya «Reısler, size bır Nazım sölenl var bu akşam. dedı Pariste bir dost evlnde görüsmüslerdl 19b2'de. lst« orada doldurmuştu bantları. Kısa bir îılmlerinl de çekmlstl Vera'yla Gerçl kıtaplan basılmağa başlaıımıştı, sıirlerlnl okuj abilıyorduk 6<tyıı ama sesını, hem de ölümünden bır yıl ön ceki ceslnl ilk dinliyecektık. Sıcak. özlemli bır sesle okuyordu Nazım Çoğunu duymamıstık «Ölüm» temini lsleyen %iırler agır bnsı\ordu «Mprhaba Kâınatl» dcmenın yakınhgı Ustllne çökmüştu sanki Anadolu da bir köy mezarlıgma gömulmeyl Isteyen büyük şairm dızelcn içımızl yakmıştı Ardından fllmı seyrettik Doyumsuz bir şolen olmuştu bizlm lçin gerçekten Bir yıl sonra yavımlanan Kemal Tahir'e Mapushanpücn Mpktuplaı da (19b8» şu sntııları okuyunca bl hoş oldum«Bak, şu ressam ve şalr Bedrl Rahml var ya. oen onun resımlerinl, bilhassa bızlm Türk halk motilleriyle yaptıgı reslmleri, tarlt pek dogru oımadı ama sen anladın, pek aeverim Geçenlerde bır şlir kltabının kapağına yaptıgı blr resme mtlbalağasız bır saat, tıpkı bir şarkı dinler, bir yazı okur gıbi hatta daha başka türlll dalıp gltmıslm Sonr<ı o kitabı oftluma yolludım Aradan Iki ay geçtı ve tekrar içimde o resmi gorme ıştıyakı uyandı ve o reslmdeki motiflerle U7ak bir ılgisi olan fakat bana o resmi hatırlatan acaylp bır ya?ı yazdım • tkl sanatçı arasındakl gonül yakmlığı mutluluk verlcıjdı Blr Şilr Kttabının Kapak Resmi adU slirinl söyle bltlriyordu Nazım Gfll gplir, cpylan nazıyla, yüan gellr, kıpkırmızı ifözüyle, Insan ccllr, ayağının tozuyla insan gelir, blr çtft sevda aöziıyle... Nanm Atv kl. gellr Eyubün Oğlu Bedrl, boynu uzun, boynu egri, .TP.şllle, kırmızıvla, sırma sırma çlziyle, hlr acalp yazıyla... Evet, bu dlzelerlyle de Nazım blr Bedrl Rahml şölenl verijordu blze. Bursa Cezaevinden VaNu'lara Mektuplar (1970) da da şöyle dlyordu • Bodrı Rahmi'nln resım sergısinl ne kadar gormek Hterdim Onun hem resimlerini, hem şıırlerlni, hem de kendlsinl severım» DERGÎ... DERGÎ... DERGt... 1950 SONRASI 1950'den sonra, blçimcl sllr, anlamsız şıır, dergilerı, antolojıleri kaplıyordu Ve durmadan, toplumsal ıçerık, güdumlü sıir damgası Ile venliyordu Bir bölük oranın yanlışlan, 1963'lera değin gpldı En büvük sorumsuzluk, okura karşı gösterılmişU Yenf yetisen kuşakları da içine aları edebiyat okurları, şıır bu mu dlyerek, git gide şilrden uzaklaşmaya başladı Aslında onlar, »iır okumayı bırakmıs değlllerdi Bır tür (kacış) sliri getlrenler, okurdan kopmuslar, bir çıkmazda kalmışlardı Y T alihli gllnlerimizdp bllyük yapıtlanndan 2001, Uzav lolu Serüvenl ülkcmızde de göstenlmış bulunan Stanley Kubrick'ln non fllml Barry I mdon Parıs te gbsterilmeyp başlanmış ve eleş'ır menlerce tam bir başyapıt olarak nitelendlrıhmş tir öbür dnemli fılmleri gibı. epey gUrültu patırlı ya yol açan A Clockrrork Orangp'ını fOtomatık Maymun'unu) görmeyi akhmızın köşesınden bile geçirmedığımiz Kubriok Ryan O'Neal le Marı»a Beıenson'un oynadıkları yaşadıgı çagm Uçkâgıtvı larından bıri olan Barry Lyndon'ın yaşamını da kılı kırk yararak, tadına doyulmaz göruntüler retıl' lpr ve BachUn Hapndel dpn Moyart'tan seçtıftı nefis miizikler ve giysilerle anlatıyormuş Burada seyretme umurtu bulunmadıgına gore, dışarı çıKa bılen talıhlılere salılc verılır aşka blr UnlU sinema vurgununun, Pier Paoio Pasolmınln devlngen gorüntu sanatı konusun dakı gdrüşlerini, dUşünrelerını yansıtan «ltap Fransızca ya çevrildi L'Exp6ıience heretlque: Lan gue et Clnema (Çılgın Deney Dll ve Sinema) Sı nemacılığı yanuıda ozanlıgı, yazarhğı çogu kez hiç bılınmeven ya da unutulan btiyllk sanatçının ya pıtını Robert Laffont yayınevl bastı. ENt TOPLUM'un ajustoı ve eylul sayOarı birleştirilmiş TÖB DER'ln agustosta yapılan 3 Genel Kurul toplantısı nedeniyle dokuzuncu sayı çılcarüamarmştı Bu sayıdm TÖB DER'ın ypni Genel Baskanı GUltekin Gazioglu'nun basın toplantısıyla Genel Kurul'da altnan kararlar yer alıyor Eğıtlm, ögretım ve orgütlenme ıle llgill yarılan Seyyit Nezır, Ahmet Uysal. Abdülkadlr Bulut ve özgur Giineş ın çiirleri lzllyor. **• YENİ OZANLAR Bütlln bu serüven, surerken, unutturulmak istenen toplumcu ozanlara yeni ozanlar katıldı. Şlmdl şu sıralar, Ulusal Sol Şilr in, yeniden kendinl kabul ettirıştne tanık oluyor okurlar Birkaç yıldır ortaya konan yapıtlar, gerçekçi oranları, şıırtmızdp rin plana getırmeğe başlamıştır önumürdpkl yıllar, yogun çalışmanın ürunlerl ile sıırimızde bır altın çağ başlayabilir Yaşadığırruz çagdan naberli ozanlar, doğanın toplumun oluşumu ı^ınde kalıcı poetique ogelerle bileşim şilrl kurarlar Onların birevci şıirlerı bile, kalıcı ınsancılıgı taşır 1yi ozanların dlzelerinin derınlığine İnerseniz, yarını kurmaga savaşan, dünyaya bakmahinı oğreten, bir diyalektik gbrüş bulursunuz onlarda Çünkü bır ozanı, seçtıgi konular, şiirin lçerigl toplumcu vapmaz. Ozanı ozan yapan Insanlara, evrene bakışıdır Yurdunun içinden geçtigi çağı, dünyayı yorumlayışıdır Bu yorumlayışı, bır orkpsrrasyor sınırı içınde dızelere koyabilmesıdir Salt yoksulluktan, salt haksızlıktan snz açmak, ozanı toplumcu yapmıyor, hatta ozan yapmıyor Btı nedenle, bazı kez yanlış anlaşıldı siirdeki toplumculuk. B G B arptecıleri ilgılendirebilecek bır yapıt da Gras set de çıktı HİRtoIre du Joumal «Le Monde» UnlU Fransız gazetesl «Le Mondenun tarınçesi ni Jacques Tibau kaleme almıs. ransızca bile ressamlar Içın de ılginç blr kitabı duyuralım Le Fou et lea Rots (Çılgın ve Kral lar) Beş yaşında Varşova'dakl azınlık manallesınden kaçan, Sovyetler Birllği'nde yerleştigl Kol hozda gunün bırinde Stalln'e çlçek sunmakla göıevlendlrılen ve bunu seve seve yapan sonunda ge lıp Pans'e yeıle^en, OrtaDoğu'ya barışın egemen oiubılnıesı ıçın çalışanlar arasında yer alan Marelc Halterın tutkulu tutkuyla okunacak anıları bun lar. Yayınevı Albın Mıchel. b e n s e f e c ı r Berna TÜREMEN İRtKlM In ellmizdekl sayısı (s 18/19) «Yenl Emperyalizm Teorlleri»ne ayrılmış Yapılan açıklamada Bil VVarren ve Arghırl Kmmanuel'den yapılan çevtrilerdekl görüşlere dergt olarak katılınmadıgı, bılgi aktarmak ve yanlışlan tartışmak amacıyla yazıların yayımlandığı bellrtlllyor Bırikime göre, «bu tezleri inceler, eleştirirken, kendi anlayışımızı eskisinden daha tutarlı ve sağlam biçimde yeniden kiirmamı/ mtlmkün» Mete Tuncay'ın «Misak 1 MİUi» sınırlan Ile ılgili ya^ısı ise konuya yenl bır boyut getiriyor Bu sayının şalrleri Relık Durbaş ve Ozan Tellı OYUT'un 96 sayısında Salah Birsel. Mehmet Seyda, Tomrıs Uyar v» Muzaifer Buyrukçu nun gUnlliklerl yer alıyor Tek oyku Demir özlü'den «Gemıde» Fusun Altıok, Amerıka'da 18 21 mayıs tarihlert arasında yapılan «Edeblyatta Yakın Dogu Toplumu» aemlnerinin düzenlenisine karşı çıkaralc katılan sanatçıların seçimlndelü «olçüt» yoklugunun altını çızıyor Burhan Günel İse bır sanatçının urunUnUn değerlendlrilişlndeki yanlış rutumlara deginlvor yazısında Şiirleri dikkatı çeken şairler de şunlar Ali YUce, GUven Turan, Nlyazi özsan. Y u r d u m u n Gurbfiti mevslm güz vakıt lkindi çıktım guverteye. yukan güneşe baktım sarı ayva tllylerinden bır tdldU gözlerimi bürüdU ıısulca yurudU tenlmdon içıme Içım içlm öfke dolu baştan aşağı dpprrm baştan aşağı lhanete ugramış halk çocukları gıbl öfkeın ıçlmden kurtulsa bfkem dagları yıkacak gıbl baktım guverteden bpton uftınlsrına devrilen günun 50İRrun aferıydı kırlı kara mor tUllerden bır guz ıkındısınde Iskplp pillt teyplerpal mallersandövlçler Tekin SÖNMEZ S ' n K | ' t p r f > rip yaşayan Polonyalı tel LPS^k Kolakowskl'nln yapıtıvsa enoel yayınlannda çıktı La Phllosophle Positiviste (Olgucu Pelsefe) kola 'lşeleri kasetler otobüslerde replcrdp. tahvil v»nptleri valizlerle sepptlerle blr tören şışkın blr at cesedi yUzüyor denizde mevsım guz vaklt lkındl subjanlar savrulmuş geceden Istanfiul yagmada mosmor gprinlyor ofkcm »abnma sürülmtlş bır merml gıbı ıçımı dclıyor yurdumda vurdumun gurbetl rnpvsıın gtı? \akıt ıkındl açhdı vapur ıskeleden nnnıbusu.1 Ustünde bır tabut duruyor morgdan kaçırmış MC polısı dospmesınde kan kuruvor yurdumdd olümun guıbetl mevsım RÜZ vakit lkındl kaçıncı mevsım kaçıncı ıkindt tnbutun ıcındpk! kım hangisı hangisl hangısi H lnt asıllı Amerlkalı heklm Har Gobind Knorana. MIT'tekl (Massachusetts Ujgulaylmbllim Kuruluşu'ndakı) laboratuvarında, uzun çalış malardan sonra, ılk yapay gene'l (türetken rıücroyı) gerçekleştlrmls ve canlı bir bakterlye Escherichal Coli'ye aşılamayı başarmıştır 199 nukleotid"'en oluşan bu A D N (dezoksıbontlfcleık asıt) moleku İU dırımbılim alanmda geçenlerde blen Jacques Mo nod'nunkl kadar önemll bır dönemeç noktası Bun dan sonra gerek bitkılerm gerek hayvanların türeyimi tlzerinde etkill olabılme kapısı aralanmı> demektır Tanrı bizi Frankeştayn yaratma meraKİıla nndan korusun' luslararası çalkantılara yol açan Rua vazarlg rmdan Andrt Sınıavki, gonderlldıgı vaıışm» kampında, benzer duruma düşürıilpn aydınlar gıbı, kurtuluiu düşsel gezıntiler yapmakta bulmu!, Onunkller Puşkln'le Abram Tertz takma adıyla kâ lpme aldıgı, Le ^ouil vayınevınce basılan »rapıhn adıysa Promenadps aveo Pouchklne (Puşkin'le Ge7intiler). SANATSEVER VAli Bedrl Rahmi've g«re tllkemizı, insanımızı bu (fünkll duruma geürenler, sanatı, uısanı sevmeyen yönetlcllerdi Meşeden azma, adsmdan bozma yaratıklardı tUmll de tşın kötüsü. neıeden yetişivorlarsa, hepsı de çarktan çıkmış gibl birblrlen ne benziyorlardı Oturdukları yerler değlşlyordu valnız Çıkar kaygıları yüreklerinde bi gram sev gı koymadığından, yemediklerı halt kalmıyordu Ama blr kez, handlyse yanügıya dUştUJUnU aandıracak bir durumla karşılaşmıştı: Antalya valisl, o gtine değln bir yönetlcl ağ7indan duymadığı sözlerle llinde sergi açmaga çaSırıyordu onu öyle şeyler söylüyordu kl adam, inanamanustı Devrlsl giln bir tel daha gelince «Eh Vall, okudun canıma' Demek senln gibisi de varmı$ bu Ulkede» diyerek toparlanrruş, kendlsı nln. Eren In reMmlerinl arabaya yükleyerelc yola duşmüstü «Antalya'ya akşamtlstU vardık Reıs'» diyordu «MUzede çalışan blr öğrencim çıktı karşıma A ah' herüte surat bl karış Yahu kosKoca Vall çifte telle çağırmış benl buraya, bu da nesı'» «Hocam, vazgeçlldl o ışten Bir üçüncü tel daha çekilmlştl slze almadınız mı?» demez ml adam FUuüy! » HAla o durumu yaşıyormuş çibi oluyor, en «.unturlu küfürlcri sıralıyordu Bedrı Rahmice Bttylpydl bu taskafalar Klmblllr nerden birl dlzBinlni çekmlstı Vallnin Btr ara ayaküstU adamı gOrmtlş son daklkada programdan çıkarıldıjfım öğrpnmlştt O sanat dostu, o teller donatan Vall, olmuştu blr duvar Zor tutmustu kendinl İlk kez böyle bir şeyle karjılişıyordu yaşamında «Gldi sanatsever Vall' » dlyor, vuruyordu onu kemençeye tşin aslını Ogrenmıştl sonradan Bir zamsn »ralannda kalem çatışması geçen Burhanettln Onat «Ya bu isim programdan çıkar ya sen gldersin Antalya'dan» demlş Vallye «Rels1 diyor, o Vali simdl senator hem de konteniandan îster mlsln gtlnün blrinde KUltür Bakftnı olsun » Ve bir şiiriyle bağlıyor sözü 8 e 1a m 1 1« H a r am Blz dUnyadan jider nldnk Kalanlara nelam olnun Ama hep bbvlp gldpcekse bu dilnya Kalanlara haram olsun. SOL JiiR Îklnci Dünya Savaşı'ndan sonra dünyamız deftıştı Neruda'yla Nazım Hıkmet'le, Nlcolas, Gullien'le, Yannls Ü T KÎTAP...KİTAP...KİTAP...KÎTAP...KİTAP... BOYUNDAN UTAN DARAGACI A L I YÜCE, BILGI YAYINEVI, 200 s , 20 LiRA Ilk şilrl 1955'te yayımlanan 1928 dogumlu AU Yüce'nin fiirlerlnln vlrmi yıl sonra kltaplaşabilmesl Uzprinde düçünülmesl gereken bir sorun. Yalıv" Kemal'ln silrleri < u Hmüııdpn sonra bir araya toplanablldl, Ahmet Mulıtp Ora nas son yülara dek direndl kltap çıkarmamak Içln, lan pınar da ancak blUmünden bir vıl <mce çıkardı tpk sllr kitabını. Ama hıpslnin ozcl nedpnleri vardı. All Yüce l»c kltahını bastıramamanm acısım yasadı yülarca. Sonıında basardı. evet Oeo de otsa sevindiricl. Ama yılların otanının yapıtı, Ilk Mtabı olsa da, UMIJTLAR» dlziıinde ml yayımlanmalıydı? All Yüce'nln sliri (tür blr irmaktun beslentjor. adı halk bıı ırmağın Yaşajısı, toplumsal gerC«kllgl. sorunlanyla onun şurlnln ozünıl oluşturuyor, dt Hyle de sdyleylslnl: «Kbylerden geUyoruz beğim / Yasa manın adı gilnab / Uyanmanın adı »uç köylerden / Trrn lere vuklüvorlar bizl / Tarihüniz cografyamızla hirlikte / Alamsnva'd» ne Islmi* ml var / Neytmlı mJ felir Amprl ka 1 ?atınw blUr befttm / Zatınız bllir» Yluelemeler, ki ml zıman gerçeloıstü ama anlamı zorlamayan blr Imge düıpni serçekçl blr bakıs, yerglyle nlce bir alayın birleş ttgi dnfcal bir deyls Bütun bunlar Yüce'nln soylu hlr ozan nldugunun kanıtı: «Her aksam / Klrll blr tttfekle Vurulıır halk çiçeklerl / Her «abah açar yeniden / Kendl kendinden bile / Erken uyanır oıan / Ozansa eğej» Atilla OZKIRIMLI CıN DEYıNCE, M ANTONıETTA MACCıOCCHi, 2 CiLT 704 s., 5 0 LİRA «Mao bldiı » Bu cilmle, dUsüncent henlmsensln ya da benimscnnıesın, yuzyılımıza damgasını vuran bu\uk hlr lnsanın ölümunfı blldirivordu. Karataç TRT'sl bilp ılU lıabcr olarak geçlyordu bunu; TV'de yafamoyküsu gorun tUlenlyordu Ne yapmıştı Mao? Cumhurıyet'te dzeti vajım lanan Marcıocchi'nin Iki clltllk yapıtı bu sonınun yanıtını eetiıiyor Işte. Maoclocchl ttalya Komünlst Partlsi Uvc«i aynı zamanda çazeteci. Iki kez gldiyor Çin'c, 1954 te \e 197ü'de. İkınci gidişlnde «Unlta» gazetesinln dış ülkeler bölumit yönctlclsi olan kocası Alberto Jacoviola da var \aninda Ama gezllertnin resrnı blr nilelik ta^ımanidHi Içln ÇinlUerce İ turist glbl agırlamyorlar. GorüııÜştr M kuşkusu7. Macclocchl, Mao'nun 1 hazlran 196fi'da başl»l tıgı «KUItiır DevrunUyle yenl bir atılımı gcrvekleıytlrcn Çln'i anlatırken, bir Avrupj KoınunİHt Partlsi ü>c»i ola rak ilk k « Sovyellrtin gorüsündpn bag;ım«ıız blr tutumv bemmshor GttnHiklerlnl İ7İcnl:nlcrlni, kpnrilslne sıınıı lan verileri nesnel blr tuttımla ripftprlendiıiyor ve aktarı jor Yapıtı bu vönüylp blr Incelcınp a^nı zamanda \MI. Mao Çinl'nl tüm bovutlıınyla t«nıtnn hir kltap «Çın l)ı vlnce». KtıLTÜR VE EG1T1M SORUNLARI hlr ülkpnin kola^ca hlr başka blhenin ııvduıtu ola hllecrğinl hellrtlyor. Türkl\p dr bu ülkelerdrn birl Blnvazara göre. Bu nedenle «toplumsal ıçerikll her jan» eunrelllğlnl yltlrmeyen kültür \p pftltlm sorunlarını lrde Itunpve bu konuda naptamalar \apmaia \e çıkıs yolları önfrnifve çalısır tf>te Adnan Blınazar da, «kultur ve egi tlmin kuramsal vonunden çok horuıısal sonu dzerindp» dııran \azılarını blr arava toplamı?: çofıı belkl de butünu Varlık derKİsındc ^avımlanan (Irıırmrlrrinin c (lp bu Kdrüşten yola çıknııs. Akılcı, hlllmden yana, nı one alan, ozgürlUkçü blr tutum egemen bu vanlarda dunccl blr konu okuduftu blr kiUp, t.ırtışılan hlr sorun nluşturuyor çogu kez Binjazarın dfnrnıplerinln Içerlğini *** ÜRK DtLİ eylul sayısıyla 300 sayıya ulaşıyor Özer Ozankaya, Turkiye'nın geçirdıgi bunalımı toplumsal degışıme bağladıgı yazısında, pgemen sıyasal gilcün hırçınlığını bu değışmeye tepki olarak niteliyor. Ömer Demircan Ue Ismet Kür'ün yazılan dll ionusunda blrer inceleme Şiir ve oykıi brilümlerini kitap tanıtma ve eleştirileri izliyor Nanlı Eray'ın ilginç oykUsu «Mutluluk» ise daha onre yayımlanan (Nlsan 1976) kıtabında yer alıyordu. D MEMLEKETİM DEVELı, AHMET GÜRIEK, kENDı YAYINI, IJYLK BOY 280 s , 50 LıRA dürlek'in amacı Oevell'vl her yönüyle tanıtmak Sey ınl nin yetlştlği bu Kajscrl ilfne bağlı kasahayı konu aın yapıtı, blr baçka Develili ozan, Nevzat ÜstUn eliyle .tııa ulastı AınatSrce ujraşların, nlce emefln alınyaziNi > Ahmet Gurlek çografi durumundan tarlhlnc, turlstik u erlerinden ekononıik duruınuna kadar sergili}or Devcll i Araştırnıaiınm dorduncu hnlümü KUItür»e ayrılmış lu bolumde, kütüphaneler, Develi gazelelerl, Oe\elill o 'anlar. folklor, yoresel gelenek vc goreneklerlc çocuk oyun lan anlntılıyor \apıtın orrllikle hu vbnuvle deter tayıdı «1, benzeıi araıstırmaların \e derlcmelerin Turk kulturu açısından önem taşıdığı bcllrtılmell. *** ÜŞÜNCE altı aydır vayımlanan blr aylık dergi Adından unlaşılacagl glbı bu dtışunce dergısı. Cibzlemlendtği kadarıyla islamcı ve reformist görüşler savunuluyor dergide EDEBtYAT dergısı İse benzerı bir gOrevt «sanatedebiyat» alanında üstlpnıyor Edebıyat'ta yazanlar ayrı Dır Turkçe kullanmaya ozen gösteriyorlar ayrıca ADNAN BıNYAZAR VARLIK YAYINLARI 144 s , 10 LıRA önadz'de Binyazar, kültür \e ctllimln ulkclerln \»r olmasındakl önemlne değinerek, kültür ve eflllmce *** JANS TÜRK ün sarıatedebıyata ayrılan sayfalarında BUlent Ecevit'in «Şurler» adlı kltabınm tanıtıldığı ımzasız btr yazı yer alıyor Kan&da da oturan Tülin Erbaş'ın tanıtıldığı yazıyı İse, «Tarlhl hşyalaı» ve «Kızkuleslnnı konu Alan iV.ı yazı tzllyor. Sevgi temlnln işlendlgı şıırler tamamlıjor bu bölümtl. A