Katalog

DORI CUHHURİYET 16 EYLÜL 1 9 7 i ABDULCâNBAZ TURHAN SELÇUK T£5Hı> EDilPi... V K T F l\. Kutf)ULAfc, u EÎ M > ^ ® y 1 7 MAYIS AMAYASM» HMlfUANPl v £ HWK ÛVUNA . 9TMMU2 l)t| D£ MİL Tui>LAMMMA BAİâlAWu \5%?>SS> i Kara Yazgı Yazan : EVELYN WAUGH Çeviren : NiHAL YECiNOBAU 60 * h a l l n İ n e o " t u n a l l t 1 » v e «lıMsnyla v 'd a h B e n e e r '«ngârenk dövizler. bayraklarla a "*"" « U n m « * « l W kalabalık bir dal•"•'frtyto hayranhk ıslıfclar, guatu. sonra bu sus. yerini anlasılmaz blr takım mınltılara, bagmslara bıR 3 MMIfr TADiLÂTA DGM'lere Karsı Demokratik Direnme (I) Hâkimlerln taylnlerl usulü; Siyasetin adalete mlldahalesl daıına .mutemed hSklm» tefriki ya pılmakla sağlanmak lstenir. Kanunda ve tasanda bu vasıf açık ça bellldir. YUrütme organına, • Uyin. edilecek hSkimlerde bazı nitelikler aramak yetkisi tanınmak istenmektedir. Evvelâ kanunun sisteml ÜMrinde durulmalıdır: a) Aday Usulü: Yuksek Hâkim ler Kurulunca, Bakanlar Kurulu tarafından gösterilecek adaylardan başkasının sRçilemeyecegi yolunda bir sıstem ile siyasi tercihin müdahale etliği mahkemelenn, kamu önünde ve yargılaııanlar ve savunanlar nazannda, tnrafsı?; bir mahkeme, dolayısı ıİR «mahkeme. olarak görünmesuıe imkân yoktur. Kanunun fi. maddesinln blrtnd fıkrasma göıe; .Devlet GUvenlik Mahkemesı Haşkaıılıgı, Üyeligi, Yedek Üyeliği, C. Savcılıgı ve C. Savcı Yardırncılıgı atamalarında, Bakanlar Kurulunca her boş yer için bir misli aday gösterılir. Bu adaylar arasında Devlet GUvenlik Mahkemesl Hikimlorinın atanmaları Yllksek Savcılar Ktıru lunca, Askeri Hâkimlerden üya, yedek üye ve Savcı Yardımcılannın atanmaları lse, özel kanun larmda gösterilen usule göre yapılır.. Hu hükmıln birincl cümlesı Anayasanın 136. maddesln» 1690 sayılı Kanunla eklenen fıkranın tekrarında^.^Uj|BBjfir. Tasnnlarria da bu' "huKHrn tekrarlanmıştırK, O halde kn*yrun Jt«k(>ni Anayasanın değisik metninden gelmektedir. Konunun • Anayasanın Anayasaya aykınlıgı> açısından da incelpnmesi gerokir. • Bagımsızlık bakımından daha önoekilerden farkh yanları, bunlardaki hakimlerin atanmasında yürütme organının etkismın daha agır basması ve hakimlerin görevlevinin geçıci olması blçinıinde görülmektedir. Devlet Gtl verüik Mahkemelerinde asker üyelerı, Milli Savunma Bakanı, askeri haktmlerin kanunlarına göre atamaktadır. Adll hakimlere gelinre, bunların atanmasında da hükümet söz sahibidir. Yuksek Kakimler Kurulu ancak hükümetin gösterdigi iki üyeden bir tanesinl seçme yetkisine sahiptir. Oysa, adlî mahkemelerde kı hakimlerin tayinlerinde özlük ışlerinde yürütme organının etküi olamaması için Yuksek Hakımler Kurulunun hakimlerin ba gımsızlığmı sağlamak için kunıldugu bir an için hatırlanırsa, onu etkisiz bırakmak amacıyla Anayasaya sokulan bu hükümlerın bagımsızlığı zedelediğlnl kabul etmemek olamHz.. (Tosun, Ö. Milliyet 31.7.1976), ANAYASAYA GÖRE ha fazla yitirecektir. Adalet Bakanının bu yetklyl kullanmaması çok lsabetll bir gelenek olabllir. b) Sureli Atama: Kanunun fi 2. maddeslne gore «Devlet GUvenlik Mahkemeleri Başkan, Üye ve Yedek Üyeleri ile Cumhuriyfit Savcı ve Yardımcıları Uç yıl İçin atanırlar. SUrelerl bitenler yeni den atanabilirler. Yeni atananlar Kttreve başlayıncaya kadar öncekilerln gorevi devarn eder.» «SUrell tâyin usulü.nun baçta gelen sakıncası yeniden aday gös terebilnıek kuşkusunun görevfi etkili olabilecegidlr. Bunn muka bil tasarıda aynı maddede şu güvence getfrilmektedir. Atananlar «bu sUre için de YUksek Mah kemelere seçilme hall ayrık olmak Uzere baska yer veya görecagı. •Uresl bltenlerln yeniden atanabllecekleri, yeni atamalar yapıldıgında işlerin aksamaması ıçm, yeni atananların gdrevlerine başlamasına kadar öncekilerin görevlerine devam edeceği, bu liç yıl zarfında, atananlann yüksek mahkemelere seçilmesi harıç. baska yer vn görevfi atanamayacakları ancak sUrek.ll hastalık, ölüm, lstlfa gibi sebeplerle görevlerdo bosalma olduğunda, yeni atamaların vapılabılecegl ve atananlann. görevlerinin mahlyeti ioabı derhal gorrvlerine bnş iamalan gereği maddenin mütenklp fıkralarında tanzlm edllmek tedir. Maddenin son fıkrası atamalar için tnyın ettıgi onbes günlUk «Urenin ilk on günü içinde Bfikanlar Kurulunra aday göste6) Yargr Çevresi: Kanunun 3. maddesi her Uç tasanda aynen muhalaza edilmiştir. Maddenln sistemi çtıdur: Devlet GUvenlik Mahkemelerinin, gerektiğlnde yargı çevrelerinln değiştırılmesıne veya bu mah kemelerden bir veya bir .açı mn kaldırılmasına, YUksek Hn kımler Kurulunun uygırı "örü şü alındıktan sonra, Adalet Bn kanının teklifi üVerlno Bsksnlar Kurulunca karar verilir. Demek kl ılk kuıulışta Adalet Bakanlıftmın tekhfı üw nne, sonraki kurulusta. çevresinln değiştirilmesindp, bir veya bir kaç mahkemenin kalriı rılmıı.Mnda Yü!:sBk Hakimler K>J rulımun uygun görüşü alınmak <artı ile Bak*nhgın ftnprlgi rine Bakanlar Kurulunca karar Hazırlayan: Şükran KETENCI «Kaı» filan mı oldu dersln? öküzlerden yaralanan mı var. b l r v e r d . m , » ^ ^ u k l 5 m ı n d a « o l R y Ç>l«nı?a benzerdl. Yan •okaklarda kumeler halinde bir takım adamlar alayı geri « ? virmcge çalısıyorlardı sanki. Bando durdu. bir kaç nota daha çaldı, sonra sustu. Çalgıcılar trombonlanyla trampetlerini kaial&rına siper eder«k saldırganların önünden kaçtılar. «Sarah. çabuk. fotoftraf makinanı kur. Ne olup blttiftinl anlıyamıyorum ama fotoğrafını çekmeliyiz. TUh, ne aksilik Guneş tam ters yerde.» «Kısa ayarla çek.» hale getirrtıgi dikkat« aUnarak, sevkedilen bu hükümle, r^nel ola rak kanunun himaye et.tigi bir hakkın ziyaına da sebebiyst venlmemis bulunmaktadır. Vukubulan reddi nâkim taleplerl, kurulda değisiklik vavMİmadan aynı mahkemeee incel.î.ie< ek tir. Pfk tabtldlr kl, red sebebinl vnrit gören hâkim veya v»Akl.ole rin davayı görmekten çeklnecekleri asli hukuk kurallarmın geregl bulunmaktadır. Ret »ebebinin varit görülmemesi halinde ise. sayet red sebebi herhangi bir delile dayandınlmıssa. talebi inre leyecek kurul, bu delilleri de *oplnyacak v« varacaftı ^onuca hör > ferekli ktrarı ittihan edeoek » fir Red sebebinln verlnde hallinde ittiha» oltınan kararlar d», c«!is hükümle birlik •ümanm çıkarlar. Güney Afrikada da ne llginç enstantene. er yakaladıydım ama f«mid«ki o zibidi adam berbat etti Blı.vor musun, ciddi bir kargaşalığa benziyor. Polis yok mü bu ulkede, kuzum?» Bandoyu dafcırmıs olan saldırganların karşısında orta okul yatirnleri kendiliklerlnden unufak olmuglardı. Saldırganlar ell KOOTII penç prteklerdi. Katolik ve Ne,toryan mezheplerlne bağlı eylemciler olduklarmı, damdaki baytınlar sonradan bftreneeeklerdi. Bu ciddı, UlkücU gençler memleketteki yenılik akunınm Yalıudilerle komünistlerin martfetl olduguna inandikIftrından btı vatan hainlerine gereken dersi verebllmek içln haftalardır hazırlanıyor, fırsat kollayarak bekliyorlardı. Kızların onca emek ve RÖZ nuruyla Işledikleri bayrak ayaklar altında çığnenirken zavallı yetim kızlar seylrcilerin bacakıarı arasından sıyrılarak kaçıp dağılmışlardı blle... Hırıstiyan militanların hedefi şimdi tam otelin onündeM arabaydı. Arabadakl modernlik timsall bayanlar kargaşjılığı RnrUnce ellerindeki öteberiyi atarak birbirlerine sokulup kalmııjlardı. Simdl «11 sopalı gençlerin saidırıya hazırlandığtnı görünce çıftrışarak eteklerini topladıklan gibl arabanm kıy*. sından yola atladılar. Hıristiyan milıtanlar boşalan arabaya dohıştu. îçlerinden blri kalabalıga söylev çekmejfe ba»Iadı. Bayan Mildred hemen onun bir resmini çekti. Ne Rüzel bir poz yakalamıştı! Gftnç ndam demokratik liderliğin tüm coşkunluğıı Içinde aftzını, kollannı açabüdiğince açmış, bagırıp duruyordu. Saldırganlar jimdiye degin bir kaç trompet dürtüşU, btr kaç davııl degnegi dışında ciddi bir direnmeyle karşılajmımı». lardı. Ne var ki *imdi kalabalık taraf tutmağfi başlamı? gibiydi, Kendi aralarında yer yer yumruklaştıkları gÖrülUyordu. Daglık bölgelerden salt bayram için gRİmi? olnn bir jrrup, durumun daha da çiddetlenmeslnden coştular ve ıçinde şlmdi salriırganların bulundufeu arabayı devlrmege karar vererek dayrandılar. Arabanın çBvrsgi birden anababa gününe döndü. Demin demev veron genç Nestoryan indirildi ve aalan poit. larınR bürünmüş dev yapılı, sırım gibi bir genç zenn arabanm içinde tcpinerek oynamaga başladı. Arkadaşlan ve halktan kimileri şarkılar sbyleyip el çırparak, k«ndıleri de tepinerek onm t«mpo tutuyör, eşlik ediyorlardı. Bu hayhuydon hiç etkilenmeyenler yalnızca arabaya ko5Uİu duran ve hiç kıpırdamaksızın öylece geviş getiren öküalerdı. • Çabulc, Sarah, bir film daha uzat bana! Kuzum, bu Ulk»de geıçukten polis yok gallba...» Dcrken otorite kendini gösterdi. tmparatorluk locasının bulundugu yönden Ustüste bir kaç el tüfek ateşi duyuldu. Kurşunlardan bırı damın korkuluguna çarptı ve havaya bir çimento lozu kaldırarak îngiltz kadınlarımn bajlarının Ustünden vınlayıp geçtı. Bir yaylım atejl daha. Hanımların bir kaç metre ötesine tak diye blr ?ey düjtü. Olup bltenl daha tam kavrıyamamı.'j olan Bayan Mildred uzanıp sıcak maden yuvarlağı, aldı, evlrip çevirdl. Birden, sokaktan t.i* korku çıftlıkları yukselerek nal 9«kırtılarına karıştı. Mildred'le Sarah tek kelime konuşmadan yer* yattılar ve yuvarlanarak parmaklıgın siperlne yapışırcasına siodiler. Parmaklık alçak oldıığundarı boylu boyunca ve yamyaası yatrnak zorundaydılar. Hiç rahat bir dunım değildi bu. Mildred bir yastık çekip almak İçin tam kolunu uzatınken ona göz dağı vermek istercesine g«ne aşagıdan atsş açıldı. Kadıncağu kolunu henıencecik geri çekti. Dcrken ateş sesleri kesildl ve ortalığa deminki curcunadan da ürktitUcil olan bir garlp seasizlik çöktü. Mildred dehjet ve inanmazlık dolu bir Iısıltıyla, «Sarah, yanımıza düşen »ey KURŞUNDU,» diye tısıldadı. «Bıliyorum. Kuzum sus, yoksa genn ba^layacaklar.» Sarah'ın bilegındekl kol saatine göre tam yirml dftkika ikl kadın kızgm damın ustunde, parmaklığa yapifik durumda yattılar. Derken Mildred öbür yanına döndü. «Rahat dursana, Mildred, gören olacak!» «Ne yapayım, sol bacagım knlçadan ajağı tutuldu. Daya» namıyorum. tsterlerse ateş fdip vıırsunlar. «Mildred!» «Aa, canıma tak dedl artık. Hem galıba ajagısı yatıjtı. B « t ki odamıza dönebiliriz.» İngilterenln barışçı bozkırlarmda, çok eskiden k u izcilerln oynadığı bir oyunun sönük anıları Bayan Mlldred'in belleglnde kıvılcımlanmaiSa ba?lamıştı. Baçmdakl güneş şapkasını usıılca çıkardı, kolunu uzatabildiğince uzatarak şapkanın tam tepeainl parmaklığın Ustünden gösterdi. Ateş eden ya da bir ses çıkaran olmadı. Bunun Uıerine Bavnn Mildred sonsuz blr sakınmayla, usul usul ba$ını kaldırmağa başladı. «Delirmesen«, Mildred. Gizli nijancılar olabilir.» ÜYELERI, BAKANLAR KURULU'NCA GÖSTERÎLEN ADAYLAR m ^ARASINDAN m SEÇÎLEN BİR MAHKEMEYE, "TARAFSIZ,, MAHKEME GÖZÜYLE BAKABtLMEK OLANAK D1ŞIDIR ve atanamazlar. Ancak bu sUre lçerlsinda görevlerde herhangi hlr Mbeple bosalma oldugu takdlrde... 15 gün içinde atamalar yapılır.» Bocalmaya örnek oİBrak Kanu nun gerekçesinde «süreklı hastalık, olUm, ıst.ifa gibi «ebepler» gösterllmlsti. tSüre güvencesı» elbett« yprin dedir. Fakat kabul edilen sureıiin kısalıgı karşısında yeniden nday gösterilmemek kuşkusunun etkisini arttıracagını kabul etnıek gerekir. Aday göstermek yürütmenin, yürüfme de iktidarın elınde olacagına göre, siyasetin bu yolla Adalete sızması yolu açılmıs ola bıleoektir. IASFİYE ç) Tasfiye: Her üç tasarıda aday ımulü israrla muhafaza edil mışti 73 sayılı tasarının perekçesı şudur: «Devlet Güvenlik Mahkemesine yapılacak atamalurda, her boş yer için Bakanlar Kurulunun bir mısli aday göstereceği, aiamaların bu adaylar nraamdan, maddede açıkca ifade edildigı (ızere, başkan, iki asil ve bir yedek iiyenın Yuksek Hakimler Kurulunca; cumhuriyet savrısı ve yardımcılannın Yüksek Savcılar Kurulunca; askeri hâkim ve askeri savcı yardımcılannın da O , kanunlarında 7 gösterilen ınercilerce yapılacagı derpis olun maktadır. Devlet Güvenlik Mahkemelfrl ne atananlann Uç yıl için atana rıleoeglni ve sonrakt bes gün İçin de de yetkili kurul ve mercilenn atamalan yapmaları gerektığıni ifade etmektedir.» O halde sistemln muhafazasında direnme bahis konusudur. Bu na bir de •tasfiye olanagı» eklemel: istenmektedir. 7.'! sayılı tasarıda yer alan <geçıri madde> su hükmU ihtlva etınektedir: «Geçic.1 Madde Bu kanun hülcumlerine göre: Devlet Güvenlik Mahkemelerinin kurulması ile mahkeme baskanlıgına, asıl ve yedek Uyeligine, Cumhuviyet Savcılıgına ve Cumhuriyet savcı yardımcılığına yapılacak atamala a ilişkin uygulanıa. kanuuun yü rürlük tarıhınl takip eden 30 gun içerısinde tamamlanır. Yukarıdakı lıkra geregince Devlet Gıivenlik Mahkemelerlnin kurulmasına ve atanacaklsrın go revlerine başlamasına kadar, movcut Devlet GUvenlik Mahke nieleri ile, bu mahkemelerin başkanı, asıl ve yedek Uyelerinin Cumhuriyet Savcısı ile Cumlıuriyei savrı yaiflıınrılarının görev yetkileri devam eder.» Kanun 1973 yılında yürUr'tlge Kirmış, bazı güvenlik mahkeme lorl ve yargıçları «siyasal iktı dar»da nıakbul sayılmamısla.'dır Ru geçici maddenin tasfiye olanagı sağlamak amacı ile düşünul rlugu bellidir. Bu maddenin sev ki daha «siyasi Lercih>>in etkili nlmHsı islcftlııı açıkça kinıtla maktadır. 72 ve fi.> sayılı karar larda böyle blr geçici madde ou lunmamaktadır. Bir misli adaydan ancak birini seçmeye mecbur tutulan Yüksek Hakimler Kurulunca yapılan atama, bu kurulun tasarrufu sayılamaz. Hâkimi esasında yürütme «tâyin» etmiştir. Yüksek Hakimler Kurulunun yetkisine, Anayasanın bu şekilde, müdahalesi Usul Hukuku ilkelerini ihlâl etmiştir. letin uygulanması İle görevli olanlar bu gerçegl yakından blimektedirler. Genel Usul Hukukuna gbre «ha kımin reddi talebüıe mensup ol dugıı mahkempçe kaıar vpruir» (CMUK. 26). Fakat reddclunan hakim veya hâkimlcr katılmaksı 7Hi mahkemenin teşekkUl etmesi kabil olmazsa red talebi hakkuvia, kaıv nria ^österil f 'n bir başka mahkeme, talebi karara bnglar. Halbuki «Devlet GUvenlik Mahkemeleri Başkan ve uyelerinin reddine Uair olan lstem ler, KurııİH kalılan hâkımlerde, degişikllk yapılnıaksızın, bu mah kemece ıncelenir.» (J) Sıkıyönetim: tleri sürülen kuşkulardan biri de $udur: «Dev let Gtlvonlik MHhkemelcri Sıkı ydnetim rejlminl sümklı kılacaktır.» (Sazak, D. Yont ülus 27 temmıız 1976), «Gün gellr Devlet Güvenlik Mahkemeleri, onu kuranlar için bile güvrn d^gil guvenslzHk ögosı olaıak, Ulkenın slyasal vc dUsünsel atmosferl ÜTerinde Demoklcsin ılıcı gibl sallanabllir. Sivil Sıkıyönetim r» Jiml bir ülke içln Askfrl Sıkıyö netimden bin lcat duha tehlikell dir.» (Velidedeoglu, H. V. Kutsal Görev, Cumhuriyet 18 ı*mmuz 1978). «Mahkemcde sivll ıitklrMorln yanı sıra askerî hAklmlerln yer alması da olagRnüstü koşulUrın UrtlnU olan sıkıyönetim maj.kemelerine bir çeşit .ovamiılık anlamını tasır» (Alacakaptan, U. 7 gttn 27 haziran 1973). Anayasamız «olağanüstd halla ri» tanımlamıs, dolayısıyli .ınır lamıctır. ÜstU kapali biçimde «sUreslz sıkıyönetim»e dönüsen bir anlayıs demokratik Anaynsa hukuku ilkelerine aykırıdır. Aynca olavına göre sıkıyonetime karar vermek yetkisinden fera» gat de mumkün dfgildir. İHTİSAS MAHKEMELERİ (I) thtlsas Mahkemeleri: Devlet GUvenlik Mahkemeleriniı lehlndekl dUşüncelerden birlsı de bu mahkemelerin bir^r iv*,isa» mahkemesl olmasıdır: «TUrklye' de ihtisas mahkemeleri yalnız Devlet Güvenlik Mahkemeleri değıldir. l s Mahkemeleri, .asın Mahkemeleri, Ticarat Mahkemeleri ve emsali mahkemeler vardır» (Erer, T. 22 temmua 1978, Son Havadis). Ru düşunce teknlk açıdan da dogru sayılamaz. Ihtisas mahkemeleri hâkimlerinin atanmasm da hiç bir öıellik yoktur, onlarda bütün hakimler gibl atanır lar. İhtisas mahkemelerıne giden işler bir ihtisas saglayaonk kadar Mnırlıdır. Devlet GUvenltk Mshkemelerlne giden işler o kadar bırbirinden ayrı, o kadar geniş ve o kadar takdiridir ;i, «d'g<rle ri gibi bir ihtisas mnhkemesi» iddiası içtenlikle bağda^amaz. ÇÖZÜM YOIU ® Çri7üın Yolu: «Yarıl Anaya sanın hangl hükmü, hangıstno yeg lenecektlr? Yoksa, Anayasada bl n ötekinden daha geçerli, daha bağlayıcı olan kurallar mı vardır? Hukuk çerçevesınden hiç taşmadan bu sonılara verilecek sağlıklı cevap judur: Herhangi bir hukuk metn! gibi, Anayasanın kendisi de, ancak ttlmü gözöniın de bulundurularak vorumlanabilır. Bızım Anayasamıza tümıylft bakıldığında, bu me'nin terne.I ozelliftinin, batılı anlamd» humık devletlni bütün gerekleriyle ülke mıze getirmek oldugu harkcsçe gdrülebilir. lşte \^ayasadaki her düzenleme bu açıdan degerlendi rılmelıdir. Elrettfc hu değerlondirme keyfı bir ışlcm depildir. Bu lejjer lendirmoyı, her kHrternede, hangi mercilerin yapabileceğı ve ner kademede bunun sonuçlarınm ne olacağı, ancak çetrefil hukuk tnr tışmaları sommda saptanabilir. Bir hUkmlin Anayasada yer nlması ona tartısmasız bir hukuk üstunlüğu sağlamağa /etmez. Urneğin, Anayasanın baska hilkdm leriyle çelişmemek gibl başka hukuk özelliklerl rin taşıması ge rekir. Devlet Güvnnlik Mahke melerlnin kuruluşunun Anayasa(Devami H nayfadn) . Anayasanın 7. maddesinde yer alan «yargı yetkisi, Türk milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır» kuralı ile bu sistemi bağdaştırmak mümkün değildir (UEVAM1 VAR) Anayasanın 7. maddesinde yer alon «yargı yetklsı, Türk Milletı adına bağımsız mahkemelerce kullanılır» kuralı ile sıstemi bagdaştırmak mUrnkün olamıyacaktır. Bir nılsli adaydan, ancak blrmi s,eçmeye mecbuı tutulan Ytiksek Hakimlcr Kurulunca yapılan atatnu, bu Kurulun tasarrufu aayüamaz. Hakimi Esasında yürütme «tayin> etmiştir. Yuksek Hakimler Kurulunun yetkisine Anayasarun bu şekllde mtidahalesı Usul Hııkuku ılkelerinı ihli'ıl etmışUr. B.ıkanlar Kurıılunıuı hor İkl adayını da, YUksek Hakimler Ku nılu. reddrdıp ycnıden aduy Krts terilmesini isteyebilmolidır. Ana yusada bunu engelleyen bir hüküm yoktur. Adalet Bakanı, gerekll gftr(iiıfiü hallerde, Yuksek Hakimler Kuruluna başkanlık eder. (Anaynşa 143/6). Bu huküm degiştırilmeden evvel Adalet Bakanı toplantılnra katılabilir, oylamaya katılamazdı. Devlot Güvenlik Mahkemeslne Bakanlar Kurulun ra grtsterllen adayların seçimi vo atanması lşlrmlerının gorüşülecegı toplantılara Adalet Bakanımn katılnıası halinde «Yargımn bağımsızlığı» anlamını da verilecektir. O halde /argı çevrnsi «kararname» ile tayin ed:l cek ve degiştirilebilecektir. Bu tâyin ve degisikllgin gorlllmekte olan bir davanın istenmeyen nıahke meden davayı alıp istenen ınahkemeye vermek glbi bir sakınca doguracagından kuşkulanmnk haksız degtldir Burada «tabii lıa kım» kavramına aykırı düşen bir nltelik göze çarpmaktadır. Bu sakıncayı önlemek için yasal bir tedbır mümkundür. 6) Hâkimın reddi: Kanunun 25. maddesi hükmü söyledir: «Devlet GUvenlik Mahkemesl Başkan ve Uyelerinin reddıne dair ist«mler, Kurula katılan ht kinılerde degişiıdik yapılmaksızın bu mahkemeee lncelenir. N ' ^ ı n reddine ilişkin kararlar aleyhıne itlraz edllemez. Ancak esas hlikünıler birlikte temyiz o'.unabilir.» Kanun ve tasanlarda gerekçe şöylece açıklanmıstır: «Tatbikatta davaların sürüncomede bırakılması ve hAkıın'enn yıpratılarak, bezdirilmesl maksadiyle kötuye kullamlan hak suııstimallerini kesin bir sekilde bertaraf etmek İçin. madde sevkedilml$ bulunmaktadır. özelllkle çok sanıklı davalarda, her celse bir veya bir kaç sanık veya müdftfi tarafından dpğlsık şekillerde de tacarlanan blr plan dairesinde tevali eden maksnH) reddi hâkim taleplerinin, davu dosyalarını mahkemeler arasında defalarca gonderılme vt« iadolenne yolaçtı^ı ve büyiik ölçüde dayaların sonuçlandınlmasını güç te temylı «dilebilecek ve bunu Yargıtftyın, bu mahkemelerc* ve rilen hukUmlerln temylı ınsrcıl Ceca Dairesi kesin olarak »onu ca bağlayacaktır.» Ksnunun bu hUkmU usul hukuku ilkelerine tUmden aykırı s mektedir. Böylesine usul nukııkuna aykırı hUkümlerin kabulUne Anayasanın «deglsik) 36. n ad desinden gelen bir zorunluk UsünUlemez. HAklmin reddi ml*es seseslnin hukuksal niteligini ltiçümseme UrunU olan bu htikma Ihtiyaç da yoktur. Genel kunc.ar yeterlidir ve tHakkın köHlîe kul İRnjlması.nı esasen Yargıtay lçtlhadı b«rtar«f etmiştir. HAKIMİH REDDİ Yukanda açıklanan konular karşısında hiklnıın reddi, Dc.vlet Güvenlik Mahkemelertııde buyiık önem tasımaktadır. Bu ne denle hâklmin reddi hakkında kı sıtlayıcı hükUmler bu mahk.me lerin demokrattk adaiet 'lkölerinın dışında kalması gibi b<r s o nuç yaratmaktadır. «Mahkemelprin karar ve hükümlerinin ai« kadarlara itaat ve hürmet telkın eylemesl bunları verenlenn, âdil olmalanm, tarafgirlik çüphesinden azade bulunmalannı icap cttirir» (Prof. B. Kantar, s. 38). Sanıgın red hakkı kıııtlanır sa hiç bir mahkeme bu görünü mü getiremiyecektir. Bir kurulu sa mahkeme demek. yeterli dejtildlr. «Mahkeme» olmak için gerekll kosullsrı kendlnde toplamamıs blr kurulus, bir >üra sonra çalısamaz hâls gellr. Ada TiFFANY 6EBÇ6K 3(12. M\\CEU ÖÖ) rerı (CIM CANtl . ./ GARTH ve c ecuvt aASLAE 'yOt OONANMASNM AMTK Ç UVGUN ö Sİ.LER.Ç 0 0 BUZGAB GEMILERI D < OS ÜZEBİNE ITOHN BUDAUAR AUCSAt. C? ALAOM V/ER/M Ü nuauz V f