Katalog

Mao: Büyük bir siyasal lider, etkin bir kuramcı Mao, yaşamının 62 yılını yoğun siyasal mücadele içinde geçirdi • MAO, 1959 DA DEVLET BAŞKANLIGI GÖREVİNt LUİ ŞAO Şl'YE BIRAKMI? VE SADECE PARTİ BAŞKANLIuINI USTLENMİŞTİ ÎLK EŞİNDEN OLAN OĞLU, KORE SAVAŞINDA ÖLEN MAO'NUN IÎÇÜNCÜ EŞtNDEN İKt KIZI BULUNUYOR. A A aralık 1SQ1 tarıhınde Çın ın A n Hunan eyaletırdp orU h tllı bir aılenln çocugu olarak dunyaya (telen Mao Çe Tung altı ya^ında tarlada çalışmuya başladı 8 y ı^ındayken ılkokuıa başlayan Mao, o donemdeki her Çinli ço cıık gıbı anlamaksızm Konfuçyüs'un dıze lennı ezberledı Açlıktan ısyan eder> bir kovlünün a«ılma ola>ı 15 yasındakı Mao yu çok etkıledı 1911 yılında oğrpnımıne ara ve rerek orduya yazılan Mao 6 < sonra isü y fasını verdı 1P1S yılUnnda Çın edebiyatında Ronesans akımını başlatan Cen Tu Hsıu \p Hıı îjiırı ın eserlprını okuvup etkılc nen Mao, daha sonraları Kuomıntang (Mıliyetı,i Partı) ve Çın Komunist Parti sının ilk nüvelerınin oluştugu Yeni halk Toplıılugunu katıldı 1918'de oğrenımınl tamamlamak Içın Pekın e gıd»n Mao, erada Çm Komdnist Paıtisını beraberce kuracakları Lı Ta Çu ıle tanışlı Pekın Ünıversıtesıni bıtıren Mao daha sonra mılliyetçi bir general tarafından oldurtılen Ik eşı «ve en büyuk aşkım» dıje tanımladığı Yang Çang Çı ıle evk'ndı Çeşıtlı dprgılpr v ıvınlamaya baslavan \e Hunan Evaletı valısmp karsı surdurü len mucadeleye katılan Mao, ük kez güvenlık kuvvetlerı tarafındnn aranmaya başlandı Bu arada lıbpr ıl demokrrtjk ço rüşleri olan Mao, Kautsky nın «Sınıf Sa vaşnnı va MantEnpt^K'ın «Komunıtst Manıfpsto»sunu oku>arak etkılendi 1921 yılında Şanghay da 11 arkariaşı Ile biıhkte Çın Komunist Par tısı'nl kuran Mao, daha sonra Hunan a ciondü ve burasını devrımtl eylem lenni sürdüıduklerı bır us olarak kul l.ınctılar Hunan da Mao Lıu Şao Şı ıle karşılaştı Hunan d.ıkı \onelıine karşı ej lemlprını sürdılıen ogrotmen Mao, ayma sendikalarda pğıtim semineılprmdp gtırev uldı Mao Şanghay Konfpransı olarak bı Imen ÇKP Buınci Kımıltavı'nda Hunan delegesı olaı k katıldı Hunan Eyaletine dönen Mao 20 den fazla köy derneklerl kurdıı Mao 1923 yılında Tum Çın Koylü Birligı Baskanı oldu ve köylülerin devrımeı gurunu belırleyen ilk oserını yazdı 1927 yılında Kuomıngtang ın ve o 7nmankı Çm'in güçlü lıderi Çan Kpy Şek ulke ıçindeki komtinıstleri e/me kararı alınca Mao, Çu Teh ıle bırhkte kendilprıne baglı bıılıklerı al ırak 2 hın kı^ılık Kızıl Ordu'yu kurdu Hunan eyaletınrtp ilk kez çin SovyeUınl kuran Mao eva let çapında bır toprak reformu usguladı 1931 yılında yapılan «Çın Sovypt. Ku nıltayında Mao Çın Sovyet Cumtaurıyetı Başkanlığına seçildı 19331934 yıllarında Çan Kay Şek kııv vetlerı tarafından bo/gıına uğıatılan Mao ıkıncı eşl ve arkadaşları 1934 yılının ocak ayında 10 bin kılometrelık .Uzun Yürııyüş. düzenledi «Uzun Ylıruyu:j.ten sonra Mao Çin Komunist Partısının yonetımını resmen eline aldı 1930'larda Çın'ı işgal eden J ıpon kır pflertne karşı Çan Kay !?Pk yonptlmındeki mıllıjetçl Kuomintangla birlikte çarpışan Mao laponların Ulkeden sıirulmesınden sonı a (.an Kay Sek ıle yeniden mucadeleye başladı Bu donemde Savaş Taktığı» ve .Yeni Demokrası. adlı kıtaplarını ya/dı r 1941194> yıllarında Japonlıııa kai'ji ittlfak vapılan Çan Kay Şek yonetımı ile geıgınlık gıderek arttı ve ıg Miva> VPnıden patlak verdı lg savas ÇKP nın 7aferı ıle sonuçlanınoı mıllne çılerın lıderı Çan Kay Şek Taıwan a <ıa(,mak roıunda kaldı r 1 ekım l'"")dT >fi y ı«.ındakl Mao Çe Tung, Çın Halk Cumhurıyeü Devl«>t Başkanlıgına gftnıldı 1949 \ılında Moskova'ya gıtlcn Mao, Sovvetler Bnlığı Devlet, Başkarı Jozef Stalın ıle Çın Sovyet dostluk ve şbırlıği anldşmas'nı ım/uıadı 2U eylul 19 ı4 te Çın Halk Cumhunyelının y>nı Anava^av \uiuiluge RIIIIKP Çın Halk Danı^ma Merllsı Mao yu vtnıden Devlet naşkanlığma getııtlı Aynı zamanda ÇKP Genel Sekreterl'gı yapan Mao Çm'dPkı son olu^umları se\jetmekle yetınen 50 bın aydının sosyalrmp kazandırılması ıçın lü'ıS yılında «Yüz çıçegın açsm. kampanvas.nn baslattı 106669 \ılları ara>ında Başkan Mao devnmın sürpklılığını saglamak VP Çın halkıru egltmek Buyuk ProİPter Kültur Devrunıne o ıruluk ettı ve hulkm des teğıni sagladı 19')9 vılmda Devlet Başkanlığı görevıni Lıu Şao Şı'ye bu kaıı Mio nun res mi gorevi Çln Komunist Partısi Merkez Komıtesı Başkanıydı. Mao'nun "Kapitalizme geri dönüş,, tezi Kültür Devrimi ve ÇinSovyet çatışmasının temeli oldu ao Çe Tung'un Marr ve Lenini'n temelleri uzerınde Çm ın toplumsal yapısına ılışkm olarak getırdlği kuramsal görüşler, dunyanın dığer kesınılenndekı ızleyıcıleıı tarafından Marksıst Lenınist teoriye katkı olarak nıtelen miş ve önee «Mark&ı/m Lenınurm Mao ÇP Tung duşuncesı» bıçıminde bir formUlasyonun, (tetırilmesıne, duha sonra da «Mao Çe Tung dııçünrpsı, çağımızın nidrksizm leninızmıdır» KO rüşüyle bırlıkte, sadece «Mao Çe Tııng duşUnee8i»nden söz edilmesme yol açmıştır Mao'nun go rüşlerı. Çın Sovyet çatışmasmda ÛA kuramsal temeli oluşturmuştur. Mao Çe Tung ııu genış tartışmalara yol açan özgün kuramsal görüşlerı ozelhkle «Ktfylü sonı nu», nGerılla savası», «Ulusal demokratık devrim», «Felsefi sorunlar» ve «Sosyalıst bır top lumda kapıtali7me gprı donüş ola*ılıgı» konuların da yoğunlaşmaktadır. M KÖYLU SORUNU Mao Çe Tung, feodal ve yarı feodal bır va pının egemen oldugu Çın toplumunda devnmın temel gucünun kalabalık köylü kıtlelen olmaM gerektığı gorüşunü getirmis ve Çın Komunıst Partısi içinde o donemde egemen olan çızgıve karşı Hunan dakı Koylu Haıeketı Üzerıne Rapor» (mart 1927) adlı çahşmasmda savunmuştur Mao'nun köylü sorununa verdığı ağırlık, once Stalın, daha sonra da baç.ka Sovyet ve Batıh marksıst kuram cılar taıafından Çtıı devrımının bır «Koylü devrımi» olarak nitelenmesine yol açmıştır Mao Çe Tung. gerek Japon ışgahne, gerpkse Çan Kay Şek'ın teknık ve sayıca Ustün bırlıkleıı ne karşı savaş donemlerınde kırlık alanları esas alan bır gerilla savaşı kuramı geliştırmıştır «Harckât llkclerlmiz sıınlardır 1. Önee dağınık ve kiiçuk düşntan gruplarına saldırın: toplu ve güçliı duşman gruplarma ılalıa sonra saldırın. 2 Önce kuçuk ve orta büyukluktckl kentleri <e Renlş kırsal lıolgelpri alın, bıiMik kent leri sonra alın 3. Dusmanın gurünıi ynkptmrıi ana amarı mız olarak bllin; bir verl va da kentl alma M va da elde tutmayi asıl amaı «•dımnp vin 4 Kazanarağınırdan emln olmadiğınu savaslardan kaçının...» (Şimdikl Durum ve Gorev lerlmlz, aralık 1947) Mao, aldı. 1921 'de ÇKP'nin kurucuları arasvnda yer 1'Ö5 te Parti Başkanlıgına seçlldi. Çınll yönetıcıler, Arnavutluk Emek Partlsl ve dünyanm çpşıtlı Ulkelerinde aynı çizgıyi ızleyen sıvası orgutler tarafından savunulan bu gorüşlere karşı Sovyetlpr Birlıgı, sosyalist Ulkeler ve diğer Komunist Partıler de şu görüşleri savunmaktadırlar • Çin'de vönetıme egemen olan Maocu klik, Ulkeyı sosyalızm yolundan Uzaklaştırmıçtır. ••Mao Çe Tung düsüncesi» marksumle ilış kısl olmayan, köylu sosyali7mıyle mıllıyetçılığin eklektık bır bileşiminde oluşan bir ideolojidır • Çinli yönetıcıler, Sovyetler Bırlıği ve diğer sosyalst ulkeler konusunda aynı Batıh kapıtahst yönetımlenn temsilcilprinın ağzıyla konuşmakta, Batıdaki antıkomunist ve antıSovyetık gorüşleri tekrarlamaktadırlar. • Çın, Sovyetleı Birlıgı'nt e«;as duşman alarak ABD ve Batı emperyalızmiyle aynı safta yer almakta, Batı Avrupa'da ABD nın denetımındekı >.ATOyu, Asya'da ABD'mn en yakın muttefıki Fatı Pakıstan'ı; Afrika da da Angola olayında göruldıiğü glbı ABD'nm desteklediğı siyasal guçlerı desteklemektedır. • Çın, «tkı super devlete karşı blltün dıger ulkelerın mutadptesl» gıbi bır sloganla hem Uçun cll dünya Ulkelerindeki bağımsızhk mücadelelerlnı gerçek hedeflerınden saptırmaya çalışmakta hem de onlara kendl dar milliyetçi polıtıkasını benimsetmeye uğraşmaktadır • Çın, silâhsızlanma ve detant'a karşı çıkarak savaş kışkırtıcılıgı yapmaktadır (Dıs Haberler Servisl) MAO; ASKERIİK, AIANIARINDA SANAT FEL5EFE VE OZOUH OORÜŞIER CETİRD) ÇKP'nin üst kadrolarında önemli değişme beklenmiyor MAO'NUN FJI ÇİANG (tNG ONDERliGiNDEKi SOl KANAT ETKiNliGıNi KORUYOR ao Çe Tung'un ölümüyle Çin Halk Cumhurıyetı nde lıderlik sorunu ön plana çıkarKen Basbakan Çu En Lay'ın blümünun ar dından başlayan ıktidar mücadelesınin de hızlan ması beklenmektedır Mao nun oltımuiıle boşalan Çın Komı*nist Partisı Merkez Komıtesi Başkanlığı içln en güçlU aday olarak Merkez Komıtesı'nln en genç üyesı olan 40 yaşmdaki Wang Hung Wen ın adı geçmektpdır Çın Komunıst Partisı yonetimlnde halen et kın olan sol kanada bağlı Wang'ın genç yaşının, yaşlı kadrolar karşısında bir engel nitellğı tasıya bileceği de çeşıtlı gozlemcıler tarafından behrtıl mektedır. ULUSAL DEMOKRATİK DEVRiM Mao'nun genış tartışmalara vol aean tezlerin<lpn bırl de «emperyalizmin egemenlıgı altında olan ve yarı feodal bır vapıya sahıp ülkelerde» sosyalist devrımin farklı bir çİ7gı, iki aşamalı «ulusal dpmokratık devrim» ya da «Ypni demokratık devrim» çizgısini izleyeceği gbrUşüdüı. «Çin dovrlmlnin tarihsrl gidişl içlnde İki ariım atma 70runlulıığu vardır: tlk once denıokratlk devrim adımı, Iklnci olarak da sosyulist devrim ndımı; bu tkt sureç, niielik bakımından birhirinden rarklıdır. Rurada snz konusu olan demokrasl eskl kategorlye ffirmez, eskl Uemokrasl degUdlr; ycni kategorive gırer, VPIIİ demokrasidir.» (Yeni Denıokrasl, ocak 1940 > Mao'nun bu gbrüştlne göre, ulusal demokratik devnmde düşman, emperyalızmle buyuk toprak ağaları, devnmı gerçekleştireoek olanlar ıse işçl sıtufı onculüğünde, kuçük ve orta köylü, ulusal burjuvazı, küçük burjuvazidır . «Çln demokratik devrimi, ulusal devrimi gerçeklcştlrmek I(,ln emperyalıst ynnctımln ve onun Çln'dekl uşakları toprak ağalannın yıkılmasından ve toprak ağaları sınıfının kovluler Uzerindekl feodal somurüsunu yok «•tmek iı,l toprak devrlminin tamamlanmasından oluşmaktadır» (Kizıl Siyasî Iktidar Çin'de Nasıl Yaşayabillr, 1928.) Mao'nun lc)3fa ve 1037 yıllarında yazdığı «Çelişkı üstüne» ve «Pratık UstUne» adlı makalelerinde gehştırdıği, diyalektik materyalizme ıhşkm gorüşler de Marksıst çevrelerde genış tartışmalara yol açmış, kımı dUştlnürler tarafından Marksizme onemlı bır katkı olarak nltelenirken, kımılerince de «antımaıkslst», «mekanık», «ıradecı» goıuşler olarak eleştırılmıştır Mao Çe Tung, bu makalelerınde «aynı anda vaıolan çelışkilerden bırının dlğerlerınden farklı, temel ve belirleyicı olduğunu, her çelışkının bır aslı, bır de ıkıncıl yanı bulun duğunu, çelişkıleım eşıtsız gelıştığıni, sureç ıçinde çelışkının ıkı yanının bırbırıne dönüştüğünü» anlatmaktadır. M Çeşitli kaynaklar, Çln Komunist Partisi Baskanı Mao Çe Tung'un ardmdan lıderlik sorununa bır ço7üm olarak, parti liderliği ile devlet yönetimınm tUmüyle ayrılmasırun duşünuldüğünti rle kaydetmişlerdır Buna gore genç sendıkacı Wang Hung Wen parti başkanlığı görevine getinlırken, halen başbakanlık gorevını yüruten Hua Kuo Feng devlet baskanlığına getırilecektir Çin'de dev let başkanlığı görevıni yuruten General Çu Teh' ın temmuz ayında blmesınden bu yana gorev Çin Komünlst Partısı'nın yetkılılerınden bırı tarafın dan vekaleten yurütülmektedır Mao nun ardından Çin'de tek lıderın ağırlık taşıması geleneğinden, kollektif vonetlme geçilmesl olasıhğı kuvvetll gö rulmektedır Gozlemcılertn bir bdlUmU Basbakan Çu En Lav'm 1976 ocağında olumuyle başlayan ıktidar mücadelesınin kızışacağını belirtmekle bırlıktp parti ıçinde ve devlet yönetimınde Komunist Partı sol kanadının etkm olduğuna dikkatı çekerek, Mao'nun ölümünün Çın'ın ıç ve dış politıkasında onemli degışıklıklere yol açmayacagı gorıişünde bırleşmektedirler Çu En I^ay'ın öllimünün ardm dan Komunist Partı ve devlet kadrolarında önem lı bazı değisiklıkler yapılmıştı Diğer bazı gozlemoıler ise parti içlndekt sağ ve sol kanatlar arasındaki uzlaşmazlıkların, Baş kan Mao'nun blumüvle daha da kesklnleşecegi ve bu yondeki gelışmelerın U!ke ıçinde buyük siyasal karışıklıklara vol açabılereğı gorüşünü savunma* ta ve gelecek avları «Çın yönetıcileri ve halkı ıçın, ulkenin kuruluşundan bu yana en önemil deney» olarak nıtelemektediıler SON 10 YILDA ÜÇ BÜYÜK HAREKET Çın'ae Komtlnıst Partı nın ıçindeki radikal v» ılımlı gruplar arasındaki sürtüşme 10 yıl önce Başkan Mao tarafından başlatılan Kültür Devrimi ıle açığa çıkmış ve aradan geçen yıllar İçinde zaınan zaman daha da keskin bir nitelık kazanmıştn Mao Çe Tung taratından •devrimin sürekliligl ne saglamak ıçin halkın harekete geçırılmesı» sloganıyla başlatılan Kültür Devrimi vıllarında revızyonıst olarak nitelenen Devlet Başkanı Lıu ^ao !?i onderlığindekı grup paıtıden tasfiye edılmış ve partı kadrolaıınm co 75 yeniden eğitllmışti. Sağcı olarak nitelenen Liu Şao Şı grubuna karşı yürutülen bu muradele snasında Çin Komü nist Partiaı İçinde solcu olarak nitelenen b)r bas ka grup güçlenmişti Bu grubun liderl olarak ortaya çıkan Savunma Bakanı Mareşal Lın Piao, 1969 yılında yapılan Çın Komunist Partısi 9. Kongresinde Partı Başkan Yardımcılığına seçilbiş ve Mao'nun halefı olarak ilan edilmiştl. Kültür devriml'nin ilk yıllannda halkın eğıtiminde çok etkllı olan ve oğreneılerden oluşan Kızıl Muhafızlann yetkılerı ise, Devrım'ın son za manlarında Devrimcl Komitelere devredilmiştir. Kızıl Muhafızlann tasfıyesınde onemlı rol oynayan Lin Pıao ve grııbu ise, Çin'de son 10 yıl ıçınde görülen ıkinci onemli siyasal hareketin başlamasına vol açmıştır. IKİNCİ MÜCADEIE 1970 yüı sonlarında Mao Çe Tung ile Lin Pıao ve grubunun arası lyıce açılmış ve gelişen olaylar Lin Pıao'nun da tasfıyeslyle sonuçlanmıştır. Çın resmi haber ajansları, Lin Pıao ve yakın çahşrna arkadaslarının 1971 eylülünde Başkan Mao'ya karşı dilzenledlklerl başarısız bir darbe girişıminın ardından ülke dışına kaçarken, ııçağın Moğolistan Uzerınde duşmesı sonucu Lin Piao'nun öldüğünü açık "mıslardır Bundan sonra parti içinde Lin Piao ve Konfiçyus'un sert bir dılle eleştirilmesine dayanan bir kampanya başlatılmış, bu kampanya sırasında parti içındeki sol kanadm etkinlığl azahrken, KU1 tur Devrimi sırasında gorevınden uzaklaştırılan parti yetkılilerı eski gorevlerıne yeniden getirilmışlerdır. «Hatasmı kabul ettikten sonra özeleştiri yaparak» yeniden eskl görevlerıne getırılenler aıasmda, KUltür Devrimi sırasında Llu Şao Şı'den sonra iki numaralı hedef olan ve «bas revizvonist» olarak nitelenen Teng Hsiao Pıng de yer almıştır Teg Hsıao Ping kısa zamanda yeniden ytlksel m.ş ve Basbakan Bırınci Yardımcılığına ve parti merkez komitesi başkan yardımcılığına getırümışti. Ancak 1975 yıh sonlarına doğru Teng Hsiao Pıng'e karşı parti sol kanadı jçlnde büyüyen tepkiler, Basbakan Çu En Lay'ın ölümüyle gün ışıgına çıkmış ve Teng Hsiao Plng'in Başbakanlığa getirilmesi beklenirken, bu goreve Çın'in dışında hıç adı duyulmamış Hua Kuo Feng atanmıştır. Teng Hsıao Ping kısa zamanda yeniden yükael dski iktidar mücadelesinin tlçüncü aşamasını oluşturmaktadır. Hua Kua Feng'ın «sürpriz» başbakanlığı ile partı ıçindeki ve yönetici kadrolnrdakı sol kanat yeniden etkinliğini arttırmış ve Teng Hsıao Pıng pnrtı, yonptım ve ordudakl tüm gorevlerlnden alınarak sürçUne gönderilmiştlr Teng'ın tasfıyesı, Çın'dp Çu Fn Lav'ın tiretime oncelık tanıyan polıtikacıdan aynlınılarak1, devrımm ilk plana alınacs^ı bıçiınınde yorumlanmıstır KAPİTAIIZME DONÜS Mao'nun, ozellıkle Ç'nli jönettcilerın Sovyetler Bırlığı'ne karşı yonelttikleri eVsştlrıleıe temel olan goruşlerınden en onemlisi de «sosyalıst bu yone tımin kurıılmasından sonra da sınıf müoad"lennın süreceği ve kapıtalızme geri donuşün her an mümkün oldugu» tezidlr. «Çin'de tnulklyet duzeni bakımından baslıc» sosyallst dünuşum tamamlanmış \e oncekl devrim donemlerinln ozgul nıtflıı;! olan geniç kapsamlı, calkantılı sınıf mucadeleleri son.ı crıniş bulunnıasına rağmen.. sınıf nıucadelesı asla sona ernıiş «lcjjildir. Proletarya Ue bur.fuvazl arasındakı sınıf mucadelcsi, ayrı siyasi guçler arasındakl sınjf mucadelesi ve ideolojik slanda proletarya Ue burjuvazi arasındaki sıjııt mticadclcsi uzun ve dolamhaclı yollardan ilerleyecek, lıatla zamanla daha kcskln hlc.iınlere bürunccektir Bu açıdan, sosyaliznıln mı, kaı>italizmın ml kazanacağı sorıısıı, lıp nuz gerçek anlamıvln çoziılmuş değlldir» (Ilalk Ara&ındaki ÇeHşkilerin Doğru Ularak Ele Alınması Üzerlnc, $ubat 1937). Bu görüşler bır yandan Çin içınde 1967 Kıiltür Devrımıyle başlayan ideolojik çalkantılarm, dıger yandan da Sovyetler Bırlığı'nJn, Stdlinden sonra «bur|uvazınm yonetımde bulundugu bOKjal empsryalist bir devlet oldugu» görüşünün kuramsal temelını oluşturmuştur. Çinli yonetıcilerle Sovyet yönetıcileri arasında ilk tartışma, 1957 Moskova Komunist Partiler Zırveslnde ortaya çıkmış, dana sonra Çınde kuru lan Halk komunlerı konusundakı tartışma ve 1959 Çın Hint sınır çatışmasmda Sovyetlerın «tarufsu» tavır almalaııyla gelişmıştır 1960 yılında Çın Komünıst Partisı organında «Yaşasın Lcnınlzm» başlığı altında yayınlanan bır dızl makalede Sovy«t yoneticılerınln Stalin, sosyalızme barışçı geçiş ve barış ıçinde bır aruda ya şama konularındaki görüşlerınin seıt biçımde pleş tirılmesl gergınhğı arttumı^ ve ayru yıl Sovyetleı Bırlığının Çın'deki teknisyenlerıni geri çekmesi ıkı ülke llişkilennı geri donılşü zor bir kopma su reci içıne sokmuştur. Bugun, Mao'nun görüşlerini temel alan Çinli yönetıcılenn bovyetler Bırlıği ve bovyet Komunist Parüsı hakkındaki gorüşlcrı yjyle ozetlenebıhr • iıtalin'ın olümünden sonra Sovyellprı yeni bır burjuva kliği ele geçırmış ve yeniden kapıtalızm volunu sokmustur. • feovyet Komunist Partismin ldeolojisl marksist degtl, modern revizyonist bir ıdeoloıı dir. • Sovyetler Birlığl, aynı ABD gıbl bütun dünyada emperyalıst bır politıka izlemektp ve başta Dogu Avrupa ulkelerl olmak üzere bırçok halkı boyunduıugu altında tutmaktadır. 0 Çın ıçin asıl düşman. sınır komşusu olması dolayısıyla, feovyet «sosyal emperyalizmı» dir. • İki süper devlet ol?n ABD ve Sovyetler, btl tün dunyayı ele geçlrme rekaljeti içlnde kaçınılmaz oL rak bir dünya savaşına yol açacaklardır. • Sovyetler Bırliğinin barış ve sılahsızlanma konusundakı tutumu ıçten de o ıldır, gerçek emellerı gızleme aracıdır. •BAŞKAN MAO. DOYMAK BıLMEZ BıR OKURDU, AZ GORÜIÜR BıR BELLEGı VARDL Mao'nun son siiri ÜSTÜN ZEKÂLI BİR İNSANDI. dgar Sno» bırçok Batıh gazete ve dergının muhabırı olarak 1933 de Çın e gelmış ve 12 yıl süreklı bu ulkede kalmıştır Başta Mao Çe Tung olmak üzere Çın devıtminın bütün onde gplen lıdprlerıyle dostluk kuran Edgar Snow, hıçbır Amerikalıya Çin'e gırış ıznı venlmpdığı 1960 yılında ıkıncı kez bu ulkeye gelmiş ve yine u?un bır sure kalmıştır Mao nun yakın dostu ve uluslararası bır Çin uzmanı olan Edgar Snow, «Çın U7erınde Kı<!il Yıldı?» adlı kıtabında Mao Çe Tung u şbyle anlatıyor M ao <,<• Tung, «anat ve edpblyat sonınlarıvla da yakından ilgilcnmis, 1942 >ılında «Yenan Forum»unda vaptıgı konuşmalarla, bu alandakl jcoruslcrlni açıklamııjtır. (,ençHcliHİc, klaMk Çln şilr kalıplanyla çok sayıda şiir vaznıı; olan Mao Çe Tung un, son olarak 1965 vılmda yazdıgı Ikl î.ilr 1 ocak lM76'da ilk kez (..ln basınındu ver almı>tır Aşatnda Turkçe çevirinlni sunduğumuz şilrdeki çeşıtli ad ve kavramların nelerl simgeledikleri de Çın baaınında açıklanmıştır. Buna gore «Zumruduaııka» «marksizmleninizmi». «serçe» «modern revtayonistlerl», yanl Sovyetler Blrliğl yonplltllerl ve onlara vakın goruşlerı savunan komunistlerln, «uçlu anlaşma» ABD Ingilteıe \e .SovvrtİPrin rklm 1963 te imzaladıkları. nuklecr araştırmalann kısıtlnnmasına ill?klıı nnlaşma\ı, «kı/armış patatesler vc nar gihi ctlrr» RuKİarın unlii ulusal vemegl «Kulaş»ı, yanı Knışçfv'in «sosyallzm bol gulaş yemektlr» sozunu RİmgplempktedJr. E adam. uzman bir yazar, gorunu^une ve kendısıne a? özen gosteren, ama gorevlerinl jnpmakta şasılacak kadar dikkatlı, tukenmek bılmez bir enerııye sahıp bır ınsan ve büyük bır siyast ve askert stratejdı Pek çok Japon'un Mao'yu, yaşayan Çinli stratejlerın en güçlusü olarak kabul ettığıni belirtmek gerekir » SİYASAL GRUPLAR Çeşitli kaynaklara gore bufjün Çin'de bırblr lerıyle anlaşmazlık ıçinde bulunan Uç siyasal grup vardır Bunlardan bırlncısi, daha önce Çu En Layın onderhk ettiği ve şımdi Teng Hsıao Ping'in çevresınde toplanmış bulunan «Pekın Grubu»dur. Komünist Parti içindeki sağ kanat olarak nitelenen bu grup hızlı bir sanayıleşme ve iktlsadl bağımsızlığı savunmakta \e bu amaçla Batılı Ulkelerle yakın ılışki kurmak istemektedir. Komunist Partı lçmde bugün içın etkin duruındakı sol kanat ise Mao Çe Tung'un eşi Çıan? Çıng ve genç sendıkacı Wang Hung VVen'ın lı dcılığınde bulunmaktadır «Şanghay Crubu» diye acllandınlan sol kanat, ıktı««dî kalkınma ıçm devrımri değeı]>rın ikıncı pUna ıtılmesıne karşı çıkmakta ve ABD, kapıtahst Avrupa ulkeleıi ile «revı/yonıst» olarak nitelenen sosyalist ülkelerle yakın ılışk' kurulmasın eleştırmektedır Lın Pıao'nun «askeri grubu»nun tasfıyesmden sonra Halk Kurtuluş Ordusu içinde ortaya çıkan \enı bır eğılimın lıderi ise Prkın Askerl Bolge Komutanı Çen Hsı Lıen'dir Bu grubun &ıjasal yonetımde askerlerıp de etkiı. olmasını ıstedıği ve ıç sorunlarda «Pekın Grubu»na. dış polıtlkada ise ABD ile fazla yumuşama ist^mpyetı «Şanghay» grubuna yakın oidukları öne sürülmektedir Çeşıt lı vorumculara gore Çın'dp bu grupUnn dışmda Pdrtı içinde de özellikle ekonomik hoşnutsuzluklara dayanan bayı muhalıf unsurlar ve hatta Sovyetler'e karşı «esas dilşman» gıbı davranılmasını istemeyen bazı eskl komünıst milıtanlar da bulunmaktadır. Ancak bunlann sistemli bır etkinlık içinde bulunduklarma daır bır bılgi bulunmamaktadır. (Dıs Haberler ServİEİ) •KARMAJIK BİR İNSAN» «Mao bana çok ilcınç ve çok karmaşık bır ınsan olarak görundu Canlı bır mızahı ve Kendıne özgü gülüşu ıle Çın koylüsunün doğalhğına VP yalınlığına sahıptı Hıç kımseye başka bır amaç aratmayan ı,0(ukça bır guluşu, kımılprının kaba bulabileceği bir açık sozlulüğu ve s.adp bır \aşantısı vardı Çogu kc alavlı bır zekâ ıle, dunyarun en yanıltıcı şeylerını zerafetm en ınresı ıle birleştırıyordu İki Kuşun Konuşması Zümruduanka çırptı mı kanatlarını Tırluyıverır dok.san bın fersah yükseklıklere, Büyuk bır kasırga kopartır Sırtındaki masmavl gokle, doner bakar yeryüzüııe' Ve Hoıur Insanlarm dtlnyası surlarla çevrill, Topların ate^i gogu yırtıyor, Mermıler toprağın bağnnda patlıyor, Ve orada çalıhğa sığınmış bir serçe olecek, korkııdan • Aman. kıyamet gunti geldi, aman, Hemen kaçalım, uzaklaşalım buradan» «Pekı, söyle bana, nereye gıtmek l&tersin?» «Perıler dlvarındaki saıaya, «Haberın mi yok üçlü anlaşma imzalanmıstı hanl,» «iki yıl once Mr sonbahar sabahında » «tTstelık karnımi7 da aç kalmaz» • Kıi'armış patatesler, nar gibl atler var orada » «Bırak bu bos Inflan, gormuyor musun?» «Nasıl altust oluyor bütün dünya!» «TUKENMEK BiLMEZ ENERJİ» Onun çok zekı bir insan olduğuna ilı^kın ilk ızlenımim sanırım oldukça yerınde bır ızlenımdi Mao sadece ustün zekalı bır insan degll klasık dıl alanıııda tam bır bılgın, doymak bılmez bır okur, a7 gorüllir bır belleğe ve kpndınl bır konu (laerinde toplayabılrreao oltganUstU bir güce gahlp ix «Çln koylüsünun dogallıgı ve yalınlıgına nahiptl»