Katalog

£ 1 5 AGUSTOŞ \m nemîl bîr yekuna uISLsa'büeceglnl Aünanya'da yapılmajct» olan dürt geminin de lusa bir süre aanra insaatırıın bitmis olacagını» söyle mişMr. • Bursa rnuhabirlmlzln blldlr riiğüıe göre, Bursa'da sıcaklartn tahammül edilmez bir aale gelmesi münasebetile Bursalılar Mudanya pla.ılarına kosmaktadırlar. Basta tren olmak üzere, altı araba, otomobil, bisiklet ve otobüsler hergün Bursalılan Mudanyaya taşımaktadır. Bir tarafran da Bursada Çekirgede bir yuzme havunı yapılmaktadır. Sekizinci Edvard'ın .geçecefi yol üzerine tabenca ile ates eden Andre. McMahon 12 aylık ağır mahkumiyetinl bitidün tahliye edilmiştir. 40 YIL ÖNCE CUİVSHURİYET 15.8.1937 ILK DENiZAUI GIMIMIZ Vaktile dafılrruş ve bozulmuş eian eski terssnemiz Cumîıuriyet devrinde yeniden canlanmış ve iki dsnizaîf! gemimirden bır t&nesinin yapırnı bitmiş, otpkin;n ds ornurgası yerleştirümiştir, tste bu iki denizaltı için dün Haliçte tören yapıimıştır. Tkinci denizaltının frelecek sene bitmiş olacaktır. Bu gemi 30 kadem uzunluğunda ve 900 ton olacaktır. Dün kü frirencie hazır bulunan Başvekilimir İsmet İnonü. Fabrika müdürü Naim «Butün denizaitı gsml lerirniz bundan fcöyle GMcükte el clen şeçirüerek tamamen venüenebileeeg: ve ınevcut deni7,a!tı filomuztın yakın bir gelecekte ö IKI YILDA BIR KAHKAHA Edebiyatımızm haritası, n a m «üre yalnız Istanbul lçine sdoamıstır. MüsIUman mahallelerlnden köprüyle aynlmıa Beyoğlu'na, baçka bir Ulkeye gider glbl yollanan yazsrlanmız da. Ahmet Mithat EfpndiYıin, Dumas etkisindeki düş ürünü İlk eserlerinl saymazsak, bütün Tanzimat ve Sen'etifunun, bir ev içi edebiy*tını iş edinir. Doğa diya bilineıı, ya Ali Bey'in gittiği Çamlıca tepesidir (Intibah): ya Suafın pen cereden gözlediği sandal ve yelken Boğsziçi'si (Eylül). Dogallıkla bir de yakın orman gesirv tilerirıin izlenimleri. Sercüzeşt'teki Moda k&akü, Mai ve Siyah'taki Süleymaniye yuvası, Aşkı Memnu'daki B o g i j >"alısı, isterseniz Rabi.ı'nm Sinekli Bakkai'daki dükkânlı evi olsun.. hep sokaâa yabancı. bütün yasamı kendi sınırları içlne kilitlenmiş kapalı birer kozadır. Mürebbiyp'.1i>ki Dehri Efendl'nin HUseyin Rahmi'nin bütün eserlerindeki d«*tsmeı d?kor o'an köşk ve yalıları gibi. tnsanlar ara sı ilişki ancak böyle bir ortarnda gerçekleşebilmekte; kent yaşamı bile ancak o evlerin kapv sından içeri sızabildigl «lçüde var olmaktadır. Toplumsal raşanti yok gibidir. Kimilerinin Cz lemlerle arandıklan bu «Gsçmis Zaman Köskleri»ni istersenla Abdülhak Şinasl Hisar'ın anı ve romanlarmda. istersenlz Samiha Ayverdi'nln «tbrahim Efendi Ko nagı» eserinde tanıvabilirslnia (1964). Ev o kadar tek ve vazgeçilmea rmıtluluktur ki... ö m e ğ i n Ahmet Cemil'in sanki kutup seferine çıkarmısçasma giriştigi gece yolculuklarına bir bakalım, aynı tehlika ve korku havasmı Mehmet Akif'in Seyfi Baba »iirinde de izloyebilirsiniz: «Dersi oldu gu aksamlar Ahmet Cemıl, sofrada mat«ml andıran bir «ükut ile yemek yediktan ronra, küçücük lurmızı bakır mangalla ısınan bu yuvacıkta annesini, kardesini yalnıı bırakarak, h a t u geç kalmak korkusuyla mangalın kenarına sürülen parlalc sart Edebiyat Sohbeti ŞU LeylAk bndalı sanammm Ilstlfl a r Güzin. Nar, Tahir, Nuşln kartiesiın.. Geç/git öğünlerlmde kavruk çiçekler Talnızca açlığun nuT ToMBjnm ds l Gevelemerln, nedlr bn HUlenik tx? BafTima bastıgun günaytlmlaT da moloz YoksAyok«*yine aayn nu O£wr? Kocamıahgm coçnkça kuraatuadır • canl Birilerl vardı, çfiktfl karmnlık. çnknr 'cenabet Kılı kırk raran eaeleme, Moden tUatniyorum. r(t! «Yaratao raıulmaz>miB, bu kime ttgüt? Hiç kavn*amadık ki. belM komaadı amcam... Yinelerin rlnealode rlneeen Sarası örle bllJrdlk, bana da bombok.. Adtm Mertn'dl benim, kus hüthüttü. bir yavsak Ve gömütler nuzragi acun. METtN ELOĞLU (SOYtT 94, Agusios 1976) • B U L M A CA SOLDAN SAĞA: 1 însanı gereksiz yere ugraştıran .«evımsis kımseler için soylenir sö? 2 Kimyada bir madde Tokat iünin bir ılçest 3 Kayıp olmuj 4 Olabılirlik. imkan anlamjnda bir söz Bfrmut cisrrünin simgesi 5 Ters: bayvan fcannagı Bir ds£ ismi fi Bir sayı Çabuk davranma yetisi o lan 7 Asya'da oturan bir takırn Türk boylannda tef çıJarak, raka ederek ayin yapan kimselere Avrupalılar taraiından verilen isira 8 Bir nota Orta Amerika'da bir kanal 9 Samaryum'un simgesi Hamam gıbi tabanı ıslak yerlerd* giyilen ağaçtan ayaltlık. YÜKARIDAN AŞAĞITA: 1 Filistin'de bagımsı». blı Yahudi devletl kurmayı amaclv 123456789 lem 4 Balkanlard» bir başkent B:r siyasi partınin simsesi 5 Orta Anadolu'da bir üçe 6 ~ Blr emir Iri ctns at 7 Öç a)ms duj'jrusu Son ve kesin karşıkşma 8 Vilâyet Bir emir Bir soru takısı 9 Tersi pemuk tplik Bir isim. DÜ.VKÜ BT.TLMACANIN SOLDAN SAtiA: 1 Agoraiobi 3 Li An». mal 3 Apalak fT 4 Gür Kastl 5 Ar« At Om 8 Zor An* 7 «E Rak* S Opus 1aP 9 N«batty*ğ. \XKARIDAN AŞAGITA 1 Alagarson 2 Gipür Epe 3 »raZ uB 4 rml. Orsa 5 Anak»ra 9 F*kat Li 7 Om B M Y 8 B u t o n F» 9 îlüm«ı. den çjk»nr*. Elind* musambs feneri aallayarak ilk önre cnds gitmek adet iken her defasır.da bir iki parmak geri kala k»la ni hayet yanında gitmeğe basladı*ı Ahmet Cemil'e (Gördünüs mü, bir Istanbul delikanlısı için na onur kınklığı, ne çekilmez aıpl > geveze uşak bütün dertlerini dHktü; memleketinde kendisini bekleyen nişanlısından bile behse'.ıi (ne küstahlıkn. Ahmet Ceinil yal nız dinler, yahut dmleme'<si7r;n «usardı. Nihayet sokair.n b^şına gelince uşak: « Ee... Art : rruradan gidersiniz» derdi. ;impt Cemil hafif bir selâm'a aynhr (ne ineelik!), titreyerek anahtan »okar, çamurlu lâstikleriyıe musamba paltosunu hemen taslıga atar, odssına çıkar, ı>lak »svaplannı (iteve beriye iüîhrir . Yv tagına. hayatta kendisine mukad der tek dinlenecek y«ri olan N'atagına girer...» (64^65). Yazann hiç kabah^ti, kusur* yok. Halit Ziya, kahramanını oldugu gıbi verir. Ahmet C'<!miii o kendisini na»ıl değerlendiriyor, önemsiyorsa, Hylerine betimler. Aniatılar.lar, Uşaklıgüin Istanbul gözlemleri değil; virmi =lannda babasını yıtirince babadan kalma Süleymaniye ^vinin giderlerini kmrsılamak için basın dünyasmda çalışmaya baslsyan, iste böyle bir iki gece de özel ders veren roman kahramanınm bakışıdır. Beıgin, yorgun. kmam sar, guçsüz ve yenilgiye hiikum1U Servetifünun gençliji. Yirminci yüzyıla onlarla girsceftız. Böyle bir kişi, Servet.fünun beğenisini sürdüran örre&in bır Fecri Âti edebiyatçısı. birdenbire Anadolu gerçeğiyl^. bo;kır yaşamıyla, köy kosullarıyl.i k,îrsılaşınca ne olur. İstersernz «Vaban» Ahmet Celâl'in ııot dofterinden izliyelim bu izlenimlpri: «Burada ise yalnız hakikat, çıplak, çirkin. kaba, yalçın hakikat!.. Boz toprak dalgrıları alabildiğine uzuyor. Yeknesak ovayı ikiye bölen Porsuk çayı, kuvv«tli bir zelzelenin açhgı bir uzun. >ılankavî yarık gibidir. Eljnizi bir soksamz, günün hangı *aatlnde ve hangi mevsimind? olıırsa olsun bir cerahat R.bi ılıktır. Ve tepeler.. Ve tepeler. bır^r urdur. VB bütün ııîkun çerçav* ledigi âlem. ancak bu ıstırap manzarası ile eanh förünür. Boş ve lürumsuB fe«a içinde, hiç b:r kuşun geçtiğini görmedim. (23 24). Çu son eümleyi, bir dize ?fbi. ezbere bilirim. Karanlık ve karamsarlık kendi bakışmda olan bir kisinin ön yargısı olarak. Onun için dün akşam, Hüseyırı Cahit'in siyasal anılarını kitaplastırma çalışmalan sırasında, yazımın baslığmdaki sözlcrs raat laymca, hızlı bir çağTişımla Yaban'm andığım satırlarını hatırladım. Avrupa'dan öıel irinle gerirttigi spor otomobilte Iliiseyin Cahit. Çorum sürgünliiŞüne gi'diyor. Mütareke yıllannda orurdngu evin kirası olarak ayda yüz lira ödedigini, îstiklal Mahkeme•i'ndeki savunması sıras;nda açıklamıstır. (1925'lerde ı.'evat Şa kir is«, Halikarnas Balıkçısı ola cağı Bodrum evine yirmi t»»ş kurustan altı aylık peşin ;xlen,is tir. Bkz: Mavi Sürsün, (133). «Istanbul Efendisi», çtjsltlı Avrupa gezilerinden sonra, ilk kez yurdunun gerçekleriyle karşı kar şıyadır. Halkçı gazetesinin 18 temmu» 1955 tarihli nüshasında. Atatürlı; Devri anılarının 117. tef rikası yer almaktadır. şöyle fiijor Yalçın: «ts hayatı d'ışında. Çorum'da, derin bir durgunluk ve rükunet hüküm sürüyordu. Hiç bir eglence yoktu. Bütün eğlence, Pamuk Hanındaki Itahveye yahut Pazar meydanma giderek oturmaktan ibaretti. SaJcj.i ev hayatıyla Çorum'da bir ruhî buhran varsa o da eğlenee eKsikliğinden ileri geliyordu. Çorumda iki seneye yakın kaldım. Bir kere bile bir kahkaha işitmedim.» çöztmü Rauf MÜTLÜAT yan Ulke. 2 Karsüıknız yapüan yardım Dunumra yml»dıgı yerde bıraktıgı kar» lek» 3 MUzikt# perde işareti veya bu l?ar«t lerd»n meydan» gel«n ym» Ey TELE V i Z Y O N UM MÜZİK AKŞtVtVDEN SEÇMELEB Bu haftaki seçmeler projramında yer alsa sanatçıiar sırutyİA şöyle: Neruntn AltsıvUg Tüfekçl. Yaşbn y Madlha Demirkıran. PAZAK FtLMt Programda yönetmeniigl nl Fhilippe Co Broca'niD yaptıgı ve baaroUerirü J. P. Belmondo İle Claud» CardlnaJe'nln payla?tıklan SEVİMLÎ KAYDUT ailı film ysymlanacak. Güzel ve efclenceli bir Fransıa komsdlsi olan filmde olaylar. Fransız devriml »«man^ria. geÇ0T. Kartu? adındaki micenperest bir şovalye, yasadı şı yaşadagı Pariste, Kraîa ve adamltnna kafa tutmaktadır. TBLEVtZTON Ç S U MÜZİK ORKESTOASI Profrramda, Sabaiıattln Kalender yönetimindeki Televizyon Çeçitli Müzik Orkestrası şu esarleri ses lendirijor: Uyuyan Güıel. a * i r de Lune, H<rw Beatuil is night ve Moon light Rivere. SOHBCT Programdft «Tanm» konusuns ılişkin bir «ohbet jer «lıyor. PAZAR TEUEVİZYONU Bu haît»Jtl P«zar Televi*yonu programında Türk Sanat Müziği, Türk Hafi! MüıiJİ. Pazar Televizyonu Sizlerle bölümünde bir Türk Halk Müzifci sanatçısı, Altın Eldivenler, futbol dialgj, t«l« maç, çesitU spor ve Trı*t?rir) ve aktüalita filmlerl ytr alıyor. Caıun Oguı, Tamer DurukAn, Cenk Koray ve Cihantfr Goker'ln blrlikt» »unduklan progrvndm DOLU DtZGtN tdlı ıiitrtnin ALTIN •dlı bölümU rouüsiur c*k. VUt GÖKKlŞACa Belgessl dlzinin bujünlcll bmumunda «Denl» Dlplerinin Saklnleri. adlı bölUm yaymlanAc&k. XS.« AYTEN ALPMAN 5ÖTLÜTOR Ankırft TelevliTon SMldyolannd* hunrlaasn proj ramda t*nınmıs »anıtçj Ayten Alpman sekls p*x» ça sunuyor. 20.00 100 MOTOB 1W YAJUŞÇI Ankars Teleri«yo«nı tra aktundsn ltib«ren yenl bir Hiıı^T^tn y»yının» t>M* lıyor. Programd», 100 mo toslltletçinin maerrah yol euluklannı konu alan fümin ilk bölümU izlenecek. » 3 0 HABERLER VE HAVA DITIUMIT 21.00 Tt"RK HALK MÜZtAt SOLÎSTLER GEÇtDl Ankara Telavisjonıınc» hazırlanan profrrama katılan sanatçılar sırasıyla şöyle: Osman Türen. Naz miyB Coşkun, Selahattin Erorhan. Bedia Akarrürk. 21.30 HAFTAMN FtLMt Programds KAÇAOl GÖR DÜN MÜ? adlı film ytr alıyor. B«n. işsu bir *iu Joana 11* birllkte para sıkıntıu çokerler. Bir sabah. t»nımadıklan biri telefon ederek kızlarını kaçırdıjını ve elli bin do l»r fidy» i«t«di«irıi söyler. Oy»« onlann hiç çocukl»n yoktur. Bir ıure son ra bir ymnlıjhk oldugunu ve adamın Doktor Spenser yerine yanlıslıMa onl»ra telefon ettifinl aalarlar. Ben. uyartnak için Doktor Sp«nser'l arar, araa haberi duyunca »a?ıran Doktor, kınnı B«n'irt kaçırdıfıru aanır. Bu yanlıjhk Ben'le Joana' >» bir fikir verir. Araya girip Doktordan 150 b!n dolar fidye istemeye, bunun 50 binini asıl hayduU verip, yüs binini de eebe indirmtyi kararlajtırırlar. Baata ltler terı giderse de aonunda plinlarını uygulamayı başanrlar. Ben, asıl hsydutun payı olan 50 bin dolan •larak kın geri almava gider ve kalan parayla Joana'yı eve yollar. Döndü£U zaman Joana'yı «v de bulamaz. Dolapla* boş tur, eşyalar toplanmıştır. Joana'mn paralan alarak kactıgınu aanan Ben, polise telefon eder.. O anda Joana içeri girer ve hemen kaçmalan için eşyaları ajabaya t8?ıdjğınj. acele •tmeleri gerektiğini söyler. 2?.4O RO^IEO JÜLİETT BALESl Programda Rome Jiiliet balesinin üçüncü bölümü yapnlanacak. 23.40 GÜNE BAKIŞ cecveden hisseslni alamayar«k, bilhassa bu gece seferleri için aldığı siyah muşamba paltusunu giyer.. kalbinde bu tv», su muhtasar aile ocagına bir hasret hissiyle sokağa çıkardı. Soğuk... Kışın tipiler esen rilz gân, paltosunun başlıgından hücum ederek yüzünü tırmalar, bü tün vücudunu kaplayan ür^rmeierle titrer. Hasır iskemla üzerindeki yazı i!e ^eçen bir gtınden sonra o küçük fakat şirin sarı mangalm kenarındıın ayrı.msya mecbur olmak, meşkuk işlerle geçinen sefiller gibi geceleri karanhklar içinde ekmek parasına koşmak, kanat kıran bir bir dert idi. Her dakika bir çamur birikin UM tisrne batmamak İçin durmağa mecbur olur, iki ellerini (Fransızca'dan geçmiş tipik Serv«tifünun kullanımıclır bu> ceplerine sokarak eteklerinl dizlerinin üstünde zapta çalışa çaiışa taçların üaerinden sekerek y'îrlir, bazen duvarlarm kenarmdan bir gölge şeklinde süsii erek g"çer, ^üzergâhına tesadüf eden küme küme büzülmüş kopokierden kor karak yolunu deâiîtirir, baaen bir viranenin boşlugundan geçer ken şimdi bir el uzanıverecekmiş, yakasmdan tutuverecekmi? gibi kalbinde bir korku titremesi dujiırdı...» 'lnlol*p ve Ak* basımı, 1971; 63). Nereye gidiyor \met CcmU? Bir konak çocuguna bir iki sa* atlik Türkçe dersi vermek )ç/n Slileymaniye'den Vezneciler'e. Bir tnsana, içinde >asadığı kent bu kadar yabancı, bu !«dar kcr kutucu gelebilir ancak. Uşaklıgil, bir döneme tnm bir örnek olan kahramanınm çektigi sıluntıyı özeilikle I^elirtmeye dikkat eder. Aynı saylada: «Ahmet Cemil o sokaklardan, o yagmunm altından ge?er, ta Vemcciler'e kadar gelıru der. Ya dönüş. O daha dramlıdır. «Avdet ederken ba*ka bir fasıl başlardı. ITşak, yavaş yavas Ahmet Cemil'le teklifsızlesmtıti. O, bu lâübaliliğs sükuttan başka bir şeyle mukabele gostermediginden uşak evde lâk'.rdısız geçen hayatın öciinü kendisin 13.10 1130 14.00 PARS TUGLACI, NAZItlAMAKTA 010U6U . TÜRK ANSiKlOPEtNSi HAKKINDA ARKAOAJIMIIA BıLGI VEBiSKEN... nem» oyuneusudur. Kuı RADYO TRTI 05.00 Açılıs, prograrn ve kısa Uaberler 05.06 Türkülar, sarkjUr ve oyun havalan 0S.0O Kısa haberler 0fi.Q2 Günaydın 06.30 Böijesel ftlnıydu» 07.00 Kısa haberler 07.02 Köye haberler 07.07 Bölgesel yayın ve reklâmlar 0T.30 Haberler 07.40 Bölgesel yayın 09.00 Kısa haberler 09.02 Tatil sabahı 12.00 1Î.02 13.00 13.15 Kısa haberler Radyo tiyatresu H«berler Reklimlar ve Radyo TV pregrara haberleri 15^0 Oyun havalan 13 30 Bölgesel yayın ve reklârnlar 15.00 Kısa haberler 15.01 Türküler 15.15 Çe?itîi haflf mürik 1530 Neriman Kutlugün'den 5arkılsr ve reklâmlar lt.00 Haberler 19.30 Bölgesel yayın 20.15 Tarla dönüşü 20.4$ Saz eserleri 20.55 Çocuklar icin 21.00 Kısa hsberler 21.02 Dinleyici istekleri 21.30 Spor dergisi 22.00 Kısa haberler 22.02 Dinleyici istekleri d) 22.30 Türk besteeilerl 23 00 Haberler 023.1001.00 Bö'.gesel yavın 23.10 TUrküler geçidi 23.30 İtalya'dan müzik 24.00 Kısa haberler 00.02 Gece konseri 00.55 Kısa haberler 01.0005.00 Gece yamı Sözlük ve Ansiklopedi yazarı Pars Tuğlacı ulusal bîr Türk ansiklopedisi hazırlıyor kir. «Bu i* için her ifyden önce sevfl grre KEMAL ÖZER ralannda terminoloji bakımmdsn anjasanıamaktadır. Kimi Fransız sistenıini yeg tutar. kimi Alman. Kimi jeiMtik dfr. kimi genetik. Eaki ve yeni kuşaklar arasındaki ururum da artıyor. Tanım yaparken saşırıyoniü tki yanı da doyuracak bir tutum olası degil. Bütün bunlara karşın, çalışmalanmızda dilbilimael yoldan şaşmamaya çabalıyoruz.» TRTII 08.00 Gün baîlıyor 09.00 Tatil ve müzik 09.30 Yurttan sesler kadınlar toplaluğu 10.00 Çocugun dünyası 11.00 Ses ve s w dünyamudan 11.45 Be? kentin oyküsü 12.15 Klâsik koro 13.00 Haberler 13.15 Çeşitli müzik 13.30 Bir solistten türküler 13.45 14.30 Çaglar boyunca müzik Türküler ve oyun havalan 15.00 İM solistten sarkılar 15.30 Oper» ve operetlerden seçmeler 16.00 Oda müziği 16.30 tki solistten şarkılar 17.30 Hafif batı müaigi 17.30 18.00 18.80 TUrkülsr geçidi Çağdas sanatçiJanmız Pasıl 19.00 Haberler 19.30 Haftanın olayı 20.00 Çeşitli ülkelerden hafif müzik 20.30 Şan dünyası 21.00 Yaşadıgımız topraklar 21.45 TRT çok sesli korosu 22.02 YayKur saatl 23.00 Küçük kons«r 23.15 Bir romammız var 23.30 Haberler 23.3.5 Solistlerden seçmeler 23.55 Program ve kaparus Böyle djyor P a n Tuğlacı. Yırmi yaşından lıeri kendısirıi yog\ın bır »özlük ve angiklopedi çalışmasına vermesinin ve bajarı U yapıüar olufturma»mw bu cümleyle özet lenebüeeeği k«nı*ında. Gerçekten d», iğney le lcuyu kaımak gibi aşırı titijlik, çalışkan lık, uzmanlık isteyen bir işi tek başma yıllarca sürdürrnek baş'sa türlü olası degil. «1933 yılmda İstar.bul'da doğmnş Tujlaeı. Orta ögrenirnirıi Kıbrıs':a yaptıktan son ra ABD'de Michigan Üniversitegi'ni bitırmiş. Ani:*ra Aakcri Tıp Akademısjnde, İstanbuldr. orta vc yüksek okullarda bir süre İngi lııce ögretnıenligi yapmış. Sonra genç yaşta kendisini söılükçülük bilimine (Leksikoloji) verip çalışnıaya başlamış. İlk olnştvırciuğu yapıt, .Ingilizce Türkçe Deyimlor SorJüpü». 1961 yılmda basılmış. O günden bu yana basılan çalışmalarının sayı»ı lekız. Bunlann ıçsnde dil sözlüslcrinin yanı sıra, «Tıp SöıjÜBÜ» ü'il. «tMİaadi ve Hukukl T>rimler Sonlujü» gibi meslek sözlüklari de vsr. Hemen su soruyu akla getiriyor bu du rum: SİNEMALAR YENİSEHIR ANKARA (29 70 00) 1 întlhar S. Gökhan • P. Savaş 2 Seks ve SantaJ • B. Erdeniz • S Kırmızı EFES (25 31 91 ) 1 Btr Yaı Hatırası C. Evans • J. Hilaris 2 Ölüm Kapıyı tki kere Calar D Reed A. Erberfc StNEMA 70 ( " 13 03) GUrtah Gf.^eîi Glorido Guıda SİNEMA BATI (17 00 39) Senı Sevmeyeceğtm F. Nero • C. Denevup C.ÖLBAŞI (89 87 98) 1 * Ar zunun Bedeli, Janet Agren Er. na Schurer, 2 Bitirimler, Michael Coby, Paul Smith KEKE!\I (29 37 98; 1 Yakalarsam Severim, M. Heklmo^lu, G. Hanei, 2 Yok Devenm Başı, S. Serdengeçü, S. Karaca. AS (29 37 98) 1 Trafik Cemal, Ü. Emre, P. Han, 2 Islak Dudaklar, M. Mutlu. O. Sonat MtNt <2» 28 50) 1 Üçkâjhtçılar, C. Arkın, G. Bubikoglu, 2 Aynlık, F. Akın, E. Hun. a Yasamak tçin öldür 007, Roger Moore. StTE (19 10 72) 1 Bızim Aile, M. Özkul, T. Akan, 2 Adını Anmayacagım, C. Arlcın, HKoçyigit. LZAY (19 18 28) 1 T*rkan, K. Tibet, S. Çeniz a Zavallılar, Y. Güney, Y. önad uıus KÜÇÜKESAT BAHCELİEVLER DEDE!»LAN (17 12 77) HırBizlar. J. P Belmondo ntLEK (17 16 54) 1 Esir Hayat, T. Akan P. Savas, 2 Aç Gözünü Mehmet, Füsun Önal. KIZILtRMAK (25 53 93) Horturn C. Hestnn. L. Oliver ARI (13 48 73) Kabare, Liza Minelli DEDEMAN (13 37 71) 1 Batsın Bu D'lnya, O. Geneeba?, M. Ar, 2 Ad'sız Gsngâver, C. Arkın, N. Ç«hre K.DERE • (ANKAYA CEBEC1 ÇANKAl'A < ' 07 8«) TeşekX kür Ederim Büjükanne. Sonia Vivıani. Cem Bayatlı StNEMA AKUN (27 76 58) Roma tmpargtorlu^unun Çöküşü, Sophia Loren TALİP (28 00 39) Kan Karcieşler. Claııdia Cardinale, Franco :<sro. Fabıo Testi MALTEPE ETÎ (29 G 80> 1 Hababarn 2 Sınm. M. Oıkul. A Nasit. 2 Çirliin Dünya, H, K i t CEBECt (19 32 01) 1 A. mansı* Mücadele, Jean Paul Belmondo, 2 Belalı Kasaba, Jamea Gamer tN'Cİ (19 13 m Bir Araya Gelemeyiz, O. Gencebay KONAK (25 12 91) 1 Asiye Nasıl Kurtulur, T. Şoray, 2 Salako, K. Sunal, M. Zeren MELEK (19 32 3(1) Sokaktakl Kedîn, Arnı Okay. 2 Ba. banın Oğlu, Cüne'.t Arkın SARAY (11 88 33) 1 Dünva. run En Tatlı Kadını, Colin Fox, (11 58 07) 1 Kant Kan Temizler, Sing Yu, Vufi Wong. 2 Kar» Bela, Alex Rocco, Harı Rohades STAD ((24 05 86) 1 Aptal Şampiyon, M. Ge«en, O. öz«n, 2 Insan Avcısı, Cüneyt Arkın SU8 (11 81 14) Dam Üstilnde Çul Serer, E. Ocaklı, M. Inselel, 2 Anasmın Gözü, trfan Atasoy YENt StXEMA (10 65 64) Kafes, Ü. Emre, A. Akarsu, 2 CMgın Gençlik A. Poyrazoğlu, 8. &3ven DEMET (16 62 96) 1 Devler Ülkesi, Charles Bronson, 2 Çılgın Hayat, Jerry Lewis, «Meıdek dozlükleri üzel blrer nımaniık konuüu dpğll ml?» «Sözlükçülük, do$rud3n doğruya Urmino lojik çalışmaları gerektiren bir bilim dalıdır» diyor Tuglacı, «Örneğin arteriyosklerer, tıbbı tlieilendiren bir terimdir Ama teşhis ve tedsvi yapmaâıfına sors söelükcünün meslekten cln.ası, yani hekim olması gerekmes. Biz o ıneJİefin dil komısuyla utrasıyoruz. Ve her mesleğin terimlerini, giinlük konuşma sırasında kullandığınr.z sozcükler kadar bilmesi gerekir b:r sözlük yazannın. Bunun yanı sıra, gerçek anlamda bir söz'ük yazarı dil uzmanı olmak zorunda. Webster, Robert, Larousse, Meillet gibi. Bunlar bîm dilel, hem sözlük yazarıydılar.i) Türkiye'de söülük hamrlamanın çesitli zorlukları olduğuna deginen Fars Tıığlacı, bu konuda şunları söylüyor: «En önemli sözlükçümüz gemsettin Sami'yi alalım. Batı kaynaklanm, özellikle d« Fransız kaynaklanm tarayarak yaşadığı döneme göre gerçekten en geniş ve doyurucu sözlük çalısmalannı ortaya koymustur. Buna karsıhk, içinde bulunduğu istibdadın baskısıyla birtakım sözcükleri yapittna ala^ marrustır. Y*Jız, burtın, ihtilâl gibi.. Bugünkü sözlükçülerin de karşısmda birçok aorun var. En başta, dilimiîin tam oturmuş olmaması. Türk Dil Kurumu'nun yayınladığı Türkçe Sözlük'e bakın. Bir baskısınm kapsamıyla öteki baskısı aynı değil. Kimi sözcükler atılıyor. yerlerine yenileri alınıyor durmadan. Sonra yazım kuralları (imla) sorunu var. Bilim sdamlarımız bile kendi a AYDINUKEVLER SCREYTA (16 28 48) 1 Ölüm Saçan SilahşÖr, Chang Yu, 2 Şan $ahit, Lino Ventura CEM ((14 30 77) 1 Reşn T. Yiğit, F. Belgen, 3 Hırsıa, T. Akan. N. Naar İSLAM CENAZE İŞLERİ 47 20 06 Aynı yıllarda, aynı nnhkemenin «kal'abend» olarak ]'.• d«Okyanns'tan sonra hanrladıgmız bir rum'a sürdüğü Cevat Şsldr ise. sevinci kendi içinde taşıyan, sağanslklopedi oldufu bilinlyor. Bu konuda bil lığı bakışmda olan, ş e ı l i j ! ru(1 verir mlsinlz?» Tuğlacınuı son yayınladıgı yapıt «Okyanus» hunda doğan, güzellik ve d>;ga «Oniki yıldır üzerinde çalıştığım bu anadlî ansiklopedik sözlük. 3160 sayfatu<arm fi^ıkıdır; sırtını halka ve gersiklopedi, yaymı bittiginde, tamamlanmıs rla fi cıltten oluşuyor. 1961'de çalışmaya boşceğe dönmez. İlk gününü anlaiki ulusal Ttirk ansiklopedisi olacak. 1071'lamış, on yüda bitirmis. «Efcsiksiü bir söztırken bile bir türkü sesini hatırdan bu yana ülkemiain tarihini en genif biiük ve ansiklopedi *6z konuau değildjr» dilar. Mavi Sürgün'ün 132.133. çimde kapsıyor. 24 cilt tutarında. tngilizleyor. «Geçerli olan, olabildigince eksilısin ve sayfalarmı okuyalım: «Peno?rerin Unlü Britannica ansiklopedİBi taronda yanlışsı* bir çalışma yapmak. Okyanu3, Tür lerde saksı saksı, teneke teneks hazırlandı. Yani tüm araştırmacılann i$terkiye türlcossinın en geniş sözlügü. Türkçe fesîeğen. karanfil, şebboy ve b?ış leri gösönüne almarak, kapsadığı maddesözrüklprin yanı sıra. yabancı dillerden gaka çiçekler. Kimi evlerin saîmler bilimsel ölçüler çerçeveai içinde mü çenScrin çoğunu da açıkhyor. Kapsamı 160 dan solundan ya da arkasındar. kün olduğu kadar geniş tutuldu. Yerli y» da hurmalar, yemyeşil fıskiyeler giyabancı bir gazeteci, üniversiteye bağlı ya bi havaya fışkırıyor. Bunlar riizda serbest bir araştırmacı, bu yapıta başvu gârda su gibi fışıl fışıl. Ayık kararak herhanfi bir konu hakkında bir makale pılardan ara sıra aviular eörü yaıabilecek kadar ayrmtılı bilgi edinsin isYÜZBİNDEN FAZLA MADMYi İÇEREN nüyor. Tabandaki geniş kayrak tedik. Karşılaştırma yapmak için örnek olat««lannın aralıkları beyaz bnci3rak Larousse'u alalım. Biliyorsunuz 12 ciltVE YAYINI 1 OCAK 1977'&E YAJnalı, Denb rüzgin wr)n serin, tir Larousse ve genel lcültür ansiklopedist LAYIP DÖRT YİLDA TAMAMLANACAK ruriu. Beyas memleket. Birkac dir. Türkiye ile ilgili maddeleri aşagı jrukaev ötede bir darbuk* inliyor, b;r n iki cilt tutar. Oysa bizim hanrladığımız OIAN 2 4 CilTLiK BU OEVANSiKkadının söyledifi türkünün baş yapıt, tümüyle Türk tarihl ve kültürüyle 11LOPEDİ 1071'DEN GÜNÜMÜZE KADAR sözü: Şebboylum... Daha sonragill, Ust«llk Larousse'un toplanumn iki katı. sı altm havaya, kırlangıç vücutYüzbinin üstünde maddeden oluşuyor.» TÖRK TARİHİ VE KÜLMÜYLE iLGiü lusoına ve darbukanın ugultusu«Hanrlık sırasuıda ne slbl çalışmalar HER ÇEjiT BiLGi VE BELGEYi KAPna kanşıyor.? Bu muydu sürgun yaptınnT» yeri Bodrum? Yerlilsrin «iki dük SAYACAK... «Bu isln Ustesinden gelebilmek İçin bukân, bir fırın» dedikleri yer? B?l tUne dek Avnıpa'da, 18 ülkedeki kitaplık, ki Bodrum'la fırın sözltri, ku.miİN, arşiv ve özel koleksiyonları taradım. vetli zorlamalar v« tekmelerie Batı Avrupa'ya kendi olanalelanmla gittim, kafiyece birbirine donkleştİTilir. sosyalist ülkelere ise çagnlı olarak. YabanAma bu diyarla o söıler, rennetbin söEcuk, devlm, terim, atasözü. Aynca cı gazete ve dergileri de bastan aşafı tara. le cehennem gibi, camm fanını sözciiklerin etimolojisf, Pransızca •• înfi» dım. Ülkemirin ve Avrupa'nm en değerll foyer ilk bakışta kendini öyl» r«lizce karsılıklan, bilimsel terimlerin de 14tograf sanatçılan çahsmalanma katkıda buriyordu ki insan gönlüne > B:r tince ve Osmanlıea karşılıldan TerUmaktelundu. Binlerce resim, minyatür, gravtir, iki aayfa sonra: «Bu pembe radir.» plan, harita vb'nin fotoğraflannı sağladılar. bahlar, mavi öğleyinl?r, altm ıkin «Ansiklopedlk çalısauUrds daTandıgını» önUmuıdekl günlerds Sovyetler Birliji'ne dUer, menekşe akşamlar di;r.nana kural nedlr?» bir geci yapacagım. ANP ajansı ve Sovyet nm iklimi öyleydi ki...s) (183ı. «Tarihte ilk ansiklopedist olarak billnen Bilimler Akademisi'nin özel çağnlısı olarak Çorumluları sevmesine, dpgarkiji Varro'dur. (M.ö. 118 27). Onm» yazdıLeningrad, Moskova, Batum, Bakü ve Tiflendirmesme karşılık Hüseyin ğı tarih ansiklopedisi niteliğindeîd yapıt, lis'te lnceleme ve araştırmalarımı sürdürece Cahit, oraya gerçekten bir sürdört sistem düzenine dayanmaktadır: Jim. Hemen belirteyim, bu yapıtm en bügün ruhuyla gitmiştir. Cevst Şa T*rih, sanat, biyografi, söıcükler. Kendisinyük öüelliklerinden biri, tüm dünyaya dağılkir ise, aradığı muflulu>u bi.ii.1u cien sonra gelen ansiklopedistler hep bu mış bulunan Osmanlı İmparatorluğuyla ilgi ğu için sürgiin yerini vxıvt ^â'nana kurala baglı kalmışlardır. Bizim yaptili belgeleri ilk kez bir araya toplaması.» mis, toprağma «ktigi tohun'.lor ğımız da budıır» gibi emeğini ve bilinrinı c'p J gıi «Ne vaki'/ yayınlanmaya başlanacak?» «Bu çaiısmalarda üzerinde tlHzllkle durzelim kıyı köşesine k»tın:s"'.r. Ni «1 ocak 1977'de illc fa»iWllü çıkmıs oladuğımuz bir ilke var rnı?» ce Mavi Yolcu1i4ğun t,dını çicak. Onbeş günde bir fasikül çıkararak 4 yıl «Eret, üzerinde durduğum başîıca ilke da •amamlayacağız.» / karan. şimdi Bodrum kıyılsrm'la tarafsızlık. Bilindıgi gibi ansriklopediler her buiunanlar... iki y;jrta (5ir kza. kahanır. işitilmedjii rorum v^mdi nasıldır bilnwm.. Anw si Hali kamas Bslıkçısırüi lı?kkt'.iı vcrin, anm nnu saygiyl.i mııt'v'Mğunuzda. Yaln: Boclru;n'u deger iondircugi için değil; ed?biysumızı o bejsîir. liosnutsu?;, ™ıi7Saat: 13.30 18.30 mız tstanbul karamsarlıgırıCî'.i Samarya Cad No. 400 kurtaran kiîilî.cîen tıri olduğıı Telefoa: a 75 82 içm. (Curniıuriyet: 80M) konuda basvurulan, her yasta ve meslekte kirnsanin yararlandığı, aranılan her türlü bilginin en dogru olarak bulunması gereken bilgi kaynaklandır. Bu bakımdan ansiklopediltri oluştururken tarafsıılık ilkesine da yanmalı. Biz konuyu bu açıdan ele alaralc bu alandaki çalışmalarımızı, kısiscl yargı ve siyasi ya da ideolojik etkilerden uz»k, sadece tarih yönünden bilimsel verilere dayanaralc sürdürmeye çalışıyoruz.» Diş Tabibi ORHANTÜZÜN