Katalog

m HİMMEî HARıL HAfti icfcA[FAAİı'YET İ ALÂKAÎ>AR CBM1ÜKİYÜ 15 A6ÜJI0S 1971 f TURHAIM SELÇUK OIAM 6UM& <n«MLE&i KADMAP.FMJ JLİKAYA frELEÜöi AKŞAMA CANEN W M t f B u OKitf KEh İ6İMİ1JttlA&ı. K£N<ÜZ TÜkKi'yE'MlZte ' MEit « U £ M K W N U til'MAVE VE iŞ SAflUfcM TEjBİT cDEN BİR. NUAM YOKTtffc. fA^Ar KANUNLAMAN £ w £ L VİcpAN GENİIEN Î Q. MAFI TfMİNE KÂFl Bi* MüEYYİPF • UE VAKK, NE YAHK! H. AVHEN MBf*£TTÎ&Mll Şu Kara Yazgı Yazan : EVELYN WAUGH Çeviren : NIHAL YEĞiNOBALI Casuslar, Ajanlar, Askerler Girişilecek eylemlerde en küçük ayrıntılar bile gözonünde tutuluyordu. Örnegu» bir mayın döşeme işinde yerin toprak rengi, toprağın türü saptanıyordu. Yanus PiYEKAKiYEViÇ Türkçesi: Zeyyat SELiMOĞLU aBavasiDdan baraen önoe, toteayon mUdüruyle yöneömlndekl yük«ek »oramta mamurlsr «dadan kaçrp kıta Afrikasma s&nnnslar«h. SeOrtn ttJertm fadeyen höta lçlnd» hepsl birar birer adaya dönmüçterdi; nepstnm de bu tBaklaçmayı hoş gösterecek ayn bir fietlrU vardı, elbet Busdan sonra, fld ordunun da yer yer mahvet. mls okhıklan demtryolumı onarma lşl başlamıştı Bu 1? uzun sürmüs, sıkıcı olmuştu. Lokomotif için yakıtlık odun, telgraf hatlan içm da tal toplamak ferokrmstl. En buyUk gecikmeye de bu yol açrmstı ya. ÇunkU kıta Afrlkasından telgraf telleri getirlimeyegörsün, General Oonnolljr'nln askerlerl hemen bunlan, kadmlarınm eUeriyle ayaklarma bueeik, süs yapmak amacıyla yagma •dlyortardı. Sonunda, her »ey hanrlandıktan sonra, trem, Avrupa'dan bekleoeo gemi gBllnoeyedegin geciktirmeg» karar TBnmslerdl. Böylece Basfl Sealin Matodl'ye vanşı, Sethin olanca saltanabyU Debra Dovra'ya hareket edecegl gün« rastladı Harekat ptealanm tmparator lnoeden incera kendl eüyle b*Hrlamısü. Bu program, Yenllik ve tlerleme Çağmm basladığını haber reren aaytstı bildlrüerm araama, göa çarpacak btr biçimPartizaol&ı fdrevlerinl yerine {etirmede *"'n«"n/**v1rın malsemeler İBfPARATOR HAZRKIlZRtNİir MATODİDEN HABEKET OÜMtNÜN FKOGRAMI 1 tmparator HaBreOarl, Matodl damb M.SO'da (Arabt 8J0) gldeoektir. Kendlalne Oml maİ7wtl, B«9 Kamutam ve Kunnay Heyeü eşllk edecektlr 5«ref Kıtası, tmparator. luk ÖBOI MuhafiKlannın blrlncl taburundan meydana gelecektir. BUtün rtltbelsr resml tflren ttntformuı giyeeeklerdir. (SubayUr için çizme sorunludur) Slvlllsr paırtolon ceket glylp madalya ve ?«rttlertal takscaklardır. 2 Imparstor, lstasyon merdtv«nlzıln eo alt baaamagmd» î«tasyoa MUdürünce karşüanacak, Müdür, tmparatoru özel w gonuna gfitttrecektlr. Afaall lstaayon yapı TS pl&ttoımlarma airamayacaktır. Alınncnlc olanlar, öncelik sırasıncs çunlardırYabana devlatlertn elçüflt temaUcüeri, Matodl NestoıyaD Metropolia, Vikar ApostoUk, Mormon Meıheblnln BüyügU, trapor : rator Haıretlerlnin ordıwunun subeylan, Orand Chamln d« Per dTîzanya Kumpanyasmın Müdürlerl, Azanla îrnparetortugtmun ttovan «ahlbl soylulan. baaın temsllcüerl Uygunsus glytmH ve alkoUÜ kJfller, mevkl v» OnTanlan na elursa olsun demlıyolu plfttfonnuna Bilnmayacaklardır 3 HftTVm latasyon yolunun ikl yantna tHMrrM^nıt Ma vorCecelrtlr. Polis, haltm tabanca atarak gösterl yapmssına engel olacakür. 4 O«oe yumyls tmpar»tor!uk treninin kaUnçı ar&smd»kl sa&tlerde alkolM içldlerln satışı yasaklanmıştu'. 5 Debra Dowa'ya glden gayrt resml yolcular İçln blr vagon aynlmıçtır. Büetler lçtn îstasyon MUdürUne baçrurulınan... Saat 14.00'den aonra lstasyona hi( blr yolcu almmayacaktır. 8 Tnkarkl karaH&ra uymayanlar, on yüı geçmemek Ozere hapl» cezasına çarpbnlır; mallanyla Tatandaşlüs haklanna, ya da lMslne Mrden, el konıüur... Baslı bu blldirlyl, karaya çıkar çıkmaz blr at arabaama binerek gltmlş olduğu tren Jstasyonunda okudu Gl^eye glderek Debra Dowa İçln Mrtncl rnevü blr bflet aldı. BUetln flyatı lki yüz Bupi ldi. cBana bugün ögledan •onra intiir»ı/^ir olan trend* blr yer ? Tek ragonumoı rar. Yerler çoktan tutuldu^ «Blr dahakl tren ne raman kalkıyor?» «Kim billr? Belkl geleoek bafta. Lokomotlfln Debra Dowa'dan dönmeslnl bekleyeoeglz. öbür lokomotlfler bozuldu. Ustesıysa $imdllik Tankla ugraşıyor » «trtasyon Müdürüyl* görüçmek Utiyonmu ctstaayon MUdUrU benimj» «Yaa? Bana baJon, bugün ne yapıp edlp Debra Dowa*ya fltmem gereklyor. Çok Onemll btr lçlm varj «Yertnlal dab* önoeden ayırtmanı» gereklrdl. Artık Avrupada bulunmadigınm knlamanu gerek, mösyö» Tam Basll dönüp gritmek Uzereyken, blr yığm kasasının UstUnde oturmu? yelpazelenmekte olan ufaktefek blr adaxn yere lndi, genç tngllize yaklaştı. Alpaka blr takun elblseyle başına takke glymlştl. Yağlı, yuvarlak, •anmsı renkll, güleç bir yüzU ve bir de «Şarlo» bıyığı vardı. «Meraba, înglliz baylan, sen birşeyler istlyorsun,» dedL «Debra Dova'ya gltmek lsüyorumjı ı O X Ben bu 1?1 yapacalcj «Tann «enden raza oLsun.» «Bu lş yaptnak bana «erefUr. Bentm kim oldugumu blliyorsunuz? Buraya bafcjı Basll'e uzattığı kartvizltln üstünd* şöyle yasıyordu: M. KRtKOB YOKDMYAN ORAND HOTEL ET BAB AMURATH MATODİGRAND HOTEL CATE EPÎCERÎE ET BİBLIOTHEQTJE EMPERETJB SEYÎD DEBRA DOWA TOU3 LES RE3ÎSEİGNEMENTS. «Seyıd» adı mor mürekkeple karalamp üstüna «Setht yanlmıştı. «Sende kalsın,» dedl Bay Yokumyan. «Debra Dcrvra'ya gellyorsunuz, gelip benl görüyorsunuz. Ben her Işin yolunu bulur. Adm nedır, efendimlz?» Seal» «Oldu, Bay Seal Sen Debra Dcma'ya gelmek istlyor. Var bende ıkı yer aynlmış. Sen bana ıkı yüz rupı venyor. Ben Madam Yokumyan'ı katır vagonuna koyuyor Buna ne dlyorsunuz bakalım, ha?» «Ne yazık kl ıstediğıniz parayı veremlyeceğim» (DEVAMI VAR) oldnkça sengindllar». g koydu bizlm çevreye. Once, btitUn bir gün boyu Alman uçaklan dört blr yanımızda uçup durdular. Top seslerl git gld» yaklaşü. Aralannda blr kaç da yaralı bulunan, Untformulan tca toprak lçinda erler, blr kamyon lçlnde blzim köyden geçtiler. Çevredeki bütün köprüleri, kolnos atölyelerlnl bavaya uçurdular, tatui sllolannı »teşe verdller. Benim ve beolm grup İçin ortadan yokolmanın sıratıydı* Hemen 0 gece ormana yollanriık. erteal sabah erkenden Almoniar gelmişti büe. 18 eylul 1941 günüy dü. Bütün bir hafta ormanda ka lıp, çam dallanndan, ağaç gövde lennden kulübeler yapük. Batak lıklara gizlenmış olduğumuı İçin yabancı gözünden uzakta sayüır dık Bir kaç gün sonra, köye gidip, bölgede neler olup bittlgüü ögren meğe karar verdim. Pencere önün de oturduğum sırada, Alman er lerinl hayatımda ilk kes görmüş oldum Üstlerl açık Uç araba evl mızın önünden yavaşyavaş geçti ler Arabalarda Almanlar oturu yordu, tüfekleri bacaklarının ara sındajdı, gozleriyle dort bir yan larını kolaçan ediyorlardı Mığferleri ıyice oturmuştu başlanna dıkkatimı çeken şey, suratlannın saranmş olmasıydı Bunun dışın da, tıpkı sınemada gördüğüm er ler gibıydıler Akşam uzeri benim grupa don dtim ve partızan hayatımu boylece başlamış oldu Benim partır zan olarak eylemle' e katıüram, 1944 mayısına degın, yanı üç yıl sürecektı Bütün öteki partizan birliklerl gibl biz de lla ast grup oluşturmuştuk Ordudan aynlmış prlerin de katümasıyla daha da güç kazar.mış oldu bu gruplar. Bu ikl grupa «ıkmalci» ve «keşıf» gruplan adını verdik Ikmal gru pu, bıze sadeos yenı üyeler bulmakla kalmayıp, bızım ıçın yıyecek, cepane ve kâğıt gıbı gerekll maddelen de bulacaktı. Bunun dı şında, ışgalcl kuvvetlere karşı tahrik kampanyası da yürütecek ti elden geldığmos Keşif grupundaki adamlar en güvenilecek adamlanmızdı Almanlann köy ve kentlerdekı hareketlerl, süâhlan, kaç kışi olduklan üzerine değerlı bilgıleri ögrerup blza ulaştıracakiardı Almanlann el koy dugu trenlerde, hastanelerde ve bürolarda hemen hemen her yerde blzim için çalışan adamlanmız vardı Çok geçmeden, bızım orman kampında silâh lmali işlne koyulduk Önce, çevredekı kolhoz lardan çocuklarla birlıkte patlamamış msrmı avına çıktık. Kolhozlu çocuklar bu yerleri, tarlalan, ormanlan hepımızden iyı tanıyorlardı. Patlamâmış mermılen dıkkatle zararsız hale koyup, ateşleyıcılenni çıkartıp, kam pa taşıdık Bu patlamamış ınermılerden yeten kadar edmınce, kolhoz süthanesınden süt guğüm PARTÎZANLARIN TRENLERDE, HASTANELERDE, BÜROLARDA lerl getlrdlk, gOffttmlerin boyunlannı kesük, lçlerine Udjer tabta parçası koyduk, gUgUmlerl suyla doldurduk. Ardından ateşe kojtfuk gUğumleri, içlerine mermlyi yerleşürip, hepslnl blrden yanm saat kadar kaynattok Sıvı haline giren barut gügumün dıbme oturdu Bu sıvıyı dikkatle gügümden boş konserve kutulanna akıttık, kuruttuk. Katılaşmış olan madde küçük parçalara bölUnüp tahta sandıklara bastınldı, sonunda bir de ateşleyıcı yaptık ve binncl sınıf, ev yapınu mayınlar ortaya çıkmış oldu böylece. Hem de oyle maymlar kı, Alman maym tarama gereçlerl izıni bile bulamıyordu bu ev yapımı mayınlann. Tutalım görevimiz önemli bir tren hattım hayava uçurmak, bunun ıçın tanfeyı aşagı yukan bilmemız gerekjyordu. Kenttekı adamlanmızdan tanfeyı oğrenmek her zaman mümkün olmadığı için, kendı başunızın çaresine kendımiz bakmalıydık. Aynca, gelıp geçen trenleri süreklt gozlem altında bulundurmamız da emırler arasındaydı. Bu da pek kolay olmuyordu. Çünkü, adamlanmızdan bırı tutalım «yasak bölge» llân edilmiş yerde yakalandı, eğer şansı varsa hemen olduruluyor, yoksa onceden çok agır ışkencelere uğratılıp bonradan olduruluyordu Bundan otürüdur kı, bızım ıçın en uygun olacak gozleme yerını kendimiz ya ratmak zorunda kalıyorduk. Kök leri kesılmemış dzellıkle kalın bır ağaç govdesı, alt tarafından dıkkatle oyuluyor, çepeçevre gövdede küçuk yarıklar açılıyordu Sonra, gece mdı mi, ağaç gövde sinı seçnğımız gozetleme yerine taşıyorduk Açtığımız derin bır çukura gozcunün oturacagı küçük bır tabure yerleştırlyorduk. Goz cü, yanındaki ekmek torbası ve su matrasıyla bu çukura yerleşı yor, ıçı oyulmuş ağaç gövdesi, gozcünun üzerine yerleştinlerek dikıli>ordu Bır ıki gün, hıç göze çarpmaksızm, buradan gozetlemeyı yurütüjordu adamımız Trenlerin ne zamanlar geçtigi bu yoldan oğremlınce, mayınlarm yerleştınlmesi lçm gerekll plan yapılabilıyordu Maym doş«yecek adamımız gön derılmeden once, soz konusu yertn toprak rangl v» tOrfl (taoadao ögrenillyordu. Aynı renkten bir çuval yaş ya da kuru toprak edlrüilyordu. Mayının gömülmeal İçin gerekll olan kttregl gürültü çıkarmasın diye, t*ht«^»n y^pı. yorduk. Mayın yerleştiren arkadaşlar, maymı yerleştirdikten ıon ra topragı gine eski durumuna çoyle Havars uçurulan tren yolİAnnın tekrar tntsaklan kulİAnıyorlardı... dojemnesınde Almaolar HEMEN HER YERDE ADAMLARI VARDI Maymı yerleşttrmek dursun, raylann yanma ve raylann yanından uzaklaşmak bile başlıbaşına blr özel görevdl. Çok dlkkat laüyordu lçlnde durdugundan Almanlann mayın tarama gereçlerl çaresiz kalîyordu. Ne var ki Almnnlar Mayınlanmıs tabta *Anrfiiriftr Trenlere karşı yürütülen sabotaj girişimleri o kadar başarılı oldu ki, Almanlar zamanla tren hatlarını birer kale haline getirmek zorunda kaldılar. getirmek zorundaydılar Beraber çok geçmeden, maymlanmızdakl lerindeki topragı, eşlt mlktarlar özel eczanın ne oldugunu anladada maym konan yerde dagıtıyor, lar ve lz süren köpeklerinl bu düzeltiyor, çapalıyor, ya da ıslata kokuya auştırarak saldüar Başrak bastınyordu. langıçta bir hayli başan da elde 1 Bu maym koyma i?i rnryıanii ettiler Ama blz de karçıt çareyi bır sorun halıni almıştı özellik bulmakta gecıkmedık le tren raylan boyuna konacak Mayınlann agzı enfiye ile tıka mayınlar konusunda, ız bırakma nıp kapatüdı Ne var kı enfiye mak bakımından, güçlüklerle kar kokusu veterli sonucu saglayama yınca, bafka bir çare düşündük. Yerleştirdığimiz mayınlann arasında kalan alanın bteslne berisine, mayınlanmızdaki eozadan birer miktar gömduk Aldıgunıs bu todbir köpekleri şaşkına çevirdi Bir oraya blr buraya koşuyor, topragı kokluyor, her yeri kazmaga çauşıyor, hıçblr şey bulamıyorlardı Zavallı köpekler az kırbaç yemediler bu yuzden Alman erlerl, köpeklerin clnnet getirdlğinl sanmış olsalar gerekti Köpekler ne bir şey gorebılıyor, ne de isabetli bir şekılde koku alablllyor lardı. Mayınlara koydugumuz eozanın rengi sanydı Karmakanşık olmuş toprağın içınde bu san tanecikleri bulmak her babayığıdm becereceğl 1? degildi Tren hatlannı havaya uçuracaJımız zaman, seçüen yerın hem istasyondan, hem de ilk Alman gamızonundan uzakta olmasma dlkkat ediyorduk Sabah erkenden, gün ağanrken, tren hattındaki seçtiğımiz yere vollanıyorduk îlk yaptığımız, telefon ve telgraf tellerını kesmekti Birliğimizin keskin nlşancılan, yoldan çıkacak trenin devrileceği yenn karşısındaki fundalann arasına gizlenıyorlardı Raya koyulan mayının aşağı yukan 100 150 adım uzağında blr yer oluyordu bu öbur arkadaşlar da, makınelı tufeklenvle tren volunun her ıkı CAĞDAŞ YAYINLARIj Iıtsanci Yolcnlar HÜMEN OOŞÛNCEUm TANSITAN DCNEU&ER. TAZAJUN i YAŞAMÖVKÜSO Vt Hıfzı Veldet Velidedeoğlu ÇAÛOA» VAYINLARI Fîyatı 20 Lira .Halkavt Sok. Na. »41 İİTANBUL* yanma yerleştyorlardı BUtün o keslmi ate? altında tutabılecekleri bir yere On, on beşer kişlİlk üd ayn grup da, yanm$ar Ulometre kadar ilerde ve geride, vardına çağrüacak Almanlara tu zak kuruyorlardı. Sonra, sabırla beklemeye sıra geliyordu artık. Bu winntiiı saatler suresince en sıkıcı şey, burnumuza, ağzımıza ve gözlerimize dadanan sıvri5ineklerdl Blr daklka bUa dayanüamıyordu buna Yüzlenmıze, ellerimize sürdüğümuz katran bile para etmıyordu Zaxnanla BIV nsınekler katrana da alışıyorlardı Bu arada ben, mayıncı ıkı adamımla hat boyunca sürünüjor, rayın en yakınındaki ek yenne mavını kovdurtuyordum Tam işe koyulacagımız sırada, nbbetçı mızden Alman devriyelerinin yak laşmakta oldugu habennı aldığımız da oluyordu O zaman çarçabuk fundalann ardına çek;Uyor, ne yaptığımızı anlamalanna meydan vermeden, önümuzden ge çıp gıtmelenni bekltvorduk Mayınlar yerleştirlldlkten sonra, bize, Alman devriyelenni yok etmekten, blr de, trenln gelmeslni beklemeden raylan uçurmak tan başka yapüacak blr 1? kalmıyordu. Cephane trenleri için bızim uçaklar özel ateşleyıciler getirmişti bize. Bunlan kullandık mı, lokomotlf mayınm üzerinden geçip gidıyor, maym ancak blrkaç saniye sonra, trenln tam ortadakl vagonlannın altında patlıyordu Şansımıı yüzümüze gülmüş de mayın vagorüardan blnnin altında patlamıssa, oradan hızla uzaklaşmamus gereklyordu. Almanlar zamanla, tren hatlarmı «kale» haline sokmak gerekllllğinl duydular Bu işlerde Rus halkı da zorla çaUştınlıyor, raylar boyunca yasak bölgeler meydana getlrlliyordu Hatlar boyunca geoe gündüz nöbet tutuluyor. önemli yerlerde kuvvetll ısıldaklar bile kullanüıyordu Belirli aralıklarla beton kuleler dlkllmis ti Bu kuleîerden uza'ılara dek, bütün o bölge gözden geçiriliyor, süruyle er alârma hazır tutuluyordu Ne var M, bu ©sşltti gavunma re korunma tedbirlerl sonuçlannı vermeden, blzim ordulann saldınsı baslamıştı blle» T A R I N : PARTİUNIN El KİTA6I TiFFANY GARTH