Katalog

DÖRT (UMHURİYH 24 Nlsın 1976 H • . ZATEN \ OrözıİLÛ \ İN UMİ'tf: t İ ÖUtflOlDE< W u , NE YAPA(AK MÎOÜUAN3A2 Mi gu VA21LAP n^mJTJIIIIllİPİ^K İÂBILCİBAZ >^ ^ | URHAM SEIÇUK 1 YASAL ilDî BAJ,ıMlZA, / VATAM ] flllHilllTTTTTlIiin Miiılllll g g TARTIŞMA Samim KOCAGÖZ 13 «Hukukâ puanUnm tuttu Zaten ortyı isUyordum Ama sa» bahtan beri sıra bekledim kuyrukta Oldu sonunda yoksa ka. yıtlar lki »aat sonra kapanıyordu » «Şansın varmış, iyi fakUlte seçmljsin Biz de bu fakültenin eskilerindeniz » GrfirlUkiU gülümsedi, TIRMANAN FAŞlZM VE GERÇEKLER SıYASAl DıKıLEN PLÂNDA HASMINI ıKTıDARIN TEHLiKE, ÖIOÜRMEK KAYIRISIN& HEMEN ıCıN ÖRGÜTtENMıJ KURULUJLARDAN KAVUJURSAYAJAMSAL REJıMıN BıR YANA ıTlLMESıNı 5ADECE DEVLET BıR ÎANESi VE UIUSUN BıLE, «Sı KAR5ISINA VE DESTEGıNE KADAR HER KONUNUN GEREKTıRECEK VE «GÜVENlıK KAZANIR KONUSUNUN ON ELE AÜNMASINI BıR ONEM Prof. Dr. Muammer AKSOY «Hem de çok eskılerinden1 hanl son sınıftayız dıyelim » «Darısı benim başıma agabeyler buraları pek sevdim Çok ntlvuk ver çok büyük bir kent burası Hele bır fakülte açıUın, hem gezeteğım bu kenti. hem de çok çalışacağım » Gtfzlüklü, bıyık altından gülümsedi «Elbette çok çalısmak gerek, dersler zor, kitaplar kalındır. Oku Allah oku bltmez, ytlılerce, blnlerce sayfa Bız de sınavları bekliyonız Hazıranda tüm sınavlan geçmenın bitlrmenın öltnagı yok EylülU, ekımı üekleyeceksın Bu yıllarda boykotlar da var » Onç adam söyle bır dogruldu •Biliyorum. bilivorum boykot boykot ama ders de ders, sınav da sınavdu Boykotlar, sınavlan, dersleri engellememelı » GözlüklU ıle, mavl gbzIU, şöyle birblrlerıne baktılar Mavi gbzlü gülmeye başladı «Ohooo arkadaşım! sen daha çok acemisin îşlerın iç yüzılnu bır dğrenirsen, boykotlara da katılırsın, bızlere de » «Anlamadım?» • Anlarsın yavaş yavas Nerelısin' Nereden geldın'» «Malatya'dan, Malatya lisesini bıtirdım» 1 «Çok iyi, çok gılral Nerede kalıyorsun şimdi?» «T» asagıda, denıze yakın bir küçük otelde Yann burnlara vakın bir oda arayacağım Birkaç arkadaş var, onlar da kavıt lannı baska fakUltelere yaptırıyorlar bır yerler arayacagız işte » Mavl gbzltl, gencın arkasma vurdu sbyle, «Senı bir yurda yerlestirirız Yurt ışini halledınceye dek bir yüks«k okul var bız orada kalıyoruz Oraya gıdeıız » Genç, şaaaladı, sevindi «Sagolun agftbeylerım1» •Yenilere yardım, görevımir » dedl gozluklüstl Yine sordu«Ayıptır sorması ama aıle durumun nasıl? Burada geçlnebılecek mısın?» «Babam esrmf bez7H7İvk yapıynr Rııradaki durvımuma griro bana aylık gdnderecek. ıdare etmeye çalı*acagım » «GUzel iyi önce sana yurtlardan blrinde yer sağlayalım, aonıa biı burs da buluruz Burs veren çeşitlı kıırumlar \ar Bı zım Ocak da var BUtün öğrenim yıllaıını güvence altına alırsın » Gtnç adam bır kez daha şaşııdı îkı ynlcasındakı delikanlılara donup rionup baKı Bırdeııbirp başına knnan bu devlet ku ?una ınanamıyordu Içıru bir sevınç dalgası daha aldı Ne dıyoceğınl bılemıyordu Boynunu büküp sustu kaldı Elınde evırıp çevirdıgı sarı bır zarf vaıdı 7arfın ıçınde nıifus k ığıdı Unıversıteye kajıt işlpmi ıçın gerekeıı evrak, fakUlteye yazıldıktan aonra verılen numara Mavi gozlu, uzun boylu delikanlı bırden aıkasına vurdu «Htiydı bakalım vakıt yitırmeypllm Kaldıftın oteln gıdıp h^sabı RorPİıın eç.yanı alalım Hukuka yazılduı aına şimdllik bir yurtta yer bulana dek bir mımarlık mühendislık okuluna yerjeşecekiin Bız de orada kalıyoruz BugUne bugün, ünıversıtp ofi;rencisısın Yann senin yurt ışlne bakanz. Sonra da Birliğe yazılırsın » «Ne birligı?» diye gen; sordu GrtzlüklU, «F öğrencilerın bırlıklen, derneklen vardır bılmıyor musun?» «Bilırım duydum» «Flbette her ogıenci bir dğrpncı derneğınp yazılır haklannı savunmak ıçın Sen de Turk Talebe Birlığı ne vazılacaksın Bır de TUrk Talebe Federa&yonu vaı, ona kulakasma1 KomUnibtlerın bırlığıdır Bız, AtaturkçüyUr1 Sen, kımden yanasın?» Bu, «sen kımden yanasın?» sorusu öylesine sert sorulmustu kı genç adam, ırkıldı ıgıne bır korku düştıi «Elbette AtaturkçUyüm baskaca nasıl dUsünebilirım''» kaı^ılığmı verdı alçak seslf «Iyı AtatUrkçüytız Mıllıyetçıyi7 Tarıhten ders aldık Bır vakıtler Turk ulusuna düştügu bunahmdan kurtulmak için nasıl Borkurt yol gösterdiyse, vakın tarihlmırde de dUştuğumu7 bunalımdan kurtulmak içın Ataturk yol gbstermiştir, o da bır Bo^kurttu'» dedı gozlüklü, kara saçlı delikanlı Bu sözlenni de sozcüklerm ustünc basıv basa soyledı Oenı, adam, bır ke? daha şaşkuı, kuşkulu 7eki gozlerıni kırpıştırarak ıkı vakasına bakındı. Berikılerın yüzü çok cıddıydı Blrden ayağa kalktılar «GıdPİım senın esyalarım alalım. Bir an önce okula yerleş » dedıler Genç dnce arkalarından bıra? gerilerlnden yurüdıl agabeylerın Sonra agaboyler onu aralarına aldılar. Ünıversıtenın dış kapısından çlktılar Bır dolmuşa bindiler. Vakıt gereyarısına vaklaşıyordu Gen<, adam otelden aftabey IPII ıle bır taksıye koyup getırdiğı yatak deııginı açrmş, yüksek okulun en ust katmdaki genis bir odanın köşesine sermiştı Oda, bır koğuşa benzlyordu Kcndisı gibı sekız on genç, yataklarım yere sermışlerdı Kapıya yakın koşede, eskilerden bir delikanlı vatdğınm içınde oturmuş, kalın bır kıtap açmıştı onüne Tok bır sesle okuyordu Okunan bır tarın kıtabıvdı Okuyan ırı vapılı, asık suratlı delikanlı, her tumcenin urennde duruyor açıklamalar yapıyordu ötekıler, ya.taklannın ıçine oturmuş, stıssızce dinlıyorlardı Sonunda, okuyan delıkanlı «Bu gecelık veter t(»ıtımimız, oğretımımız süret ek arkadaşlar daha çok çok ögrene^egımi? ^eyleı var Beden egitımı bıle \apacagır Ocağımızın tüTÜgılnü, Ülkümüzun ilkclerını BHsbuğumuza br^lılıgl ıyıce ogrenecegız Yurt düşmanlarına karşı nasıl savaşıla'cagını du ogrenecegı/ Çok geçmeden sizlenn w n ı n törenlennı <i< yapaıagı/' Yeminden sonıa olmek var, dönmek yok1 Varlığımız Büvük TUrkive've adanmıştır 1 ÜlkUmüz, bUyük Bajbugumu/un ulküsudur' Yaşasın büyük TUrkıyemlz' Ya^iiMtı bu\uk Başbuğ1 Şimdı uyuyalım arkadaşlaıını \arına yarınlara büytık yannlara ha?ır olalım' Tanrı, yurdumu?» dııllk dü7en]ık versın Sizlere de ralıatlık'» Ecevıt ln Ba$bak»nlıktan aynl masından, hele 31 Mart Çephe Hükümetının kurulu^undan son ra kanlı olaylar sistemli, tertıp lı adam öldUrmeler ve yaralama lar bırbinnı izlemekte Eğer bu saldınlar adi cınayetler olsaydı sorunun önemini ve tehlıkcnm kapsammı sadece ölen ve yaralananlann savısına bakarak değerlendirebilirdik Ama sı yasal nitelikteki cınayetler ttrgıit lere dayanıyorsa bunun bır çığ gibl büyümesi demokratik rejı mı mahvetmesi hattâ toplunm VP ulusu ıç savaşa bile sürüklenıesı olasılıgı çok kuvvotlıdir. Hele şıyasal hasmını öldürmek; ı«,ın oıgdtlenmiş kuruluslardan, sadece bir tanesi blle «siyas»l ıktıdarın kayınsına ve destegıne ka\uşursa», rejimın, devlet \a uhısun karşısına dikilen tehlike, hemen hemen her konunun bir yana ıtılmesini ve «gılvenlık konusu»nun on planda ele alınmasını gerektirerek kadar ya»amsal bır ttnem ka7anır Sllahlınmayı onlemak İçin 1961 Anayasasını hazırlayanlar, sunRal orgutlprın hatta sıyasal partllerın isterlerse iktldarda olsunlar sılâhlanıp rakip görüs lere sahip ktsileri ecmelerım, yaratacHkları anar$t ve tprör «a\esınde demokratik kurıım \e kuralları işlemez hale getirmelerını onlemek amacıyla sıyasal paıtılerın hem ıç ılışkılerınde (tti7Uklerınde) hem cip dıs ılış kılerınde (programlarında ve evlemleıındeı demokıaM, Ö7gürlük ler ve hukuk devleti dtlzenıne tıti7İıkle ınmasını bngören kuril lar getırdıler Ve bfivle davranmavan partılerin Anayasn Mahkcmesınce kıı palılınası çozümunu yenı Alman Anayasasını ornek alarak benımsedıler Ba^ka deylmle, VVpımer Anayasası dönemının a n deneylerinden ve yakın tarihımizin unutulmaz olaylarından ders çıkarmd akılhhğını gösterdiler feıvasal Partıler Yasası da bu konuda çok kesın vc ayrıntılı ku rallar getırdı DernekUr Yasası, sıldhlı derneklerı yasakladı bun ların kapatılmusını emrettı Türk toplumu iç savaşa doğru sürükfeni/or ise bunun baş sorumlusu Cephe Hükümetidir Deınlrel. «Ne pahasına olursa olsun Basbakan kalabilmc amarnia», tktidarın dtekl ortakları da, «Baska küçiık hexaplarla» tüm ııvarılara kulak VP gttzlerlnt simsıkı kapatıyorlar gıbi sovlemekten de kaçmama. yız ÇünkU ancak ve ancak «gerçek sayesınde»dir ki, bir toplum için ve o toplumda yasayan insanlar içın yararlı sonuçlara ulaşılabilır Olayların aynasında yllz lerinı çirkin gorenler bımdan ötUrü bize kızmamahdırlar Hıddete kapılaıak ktıfur edecek, va da venı Biddet olavlanm kundaklayacak \erde, bıze sözle hele ya zıyla, ama belgelere dayanarak karşılık vermelıdırler. Y AR I N : JiDDEI EYLEMIERI VE BıRKAÇ BEIGE C) <Btr tktıdar. Anavasanm ilân ettığı çağdai hukuk devleti <U kelerım delık deşık edtrek. 4tmokraiı. ozgurlukler ve kı$ı tti.yenhğı kavramlanm gerçekle alau eden «tozcufcier duzeyıne du$urur sc kuikusuz her uurttaşa cıddi aoreı ler duşcr Ama boyla bır durumda hukuk dcvletımn bır anlam kazanabumesı amocıyla yaı.a lar certeuest ıçınde mucadelt «tmek nn planda o toplumun hukukııılarına Jujer dr baltalanmatı* karfısında bile. o ıılkenm lıukukçıılan anava'til (hreve ııuatın olarak aPrekh iep Ktlerrle hulıııımuıınılaria nnlar tHııkukun çıönenmevnc aorunmeden 1> scsiızı e ka1\lan *\ıç ortak1 lan* vauılmak aerekır ö>n\nliıklcr demokıavt te hele Irıvt otıren hfr\ »fîrııııa ua^al mıırarielerlpn tc/ı çnn «httkvk dıplınna 1 «•n'nhı )fi>ıler» Aı btmlaıa huleuknı Henüe nıez htrbır bnhnne ıle laılhstl ıe manevı toıumlııluktan kenıilienm kıırtaramaztar Adi hııklıknı olan hu oıbı saâere rltplamaU lm Ifrı ne kadar kmvmnak Utanbvl Barovı r>ıbı *ui/a<nk bek ıhln bdC vmı yerme aet\ren kunıhıilan if onlartn porevden kacmat/an <vH ır uuelennı de iaygt ıle setamUyoru~ Tam t/ırmı «1! 6nce ılk ke: Turk Hukuk hıırumu Bajkantıtıma «<v' dıüım taman Forumrla i/aymladı ğım tUukukçııların maııeot torumItıluğu» baflıkh yazıda, *Hukukçu olmak serefll oltluan kadar da a aır lorumluluğu bulunan bır nltileoe nı?ntı/f) olmak demekltr* rfe""> ve ıbyle ektemıtUm tHuktıkiiılarm bir kı<,mı nmtırterım hu kukıın imnnıulmavna adarken bır kıimı dn hııkuhın ııOnennıeM kdr!,\i\nda kauitvtdır Ne uu'ik kı, hukuk r!ıi)lnma'~wa iahw klmı ytl raUkların yaşamı ı«(? hakkm 16 hnkukun katleâılmemnt hume'le peçmtkttdır > Araıia aeren yıllardan tonra, bu sbzlerm doğruluâuna daha da cok inanmaktawm /?(e ülkemtttU. hU rmcı kateoorMn sayi*ı n» kadnr arinr ve tlclnei htl« üçhncB çrubun taym ne kadar ataltria. bıı mcsltk oerçek onııruna o denll kavu}ur. v« Türk toplumu da d* mokreit ve hukuk dtvletı ülkMl dodrıtltuiunda daha auvenctıh ıtdımlarla ilerteyebıllr Kuikuvn asıl aüvence opnı< halk htleılertnın bthnçlt mlicadeleimrledır Ama hııkukçular onlara ıyı brnekler vereblUrler «Can aut cnlığmn lürefclı btcım Uygulanmayan anıyasa Gei(,ekten Batılı Çagduş Demok rası toplumda en ıyı silah kullananların değıl, halkına en yaraı lı göruslerı, programları su nan ve bunların uygulannıasnu amaç edınen sıvasal kuruluşla rm ı^başınH gelmesı temelıne da ynnıı Bu görüş ve program va rısmasında hallun serbestçe (ya nı korku ve baskıdan uzak ola rak) hakemlık yapması sayesınde de, ıktıdarlar belırlenecek ve değışecektır Halk elbette kı al datılabılir \e aldanabılır Ama aldan.ı aldana dogruyu seçmesı ni de muhakkak bğrenerektır 7atpn çoguku demokrasinin da yandığı ana felsefe buduı Ne yazık kı Anayasanın S7 mnddesinde ılnn edılen, Partı lpr Yasasının 83 . 117 maddelp rınde geliştırilen ve Dernekler Yasasının da Tj 37. 65 maddelp rıvle tamamlanan «görUşleıın ve partllerın blrbiriyle silahsız yarısınnsı kaba kııvvetın deateğıne başvurmaksızın birbiriyle mü< adele etmelen» ılkpsi k ıgıt us tundekı güzel sozler olarak kaldı Yasaları uygulamanın koşuhı Eger kanunları gereftmce uv gulayabilmenin ilk şartı olan «RUÇIÜ vasal gtıvenlık kuvvetlerı» ne sahıp bulunnidsn\dık bıi(,ok Ortadogu ve Lâtın Amerikası ul kelerınde (\e Asva'nın venı bı (,ınısı/'i(?ınıi kavusmuş dP\lP(le rındc > oklufu pıbi ıvı fıruutlpu memıs 7avıf ârız bir zabıta eu ıu ve zavıt bır landarma VP ordu SO7 konıısu olsaydı, ıktıdar «ne Vdpa\ım butun çabıma kar5.n1 daha fa7İasını yapabılmem ola naksız» dıyebılırdı. Amu dıırum boyle dpğildır Çok güçlu bilgill \e yeteneklı o lan C unıhuııyet Polısı \e Jandaı nıası ile en güçlü ve dısiplınlı 01 dıılaıdan bıııne sahıp bulunujcı ru7 Bu güçler saveslnde ıyı nı yetlı her ıktıdar yasaları ve ana vasal kuralları bır milımetrp bile aşmadan pn demokratik \e ınsancıl bır bıçtmde ııygul 1 yarak dahı Anayasanın ve vasa lanmınıı ongordü'ıı «sıyasal t ır tı^nıaların ve çekışmelerin sıl uı sız \e saldırısi7 olmısı» ılkrsını gerçekleşnrebılır Bır yılı aşkın suredır şı gtıvenlıgı \ıne ortadan kalk mifc bır ttıor havıısı yurdumu zun ufkunu \e demokrası ısteysn kiçılprın ıçını kaıaıtnıış ıse ve TUrk topluınvı koçar adımlarla K, snva^a doğıu suruklenıyoısa, bunun bas sorumlusu «kanunla11 herkegp eç.ıt bı^ımde uyguU mavın» «anaısının aııası olan sıridpl olıyldrının hppsme karşı avnı tıtı?]iKi uostermPMrı» vp «SHI dııganlaı arasırda avıım yapa rak ıKlıdaıa (y> d» hııkümetın kanatlaıından bırineı vıkııı olanları kayıran» Ccphe Hukümetı dır Bn jılı iskın bıı 7 mıaııriır kı Zaten bu derece kuv\etll dı sıplınlı VP yeteneklı guvcnllk kuv \etlenne sahip olan bır devletın ıktıdau kısa sure ıçındP sıdd( t olaylarını ktnllk zabıte olayları dıı/tvnıp «bukaç ıııh ya da aKıl hastasının dü^ensız plansız tas kınlıf.1 nıtehgiııpı duşUreme/v\ onun kusuru (atzı ya da kasdı) taıtışma gotürmp7 bıçımde ' e yoftunlukta ortada duruvor de mektır Bunu muhalefet partılpn hele C HP \e Liderı ppk çok meslek kurulusu tanınmıs bır<,ok tıiıatsu va^aı vı açık bıçını de vcnıden vp venıden dıle RP 111 dı clıle Rptırmek np s > hay <7 kırdı avlardır Ama Demııtl «np pThnsına o luısa olsuıı B ısbakan kalflbilme ımi(ivla» ıktıdaıın otekı orta t lan da ııbaşka kuçük hesaplar la» bu uyarılara karşı kulaklaıı nı ve gözlerlnl sımsıkı kapatıyor lar «Bızden sonra kıyamet» felseiMivle toplumun uçuruma dog nı ıtilmesıne ya sevircı ya da vardaku olma rnllprını sürdür mektPlrr Seyırcı kalamayız Türk ulusunun ve devletın çıkar launa kaısı bovlesine kayıtsız bir ıktldar kaısısında tevekkülle fecı akıbeti bekleyecek miyiz' En doğru ve ınsan hayslyetine Hııkııka An.iv ı s ' \ 1 rp|imP yaraşır tek rejım olan Batılı Çag das Demokrasıden arta kalmış küçük parçaların da elden gıtmeslnı ve sonundn «hprhanüi bır renktekı bir dıktatöıün ge lip ozgüıluklere paydos demesı» ni. va da «Lubnan a donUşmeyl» mı beklıyeceftİ7? Kuşkıısuz ıkısı ne de ra/ı olunamaz Ama sadp (P dua ya da küfür edPiek de olıımlu bır sonııce ulaşılamaz Mademkı «her ulus layık oldu Su yonetıme sahlptır», daha ıyl bır yonetımı hnkeden yuıttaşlur olabılmek ıçın. hepımiz kendımıze düşpn odevleıı yerıne gp tırmek zoıunlugundasi7 Buguıı kü hava ıçınde vurttaşlık odt leıımuı yerıııe Ketiımek ne ka dar zor hatta tehlıkelı olsa bılp Anayasanın Başlangıc, kısmıııda yer alan «TUrk mılletı bu Anayasayı asıl temınatın vatandasların Ronullerınde ve iradelerindp yeı aldığı ınancı ile hürriye te adalete ve fazllete Asık evlıtİHrımn uyanık bekçiligıne e manet eder» yolundaki so/ler, boş edebtyat degıldir Yurttas lar ve kunıluşlar (vasal baskı grupları), o «uyanık bekçılı^l» ciddive aldıgı oranda \e sadeoe bu oıanda1 Ttirk demokra sısının yasama sannı vardır (*) Doğru )ejhİ5 koymak Ancak atılacak adım konusun da hıçbır teıeddut bulunmamalıdır kı hıç degılse ıvı nıvetlı kısller cesaretle ve inançla belli bır doğrultııda yılrüyebılsınler. Bunun ılk koşulu da olaylara dogru teshıs koj'iııaktır Iste bu vazı serımızde kamuoyunu, bu konııdu tamamen tarafsız ve objektif bır bıçımde aydınlatmagn çalışacagı? Ve vok kez kendinm konuşmayacak sozü başkalanııa bırakınayı yejleyeı efti7 Dogra bır teshlse ulastıktan sonra da, ılerisı için ne vapmak gerektiğı, buyuk olçtıde kendiliftinden orta ya çıkacaktıı Kim olursa olsun Bu gıusi kapatııken, btltun içtenlıglmızle belırtellm kı, öldürUlen ve yaralanan her geniı. hangı sıyasal görtlşü benlmaemis ve hangi örgütün mensubu olursa olsun çocuklanmızdan bırı saydıgımızdan, ona içımiz burkularak acıyor ve toplumumuz hesabına çok UzUlUyoruz. Ama sevgi ve aumanın otesınde, «içinde vagadıgımız ve her $eyl kendisine borçlu olduftumııı topHunumuza (yurdumuza ve ulu»umuza) karsı kaçınılmaz rtdevtnıızı hele gelccek kusakların hakkını unutamavı?' Ve efter vansıtacagımız gerçekler ban kisi ve kurulusları inrıtlci nitelikte İse, bunlan oldugu TiFFANY 1 vuıüPTEN ısnyüBuv» RA ZENGINLER itfN/VUİTMÎî OLACAK r^^B { ptöihJoa.T p i j f t 11 J291