Katalog

L976 BÜTÇESİ ve MEMURLAR bütçe büyük bütçe» ya da «bu bütçe sosyal kapsamlı bır ya da «bu bütçe istikrar bütçesı»... 1975 aralık basından beri, bütçenın Meclislere sunulmaMecllslerde kabul edllinceye degm Cephe Hükümeti, habutçe üzerinde propagandasını bu sözlerle yaygınlaştır.baladı. Ancak, halkı artık başlıbasına propaganda yapmak yor pek. Halk bugün kendi günlük ekonomik çelişkiİerını yen kararlar bekliyor. Somuttan hareket ediyor. Işçimn aç kuruş artryor, memurun aylığına getırilen zam nedir? ıun yanıtım bekliyor. Kondurulan nitelikleriyle değil, ger•diği sonuçlarla belli olur bır ekonomik programın «istıkpüklüğü, sosyaUiği».. sal partiler sürekli olarak büytik oy potansiyelının bulunır gelirti kesimlerde çaba harcarlar. Hükümetlerin iktidaîlerl zaman genis halk kitlelerine vaadlerde bulunması olaVe bu artık kanıksanmıstır. Vaadler seçim bildirgelerinde >eçim alanlanna uzanır Te en somut biçiınini de hükümet unda alır. Bunlann yerine getirilmesinin iki önemli aracı Biri yılhk ekonomik program, dığeri bütçe. Hükümetlertn ı ekonomik faaliyetlerini düzenleyen belgelere bakmak geîrçekten verüen sözler yerine getiriliyor mu?.. «Fukaralık» n geride mi kalıyor?. binj aşkın menıunm, dar gelirliler içinde yer aldığını areyen kalmadı. Dolayısiyle 1976 bütçesi, memurlar için de ışımakta ve «Cephe Hükumeti Memur» ilişkisini vaadleinde nesnel olarak ortaya koymaktadır. Şimdi burüan ana itibariyle inceleyelim. Yalçın DOĞAN Mahrumiyet yeri ödeneği verilmesi, memurlara bu yıl da çok görüldü; fazla mesai uygulamasında MC, Emniyet görevlilerine ayncalık tanıdı; harcırahlardaki eşitsizlik ve yetersizlikler de sürüyor 657 sayılı yasanın öngordüğü sosyal hak ve yardımlardan biri de yıyecek yardımıdır. Bu yasanın 212. maddesıne göre yiyecek yardımı yapılması için bır yönetmelik çıkanlması gerekmektedir. Yasaya göre bu yönetmeliğin 657 sayılı yasa ytirürlüğe girdikten sonra bır yıl içinde yayınlanması gerektigı halde, aradan beş yıl geçmiş, hâlâ yönetmelik çıkmamıştır. Bu sadece Cephe Hükümetinin değil, ondan önceki tüm iktidarların sorumluluğu ile ilgilidır elbette . Cephe Hükümetiyle ilgili olan yan, yiyecek yardımının yine eskiden oldugu gıbı, sadece Silâhlı Kuvvetlerde görevli memurlarla. ordu hastabakıcı ve hemşırelerine ödenmekte olan 75 liranın, 1976 yılmda da ödenmeye devam edilmesıdır. Bunun devamınm yanı sıra, asıl onemli olan sozü edilen yönetmeliğin bir an önce çıkartılması ve tüm memurlann bundan yararlanmalarının sağlanmasıdır. Cephe Hükümetinin övündüğü, kendisini memurlar karşısmda guçlü hissettiği bir alan, yan ödemeler konusudur. Çünkü yan odeme turlennin tamamı TABLO IU'de görüldüğü gıbı artürümıştır. TABLO ni'un yorumunu Sayıştay Denetçileri Dernegine bırakalım: .Her ne kadar tabloda yan ödemelerin arttığı görülmekte ise de, bu tür ödemelerden memurlann yalnızca bir kesımi yararlanmaktadır. Ayrıca tanınan bu ayncalıklar Anayasa nın 41. maddesindeki insanlık onuruna yaraşır bir yasayış düzeyıne memurlan yükseltmekten uzaktır. Yan ödemelerin Ust sının bütçeler ile saptanmakla birlıkte, hangl görev ve ünvanlara ne miktarlarda verileceğı her yıl Bakanlar Kurulunca saptanmakta, kımlere ne miktarlarda verileceğı ise. ilgili Bakanlara bırakılmaktadır. İlgili Bakanlar bu ödemelerin kimlere ve ne miktarlarda verileceğini saptarken elbette siyasal eğilimlerinden kurtulamıyacaklardır. Oysa Anayasa, memurlann özlük haklannm yasalarla düzenlenmesini buyruklarken, memurlann siyasal tercıhlere oyuncak olmasını önlemek amacını gütmüştür. Memurlann aylık v* ödeneklerinin siyasal iktidarlann keyfine bırakılması, hem memurlann ücret eşitliğinı bozmakta, hem de memur güvencesıni zedelemektedır.» Yan ödemeler ırahta eşitsizlik bütçesinin memurlara neler getirmediğinden, memurlarsr esirgendiğinden önce, memurlar arasmda nasıl farklılık na bakmak gerek. Bunlardan ilkı, harcırah yasasının butlamasına yansımasıdır. ı Sayıştay Denetçıleri Derneğine btrakalım: «1 mart 1954 ;n ben yürurlükte bulunan harcırah yasasının çogu hügünümüz gereksınmelenni karşıîamaktan uzaktır. Bu ya• yasalarla karşılastınldığında en az değişikhğe uğramıs yabindir. Bütçeye (H) cetveli ile yansıyan bu yasanm uygulayıllar itibariyle ve 1976 bütçesinde görelim. İki öğün yemek . karşılığında harcırah olarak memurlann kadro derecelerikaç lira aldıkian Tablo I'de görülmektedir. . içi gündeliklerin bes yıllık gelişimi incelendiğinde yüksek memurlann daha yüksek harcırah aldıkian göriilmektelun ötesınde, üst Te alt dereceden aylık alan memurlann lan arasındaki fark da giderek artmaktadır. İki gelir grundaki bu fark 1972 yılmda (3815)= 23 lira iken, bu fark )=60 liraya ytikselmistir. 1974 yılında 40 lira olan fark, [ükümeti döneminde 60 liraya çıkmıştır. an dısmda, harcırahlarda yaratılan yeni bir eşitsizlik tefanlannın «bir il ya da bölge içinde» görev yapmalan ile Î çapında» görev yapmalan yönünde aynlmalan ile ortaıştır. Bir il ya da bölge içinde denetim hizmeti yapanlira çesiyle hiçbir ek olanak getirilmemis, Türkiye çapında d«»panlara ıse 20 ile 30 lira arttınm yapUmıştır.» ştay Denetçıleri Demeği daha sonra «eyyar görev yapan ırla ilgıli duruma değiniyor: ıhe Hükumeti 6245 sayılı yasanm 49. maddesi gereğince veminat konusunda da kendisiyle çelişkiye düsmektedır. 1975 «sinde 47. maddenin (g) fıkrasına göre 6245 sayılı harcırah ıun 49. maddesıne göre venlecek tazminatm hesabmda 1327 ınuna göre intibak edilen ve halen bulunulan dereceye teien 7244 sayılı kanunun birinci maddesmdeki aylık tutars almmaktadır. Bunu bir örnekle açıklayalım. Kadrosu 10. m olan bır memurun ödemeye esas aylık derecesi intibak 5. dereceye ulaşmış olsun. 5. derecenin 7244 sayılı yasanm maddesindeki aylık tutan 1100 liradır. Buna gore tazmıııktan 1100x25=275 lira olacaktır. 1976 bütçesinde komıhükumle kazamlmış aylık esası terkedılmekte, yenne kadderecesi getirilmektedir. Aym memur harcırah tazminatı )U kez 500x30=150 lira alabılecektır. Cephe Hükumeti bır aylık derecesine denk kadro tahsıs etmemekte, diğer yantazminatın hesabını kadro derecesine bağlı kalarak yapr. En küçük bir yasada bile. bu tür ovunlara gıren bır tin memurlardaa yana olduğunu söylemesı gulünçtur.» MC, yeni bütçe ile memura ek bir ekonomik olanak getirmedi MAUT! BAKANI YILMAZ EKENEKON: KATUYI 9DA KALMALI için 200 lira olarak tesbit edılmiştır» yolunda bır açıklamasmdan sonra, aynen yasalaşmış. Ama o günden bugüne memurlar mahrumiyet yeri odeneğinin verümesını hâlâ beklıyorlar. En az geçim indirimi 1976 bütçesi görüşülürken, burada ele alınan konulardan hemen hiçbıri siyasal partilerce işlenmedı. Memurlar deruldığınde, butçe görüşmeleri sırasmda sadece katsayı arttınmı ve bunun ıktıdarca almaşığı olarak ilen sürülen en az geçım indinmi akla geldi. Katsaymm 9'da kalmasmı ılert süren hükümet üyelertnden Malıye Bakanı Yılmaz Ergenekon, daha geçen yıl, kendısınm de imzası bulunan bir önergeyle katsayınm 11'e çıkanlmasını lstemekteydı. Kendisinin 11 katsayıyı önerdigi günlerde daht, Devlet Planlama Teşkilâtı vayınladığı bir raporda şövle demekteydi: •1970 yılmdan 1974 ekim sonuna kadar toptan eşya fiyatlannın yuzde 112 artış gösterilmesine karşılık. 1970 vılmda 7 olan katsayı, 1974'de 8'e çıkanlarak bu dönem içinde maaslar sadece yuzde 14 oramnda arttınlabildi ve bu durum 1970 yıhndaki gelirlerinin 1974 yılında gerçek olarak yan yanya inmesi gıbi bir sonuç verdi. (...) Katsajn mekanizması yerinde ve zamanında kullanılarak devlet memurlannın gerçek gelirleri 1970 düzeymde sabit tutulsaydı, 1970 yılmda 7 olan katsaymm 1975 yılmda 15'e çıkanlması gerekirdi. Gerçekten 1970 yılında 7 bin liranın saün alma gücüne denk bir satın alma gücü elde etmek için 1975 yılmda 16 bin liranın üzerinde bir gelir düzeyine ulaşılmış olması gereklidir.» Aynı Ergenekon, 1976 yılmda bu kez Maliye Bakanı olarak memurlan cezalandınrcasma «katsayı arttınlamaz» diye tutturuyor ve cephe partileri de bu tempoya ayak uyduruyordu. ar görev yapanlar 1975'den 1976'ya Bu konuda Sayı«tay Denetçıleri Dernegi'rün büdirisine başvuralım: «Bütçe yasalannda, Irmak Hükümetinin yaptığı gıbi, mahrumiyet odeneğinin üst smırımn belırtilmesi, ödemenın yapılması ıçın yeterli değildir. 1975 >nlı bütçe tasansınm yasalaşmasından sonra, 15 mayw 1975 gün ve 1807 sayılı yasa yürürlüğe girmiştir. Bu yasa 657 sayılı yasanın 197. maddesmi değıştirmıstir. Bu maddentn Aile için yapılan yardımlardan bır diğeri de «doğum yardımı ödeneğısdır. 657 sayılı yasa, birçok odemede oldugu gibi. doğum yardımı odenek mıktannı belirlemeyi de bütçe yasalanna bırakmıştır. Belırlenmenin bütçeye bırakılması, odenek ile genel geçim koşulları arasında esnek bır bağ kurmak ısteminden ve bu bağın kurulması iktidarlara verüen görev olmasından dogmaktadır. Ancak. 24 yıl bu bağı kuracak iktidar gelmemiş Türkiye'ye. Memurlara doğum yardımı yapılması ılk kez 21 haziran 1944 tarih ve 4.')s8 sayılı yasada yer almıştır. 4 ocak 1950 tarihmde 5504 sayılı yasa ıle de «doğum yardımı» 200 lira olarak belirlenmiştır. 24 yıl 200 lıra olarak sabitleşen doğum yardımı. 1975 yılmda 300 lıraya çıkanlmıştır. 1976 yılmda ıse, genel geçım koşullan hıç güçleşme TABLO 1: Harcırahlar (Lira) Ksdro (JKKMİ 1. Dertct * 2. m 3. m 4. » 5. » 6. 7 ı e daha alt dereceler 1972 38 33 28 24 21 18 15 1973 70 60 60 50 40 40 30 1974 70 60 60 50 40 40 30 1975 80 70 70 60 50 50 35 1976 110 90 90 75 60 60 50 Emniyet HizmeHeri Sınıfı: TABLO 11: Emniyet görevlileri için fazla mesai (Lira) 1972 1973 1974 1975 1976 Vergiler, vergiler 1976 bütçe yılında maaslan •dondurulan» memurlardan alınan vergılerle önerilen en az geçım mdirimı ilışkısıne bır goz atmakta yarar var. Söz, Sayıştay DenetçUeri Demegının: «Gelir Vergisi Yasasının 31. maddesi (Yükümlülerin günde 5, ayda 150, yılda 1800 lirayı aşmayan gelirleri vergiye tâbi tutulmaz. Yükümlü evli ise. bu miktarlara eş için günde 3, ayda 90, yılda 1080 lira, çocuklannın her biri tçln günde 2. ayda 60, yılda 720 lira eklenir. Gerçek Ucretlerın vergilendirilmesınde özel tndirim olarak günde 5, ayda 150. yılda 1800 lira aynca yukardakl ındirim hadlerine eklenir) denilmektedir. Ne var ki. uygulama bu yolda defildir. Vergiden indirim yönteminde «dekot» sistemi benimsenmıştir. Bu yönteme göre, örneğm iki cocuklu bir memurun aylık indirim tutannı, yani 510 Urayı (ayda 150 lîrolık özel indirim ekildir) aştıfmdan gerek 1000 liranın, gerek 510 hranın vergıleri genel tariteye göre ayrı ayrı hessplanacak ve indinme ait vergi, gelire ait vergiden düşülmek suretiyle yükümlünün ödeyeceğt vergi bulunacaktır. Bu en az geçim indirimi ile ozel indirimden de vergi almdığmı göstermektedir. Bu yöntemle, örneğin, 15. derecedeki bir memurdan 54 lira, bırinci derecedeki bır memurdan 155 lira fazla vergi alınmaktadır.» Gerçekte katsayı arttırmak memurlann ekonomik sorununa çözüm getirmekten uzaktır. Devlet Planlama Teşkilâtına göre, «657 sayılı Devlet Memurları Kanununun ve onu değiştiren 1327 sayılı Kanunun uygulanmasından sonra da kamu hizmetlerinde belırli bır iyileşme sağlanamamıştır. Kamu hizmetlerinde çalışan personelin gelirierinin sağlıkü bır sisteme bağlanamamış olması, kamu hızmetlerinın nitelık ve nicelik yönünden arzulanan duzeye ulaştınlamamasuım başlıca nedenlerinden bıridir.» ı mesai iyet görevlilejine ayncalık ıurlan ilgilendiren konulardan biri de fazla mesai. 657 salet memurları yasasının 178. maddesi, gunlük çalışma saasan çalısmalar için fazla mesai ödenmesinı ongormekte:eleri fazla çahsmanın bır bölümünün izinle karsüanması etirilmiş, daha sonra bu ılkeden vazgeçilmiştır. a mesai ücretleri 1972 1976 yılları arasında saat başına lira, en çok 15 lira olarak belirlenmistir. Tum memurlar 50k Ucret 1972 73 yıllannda 20 lira iken, bu üst sınır 1974 15 liraya düşürülmüştür. Pazla mesaide Milli Egitim Baa bağlı her derecedeki mesleki ve teknik ögretim okul kuölye ve bölümlerinde döner sermaye birimlerindekı oğretknisyen, usta ögretici, atölye şefi ve idarecıler diğer tum ardfen farklı bir işlem görmüşler ve onlar için en az fazla creti 10 lira olarak belirlenmistir. Üst sınır ise 1974 yılmda an 20 liraya çıkanlmıs, 1975 yılmda 15 liraya düşürülmüş, ında ise 30 liraya yükseltilmiştir. Ancak, 1976 bütçesi men fazla mesai ücretlerinde, belirtilen değişıkliğin dısında, jelir getirmemiştir. a) İller n Bölge Kurulu;!arında gorevli devlet memurlanndan 200 200 300 560 1540 b) Emniyet Genel Mudurluğunde Merkez kurulu$unda ve bu kuruluja bağlı eğitim ögretim ve sağlık jrumlarında veya birimlerindt gorevli 200 200 300 400 800 • 1 mart 1975 tarihinden itıbaren geçerlı olmak üzere değiştırilen bıçımınde, mahrumiyet yeri ödeneğının üst sınırının butçe yasalannda gösterilmesine ilişkin bır hüküm yoktur. Tam tersıne, mahrumiyet yeri odeneğının miktarının Bakanlar Kurulunca belırleneceği açıklanmıştır. 1975 yılı bütçesindeki bu hüküm 1976 bütçesine aynen aktanlmıştır. Boylece memurlardan yana bir görunüm içıne girmiştir hükümet. Oysa, bütçeye bu tür bır hüküm eklemeksızin, mahnımiyet odeneğini 1975 yılı içinde odeyebilırdi. Ama odememiştır. 1976 bütçesine koyduğu hükümie de goz boyamak ıstemektedir.» 657 sayılı yasanın memurlar için öngordüğü sosyal hak ve yardımlardan biri de «aile yardımı» ödeneğidir. 657 sayılı yasanm 202. maddesine göre, bu yardım «memurun her ne şekılde olursa ol miş, fiyatlar hıç artmamış olacak ki, Cephe Hükumeti bu yardımı yine 300 lırada tutmus hazırladı|ı butçede. 657 sayılı yasanın 123. maddesi olağanüstü hizmet ve başan gösteren memurlara odül verilmesini ongormektedir. Ancak, maddenin uygulanması tüzüğe bırakılmıştır. Devlet Memurları Yasasının mali hükümlerinin uygulanmasından bu yana anılan tuzuk çıkarümamıştır. Bütçe yasalanna konulan hukınnlerle, smırlı bir kesime «ikramıye» ve «mukâfat» adı altında bazı ayncalıklar tanınmıştır. İste 1976 bütçesinin 49. maddesi: «657 sayılı Devlet Memurlan Kanununun 123. maddesıne göre çıkanlacak tüzük yürürlüğe girinceye kadar, a> 1918 sayılı kaçakçılığın men ve takibine dair kanuna gö Üstün hizmet ve başarı ak, Cephe Hükumeti yönetiminde Emnıyet görevlilerine aylanınmı$tır. Belirlenen fazla mesai ücretlerimn dışında, Emjrevlıleri için bir ayda çalıştığı fazla saat miktarına bakıln, belli bir ücret ödenmesi ongörülmüştür. Durum yine ibariyle Tablo Il'de görülmektedir. tlenen bilgilerden sonra Sayıştay Denetçileri Demeğini din5 yılmda Emniyet hizmetleri sınıfında Uler ve bölge kuruda görevli devlet memurlanndan, İçişleri Bakanlığınca haftada bir gün dinlenme izni uyguerlerde gorevli personele ayda 1040 lira, Haftada iki gün dinlenme izni uygulanan yerlerde görevli ıle ayda 560 lira ödenmektedir. > bütçesinde Emniyet hizmetleri sınıfjnda iller ve bolge kuında görevli personele ayda 1540 lıra fazla çalışma ücreti isi öngörülmektedir. Bir • iki günlük dinlenme iznine dajyrım ortadan kaldınlmıştır. ıdan başka, 1976 yılında yeni bir uygulama daha getirilmek975 yılında fazla çalışma ücretleri «görev sırasında ya da m dolayı yaralanma ya da sakatlanma nedeniyle görevın yalası» hallerinde kesilmezken, 1976 yılmda bu durum Emni'evlileri lehine gelıştirilmistir. Bu personele ödenen fazla çaicretleri «görevin yapüması sırasında veya gorevden dolayı nma, yaralanma ya da sakatlanma, yurt içinde hizmet içi katılma. mehil müddetleri hallerinde de» kesilmeyecektır. bunun karşı çıkılacak yanı yoktur. Yalnız, üstünde durulereken nokta. devleön bır kısım memuruna açıkça ayncaıması ve onlara daha fazla mali olanak sağlamasıdır.» Aile yardımı Ekonomik istikrarve memur DPT devam ediyor: «B^tonomıde bütün gelır gruplan gerçek gelirlermi çeşıtli yollardan arttırma ya dı en azından sabit tutma imkânlannı kullanırken ekonomik istıkran korumanın yükünün devlet memurlan üzerinde yogunlaşması tutarlı bir polıtika değüdır..» Aşın liyat artışlanna katsayı yükseltmek yeterli olmamakta, katsayı artışlan fiyat artışlannı yakalayamamaktadır. önce katsayı sistemi bunun için yetersizdır. Ikincisi de, katsayı arttınmı, katsayı sıstemmin bozuklugundan dolayı memurlar arasmda eşitsizlıği daha da arttıncı bir etken olmaktadır. Çünkü katsayı arttıkça memurlar arasmda «yelpaze açılmaktadır.» örneğin katsayı 15'e yükseltilse, bu yükselış birinci derecedeki iki çocuklu bir memurun ayiığında net 2035 liralık bir artışa yol açarken, 15. derecede iki çocuklu bir memurun aylıgında 603 liralık bir artışla sonuçlanmaktadır. Eşıtsizliğin gidenlmesi tçın farklı katsayı uygulanması gerektiğinin yanısıra, sistemi yeniden düzenlemek gibı öneriler vardır. Ancak, bu demek değildir ki, Cephe Hükümetinin csosyal yönü ağır basan bütçe» dıye bağırdığı bır ekonomik programda, memur aylıkları dondurulsun. 1976 bütçesi ile Cephe Hükümeti memurlara ek bır ekonomik katkıda Dulunmamıştır. Bunu örtbas etmek için de, ortaya en az geçım indinmi sınırlarının yükseltilmesi gibı bır önenyle çıkmıştır. >syal kapsamı» genış bütçe dıye halka her fırsatta sunulan ütçesinin, memurlar açısından irdelenmesinde, dar gelırli herkesçe bılmen bu kesime, Cephe Hükumeti mahrumıyet ieneği vermeyi bu yıl da çok görmüştür. hrumiyet yeri ödeneği, geri kalmış yörelere yetenekli meöndermek için düşünülmüş. Ülkenin doğal, ekonomik, küle ulaştırma koşullannda giiçlük gösteren yerlerinde çalışan •lara ek bir ödensk venlmesi öngörülmüş. Ancak, 657 sayılı ı vürürlüğe girdiğı 197» yılmdan eünümüze degin memurlar ;neğin verilmesini umutla beklemis. 1975 vılmda Irmak Hüinin «Devlet Memurlan Kanunu uygulamasına geçildikten sonçe kanunları ile ertelenmekte olan mahrumiyet veri ödeneuygulamaya konulması kararlaştmlmış, bu ödenek birinci e yer alacak iller için 300, ikinci bölgede yer alacak Uler ırumiyet yeri ödeneği GEÇEN YIL 300 LiRAYA ÇIKARILMIŞ OLAN DOGUM YARDIMI ÖDENEGi, GEÇiM KOŞULLAR1NDA HiÇ BiR DEGiŞME OLMAMIŞCASINA BU YIL DA AYNI DÜZEYDE TUTULDU TABLO III: Yan ödemeler (lira) rjRü Ij rhki İ; güçliiğü Eleman teminindeki güçlük zammı Mali jorumluluk tazminatı Emniyet hizmetleri sınıfında görevli a) Devlet memurlarına b) Tsplıım polislerine 1973 400 800 1.400 400 400 1974 400 800 1.400 400 400 1975 600 1.800 1.800 600 1976 1.500 2.700 4.500 900 «5e 650 O (*) 1975 yılmdan itibaren Emniye hitmetleri smıfındakilere verilen i; güçlüğü ve i{ riski zamları butçe yasalarıyla değil; kararnameler ile saptândığından bu tabloda yer almamıjtır. Vergi kaçıranlar Bıraz önce Sayıştay Denetçileri Derneği'nin ağzmdan en az geçım indinmınin nasıl işledığini dinledık. Bu sınırlan iki katına çıkarmak özellıkle memurlara sağlanan bır olanak değildir. İşte cephe iktidarınm en büyük oyunlanndan binsı burada yatmaktadır. En az geçım mdıriminden, sadece memurlar degil, vergi kaçıran gelir vergisi yükümlülerinin tamamı yararlanacaktır. Memurlara bir katkıda bulunuyorrmıs izleninu altında, diğer gelır gruplanna aynı ölçüde bır transfer yapılacaktır. Tüccan, esnafı. sanayiclsl, çiftçisi hep bu tndirimden yararlanacak, sonra da adı •memurlara katsayı yorine en az gectm indirimi sınırlannı yükselterek, adaletU bir iistern uyguluyoruz» olacak. Memurlar, Cephe Hükümetinin kendlni tktldara getiren sınıflanna devlet kesesinden transfer yapılabilmes) içın açıkça alet edılmektedır. En az geçim mdiriminin yükseltilmesi sonucu, birinci derecedekı bır memura ayda 155 liralık vergi bağışıklığj ge> tırmektedir. Aynı bağışıklığı tüm gelir vergisi yükümlüleri lçin getirmektedir. Bunun ötesınde, bağışıklık sonucu, ücretlfler yani ışçı ve memurlar dışmdakiler lçın vergı matratıı değişmiş olacak ve vergi kaçırma oranı esklsine göre dolaylı oiarak daha da artacaktır. sun menfaat karşılıgı çalışmayan cşi ve çocuklan için her yıl bütçe kanunlarında tesbit edilen» miktar üzennden ödenmektedir. Ancak, bu miktar her yü yalnız çocuklar ıçın belirlenmektedir. O da gülünç miktarlarda. 65'/ sayılı yasadan once. bu ödenek «çocuk zammı» adı altında ödenmekteydi. 21 mayıs 1947 tanh ve 5049 sayılı yasaya göre «çocuk zammı» 10 liradır. 1947 vılmdan 1974 yılına değın bır miktar değişmemiştir. 1974 vılmda 25 liraya. 1975 yılında 50 liraya çıkartılmış, 1976 yılmda yine çocuk basma 50 lıra olarak bırakılmıştir Bu demektir ki, «aile rardımı» 1976 vılında da yme sadece çocuklar için ödenecek, eşler için bu tür bır ödenek söz konusu olmayacaktır. re verilen ve aynı kanunda belirtilen nısbet ve miktarlar uygulanmak suretıvle bulunacak mıktardafcı ikramiyenin, bi 3201 sayılı Emniyet Teşkılâtı Kanununun 86. maddesi gereğince para mükâfatı öngörülenlere yeni derecelerinin karşılıSı olan venı aylık tutarlanna avnı kanunun 86. maddesmde belirtilen nısbetlerin uygulanması suretivle oulunacak mıktardaki para mükâfatlarınm ödenmesine devam ol'jnur.» Memurlar prasmda 6î7 savılı vasa herhangi bir aynm yapmamıştır. Olağanüstü hizmet ve başarı pnmi tüm memurlar için geçerlidir. Oysa, Ceohe Hükümeti bu konuda da memurlar arasında veni bir aynm yapmış ve başanyı Emniyet hiametleriyle smırlamıştır. Ankara Pankaya tepeleri Darselleniyor Başkenlliter Çankayı'daki Pembe Köşklerden rinin İnonü'nün evinîn bir gokdtlenc dönüşmesiçok üıülüyor, Cumhuriyef in ilk yıllarından beönemli olaylar yatanan Pembe Köskün tarihI bir nitelik taçıdığı iöylenlyor, müre olması eriliyor... Galiba İnonü'nün önerlı! de buymuf?.. Hacetat Universiteıi yapılırken, Istiklâl Marjının şaiMehmet Akif'in evi yıkılacak diye kıyametler parmıştı AP'liler. Ev yenidtn onarıldı. Başkenter «Peki İnonü'nün evi?» diye soruyor jimdi. ırkiye Cumhuriyeti'nin kurucularından, Kur4uş Savaşını komutanlarından, Başbakanlık, Devt Başkanlığı yapmış bir devlet adamının evi rihıel bir önem tajımıyor mu? Bu ev nasıl yılır, bahresl na^ıl parıellenlr? Çankaya tepelende parseilenmedik yer kalmayacak bu gidijle.. Ankara Ankara •.• Ankara Ankara . Ankara Cadı kazanı kaynamaya başladı Başkentte bir grip virüsü var, Vicloria viriısüymüş adı. Türkiye'de Bizans türü oyunlar »urup giderken görkemli Victoria döneminden bir viruj esprilere yol açıyor. Ama çok kiji yatağa serildi bu vlrüsle. Hava Kuvvetlerl Komutanının isiifa haberinı ben de yatakta öğrendim, bajucumdakl telefon hiç durmuyor o günden beri. Sayın Alpkaya: Soruşturmanın sağlıjtı için lıiifa eHim, diyor. Bir ba^katı: Tanrılar kurbana susamışlardır, diyor. Pekl Hava Kuvvetleri Kurmay Bajkanı da emekliye ayrıldı mı? diye soruyorlar. Tutanakla imzası varmış değil mi? Ayrıca İtalya'ya giden flk ve Iklnct heyetlerin bafkanıymu Korgeneral GiAsaran... Atlantik'in ötesinden belgeler beklenlrken U ce depremina bajjlanan olıyları jajırtıcı bulan lar, yerli Arthur Miller'le, hatta Yuanidis'ler arayanlar var başkentimizde, gece yarısı bir telefon: Demirel'l Korutürk çağırmıs... Sorııslurmanın sağlıkla yürumesi için onun da istifasını istemiş... Ama bir umut... Telefonlar çevriliyor yeniden... Çankaya Köşkünde Korutürk çoktan uykuya dalmış. Güniz Sokağındaki evrfe de istifa havası yok. Telefon yeniden çalıyor: Bu olaya bayan Sancar ile bayan Alpkaya arasında bir tartışna yol açmıs, diyorlar. Daha neler... Bayan Sancar'ı bir gün önce gördüm Japon Elçiliğinde. Kocasının gnrev suresinin uzamasından bile efkârlı görünüyordu. Başka bir telefon. AP yanlısı biri bu kez: Batur ile ilgili söyl%ntiyi duydun mu? Boeing uçaklarımn alınması bir bir şanta] konusu olmuş vaktiyle. Eh, varsa o da çıkar. Benlm tamdığım Batur da hesap vermekten kaçmaı, sorusturmanın s»ğlığı İçin dokunulmazlığının kaldırılmasını da ister. Ordu evindeki eğlenceye komutanlar gelmedi Sorular, yorumlar; Cemal Ergin'in vekâleti ne kadar sürer? irfan Oıaydınlı ya da Ethem Ayan ağustos'u beklemedn istita eder mi? derken silâhlı kuvvetlerden buyuk bir grup orduevi salonlarında buluştu hafta sonunda. Ordu ailesi için kurulan Vakıf yararına Milli Savunma Bakanının esi bir gece düzenlemişti. Melen ve esi ev sahiplik corevinde geri kalmarılar, ama komutanlardan hiç biri katılmadı bu eğlenceve. Hatta bu kurulusun öncüsü sayılan bayan Sancar da yoktu. Gocenin çok neşeli gectlği de söylenemer. 39 aylık maaş farkı «Cephe iktidan memurlar» ilişkisi denildiğinde, 1976 bütçesinin ötesinde akla iki ayn gırişim gelmektedir. Bunlardan ilki, memurlann 39 aylık maaş farklanna ilışkindır. Anayasa Mahkemesinin iki sayılı yasa gücündeki kararnamenin ek geçicı maddesını iptal etmesi sonucu, memurlar 1 mart 1970 ile 1 haziran 1973 tarihleri arasındaki ıntibaklanndan doğan farklan almaya hak kazanmışlardır. Bu hakkın 1975 yıü içinde ödenmesi gerekirken, bütçenin yüzde 3 oranmda açık vermesi hesaplandığmdan, memurlara ödenememistir alacaklan. Hükümet ayn bır tasan göndermiş Meclislere ve tasan Meclislerden geçerek yasalaşmıştır. Ödemeyle de Maliye Bakan/ yetkili küınmıştır. Şimdı bu farklann 1976 yılı içinde ödenmesi beklenmektedir. İkincisi ise, emeklilerin durumuna llişkindir. Burada ortaya iki konu çıkmaktadır. Biri, 1970 öncesi emeklilerinin 657 sayılı yasa çıktıktan sonra, bu yasanm getirdiği olanaklardan yararlanan smeklilerle aynı düzeye getirilmeleri konusudur. Diğeri, bundan sonra emekli olacaklara çalıştığı yıl sayısı kadar ikramiye verilmesidir. Bu açıklanmış. ancak açıklanan yönde bir girişimde he nüz bulunulmamıştır. Cephe Hükümeti memurlara bir katkıda bulunmamıştır 1976 bütcesiyle. Aylıkları dondurmuştur. Piyatlan donduramamakta, ancak işçi ücretlerini de dondurmak önerileri Üzerinde durmaktadu. Dar gelirliler daha da uçuruma itilmektedir. Gelir dagılımmı daha da bozacak niteliktedir 1976 bütçesi. Nerede bunun «böyüklüğü», nerede bunun «sosyal» niteliği, nerede bunun «istikran»?. HAZIRLAYAN: Müşeıref HEKÎMOĞLU