Katalog

Demirel haberi, TRTde nasıl oluştu ? • HABERi YAZAN TRT MUHABıRiNıN ONUNDE 8 DAKTıLO SAYFA5I BıRıKMıJTi. AMA UZUNCA BiR GıTGEL'DEN SONRA YALNIZCA 8 DAKTilO SATIRLIK BıR HABER YAYINLANDI... Yaiıya IV *"• " LLaıut PROGRAMLARIN YÜZDE 65'İ YERLİ OLACAK • AKSAKLIKURI 1ST1HDAM VE YAYIN • PROGRAM PLÂNLAMASININ TUTARSIZL1GINA BAGLAYAN I^IKÇl, OLAMAKLARI TAM DEGERLENDıREREK 61R STÜDYONUN VERi M1N1 BıLE YÜZDE 300 ARTTIRABıLECEKLE RiNi SAVUNUYOR.. sdvlemem mumkun değıld'.r. Bır Televızyonun randımanh çalışabılmesı ıçın bılınen prensıpler gen getırıldıgınde mılletımızın memnun o lacağı bır Televızvonun baştan ^urulacağı man cımı muhafaza edıyorum Butun çalışmalanmız hizmete ve üretıme drtnuk bır Televızyon personelı ve m!lletımi7in anlavacağı, sevecefl bır Mıllı Televizyon oluşturmaktadır Bunu da başaracağız. SORU: Sızınle bırlıkte TV'de dpğısıklıkler başladı. Bunların gerekçesi nedır' Daha ne kadar devam edecek' IŞIKÇI: Televızyonda degışiklıkler benımle başlamadı. Televızyonun bugunku duruma gelmesınde problemlerının artmasında ve kamuoyunun butun hassasıyetle program ve yayınlar uzennde durmasında benden once yapılan değışıklıkler ve getırılen vanlıs uygvılamalar rol oy namıştır. Şuphesız yapılacak tasarruflarla bu ıstıkrarsızhk gıdenlecektır Bız de. bırıkı küçuk değışıklıkle bunları yapıvor ve Televızyon bunyesını daha randımanh ve rantabl çalışma halıne sokmaya gayret edıyoruz Bu çalışmalar tamamıyle hızmete donuk çalışmalardır ve arkasında bır şey araramak gerekir. SORU: Nısan ayında yenı bır yayın donemi başlıyor bu donemın ana hatları hakkında bılgı verır «nsınız?.. IŞIKÇI: Butun çalışmalanmızı, nısan aymdan ıtıbaren yayınlann saat 08'de başlatılması esası uzerıne teksıf etmış buiunmaktayız Gunduz yajnnlarmda seyırcUenmız teknık okul, YayKur gıbı eğıtıcı ve oğretıcı pıogramların yanısıra kendılerıne favdalı bılçıler verecek, maha ret ve tecrube kazandıracak bır takım faydalı programları da ızleyeb;leeeklerdır Nısan ayın dan itıbaren verlı programları yüzde 65'ın Üstune çıkartarak buyuk bır aşama yapmavı plântedık. Turkıyemızın butun yeraltı ve yerustu degerlerını tarıhını, edebıyatını, kultur hazmelerını, vatanın mılletıyle bolunmez bır butun olduğu gerçegını ortaya çıkaracak ve sergıleyecek programların hazırlığı ıçensındeyız. Bu şekılde Ataturk ılkelerıne bağlı çağdaş bır Mıllı Televızyonun doğuşunu sağlayacak ve seyırcılenmıze bu vonden faydalı olmayı amaç bılecegız Butun personelımız bu konuda btiyuk hazırlık ıçmdedır Goğsumuzu gere gere «Mıllı Televızvonumuz »ar» dıvebılecek duruma gelebılecefımız mancmı taşıyoruz Bu prog ramlar ıçerısınde sanat programları. sağlılc programlan koy programları aıle programlan ıle edebıvat programlannı tıvatro. operet. bals konser, roman ve hıkayeden seçmelen sayabılırız SORU: Yayın süresı artarken yabancı yapımlar da azalıyor. Bu, yerlı yapımlann çok fazla artma sı demek. Oysa TV'de personel ve teknık olanaksızlık artık bır slogan halmde. Sızın oteden berı TRT dışında yapım ıçın para odenmesme karşı olduğunuz da bılıruyor. O halde bu yayın lar naatl gerçekleşecek? IŞIKÇI: Yerlı vapımlan arttınrken çıkış noktasını tespıt etmeden once, elımızdekı personel ve teknik ımkanları uzun uzun ınceledık. Sonunda yılda 4200 saatlık bır vayını gerçekleştırebıleceğımız kanaatme vardık Bu ımkânlann yanlış kullanılması ve>a jetennce kullanılmaması yerll vapım oranını şımdıye kadar düşiırüyordu. Şoyıekr Bır stüdyo sabahleym teknık hazırlıklara aynlıyor, oğleden sonra bır program kaydıvla kapatılıvordu Bız yaptıgımız planlama ıle bır studyodan gıınde 3 program üretme ımkanını sağlamış durumdayız Ve bununla ilgılı hazırlıklar da tamamlanmış bulunmaktadır Bovlece bır studyodan eskıve nazaran vuzde 300'luk bır randıman elde etmış olacağız. Aynca îstanbul ve Ankara'da venl imkanlar bulup. anlaşmalar yaparak, dışarda yaptırmış olduğumuz fılm seslendırrnesıni de kısıtlamak yoluna gıdecek ve kuruma büyıik tasarruf sağlayacağız. Bununla ilgılı nazırlıklarunız da tamamlanmak üzeredır. SORU: TV Daıresı personeli genelhkle danışmanlann programlara aktıf mudahalesıne karşılar. Sızın goruşunuz nedır' IŞIKÇI. TV Daıresı personelı, rtamşmarlık müessesıne karşı degıldır Danışmanlık muessesesı bızım yonetımımızın getırmış olduşu bır muessese de degıldır. Televızyon gıbı her konuda genış halk kıtlelenne hıtap eden, onları eğıten, kultiırunü genışleten ve zev kını gelıştıren bır yayın organında. hemen her konuda ın tısaslaşmış personelın bulunmayacağı tabndır. Danışmanlık müessesı de. televızyon pıogram larının ıçınde arastırmayı gerektıren ve ıhtısası gerektıren bonularda programlara yardım içm konmuştur. Bu muessesenın aktıf olarafc çalışması, hizmetın gereğıdır Bu konuda uzmanlıklanna gUvendığımız ve mandığımız kışıler kuruma ve kamuoyuna Jaydalı olmak ıçın çalışacaklardır. JS.'f «Karadeniz Ereğlısl Sulh Ceza Mahkemesi, mobılya ıhracatuıda yolsuzluk yapıldığı ıddıasıyle bu olaylara adı kanşan dort kışı hakkında gıyabı tutuklama kararı verdı. TBT muhabınrun Ereğlı Cumhurıyet Savcısı Ihsan Özkaya'dan aldığı bılgıye gore, bu dort kışırun tutuklanması ıçın bulundukları yerlere talımat verıldı Turk Haberler Ajansının bildırdığine gore, gumruk kolcusu Osman Güçlu Ereğlı Sulh Ce2a Mahkemesınce yapılan ılk sorgusundan sonra tutuklanarak cezaevıne gonderlldı • 28 şubat cumartesı gecesı Radyo ve Televızyonda venlen bu sekiz daktılo satırlık haberi dınleyenler devamını merakla bekledıler Hakkında tutuklama kararı verılen dığer uç kışı kımdı acaba"" Gerçı cevabı tahmın edebıhyorlardı ama, resmen duymak ıstıyorlardı. Ama TRT'nm haberı burada bıttı Turk kamuoyunu en çok meşgul eden konu, bovlesıne geçiştınlmış ve ertesı gunden başlayarak, TRT büyılk eleştınlere uğramıştır. Cumhuriyet muhabırl, olaylann gelışmesmi TRT'de tespıt ettı Haberi TRT'ye ilk kez btr ajans «Flaş» olarak ulaştınnıştı . Ardından haberler devam etmış ve oğleden sonra saatler ıkıye vanrken, haberı yazmakla gorevlı TRT muhabirının onünde 8 daktilo sayfası bınkmıştı Gıyabı tutuklama karan, kararın Ankara Savcılığına gondenlışı, olayların tarıhçesı. Yahya Demirel ıle karardan sonra yapılan goruşme, Demırel'ın askerlık durumu, Ecevıt'in konu ıle ılgılı sozlerı, kararın Ankara Savcılığına ulaştığı ve Osman Kolcu'nun tutuklandığı haberlen bu sekız sayfanın ıçınde en genış şekılde yazılıydı. TBT muhabırı Recep Guvenlı, haberını yazıp, o gıinün sorumlu muduru Kemal Denız'ın onılne koydu Denız, TRT'de aşırı dıkkatı ıle tanınmış bır mudurdu. Öyle sonu ıyı çıkmayacak şeylere pek karışmak ıstemezdı. Bu yuzden haben alıp, Haber Daıresı Başkanı Hamı Tezkan'ın onüne koydu Bundan sonra, Tezkan ıle Güvenlı arasmda, Kemal Denız aracılığı Ile haber gıdıp gelmesı başladı Yazılıyor, beğenılmiyor, yenıden yazıhyordu. Saat dortte olayın ıçıne Haber Müduni Erdınç Sağlam da gırdı Nıhayet, 8 daktılo sayfası haber, sekız satıra ındlrılip, ıçınden Yahya Demırel'ın adı çıkanlmca, Tezkan «Tamam» dedl ve haber, hem radyoda, hem de televızyonda boyle okunda TRT Haber Mtfdurü Erdınç Sağlam konu ıle ilgılı sorumuzu şoyle yanıtladr «12 mart dönemı bır yana bırakıhrsa, TRT' nin bır tek gıyabi tutuklama kararı haberi verdiğı soylenemez. Anayasamız ve TRT Yonetmelıklerı, kışılerı ılgılendıren yayınlan, oldukça dar bır çerçeve ıçine soKmuşlardır. Bu yuzden o gun sadece tutuklanan Gumruk Memurunun adını verdık. Yahva Demirel 3 mart çarşamba sabahı 815'de tutuklandı 9 haberlerınde adını açıkladık. Gece de TV'de filmını yayınladık Olavda herhangı bır kasıt, ya da baskınm olmadığı açıktır. TRT sonımluluklarını bılerek ve prensıplere uyarak hareket etmıştır Bundan once kışılerle ılgılı yaymlarda bazı dıkkateızlıklerımiz oldu örneğın Talat Turan'ın tutuklandığını verdık, ama serbest bırakıldığıru vermedık Bunun uzerıne avukatı bm ıkaz etti Haklıydı Duruşmayı ızledık ve Turan'ın savunmasmı bır haber yapıp yayınlayarak, hatamızı düzelrme olanağı aradık Artık çok dıkkatlı oluvoruz » (f) Sekiz sayfalık haberin sekiz satıra fndirilmesl de vetmedi ve mndiran, son metin üzerinde bile gvreken karalamaları yspmaktan geri kalmadı. Bövlece hayali mobilya Ihracı olavının bu nnemli safhası. baş kahraman Yahya Demirel'in adı da metinden çıkanlarak haber diye, suyasabuna dokunulmadan Türk kamuovuna sunuldu . Tele\nzyon Daire Başkanı Fahrettin Işikçı Cumhurıyet'm sorularını vanıtladı. r SORL: TA 'nm ılk daıre başkamsınız 8 yıl sonra aynı goreve yenıden geldinız O gun ve bugun ku televızyonun bır karşılaştırmasını ve 8 yıl 1 lık gelısmemn eleştırısını >apar mısınız ' ISIKÇI: 1968 spnesmde televızyonu yajına geçır dığımız zaman kuçuk ıdealıst bır kadroyla hal tada üç gun yayın yapıyorduk Bu yayınlar bu tunuyle canl' yayınlandı Bu yavınlann gerçekleştuen arkadaşlar halı hazırdakı kadronun çe kırdeğını teşkıl etmektedırler. Ancak aradan geçen 8 yıl televızyonun bunyesını personel a çısından değıştırdığı gıbı prensıpler açısmdan da değıştırmıştır. 500'u aşkm TV personelı yer lı vapım olan yuzde 20'yı dahı zor gerçekleştır mektedır. Iş hacmı gunluk yayına donuşmuş; tele\nzyon yayın saatlerınde o gunden bu gune buyuk artışlar olmuştur. Buna parelel olarak da personel de buyuk olçude artma olmuş, fakat yerli yapım oranlarmda aynı olçude ar. tış gerçekleştınlememıştır. Bunun yamsıra da teknık ımkânlar buyumuş îstanbul ve Izmırdekı studyolar devreye gırmış, fakat beklener. yerlı programlar bır turlu uretılememıştır Be nım kanaatıme gore, bunun sebebı, ısabetlı bır . rAHRETTIN ISIKÇI Televizyon Daire Başkanı. personel lstıhdam polıtıkası ıle yavın ve program planlaması olmayışıdır Yonetımın de sık sık değışmesı sıhhatlı bır çalışmayı engellemış tır. 1 SORU: Bugunku TV'den memnun musunuz Nasıl bır TV duşunuj orsunuz' ISIKÇI: Yukarıda da belırttığım gıbi Televızvonun ıçmde bulunduğu meseleler gozonune alınırsa bu günku Televızyondan memnun olduğumu RADYO TV Hıncal ÜLUÇ YENi DEĞiŞiKLiKLER BEKLENiYOR «Haber Daıresmde 30 kışinın ıBır başka rıvayete gore 31) gorevme son venlecek. Haber Muduni Erdınç Sağlam gorevden alınacak. Yerıne Kemal Denız atanacak » TRT kulıslennde şımdı en çok yogunlaşan soylenü bu. Haber Dairesi elemanlannın buyuk çogunlugu mukavelelı kışıler oldukları ıçın, onları ıçıne alan bır temızlık hareketı çok daha kolay gerçekleştırılebılecek Erdınç Saglam, Şaban Karataş goreve geldıgı gun ızıne aynlan ve gıderken «Bız hukumetın degıl, devletln memurlanyu» dıyen mudurdu Yerıne getırılmesı duşunulen Kemal Denız ıçın ıse aynı kulıslerde «Her devırde uyumlu bır çalışma arkadaşı» denıyor. Televizyon Daıresmde Mıidurler Sevıyesmde başlayan degışiklıkler şımdı programcılar duzeyınde devam edecek. Ancak bu kez atamalar gorevden alma, ya da başka bır yere gonderme şeklınde degıl, kurum ıçı bolüm değıştırmeler şeklınde olacak Bır TV yetkılısı bu konuda «Goreve başladığımız zaman yaptıgımız sohbetler ve konuşmalar arkadaşlann pek çogunun halen gorev yaptığı yerden memnun olmadığını ortaya koydu. Bazısı sevmedıklerı, ıstemediklerl bolumlerde zorunluluklar ıçınde gorev almışlar. Bazısmın da, saklanmak. ortadan kaybolmak, ış yapmamak ıçın bolüm değıştırdığıni de bu arada tesplt ettık O zaman arkadaşlara bır yeni çalışma gtıcü getırecek degıştırmelen yapmamız gerektiğıne ınandık. Ancak bu rieğışıklık acele olmayacak Her şey ivıce planlanacak Arkadaşlarla konusulacak ve oyle yapUacak» dedı. İKİNCİ TV KANALI Mahmut T. ÖNGÖREN Geçen yılın ilk yarısında TRT Televlıyonu'nun Iklnel bir kanıla kavuşacağı açıklandığı zaman, bu konuda yeterli çalışmaların yapıldığını sanmıştık. Bugun her hangı bir ulkede ikınci TV kanalına başlamadan yapılması gereken çalışmalar arasında elbette teknık bakımdan bazı olçutlerın alınması gerekir. Bundan sonra da sırada boyle bir kanalın amacını saptamak ve program yapımını yurutmek için gereken yayım duzeni ile ılgili olçutlerı almak vardır. Oysa geçtn yılki durumu gozden geçirince TRT'nin bu konuda harırlıklı olmadığı ortaya fiktt. Şimdi yin* ikino TV kanalı ile llgtli hazırlıkların yapıldığina ve yakında TRT T*levizyonunun bir başka kanaldan da yayıma geçeceğıne değgin joylentıler var. AMAÇ NE OLACAK! yoların ve televlzyonun örgütlrrl de bilimsel ySntemlere hiç dayanılmadan kuruldu. Acaba ıkıncı TV kanalının orgutu kurulurken, TRT'nin ıçındekl bu sorunlardan uzak kalabilmek mumkun olur mu?.. HAZIRLIKLAR YETERLj 01MA1I TRT Televızyonunun nasıl yayıma başladığı, ikinc! kanalla ilgili soylentılerın (ikarıldığı bu gunlerde unutulmamalıdır. Aynı hazırlıksız ve yetersız bir anlayifla lkinci TV kanalına başlanması, TRT'yi yıne gereksiz masraflara ve duzensız bir TV yayımına itebilır. Once bugun yapılmakta olan TV yayımları belli bir duzene gırmeli ve ancak bu sağlandıktan sonra ikinci kanaldan TV yayımına geçılmelidır dıyemeyeceğız. Çunku nasıl olsa boyle bır goruş üzerinde kımse durmayacaktır. Ne var kı, ikinci bir kanalın TRT Televızyonuna ilavesinın yanlıs bir tutumla gerçeklestırılmesıne de goz yumamayız. 31 ocak 19U'de ılk TV yayımı çesıtli sorunlar ve yetersizlıklerle başlamışlı. Bır ulkede ilk TV yayımlarının boyle bir anlayısla baslaması belkı hoşgorulebilir. Ne var ki, o ilk gunlerin sıkıntılarından ders alnıak ve ikinci TV kanalını mumkun olduğu değın bır dert olarak degil de, islevsel bir anlayısla hizmete sokmak gerekir. İkinci kanaldan TV yayımınm yapılabılmesı ıçın salt bazı teknık olanakların sağlanması yetmez. TRT'nm bu konuda yeterı sayıda aygıta, studyoya ve çeşıtli geıeçlere sahip olması dusunulmehdir. Bugun Kavaklıdere'deki yen! TV studyoları hâla hizmete sokulamamış durumda. Bunu onleyen nedenlerın başında da Prof. Nevzat Yalçıntaş'ın TRT Genel Mudurıuğunr atandığı gunlere rastlayan yangının yer almadığını biliyoruz. Bu studyoların açılamaması ya çeşitli ihmallere ya da TRT'nin elinde olmayan engellere dayanıyor. Bazı dergilerde okuduğumuza gore TRT bu studyolar için çeşıtli aygıtları satın almaya kalkıyormuş, ama bu aygıtlar sozkonusu studyolarda zaten varmıs. Eğer bu soylentiler doğru ıse ortada bazı ıhmallerın bulunduğu da buyuk bır olasılık olarak ortaya çıkıyor. Bugun TRT'de kurulacağından soz edilen ikinci TV kanalının amacı ne olacaktır? Gerçekte en onemli soru da budur. Ikıncı TV kanalı neye yarayacak? Pek çok ulkede gorulduğu gıbi, TRT'nin ikinci kanalı seyırcıye salt bır seçim hakkı mı verecek? Yani bırincı kanaldaki programı beğenmediğınız ya da bu kanaldaki program sızi ılgilendirmedıği zaman, jkincı kanala geçerek sıze daha uygun gelen bir programı ızleme olanağını mı elde edeceksıniz boylece? Gerçi boyle bir seçim hakkını ku«umt«memek gerekir. Fakat eğer ikinci kanalın bırıncı derecedekı amaçları arasmda bu seçim hakkı varsa, ıkı nokta üzerinde <hınn*lıyre' Bırincısı, ikinci kanal ozellikle ilk yıllarında birınci TV kanalı değın genış bır yayım alanına sahıp olamayacağından, bu seçim hakkından uzun bir sure salt belli cevreler (ikinci kanalın erişebıldıği buyuk kentlerin halkı) yararlanabılecek ve boyle TV bır kez daha kırsal bolgelerin hizmetine sunulamayacaktır. İkinci nokta ise Turkiye'nin kultur sorunu ilt ilgili. Pek cok yabancı ulkede ikinci TV kanalında, birinci kanaldakınden daha yuksek kultur dtızeyine seslenen programlar yayımlanmaktadır. Eğer TRT'nin ikinci kanalı da bu amacı oykunerek yayım yaparsa, TV yıne okumuşların ve yaşamlarında belli fırsatları ekonomık ustunluklere dayanan nedenlerle elde etmiş kimselerin hizmetine girecektir. Bugun de zaten birinci TV kanalı herkesten çok kentsoyluya yakın anlayısla program yayımlıyor. İkinci kanal da aynı amaca yonelirse, TRT boylece seyircisine fırsat eşitliği ilkesıni sağlamada bir kez daha yaya kalır. TRT Denetim Kurulları sansürü sürdurüyor TRT Muak Denetçılerınm sansur kurulu gıbı çalışmalan, sanatçüar arasında buyuk tepkıler uyandınyor. Muzık Denetımınden kıh kırk yarıp geçen parçalar, bu kez de Genel Mudur program yardımcısı Nahıt Katlan'a baglı soz denetçılerı tarafından yasaklaruyor. Içıpde çağdaş bır mesajın kırıntısını taşıyan şarkılara yajm ıznı verılmıyor. Melıke DemıraS'ın Nınnı'sınden sonra Esmeray'ın Bır Gun Gelecek adlı şarkısı da yasaklandı. Şarlonın «Tehlıkeh» bulunan sozlen şoyle«Birçün gelecek. bircun gelecek Elbet gelecek birpün Dun\a mutlu ve dzgur Tum insanlar bir butun Çarklar donecek hepimız için Yok ne düşmanlık ne kin Ne ırk, ne cinshet. ne mezhep, ne din Elele Iutıi">acaei7 birçun.» Adınıp açıklanmasını ıstemeyen bır Hafıf Muzık Sanatçısı «Bır Hollanda grubu, Turkey Turkey adlı aşagılık bır pıyasa parçası yapmış. Bunun ıçın de Anadolu sazlannı % motıflerını e de en zevksız ve yanlış şekılde kull»nmış. Radyo da TV'de yayınlıyor. Bu ısın çok daha kalıtelısım bır Turk sanatçısı yapınca, yasak kararı gelıyor. Çınuçen Tannkorur. bır caz orkestrası eşlığınde ud ıle caz denemelen yapıyor televızyonda serbestçe Oysa bız, bır melodının ıçıne sa7 koymaga kalksak, kıyamet kopuyor. Nıçın'' Pekçan Denetim Kurulu uyesı, Tannkorur, TRT Tıirk muzığı yayınlan şubesı muduru dıje mı bu ayncalık?» dedı. 2. KANAL KiME HiZMET ETMEliDiR! HAFTADAN SEÇMELER İşte milli yayınlar!.. Fahrettın Işıkçı'mn dırektifı ıle başlayan millî yayınlardan ılk bolümunu bu hafta ızliyoruz. Dort ozel program var Ataturkun Harbı ye'ye gırışının 77'ncı yıldonumu TV, cumartesı gecesı Serpıl Akıllıoglu'nun hazırladıgı programla anacak Istıklâl Marşı'run TBMM'nde kabul edılışının 55'mcı yüdonümunu anma programında ıse, Asaf Demırbaş ımzası var (Cuma) Erzurumun Duşman îşgalınden Kurtuluşunun 58'ıncı yılını, Kahraman Afyonoğlu programlıyor (Perşembe) Ölumunun 46'ncı vılını geçen cumartesı gunu TVde Dıyet ıle andığımız Ömer Seyfettın, bu kez de çocuklar ıçın bu gece anıiacak ve daha once ızledığımız Kaşağı adlı oykü yayınlanacak. Mıllı TV'nın ıkı de dizısı başlıvor bu hafta «Büyuk Turk Bestekârlan» ve «Turk Seyır Sanatlan » Ilkınde bu gece îsmaıl Dede Efendı'yı Çınu çen Tannkorur sunacak Ikıncısmde ıse suklayı, çarşamba gunu Talât Dumanlı tanıtacak. AYRI BİR ORGUT Biraz da dıni yayınlar. Cuma gecesı Bursa Ulucamı'den naklen Mevlıd yayını var. Eğıtım Şubesı Muduru Ertan Somunkıran'ı Kars'a geçıcı gorevle gonderen yayın bu Karataş bu yajvu ıstedı Somunkıran «Layıklıge ajkındır> dıye karşı çıktı Yanıt «îsmaıl Cem japmca layık de, bız 5apmca mı, değıl?» oldu ve Somunkıran'ın ataması çıktı. Perşembe gecesı, Mevlıd Kandılı'mn anlarru ve onemını Dıvanet Işlerı Başkanı Dr Lutfı Doğan anlatacak Bu yayından MSP kanadı pek mem nun değıl. Aslında memnun olmadıkları kışı, Dr Lutfı Doğan. Onu değıştırmek ıçın kararname bıle hazırlattılar. Ama KoruturK sekız aydır ımza atmaaı. İkinci kanal için yeteri sayıda studyonun bulunması gerektiğl gibi, TRT içinde başlıbasına bır orgutun de kurulması gereklidır. Ancak bu orgut kurulduktan sonra ikinci TV kanalının teknik ve program çalışmalarının da bırbırinl tamamlayacak bir anlayısla planlanması ilk olarak ele alınmalıdır. Bu arada da simdi yayım yapan ve Turkıye'nin pek çok yerıne ulasan birınci TV kanalının program duzenı de unutulmamalı ve bu birinci kanalın program bakımından daha da yozlasmasını onlemek için gerekli olçutler üzerinde de durulmalıdır Kısacası, ikinci kanal ozellıkle bırıncısınin daha da kotu bır duruma duşmesine yol açmamalı. Bugun TRT'nin elinde ikinci TV kanalının orgutunu kuracak sayıda teknik, program ve yonetım personeli var mı? Bu da sozkonusu kanalla ılgili bır baska onemli sorun. TRT'de eskiden berı bellı bır personel polıtikası bulunmadığı biıımyor. Kurumun kadroları ilk kuruluş yıllarından beri rastgele bir anlayısla dolduruldu. Uzmanlığa ve hizmetın gereklerini yerıne getirebılecek elemanları atamaya ve yetistırmeye onem verilmedı. Ustlik rad TRT bugun birinci kanalı ile daha çok kentsel bolgeye uygun programları genel yayım polıtikası içinde oluşturduğuna gore, ikinci kanal hiç olmazsa kırsal bolgenin eğitim ve kultur gereksemelerinı karşılamaya çalışmalı ve kentteki çeşıtli olanaklara sahip kışilerın program seçme hakkına ve kultur duzeyine yoneiık prog ramlardan kesirlikle kaçınmalıdır. Ama teknik nedenlerden oturu ikinci kanalın ozellikle ilk yıllarda kentlere ulasacağı ve bu nedenle de kentsoylunun gereksemelerinin bu yayımlarda gozetılmesınden kaçınılamayacağı ileriye surulebılir. TRT ikinci kanalı, kırsal bolgenin hizmetine sokmak için, buyuk kentlerin dışına yayım yapabilecek bir anlayısla planlayamaz mı? Kuruluşundan berı eğıtım ve kultur yayımlarına ve yurt gerçeklerıne gerektığı gıbı onem vermeyen bir TRT'den ozellikle bugun boyle bır anlayıs beklemiyoruz. Ne var kı, ilk yıllarında salt kentlere yayım yapmaktan alıkonamayan ikinci TV kanalından yıne de kırsal bolgeler için yararlanma yoluna gıdılebılır. Her şeyden once ikinci TV kanalının program politikası genel anlamdaki kultur programları yerine, çeşitli eğıtım konuları uzerine bına edılmelıdlr. Ilk yıllarda kentlere yayım yapılacağına gore, oyle uygulamalar plânlanabilır ki ikinci TV kanalı programları ıle kentlerdekı ge cekondu kesiminin çocuklarına okul eğıtıminde yardımcı olabılır. Yıne aynı kesımdekı yetiskınlerın genel eğıtımıne ve meslek egıtımıne onem verilebilir. Buyuk kentlerin endustri bolgelerınde çalısan isçilerin genel eğitimi ve ış eğitımi üzerinde duru'abilır ve çevredekı koylerın de egıtsel sorunlarına eğihnebilir. Baslangıçta dar bır bolgeye yayım yapmaktan kurtulamayacagı anlaşılan ıkın cı TV kanalındaki bu gıbı yayımlar, bırer pılot çalısma ve deney olarak kabul edilmelidır. İkinci TV kanalının yayımları yurt yuzeyıne yayılınca, bu pilot çalışmalar ve deneyler buyuk kitlelere aynı amaçlarla yayımlanacak programlarm temelini oluşturacaklardır. Yakında hizmete sokulması duşunulen ikinci TV kanalını boyle bır amaç için kullanmayı duşuneMlecek bir yonetim yakında TRT'ye gelebilir mi acaba?.. Tele Spor sunucuları değıştiriliyor Guneş recellı'nın fulen aynlması ile ıkıye men TeleSpor sunucuları, Canan Oguz ve Tamer Durukan, yakında yerlerını Cıhangır Goker ve Cenk Koray'a bırakaeaklar Durukan ve Oğuz hakkında TRT'ye ulaşan eleştınlerı dıkKate aian yonetıcıler. Tecellı'den aogan boşluğu doldurabılmek ıçın, spıker değıl, sunucu vasıllı kışılere ıhtıyaç oldugunu tespıt etUler. Nısan aymdan itıbaren butun gorunuşu Ue bır spor programı halıne gelecek TeleSpor'un program sunuculuğunu Cıhangır Goker, program ıçındekı roportajlan da Centc Koray yapacak. Cıhangır Goker Televızyonun yayına ılk başladığı sıralarda spıkerliğınl ve sunuculuğunu yapmış ve başanlı olmuştu. Yıllık ızın hakkını kullanan Guneş Tecelll, TRT'ye donmeyeceğım kesmlıkle açıkladı. Tecelll «Bu kuruma, Babı Alı'den gelmıştım. ŞımcU yuvaya gerı donüyorum» dedı BİR "CADl KAZANI,,NI SİMGELEYEN V/ESTERN KLASIĞİ: KAHRAMAN ŞERİF Fred Zınnemann, 1907 de Vıyana'da doğdu. Alman sınemasında bır sure çalıstıktan sonra Hıtler rejımının azgınlaşması uzenne Amerıka'ya goç ederek orada yerleştı «New York okulu» denen sinema anlayışına katıldı ve bırçok belgesel çalışmayı ımzaladı. Meksıka'da unlu belgecı Paul Strand ıle bırl.kte «Alvarado Isyancıları» ısımlı bır fılm çektı (1&34 36) Belgecıhğı 1942ye dek surdürdu, o tarıhte konulu fılm yapmaya geçtı. Ilk onemli fılmı, Anna Seghers'ın faşızme karsı bır romanından uyarladığı «Yedıncı Haç» oldu. (1944 Oyuncular. Spencer Tracy, Sıgne Hasso) 1948'de savaş sonrası Almanyasında terkedılmış bır çocuk bulan ve aılesını arpyan bır Amerıkan askerı ıle bır hemşırenın seruvenını yarıbelgesel bır tutumla anlattığı «Arayış The Search» buyuk ılgı gordu, Zınnemmann'a bır Oscar kazandırdı (Başrolde Montgomery Clıft) Hemen ardından savaşa karşı bır tutumun belırgınleştığı ve Marlon Brando'yu suıemaya kazandıran «Erkekler The Men», Itaıyan goçmenlermuı New York'takı yaşamını ve çevreyı ışleyen (ve bu kez de Pıer Angelı yı Amerıka'da tanıtan) «Teresa» geldı Zınnemann, sinema tarıhındekı asıl verını, bunlardan sonra yaptıgı ve tıluslararası bır une kavuşan iıl iiu «Kahraman Şenf»le elde ettı. Yıl, 1952 ıdı. • «Kahraman Sevıt Hıgh Noon», bugunku ununu doğrusunu soylemek geretarse bır tek adama, unlu ve zamanmda çok etUlı olan Fransız sinema jazan Andre Bazın'e borçludur. Gerçekten de fılm, ne Amerıka'da, ne de Avrupa ulkelennde onemli bır başan kazanmamış, Fransa'da bıle pek farkedılmeden epcın eıtmıstı Bazın'ın fılmp e&ılbır Western konusu altında yatan mesajmı ırdeleyerek ortaya koyması, fılme pek yajgın ve stıreklı bır un kazandırmış «Kanraman Şerıtm sınemateklenn olduğu kadar, sanat sınemalarının da de. mırbaş fılmlerı arasına sokmustur. # Fılm, çok yalın ve sade gorunumü altmda, bır trajedının yapısını taşır ve trajedının unlu 3 kuralmı, yaııı zaman, mekan ve konu bırlığını ızler. ld70'lerın bır kuçuk Amerıkan kasabasında şerıf Kanc'ın bır gunluk seruvenıdır bu Kane, yenı evlenmıştır, ısını bırakmak uzeredır \ncak kasabaya gelen bır lıaydut ve uç hempası, tehlıkelı bır durum yaratırlar. Kane, onlara karşı savaşma karar verır' Gorevı tıenuz bıtmemıştır Ne var kı, herkesı karsısında bulur, Korumak ıstedıklennı bıle .. Değışık nedenlerle de olsa kımse Kane ın savaşına katılmaz Yargıç korkmaktadır, eskı »erıf bıkkınlık ve umutsuzluk ıçındedır, bir dostu ona gerçekçı olmayı ogutler Karısı ve rahlp ıse. dmsel nedenleruı arkasına sığınmışlardır Evet, karısı bıle ona sırt çevırmıştır . Kane, savasımı tek başına yapacaktır . Korkaklığı ve ıhanetı venerek.. • «Kahraman Şerıf», gorulduğu Uzere, Ame rıkan vvestern'ının değışmez ogesı olan bırevcıhğı, birejsel gucun ve çabanın yuceltılmesmı vapar, bır kez daha. Ancak bu kez, bırey, bırevsel davranmaya ıtılmış. zorunlu kılınmışür.. Amen kan sanat dunyasında, ozellikle Hollywood'da Mc Carthy'nm başlattığı «cadı kazanları»nın Kavnadığı, ılericı sinema sanatcüarının komıte onunde ıfade vermeğe ve arkadaşlannı ıhbar etmeğe zorlandıfiı ETinlerde cKahraman Senî» nerkesın, Bir elınde bomba bir elinde güvercın !.. «Dunyayı barış» dıye bağıran Amenka Bır'°şık Devlptien 1946 vılında Bıkım'de atom deneme lerıne başlayınca, dunya korkunç bır sılâhlanma yarışına gırıyor. Bır vanda Kore Savaşmın tohunı ları atılıyor, bır yanda Rosenberg'ler atom sırlarını Ruslara sattıkıaıı ıçın yargılanıyorlar üzay yarışı yavaş javaş başlıyor Butun bu gurultunun ara sında Pıcasso barışı ve ozgurlüğu sımgelemeğe çalışıyor . Işte bu çarşamba gecesı ızleyeceğımız Daha Dundu'nuıı konusu Sanırız TRT'nm denetçılerı ja ymdan once bu bolumu dıdık dıdık edeceklerd'r. Haftanm dığer belgesellennde Boga Gureşıerı ıle îspanya 'çarşamba), vahşı yaşamı ıle Arızona Çolu (sah), Uzak Doğu'nun ılguıç adası Yenı 2elanda (cuma) tanıtılıyor. Kanncalarm toplum halmde yaşayışlarmı belgeleyen KUçuk Canlıların Bu vuk Seruvenlerını de (Dersembe) cocuklarınıza ız TV'de Sinema GARY COOPfR, KENDiSi!' BiR OSCAR OOULU KAZANDIk •KAHRAMAH JfRiF» Atillâ DORSAY