Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
ÎLGİNÇ PROGRAMLAR TEK TEK YAYINDAN KALDIRILIYOR de Daha Dündü, nakten yavınlara kurban oluyor. Dişişleri'Tiden bir dosUtmuz 'Geçen çarşamba Daha Dündu'nün ilkini yayınladüar. Perşembe oünü de telefon edp "Acaba bu yayım onayhuor muyuz" dıye sormuşlarD dcdi. Yaymdan sonra fikır alma?. Hem de. butun dıınya DAHA DÜNDÜ!. televizyonlannda yayınlanan bn Çar$am.ba gecesı <Daha Dtindu> dizi ıçin. Pcfci ama, ardarda haber adlı dızi daha ikinci haftada biütenlerinde, Gulaq \le ba$!ayıp yayından çtkarüdı. Bahane naklen beüi periyadlarla Rusya'dan vaymlar.. Bunca gercksız eğlence kaçan ftzik profesorü ve Kınmlı ve dtziler dururken, Daha Cemüoğlu'nun öykülerinde. kom tu Dündu'nün yaymdan çikanlnum bir ülke eleştirılırken Dışışlerı'nm üginç değü wi? Kı? Olımpiyatlart /tfcri mçin sorulmuyor, dersınız. biiince de kurtulmayacak Daha Dündü.. Avrupa Kvpalan başUyor. ÎMECE!. Hmeu her çarşamba gecesi maç var. Bu sütunlarda en az Imeceden önce. kadın haklanndan, 40 kez yazâık. Çarşamba gecesin» Atatürk iikelerinden bahsettiği devamlı yayınlar konulmasının için Hanife Hala çıkanlmtştı. Bu mahzurlanm. Büyük Savaş, hafto program toptan kaldmldu ardmdan Savaşan Dünya, şimdi Suç büyük. lmecede Toprak Baftamn yasakları mu'ttemelen bu gece başhyor. Aştk Edebtyah tekrar tekrar denetlenıyur. Konu turkuler t e konuları.. tçmde sol propaganda var mı dıye bakıyorlar. Gorünüşte yvk. ama îmluttakı nemlert bile remizlemek gerek. Reformu konusu işieniyor. Konuşmacılann hepsı profesör: Turan Guneş, Suat Aksoy, Savm Kendır, Fikret Eren ve Uhan Öztrak. Bu kadarla kalsa iyı. Parlar Yazan btr de Vrfa'ya gid'p, orada toprak alan, toprak bekleyen ve ioprağı kamulaştıruan koylulerle konuşmalar yapmiî. Olur mu şiîndt bu devirde böyle program. Aazım IJikmet adım geçen programında ük kez TY'ye çıkaran Tuncer Bayiok'un svçv hepsınden fajla. Öy!e fei Mıidurü Sedat OrseCm bxle başınt derde sofcabtiır buaünlerde. Bakin Sanat 76'nm sadece bu hafta ıçın değıi. loptan yaymdan kaldtrdmastm aerektiren içeriğine: Cem Karaca ve Sanar Yurdatapan Turk Ha/ıf Muztğini tarhşiyor. Ardmdan Karaca ve Melılce Demirağ, devrimci sanato örnek ıfci meiodi sunuyorlar. Zeynep Oral ve Yıidız Kenter. Halk sahnesı üzerinde konuşuyorlar. Jack London anlahUyor. Raııf Mutluay, Şej/h Bedreftm'i eleştinyor. Cephe tktıdarmm kafası alır »ı h)f bunlan... SANAT 76!. ŞEREFü BİR AD!. CoJombia yammt bir Amerıkan öykusü bu. Bu da fcaîdınldı. Edıvard G. Robın.«an'un başroliinü oynadtm Şerefli Bir Ad'ın suctı, Amerıkan kapıtalızmini birazcık htcveder b\r tavrı oitnası. Buyuk bir şirkettn idare mechsi başfcant olan Edward G. Robmson vıcdanlı bir patron. Hırsh kapıtalistlere karşı savflS açıyor. Hepsi bu kadar. Ama dedifc ya.. TV'de artıfc <BuJu(> demek bile yasak!. Ünlü komedl oyuncusu Shirley Mac Laine'i, TV'de Uk ke» cakta 2 Kişi» de seyredeceğir. Macera filmlerinin ünlü aktnrü Robert Mitchum. ayni filmde romantik bir avukatı canlandınyor. YÖNETİM KURULUNA GÖRE: TRT'DE HABERLER NASIL OLACAK 11 Mart 1975 salı günü, 23 Haber Bultenınde yayınlanan şu haberi dıkkatle okuyunuz: «İzmir'deki bazı dernek, sendika ve kuruluslar yayınladıklan ortak bildirıde yarmdan itîbaren geçecek bir haltayı, terör ve faşist uygulamalan protesto haftası olarak ilân ettiklerinı açıkladılar. Aralannda TUrkiye Sosyalist îsçi Partisi, laanir İl Örgütü, Petrol îş Sendıkası üe TöbDer Sendıkalannın da bulunduğu kuruluşlar 19 Marta kadar sürecek hafta içinde hakim smıflann bas kı ve tahakkümünü arttıran askeri müdahaleyi ve bu dönemdekt \;ygulamaları da protesto edeceklerini bildirdiler.» TRT Yönetim Kurulu, programlarda uyulması gereken esaslar ve alınacak tedbirleri açıklayan kararlarmda «tlkelerle bağdaşmayan» haberlere yukanda orneği verdi. Bakın küçük haberlerde neler varmış: «I Anayasa ile görev olarak verılen tarafsızlık ilkesine ve bu temel yasanın öz ve sozüne aykırıdır. 2 Haber ve programlann seçıln.esı, ışlenmesi ve sunulmasmda aramlan devletin ülkesi ve milletiyle bütünlüğü ve milli güvenliğin gözetilmesi esasında aykındır. Türk Toplumun moral ve savunma gücünün arttırılması U: .:e' ue aykındır. 4 12 Mart 1971 tarüıinde bir muhtıra yolu ile yapılan askeri ahalenin gerçek amacuıa aykındır.» Bu kararın Karataş devrinde alındığı sanılmasın. Yalçıntaş bile yoktu o zaman, tsmail Cem Genel Müdürdü. Yönetim Kurulunun karan ancak kitap haline getirildi ve şubelere geçen hafta dağıtıldı. Bunun böyle, bu rür tehlikeli (!) haberleri dinlemiyeceğiz. Kitleleri politize etme sanatı Atillâ DORSAT Türkiye gibi kendinl arayış içinde bulunan bir ülkede kitleleri politize etme, onlara siyasete yakınlaştırma çabalan büyük ÎJnem taşır. Siyaseti yalmzca ismine «Politikacı» denen bir azmlığın işi olarak gören, kendl gündelik yaşamının dışma itmiş. ondan soyutlanmış olan bir vatandaş kitlesinin çopunlukta olduğu toplumlar, özellikle bizim gibi geçiş dönemi içind» bulunuyorlarsa, aydmlığa çıkmakta, toplum için yararlı olan düzeni gerçek kurmakta olaganüstü güçlüklerle karşılaşınar. Devrimciliğin geçmişi bunun brnekleri, başyapıtlan ise ki'lflerin politize etme ve devrimci eyleme katmada k\ıllamlması gereken yöntemlerin kuramsal araştırmaları 1le dolu^ır. Türkıye Cumhuriyet dönemi tarihinin bir dönüm noktâsı olan 1950 seçimleri, Türkiye'de peniş yıgınlann ilk kez yönetlme v« yönetinün kendi istekleri dogrulrusunda degişmesine ajhrlıklannj koyduklan ve kendi güçlerinin bilincine Uk kez vardıkUn bir olay olarafc kuşkusuz bu olguyu çok iyi simgeler.. Türkiye'de bugün egemen olan karısıklık ve huzursuzluk ortamında kitlelerin günden güne ve ister istemez politize olduklan ve siyaseti gündelik yaşamın ta içinde duymaya başladıklan *»• sindir. Kimse ayda yaşamamaktadır çünkü, ve siyasal bunalımın belirtilsri. bünveyi kemlren amansız bir hastalığın semptomlan gibi artık ortadadır. Ne var kı, bütün bunlara karsın, Turkiye gibi, okumayazma oranı henüz çağdaş uygar tilkeler« gore çok düşük olan, halkının büyük kesimi güç bir «ekmek kavgası»m sürdüren. halkın kendi kendine vönetimi diye ideahze edilen demokrasınin yalmzca 30 vıllık blr geçrnıse sahip olduğu bir ülkede. bu politize olma eyleminin. yine de, istenen ve özlenen düzeyde olmadıfı ve sıyasetle ilgilenmeven, siy«sete ağırlığını ve düşüncesinl koymayan çok geniş kitlelerin halâ var olduğu söylenebilir. İşte böyle bir aşamada, devrimct kesimlerde o denli yadırganan v eleştirilere ugrayan Şaban Karataş yonetiminın, kuşkusuz büyük yararı olacaktır. Zira bu vönetimin her gün yenl bir c&gdışı kafayla yakriye etmekte oldugu anlayışı. Türk toplurnunun politize olmuş vıgınlanna hiç bir sev veremiveeek olduftu gibi, politize olmamış(veva gere§i kadar oolitize olmamıs) Mtlelerin de, çok daha basıt ve pratik nedenler vüzünden kuşkusuz doyuramıvacak. düs kınklıeına ueratacakttr. Cünkü bu vönetım, TV uzmanı yazar arkadaşlarının da yazılarında belirtmış olduklan gibi sahıp olduğu çagdışi sa5 katasıyla, modern ve çağdaş bir TRT hizmetini ve proeramlamasını Rerçeklesttremez. Bır kez glrdigi. girmek zonında olduğu sansür.. tasıtlama, syıklama ve yasaklama mekanizmasını sonuna deK lsl«t» mek durumunda ve zonındadır. DönUsü olmayan bir yoldur bu.. Karataş zihniyeti ve ekibi, «Mılliyetcllik», «Milli külttira dönüş» gibi cafcaflı isimler altında da sunulsa. aslında bir çıkmaz yol olan bu yolu sonuna dek izlemek zorunda kalacaktır.. .„ Ve böylece kitlelerin politize olma Işleml hız tcaznacaktır. Cem Karaca anons edilecek, ama çıkmayacaktır «Karanhlcta Kotnedi»yı bekleyen, karşısında «Cılgın Amanda»yı bulacaktır. Bir programda kendı sorunlannm ele alınmasını bekleven memurlar. onun verine karsılsmnrla Italvan Sovuvla Amprikan filmini bulacaklardır. «Hanife Hala»yı izlemeye alışmış kövlü vatandaş. beklediginı bulamıyacaktır. Yasaklamalar. elbett* ve kaçınılmaz biçimde sürüp gidecek, her yasaklama. ner program değisimi, belli bir kesimin öfkesını ve teofcısını eetireoelttir. Böylece, hemen görüdüğü gibi, sıyasetle aslında hıc Upısl ve ilişkisi olmayan klşiler. kurumlar. kesimler ve vavım organ landa «muhalefet»e geçirilecek. örnegin 100 bin. 200 bin tiraih TV, mtizik ve gençlik dergilerinde «Karataş Harekâtı»na dalr acı eleştlrller ve koca başlıklar görülmeve baslanacakMr. Halkın eğUimlerinin görmede ve «nabza göre şernet vermede usta» renkli basın'ımız da, bu «TRT aracılığıyla ve dolavısıyia muhaf lefet» akımına kuşkusuz hemen ayak uvdtıracaktir. Böylece, TV'nin şu anda toplumumuzda safıip oldugu büvük etM gücü, hem kitlelere çağdışı bır vönetime karşı oluşacak memnunsuzluğu arttırma, hem de tutucu ve genci kesımın düzeni sürdürmek içm basvurdugu çarelerın en önemlüerinden bin olan «sansür» ve «yasaklama» yöntemlerine dikkati ve tepkıyt çekme açısından, dolaylı olarak ilerici kesim lehine işlev görecektir. Biz, kitleleri politize etme eylemi açısından, Şaban Karataş ve ekibine içtenlikle «hoşgeldin» diyonız... Salı'ya Osman F. Seden'in «Osmanlı Kartalı» isimli bir serüven filmi var. 1973 vapımı film, Kafkas Turklerı'nın özgürluk savaşmdan bir kesit veriyor. tddiasız bir is filmi. Cünevt Arkın, Hülya Aşan oynuyorlar.. Cumartesı'ye Türkiye'de «Yaşamalc Istivorum», «Batı Yakasınm Hikâyesi», «Neşeli Günler» gibi filmlerle tanman, 1914 doğumlu vönetmen Robert VVıse'ın «SaIıncakta 2 Kişi»si var. Bizde de yıllar önce Kenterierin büvük basarıyla oynamı* olduklan ünlü bır tiyatro oyunundan alınan bu lilmi, ise, 1962'de, «Batı Yakasının Hikâyesi»nden hemen sonra çekmişti. Günümüz Newyork'unda 2 yalmz kışınin tanısması ve mutlulugu aramasınırı «vküsünü anlatan bu duygusal komedide, Shirley Mc Laine ve Robert Mitchum oynuyorlar. Filmin bizde gösterilmemiş olduğunu da anımsatalım. «Eski Zanun Elbiselerf» yeniden program» filmden bir sahne görülüyor. kondo. Fotoğrafte TRT'DE DENETİM Mahmut T. ÖNGÖREN Radyo v« TV programlarımn yayımdan önce denetiml TRT'de askiden b«ri buvuk bir sorundu. Geride bıraktığımıt haftalar içind» cHanende Mclek» ve «Eski Zaman Elbiseleri* adlı filmlerin ve tForumı programının yasaklanmasına kjrsın «Birleşen Yollar» adlı sinema filminin yayımlanması deneiim lorununa bir kez daha dfkkatleri çekmişti. Karataş'ın atanmasıni izleyen günlerde ise pek çok programın yayımdan kaldırılmasıyla bu konu daha da biıyüdü. Eskiden beri TRT'd» neyin yayımlanacağı, neyin yayımlanmayacağı ketin olarak belirlenmemiştir. Gerçi bu konuda hazırlanmış yönetmelikler vardır. Fakat uygulamaya bakarsanız bugün yayımlanan, yarın yayımlanmaz. Radyoda yayımlanan, bir konuya aynı flün TRT Televlzyonu'nda yer verilmez. Deneiim bazen ağırla^ır, bazen gev$er, U$telik denelimi ağırla^iıran da, gevfeten de genellikle aynı ktvlerdir. Üitcki yöneticilere hoş gbrünmek i(in programlara yasaktar koymanın ya da yine aynı amaçla bu yaıakları kaldırmamn belli bir ölcüsü olmadığı çok görülmii*tür. Karata^'tan önceki dönemde ise öıellikle sinema filmleri konusunda «Böyle bir gerid filmin yayımlanmasına izin verelim de, yayımcıların ba;ına çorap örülsünı gibi bir anlayışın denetim kademesine egemen olduğunu ileriye sürenler bile var. Bu nadenlerle TRT'nln d«n«tim aUDuıdaki faaliyetine kısaca bir goz atmanın büyük yararı olacaktır. Çünkü bugün d* TRT',dt denetim bambaska bir yöntemle uygulanıyor. fiinstl çabalarının, uyandırıcı ve «ydınlatıcı gayretlerinin 8nOn« çıkarılıyor ve bu arada program yasaklamak için bir de denetim uygulamasından yararlanılıyordu. Nitekim ozerk donemde bu gibi programlann tam ve kesin engellemesi yapılamadığı için, bazılarına izin vermek zorunda kalan denetim anlayışının 12 Mart dönemi gibi en büyuk baskılann kullanıldığı günler de dahil bugün bile hiç değişmeden yasayabilmesi, bunun en belirli kanıtıdır. TRT'de program denetimi ilk uygulamadan bugüne dek, en gevsek anında bile, daima sermaye çıkarlarının doğrultusundaki amaçlara hiımet etmeye calıjtı. Turklye de bugun de buyuk bir ısrarla korunmaya çalııılan kurulu düztnin birazcık aksine ve halkın yararına hizmet edecek progrımlarm hepsinin yayımına nasıl izin verilebilirdi ki? HAFTADAN SECMELER PROGRAMLARDA BOL BOL NAKLEN YAYIN YER AL1YOR Bol bol naklen yaym ve bol bol dizili televizyonu bu hafta çok ^e veceksımz değerli okuyucular.. öylesine sızi yoracak, düşündürecek tek program yok.. Hem düşünüp ne yapacaksınız kl.. TV mizin pespembe sunduğu dünyaya bakıp bıraz keyif çatırt. Hatta daha da neşelenmek ıstiyorsanız hergun en az 30 dakıka sıyasal parti haberinin yayınlandıgı haberlerde de televizyonunuzu ka payın. Hem elektrik parasından tasarruf eder, hem de aletinizi bıraz dınlendirnuş olursunuz.. Haber programlarında denetim yok Öıerk TRT dönemindt bu arlayışla radyo ve TV programları asağı yukarı her dönemde beş kademede denetlenirken, TRT Haber Merkezi'nin haber bültenleri dısında hazırladığı guncel programlarda ve güncel açık oturumlarda ise hiçbir denetim kuralı uygulanmamıştır. Bugün de uygulanmıyor. Nitekim bu nedenlerle TRT Haber Merkezinden Neclâ Soyuer ve Selçuk Altan'ın hazırladıkları be ^^sel bir haber programında hayvancılığımızm sorunları Karatas'tan önceki TRT yönetiminden hiç beklenilmeyen bir açıklık ve gerçekçilikle incelenlrken, konuyla ilgili vaiandaşların da Içtenlikte belirttikleri sozlerint hiç ktsilmeden yer verildt. TRT'nin özerk döneminde bilt radyo ve TV programcılarıntn üzerinde ağır bir denetim uygulaması varken, haberciler diledikleri konuyu istedikleri gibi programlaştırma özgürluğüne sahiptiler. Ama o dönemde de, sonraki dönemlerde de TRT Haber Merkezi yönetlcileri bu özgürlüğü ülkenin çıkarları için çok ender kullanmıslar ve bunun sonucnt.da da Neclâ Soyuer ile Selçuk Altan gibi olumlu haber programcıları bu fırsatı Çok ender yakalamışlardır. Özerk TRT döneminde Öıerk TRT'nln Kuruluş ve Görev Yönetmeliğinln 53. maddesi «Program Etüd ve Planlama Dairesi Ba>kanlığı» adlı bir ünlteye programları denetleme görevini vermişti. Ne var ki, özerk TRT'nin yönetimi tamamen keyfi bir tutumla «am i yıl bu denetim düzenini kurmadı. Daha sonra bazı yöneticilerin ve TRT Yönetim Kurulu üyelerinin ve bir de TRT Televizyonu'nun yayım tarihînde önemli bir yeri olan «Türkiye'nin Kalbi Ankara'dır» adlı filmin 196^da yol açtığı olayları İzleyen günlerde tam bîr sansür anlayışıyla TRT'de radyo ve TV programlarının denelimi başladı. Öıellikle TV programları beş kademede denetleniyor ve bu denli uzun bir denetim sonucunda özerk TRT dönemindekl TV programlarını sık s<k yayıma yetistlrmek bir hayli zorlaşıyordu. O günlerde de program denetimi için belirli yönetmelikler bulunmasına karşın denetim uygulamasında belli bir ölçıi yoktu. T R T üzerinde bazı siyasal çevrelerin kara bulutlar dolastırdtğı göruldüğü zamanlar bu program denetimi ağırlaşır, TRT'nln güçlü bir havayi büründüğü sezilirse gevserdi. Ne var ki, özerk T R T donemlnde deneme yayımları ile ancak başkent ve çevresine yayım yapan Ankara Televizyonu yön«timi, daha sonraki ve bugunkü dbnemlerin aksine, ödün veren bir program prlitikası uygjıamadığı ve ülkenin gerçeklerine uygun çizgide yayım yapmaya çalıstığı için, pek çok programının denetimden döndüğünü görmiiştür. Ama bu deneme yayımı dönemi içinde televizyonda yer alabilen gerçekçi ve dürüst programlann yayım öncesi denetimin kasım 1969'dan sonra yapanlarla ve bu programlann yayımına izin vertn görevlîlerle, 12 Mart dönemi ve daha sonraki dönemler içinde olumlu programları yasaklayan görevliler hep aynı klşiler olmujtur. Türküler de Türküler Geçen hafta bir tsk Türk Halk Müzıği Programı yok dıye yazmıştık. Sen misin yazan.. İşte size bu hafta üç tane birden.. Yok canım.. TRT öyle plânladığı için değıl. Planda bir tek Sizm Seçtık lerıniz (Perşembe) vardı. Cuma günü îmece'yi kaldırdılar. Çünkü içinde tehlikeli bir konu vardı. Toprak reformu. Onun yerine Haİk Müziği geldi. Pazar gecesi bir TV fümi vardı: Edward G.Robinson'un baş rolünü oynadığı. O da yasaklandı.. Onun yerıne de bir halk Müzıği kondu. Türk Hafif Müziğinde bu gece boykotu kalduan Şenay var. Turk Müzıgınde M. Şentop f Çarşamba) söyleyecek. Çok Seslı Sanat Müzığinde Cumartesi günü Ayser Vanşm (Obuai, Erie Schmidt (Klametl ve Verda Ün (Piyano) Üçlüsü Weber ve Bach, pa zar günü de Gülay Uğurata (Pıya no), Beethoven'in (Ay Işığı SonatO ve Schubert'i seslendirecek. Niçin? TRT'nin radyo ve TV haber bültenlerinin rfışında hazırlanan haber programlarında niçin denetim yoktur? Diğer programlann denetimindeki kuralların ağırlığtnı ileriye sürdüğünüz zaman, ilgililer «yasaların gereğit, «yönetmelikler» gibi birtakım gerekçelerle karşımııa çıkmışlardır. Sanki aynı yasalar ve yönetmelikler bültenlerin dışındaki haber programları için geçerli değilmiş gibi... Gerçek neden ise baskadır. Bugüne dek TRT'nin radyo ve TV programcıları Türkiye'nin oerçeklerlni sergilemeye çalıştılar. TRT Haber Merke/i yonetimi ise esen rüıgâra göre eğilmeyi ve gerektiği zaman ilerici, gerektiği zaman da kurulu Hüzenin savunucusu gibi gorünmeyl yeğledi. Bu durumun TRT'nin herhangi bir döneminde degişliğini tbylemek bir hayli zor olsa gerektir. Iste bu nedenle de denetim programcılar üzerinde yoğunlaşmıştır ve haberciler üzerinde ise hiç yoktur. Haftanın sürprizi: Metin Erksan Şaban Karataş TV'sinin, sizlere bir sürprizi var bu hafta.. Salı gunu 19.10'da, Zcki Sözer'in denetıminden geçtıkten sonra yaymdan kaldırdığı Ahmet Hamdi Tan pınar'ın «Eskı Zaman Elbıselen» adlı hıkayesi programa kondu. Sözer, Metin Erksan'm çektifi bu filmi için töylesine soyuttu ki, Jefalarca seyredilse bile bırçey anlaşümıyordu. Bu hali ue ancak geç vakit yayınla"acak bir Smema Sanatı programında, .%rdmdan bir tartısma açüarak yaymlanabilirdı. Aynca, fiımde karanlık kalan bir de Uişki var. Yaşlı adamla, genç kız birlikte yaşryorlardı. Kız «O bemm babam» derken, adarn «O betıim karım» dıyor.. Bu konu Türk Toplumunda tepkilere neden olabilır» demıştı. Şımdi, Fahrertın Işıkçı ve arkadaşları bu soyut ve capraşık filmi getırip, çocuklann ekran önünde oldukları 19.00'a koydular. Filmi izlemesı uy?un düşenlerin çoğu bu saatte vapur iskelelerınde, dolmuş duraklannda, istasyonlarda imiş, kimin umunmda. Filmde Ümit Tokcan, Ceyda Karahan, Ahmet Mekin, Baki Tamer ve Gül Erksan rol aidılar. Üzerinde bunca tartışma olan yapıtı izlemenize fayda /ar Fikriniz olur hiç deÇilse. Öte van dan Sabaiıattin AU'nin öyküsünün yayınlanıp yavınlanmayacagı konusunda bir bilgi şımdilik yok. En önemli nokta Tum bunların burada belirtilmesinin gerçek nedeni TRT'nin tarihinde denetim konusuna sadece bir göz atmak değü. Anlasıldığına göre Karataş'ın atanmasından hemen önce, TRT de bazı kisiler özellikle sinema filmlerinin denetiminden sorumlu tutulmaktaydılar. Bu görevliler arasında yer alan bir iki olumlu kişi, «Bazı olumsuz filmlerin yayımlanmasmı onaylayalım da. içinde bulunduğumuz dönemin yöneticileri yıpransınlar» diyerek büyük tepkilere yol açan yayımların yapılmasmı sağlamıslardır. Böyle bir düsünüşün ne denli yanlıs olduğu bugün ortaya çıkmış bulunuyor. Cünkü bugun TRT yönetimi radyo ve TV yayımlarını geriye çevirmeye o denli kararlı ki, bizim beğenmediğimiz denetimcileri bile kuüanmadan, TRT dışından getirdiği danısmanları ile programları yasaklamaya başladı. Hem sonra TRT'dekl üst görevüleri yıpratmak amacıyla yayımına izin verilen filmlerin ve programlann gercekte halk üzerinde de yıpratıcı etkiler yarattıkları bilinmelidir. Bence bu gibi durumlarda yapılması gereken, fırsatını buldukça halka yararlı olabilecek en aydınlalıcı ve uyarıcı filmlerin ve programlann yayımını sağlamaktır. Artık Türkiye'de bile bile yitirilecek tek adım yok. Her fırsatta ileriye gitmek zorundayız. Tıpkı «Hayvancılığımız ve Sorunlaru adlı programın yayımında göruldüğü gibi... Bunun da ideolojik yanı var Özerk TRT dönemindeki ülke çıkarlarını gözeten rady» ve TV programlarımn yayım öncesi denelimini yapanlarm ve bu programlann yayımına arada bir izin verenlerin, daha sonra aynı çizgideki radyo ve TV programlarını yasaklamalarını hayretle karşılayanlar var. Oysa konu son derece yalın olarak ortada. Sağ cephenin, üzerinde kıyametler kopardığı özerk TRT, o günlerde de sanıldığı değin özerk değildi. Sadece bazı programcılar özerkliğin bilinclne varmaya çalışıyorlar ve bu çaba TRT'nin üst kademesi taıafından sezinlenince de karşılarında bazı yöneticilerin, müfetti^lerin ve iliş Venedik Taciri Perşembe günü İngıliz TV yapı mı bir oyun izleyecegiz. Shakspeare'in tefeciliği hicveden ünlü komedisi Venedik Taciri, yazann şaheserlerinden sayılır. İnsan5a rın güç durumlanndan faydalanıp, varlıklarını ele geçiren tefecı ıie kadınm lendi karşı karşıya.. Haftanın dikkate değer tek program bu. Yayına da, Sanat 76'ı yasaklanınca girdi. kilerinin ucu nerelere dek gittiği bilinmeyen ve yayımcılıkla ilgili görevleıde bulunmayan kişilerin çeşitli engelleriyle karşılaşıyorlardı. Bu engeller programcıların yayımlardaki du ÇOK SAYIDA TV YÖNETİCİSİ GÖREVLERİNDEN ALINIYORLÂR TRT îç Haberler Müdürü Erdınç Sağlam, geçen hafta içinde izinien dbndü ve görevme başladı. Sağlam, Hami Tezkan vekâlet ettiği Haberler Dairesi Başkalığma atanınca, izin ıstemiş ve aynlırken «Karanmı sakin kala ile düşüniip vereceğim.» derruşti. Sağlam izinde iken, arkadaşları 1le konuştu. İç Haberlerde çalışan arkadaşları başlanndan aynlmaması için Sağlam'a baskı yaptıla ve gdrevde kalmasını sağladılar. Basm, Halkla îlışkiler ve Protokol Müdürü Turan Erdemgil, daha önce yaptıgı F o ı ^ . . progmları yüzünden görevden alındı. Önce boş bulunan tek birinci derece danışmanlığa atanacaktı. Ancai:, bu danışma"'1*' Özdemır Ince gelince, Erdemgil önce Dış Haberlere Muhabir olarak a'an mak istendi. Ancak, kendi derece si bir iken, dt 1 ;. incü rlen""1 ""*'' roya atanması olmazdı. Bunun u zerine «Uzman Programcı» yapılıp kızağa ahndı. Forum da ><»yın au... ialdırıldı. Özdemır Ince'nin yerine dört aday var: Dış kaynaklar Şube Müdürü Ayhan Eyıkan. İznur TV Müdürü Erol Aksoy İstanbul TV Müdürü Alpaslan öner ve Hafta Sonu Sorumlusu Unlen Demiralp. TV'nin kuruluşu sırasmda ilk Daire Başkanlığı yapan Işıkçı, si yasal r"rünüs ve tutumları ne oİursa olsun. o günkü kadrosu ile görev yapmak istiyor. Bu yüzden, TRT'yı yönetmefc üzere getinlen Danışmanlara karşı çıkarak üst kademenı.. tepkisini çeken Göker Müîtüoğlu'nun bile, vc'.sâleten yönetti^i Program Müdürlügüne asaleten atanması muhte mel. Tiyatro Şubesi Müdürlügünden alınan Gürol Gökçe de Uzman Progr^..ıcı o!du. Yerine 10 günl'ik Ti"a f ro D?n'=m!in! O«uz Eora atanaca';tı. Fakat Bora, llrin ci dereea maaşı ile, dörduncü dehenüz belli değil. Ama Işıkçı'mn recede ..ıudürlük kadrosunu s c kadrosundan bırı oUcak. temedi. «Kad>oyu yU.ı£itın* deFilm Işlen Muduru Fıhz tlal •*.*. Bu da o.ıayınca, Bora'nın m de görevCı alınıp Dsnışman şubeyi dan'.şman olarak • onetme lığa a:a:ıması beklenivor. sıne karar verildi. Şimdi onun Güne»; Te' "ı, Tele Soor'u ke kararlarımn altına ımza koyasınlikle bıraktı. TKT'den de aynl cak bir müdür, TV programcıla mağa kararlı. Bir vandan Fahrı arasmdan bulunacak. En KUV rettin ' ık'' ile TRT rie kaimı vetli aday, Hüsamettin Ünlüoğ şartlannı görüşürken bir yandan lu. Tiyatro Sube ndüdürlü&ü için da Istanbtıl'un büvıik °ra"'etele en etkı kulisleri de Tekin Ak r ^en aldıgı teklifleri de>frlen mansoy'un yaptığı söyleni> Zü dir.yor. lal Aytüre'in Cocuk Şubesi MüGörevden almması s'ioriz ol dürlüŞü'nden ahnıp, Uzman Prozramcı yapüması yerine de Tivnt mayacaklar arasmda. Kü'tur v u ro Şubosi yapımcılanndan Çe tDSİ Midüıü Sedat Orsel MÜ7ik Eğlenct Sur ı Müduru Yılen tin Yörük'ün atanması ku^n^et azsndı. Yörük, Akmansny'un Atamer de var. Kaynanalar progTamcısı. Bu aTRT Haher Merk"7\r.rp de getama olursa, Kaynanalar gene niş bir temizlik vapılarağı ve ıs Ata kalacak. Akmansoy'un te ten >;ikarılanlann verine. ÜIAÜ Ocaklı f>]<• n alıni «i r.ber lası biraz da bu yüzden. Eğitim Şuf'^si Müdvirü Erffir leri, Genel Müaür'.'ik iml's'enn Somunkıran da Uzman Program de hergiin artarsıV: H^'J' »ur. \ıı cı oluyor. 'ierine kinıın geleceğı cak henuz L ışiem $0*.. Sovyetler Birliği'ni eleştiren iki haber daha emirle yayınlandı MoenchengladbahReal Madrid Maçı TV'de 3 Martta Düsseldorf'ta yapılacak Moenchengladbah Real Madrid, Avrupa Şampiyon Kulüpler Kupası çeyrek tınal bırıncı ayak maçı. TV'den naklen verılecek. Spor servısı bu konudaki anlaşmayı tamamlamak Uzere. Aynı gece yapılacak diğer Şampiyon Kulüpler. Kupa Galıpleri ve UEFA Kupası maçlan da, ertesi gün Özetler halınde verilecek. Eskişehirspor kulübü, TRT aleyhine 100 bin liralık alacak davası açtı. TRT, Eskışehir'm Balkan Kupası maçının naklen yayın hakkını l O bın liraya satın aimıs, U ancak tefcnık bir arıza vüzünden yayını yapamayınca, parayı da ödememişti. TRT'de tarihinde ilk kez, biı maç naklen venlmediğı içuı açılan davarun sonucu merakla beklenıyor. Tercüman Gazetesi taralandan getirtilip TV'ye verilen Gulag Takımadalan ile ilgili filmden sonra. geçen halta İçinde tkl haber daha. Kami Tezkan'ın özel emri üe TV Haber Bültenlennde yer aldı. Sovyet Matematikçisi Pîouipch" in, ülkesinl Innasran Parls Basın Toplantısı ve Kınmlı Turk Mustafa Cemiloğlu ile ilgili haberlen. TV Haber Merkezi. Dost ve kom şu bir ülke ile llişkilenmizl zedeleyebileceği nitelikteki bu ha berlerin yayınlanmasından önce Dışışlen Bakanlığı'nın görüşünün alınmasında tavda vardır» diya reddetti. Ancak Tezkan"m icesin ernrt tle, her iki haber de vayınlandı. Matematikçi Pîouipch ile ilgili haberı. Dış Haberler Subesı vavına uvgun sörmemıs ve oültene almamıstı Ancak. kaşell mütercim niarak calısan Yener Ano5lu'nun. haben veren dıs aiansm bliltenini Hami Tezkan'B srftürdüğü ve yayınmı istediğı öğrenıldi. Sabri Süphandağlı'nın açıklaması TRT Yönetim Kurulu Üyesl Sabn Süphandağlı. geçen haftakl 'tYönetim Kurulu önem Kazanıyor» baslıklı haberımız Uzenne bir açıilama gönderdı. Şöyle divor: «Henüz ne bana lntıkal etmiş. nâ de gündeme gelmlş bır konuda AP eğilimli oldugu ıçın Kara taş'ın izinden avnlmayacağıma dair tahmin, şahsıma karşı naksızca davranıç olmuyor mu? İzan ve vicdanımdan gayri kimsenin ınnden ^itmeyecegımi bılmenızi istenm. Benlm için TRT Genel Müdürü olarak Savın Cem Savın Yalcmtas ne tdüerse Savm Karataş da odur. Benım egüimim sadece anavasa. TRT (tanun '•e yavın ilketerinden vanadu. Bandlar bu sörüslerimle doludur. Hiç sünhpnt7 olmasın, öyle de devam edecektirj»