Katalog

DÖRT CUMHURİYET 6 Juhs! 1976 HO Ai l i İ ÎHEMÎ* 3AHADI... ijçi rÖZE ABDULCANBAZ ^ 3 TURHAN 8ELÇUK VATAN DEDİLER Taiip APAYDIN ""= TJIen kahpe analılar! diye sovdü Haceli. Yüzu kıpkırmıoydı. Molla Mahmut tufeği ileri uzattı. Tepedekı bır karaltıyı nlsanlayıp tetığı çektı. Sonra ters donüp yer değıştırdi, tekrar attı. Arkadaşlan da başladılar. Derenın ıçı barut dumam ile doldu. Gerıden takır takır sesler duyuluyordu. Arada bır gumbunuyla toplar patlıyordu. Haceli ılerıye gerıye baktı, Ulen ne edeceğız bız burada? diye söylendi. Konuşma Haceli. ateş et. Gendekı yamaçta bınsı kıvranıyordu. Kimse yardıma gidemedı. Tuu, kotu oldu bu ış. Bır da kuşatırlarsa şımdi .. Kuşatamazlar korkma. Bızımkıler ateş edıyorlar. Molla Mahmut şarjuru değıştırdı. Tekrar atmaya başladı. Sağ taraftan başka bır bırlığın ılen atıldığmı gorduler. O yandakıler ateşı hızlandırcular Ortalık anababa günüydu. Sılâh seslerı bırbirıne kanşmıştı. Arada bağıranlar. sovenler oluyordu. Kâzım başını kaldırıp baktı, tam onündekı kuru pıren demetının altında sarı bır çiğdem açmıştı. Gözunü alamadan baktı. Vay canıım.. dedi. Açtın mı sen? Demek bahar geliyor? Alıp koklamak için elini uzattı. Bır vınıltı duydu. Bası sarsıldı. Ul anam .. dıyebildı. Çiğdem elınde kalmıştı. Kafasının içıne karanlık doldu. Sağ kasından vurulmuştu. Bır ıkı kıvrandı. Sırtustu döndü. Goz çukurlarına kan doldu. Sonra aşağı akmağa başladı. Yakınındaki gdnnüştü, ama birşey yapamadı. «Hay Allah!» diye elını salladı. Oburleri tepeye bakıyor, habıre tetık çekıyorlardı. Sonra bır ara oldu, ıkı taraflı sılâhlar bıraz sustular. Molla Mahmut sağa sola bakındı. Bırısını çukura çekıyorlardı. Haceii de oradaydı. Kımdı acaba? «Bızun aıkideşlerden bırısj olmasuı'» dedı ıçınden. Kım o Haceli? Kâzım! Kâzım vuruldu! Kâzım mı 9 Yutkundu. Bır tuhaf karanlık lçinde kaldı. Eli yana düştü. Tepeye doğru gormeden baktı. öldu mü ulen? Cevap vermedıler. Gerıye çekıldı. Sürünerek yanlarına vardı. Blr baktı yüzüne, gozlenni kapadı Vayy Öldü mü? Öldü. Hacelı'nın sesı ağlamaklıydı. Elleri tıtrıyordu. Allah rahmet etsın, dedi birısı. Hadı ışınıze, siz de vurulursunuz Mahmut yerine doğru surunmeye başladı. Yuzü kotü b o mlmuştu. Içı bulanır gıbı oldu Yutkunup dağıtmağa çalıstı. Yerme yerleşınce almnı topraga değdırdı «U£f » yaptı. Susuzluğunu duydu bırden Gerıye çekılıp matrasından ıkı yudum su içtı Ağzında acı bır tad duyuyordu. Tekrar atışa başladılar Durup durup atıyorlardı Atınca hemen kafaları ındınp bır sure beklıyorlar, sonra tekrar atmak içın uygun bır hedef arıyorlardı. Bu oğleye kadar bojle surdu Durum hıç değışmedi. Uzaklarda, sol tarsitakı tepelerde yoğun savaşlar yapıldığı anlaşüıyorau Sesler kesılmıyordu bır turlü. Mahmut topraga değen yerlennı uğuşturdıı. Karnı, bacaklan üşumuş. uyuşmuştu ı>ıce Nerdeyse elını duymuyordu «Hay Allah, ne olacak bovle? Çakılıp kaldık», diye söylendi. Karayağız yuzu tarunmıyacak haldeydı Sakalları uzamıştı tekrar. Goz çukunarı derınleşmıştı Kaışılıklı atışlar durup durup tekrar başlıvordu Mahmut gıttıkçe ağırlaştı. Esnedı, gerındı. Uykusu gelıyordu «Llen uykunun sırası mı şımdıî Kurşunu yıyeceğız ha?» Haceli! He, buyur. Başını çcvırıp baktı. Ne oluyor boyle yavu' Valla bümem Akşama kadar bekliyeceğiz herhalde. Bırden kurşunlar yağmaya başladı. Eğılıp pıstılar «Merml de azaldı dınıne yandığım. Bıterse ne edenz'» Gerıve doğru baktı «At üştfr mu acaba? Bırı akıl etse de üstune battanıye ortüverse » Usulca başını kaldırıp baktı. Bır Yunan askerinin yüzü görünuyordu «Ulen şu durzuyu haklıyamadık. dedı Sabahtan ben kıpırdar durur orada » îyıce nışan alıp tetığı çektı. Askenn mıgferı sarsüdı. Sonra yan taraîa yıkıldığını gordu «Hıh, gavur oğlu gavuı senıi. Kazım'ı belkı sen vurduydun Öcumu aldım.» Başmı indircîl. Sağa doğru bırkaç adım kaydı. Mermüer yağmur gıbı yafıyordu ustünde Kendını sıkıp bekledı. Zaman geçmek bümıyordu. 15 Hava lyıce karardıktan sonra bırer lkişer genye çeklldiler. ö l ü l e n yaralıları topladılar. Molla Mahmut, Kâzım'ı omuzuna aldı ö l u soğumuştu, kaskatıydı. Başı arkaya gelecek sekılde kaldırıp yünldü. «Oy Kâzım oyy . Boyleymış yazın Senı ben taşıyacakmışım omuzumda Vatanımızı kurtarmak ıçuı ta nerelerden geldık de Hay kahbe felek hay! Boyle mı edecektın? Bır gun sağ salun koye donersem, çoluk çocuğuna ben ne dıyeceğım? N?sıl anlatacağım' Sen şehit olup kurtuldun, emme bızun ışımız daha zor kardas » Ağ'amağa başladı Gozlsrmden domur domur yaş akıyordu. l a m tepeye çıkınca « a w » diye bır menTiı geçtı yanından. Koşıtp kendını yere attı Kâzım'ın cenazesı ustunde kalmıştı. Bır an durdu oyle «Sen benı vendın kardaş. dedı ıçınden Çocukluğumuzda, ılk gençlıgımızde çok guresırdık Bazan sen benı yenerdın, bazan ben sem ysnerdım. Şımdı gene sen yendın. Hadı gıdeliin, kalk.» (DEVAMI VAR) YILANI ÖLDÜRSELER Onu, köpeğl buldu üç gün sonra, 0 kaya sandığının içinde, taş kapağı da üstüne iyice kapatmıştı. Bir köpek nasıl da bulur sahibini. Kokusundan bulur YAŞAR KEMAL Desenler: ABiDiN DiNO kokusundan \ f *r «Hasan ne yapsın Hasan, bır kımık çocuk» «Boyu devrılsin Hasarun boyu.» «Adam anasını başka erkeklerin koynuna verir de hiç anasının ışlennı..» «Orasını burasmı seyreder mı'» «Delı bu sulâle, baştan berl hepsı delı • «Fıkara Hasan » •Ne bilsm çocuk. Anası yatağına alınca erkeklerı ne bılsın çocuk.» «Beklemış fıkara » • Bır gun beklemış, ıki gun beklemiş.» «Teh be beklemış, amma da beklemiş. Beklemış ya, beklemez mi, Dir çocuk, hem de Hasan gıbı bır çocuk dayanır mı sanıyorsunuz anasının orospuluğuna. > «Bır insan her şeye dayanır da anasının orospuluğuna dayanamaz, olur » • Hasan erkek değıl mi, bir gorsun çocuk anasıyla başka bırısıni » «Anasının koynunda » • Keskm de nışancı Hasan.. Anasını da oldurur, anasının Ustundeki adamı da..» «Hahhah, hahhah, hahhah.. Tuzlayım da kokmayın mılıet.. Anası bunu bılmez m r Bıle bıle de ışını Kasanın gözunün onünde yapar mı'«Hasan bır şey yapar mı ki anasına . Bır anası Hasanın... Varsuı yapsın . Dunya güzelı anası Boyle guzel bır kadın kendını sersebıl etmeyecek de ne yapacak1» «Üç gun beklemış çocuk .» «Onun uyumadığını anası oîlmez mı">> «Üç gun sonra Hasan uyuyunca koynuna almış o erkegi, sabaha kadar..» •Uç gün uyku uyumamış Hasan da... Fıkara..» • Halıl de yılan donuna gırmlş, kırmızı yılan olmuş. Cam frıbi, ardı gorünen, ta bır ucu burda ötekı ucu şurda bır yılan..» «Fıkara gelır kıvnlırmış Itarşıva . Ne yapsın Esmeyı seyreder dnurmuş. Esme otekı henflerle . Hortlak, bır hortlak bır şey yapamaz kı... Yılanmış ama, ardı gorunen, hava gıbı kırmızı bır yılanmış. Havadan yılan öç alamaz ki.,.» 7; 'Birden elindeki tabanca ateş aldı, bir çığlık koptu... ratsın 6z«ne beüetıe. Esme bu dunyada gruzellıkte bır tane » «Bır tane, bır tane, bır tane..» «Yazık » «Bır tane ya Hasan onu yaaatmaz, oldürur. » «Yazık . » «Oldurecek » «Kafır Hasan, insan da anasını, oz bır anasını ftldürur mu?» «Oldurur bu sulale .» «Yeter kı bu kan ıçıei süliieye adam oldur de. Defıl anaauu, y«dı sulalesını de keser..» «Yazık.» «Esmeye yazık a «Oldurur bunlar.» «Öldurür Hasan » «Deha çocuk da, hapiste de yatmaz » Bırden bu konusmalar kirp diye kesıldi. Koy bir ıssızlıga btirundu kı, çıt yok. Hıç mi konus muyordu koylü, ya da Hasana mı oyle gelıyordu'' Nenesıne her gun gıdıyordu. nenesı de ağzıni açıp bır şey soylemlyordu Ölüde ses var nenede, koyde ses vok. Yoksa Hasana mı öyle gelıyorrlu, babasından anasından SOE edılme vınce 9 Hıç mı hıç kımse agzını açmıyordu. Hasan sabahtan akşamı»ra ksdar köyun ıçınde gıdıyor ?elıyor, onüne gelene umutla jruısıyor, yalvanyor gıbı.. Hıç c m Mden bir çıt yok. Babasını anasmı unutmuşlar. Ağaçlara suıara konuşacak nerdeyse, onlardan da aman düeyecek. Kırlangıçlar yoklar artık, vuvaları boş, vıcırdaşmıyoruir. Kartallar yucelerde donu\orlar j"a. seslen yok. fısıldamıyorlar. Kırmızı yılanlar, bocekler, urun kefenlı adamlar, sarı ıtler, mezarlıkta her gece her <ece uluyan köpekler.. Her şey sıluııp (itmış Hıç hıç bır şey yok. Bır umutla Hasan boşluğu doldurmaga çalışıyor. Koyde en küçük bir dala sarılıyor. Her şey, herkes bır ölümde. sessızlikte Uçuruma gittı Hasan, kızgın guneşte, son umutla.. L'stura eıbı kayalıkta uçurumun kıyıcıgında, btr ayağı kayıverse, aşağıda, paramparça.. Paramparça. paramparça diye düşünüyor Hasan, nıç bana mısın demıjror. Korkmuyor, en kıiçük bır ürperti bile vok içmde.. Asağılar öyle uzanıyor, kamvonlar gene küçücük, oyuncak gıbi. însanlar kannca brneSı, kofaman ırmak iplık gıbi... Ne başı donuyor, ne duşenm diye en küçük bir korku var içinde. Buradan kendisını aşağı kaldırıp atsa en küçük bir korku duymayacak.. Korkmaya çalışıyor, aşağıya dıkmıs gözunu, gozunü derın uçurumdan ayırmryor.. Bakıyor kı hıç bır fayda yok. Uçurumun ucunda, usturasmda yürüyor Moşujor, donüyor, yok yok y o k » Köye dofru aldı yatırdı, «re gırdı. anası Onu karşıladı. tşte burada tepeden tımaga bır DOŞ bır ürpmede tüylert diken dıken oldu. Elı ayağı titremeye baş ladı, içerde duramadı köye vurdu. Köyün alanına varıncaya kadar bombos kaldı. Anasını görunce delıcesine Urpenyor, titriyor korkuyor, kendısmden geçiyor, ondan aynlınca bomboş kalıyordu. Anası avluda tandırı yakmıstı. Tandırdan yukanya bır kucak ya lım durmadan fışkırıyordu. Hasan ürpertiler içinde elindeki tabancayla oynuyordu. Babasının tabancasıydı elindeki. Valımlar sundü sundü, sonra birden duşu verdıler.. Anası tandıra egilip eğı lıp kalkıyordu.. Hasan titnyordu, urpermıştı. Etlerı çekiliyordu. Başı donuyordu. Gözlennm onün dekı yalımların içındeydi anası. Bırden elindeki tabanca ateş aldı. Bır çığlık koptu.. Bır daha ateş aldı. bır daha.. Bir saç, et ya nığı kokusu aldı ortalığı.. Hasan bırden boşalıverdi, orada bır sure. tabancası elinde, tandırın başında dolandı durdu. Anasının tandıra glrmlş başmdaki »açlar yanıyordu. Anavarzaya doğru al dı yatırdı. Onu kbpeği buldu üç gün sonra, o kaya sandıgımn ıeinde Taş kapağı da üstüne iyıce kapatmıştı. Bır köpek nasıl da bulur sahi blnl, sahi. kokusundan bulur kokusundan.. Birkaç ay bnce Hasan beni ara mış buldu. Halı vaktı çok verindeymiş. Üç tane biçerdöveri varmış, beş traktörü, bilmern kaç dönum tarlası.. Kocaman bir ko nak yaptırmış kı, heeeeeeey, konak derım sana . Otuz dönümlUlc bır portakal bahçesınm içlndeymış Evlenmiş. çok guzel blr fca rısı varmış. Altı da çocufu elmuş, tiçu erkek, Uçü de kız. Dört kışi öldürüp de gece günduz namaz kılan hapıstekı o Ağa yı anımsadık. Insanlık dışı Lütfıvı anımsadık.. Çukurova insan ları gıttıkçe zalım, kdtü, stvgısız oluyorlarmış.. Dost dıyecek hıç dost fcalmamıs Herkes herkesın gozunu o>oıyormuş. Beş ınsan babasını oldurmuş. Klendısl o kadar ınsan ıçın» prmıvor mus Baharda portakal çıçekleri öyle bır kokarmış kı kokulanndan ınsan sarhoş olurmuş «Hasan yaman Kasan.. Sta Hasanı boyle bellemeyın boyle.» «Hasan anasının bu ışlerme dayanamaz.» •Daha çocuk.» «Ne çocuğu be, eşşek kadar.» •Kıyılır mı hıç Esmeye... •Allah bu güzellıkte bır Esme daha yaratmaz kı.» «Yaratır mı, yaratabilir mi?» •Bu köylü, bu bın yaşındakl kocamıç cadı oldurecekler fiıtarayı... «Guzele düşman, AUaha düşman... «Allah övmüş de yaratmış.» «Yaratmaz olsun. Yaratmış da belâ etmış msanlann başına .• •Neden, neden belâ etmış? Ağzı var da dılı yok fıkaranın.» «Ağzı var dıli yok da kimdır byle salınıp gezen kbyün orta&ında?» «Her gun her gun » «Gören erkeğı delı dıvaneye çeviren..» «Yazık Esmeye » «Gıtse koyüne ya.. «Gıtmeeeeez » «Gıdemez » «Nıye gıtsın, niye gitsin omjîi gıbı yuz tane guzel varmış kö yünde.» «Burada bır tane.» «De gidın sız de Allahın tşı gucu ypk da yuz tane Esme ya B iIî I . GARTH SM2TH...BU SELEME'fM MAW (ÇTE 6ENE.U « N J2I3 MU SOS4RAKONÜSAUM