Katalog

Nobel iktisat ödülü sahtb Vlyrdal, ABD konusunda konuştu B. ALMAN B/uŞBAKANI SCHMİDT: GUNNAR MYRDAL, HALEN 78 YAŞINDA 1974 YTU NOBEL İKTİSAT ÖDÜLÜNÜN SAHIBt OLAN BU İSVEÇ'Lİ İKTISVTÇI, ÖZELLIKLE ABD'Yt ELE ALAN ARAŞTIBMALARIYLA TANINIYOR BU ÜNLÜ IKTISATÇI SON OLARAK YÎNE ABDYE ÎLÎŞKIN GÖRÜŞLERİM AÇIKLADI. SORU: Amenka Blrleşlk Devletlen'nin temel sorunlan sızce nelerdır'* CE\ VP Amenka'nın lçinde bulunduğu en büyuk açmaz bence Anayasanın ongorduğü ilkelerm Amenkan halkına uygulanmamasıdır. Aynca, Amerıkalı sıjasal hderlerın hıç bırı Anayasamızın temel ılkelerım uygulamak içın yeterlı çaba gostermemışlerdır SORU Ne yapümasını önenrsınız 7 CEVAP Amerıka'nın koklü reformlara îhtıyacı var Ama gerçek anlamda reform yapma yoluna gıdılrmyor. Reform yapmak gereğıni duydukça bır yığın uzlaşmaya gıdıyoruz. Bu nedenle ABD'nın temel sorunlan gıderek buyuyor. örneğın, Amenka'da petrol ve hammadde kullanımı koklu bır devlet denetımı altında olmalı. Şımdıkı Ford Yonetımı, tıcretleri ve fıyatlan bütünujle denetlemesı gerek. Amenka hükumeti enflasvomst gıdışe «dur» demelidır. Amenkan vone'ımi zengınlerle fakırlenn, avncalı sınıfla ezılen sınıf arasındakı gıttıkçe açılan uçurumu durdurm&k içın bırşeyler japmahdır İSVEÇ'Lİ UNLÜ İKTISAÎÇI GUNNAR MYRDAL'A GORE AMERıKAN SıYASAL SıSTEMı 200 YILDIR ıLK KEZ BÜYÜK BıR TEHlıKE ıÇıNOE, AYRICA ANAYASA ılKELERı DE AMERıKAN HALKINA TAM OLARAK UYGULANMAMAKTADIR, BU NEDENLERLE ULKEDE KOKLU REFORMLARA ıHTıYAÇ VAR "KİSSİNGER SIK SIK YANILIYOR,, Yağmur ATSIZ celerin) veterince ciddiye almıyor deSilim Ne var kı şımdıve değın edindığımız tarihsel deneyımler, komünıstlerm ıktıdan başka partılerle demokratık bıçımde paylaşmaya uzun süreden hazır olduklanna ılıskm olarak elımıze pek az ıpucu vermektedir Hatta tam aksıne Onun içın ben ülkemiz içın böyle bır denemeye ginşmeye asla razı olmayacağım » Schmıdt'e sorulan mürustler ile koalısyon karşı diger sosyalist ve uyanda bulunması, bu sorulardan biri de, K o hükümetlen kumlmasma sosyal demokrat parölere partıler arasındaki eylem TEHlıKEDE Mi? SORU Amerika'daM siyasal slstem tehhkede mi CEVAP Evet, ABD'nin 200 yıllık tarihind& jbnetım sıstemımız belki de ılk kez bu denlı tehlıke ıçındedır 1930'lara gerı donecek olursak, Franklın Roosevelt'ın lyınıyetlt gınşlmlerı vardı ABD'nın Başkanı olarak yoksul halkta bır takım umutlar uyandırmıştı. Ama o denll basıt iyımseriık de tehlıkeli olabıhr. Çunku o zaman da ve bugun de yoksullar içın hıçbırşey yapılmadı ve onlar halâ joksullar Bugün ABD'de bır çok kişi ışsızdır, Yoksullann sayıs daha da artmıştır. Yoksullar hükumetten yardım istemek içın daha fazla gürültü kopartacaklar ve ekonomık durumlannı duzeltmek içın Otonter gruplarla bırleşecekler Buna engel olmak ısteyen ve başta komünizm olmak üzere her turlu «ızme» karşı olan aşın sağ kanadın bu durum tepkısıne neden olabılecektır Belki de bütün bunlar ABD demokrasısının sonu olacaktır. SORU Demokratık ortamda yoksullar ve ezUen sınıflar sayıca çok olmalarına rağmen nıçın kendı yararlanna olacak gehşmelen yaratamıyorlar? CEVAP ABD'deki demokrasi ortamı yoksul halkın iktıdar olup kendı yararına ışler yapmalan içın orgütlenme olanagı vermemıştır ABD'dekı iktidar mucadelesı henüz yuksek sınıftan kışıler ya da gruplar arasında yapılmaktadır ABDde voksullann yaşam koşullan gıttıkçe daha da kotüleşmektedır "ABD'DE ZENGiNLER İLE FAKİRLER ARASINDA GiDEREK BÜYÜYEN , UÇURUM KAPATILMALI bunlardan soz edıli' ve gelışmeler »nlatılır. Ama konuşmacı bıle bu amaçlann yenne getırılmedığınden habersızdır Unutmayınız, gerçe'c gelışme jeryuzundekı yoksul ınsanlaı arasmda olmalıdır SORt Amenka nın geleceğıne ilışkın ne duşunüyorsunuz' CEVAP Amenkan toplumunun bazı aianlarda hıç gelışme gostermedığıni ızlıyorum. Bızım BOVN Sosval Demokrat Parti Geneı Başkanı Wılly Brandt'ın «Der Spiegel» dergısıne verdığı ve Batı Avrupa'da Sosyal Demokratlarla komunistlerın ıllşkılenni değerlendıren uzun demeç, kamuoyunda çok genış yankılar uyandırmaktadır. Bu ılgı sonucu, bınnci Alman televızyonunun en onemlı ıç polıtıka mağazın programı olan «Panorama»nın son yayınmda, Başbakan Helmut Schmıdt'le de uzun bır konuşma yer almıştır Gerek Brandt'ın gerekse Schmidt'ın demeçlen, Fransız Komunıst Partısımn kurultayınm kısa bir süre oncesme rastladığı içın, konu uluslararası bakımdan da ozel bır onem taşımaktadır. Schmidt, demecmın başmda komunist hükilmetlerle ılışkılerın başka şey, komunıst partılenyle «Hasımlık uzerıne kuruhı» ıhşkılennse yıne başka bırşey olduğunu belırttıkten sonra aynen şoyle demıştır. «Ama byle samvorum ki bız Alman Sosyal Demokratlan, tıpkı îskandmav, Avusturya ve öbür Batı Avrupa Sosyal Demokratları gıbı kendimızle komunıstler arasına behrgın bır mesafe koyarken bu, buyuk dogu komşumuz Sovvetler Bırliğme karşı izledığımız dış polıtıkayı zedelemez Komunıst partılerıyle bızım aramızdakı ıhşkıler, elden geldığı kadar «normal» olmalıdır Ancak komunıstlenn bızım aracılığımızla toplumda güçlenmelerine, hatta üstelık hükumete katılmalanna da karşı çıkacağıa. Bu ıkl davranış arasında bır çelışkl yoktur » Başbakan Schmidt, Amenkan Dışişleri Bakanı Kıssınger'ın, «On yıl ıçınde Avrupa marksıst olabılır» demesı konusunda ne duşunduğü somsunaysa şu yanıtı vermıştır «Kıssınger de yanılabılir Nıtefcim son zamanlarda yanıldığı sık sık ortaya çıkmıştır.» Italyan Komunıst Partısı ıle lıden Berlmguer'e ilişkm gorüşlennı açıklarken de Schmidt, genel olarak komunıstlere hangi gozle baktığını belırgın bıçımde ortaya koymuş ve ozetle şunlan soylemıştır «Gerçi ben îtalyan Komunist Parösi Başkaru Berlınguer'ın veya onun selefı Toglıattı'nm düşıin GUNNAR MYRDAl: 1974'OE NOBEL açmazımızın bır parçası da dtinys liderllğinl İKTİSAT ABD nın vurutmesınden dogar Dunya lıderliğl MHJIUHÜ açık duşunce, akılcı analız \e banş ıçınde yaşamava ve gelışmeye dayanır Uluslararasında KAZANAN barış \e dayanışma sağlamak adına ABD IKTISATÇI polıtıkasını silâh satışlarına dayıyarak yürutmemeUdır Bu çok saçma bır şey Banş NAIEN getırmek ıstıyorsa, banş içınde yaşaması gerekır Sılahlanma yanşına son vermesi gerektr. 76 YAŞINDA Schmidt televizyona verdiği son demecinde Sosyal Demokratlar aracılığı ile Komünistlerin hükumete girmesine karşı olduklarını yeniden tekrarladı birhğinl tehlikeye düşürmüş müdür Yolvındaydı. Schmidt bu soruya «Hayır» vanıtını vermi» •e öbür kardeş partüerin, Baü Alman göruşünü aaten bfidiklenni eklemıçtir. Schmidt aynca bu konuda Ingiliz Başbakam Wılson ve îsveç Başbakanı Palme ile kendi arasında tam bır göruş birlıği olmasından duyduğu »evınci de dile getırmiştir. Başbakan Schmidt'ın bu çok büyük Ugi uyandıran demecinden sonra muhalefetteki Hınstıyan Demokratlar, eleştirılerde bulunmuşlar ve Schmıdt'm, Fransız ve Italyan sosyalıstlerinl, komünıstlerle koalisyona gitmeme konusunda yeteriace uyarmadığı suçlamasını yöneltmişlerdır. KAPÎTALÎST KALKINMANIN BAŞARISI ÎÇİN.. MAN'CHESTER Eski CtA gorevhsl Phüıp Agee geçenlerde Manchester'de yaptıgı b»r konuşma sırasında kendısıne yoneltılen, «CÎA'ya neden gırdımz''» sorusunu cevaplarken şoyle dıyordu <Bız 19501enn genç kuşağı komumzmle savaşan ABD'nın tüm dunyaya refah ve ozgürluk goturecegı ınancıyla yetıştık. CÎAyı da bu ugurda çaba gosteren bır kuruluş olarak goruyordum. Gerçek nıtehgını ıçıne gırdıkten sonra kavradım » Aynı ınancın ızlennı, Ikıncı Dunya Savaşı'ndan sonra daha çok Amerıkah ıktısatcıların ve sosjal bılımcılenn onderhğınde gelıştınlen kalkınma teorılennde de goruyoruz. Marshall Yardımı'na koşut olarak ortaya atılan bu teorılere gore «az gelışmış» ya da «gehşmekte olan. dıye adlandınlan ülkelenn kapıtalıst modelle kalkınma çabalan Amenkan yardımıyla desteklendığınde, soz konusu ülkeler kısa surede ekonomık refaha ve buna bağh olarak sosyal ve sıyasal ıstıkrara kavuşacaklar \e «hur dunya»nın ayrılmaz bırer parçası olacaklardı Ne var kı 1960lara gelındığınde bu ıyimser teonlerın gerçeklerle pek de bagdaşmadıgı gorulmeye başlandı Kapıtalıst kalkınma modeli az gelışmış ulkelerde sanıldığı gıbı hızlı ve dengelı bır ekonomık gelışme sağlajamıjor, ıkıncısi bu model çerçevesınde ekonomık gelışme, sosyal ve s»y*sal isükrara değıl çogu kez tam karşıtma yol açıyordu. Harvard Uruversıtesı Sıyasal Bılımler Profesoni, daha sonra Vıetnam Inceleme Konseyl üyesı ve Uluslararası Gelışmeler konusunda Beyaz Sarav Danışmanı Samuel P Huntıngton, bıhm ve sıyaset çevrelennde genış yankılar uyandıran karsıteonsını ışte bu ortamda gehştirdl Huntmgton'a gore, Batı'da ilk sermave birıkımi sağlandıktan ve endüstrıleşme sağlam bır temele oturduktan sonra kıtle eğıtimvne geçılmış, sendıkalaşma hareketı guç kazanmaya başlamış ve sıyasal katılmanın, yanı demokrasmın sımrlan genışletılmıştır Başka bır deyışle Batı'da ekonomik geliçme, toplumsal uyanış ve emekçı kıtlelenn hak arama mucadeleleri vaygınlaşmaya başlamadan yorungesine oturmuş, bu gehşmenm safladıgı olanaklaTİa Huntıngton emperyalızmın katkısından hıç soz etmıyor sosyal refonnlara gitmek ve sivasal tstlkran korumak mumkun olmuştur. Bu modelden esınlenerek geliştınlen kalkınma teorılennde aynı ilışkının az gelışmış ülkeler ıçm de geçerlı olacağı varsayılmış ve ekonomık gelışme ıle sosyal reformlar joluyla sıyasal ıstıkTann sağlanabıleceğı sanılmıştır Oysa günumuzün gelışmekte olan toplumlarında kapıtalıst gelışım kendi akışına bırakıldığmda bu sıra genelHkle bozulmakta, toplumsal uvanış ve hak arama mucadelelen kapıtalıst kalkınma rayına oturmadan güç kazanarak sıyasi ıstıkran engellemektedır Huntıngton'un değışmez bır ven olarak aldığı kapıtalıst kalkınma surecı sıyasal ıstıkran bozabılecec guçlerı, tatmın edebıîeceğınden daha büyuk bır hızla yaratmakta ve bu nedenle ekonomık gelışme, sıyasal ıstıkrar içın yeterlı koşul olmaktan çıkmaktadır Huntington"un karşıteorisl, kapıtalıst gelışımm kendıhğınden sağlayamadığı sıyasi istıkran sağlamak içın genış kıtlelenn sıyasal etkınliklennm ozel onlemlerle sımrlanmasım ya da tutucu partıler aracılığıyla denetım altına alınmasıru onermekte, gelışmekte olan ulkelerde emekçi kıtlelenn «zamanmdan once» sıyaset sahnesine çıkışını engellemek içın bu ulkelerdekı sılâhlı kuvvetlere ds ooemli gorevler duştügunü belırtmektedir. tıkran sağlamak amacındakl bir hükümetin orta • sınıf radıkalızmıne karşı tek çaresi reformlara değil baskı vontemlenne yonelmektır. Bu amaçla radıkal unsurlann sayılarım, guçlerıru ve bütünluklenni kıracak onlemlere başvurulmah, bu ugurda zorunlu gorulürse unıversıte oğrerumınin engellenjnesı büe goze ahnmalıdır » (1) Huntıngton yukarda ana çızgilenyle özetledığimiz bu karşı teorıyı gelıştırdıkten sonra Beyaz Saray Danışmanhğı na atanmış bir kışı önerüennm ABD hukumetlennce hangı «dost» ülkelere salık verıldığıni ve uygulamaya konduğunu anlamak ıçın bıraz gazete okumak yeterlı. Uygulamanın başarısı ıçm başvurulan yontemleri ise eskı CIA gorevlısı PhUıp Agee açıklıyor «CIA başlıca ıki tıp eleman kullanır. Bır, benım gıbi, merkezden gonderılen CIA gorevlılen ya da subayları, ıkı. verlı ajanlar Parayı, genel dırektıflerı bız venyorduk fakat asıl gorevı her ulkedeki yerlı ajanlanmız yapıyordu Oncelıkle gazetecılen, sendıka lıderlerini, ogrenci orgütlennı ve güvenlık kuvvetlennı etki altına almaya çalışıyorduk. Dıledıklenmızi yazdıklan zaman sutun santım, hesabı üzerınden para aîan gazetecüer, maaşlannın yanKirra birden de ticret alan guvenlık görevlileri oldugu gibi farlunda olmadan amaçlanmua alet onlar gazeteciler, gençler, gorevhler de vardı. Gerektığınde solcu örgutler adına bınlerce adet bastırılmış bıldırı dağıttmyor, k'lıseleri (Agee Lâtın Amenka ülkelennde gorev yapmışti) ve başka yerlen bombalatıyor, yaygın bir komünizm histensi yaratarak ABD'ne karşı guçlen lekelemeye çalışıyorduk Bu «alt kademe operasyonlan» ile başanya ulaşamadığomız zaman açık baskı yöntemlenni de ıçeren «ust kademe operasyonlan»nda dost saydığımız hükumetlere yardımcı olujorduk Bır de «uzun vadelı operasyonlar'ımız vardı Bunlar ke. sın sonucu uç dort yıl sonra alınmak Uzere plânlanmış aşamalı operasyonlardı Her aşamada çeşıtli guçlerden yararlanılıyor ortam hazır olunca son aşamaya geçılerek kesm sonuç alınıyordu 1950nerde lıberal demokrasılerle yonetılen bırçok Lâtın Amenka ülkesınde bu yontemler uygulanmış ve kapıtalıst kalkınmayı başanya ulaştırmak ıçm otonter rejımler kurulmuştur » (2) Huntıngton ve Agee'nm yazdıklarına ya da soy? ledıklerıne bır şey katmaya btlmem gerek var mı (1) S P Huntıngton, Polıtical Order'm Changing Socıetıes (Degışen ToplumlaTda Sıvasal Düzen), 6. Basım, Londra 1972 sah 371 73 (2) Phılıp Agee, 27 ocak 1976 gunü Manchester'de japtsğı konuşmadan. ' «BİİYlıK AMERiKA» DÜŞO SORU Kapıtalıst sistem çökflyor mu, yoksa devam edıyor mu' CEVAP ABD'den edindığım izlenımlere gore yoksullar bile kapıtalıst sıstemden vazgeçmış değıl. Yoksullar ortak amaç etrafında ya birleşemıyecek kadar dağınık, ya da vasalar yolujla «Buyuk Amenka düşune» kavuşacaklan günu beklıyorlar SORU Amenka'da yaşayan zencıler ıçm no duşunüyorsunuz'' Sızın bu konudakı unltf araştırmanızdan sonra yenı (çelışmeler oldu rnu' CEVAP Temelde zencıler oteki Amenkan vatandaşlardan farklı değıldır Zeurı sorununu hıç bır zaman tek basına soyutlayıp duşünmedım. Zencı sorununu ABD nln dığer sorunlanvla bırlıkte duşunmek gerek, Amenkalı zencıler Amerıka'daki yoksullann uçte bındır Yoksullann dığer gruplarla arasmdakl fark gıttıkçe artmaktadır Beyaz yoksullar zencılerle avnı tutulmak ıstemıyorlar Yoksul beyazlar, sorunun ıster be\az, ıster zencı olsun sorun olduğunu kabul etmıyorlar Eğıtım sıstemınde bunun sonuçlannı gorebılırız Zencıler yıllarca çok kotu eğıtım gorduler Bu nedenle zencler bevaz toplum ıçınde gelışememışlerdır Ama ABD'dekı eğıtım sıstemınde yenı bır tehlıke baçgosterdı, zencılen beyazlann eğitım düzevırı» çıkarmalan gerekırken, beyazlan zencılenn eğıtım uüzeyıne ındırıvorlar JAPONYA, ORTADOĞU'DAKİ PETROL ÜRETEN ÜLKELERLE İLİŞKILERİNİ SAĞLAMLAŞTIRMAYA ÇALIŞIYOR JAPONTA (\NKA • DPA) Japonya, petıol re hammadde kaynaklannı uzun dönemde sağlama bağlamak amacıyla, ekonomık polıtıkasmda yeni gınşımlerde bulunmayı planlamaktadiT. Japonya'run İran, Suudl Arabistan. Irak ve MısırMa yoğim blr biçhnde sürdümıeye başlads bu polıtıkamn yanısıra Japon Başbakanı Takeo Mıtkl de Endonezya adası Dah'den zirve göruşmelertnde bulunmak Uzere davet beklemektedir. öte yandan, Japonya ile Güneydogu Asya ülkeleri arasuıdaki hammadde ve elvenşli topraklara davanan ilışküenn de gelıştıği ancak, büyük bir durgunluk ıçinde olan Japon ekonomisınm ser maye sağlama çabalannın sadece Güneydogu Asya'ya yonelık kalmayacağını ve 197i petrol bunalınundan sonra Ortadoğu konusunda arka planda kalan Japonya'nm bu bolgede de nufus kurmayoneldıgıni belirtmektedirler Japonya'nm Ortadogu'daki Ilk ekonomik girtşünleri uluslararası Tıcaret ve Enaüstri Bakanı Tshıo Komoto başkanhg^ndakı yuksek vetkılılerden bir heyetm bir kaç haftalık Ortadoğu gezısi ile başlamıştır Bu hevet bolgedeki petrol üreten ülkeleri zivaret etmıştır Komoto başkanhğındaki hevet. Mısır'a lhraç kredısi verılmesıni Iran'da yapılacak petrol uretım kompleksının insasını, Suudı Arabıstan'da çelık endustnsı kurulmasını ve Irak'ta enerjı uretımı ıçın yatınmda bulunulması konulannı goruşmüşlerdır Komoto aynca, bu ülkelenn bakanlarını da Japonya'v a davet etmiştır Bu zivaretlenn gerçekleşmesının bu ülkelerle Japonya arasındakı alışveriş başladıktan sonra mumkun olacağı behrtılmıştır. Bu alışvenşlerın petrol tıreten ülkelerle, Japonya arasındaki dıplomatık ılışkılen de guçlendıreceği belirtılmektedır. îngiltere Mektiıbü Osman TJLAGAT NE YAPMAU! SORU öyleyse ne yapmalı'* CE\ \P Amenka'nın ıçınde bulundugu çıkmazdan kurtulmasj içın yürurlukte olan ilkelerm verıne yenılennı koymanın hıç bır jaran olmaz Amenka'nın gerçekleştırmek ıstedığı ılkelerı ıncelersek, hepsı çok guzel ve anlamlı Amenkan halkmm çoğu adalet, eşıthk ve demokrasi ılkelerınde bırleşmıştır Bu ılkeler «Buyuk Amenkan Duşunun» sımgesıdır Bu duş aynı zamanda Amerıkalılara dunya j a ozgurlukçu demokrasının hangı kokenden olur^a olsun ınsanlara mutluluk verdığını savunur Butun bu değerlen sık sık tartışmak Amenkan sıstemırun bır parçasıdır Pohtık soylevlenn tumunde Sosyal reformlarm sıyasal isükrara katkıda bulunacağı yolundakı genellemenın de gelışmekte olan toplumlarda her zaman geçerlı olmadığını ilerı suren Huntıngton ömegın koylunun toprak taleplennı karşılayacak bır reformun sıyasi ıstıkrara katkıda bulunabüecegını belirtmekte, aydınlar ve oğrencılerden gelen reform ısteklenne ise başka bır gozle bakmaktadır Huntmgton'a gore, .Orta sımflardan gelen aydınlann ve oğrencılenn düzene karşı çıkışlan, çogu kez maddı tatminsizlıklerden değıl, psıkolojık guvensızlık, kışısel yabancılaşma ve suçluluk duygusu ya da kışılıklennı bulma gereksınımmden kaynaklanmaktadır Bunların ısteklerını hıç bır hükumet karşılavamaz Aydınlan ve oğrencılen reformlarla tatmın etme olanagı yoktur Sıvası ıs KAFEİNİ ALINMIŞ KAHVENİN HİÇ BİR YAN ETKÎSİ YOK UZMAN DOKTORLAR, KAHVENıN ZARARLI ETKıSıNıN Kı^ıYE GORE DEGıSJıGıKı, BAZILARINIK 10 FıNCAN KAHVE ıÇMELERıNE RAGMEN HıÇ BıR RAHAÎSIZLIK DUYMADIKLARINI, BAZILARININ ıSE 1 FıNCAN KAHVEDEN OLUMSUZ YONOE ETKılENDiKLERıNi BELıRTıYORUR. Kahve insan sağlığma zararlı mıdır' Gazetelerde, derg'.lerde bu konudakı ma<calelen dıkKatle okuruz, okuduklarımızm etkısınde bır ıki gun kalır, kahve ıçtıkten sonra kalbımızın daha hızlı atıp atmadığına, ya da kulağımızın çınlayıp çmlamadığına bakanz. Ancak bu etkı çok kısa sürer Sonra yıne aynı hızla kahve ıçmeğe devam edenz Amenkan U S News and World Report dergısmın kahve ve ınsan sağlığı konulu araştırmasının ılgmç bolumlennı aşağıda bulacaksınız SORU Kahvenın ınsan sağlığı tızenne etkılen konusunda bır çok goruşler ortaya atıldı Kahve sağlık ılışkısı uzerıne en son bılımsel bulgular nedır' CEV4P Çok mıktarda kahve ıçılmedığı zaman, kahvenın ınsan sağlığını olumsuz yonde etkıleverek cıddi hastalıklara yolaçtığı konusunda kesın bulgular vok Buna karşılık kahvenın onemlı psıkolojık değışımlere neden ol duğu bılınır Örneğm kahie kalp atışını hızlandırır, vu cuttakı kan basmcını artırır, mıde ulserını azdırır Bazı kımselerde kahve huzursuzluklar yara*ı, ornegm bas agnsı, sımr gergınlıgı, mıde rahatstzuğı, adale çenjmesı, sık soluk alma ve uykusuzluk gıbı SORU Kahve ıle kalp arasında bır bağ'antı var mıdır' CEVAP Doktorlar yıllardır kahvenın kalbı etküedığını soylerler. Fazla ıçılen kahvenın kalbe olumsuz etkısı uzun suredır tartışılan bır konudur Kahvenın kalp hastalıklarma volaçtıgı goruşu ılk kez 1960 larda orıaya atıldı 1972 yüında Boston Uruversıtesı Tıp Merkezınde hastalar uzerınde yapılan bır araştırmada ise, gunde beş altı f ncan kahve ıçenlenn kalp hastalığına yakalanma oranlan nın, hıç kahve ıçmeyenlere kıyasla 2 kat daha fazla olduğu saptandı Yıne de, çevıesel etkenlerm kalp hastalıklarını artırdıgını soyleyebılmekte bırlıkte, «Kahve ıçmes kalp hastalığına neden oıu... dıyebılecek yeterlı bulgular yok elımızde SORU Kahvenın ıçınaekı hangı maddenln uyarıcı etkısı vardır? CEVAP Kahve içmdeki kafemın uyarıcı etkısi bulunmaktadır. Kafeın, beyuı zarını dolayısıyla merkezı sınır sıstemını uyarır Kahveseverler bır fmcan kahve ıçtıkten sonra daha ı>ı ve hızh duşunduklennı sojlerler. Kahve uzerınde yapılan araştırmalar kahvenın daktilo yazma hı zını artırdıgını ve satranç si'asında ıçuen kahvenın duşunmejı hızlandırdığını ortaya koymuştur Öte yandan çeşıtlı ınsanlardaki kahve alışkanhğı da farklıdır Bazılan, uzun sure otomobü kullanmak zorunda olduğu zaman uyanık kalmak için kahve içerken, dıger bazılan da yorgun ış saatlermden sonra dostlanyla sohbet ederek dınlenmek ıçın kahve ıçmeyı tercıh ederler. SORU Kafeın uyarıcı olarak tehlıkeli olabılr m ı ' CEVAP Kafeın çok mıktarda alınırsa, belırh huzursuzluklara yol açar Kalem yalnız kahvede bulunmaz Çayda, kolalı ıçkılerde ve aspırın gıbı hafıf haplarda da bulunur Eğer ınsan bır kaç fmcan kahvenın yanısıra, çay, kolalı meşrubat ve baş ağrısmı dındıncı kafemlı hap ıçerss vucut çok mıktarda kafeın almış olur ve bu durum sağlığı ıçın tehlıkeli olabıhr SORU Normal bır kahve ıçıcisı ıçin ne kadar kahve fazla gelır'' CEVAP Kısıje gore değışır Bazı bunyelerın kafeme karşı alerjısı vardır Çok az mıktarda kahve ıçseler bıle dokunabılır Bazılan ise, altı hatta daha fazla kahve ıçerler ve hıçbır van etkısı olmaz Ama bır çok ınsan ıçın gunde uç dort tmcan kahve normald.r Bu alandaki uzman doktorlann araştırmalanna gore bır gunde ıçılen on fıncan kahve kı on fıncan kahvede 1 gram kafe'n vardır va da çeşıtlı jollarla alınan 1 gram k?fem cıddı van etkılere neden olur orneğın kulak çınlaması kuruntu, goz kararması ve kalp atışlarındakı duzensızhk gıbı SORU însanlar kafemı almmış kahve ıçseler kahvenın yan etkılen ortadan kalkar m ı ' CEV\P Normal kahvenın verdıgı aşın sınırlılık durumu kafeıni almmış kahve ıçıldığı zaman gorulmer Kahveye uvancı nıtelık veren kafem kahveden almdıgı zaman saghğa zararlı tum maddeler de gıtmış olur Kafeınsız kahve yapımı ABD'de gıttıkçe jaygınlaşmaktadır. Artık ABD halkının yuzde 14'u kafemsız kahve ıçmektedır. SORU Sağlık açısmdan zararlı olmasına rağmen, ABD'de kahve ıçenlenn sayısı gıderek artıvor mu 7 CEVAP Havır, kahve ıçenlern sayısında azalma var 1962 ABD'de en çok kahve ıçılep vıl oldu, o \ıl kışı başma gunde 312 fmcan tuketıİTiışM. Ovsa gunumuzde bu oran azalmış ve gunde kışi başma 2 2 fıncan kahve ıçıldığı saptanmıştır SORU Yanı gıdsrek kahve ıçenler azalacak ve gelecekte kahve ıçılmıyecek mı demek ıstıyor sunuz' CEVAP Bu çok guç gunumuzde kahve ABD'de hâlâ en fazla ıçılen sıvndır On yetişkın Amenkalıdan 6'sı r hergun kahve tçe Arrer>kahların kahvevi sutten haf'f ıçkılerden ve meyva sulanndan daha fazla içtıkleri saptanmıştır. (Dış Haberler Servlsi) ABD, TEDHİŞÇİLERE SIĞINMA HAKKI TANIYAN ÜLKELERE ASKERİ YARDIM YAPMAYACAK WASHtNGTON ABD Temsilcıler Meclısi Uluslararası llışkıler Komısyonu, tedhış eylemlenne kaUlmaktan suçlu kımselere sığınma hakkı tanıyan vabancı ülkelere tıer turlü askeri >ardımm durdurulmasını ongoren bır karan 4'e karşı 14 oyla kabul etmiştır. Karar metnl, değışıklık tasarısı şeklınde 3,6 mılyar dolar tutarmdaki Amenkan dış askeri jardım, yasa tasansma eklenmıstır Komısyon, Başkan Ford'u, 9ü gün ıçınde Guney Kore'dekı Amenkan ftuvvetlerı mevcudunda ındınm vapılması olasılıgıyla flgili bır rapor vermek zorunda bırakmayı hedef alan bır değışiklık onergesini de onavlamıştır. Uçuncu bır değı^ıkhk bnergesinde de, yonetımden, iki ulke arasında Kmt Okyanusunda denız kuvvetlermi arttırma yanşmı önlemek üzere Sovyetler Bırliğıvle gbrüşmelera gınşılmesi istenmıştır. (a a.) GENELLıKLE GÜNDE 6 FıNCANDAN FAZLA ıÇıLEN KAHVE, KULAK ÇINLAMASI, GOZ KARARMASI, KALP ATIJLARININ HIZLANMASI VE PSıKOLOJıK GERGıNLıGE NEDEN OLABıLıYOR. Düşünmeyi ve daktilo yazmayı ÖZÜR KÖTÜ HAVA KOŞULLARINDAN ÖTÜRO AKSAYAN UÇAK SEFERLERİ, «EKONOMf» SAYFAMIZIN YAZILAR1N1N ZAMANINDA ELÎMÎZE GEÇMESİNî ÖNLEMÎŞTİR. FU NEDENLE, HER HAFTA BUGÜN YAYTNLANAN «EKONOMİ» SAYPAMIZ1 YARIN YTNE BU SAYFADA StZLERE SUNACAĞIZ. BİR FİNCAN KAHVE Zararh mı, yararh mı? îrîiHioînrİA VP sistemi icîn zararlı olabiliyor