Katalog

ÇAGDAŞ FAYINLARI İKİ HATIRAT ÜÇ ŞAHSİYET ÜNLÜ YAZAR ve TARÎHÇÎ AHMET RASÎM Bu yapıtında Abdiühamıt «Istibdadı.nı belgelere dayanarak di!e getiriyor. Ibrahlm Ohrun'un Türfcçesl ve açıklama notlanyle umhuriyet 53. Yll, SAYI: 13807 Kurucusu: YU.VUS NADt 9 ARALIK 1976 PERSEM3E olarak değerlendirilmektedir. Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Kılıç, 1975 yılında yapılan anlaşma gereği yıllık kapasitesi 4 milyon tona çıkarılmak istenen Iskend.!run DemirÇelik'in fizibilite etüdierinin 4 milyon ton yerine nihai kapasitesi olarak kabul edılen 6 milyon tona çıkacak şekilde yapümasını istsyecektir. Daha önceden Sovyetler Birlifi tarafmdan gerçekleştirilmiş olan projelerin tevsiki Ue yeni yapılması düşünülen iki termik santral, değişik elektrompkanik araçlan sanayi ile birlikte toplam 4 milyar dolara varan bir yatınm demeti snnulması düşünülmektedir. Türkiye anılan mıktardaki proje tutarını Rov(Devamı Sa. 11, Sü. 4 ie) "B^JEHiR ŞOKAĞI • B İ H V A N Ğ I N I N KÜLÜ S Bitbmctfen lınkımsyıeı|ııirt yeni ÜMİT YASAR OâUZCAN • HALKTANJ Y A N A • BİRAZ KUL, BİRAZ D ,. • MIHRİBANA 5İİRLERMEKTUPUXR5.•S E N ASK NEDİR BILMEZDİN 6.• S A H İ B İ N İ A R A Y A N MEKTUPLAR.g.• BIRGON ANLARSIN °. • SEVENLER ÖL.MEZ • HÜZDN ŞARKILARI. «İT1PÇIURC* »WN*I*SI OOEMELİ GOKÜttiLıR SİPARİ» MEBKEZI . . İHİKÜLTM KİTABEVt, Ankırı tii. 62 Sirkeci • ISTtHULİ • OSTOME VARMA İSTANBUI •SENINLE DLMEK İ S T F Y O R U M *•• *•• *• • J"" Enerji Bakanı Kılıç 4 milyarlık bir yatırım önerisiyle Moskova'ya gitti ANKARA, (Cummıriyet Bürosu) Türkiy» Ue Sovyetler Birliği arasında 1967 yümda imzalanan teknik yardım anlaşması uyarınca kurulmuş olan Kanna Ekonomık Komisyon Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Selâhattin Kılıç'ın başkanhğında dün Moskova'ya gitmiştir. Değişik konularda yatınm yapılması isteneceği bildirilirken, Türkiye'nln Sovyetler Birliğine toplam tutan 4 milyar dolan bulan bir «yatmm demeti önerlsi» götürmekte oldugu öğTenllmlştir. öte yandan, Sovyetler Birliği Başbakanı Aleısandr Kosigin'in 9 aralıkta Arpaçay'a gelmeyi kabul etmeyişi başkent diplomatlk çevrelerinde Demirel'in SovTetler Birligini ziyaretinl sürekli ertelemi? olmasına karşı bir tutura Yunanistan Dışişleri Bakanı Bitsios, Çağlayangil'den Kıbrıs'ta toprak konusuna ilişkin «Somut öneri» isteyeceğini belirtti Çağlayangil, Kissinger ile bugün görüşüyor Deprem ve Sonrası urdnmnzun ufradığı deprem felâketinin acılannı bâlâ çekiyoruz. Daha da uzun süre çekeceğe benzeriz. Binlerce insanıınız ölmuş, onbin lercesi karda kışta aç, çıplak, evsit barksız kalmıştır. Bugüne değin yapılagelen yardımların tümfl ile yerine ulaştınlamaması, Idmi fırsatçüarın bu ulusal felâketten çıkar sağbunays kalkıçması acunızı bir kat daha art tırmakta, yüregimljd karartmakUdır. 1977 mali yılı bütçe tasansında iç ve dış borç açığı 55 milyar lira olarak hesaplanıyor Yalçın DOĞAN A\KARA. (Cumhuriyet Büroro) j Büyük ölçüde iç ve dı? oorç j lanmaya dayanarak Dağlanınış j olan 1977 malı vılı bütçesinın dış kajTiaklara dayalı açığının yaklaşık 3.5 milyar dolar; iç kaynaklara dayalı açıgmın !se yaklasık 20 milyar lira dolayında Şi.ı beürtümektedir. Biit(Devamı Sa. 11, Sü. 4 de) Renault, zam isteği kabul edilmeyince üretimini dünden itibaren durdurdu w • Feridun EVRENOSOĞLü BURSA Renault otomobilleri için istenen zamların Sana yi ve Teknoloji Bakanlığınca ksbul edilmemesi üzeri.ie Bursa'daki OyakRenault tesislermde üretim durdurulmuştur. Renault'da günde 140 otomobil ür3tılmekteydi. Fabrika yetkilileri zam isteklerinin aylardan beri bekletildığini, buna karşılık otomoMv yan sanayii dalında büyük fivsr artışlarının meydana geldigıni. son olarak otomobil camı fiyatlai'na da yüzde 25 oranında zam vapılaıiını be lirterek, bu olaym v>ardagı taşıran son damla olduğunu sörlemiş lerdir. Zam isteklerinin Sçabul edilme(Devamı Sa. 11, Sü. 2 de) Özel kesim •••• •• urunu pastörize süt fiyatlarına dünden itibaren yüzde 11 oranında zam yapıldığı açıklandı Cumhuriyet tlabtr Merkeri Özel kesimin ürunü pastörize süt fiyatlanr.a yürde 11 oranında zam yapılmıştır. Bu arada başkentte düi rahsmalanna baş layan Sütçülük KonpT?»rndn. satılmakta olsn s<tt. ceynir ve yoğurtun büyük ölçüde halk'n (Devamı Sa. 11, Sü. 2 d«) Y BRÜKSEL Aüantik Konseyl toplantısına katılmak üzere önceki gün Brüksel'e gelen Dışişleri Bakanı îhsan Sabri Çaflayangil, Amerika'nın dış politikasının kişilere bağlı buiunmaaığını ve yeni bir yönetimin işbaşına gelmesinin bu politikayı değiştirecek nitelikte olmadıgma inandığını söylemiştir. Çağlayangil, Başkan Carter yö netiminde ABD Dışişleri Bakanlığına Cyrus Vance'ın atanmasından hoşnutluk duydugunu da kaydetmiş, Vance'ın Kıbrıs konıı sunda geniş bilgisi bulunduguna dikkati çekmiştir. Cyrus Vance, 1967 Kıbns bunalımı sırasında o zamanki Başkan Johnson tarafmdan Türkiye ile Yunanistan arasında arabuluculuk yapmakla göreviendirü mlş, aynı yıl Ankara V9 Atina'ya ziyaretler yapmıştı. İhsan Sabri Çağlayangil, TUrkiye . AET Ortaklık Konscyi toplantısının bu yılın sonundan önce yapılmasını zorunlu gördügünü de sözlerine eklemiştir. Çağlayangil Briikseldeki ilk temaslanna ABD Dışişleri Bakanı Kissinger ile yapacagı görüşme İle başlayacaktır. Sabah kahraltısı sırasında çağlayangil ile Kis singer'in 1 saat 45 dakika kadar görtişecekleri bildirilmek»edir. Bu arada ABD Dışişieri Bakanı Kissinger Çaglayangil'in ardından Yunan Dışişleri Bakanı Bitsi os !le de bir görüşme yapacaktır. Brüks*>!'deki kaynaklsr Ki'(Devamı Sa. 11, Sü. 1 de) Bununla btrllkte bfitün »orumu isbaşındaki yönetlcilerin sırtına yükiemek haksızlık olacaktır. Sonım koUektiitir ve kökenl sosyoekonomik yapımızın temeUerinden başlayarak dalga dalga ffümnnâze dek uzanmakta, tüm hükfimetlerl kapsamaktadır. Yeryuvarlagımn deprem kuş*jh üıerinde yasadığımız haide, depreme dayamklı bannaklardan yoksunuz. Kırsal bölgelerimizdeki fakir halk buou kendJ oianaklariyle başaramıyor. Başaramaz da. Bir okurumuzun yazdığı gibl, biraz alçaktan uçan bir Jet füosunun bavada neden olacagı titreşimlere bile daysnamayacağını bildiğimiz çerden çöpten evler kuvvetlice bir deprem sonunda elbette yıkılaraktır. Pekiyi, yoksul halkın başaramadığını devlet başarabilir mi? Başarmasına kuşkusuz başanr ama bu ber şeyden önce konulara bilimsel açıdao bakmayı öııgören, vakit isteyen, partizan poiitika kayçılanndan uza.k ulusal bir örjpitlenme (organlzasyon) sorunudur. Depreralerin za rarlannı azaltmaya yarayacak önlemlerl saptamaya yetenekli bilim adamlarunız yoktur diyemeyiz. Bunlarui savunduklan (çok kez blrbirine yakın) diişünceleri sık sık cazetelerde, dergilerde okuyoruz. Ama sayın uzmanlarumzı bir araya toplayıp ortaya her hiikümetin uyKUİayacağı genel bir yöntem çıkarabiliyor muyuz? Hatta böyle bir yönetünln bulunması içln girl?ime Eeçebiliyor muyuz? Tardımlann yerine vaktinde yeti?tirilmesi konusunda da ba$ı bozuk bir organizasyon yetersizliğinl öteden berl ceker dururaz. Depolama, ulaştırma, dağıtma olanaklanmız sınırhdır. Vaz aylannda bile katır sırtında ancak varılabilen dağ köylerine bu kışta kıyamette gidilemeyeccğini bilmemiz gereknıez miydi? Bu koşullar altında kimi ahlâksızların yardım gereçlerini vağma etmesine nasıl şaşılır? Depolara bile sığmayan mallan en kısa yoldan deprem bölsresine yakın büyük ya da büyükçe merkezlere föndermek, açıkta kalmış yurttaşlan o merkezlere taşıyıp banndırmak düşünülmeliydi. Nitekim bu husu» (lıisünülmü?, elden çeldiğince Rerçekleştlrilmiş ama organizasyon eksikliğinden yetersiz kalmıştır. Bu büyük relâket karşısında blzi teselli eden biricik olay yardım konusunda çösterilen içten, sıcak Ugidir. Deprem haberi duyulur dnyulmaz sayısız yurttaşlanmız ve bir çok laıruluşlanmız derhal hareketc geçmişler, ellerinden celen yardımı yapmakta bir an olsun duraksamamışlardır. Yurdumıızdaki bu sıcak tlgtTC paraiel olarak dış ülkelerde de insanı duycnlandıran hızlı bir yardun harekett başlamıştır. Yakın komşulanmızdan en uzak ülkelere dek bir çok kuruluşJar ve sayısız bireyler depreme uğrayan bölge halkının yardımma kosmakta adeta birbirleriyle yarışa Kimi devletlerin dünya barıfinı sağlamak uğruna böylesine başarısız kaldığı çağunızda dünya halklarının açığa \urduğıı bıı insanca davranış. bu iyi niyetli barı? özlemf. acaba sorumlulan uyarmaya azicık olsun yarayacak nu, dersiniz? Deprem için gönderilen yardımın Van'da depolandığı iddiaları tekrarlandı ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) CHP Yönetim Kurulu, dün Genel Başkan Bülent Ecevit'in başkanlığmda 5'aptığı toplantıdan sonra yayınladıgı bildiride, Van ve Agrı'da depremden zarar gören vatandaşların kendi yörelerinde bannma ve kalkınmalannın sağlanması için bir plan hazırlanmasıru, bunun için de DPT' den bir heyettn deprem bölgesinde inceleme yapmasını öneımiştir. Yardımların dağıUmındakl aksaklıkların çiderilmesi için dagıtımın kişiler eliyle değil, devlet görevlilerince ve Belediye Başkanlıklan tarafmr'an yanıimHsı (Devamı Sa. 11,'Sii. 4 de) TANKERDEKI YANGIN IZMIT KÖRFEZİNDE BÜYÜK TEHLIK6 YARATTI ÎZ1VIİT, (Cumhuriyet) tzmit körfezinde Ipraş Rafinerisine İtalya'dan 42 btn 500 ton tutannda fueloil getiren Hollanda Antüleri bandırah 85 bin grostonluk «Grube Carolina» tankerinde dün geceyansı büi"ük bir yangın çıkmıştır. Ögrenildigine göre. yanınn sa(Devamı Sa. 11. Sü. 8 de) Binleree ton yakıt yüklü tankerdekl yangının kontrol altına alııınıas'nüa Donanma ve İPRAŞ itfaiyelerinin buyiık etkisi oldu. (Fotoğrat: aa.) "Şenlıkli,, îstanbul Festıvalinin ıkinci perdesi bu kez fılmlerie açılıyor Atillâ DOBSAY îstanbui Festivalinın iKinci perdesi, bugün başlayacak film şenliği ile açılıyor. Bu perdenm en azından birincisi kadar şenlikli ve curcunalı geçeceğine değgm be lirtiler çok. Bunların ilkini, dün yapılan basın toplantısında açıklanan yerli film yanşmasınm sonuçlan verdi. Bu açıklamalara göre, yerli film jürisi, yarışmaya katılan filmler arasmda «Birinciliğe lâyık bir eser bulamadığı» gerekçe | siyle Du ödülü vermemiş, ancak ikinci ve üçüncü filmleri seçmiştir. Ancak bu ihtiyatlı karar, pra tikte hiç birşeyi değiştirmeyecek, bu 2 film, yine de Türk sinemasını temsilen yanşmaya katılacaklardır. İkinciligi alan füm, Ulkü Erakalın"ın «Ben Sana Mecburum» isimli melodr?,m;dır. Üçüncü olan film de, yine Ülkü Erakalırı'ın «Yazgı» isimli kıudelâsıdır. Jüri, en iyi kadın oyuncu olarak bu filmlerdeki rollfiriyle | Meral Orhonsay'ı, «Ben Sana) Mecburum» isimli rilmdeki rolüy | le ise Sadri Alışık'ı seçrr.iştir. ; Bu sonuçlar, görüldiiâü Ü7ere, şenliğin bo^ınrîa vioılabi'fcek o(Devamı Sa. 11, Sıi. 7 de). MAHKÛMİYET KARARI YARGITAY TARAFINDAN BOZULAN KADIN OZAN ŞAH TURNA TAHLİYE EDİLDİ ADANA, (Cumhuriyet Güney tllerl Bürosu) Konserlerde okudugu şiir ve türkülerde «komünizm ve sosyalizmi övdügü> gerekçesiyle Izmir Devlet Güven lik Mahkemesince, hakkında açılan iki davadan toplam 8 yıl 4 ay ağır hapis cezasına çarptınlan, iki gözden yoksun kadın ozan Şah Tuma, mahkumiyet ka rarlarından birinin Yargıtayca oybirliği ile bozulması, diğer ka rann da yine Yargıtayda olması üzerlne, tutuklulufu kaldınlmış ve salıverilmiştir. îzmir ve çevresinde verdiği konserlerde okuduğu şiir ve tür küler yüzünden îzmir Devlet Gü venlik Mahkemesince hakîanda açılan iki davadan 4'er yıl 2'şer ay hapis ve ikişer yıl da sürgün cezalanna çarptırılan iki gözden yoksun kadın ozan Şah Turna'nın mahkumiyet kararlarına avu katlarınca Yargıtay'da itiraz edil miş ve bunlardan biri bir süre (Devamı Sa. 11, Sü. 7 de) Sosyalist, Enternasyonale gırme kararı Türkiye'nin hükümranlığma aykırı.. CHP'nin Erbakan: 'Avrupa Ekonomik Topluluğu Türk işçilerine serbest dolaşım hakkını tanımadı,? AP Genel Başkanı Demirel, Meclis Grubunda yaptığı konuşmada yine CHP'yi suçladı ANKARA. (Cumhuriyet Bürnro) AP Genel Başkanı vc Bajbdkan Süleyman Demırel. AP Millet Meclisi Grubunda dün vaptı£ı konuşmada CHP'yi «sınıi müca delesini tahrik etmekle» suçia mış. «CHP Anayasa ve sanuniar la kurulmuş bulunan "lüzeru yı kılası düzen. çökesi riüzen. br> zuk düzen diye kötülemış. âde'a rejim düşmanlarına vasat nazır lamıştır» demiştir. AP İstür.b:;ı Milletvekili Mustafa Parlar da. seçim kanununun dcğışmes: s& rektiğini savunmuştur. Demirel konuşmasında ö^etle : ş ı sövlemiştir: «CHP daima yangının üstüne benzinle «ntmiy biz onv '• •'•"'•• ıDevamı Sa. 11, Sü. 1 de) OLAYLARIN ARDINDAKt GERÇEK ışişleri Bakanımız Çağlayangil, NATO B.vkanlar Konseyl toplantısına katılmak üzere Brüksel'e doğru yoU çıkarken bir demeç vermlş ve şunları söylemiştir: Afiş asanları uyarırken öldürülen polis memurunun cenazesi doğduğu kent Ordu'ya gönderildi Okmeydanırda önceki gece sa baha karşı afiş asan ve kimlikleri bilinmeyen kişileri, uyarmak istediği sırada yaylım ateşine tu tuiarak öldürülen polis memuru Aydın Güler'in cenazesi dün hazin bir törenle memleketi olan Ordu'ya gönderilmiştir. Gayrettepe, Nimet Abla Camiinde kılır.an cenaze namazından sonra, İstanbul polis örgütünün büyük bir bölnrn'inün kstıldı»! cenazp (Devamı Sa. 11, Sü. 7 de) D «Bütün dünyamn özlemini çek tiğt tam ve inandıncı bir barış ortamı kurulması, NATO'nun temsil ettiği kollektif savunma sistemine, Türkiye'nin ihtiyaçlanna en iyi değer veren bir organizasyon diye bakmakla mumkündür. Biz bu inancı muhafaza ediyoruz. Yalnız şu noktayı da belırtmek gereki: ki, Türkiye ile Amerika arasındaki savunma işbirliğinin icapları tam olarak yerine getirilmezse, Türkiye'nin NATO içindeki katkısı kısıtlı olacaktır. Ümit ediycruz ki Amerika ile yaptısımız ikil: an laşma kısa zamanda yürürlüje girer ve o zaman Türkiye NATO içindeki vecibelerini eskisi gibi NADÎU NADÎ ANKARA (ANKA) MSF Ot nel Baskanı ve Basbakan Yardım cısı Necmettin Erbakan, Ortakpazar üikeleri ile olan liişkjlerimizin yeniden düzenlenmesini is temiş, «Ancak bizim sanayiimiz kurulduğu anda Batı üikeleri ile gümriiksüz rekabet mümicüjdür. Ortakpazar Türkiye'nin dış tıca retinin aleyhinedir» demiştır. Erbakan, MSP BaşkanlU Divanı toplantısmı açarken vaptıgı konuşmada, Türkiye'nin OrtakYAZ I SIZ pazar ile ilgili yükümlülüklerln: yerine getirdiğini. anca* Ortakpazar'ın kendine düşen görevleri yapmadığuu belirtmiş. 1 arahk tarihinde Avrupa ülktierinde serbest dolaşım hakkınm Türk işçilerine tanınmadıgını hatırlatarak, «Serbest dolaşım iıakkının 1 aralık tarihinde taauıınaması anlasmanın yünirlülıtcn le deterlendlrUditlni söyUyebilifaya devam eder. Bu amaçla kaldınlmasuıı gerektirebilir» demek zordur. Türk Hükümetinin ittifaka olan miştir. katkısmı imkânlan ile orantılı Çağlayangil *in demecinde R Ö Erbakan, bu arada Kıbns koolarak yenıden düzenleme ihtirülen temel mantık nedir? Ne ya nusuna da değinmiş, Kıbns yacmın önüne geçmek mümkün zık ki, Türkiye Dışişleri Baka Türk Federe Devletinin oa?ımdeğildir.» nı, çok önemli bir konuyu ül sızlığının bir an önce îsıçekleskemizln ulusal ölçüleri içinde tirilmesini istemıştir. Eroafauı, Çaglayangil'in konuşması. Cep ele almıyor. Sayın Çaglayangil'in hükümet ortaklannın kendi leri he Hükümetinin Batı'ya dönük konuşması NATO'ya hizuıetin genel politikasını simgelemekteile aynı görüşte olmadıklütmı da veya katkının ne olacağı soru belirtmiş, «Biz 20 aydır Kıbrıa'dir. Türkiye, üyesi bulunduğn çe sunda düğümlenmekte: özctle taki kardeşlerimizin mağdurivetşitli uluslararası örgütlerde durnıadan yakınan, istiyen; istedikie «Amerika bize silâh vermezse, lerine tahammül gösterdık» şckri verilmezse, birşeyler yapaca NATO'ya kattamız azalır» tüm linde kormsımıştur. ğını «ima» eden devlet durumun cesi üzerine oturmaktadır. Bu, GORU} AntlllKUR! dadır. Avrupa Ekonomik Top NATO üyelerinin VFashington'a luluğu içinde aynı yöneliş göriil etktlerini oluşturmak tçindir. Aöte yandan Adalet Partisiyle ma bu yaklaşım biçiml, ayn) za Milli Selâmet Partisi arasınd8 mekte, NATO'ya bakış açunızda manda Türldye'nin NATO içlnde 1977 bütçesiyle ilgili pazarl:icRr aynı eğilim izlenmektedir. ki yerini ABD He ilişküerinin sonra, Türkiye Ortakpazar ilişki Ne var ki Batılı dostlanmız saptadığını eöstermektedir. leri ve buna paraiel oiaraK '.9?7 Ankara'da işbasında bulunan ithalât kotalarının paylaşılmasır Hiikümetin neler yapacagı ya da tş o noktaya celmlştir ki artık daki tercihler üzerinde de cidd: yapamıyacaşn konusunda bir fi bugün NATO'nun Türklye*ye kat S kir sahibidirler. Belki de bu nekısı nedir? dive sorulamıyor. görüş ayrılıSları çıkmıştır. M K Başkanlık Divanı iki gündJn r e > denlc, ister AET'de, ister NATO *+* ri yaptığı toplantılarda, inemlı da olsun, istcmlerimizin ciddiyet(Devamı Sa. i l , S ü S d«) I bir bölÜT'' riaha önre <aV.il e (Devamı Sa. 11, Sii. 3 de) , Çağlayangil Ne Diyor? İlhan Selçuk ve Bülent Dikmener Basın Yasası'na aykırı davranıştan yargılanıyor Anayasa Mahkemosi karanyii ortadan kalkan DGM'nin karaTİ51.nnı eleştirerek Bas,;n Yasası nın 30. maddesine aykırı davrandık'.an iddiasıyla yazarımız İlhan Selçuk ve Yazı İşleri Müaürüınüz Bülent Dikmener aleyhine açılan iki davanm duruşmaUnna dün ts tanbul Toplu Basın M^hken.esînde devam edilmiştir. Bülent Dikmener. tlhan Selçuk' un «Yurttaşlar ve Köleler» Lr.j(Devamı Sa. 11, Sü. 1 dc.)