Katalog

ÇAĞDAŞ YAÎİAL4RI İKİ HATIRAT ÛÇ ŞAHSİYET C.\LÜ Y\Z\R re 1 \RtHÇÎ AHMET RASD1 Bu yspıtında «ıhaulham't «lsMpdadı»ru hC'*<*.ere da>anarak d'ıe genrıjor. Cumhuriyet 53. YIL. SAT1: 18804 Kurucusu: FUNTS NADt 6 ARAUK 1976 PAZARTESi ir^ıdersanesi ÖV ^RSITEYE HAZIRUMA KUKSLARI Beklemelilere Bir Yıl FEN YFTENEK Sınj DEVRELERİMİZ: .eti 1125, istanbul'da suların kaynatılmadan içilmesinin tehlikeli olduğu açıklandı TrmlttekJ KIorAIkaU Fabnkasında sürmekte olan grev nedenıyle »uları ilâçlamak içın kior bulamayan Istanbul Sular Idaresı yetkıllleri, dun geceden ıtıbaren suların kaynatılmadan ıçılmestnın tehlıkelı oldugunu açıklamışlardır. Grevi surdüren Türkîş'e baglı Petrollş yetkılılen ile bir gonlşme yapan Istanbul Beledıye Başkaru Ahmet îsvan'ın dün aksam fabrıkada bu?unan 120 adet hazır klor tüpunü »ldırmak içın gonderdigı 4 kamyon bo? olaraîc gerl dönmilştür. Fabrıka onüne yanaşan namyon surücülerme grev temsılcısi Hasan înan, grevm kınlacağı gerekçesıyle fabnlcadakı kloru vereme yeceklerıru ve grevlennın bir anlamı kalmayacağını sbylemiştır. Izmıt Petrol îş Sendıkası Yonetım Kuru."u adına Istanbul'dan ge len kamyonlara klor verılmesi isteruniş, ancak bu ıstek de ıjçılerce kabul edilmemıştir. Saat 18 jO'de Petrol I? Sendıkası Ge(Devanu Sa. », Sü. 1 de) CHP, memur maaş katsayısının 12'ye yükseltilmesi görüşünü savunacak • TOMDER YAPTIGI AÇIKLAMAD& ALT KADEMEIERDEK! MEMURURIN ZAM GORMEYECEGıNı, KAISAYI ARII$INOAK ANCAK 25 BıN MEMURUN YARARIANACA6IKI BELiRni. karar, CHP Gnıbunda alın»cak tır CHP geçen yıl kat sayının j 11 'e jTikseltilmesini istemişti, Ma | hye Bakanı Yılmaz Ergenekon' I un 1974 de katsayının 11 olraasını AP adına ıstemıstı Butçe Komısyonunu gecmış (Deyanu Sa. V, Sü. 4 de) A\K\R\. (Cumhuriyet Bürosu) CHP Butçe Komisyonunda ve Mechste CHP'lıler, kat saymın jiikseltılmesını ısteysceklerdır Cephe Hukumetımn 10 olarak saptadığı katsayının e i az 12ye çıkanİTiası CHP lılerce ıstenecektır. Ancak, bu konuda kesın Tüm evleri yıkılan deprem bolje»! halkı, çetln kı? ko$nllan nedeniyVe jöç etmek zornnda kaldüar. (Fotoğraf: Ergun ÇAĞATAY) Deprem yöresi halkı Ecevit'e dert yandı VAN CHP Genel Başkara Bulent Ecevıt, Kurban Bayranıının uç gününü Van'da deprem yorelennde geçırmıştır. 23. Kurultay nedenıyle Van gezisıni çok kısa bir süre erteleyen Ecevıt, ajnı bolgeye gelen otekı parti U Eıt£in KARADENiZ derlerinin tersine Van'daki Hlm hastanelerı dolaşmış, Muradıye, Çaldıran, Ercış. Dıyadın ve ölalp'ta ıncelemelerde bulunarak yakınan halkın gorur.lanm dinlemış ve değerlendırmıştır. Yetkılilenn soyledıklenne karsuı halk Ecevıt'e yardımların je rine ulaşmadığım sicak »s çıimadığını, kutup çadırlarından ya rarlanamadıklarını, hayvanlar:n satın alınmadığı içın açıkta kaldığını, yana yakıla anlatmıştır. Yıkık Muradıye ılçesinde Ec?(Devamı Sa. 9, Sü. 1 de) IEKZİP Tarihten Ders <ıgün3 anlamak lçln dflnfl iyi bilmek gerek deriz. Üyu yakın geçmişimizle eerefi glbl ilgilendlğimizi söyleyehilir miyiz? Bir kez az okuvan, az yazan bfr ulusun çocuklanyız. Tarihimize ısık tutacak belReleri korumaya pek önem *rrdiğimiz yok. Olaylaruı içine k»nsan, olaylarda rol alan, ya da nlaylara tanık olan kimscler cordüklerini. bildiklerlni gelecek kuşaklara aktarmakta tembflUk ediyorlar. Bizde amlannı vazmıs kaç devlet adanu vardır? Varın tarihçilerimiz bangi belfelere dayanarak billmsel SÇK dan dunümüzun nesnel bir değtrlendirmesini yapabileceklerriir? Iki milyon ceza alınmasını öngördüğü için kontrol memurunun sürüldüğü yalandır Sayın gazetenlzln 23 8.1978 gün TB 18704 sayılı nüahasının bınncı sahıfesinm 2, 3, 4 ve 5 sutunlarında ve: (Mersin AP ll başkanından ıld milyon lıra ceza alınmasını bngoren vergı kontrol memuru sürüldü) başlığı altında yayınlanan ve hakıkate aykın bulunan yazınm (Haber) sınırlarını ve (Haber verme) görevi kapsamım asarak bir suçlama ve isnad, seref, haysiyet ve itibara kasten tecavuz niteliğtnl almıs bulunması muvacehesinde tekzip etmek zorunda bırakılmamızdan dolayı üzgıinüz. Mersin vergi kontrol memu ru Mahmut Cıiro, Malıye Bakanlıgının 21 Hazıran 1976 tanhli emnyle Bıths'e ve bılahıra 25 Hazıran 1976 günlü emnyle de Sınop'a nakıl edilmiştır. Nakil emri Mersin Defterdarlığma 29 Hazıran 1976 günü gelmıştır Nakıl etnrının Mersın Defterdarlıgına gelmesinden bir muddet sonra. vergı kontrol memuru Mahmut Cüro bır gün bire telefon ederek (Ankara'ya gıt ve naklımı durdur. Aksı halde vergıyı basanm) yolunda tehdıtte bulunmus ve bundan olumlu bır sonuç alamaması üzerıne aleyhımdekı bahis konusu raporu 6 Afustos 197S gUnu tanıım ederek mercune terdi etmiftır. Vergı kontrol memurunun nakıl ışınm, raporun tanzıınınden bır buçuk ay evvel ve Hazıran ayında yapılmıs olması ve adı geçen memur Mahmut Cüro' nun hakkımızdaki raporunu nakılden sonra ve Ağustos ayında tanzım ve mercıme tevdı etmış bulunması muvacehesınde (Bızden ıkı milyon ceza alınmasını ongoren raporunu verdıkten sonra ve bu nedenle suruldugu) yolundakı ıddianın tutar tarafının ve hakıkatl? ılgısının bulunmadıgı lcesınlıkle meydandadır. Bır noktaya daha ışaret etmek ısterız Kontrol memuru Mahmut Cüro'nun bızı telefon(Devamı Sa. 9, Su. 8 de) B Türk kadınının siyasal , haklara kavuşmasının 42. yılı kutlandı; yönetimde daha etken olması istendi Turkıye'de kadınların siyasal haklara kavuşmalarının 42. yıldonümü dun kutlanmıştır. Turs Kadınlar Bırhğı Genel Baskanı Gunselı Ozkaya, Bıılık şubelerı j ne gonderdığı genelgede, parla mentoda, kadınlarla ügılı yasalara kadm parlementerlerın jeterı kadar ılgı gostermemesınden yakınmış, gelecek donem Meclıs'e her coğrafı bolgeden en az 3'er kadın mılletvekılı gırebılmesı içın etkın bır çalışma yapılması nı ıstemıştır. Ozkaya'nuı Bırlık şubelerıne gonderdığı genelgesı şoyledır: «Bu yıl 5 aralık sıyal haklar (Devamı Sa. 9. SiL 1 de) Van'da yardım malzemesi çalmak ve satmakla suçlanan 4 kişi gözaltına alındı Kenan MORTAN' VAN Deprem felâketzedel»rıne gonderılen yardım malzemelennın dagıtımmda yolsuzluklar basgosterdığı eskı MNP (Mıllı Nızam Partısı) Van îl Baskanı ve şımdıkı MSP îl Yonetım Kurulu uyesı Yusuf Ilezgu'nun. battanıye çaldığı iddıasıyla gozaltına alındığı bıldırılmıştır Deprem bolgesınde kapkaççılığa ılışkın ıki olay dun Van merkezınde patlak vermıştır Iîk olayda, battanıye çalmakia suçlanarak gözaltına a'man Iıezgu nun resmını çekmek îsteyen gorevlı foto muhabırlen polıs ta rafmdan engellenmıştır, Ikıncı olayda ıse, yiyecek ve gıyecek maddelerını Van yoresme uşuşen Amenkan pazarcılarına satarken yakalandıklan bıldırılen Tahır Kana.', Fadıl Büıç ve Şamıl Çalık adlı uç kışı de gozaltına alınmışlardır. Bu arada, Van'ın Muradiye ılçesı ile Çaldıran bucafmda dun de orta şıddette bır deprem olmuştur Saat 15 sıralannda h:ssedı."en depremın can ve mal kaybına yol açmadığı bıldirilmiştır. # Depremin 12 gun'inde yer leştırme merkezleıme «Gorevlı» adı altında komandoların yerleş ünldıgı gorulmuştur. Egıtım (Devamı Sa. 9, Su. 7 de) Bu bakımdan büyük gazetecl, renkli \e doğurgan yazar ralımetli Ahmet Rasim'in Kamil ve Kait Paşalann anılannı inceleyerek 1914'de yayımladığı «Ikl Hatırat, Vç Şahsiyet» adiı kitap dikkatle nkunmaja değer. Savıu Ibrahim Olgun'un Türkçesinı gençleştirip veniden bastırdığı bu yapıt, her ne denii ağır ve agdab biçimınden (uslubundan) bütünü Ue annmış değilse de genç kuşaklara ışık tutucu bir nitelik taşımaktadır. Okunma*tnda büyiık yararlar vardır. Kimf yobazlann Atatüık'ü küçük düşürmek, daha doğrusu Cıımhuıiyetimizi hırpalavıp Saltantttı övmek amacıyla (Llu Hakan) diye adiandırdıklan Abdülhatnid ne mene bügisiz, ürkek, ahnean •ynı ramanda bain bir adanv mış. okurlar bu ldtapta ona yıllarca hlzmet etmiş, en yakınında bulunmak fırsatına ermiş ikt devlet büyiığünün tanıklığı Ue «jğreneceklerdır, Kitap Abdülhamld'In bflgisi» liğini. ürkekliğini, alıngaıüıgını belgeleyen sayısız örneklerle doludur. Burada bunlardaD iade ce birine değinmekle yetinelım: Sait Pasa'nın iiçüncü ya da dordüncü Başbakanlığı (Sadrazanılı ğı) döneminde Valilerin yetküerini arUırrnak üzere bir kararname hazırlaması düşünülmu*, bir komisyon kurulmuş. tdare hukaku ile ilgili kişiler bir taslak uzerinde anlaşmışlar. Oevletin her işine el atmadan îdsme>en (üln Hakan) taslağı vuce katına getirtmış. Orada esıO deyimi ile (Taksımatı mülkjve) gereği «bucak» sozcuğü geçivormuş. BLUndiğî gibi bucak, ea küçıik yönetimsel birimlere »erilen addır. Hakan sormus: Nedlr bucak? Sait Paşa. bucak'ın huknksal r.iteUğini anlatacak yerde. tut. muş kısa voldan sözcüğün Fransızca karşılığını söyleyiverraiij «komiin demektir efendimlz» demiş. transızca biUneyen Hakan'm »Klı derhai o tarihten on yıl kadar önce Paris'te patlak veren komün hareketine takılmış. l'arıs Komünu, yani ayaklanma, ih tiiâl, tmparatorluğun nküuıası, felâket.. Olur mu öylc şej? Hakanın kaşları çatılmış. O sozciık degi!>medikçe \ alilere hiç bir yetkî Unıma^acaktır. (*caba ne zaman tanıdı?) Taslağı geri gdndermlş. îlgililer yeniden kata kafava selmişler. Ğaliba ünJü tarthçı Cevdet Paşanın onerisivle «bucak» sozcüğü verine «dairevı fcüreviye» dıye uydurma bir de»ım koymuşlar. Nereden nereye! tlu" Hakanın komün kavramma verdiğl anlamın jakışıl sızlııjuıı AET Komisyonu Genel Sekreteri: "Serbest işçi dolaşımı konusunda Türkiye ile uzlaşmak üzereyiz,, BKÜKSEL Avrupa Kkonomık Toplulugu Komisyonu Genel Sekreterı Emüe Noel, Türk ış gu cunün AET ülke.erınde seroest dolaşımının, katma protokolde on gorülen 1 aralık 1976 tanhınden ıtıbaren uygulanması gerektiğını topluluk olarak kabul etüklennı soylemiştır. Noel, Turk lşçılerınm seroest dolaşımı konusunda taraf&rın uz laşmaya varabıldıklen takdırde, Ortaklık Konseyı'nın kısa zamanda toplanabıleceğım kaydetmış ve şunları soylemıştir: «Turk ışçılerının Avrupa ekonomık toplulugu ulkelennde serbest dolaşımı, on yı.' ıçınde gerçekleştırılmış olacak. Önemlı olan alınacak ilk tedbırlen sap(De\anu Sa. 9, !su. 3 de) Türklye adma yansan Tanju Okan'ın bir süre orkeairayls uyam saflayamamast festivalin dünkü olayı oldu. Iki kez şarkısuu kesen sanatçı, daha sonra kulakbffinı çıkararak parçasını tamamlayabfldi. (Fotograf: Erdoğaa KÖSEOGLU) KURBAN ETİ PiŞiRMEKTt KAPVEYAKIT ÇEKiLDi Faruk BEKiROĞLU V4N Kurban Bayramı bır baska olurdu, bır başka havası olurdu geçtığımız senelerde, bun dan oncekı seferlerde. Bu başkalık, bu ayncalık nereden gelıyordu, bu bayrama.. Oysakı bayram bayramdı Ama günun ılk ışmlarıyla, aydınlanan do*ada, yeni bir gün başlarken, her zaman olduğu gibi, hareketlerde (Devamı Sa. 9, Sü. 7 de) ATATÜRK'ÜN ROZETiNi ÇiGNEYEN ÂP KUŞADASI İLÇE BAŞKANI MÂHKUM OLDU ANKAKA, (Cumhuriyet Bürosu) AP Kuşadası Ilçe Lokau'ne ya kasında Atatürk rozetıyle gıren bır vatandaşa hakaret eden ve «bu rozetin anlamım büiyor mu sun ki, takıyorsun» diye sorarak rozetı yere atıp çıgneyen Kuşada sı AP tlçe Başkaru Halit Şsker mahkemece bır yıl ıkı ay hapıs cezasına çarptınlmıştır. Kuşada sı Aslıye Ceza Mabiemesi Yargı cı Nejat Yücel mahkumıyet kara rmın gerekçesinde ozetle şcyte demıştır: «Her ne kadar partı lokali hük mi sahsıyetı haız ve umuma açık yerlerden degılse de bızzat sanıgın ıfpdesı ve partıye xayıtlı olmıyan müşteki ve tanılUarın lokalde bulunma'arı, bu loküin (Devamı Sa. 9, Sü. 5 de) Uluslararası Istanbul Festivali şenlikli bir biçimde sürüyor Istanbuî 1. Hafif Müzik ve Fılm Festıvalinın muzak bolumu dun gece yapılan fınallerle sona erdi. 22 eserm yarıştığı fınalde derece alan eserlerm bu sabaha karşı açıklanacağı bıldırıldı Dun gecekı fınalde Turk şarkıcılardan ı Bu Köşeden SOYSAL Altan ÖYMEN Yalçm PEKŞEN Tanju Okan'ın orkestra ile uyıım saglayamayarak parçasını ıkı kez kesmesı gecenın olayı oldu. Sanatçı bır sure sonra kulaklıgını Ozer Elmas'ı öldürdüğü iddiasiyle onbir aydan beri polisin yakalıyamadığı Ülkücü komando Omer Yavuz; teslim oldu Maçka Maden Pakültesl öğrencısı Özer Elmas'ı öldurdüğu ıddıasıyla onbir aydan beri aranan komando Ömer Yavuz dün Istanbul Savcılığına teslim olmuştur. Hakkında Toplum Suçlan S»fcıhgınca alınmış gıyabi tutuklama karan bulunan ömer Yavuz nooetçı mahkemeje çıkarılarak tutuklama karaı yuzune karşı okunmuş ve cezaev; • konulmuştur. 12 ocak 1976 gecesi meydana gelen bu kanlı olayda Özer El mas olmüs, Nabl Unal ve Nejat Özer yaralanmışti. Onbir avdan beri firarda bulu(Deranu Sa. 9, Sü. 3 de) ABD'de Siyah • •• Insanın Oyküsü NİYAZİ BERKES 1930'LAE CHÎCAGO'StTNUN «StYAH KÜŞAĞIı SIYAH INSAN NASIL MÜSLUMAN OLMUŞ? 1935TE CHİCAGO'DAKİ SIYAHLARIN CAMİÎNE GÎDEBKEN . LÎNCOLN ZENCILERI KÖLELİKTEN KURTARMIŞTI AMA.. AMERIKAN KAPITALIZMİNIN TEMELÎ VE SIYAH INSANIK EMEĞI ZENCI ULUSÇULÜĞU YA DA DEVRÎMCILİĞÎ SIYAHLARIN BEYAZLARDAN MEDET IIMMAKTAN VAZGEÇMESINI SAVUNAN ILK 2ENCI DÜŞÜNUR... «SİYAHLARIN KALKINMA CEMIYETλ ' çıkartarak parçasına devam ede Dildı. Izleyıcıler arasında çeşıtlı tepkı ve yorumlara yol açan bu olay, uzun süre tartışma konusu oîdu. Bu arada, bayram süresınce lnter Contınental ve Sheraton otellerınde yapılan gosterıler ^erçekten bır <Festival>dı Once açılış Dalosurdan başla yalım' 2 aralık perşembe gunu Intercontmental Otelmde yapılan bu balo festivalin düzenı ko nusunda tipik bır omek verdi izleyıcılere. Saat 20 00'de başlayacafı açıklanan balo, FümSan Vakfı Genel Sekreten ve Festivalin duzenleyıcısı ^mıt Utku"nun deyımıyle «Buyuk Pat ron» Turizm ve Tanıtma Bakanı Lutfi Tokoğlu'nun gecıkmesi ne denıyle saat 22 00'ye doğru başlayabıldı. Bu arada Amenka'dan ozel olarak çağrılan ve festıvalm onur konuğu olarak açıklanan plak yapımcısı Ahmet Ertegun'un bıle yersızlık yuzunden uzun sure ayakta kaldığını soylprsek. saionun düzenı konusunda bır fiKır elde edılebılır B Kurban Bayramı deri toplama açıkgözlüğü dışında genellikle sâkin geçti (Cumhuriyet Haber Merkezi) Kurban Bayramı, vurtta genel hkle sakm geçmıştır Istanbul' da, polısın yaptığı açıklamaya gore, 84 kışı Kurban Bayramım çeşıtl: suçlar nedenıyle gozaltınaa geçırmışlerdır. Yme ajnı sure ıçınde bu kentımızde 54 otonun çahndığı saptanmıştır. Kurban derılenrun toplanması konusu bu bayram da eleştırılere konu olmuştur. Dığer kurban bavramlarmda olduğu sıbı, bazı açıkjozlpr, sagladıklan aıaç'ara De\amı Sa. 9, Sü. i de) AZ MUZıK NADÎR NADÎ (Cevamı Sa. 9, Su. 3 de) Bugün 4. sayfada Fcstıvahnm sçılış balo sunda ızleyıcıler boş yere «b;raz» mıızık aradılar. Gerçı salon yerlı ve yabancı «yıldız» şarkıcı lardan geçılmıyorclu ama, Kalkıp şarkı soyleyen çıkmadı bunlar arasında. îzle\ıcılere tanıtılnıak içın sahneye çağnlan >ab3ncı kco nuk yanşmacılar ıse bol bol dansettıîpr aralarında. (Devamı Sa. 9, Sü. 6 da) o bayranu, Sevgi «OTsal'ı yitirmiş olarak ^eçirdik. Onu anarken, ;2 Mart döneminde onun etrafını saran Ukellik aklıma geliyor. Tante Kosa'dan sonra (970 te bir roman yaznuştı: \ürümek.. 1940'tan sonraki Türkiye'de, çocukken, gençken edindlği izlenimleri anlatıyordu. O dönemin msanlarını ve insanlarının sorunlarını, çok az rastlanan bır sosyolojik ve psikolojik vaklaşun gücüyle ve tam i>ır gfrçekçilikle yansıtıjordu. Yürümek, TRT'nin roman ödülünü aldj. TRT'de 12 Marltan önce sanat çibi konularla da uğraşılırken, bir yarışma düzenlenmişti. So\sal'ın kitabı bu ranşması kazandı. Ve kazandıktan sonra da hemen, once gazete polemık lerijle, sonra bir takun oolitikacı ağızlanyla saldırılara uğradı. Nedeni gerçekçıUğiydl. 1971in 12 Martindan sonra ise <Yürfimek», •TRT'iin •komünist.liplni ispat etmek için kullanılan •delil>lerden bin oldu. Sevgi Soysal TRT mensubuydu. Bu romanı >azmış ve TRT, ona ödiil vennlşti.. Bu «rezajet», parlamentoda kurulan bir komisyonda ıçünlerce konuşuldu. Hayatlarında ıoman bir >ana, 16 sayfalık broşür okumamıs bazı vatan kurtarıcıları, bu konuda ızun nutuklar attılar. Roman bu arada toplatıldı. Sevgi Soysal da. hiç ılgisi olmayan bir iddia ile bir süre töz altına alındı. Sonra tabii TRT'deki .şinden çıkarıidı. Bu, 12 Mart döneminln onunla nğraşmasımn daha baslangıcıydı. O sırada bır suç daha işlevip Mumtaz Soısal'la evlendi. Hem de Mumtaz So\sal hapistevkrn.. 12 Mart kahramanianndan birinin bu evlenmedTi sonra etrafma tebliğ ettıeı bir «karar» vardır: Onlan bir araya eetirmejeceğiz. Bir evde yasatmıyacağız. (Devamı .Sa. 9, Sü. 4 de)