Katalog

CUMHİffiim 17 RASIN 1976 IBM EÖITIM OGRETIM ffll Egtim Bakanhgmm, ofcullarâ». ©kunacak kitaplarla ilgüı kararlannı sık sık va çok geç tarihlerde değisünnesı, okul ıatmpçiUnnın maddl zarara ugramalanna yol a©, rüaktadır. Bataırtiigin egitimle bağdaşmaz kararsızlıklan yüzünden her yü en az 35 bln liralık kitabı K> kaga atmak zorunda kalrtıiciann) anlatan kitapçılar, karşı karçıya bulunduklan sorunlan şöyl» öaetlemıslerdır. «Mayıs • haziran aylarında bir okulun yenl ders yümda okutacağı Mtaplann bellrlenmi? oıması gereKr. Oysa Bakanhk bu konuda hem çok gedkmekte, bem de sık sık karar değistirmektedir. Bazan da okullar seçtiklen bır ders kitabın. dan vazgeçerek bır diğenni istemektedirler. Bütün bu durumlann aonucutıda kitapçılann elinde çok sayıda kıtap kalmaktadır. Ozel yayınevlen «ümmı? bır kıtabı geri kabul etmemektedırler. Bakanlıfr ıse sadece en son alınan grubun °o2Osini lade olarak kabul etmektedir. Kitapçı eunde kalan bu kitaplann değert kadar açıktaa zarar etanektedir. Suçu irwnrii«<n^ aıt otauyan bu zarmrmm karsüıgında ıse kunseden en utak bir yakınmaya dahı hakkı yoktur » Kitapçıiann karsılaştıklan bu türden sorunlara bir broek olarak Nığde Gençlik Kitaberl sahıbı Abdurrahman Sankan tiaeüa yu »«n»rnayı yapmışör: «Nığde Tıcaret Iisesi normal lise iken, ders yılının başında Bakanlığın aldığı bir karar değışikliği ile deneme lisesi haline getırüdl. Tabı! okullar açılırken son dakikada alınan bu karar yüzttnden, daha önce bu okul içın aldıgımrz tüm kitaplar elimizde kaldı. Üstelık yenı kıtaplan bul mak sorunu ıle karşı karşıya kaldık. Bu aradd bir kısım ögrenci ailesi de sonradan değiştirilen kitabı almıs oluyor. Aldığı kitabı geri vermek istiyor. Eız ise elimizde kalan bu Mtaplan geri veremiyoruz. ,Ya müşterimızle uyuşmazlıga düşmek, ya da z&rarı sıneye çekip sattığımız kitabı, bedelinl cebimızden ödeyerek geri almak zorunda kalıyoruz » M OKULURIN, SEÇTiKLERi KiTAPLARI DEGıJTiRMEURıNE RA6MEN ÛGRENCılERıN VE KiTAPÇIURIN ONCEDEN AIMI} OLDUKUJM KıTAPLAR IÇJN GERI VERME OUNAGI YOK. ittıkçe yoğunlAçan ögrend olaylan, hergün bırçok ogrenım kurumunda derslerin kesümesı, kısa, ya da uzun süren kapatmalan getırmsktsdır Egitımle pek te il!?kial olmıyan geçen yılın ofrenimınden sonra bu yıl daha da kötü koşullann içıne girümıştir. Istanbul Üniversıtesın de. Rekt<?rünün açıklamasma gore < gostermelık» olmıyan uzun sürelı b'r kapanma karan alınmıştır Tsknık Universlte ve akademiler ise halen kapalıdır Acıldıklarmda olaylann ^3nılenmesi halın de bu öğrenım kurumlannda aa belırsiz surelı kapanma kararları so7 konusu olabılecektıı Kı saca ulkemızde yuksek oğrenimin durma^ı gıbı, belki de dünjada benz°n gorün'ejen bır sorunla karşı karşıva bulurau oruz G katler ekonomfk sorunlardan uaklaştınlnıalrtadır Kafalara sokulmak istenen cözüm ıse, kuvvetll bır otoritenın gereklılığı yolundadır » FAJİST YAYILMA Soruna üniversıtenın yapısal bozukluğu açısından değınen Dr Murat Belge, Unıversıtelerm çesıtlı patlamalann bir konumu olarak »eçıldlğıne ısaretle şunlan soylemiştır «Tutucu çevreler ünıversıteyi kendı istedıklen şekle sokmak ıstıyorlar. Oğrencilerın flkir özgürlükİennden yararlanmalan engellenlyor Bu arada, laşistler guçlenme, jayılma hareketlerine bir alan olarak ogrenım kurumlannı seçmışlerdır Bugun faşıstler bır kıtle destegı ile eyleme geçmek lstiyorlar Bu nedenle de iıtüdann polıtıkası savesınde, aana unı 'ersiteve gpımedsn adam yptıstınp, sonra da bunları yüksek ogrenım kurumlanna yerleştınyorlar » KiTAPlAR BULUNMUYOR Kitabevi sahlbi, karşılasüan önemll »orunlardan başka birlnln ise kitaplann bulunmaması olduğunu belırterek, bu konuda çu açıldamayı yapıyor: «Ders yılı başlayalı çu kadar zaman geçmistlr. Hâlâ kıtaplann birçoğunu bulabılmis defılız. Kıtap almak için dağıtım merkezı olan şehirlere 56 kez gıttıgimız halde eksiklerfmiz böyük çapta devam edıyor. örneğln 150 edebiyat kitabı almamız gereklı, slze ancak 25 adet kitap venyorlar. Her gıdiş ayn bır masraf, ayn Mr zaman kaybı. Kısacası zarar demek. Sommlulara karşı ses çıkarsanız, hemen sizı karşüanna aüyorlar. Bu kez daha büyük zarara uğruyorsunuz Tabii asıl sorun kitapçıların aralannda birlesip haklannı arayamamalanndan çıkıyor» BAKANLIĞIN KITAPLARLA İLGİLİ KARARLARINI SIK SIK DEĞIŞTIRMESİ ÖĞRENCJLERI VE KITAPÇILARI BÜYÜK MADDİ ZARARA SOKUYOR Kamuoyunda ogreirı olajlannın alıjkanlık va ratmasmın etkısı ile olacak, yuksek öğrenımın durmasının anlam ve önemı henüz kavranamamıstır Olaylar sadece çüncellıklari içınde \e varalanmalar, ölenler açısından, adeta cmayet haberleri ımış gıbi degerlendlrilirken uk kez «Yukcek 'iğretlmde Sureklılığin Sağlanması» konurunda bır açık oturum duzenlenmiştır TÜMÖD '« TÜMAS tarafmdan düzenlenen ve 12 kasım cuma günü Harbıve Şehır Tıyatrosunda yapılan söz konusu açık oturumu Prof Cavit Orhsn Tütengıl yonetti Prof Sadun Ersın (DGS Mudurü), Prof Kıvanç Ertop (Şi?U Sıyasal Mudürü) Prof Umıt Doganay (Hukuk Fakultesı), Dr Murat B°lge (Edebiyat Fakültesi), Dr. Burhan Şenatalar (îktısat Fakultesı), tartısmacı olarak katıldılar Sajfamıaın olanaklan ıçersmde bu açık oturumun bır öeetlni vermeje çalıçacağız Yüksek öğretimde oğrenimin sureklılıgı tartışıldı sabada TÖBDER şubesınm basılması arasında bır fark yoktur. Türkiye'nın yapısına paralel olarak, surekli bozulan gelir daeılımı onemlı bir etkendlr Pahalılık dısa bagımlıhk, borçlann artması, ışsızhk \e ünnersite sorunu arasındakı bağ, bjkım sırıf ıktıaarlannın saklama se baskı vontem lenne başvurmalandır Unıversıte olajları üe dık ÖGRENCilfRiN HAKURI öfrenci olaylannın en az gorüldüfü Devlet Güzel Sanatlar Akademisl Müdüru Prof Sadun Ersın, akaaemıde oğrenimin surekli olmasında oğrencilerın haklarının onemlı etken olduğunu belırtmış, «Olaylardan Akademlmızde gozlemcı olarak etkılcnmektedır Ancak öğrenim süreklidır \e bızde oğrenci yönetime katılmak, forum ve toplantı duzenleme ozgürlügune sahiptir. Bugün akademı içmde öğrencı ve öğretım üyesinin d«>vrimci tavarlarırun aynı paralelde olması ve öğrencıöğretıcınin demokratık yöntemlerden eşıt olarak yararlanmalan bır ıç sorunun çıkmamasını sağlamaktadır» demıştir öğrend olaylannın en yoğun gonildUgü okullardan bıri olan Şıslı Sıyasal öilımler MUdürU Prof. Kıvanç Ertop ise, okullanndaki olaylann baslangıcının, geçtığimız yıl Ulkücü bir grubun kapılan tutmalan ve okulu işgal etmelsrıne dayandığını sojlemış, özetle şöyle demiştir «Olaylan gajet normal karşılıjorum Bır hukumet duşünunüz kı, Basbakanı, partl baskanlan beyanatlar venjor. Cumhurbaşkanı bunlar Anayasa suçu işlıyor dıyor BUtün bu olaylardan ne polıs, ne oğretım üyelen, ns de mılitan gruplar bırincı derecede sorumludur. Sorumlu olan MC ıktıdandır » TÖHTÎKIER1 Yuksek öSretımde kesintiye yol açan nedenlerle ilgılı soruya yanıt veren TÜMAS temsücisi Dr. Burhan Şenatalar, olaylarda ekonomlk faktorlenn ctnemlı rol oynadığjna degınerek görlışlennı şöjle öretlemiştir: «Sadece üniversitelerde meydan3 ge len olajlar de^lldır llerici oğrenoilenn yıiksek ogrenlm kurumlarına sokulmayışı, 0rebıldiklen zamm ıse kurşunlanmalan ıle Anadoluda bir ka Trabzon Pratik Kız Sanat Okulu, gelecek yıl açılıyor Jkfigt hükümetinln dev!et bütçesinden seçlm ya F H I > tınmı için caml yaptırdığı bir dönemde, Sürmene üçesınde doğan ve şimdi Istanbul'da bulunan bir iş adamı, ılçesıne 1,5 milyon lıraya malolacak modem bır okul yaptırmaktadır Cevher Ö2den adh ış adamı, SUnnene llçestade, bır evde öfrenim yapan Pratik Kız Sanat Okulu için îkı kath modâtn bir bina yapımına gınşmiştir. Hasta olduğu içın temel atma torenlne katılamayan Cevher özden, Beledıye Başkanı Alı Karadenız'e yolladığı mesajda, kız çocuklannın, daha lyı koşulbr altında oğrenım yapmak için bulunduğu bağışın. yaşamının en mutlu olayj olduğunu belırtmiştır. Temel atma toreninde konuşan Trabzon Vallsl Zıya Çoker de, «Geçen yıl Vakfıkebir'li blr ış adamının 1,5 milyon lıra sarfederek vaptırdığı Teme] Eğıtım Okulundan sonra yıne Trabzoniu olup Trabzon'u unutmayan bır Iş adamınuı, özellikle eğıtime dönuk bu bağışı Trabzon içın büyük bır kazançtır. Kendisini ıçtenlıkle kutlanm» demiştir. 15 mılvon Iıraya malolacak olan Pratik Kız Sanat Okulu gelecek oğrenım yılında hlzmete girecektır. MARMARA ÜNIVERSITESİ YASA TASARISI PARLAMENTOYA SEVKEDILıYOR fctisadî ve Ticart îlimler Akademisl YıV netün Kurulu üyelerl ıle Marmara bolgesl ülerinln bazı senatör ve milletvekılleri, Marmara Üniversıtesi yasa tasarısı üe ilgiü bır toplanu yapmıslardır. SESi «KTUtMAK Hukok devleti niteliğinin yitirihp yitirümedigi sorusunu cevaplandıran Prof Ümit Doganay, oırı yazüı, biri de yürürlükte olan ikl tlp Anayasanm varlığından söz etmis, «Hukuk devletı kunılmalı kı, bu devletten soz edilebılsin 1961 Anaya.sa5i halen kurumlan ile çalısır durumda değıldır» demıştir. Hukuk devletınde jasama ve yürütme organlanmn özellikle hukuka bağlılıklannm. yargı organlan kararlanna uymalannın söz konusu olduğunu Türki'e'de Anas'asal kurumlann yerlcşemedığını anlatan Doğanay devamla «Anayasanın özledıgı sosyal devlet yapısına geçılemediğı ıçın hukuksal sistem gerçokleştirllememiştir Hukuk devletı içln mUcadele verenler tehlıkeli olunca, hakımıyet sıstemi gerçekieşti. Üniversıtelerin denet lenmesı, TRT Yasasının değıstirilmesı, DGMIer, Anayasa'dakı geriye gidış ve icranın güçlendirilmesi Keyfî jonetlme gidişin, hukukun kalmayısının orneklen Ümversitenm sesı çok yükselmişü Sorun bu sesın kesilmesi düşünceslnds yatmaktadır Unıversıte Anavasal görevını vapamaz, sermayenln bır bılrosu durumuna getınlmek ıstenıyor» şeklinde konuşmuştur. Î 13 kasım cumartesl gtınU Akademl blnasında yapılan toplantıda, yasa tasansı üzerındekl son degısiklikler görüşülmüş, hangi ıllerde, hangı nıtelikte yüksek ögretim kurumu açılacağı konusu saptanmıştır TASAMA ORGANINA GOTURÜLtK) Son şeklinl alan Marmara Onlversitesi yasa tasansının toplantıya katılan parlamenterlerce yasamh organma gbtıiruldugu bıldınlmıştır. ÎYLEMIERN AMACI Açık oturumun lkinci bölümünde iktldann slvnsal eylemlerdekı amacının ne olduğu tartışümış, Dr Şenatalar, «Türkıye çapınaa demokrasi mücadelesını genletmek, bır başka deyışle hakim sınıflann baskılarmı hızlandırmak, sosval ve polıtık gelışm*>ı en='ellemek1'r lvnıv ersıtelenn ılerı bır japıja kavusmalan engellfnmek ıstenmektedır Anajasa'da vapılan değışiklıkle, Unıversıtelerp el kovma jetkısı ıktidarlara ver.ldi Ojsa olaylann çıkması hükumetin el koyması ile dcğll, MC'nn düşürulmesi ıle sona erecektir» d"mıştir Dr Murat Belge ıse tlerici güçlenn klUeden kopmaınası gerekli olduğunu belırtmış, devnmci guçlenn dayarışma içinde sorunu gögüslemelen gercktığını sovlomıştır Prot Sadun Ersln ünıversıtelerin ozerklıklerım koruma, oğrencilerın ıse biraraya gelmek zorunda oldukıannı savunmuştur. Proi. Kıvanç Ertop, öğrenlmin sürdürulebilmesı ıçın, oğrencılerın bırbırlenne katlanmalan gerektığım beUrtmiş, özetle şöyle devam etmistir. KAI^I ÇIKIYORUR Marmara Ünıversltesı yasa tasarısı, tstanbul' dakı Iktısadi Ticarı İlımler Akademisl ve bağ h yüksek okullannın bır unıversıte çatısı altında birleştirümesını öngormektedır Ancak uzun yı! lardan berı Akademılenn unıversıte nalıne gett rilmesı yüksek oğrenım ce\releruıde yaygın t«rtışmalara neden olmaktpcıır Akademıler ünıversıtelerle aynı işlevı yapt'üarını ve buna kar şın üniversıtelerin olanaklaruıa sabip olamadıllarından yakımrlarken, ünıversıteler akademilerin niteliği ile bilimsel üniversıte nıtelığının fark lı oldugu gorüşünü savunmakta, akademılerın özerk Unıversıte olmasma karşı çıkmaktadırlat. TÜRK TOPLUMU YENi BİR ÖĞRENCİ TİPİ ÜRETME NOKTASINA Doç. Dr. Melih TÜMER or oyunu bozar» derler Doğrudur Burada «oyun», bır sıstem'm, bır yontem ın amaçlara dönuk işlerUğldır. «Zor» ıse o ıslerligı bozan «kaba guç»tür. O kaba gucun sahibıne «Zor ba» dernr. Zorbayı kımse sevmez. Çunkü zorbanın bütün manfeti, hıç bır kural dınlemeden, hıç bır kurala saygı gostermeden ja kaba gucüne ya da elınde tuttugu jetkilere dayanarak «oyun bozan> kişi olmasıdır. Zorbanın bir özellıgl daha vardm Zorba soru sormasını biimez. Tartışmayı bilmez. Ogrenmeyl bılmez Bu nedenle bılgısinı de geliştıremez. Bügısını gelıştiremedıği içın geri kalır. Geri kaldıkça daha çok zorbalaşır Gelişmekte olan ulke toplumlannda egittaı sistemlerinın amacı zorbalann, zorba olabileceklerın sayüarmı azaltmaya donük olmalidır. Zorbalar.n sa^ilan azaldıkça soru sormak ısteyenlerm, ögrenmelî ısteyenlerin, tartışmak isteyenlertn sayıları artar. Bugun çafdaş eğitim ve öfrettm soru sonnak, öğrenmek, tartışmak, tekrrnr sora sormak. tekrar tartısmah üzerine kurulndnr. Eger, üsokulu İle, orta dtrenımi ıle, yüksek bgremmı üe tüm eğıtım bır «sıstem> ise bu sıstemln ışlerlıği ve gelışmesı, dolayısıjle toplumdaö pozitlf bıhmın, teknolojuıın \e «anatın gelışmesı, soru sormajı bilenlenn öğrenmek dana ÇO'Î öğrenmelc ıçm tartısma yapmaK yeteneğl kazanabılenlerın »• Miarının çogalmasına baghdır Bu sayı arttıkça egıtım ve oğretım sıstemlen dinamızm kazanır, geıışır Bu gelışme o sıstemln ürunleri olan genç nüfusu da »elıştınr Toplum tümü ıle yukselir, uygarlaşır, çağdaşlasır Osmanlı toplumundakı yapı ve eğıum sısteml soru sonnak, tartışmak, tekrar soru sormais ve tekrar tartışmak vontemıne dayaü değildı. Bu nedenle ya «zorba tıpi» blr msan ya da «eret efendımcı tipı» msan vetiştınlmesıne olanak venyordu Bınncı tıp zorba tıpı •okumuş adam», pozitif biüm ve çağdaş sanat düşmaniığı yaraüyordu Düşurrneje soru sormaya, tartışmaya, ögrenmeye kaba gucu ıle •sınırlar» koyuyordu. 0nun için kendisi gıbl düşunmeyen tıerkes •kâflr. ıdı. Kısacası bu tıp, o toplumun gelışmesinde süreklı olarak aktıf bır «oyun bozan» oldu. tkincl tlp «evet efendımcı üp» büyüklenm, hocalarım na derse doğrudur diyordu. Neme lâzım, aman benlm üzerime sıçramasm da diyordu. Soru sormayı bilmlyordu Soru sormayı bilmedıği lçln gelişemıyordu. Geüşemedıgı İçın bilglsi yüzeysel kalıyordu. Kısacası bu tip o toplumun gelişmesini engelleyen pasll bir «oyun bozan» oldu Osmanlı toplumundaki egitlm slstemlnin ürettlji bu ikl tip ne ekonomıde ne teknolojlde ne de sanatta toplumlanrı çağdaşlastıramadılar. Sonuçta siyaset de bundan etkilendi Butün örgütler mı ild tlptn elinde önce tasırlastı. Yaratıeıhğı Kaybetö. Sonra gertledl ve sonunda çöktü. DenebUir kl Osmanlı toplumunun çöküsünde soru sormasını, tartısmatnnı, arastırmasını bflmeyen k ş yetiştiren ve düşünceye ve öğrenmeye «suurlar» kojan eğitim sistemının çok büyuk sorumlulugu vardır. Genç TUrkiye Cumhurtyetinde aoru sormak, tartısmak ve öğrenmek yönteminin tlk ve son örneğı Kby Enstitülerıdir. Genç, köylü çocuklan soru sormasını ve tartışmasını oğrendıkçe, «zorbs tip.1 tedırgm ettiler. Sonunda bu kurumlar sudan gerekçelerle kapatıldı. .Evet efendlmcl tfpier» » ten rorbalara karçı çıkamaıdı Böylece bir çagdas omek tarihe gömüldü. Bugun Türk toplumu «zorba tıp. Ue «evet etendimd üp» dışında yenl bir oğrenci tıpı üretmek noktasına gelmiştır. Sayılan hızla büyu3 ea bu yem tip öğrenci, oğrenım kurumlan ve siyaset adamlan kendislne lzin vermese bıle, soru »ormasmı bilmekte; ekonomlde, hukukta, tıpta, teknikt« ve slyasette bütün yöntemleri, bütün bakıs açılarmı 8ğrenmek istemekte, bu konuda «sınır» tanımamaktadırlar Buna sevınmelıjız. Bu sa^lam alt yapı üzerine gecıkmeden jenı ve fjgdaş üır eğitim sistemı kurmalıjız. Turk topluınunu çagdaslığa ve uvgarlığa gbtürecek yol budur Bugun öğrernm kurunMannda c^ıtım japıiamıvorsa bJ yenı yetışen «çagdas tip»ın yuzunden değıldır Tum eğıtım sıstemımızin «zorba tipler» ıle «evet efendimci tipler» üretmeslnde ısrar edenler yuzündendlr. SORUMLU HÜKÜMETTiR «Cınajetlsr karsısında birkaç gün ıcın kapatılan okul tekrar açıldığmda oğrenci \e aılesı can güvenlıgıiın sağlaıidıguıı sanarak okula gelmek'edır. Ojsa can güvenliğl soz konusu değildır ve guvenlik kuvvetlermın her zaman almış olduğu önlemler yennda durmaktadır Tekrar cınayetler ışlenmektedır Olaylan yuratan hükumettır ve cınayetler karşısında herkes canını kurtannak durumuna düsmüstur Bu cuıayetler karşısmda okulu açan ıdarenin ds sorumlulugu soz konusudur MC ıktıoara gcldıkten sonra 120 ölü, 2500 varalı, 3900 tutusJu vardu. Bu durumda dğrencllerin ve oğretım üyelennın can güvenlıklerini sağlamak içın tek çıkar yol okullan kapatmak olmaktadır Ostelik sadece bır okulun kapanması da çözüm değildlr j Prof Ümıt DoÇanay ıse bazı kimselenn Türklye'de neler olduğunu büe tarkedemedıklerinı belırterek, gereklı görulmesı nedenı ıle önlemlenn alınmadığmı, polısın tarafsız olmadığının jetküilerce de soylendıgmı, polısın sorumlu oldugu yerlerde gorev yapmaması halmae savcılığa venlmesı gerektığım, bunun da bır onlem olabıleceğını soylemıştır. Z Mektuplarla Köy Enstitüsü Yılları • HAZ. EHGtH TONGUÇ, ÇAĞOAJ EKiM 1976, 2 0 T l . YAYINLARI, öy Enstitülerinin kurucusu, büyüfc eğitanci î. Haka. Tonguç, Sılıstre ilı Tatrakan ılçesı, Tataratmaca koyündendir. Arulannda belirttiğı gıbi, 1914 yılrnda 17 yasmdayken kimsesiz kalmış, oğreniminı sürdürmek için îstanbul'a gelmiştır Amcasından \e memleketlılerinden duyduğu, İstanbul'da bulunan unlu bır pasanın konağma vanp, bır okula yerleştınlmesi içın yardım istemiş, paşa İse, onun bu Uteğını tersyüz etmıştır. Evladım, parası olan okur, olmayan okuyamaz' Paşanın bu suııfsal konumlu yanıtı, Tonguç'un oğrenim görme ozleminı koreltmerniş, tersine ona guç vermlş tasanlannın gerçekleştırilmesını kamçılamıştır Tonguç, bır yolunu bulup dönemın Eğitim Baka nı Şükrü'nün karşısına da çıkrmş, «Ben koyluyum, okumak istıyorum'» dıye dırenmiçtır. Sonunda da pa rasii yatılı olarak öğrenim hakkı almayı başarmıştu. öğTenımını tamamiayan Tonguç, halktan yana bır iüldar kurulunca genç yaşmda Ilkoğretim Genel Mudurlüğü gorevme getirılmıştir. Bugün Tonguç adı Koy Enstıtülenyle bırlıkte anılmaktadır. Bilinecegl glbı, bu kurumlar çağının ve dönemlnln en ilerl, en saglıklı yöntemlenyle ögretim yaparak, btnlerce öğretmen yeUstirrmştir. Bu binlerce bğretmen, gıttıkleri köylerde bllimin ışığını yakınıslar, mllyonlarca halkı kara cahillikten aydınlığa ç.'k*rmışlar, «Kbyün canlandırılmasında» kafaJarıyla olduğu kadar et ve kemlkleriyîe de. yanı t.ziksel bır enerjl harcayarak da savaşımlarmı vermışlerdır. Tonguç, 3 agustos 1935 'te îlkoğretun Gene) Müdürlüğüne atandığı aaman, Türkıye'de okuma yazma oranı ° « 15'tir. Tek parti lçındeki sağ kanada men/ K Kitap... Kitap... Kitap... sup Reşat Şemsettin Slrer'in Bakanlığa getirilmesl yüzünden istifa ettiğı 215J946 tanhinde ise, bu oran ıkı katına ulaşmıştır, Işte. kisılığı ve başanlarını bzetledığımız Tonguç' un, olümünden 16 yıl sonra, Mektuplarla Kby EnstitÜBU Vdlan acilı kıtabıyla gorev japtığı 19351946 dönemı günümüze geürilmektedır Bu mektuplan Tonguç, sayılan 21'i bulan Kby Eastıtülennın müdürlerıne, oğretmenlenne, öğrencılerıne vb. yazmıstır. Eaşarüarı kutlamış, içinde bulunulan sorunlar için çozüm yollan oğütlemıştır Mektuplar tıpkı bir aıle reısinln gurbettekı çocuklarını her yönden valnız bırai'.mamak duvgusuyla, başanh olmalan ıçın ne gerekliyse yapma çabasıyle vanı bır <baba> üslubuyla sıcaklığıyla yazılmıştır. Hatta bugun bıle pek çok köy enstıtulu öğretmen Tonguç tan soz ederken Baba demeyı unutmaz. Basaran'm bir sıirı bu adı taşımaktadır. Duyduğumuz kadarıjla Fakır Baykurt, Tonguç Baba adlı bır roman jazmaktadir. Vs. Tonguç, bir eğıtımcıdir. Bir edebıyatçı değıldır. Bu yüzden mektuplannın edebiyat turu oiarak estetık vapısı tartışılabıhr. Ama onun, ınsancı, halkçı yanı, egıtimcilığı, başarıları tartışılamaz. Dün, paşanın verdığı vanıtı günümUzde dolaylı yollarla blrçok yöneticı, da\ ramşlanyla, uygulamalarıyla yıneleme^te, yoksul hali: çocuklanna öğretim kurumlannı kapatmaktadır. Bu yüzdendlr kı gerçeklıkten, billmsellikten yoksun çeşitlı suçlamalarla Kby Ensütüleri kapatümıştır. Zaman zaman güncellik kazanan bu konunun içerdığl bır takım gerçekleri öğrenmek içln, çoğu, henüz gün ışığına çıkarılan bu mektuplan okumak gerekmektedır Okundukça da Tonguç Baba aduun boşuna verılmediği daha ıyı anlaşılacak, köylüyü, enstıtülerı istismar edenlerin kimler olduğu daiıa iyı bilınecektır. VE50KÜÇ Prof Cavit Orhan Tütengıl, koruşmanların açık oturum sonunda vardıklan sonuçları şojle ozetlemıstır: «Olajlar kendı aralannda bütünleşmektedır Olajlann kokenınde ıkUsadi nedenler vardır Oğre tım kurumlannda polıükleşme ve radikalleşme jalnız Türkıje'ye özgu bir olgu olmayıp e<.rensel bır olgudur. Ümversıtelenn Turkıje'dekı olaylann odak noktası olması, üniv ersitelenn vetersızligınden ılen gelmektedır. Oğrencüeruı yonetıme katılmaU nna oğretun uj'elen ıle aralannda bır dıyalog kuruımastna, uyum sağlanmasıns DGS\'dekı uygulamaya tanıklık etmektedir. Ayrıca asıstanlarm yonetıme katılması onenlennın gundeme gelırılmesı ve ışlerhk kazanması gerekmektedır Türkıye'de hukuk devletının mteüklennı yıtırdıği gozlenmektsdıı Olup bıtenlenn sorumlusu MC îıctıdandır Avrıca 1961 Anajasasının emrettıgı hukuk devletı henuz kurulmamışür. Burjuvazimn programı, yüksek oâretım kurumlannı Anadolu'ya yayınak, radıkalleşmeyı, sola açılmayı onlemek içrn "öğrencı kesırrını kampuslara hapsetmektır Ögretim ışıevlerının ksndı içinde demokratıkleştirilmesı onemliaır. Demokratik unıversıte ancak ılencı güçlenn çabalan ıle kurulabüır Cinajetlenn sorumlusu biraz da yukiek ögretim kurumlan yonetıcılendir. Önemlı olan olay çıktıktan sonra okulun kapatılması değüdır Olaj çıkması beklenmeden, ornağin Istanbul'dakı tüm öğjetım kurumlannm yetkılılerl oır araya gelerek ortak bır tutum ızlemek ıçın karar almalıaır Sadece suçlamak çıkar yol degıldır, Yabalarm gereklen yerine getınlerek bır takım mekamzmalar işletılmelı, böylece yasalara göre görevlermi yapmıyan polis, emnıyet görevlüen ıavcılann karşısma çıkanlmalıdır» Hikmet ALTINKAYNAK \