Katalog

Dfoî 17 KA51M 1975 Stalingrad "Son Kursuna Kadar,, Y a z a a : SCHRÖTER Toprak reformu nasıl engellendi? ( 1945 1971 ) • Toprak reformuna lnanmayan 4 p«rümn olujturdugu Cephe Hü icümeti, baştan ben kademe ka deme jozlaştırdülan sozcs reformunu bugün tamamen durdurmuştıır Uygulama bolgesı olan ürfada tum çalışmalar dur mu?, agalann bajram gunü ola rak nıtslenen 1 hı, topraklann üçte ılosl kamu iaştınlmadan geldi 1 kaaım 3976 tarıru yasaja gore kamulaştırma ı^lemlennin bıteceğı tarihtl Ka mulaştırma konusu olan toprak lar uzerindeki «satılamaz, de; redılemez, temlik edılemez» hu Jtumlerl 1 kasını 1976 gunü sona erdı Bu tanhe kadar toprailan kamulaçtınlmayan ağalar, toprak lanru ıstediklerı gibı satmak dev retmek ve temJik etmek haklarına yeniden ka\u?tular. ECtYİT OONEMINDE ILK ÎOPRAK DA6ITIMINDAH 2500 ÎOPRAKSIZ 20 TANE KOOPERATİF KURULMASI ÖNGOftÖLDO. • TOPRAK REFORMU ESKI MÖSTEJARI SAIM KENDİR <m TARAFSIZIZ. TOPRAK SAHİBI OUHLARLA 0(6£RLERİ ARASINOA DENGE KURMAK OURUMUNOAYIZ» BlrMTTEV BEKLETtÇ.» Necdet TUNA Ç« f I r e n : N DtZDAKOĞLU 44 Stahngrsd lçta fftnderflen 380 post» pakettnin Shiov'd* n*den yakıldıjıra soracai olursanız, taarıw gunu Dresden'den gelmiş olan posta şefmın becenksızlıgıdır dıyebilıra Rus tank lannm buradan on küotnetre uzakta bulur>d'jgunu haber alan bu adam, Nıshm Sırskaja dogrultusunda akın ekın gıden motorlu araçlara bırer torba atıp gondermen bile atal «dememfstı Üçyüz seksen torba çoktu, alevler bunlan yakıp fcül edınee ye kadar Ruslar orava gelmıs bulunuyordu Sovyet bırlikleri ocak ayı başlanndan bert «Juna rundı slgarası ıçmeve basla mışlardı. Jassınovotaja'da 32 vagon lçınde «ürbuçuk mılyon paf^et sigar» bekletıhvordu Sonra da vagon eîreksımm oldu, bu kez sigaralar çadılara yerleştınlerek saklandı Oca< avı sonun da ordu sahra postası seflığıne jelen blr emırle bunlar hastanelere dağıtıldılar. ne çare kı artık fcullanılmaz durumdavdıla" Ku«&tmadakjlenn blr çoğu «în*snın gökte bır babası olacağma, Luftwaffe^ e yardım edeeek guzel bir hava olsıtn daha ivı * dıtorlardı Gerçekten de Luftwaffe'ye Ivi hav» vardımcı olmuîtu Bu nedenle kaz kııartması, tütsülennvş chsblıs ı!e marte'l bazılarının ^ofralannaa gorünür oîmuytu Bır lusmı da bezelvs çorbası, at etınden gula?, kar suvunda lavnatılmış havuç ya da eıtere her gün dağıtılan peksimetten yiyorlardı Üçüncti kısım Ise bacaklannın arasına açtıklan çaraaşır çtntalanmn üstünd» tuzsuz ve kaba sıyılmış at etı yıvorlardı. Bırçoklan Noel yortu sunu, ağızlannda bır acılık, ıçlen buruk duvgulaı, dertlerle dolu Künlük ekmeklerlnın yu/ graıra mdmlmesinden duvdukları kor»cu \e Führsr'« besledıkleri giıvensaUk. içınde geçirdıîer Büyuk Almanya radyosunun Noel tçöı ^ptıgı çevı» y»vınlanrda konuşan Reıch propafrand» bajcanlıfımn sozcülertee baslan pılıiior. baaian da kslkıp glfierek tepkısmı gosteriyordu \oel gecesı 26 arkadaşlan ölmuştü Onl*n adlanvla tanıtnak koiayrtı, bu nedenler durduidan kar çukurları b»şında denn bır «ürsmtı feçınvorlartü Bjndan dört hafta sonra onbin!erce«l aana adı sanı bılmmez bu çuKurlarita tatdılar. Woroponowo dakı tahtı bır evdt 711nci pirad» tümerunden orb'r kışı bu geccjı kutluj'orlardı. örce «Dingın gece, kutsal gece » şarkjsjrı sörledüer. Bu gtizel grmı$lı Sonra aJcordeonun eşliğınde «'lutlu olan sen'», şarkısıra tojlemere basladılar. tlk mısraı herlıes ezbere billyordu, iklnci mısreı ıs« sadeoe üç Jsısı söyledı, üçüncıi ra srada hıç kımse yokm, yalmz atordeon çalıyordu Bu sırada berrak bır seç vumuşak tonuyla bırdenbıre aıaja gıren baş'a bırlsı ?arkiEin son mu getıraı. «(Sevınçle mutluluk ie rrarhanıet getiren sen Noel raîctl Şereflerın Kralı seni dmlemek ıstıyorua «evin se in Hırıs<'i\an]!k » Ba ses tuisak kampmdan gelrvordu soy!«ren d« Wr Rustu Bundan blr vıl sonra Mısır'dakı bır Alman savaş ^tsakJan Kampîrın zencı robetcıcı de «Gdklenn üstundesın. ben de oraya jehyorum » çarkısua soyîeyecekM Balunnıaz benzerhkte bır ras*Iantıydı bu. Kutsa! akşarnın gecesmde üç adam Gumark'tald küçük orrajıdan hayatlan pahasına bir çaıa agacı getirdıler Gümuşsü j"ldızîar kesere^ karartma kagıtlanjle süslediler Kutsal geceda 137 tepesınae is.klEnd.nan ou agac çok uzaklardan gorulüyo'au Fakat bır saat sonra bomba atar afeşıyle onu da dMirdıler Yıne Kutsal Gece de flen surulmüs bir bomoa afcar takımınm bulunduju mevzıda, tum=n papazmın getırdîgı pıkapta Dresd°n kıhse aorosunun bır Noel plagı çalıyordu Yerae saydam fanat ışıksız b'r le.fca üzerınde Noel'ın tarihmı anlatan bır resım "ardi Dua sırasınaa kuyatma çenıoen yanlmıştı Gece yansından sonra da bır başçavus «ynlırkpn papazı sıper yolundcn b,raz gerije çekmıştı Vedalaşnıalan sırasında aralannda şu Kisa konuşma geçtı «Papsz efendi ben galıbe kılısenın mutlu saatlennden uzak kalmi'im» Ses yok. «Bj nedenle de bı zım burada ogrenmemiz gereken ılk şey kılıse icu Belki de bu rada oğrermeTnz gereken ıli şey gıbı yurdun da ne demei oldugunu oğrenm2 » X Vuzbmlerce tnsan, onun nasıl yapıldığın! nasıl çtaldıgınl bümedıjı haîde Sta'iPgrad Madonrasmı 'Meryem Ana) tanıyord ı Bu resım, Stalingrad yöresındekı toprak Kovuklarda her grun ugradıklan tehlike ve yaklaşaa olüme ragmen kutsal gece içın hazırıaıuyordu Dr Kurt Reuberm sıhhıye bunkeri bir ortü ıle ıkıye aynlmı*tı Bunun dar bolümünde doutor, yaralanan ve oîen arkadas'an ıçın su'sal gece amsı olarak bır resım yapıyordu. Çunku o goz'ere seslennıerm sosden daha anlamlı olduğunu büıyoraa Sessız bır ba'ışla bj resım gızli bır ışıkla aydınlannrş \e gen's ortusune sarınniı? bır anne iıe çocugunu arkadaşlarının rı ruaıına sokuvordu Kur' R«":ber arsac'aşlan'la burada ge^ırd'gi an anılanu son rrektuounda şu sozlerle aıle ge*"iiordu Bayran haı ası, düsunce savaş o'aylan, sabır « beklemekle bJj Jk b' r kabulle.ıiş \e güven ıç'nde son» eronşti Günîenn savaş gurt tuJe1 ^e bir SL^TU tıbb ça'îjmalarla ne çabu/i geçt;gjun fa^ na bı'e varamadık Ne şekılde b.r resım yapacafum uzun süre disjnrauş, soauç olara'î b'Jnun Meryem Ana ya da çocıgu • e b*r anne olmaama karar vennıjtim Benlm baîçık mağara b a'ole aurumuna getır.ldı. Buradakl küçuk boş'uk resiTi vapma'ia e^enş!5 o^ad'ğından bir talVa saııdık ra da bır tabue üz°raıe çıkarak re"Tne vokardan bakmak zorunda^dıcı Deramlı çap.na ar ve yere duşme'er sontmda kalemin balpğa gömu up <ai bolduğu da oluj ordu Buyük Madoımayı çızmek ıçjı d^2 bi a.'lık da yo'<tu. Sadece kendı elımızden ç'kma, Ç«Tresı yontalarak düzlemnış eğri bır masa ile kâğıt yertne b:r Rus aantası kuUanıyordum. Ar.ca.. Madonnayı nasıl tasarladıgım1 bunun ıç^i de ne yolda çal'ştığunı belirtmek Istenm. Besunde, çocirî'a anresı, baçlan b'rbırme eğümış v« blr brtuy* sanİTiış oîaraK goruneceklerdj. Anne ile çocuğun bırbirlenne sanlmış clmaîan guvenMğı tem«"l ed.ycdu Bu si'ada ak^ma Johanae'nın 5U sozlen ge'dl (Licht, Leben. Liebe) Işık; yaıja sevgı Euna daha ne eklıyeb<lirdım''. Bu tiç soacügu yer y arLie ile çocugun sonsuz guirenlenîiden olu?muş kabul edyoım Noel'ln anısırj yaea^n btmkerimmn çok kullanılmiS ka'asun kapısını açan arkadaşlar, duvardakı lâmbanın ı?ıgı altıada duan resnr gordu'c'erl va'ut ka'rşısınaa nayran hayran durara*c anlamını çozmeye çalıçtılar. Hepsj de resnr.n etîasmae kal&rak L ciıt, Le'oen, Liebe sbzlennı mınldandılar. Ak şam oldugu zaman, ben yıne has*alanml* sıhîıivecilertrn ara sında, başka b.r Noel çoleni daha eeçınyordusı. Komu'an has talara kendısırun son şampanya ş'şesıni armafın et*ı Maşrapa u»an ka:dıra?k yaşaaıgımi2 g'arJer 'ç<i i<ryordj „ (DEV*MI%4R) tK AjAMALI TOZLAJIIIMA MAM Toprax reformj üzertad* 3 eşamalı bır yoılaşürma ve engellene planı uygulanmışür. Ili yorlaştınna çalıçmalan 1971 yılında 53 No lu Geçıcı Komisyon da gerçekleşmlştlr. Çoğunluju toprak reformuna inanmayan par tilerden oluşan bu komısyon çalı^maîanna ilışkın orneklen Mee lıs tutanaklarından ızledık. Toprak ağalanndan \ana olan partilerln temsilcılen üu Komisyonda, Toprak Eefonnu öntedbirler Kanun Tasansını ılk budaıuaya tâbl tutmuşlar, agalann arauları nı yerine gebrmışlerdır. Yozlaştırma çal^şmalanraa I» kincı açarr.ası MeolislerdeKi görüşmelerde karşımıza çiıyor 55 No lu Geçici Komisyonuıı ça lışmalan sırasında her nasılsa gozden kaçmış olan ban hukrim ler de Meclıstekı gorüşmelerde tasarı metninaen çıkarümıştjr AJalardan yana olan partüer ^e ozellıkle toprak sahibı milletvekıllennın büyuk çabalanyia tasannın kolu kanadı ıyıce kınlmışür. Mart 1974'de çalı^malara bajlayan Ecerıt Hukümetı donemınde kolu kanadı kınlan tra sozd» reform, topraisız kovlüler lehındeu bazı hukumlerı jonünde ujgalanmaya başlandl. Hızlı bır şekılde altyapı çalıymalanna gınşıldı Aynı anda kamulaştırma çalıjmalan sıirdürüldıi 1975 m nisan ayı sonunda kamulaşun lan aras mıktan 205 bm donıime yukselai 1 hazıran 1975 tanba toprak dağıtımının oaşlangıç gürîü olarak bellrlend. Bu dağı+ııadan 230O ar top'aMı ve topraksız köylü aı'eslnin jarar larrnası planlandı 19"5 yılının «onuna kadar Vıranssh r'de 5389 Te Akçakale'de de 6396 topraksız aıîenin toprafa kavuşturulma sı çalışma'an tamamlandı 30 tane de toprak reformu koopera tafının kurulnıası orforuldü. Kıbns Banş HarekâU ve çesıtlı ekonomık sorunlarla muca dele eden Ecevıt Hükumetl, tum engellere rağmen toprak be.cleyen koyluye donük çalışmalan ru b'Jytlk bır hızla deram eftıdı MC'nin sembolik olarak toprak dağıttığı 202 aile dfşinda''^ Urla'da 30 bin aile daha toprak bekliyor ağa topraklan bellrleoırken, btr jandan da 700 bin donümü bulan hazıneys ait araalenn agaların ellennden alımp haame adı na tescıl ettırilmesi surüjordu Kamulaştınlması gereken aga topraklannın mıktarı 2 mllyon 3C0 bin donürn olarak »aptan nuştı Bu çaiışmaîara 2 subat 1975 gttntJ baçlandı Toprak ve Tanm Reformu Mıi» teşarlıgının bu çalışmalan delam ederken toprak agalan da boş duraıadılar. Reform ı^gula ma bdlgesı olan ürfa'da Toprak ve Tanm Reformu Musteşarlıgı iıB toorai: agalan karsı karşıya geldıler. 14 mart 1975 gunü Müstesar Ealnı Kendlr ile toprak aga İ3tı bir toplantı yaptılar Bu toplantıdaki konuşmalann ılgınç bazı bolümlerin1, Taîçın Dogaa 15 mayıs 1976 tarihlı Cum hunyett« şovle anlatmak*adır tSaıaı Kendır Reform uygu laiıası çor. vonlü bj: uvgula*na dır. Bır yerde toprak mulkıveu uzenrde bır operasjondur Escı mülkıvet duzecının deglsmesınl amaclar ve bu jonıi ıîe de rahatlıkla kabt:verj''mes' esldukça zordur. Bu bunu aslayısla kar sılıyoruz. ( . . ) Urfa toprak sahıplenran şımdl tek arzusu kanun ve ılgıll yonetmellklerin âdü, gaye ve maksatlanna uygun oJarak uygulannıasıdır. Hakikaten kanunda anlaşılması mtişkül maddeler mevcuttur. Bundan do layı uygulamada aksaklıklann ardı arkası kesılmeyecekür Blzlm en tabn aakîomız olan bu ıstek ve taleplerimizm elde edıl mesl »çin elbette kanunı bütun imkânlan deneyeceğız. Saim Kendır Bu bır inat meselesi detüdır. Elde bır kanun var Bu kanun uygulanacak Bız bu kanunu uygulamakla gorevliyız. Tarafsızız. Taraf Tarsa, bugün toprak sahibı olanlarla, yann toprak sabib» olacaklardır Bız Dunlar arasındaki dengen, bu kanun çerçevesl içınde kurmak durumundayız » Sa'm Kendır"ın dıdmıp de kuramadogı bu dengenin karşısın da aynı tanhlerde Ankara'da bı r karçı denge Inırma çalışma lan hızlandınlmıştı. Sanayıcüer 1 KA5IM 1976 TARİHİNDE, YASADA ÖNGÖRÜLDÛĞO GIBI URfA'DA TOPRAK KAMUIA$TIRMA SURESİ SONA ERDI VE DAĞITIIMASJ GEREKEN TOPRAJCUR/N ÜÇÎt İKİSİ YİNE AGALARIN RLERİNOE KAIDI. TOPRAK REFORMU YASASİ ÜZERİNDE ÜÇ AJAMAU BİR YOZLAJTIRMA PLANI UYGULANDl. KOMİSYONDA «GOZDEN KAÇAN. MADDELER MECLİS'TE TASARIDAN ÇIKARILDI VE MC'NıN KURULMAİIYIA YÖNETMELIKUR DE DEGİJTIRILDİ. ve toprak agalan Cephe Hüicü mettain blr an once kurulması ıçın ellertnden geleni eslrgemi yorlardı. Bu lş ıçin milletvekilj pazarlan lcurulmuştu CHP Or fa Milletvekilı Necatı Alssoy, Millet Meclısı kürsusünden toprak reformunım bır an once ger çekleşmemesı ıçın gündemdı?ı ko nuşmalar yapıyor, Cephe Hülril meünin guvenoyu almasına kav kıda bulunmak Için, gthren oy lam&sının vapüdığı grun partisınden ıstifa ediyordu Bu ıs*ifanın fıyatı uzennde çok yaa lar yazıldı o günlerde. Dığer blr toprak agası olan Mustefa Kıüç da bu ağalar cephesı içın partısinden aynlarak (Demokratöt Parü) Adalet Par tısine geçırordu. 1975 nisan ayında yenl transferlerle destekll Demirel Hukümetı güvenoyu aldı. Güvenoyu alan Deaıirel Hükumetlnın itk i5i toprak ağaianna rahat bır nefes aldınrak olau Bu amaç1a. Toprak ve Tanm Reforma Musteşan Saım Kendîr gorevden alınarak, Crfa'da üç aydır hızia sürdürülen kamuİAftırma çaUşmalan durduruldu. YONETMEUKLER DE6İJTI TopraJt reformunun yoziaştırıl masında üçüncu aşama, jönetmeliklerde, kamulaştımıa çalışmalannda ^e toprak dağıüımnda karşımıza çıkmaktadır Yonetmeukler toprak ağalanndan yana olarak tumuyle degıştirli mlştlr. Kamulaştrrma çalışmalan da tamamen durdurulnıuş ve toprak dağıtırü! bihnmeyen bır tarihe kalmıştır. Toprak reformuna tnanmayan 4 partinin kurdugu Cephe Hükümetmın vozlaşttnKa çaJısmalanrun aşamalannı şoyleca sıralamak mumkundür: Birinci afama: 12 Mart Muhtırası ıle lktıdardan uzakla^tınlan, «Idmın topragını aüp kırae venvorsunua. Blz tapuyu deldirmeyeceğîz» dıyen Demirel, Toprak Reformu öntedbirîer Ka nun Tasansını gorüşen Komısyonda Partlsınm çoğunluğtma dayanarak, Ontedbirler Kanun T*i.. JIB kolamıfcansdımtarmiftır. 1971 yılında Toprak Reformu ontedbirler Kanun Tasansını goruşen 55 Nolu Geçici Komıs>on 27 kısiden oluşmuştur A? 17, CHP 9 \e CGP de 1 uyeye sahıpüler Komısj'onda. Bu Komısyonda On»«dbirler Kanun Tasansım Adalet P*rtısı adına yozlaştırma gorevini şu rmiletveklllen jertne getırwler Komısjon BaşKanı tsmaıl w»». kı Teidnel (AP Istanbul Mv). Sotcu Sabahattln Savcı (AP Dijaroakır Mv), Rafst Eker (AP \ntaija Mv>, Kasım Onadım (AP Bursa Mv), Mesut Hulki önür (AP Çanakkale M\). Abdurrah man GÜler (AP Çorum Mv), All Csıu (AP Denızli Mv), Erdem Ocak (AP Gaziantep Mv), Mehnıet Emın Turgutalp (AP Giresun Mv), Vusuf Cysal ( KP Isparta Mv), Şükru Akkan ( \T İzm'r Mr) Kubılav Imer (şım dı bagımsız (AP Konya \l\), YaWr Bır (AP Sakarya M%), Nun Bayar (AP Sakarya Mv), Bahn Karakeçill ( \ P ürfa Mv). Turgut Sizamoğlu (AP Yozgat Mv;, Ali Nakl üner (AP Izmır Mv) Ada'et PartiU bu üyelerin yorleştırma çabalarını Cumhunyet Haljc PartiU Ata Topaloğlu, Fazıl Güleç, ömer Buyruıtçu, Şe. ket Aabuzoğlu, Turhan özgüner, Hüseyın Dolun, Mehmet YUce ler, Irfan Baran ve Ahmet Şerer engellemej e çalışmışlar, fakat çabalan bır sonuç vermemı?tlr Çünku Komisyonda çogunlui Adalet Partisındedır Yozlaçtırmarun bırincl ajam« sı lçt« öu 55 Nolu Komisyonda gerçekleçtinlmiştir tkincl a^ams: Bu asaroada da bJTnci aşamada oldugu gioı, De mirel ve Adalet PartısJ Hükumet deglldlr. Davul, Enm Hükii metJiın boynunda, tokmak Dsmırel in ellndedır. Meclislerde kanun onun, istediğı şekilde kanun laçacaktJr KomısjondaJu budaıralar yeterlı gorülmedığind»n Meclıslerde de budamaıara devam edilmıştır Cçfinciı >;ınu: Yıl 1975, bu aşamada Demirel lktıdardadır Demirel Hükümetinden, sulan dırdıgı ve yozlaçtırdığı Toprax ve Tanm Reformu Yasasmın u> gulanması beklenmektedir Bu aşamada Demlrel; önce Ecevit Hukiımetinin uygulamaya koydJ gu rocetmeliklen değiştmıuştir. Kamulaştırma çalışmalan durdu rulmuştur. Temmuz 1975 tanh^ ne kadar, Saım Kendir dönemın de kamulaştırılan 225 bin aga topragı dışında, hıç kamulastırma yapılmamıstır «IAYRAM GONÜ» Üçuncü yozlaştırma aşamasının amacı 1 kasun 1978 tarihine kadar vaJcit kazanmak olmustur. 1 kasım 1976 gtlnü toprak agalannm bayram yaptıklan bir gundur. O tanhten itibaren, kamulaştırmaya konu topraklar üzenndekı «satılamaz, üevredilemez, temlik edılemez» yasagj kalkmıştır. Cephe Hükümetınin sembolik olarak toprak dagıttıgı 202 topraksız aılenin dışmda, Urfa'da torrrak bekleyen daha 29 839 aile bulunmaktadır Ovsa bu bolgede kaımılaştmlması gereren 2 m'l yon 300 bin donüm daha aga toprafı vardır CEPHE HOKOMHİ KURUIUYOR Urfa, toprak ve taniB reformu bolgesı olarak ılân edıldikten son ra bT ta'^ıîtan kamulaştınlacak « ITTI BULMACA 1 234 TVKARIDAN AŞAĞITA; , TiFFANY . zf/vız cok: it BÜSB I Is.<amb1l kâğıtlanyla oynanan bir oyun i Tersı bır sı j fat ekı Ezilerek yapılan bır' yıyeceıi türü 3 Bır »ım B*r emır 4 Olmus bir oiay B r hav\an 5 Bır kimseye gore ço rjgua çocugu 6 Yoksullara yıyecek dafı'mak üzere kurulmuş hayır evı 7 Dogu ülenmızde takacaî olarak kullanılan hay« ı pısligı Buyük çmgırak 8 Oğüuılmuş susam Kalsıvum c anaaı sımgesı 9 Bır er&ek ismı Tersi gezlntl yerl. DÜNKU BLXM\CANIN ÇÖZÜMU: DiSi BOND SOLDAN SAĞA: 1 Doğal mdratîı demir oksiSOLDAN S%ĞA: dı 2 Tez canlı, ıçi tez Bir ısim 3 Muslumanlarca kutsaî 1 Yepelek 2 Otorit* S ay 4 Sop Bır ism 5 Boş, Uı Mak 4 Sırtakl 5 Uluİçınde kunse bulunmayan 6 fe Na 6 Zina 7 Lt DuBır soru Tersı yemek yeme ge baa 8 urbE \den 9 Ker Atina reksınımi duvmayan 7 Bır met Bi veya sözil aynıyla tekrar edeAS4GITA: bılecek şekilde akılda tutma 8 1 Yolsjzluk 2 Etl Litre tslimle çalışan agırlık kaldırm» S Porsun Br 4 Er tfamafcnesıni şleten k mae, » L de 5 Libre 6 E* Ebs» 7 aakdoguda bır ba$k»nt Tersı Keman A<Ji R Aıca Ren 9 Maiu Dana. dem.