Katalog

îngiltere'de ekonomik bunalıma çözüm bulunamıyor Kenan MORTAN on günlerde • Batmavan Guneş împaratorlu ğu.ndan gelen sesler bu ulkede bazı şeylerın artık bstış haimde oldugunu ortaya çıkanyor. Ancak bu sotun her yerde ve olayda oldugu gıbı çok yönlü sunulmaya çalışılmakta ve boylece olayın ozü çogu kez gozlerden uzaklaştınlmaya çalısümaktadır Bu nedenle Ingıltere'dekı bunalımla ılgılı olarak aşağıda yer alan alıntılar «Ingılız tfpi buhran»ın ulke ıçı ve dışında nasıl (arlclı ele alındıgının en ıyı Kanıtı olujor « Bır Ulke, gehrının % 6O'ı sosyal hızmetlere, «« 4O'ı da sanayıye, yatınma aynlırsa batar. (Nobel îktısat odulunun sahıbı Frıedman)» « Buyuk tngıltere'nın kurtuluşu ıçın bır ulusal koalısvon gereklıdır (Eski îngıhz Muhafazakar Başbakanı Macmıllan)» « Ekonomık buhrandan çısmak ıçm sendlkalar ışveren ve devlet arasında bır «Sosyal MuJcavele» imzalanmalıdır. (îngılız Mahye Bakanı Healey'ın sozlerı). « Büyuk ışletmeler en seri voldan devletlestırümelıdır (tngılız îsçi Partisı sol kanadının 28 ekım tarıhll açıklaması)» Satırbaşlarından hemen anlaşılan, îngıltere'dekı savaşın bir sterlın sorunu olmaktan ote, eski talan kaynaklan yokolan ekonominin ardında sosyal sınıflar arası bır paylaşım savaşı olduğunu göstenyor. Almanya Mektubu GEÇEH HARA AMKARA VE İSTANBUL'DA ÇEŞıTLı GORÜŞMELER YAPAN 3 9 KıJıLıK BATI ALMAN GRUBUNDA ıKı ISVIÇRE FıRMASININ TEMSıLCıLERı DE BULUNMAKTAYDI. BATI ALMAN FıfiMAİU DıYE ADLANDIRIlAft KURULUPRDAN BAZILARI AMERıKAN, INGıLıZ VEYA HOLLAHOA TROSTLER'NıN ETKıNLıK ALANLARI ıÇıNDE BULUNUYOR HOLLANDA YA DA INGılıZ KOKENlı GıBı GORUNEN BıRTAKIM FıRMAURLA ABD FıRMALARI ARASINDA DOLAYLI YA DA DOLAYSIZ BAGLANTIUR VAR Yağmur ATSIZ S NOBEl EKONOM! ODÛIÜ SAHİ6İ FRİEDMAN'A GORE IKGılîERE, «GELıRıNıN % 60'INI SOSYAL HıZMETLERE, \ 40'IHI DA SANAYIYE, YATIRIMLARA AYIRİRSA BATAR.» STERLtNİN SON İKİ AYL1K GÜNCESI... 9 ETLÜL: îngılız Merkez Bankası sterlını desteldemeyi bıraktı 10 EYLÜL: îngıltere'de kredi faız haddi yiizde 13'e yukseltıldı 22 L\LIL Sterlın ıçın fedakarhk sozune karşılık gemlciler greve gittıler 29 E\LIL: IngUız Malıye Bakanlığı destekleme kredısi ıçm Uluslararası Para Fonu'na basvurdu 7 EKÎM: Banka faız hadlerı enflasyonıst gelışunlerı bnlemek ıçın venıden yüzde 13'tsn yuzde 15'e yukseltıldi 8 EKtM: Ipotek oranı ynzde 12'ye yukseltıldi 14 EKIM Evlul ayı dış tıcaret açıgı 365 mılyon sterlta olsrak «aptandı 15 EKİM. Bankaların sterlındekt duşuşü durdurmak içın gmşımde bulunmaları kararlaştınldı 18 EKIM: Markın değen yuzde 2 6 arasında revalue edıldı. 25 EKtM. Sunday Tımes gaaetesı, Ulusulararası Para Fonu'nun (I\IF> ancak sterlının devaltie edılmesi halınde kredl açacağını ıddıa ettı 26 EKIM: Sterlınde IBF koşulu yalanlandı Basan W Sımon «ımkânsız ve gerçek dışı bır ıddıa» sozumı kullanırken Lond ra da sterlın 5 cent daha değer kaybederek 1 59 dolara duştu. Mahve Bakanı Healej, gazetenın ıddıasınm ıdeolojık bır amaç taşıdıgım ve bu jolla sterlının defennın daha da duştugunu bıldırdı 27 EKIM Bır Ingılız ışçı mılletvekılının «ıhracat içın sterlın 1 50 dolarlık değere duşurulmehdır» sozu uzerıne sterhn yenıden auşüş gostererek 1 58 dolara ındl 28 EKIM. BBC'nln bu konuda, ABD, Almanya ve Japonya'nın bır araya gelerek sterlının dengesinı korumaya çalışacaklan yolundaki yayınına ragmen sterlmdekı düsüs devam ediyor. 1X1 PARTISİ SOl KANADI ıSE İNGıTÎRE'NıN, IÇINDE BULUNDUĞU EKONOMıK BUNALİMDAN ANCAK, «BdYUK ISjiTMELERıN EN KISA YOLDAN OEVLETLESTıRıLMESı» ıLE KURTUUBıLECEGıNı SAVUNUYOR. SEHDiKA DEVLET i$BiRli&i Ingıltere tanhı bır bakıma ve rizelhkle 19 vÜ7 yüdan sonra sosyal uzlaşmalarla doludur. îngılız îşçı Partısi ıle Sendıkalar Bırlıg (TUC) arasın dakı organık bag ekonomjnın bahranlı (') do nemlerinde onlemlenn gıderek daha buyuk olçu de ışçi sırufı sırtına yuklenmesı sonucıınu vermıs tır Ancak madalyormn bir de başka vüzii vardır Artan ışsızlığe paralel olarak devletın ıcamu har camaları buyurnek'edır Ozeüıkle konut vardımı f ve sosyal hızmet gıbı harcamalar gıderek ar maktadır Dıger bır devışle 1973 yılında Gajri Sa C Mıili Hasılamn % 50'sı kamu harcamalarına ak maktadır Yanı deyım yerındevse buhranlı donem lennde îngılız hukumetleri bcUı de daha bu yuk sosyal patlan 'an onlemek ıçln belU onlem lerı getırmek zorunda kalmakta ve bütçe imkan lan daha buyük oranlarda sosyal harcamalara gıtmektedır Oysa bu pay 1910'da sadece «o 12 ve 1937'de % 25'tir îşte sosyal harcamalann vüksek lığmi degeTİendıren 1976 Nobel tktısat Ödulü sa hıbı Frıedman (ki bır görevı de Şılı'de faşıst re jımın ekonomik danısmanlığıdır) «Bır ulke gelınnın "i 6O'ı sosyal harcamalara, • • 40 da sana nye aynlırsa batar» demektir. STERLiNiN DUŞUŞUNU DUYMAK VE OKUMAK, ARTIK ALIŞILMIŞ VE KANIKSANMIŞ BİR HABER HALiNE GELDi rulup, değennın 150 dolara indırılmesıni ıs'eJı ğını bıldırmıştir IMF kredılerı bütun dunvada bu bıçımde şartlı venldıgınden bu ıddıada buyuk bır gerçeklık payı vardır Çünku klâsık varsaymu «o re paranın değerı düsürülunce ıhracat artacak ıthalât ise pahalüaştığından belli ölçüde dızpnl»necektır Gpnel planda amaçianan, îngıltere mn dış odeme açıgının kapanması olacaktır \ı.cak butun bu onlemlerden geçıcı b'r denge sağlanacağı açıktır. INGıtTERE'NiN YABAKCI SERMAYE rÇiN HİLİ ÇEKJCi OLMASI TÜRKALMAN KARMA EKONOMİ KOMITESİ ILK TOPLANTISINI OCAK AYI İÇINDE ANKARA'DA YAPACAK O \ \ 39 îuşıhk bır Alman ekonomı hejetlnın geçen h&fta Turkıjsae ydDtıgı enformasvon temaslanndan sonr?, dsıl çalışmalara geçmek uzere ongorulen TurkAlman Karma İKO nonu Komıtesı Oiasılıkl& ıU i'rolant.sını gecıkmelı olarak ocak ortaUnnas VnKara aa japacaKtır. Soz konusu Karm£ Komıtenın kurulmasına geçen jıl, Batı Alman Dışı^ıen Bakanı Han* Dıetrıch Genscher ın Ankara zıyaretı sırasında karar venlmış ve ılk toplantının 1976 jazmda vapılması ongorulmuştu Ancak Bonrı Dışışlerı Bakanlığı Ekonomik Işler Musteşarı Hermes m hastalıgı ne denıylp ılK toplantı, once bu yılın sonuna, sonra ds kasım ve aralık avlanndakı pek çok tatıl do layısıvla ocak ajma ertelenmıştır Geçen hafraki enformasjOn tenıasları ıçın gelen Alman heyetınde de Bonn Hukumetı temsılcılerı bulunmasına ragmen bu zıyaretın daha çok ozel nitelık taşıdığı ılen surulmek'edır Ovsa karma komıterun resmi bır nitelık taşıyucagı Bonn dakı bır Turk dıplomatı tarafından açıklanmıştır Fakat Batı Almanj a d a sanayı kesımıyle devletın ılışkılen çok ıçı cc olduğunden araya belırgm bır çızgı çekmek, olanaksız deneceK olçude zorclur B ASKERI ILİŞKILER DONMA'MIH BEDEU... 2 5 mılyon işsız, büyüyen dış tlcaret açığı va tınma ayrılan fonlann gıderek azalması, tng'lız mallannın surum olanaklannı yıtırmesı sonucu sımdı tngılız ekonomısınm sırtına kambur ustu ne kambur eklenrnektedır. Artan buhrana kaşı îşçı Partısi hukumetinın ana onlemı 1970'lerdei bu yana «ucretler, kâr, kıra ve rant artışı dondu rulması» adı venlen bir polıtıkadır Bu onlem ıle çanşan emekçı halktan daha fazla fedakarhk ta lep edılmekte \e bu yolla ekonomik buhranın on lenecegı vaadedılmektedlr. Ne var ki yıne de fıyat lann trerüenmedıği ve bütün bu orlemler sonucu ancak ısçi sırufının ücretlennın belli bır donem ıçın donduruldugu gorülrnektedir Genel hatlarıyla «Ücret ve fnatlann dondurul ması«nın şımdıye dek üç aşamadan geçtıgi anlaşılmaktadır Bu poutıkanın kronoloıık gelışımı ıse sov'e olmuştur Bınnd aşam» Kasım 1972 de antı enflasvo nist bır program yürürlüğe gırdi Bu programla ücret rant ve temettü oderunesi ve fıyatlardakı her türlü artış donduruldu. îktncı aşama Bütun önlemler bellı bır do nem içın uygulandıgından aşama olarak yansıttıJımız bu gehşımlerde 2 aşama dönemınde ücret dondurulmasınm yım sürdurtildugu, ancak fıyat artışlanndakı kontrollerlnin gevsetıldığı anlaşılmaktadır 1973 yılı ilkyazında antıenflasyonıst program çerçevesınde bır Ücret Komısyonu olusturulmustur Programın 1973 kasımına kadar surdurülmesi ongorulmüstür Bu program geregınce, ücret amşlan ". 8Tlk bir yükselme oramyla smırlanırlten, «kabul edllir» olçüde mahyet arösının fiyatlar» yansıülması kabullemlmi«Ur 3 aşama Kasım 1973t« yürürlüge gıren ou programla ücret artışlan •'. H'lık bır oranla sı mrlanmıs, ancak bunun üstünde ucret artışlan Içın «Fiyatlar genel düzeyının ekım 1973 sevıvesı nin "»6 oaha ustüne çıkmalı» denılmıştır Tuzuklerm ücretleri ınce gerekçelerle sınırlanmasma karşılık fıyat kontrollerı bazı alanlarda ya yuniusatıimış. ya da rumuyle kaldmlmıştır Ucretlerm dondurulması temmuz 1974 le sona erınce tngılız îşçı Hükumeti de sureklı olara< yapılan bır sosyal mukavele ıstedı Kabul edılen bu onen sonucu sendıkalarla bır ucret kodu yapılmış, ücret artışlarının bu koda gore yapılması kararlaştırılmıştır. Bu kararlastırmada yeni bır degışıklık oluyor ve «Ocret artışlannda esas nedet duşılk ucretH ışçılenn ve kadırüarm durumunu gelıştırmek olacagı» ıfadesı >er alıyordu Boylece bır taşla ıkı kus vuruluyor ve bır yandan ücretler dondurulurken, bır yandan sosyal yardımlar, ışçı sınıfınm fedakârlıgının arttıgı olçude vapılrjordu. Bürun bunlarm sonucu Ingılız turu buhranı önleyıci polıtıka olarak getınlen ve •jelıstırüen polıtıkaların ancak Ucret artısîannı tayınladıgı açıkça anlasJıvordu ABD'nin yeni başkan yardımcısı Mondale, Carter'den iyi hatip ÖĞRENCÎLÎK DONEMİNDE ÇİFÇÎ IŞÇt PARTISINÎN ÇEŞITLI ÇALIŞMALARINA KATILAN MONDALE KO MtTNİST tlNSURLABIN BU PARTIDEN UZAKIAST1RRMASI İÇÎN CABA GÖS TERDÎ. alter Frederıck Mondale, partısının başkan adayı seçımlenne katılmış ve altı ayhk bır çalışmadan sonra, yapı lan tahmınlere gore oyların Oo2 sını alacağı anlaşıldıgı ıçın, a daylıktan vazgeçmıştır Mondale nın çekılmesı ıle Jımmy Carter' W ın adaylık şansı da artmıştır Ancak partı kongresınden once Jımmy CarterİB yaptıkları goruş meler sayesınde Jımmy Carter Mondale vı vakından tanımak olanafı bulmuş ve onun yetenek lennı keşfetmıştır. Mondale Norveç asıllıdır Nor veç'ten goç etmı$> bir çUtçi ol»n dedesı Mundale olan soyadını \merıkanlaştırmak ıçm Mondale je çevırmıştır Başkan jardımcısı da başkan gıbı sade ve orta hal h bır aıleden gelmektedır Mon dale'nın babası bır çobandır I Î çocukluğu çıftçıler içın çok zor INCriTEAE'DE ARTAN YABAHO S M M A t t . . . Şımdl artık Sterlmin düşüşünU duymak ve okumak her gun dmlenen hava tahmın raporu <ıbı alısüraıs ve kanıksanmış bır olay halme ?elmıştur. Bız bu duşus nedenlyle çıkanlan feryat korosuna katümadan, başka bır olguya degınmek ıstıyoruz. Sterlın'ın düşüsünün nedenı genel anlamda ekonomidekı bır bozuklugun belırtısıdır. Dunım boyle olmasına ragmen Ingılt«re yabancı sermaye ıçın ılgı çekıcl bır alan olmaya devaro etmektedır. Herkes ekonomik bunalımdan sozederken, çelışık bır olgu gıbı gelen bu durum yabancı sermayenın yatınm anusunun başka bır nedende saklı oldugunu ortaya koymaktadır Herhalde bunun ılk ve »çık kanıtı. yabancı sermaye içın îngıltere'de kârlann eskısınden farksız olarak surup gıtmesı olmaktadır. Bugüne dek Ingıltere'ye gırış yapan 9 9 mılyar dolarhk yabancı sermayenın vanısıra, fiyaüann '«16 artıs gösterdifı 1974'de ulkeye 864 mılyon dolar yabancı sermaye ginsi olmuştur. Bu durum yabancı sermayenın tngıltere benzerı yuksek fiyat artışlan yasanan bir ulkede fıyat artışlarımn dogal sonucu olan spekulâtıt kârlardan olanca bır bıçınıde yararıandıgını gostermektedır Bır de Ingılız hükümetınm makıne ıthalâtı ıçın gümruk vergısinde muafıyet getıren uygulaması bu duruma eklerunce yabftncı sermaye ıçın yatınm yapılacak alanlar konusunda İngıltere başı çekmış olmaktadır Şımdı belkı butun bunlardan sonra «Kemer len sıkma», «Ucretlerm donduralması», gibı onlemlerm neden yet«rsız kaldığı sorulacakur Ger çekte sorunun ıçınde yanıtı da saklıdır. îngılız ekonomısınuı yapısal sorunlan artık yuıeysel onlemlerle gıdenlememektedır. Bu sorunu bıras açmaya çahşalım Ingıltere'de faal nufus ıçmde ücretlı çalısan nufus 0o92'ye ulasmaktadır. OranU fedakarlıga razı olamamaktadır Oysa fcapıtalızmın klâsıkleşmış «monoter» reçetelen (parasal on'.emlerle ekonomıyı buhrandan kurtanna) temelde çalışan halkın paylanndan vazgeçmesl Ustune davandınlmaktadır Bu yuzden sendıkal düz«yde mı butun uzlasımlara ragmen Batı AvruDa" da en sert grevler ve genel grev bıçımindeö hü kumet protestoları îngıltere'de gorulmektedîr. FRANSA DEVLET B\ŞKANI d'ESTAING VE EŞÎ, 13 YILDIR KENDÎLERINE HIZ MET EDEN ISPANYOL K.A RI KOCANIN, KRAL"LA RIYLA TANIŞMAK ÎSTE MELERÎNÎ OLTJMLU ICAR ŞILAMIŞLARDI. BÖYLECE ELYSEE SARAYI'NDA ÎS PANYA KRALI CARLOS ONURUNA VERÎLEN YE MEĞE d'ESTAING'LERÎN AŞÇISI VE UŞAGI DA KA TILM1Ş OLDU. ELYSEE SARAYI'NDA, O GECEKÎ ZÎYAFETTE MASA YINE PAQUITA'NIN NE FIS YEMEIîLERIYLE SÜS LENMIŞTI ANCAK GENÇ KADIN O 4KŞAM D\\rET LtLERDEN BIRIYDÎ YALNIZCA... bır doneme rastlamıştu Monda le babasının ekonomiA sıstemı kotüleyen telkııılerı ıle yetı»miş tır Yoksul ve kımsesızlere yar dım etme duvgı lannı bu donem de gelıştıroeve başlamıştır Ancak hıçbır zamjn ılencı lıberal çızgıden de Sasmarm^nr 3u yuzden oğrenım devresmde sadece ıyı bır sporcu olmakla fcal mamış polıtıka ıle de uğraşmış tır. Mınnesota'da onernlı bır ye ri olan Çıftçı Işçı Partısmın çeşıtlı çalışmalanna katılmış ve komunıst unsurların bu partı den uzaklaştınlmasmı sağlarrış tır. Babasının blumunden sonra eğıtımını surdurebılmek ıçm çalışmak zorunda kalan Monaale bu arada kendısı ıçın çok onem ü olacak Hubert Humphrey ve Freeman'la tanışmıştır. Daha son ra Vali Freeman'ın yarunda avukatlıga baslayan Mondale 1948 yılında Humphrey'nın senator se çılmesıne yardun etmıstır. 1958 jilında da bteeman'ın tekrar valılığe seçılmesıne de yardım eden Mondale onun tarafın dan Mlnnesota Başsavcılıgına a tanmıştır CIA FBI Bu sure ıçınde Mondale kızıl derilı sanıklar lehı&e çalışması ı le dıkkatı çekmıştir. 1964 yılında Başkan Yardımcılıgma aday olan Humphrey yenne Mondaleyı bırakmıştır Mondale 1966 ve 1972 yülarında senator olarak seçümıstır. Mondale senatoda kımsesız, yoksul, ışçı ve kızıldt rılılerı savunmaya devam etmıştır. Mondale eaüenlenn duygulannı daha iyı anlamak ıçın sendı kacı Chavez'm Kalılomıya'da du zenledığı yuruyüşlenne de katılmış, kızılderıülenn ve Alas kadakı eskırnolann yanında ya şamış ve onlarm bır halt*lık orucuna da katılmıştır. Mondale gorev aldığı Church Araştırma Komısyonunda da CIA ve FBİ nın yapısında degışıklık yapılma sıru onermış ve ozellıkle zencıle nn savunucusu olarak un yap mıştır. Sıyahlarla beyazlann ay nı okulda okuması ıçın aktıf bır kampanya yurutmüştür. Jımmy Carter'ın başkanhk seçımı sırasında Mondale soylevle rı ıle de dıkkatı çekmış ve Carter'den daha ıyl bır hatıp oldu gu yolunda soylentılenn çıkma sına yol açmıştır. Hatta pek çok gazete yazan onun dernok ratların kazanmasında onemlı bır rol oynadığını da ılen sur muştür. Gece hayatına duşktın olma jan başkan yardımcısının dın lenmeK ıçın dag, gol kenan ve or manları seçtığı de bıhnmektedır Mondale'run kansmın da kocası nın çolgesmde yaşamayıp Ulusal Sanat Galensınde profesyonpl rehberhk yaptığı da belırtılmek tedır Yeni başkan yardımcısının bırı kız uç çocugu bulunmakta dır. (Dış Haberler Serrisl) d'Est*lng'lerin oda davete hanrUnıyorlar. PaqaiU r* GUcard' ın aş«jn olan efi Ramon Elyse Sarayı'nda lysee Saraymda o gece butün gözler, yemek masasının en ucunda yer alan guzel sanşın îspanyol kadınına çevnlmıştı.. Kımdl bu kadın? Slyaaal çevrelerce pek tanınnıayan, seçkın davethlenn pek hatırlayamadıklan bu yuz kıme aıttı? O gece Elysee Sarayı Ispanya Kral ve Krahçesınl agırlamak ıçm bambaşka bir aleme bürünmüştü.. Onların onuruna verılen yemekten tutun, pınl pırü aydınlatılmış salonlanna kadar her yerde ayrı bır ozen goze çarpıyordu „ E IRALA TANIJTIRIIMAK STEMŞlttDi d'Estaing'in Ispanya Kralı onuruna verdığı yemekte beklenmedik iki konuk vardı.. UIUSIARARASI PACA FONU Her seyını ıhracata ve mal satışına dayandıran batüı fcapıtalıst ekonomüer içın para onemlı bır «guç» gostergesıdır. Bunlardan yoksun îngıltere'de Sterlın gıderek dusmekte ve «katı para» olma nıt«l:ğını yıtırmektedır. Sadece 1971'den bu yana Sterlmdekj değer Kavbı eıı48'6iT Ancak batııı ülkeler kendl aralannda bellı ölçude ıç dengeyı düSündüklennden uzun bır sure Sterlın alımında DUlunarak destekleme yapmıslardır Ama Batı ATrupa guçlulennm uyguladıfcları «yılanpara» nedenıyle artık bu turden destek sınırlı kalmaitadır Şımdı ülke ıçındekı onlemlerın vetersulıgt ve de Batılı yandaşlann kesılen destegi karşısında IMF (Uluslararası Para Fonu) mudahale yaprnaya hazırlanmaktadır IMF 3 9 mılyar dolarlık bır destekleme kredısı vermeye hazır olduğunu ancak bunun ıçın Sterhn degeruun yenıden düsü Paquıto Panero, 39 yasında guzel bir îspanyol kadınıydı Ispanya'nın sade bır kasabasında dunyaya gelmiştl. Tjpkı o gece yanında bulunan 41 yaşındaki eşi Ramon gıbı Ve Paquıto tam 13 yıldır Gıscard d'Estamglenn oda htzmetçısı. ahçısıydı. Kocası Ramon ıse Başkanın özel uşağı. D'Estaıng'ler 13 pldır vanl&nnda bulunan, onlara büyılk bır sadakatle hızmet eden bu îspanyol kankocayı kıramamışlar, onlarm Krallanyla tanışmak lstemelerını çok doğal karsılamışlardı. Ve ıkl hızmetkâr o akşam ilk kez »iyah bır Lımousıne ıçınde Elysee Saraymm onUne geldıklerinde bır masal alemınde yaşadıklannı duşünüyorlardı. Kral ve Kralıçelenyle tanışacaklardı'. Fransa'nın en seçkin kışılenyl» biT arada yemek yıyeceklerdi!.. Ramon Panero yurdunda cllâcılık yaparak hayatını kazanmaktardı. Paqlta'yla evlendıklen zaman balayı seyahatı içın gelmışlerdı Fransa'ya ve bır daha da donmemışlerdi yurtlanna Fransa'da bulunan teyzeler: «Burada hızmetkârlara çok iyı pa.a venyorlar. Sız de derlı toplu kımse larsinlz. G«ri donmeyln, kalm burada. Sıze ıyı blr yerde ıs bulabılınm » demış, kandırmıstı onları. Gerçekten Panero'lar oradan oraya geçerek, sonunda Gıscard d'Estamg'lerın Authon'dakı malıkhaneîerır.e kadar geldıler. Uzun yülar boyunca onlara hızmet ettıler. Ve gunün bırınde, Gıscard d'Estamg, Fransa Cumhurbaşkanı seçılınce Panero' lar kendılenni bır anda bır başkanın hızmetkârı olarak buluşuvermışlerdı . Bu arada d'Estaıng'lerle Benovüle sokağına taşmdılar. Bır de çocukları olmuştu o sıralarda Ramon, o gunleri anlatırken aynı heyecanı yasıyordu sankı. «Başkana nasıl hıtap edecegım bılemıyordum. Ona eskısı gıbı «Monsıeur» mu demelıydım? Başka bır şekılde mı hıtap etmehydım'' Kendımı müthış huzursuz hıssedıyordum. îşi bırakmayı bile duşundum. Ancak karım benı yatıştırdı Htç bir şeyın dagışmedığıni, ona gene eskisı gıbı davranabıleceğımı hatırlattı bana. Gerçekten de oylesıne alçak gonullu insanlardır kı d'Estaıng'ler Bu onemlı zıyafett* bızı aralanna aimalan bunun en guzel orneğı degıl de nedlr'. «Kanm onu îspanyol yemeklenne alıştırmış. Şimdi bızım baharlı bıberlı tum yemeklerımıze bayıhyor. Bu yüzden zamar zamsn perhızını unuttuğu bılc oluyor » Elysee Sarayında, o gecekl zıvafette masa gene Raquıta'nın nefıs yemeklenvle suslenmışt' Ancak genç kadın o akşaTi başkanın oda hızmetçısı, asçısı değıldı Davetlılerden bırıydı yalnızca Ama, oyle sıne heyecanlıydı kı, onune konan bırbı nnden nefıs jemeklerın farkına bıle vara madı. (Dıs Haberler Servisi) Ote yendan yıne aynı dıplomatın açıklamasma gore, bu karma ekononuk komıtenm çalışmaları; la, Turk Amıan askerı ışbırlıgı ve savaş endustrısı kurulmasına üışkın çaiışmalan bırbırıne kanştırmamak gerekmektedır Turkıvenin askerı alandakı ıst«ınlerını belırtmek uzers bundan dort hafta once Batı Almanya v ? gelerek, Koblenz Ken tındekı Feaeral TedariK Daıresı vetkıhl3rıv!e te maslarda bulunan Turk askeı". h°5etırden sonra yıne olasılıkla kasım ayının ıkmcı yarısında, S07 konusu daıre mensuplanyla Alman savaş endust rısı temsılcüerınoen oluşan bır Batı Alman heyetı OJS Ankaraya gelerek temaslan gelıştırecektır Koblenz'tekı Feaeral Tedarık Daıresı, doğru dan doğruya Bonn Federal Savunma Bakanlıgına baglı olan bır kuruluştur ve sanay.cılerle ıç ve dış resmi kuruluşlar arasmciakı ılışkılerde aracılık etmek, bu daırenın gorev len arasındadır «Cumhurıjet»ın bır sorusu uzeruıe Bonn Savunma Bakanlığı sozculennden bırı, Turk Alman askerl ı^bırlığı konusunda ozetle şu açıklamayı yapmıştır. «Son derecede yoğun sureklı ve karmaşık olan bu ılışküerı ıkı alarda ıncelemek gerekır NATO alanında ve Türkıye'nın özeı istemlerı bakunından NATO çerçevesı Içındekı Alman yardımı, «dı lim» dıye anılan belırlı vıllık bolumler halınde yapüır. «8. dılım» yardım çaiışmalan ılen bır salhadadır Bız bakanlık olarak gerçı burada da blr bakıma aracılık vardımcılık ve duzenleyıcılık edı yoruz ama, Dışışierı, Malıye ve Savunma Basan lıUannın bu alandakı etKinhklerı bıraz daha bu jukçedır Turkije nın ozel ıs.temlerme gelınos bun lar «tıcan» nitelık taşırlar Yanı Turk Hukumetıy le Alman sılah ve donanım fırmaUn arasındakı bır alışverıştır bu DogaUıkla bız bu aianda da bır tur aracüık edenz ama bu alışverış oızım daha çok dı^ımızdadır » i.konomıde askeıı alanın nerede bıtıp sıvıl alanın nerede başladıgı taıtı^ması gozonune aıın masa büe, dogrudan aoğruja askerlıgı ılgılencuren temasların dışındaü di<ında, geçen halta Ankara ve Istanoulda çeşıüı goru«meler japan Batı Al man grubunu, .su katumacuk» b'r Alman grubu olarak oıtelemei )<uılıştır Ö'J kışılık gıupta ıkı Isvıçre tırmasmdan temsılcıler de buıuııması bır vana, «Batı Aiman> tırması aı>e aalandırılan kuramşlardan bazıları, Amerıkan, Ingııız veya Hollan cU troitierınden bazılannın etkuılıx alaru ıçmdedır. Zaten Hollanoa veya Bujuk Brıtanya kokenlı gıuı gorunen bııtaKinı lırmaiarU yme ABD fırınaları arasında cU dulaylı \anut doiaysız bagıan tuar varaır. Başka bırtakını buyuk Amerıkan ku luluşlarıysa lsvıçre ve laechtensteın uzerınden Av rupa>a >ayıhnak^dınar lısteliK yıne bazı dev fırmalar, başKa adlarla kendı kurdukları ve yılzcte >uz payıa urtak uidukıarı fumaiarla bıriis.e ue, sankı buniar oagımsız urmalarmış gıbı Işbırlıgı eoıp uçuncu tırnıalar kurdukiarından, UIŞKIler daha da ıçınden çikılnıaz bır hal almaktadır Ama Uk ıncelemede hemen farkedılebılen ılış kılerın sa>ı^ı a.: az aegıldır 9 «Augusl Ihyssen Huelto Ao» (Duısburg): Alm<uı heyeUne oa^k<ınlık eden Dr. Hans Uunthersonl bu dev kuıulu^un youetım kurulu uaşsarudır. Ayrıca, «Alman saııayıciier Birlıgı«nio de başkanıaır Bu aev Demır(,elık Fırmasının sernıayesı 1 mııyar 7u mılyon Turk lırasıdır. 1975 yı lı cırosu 149,8 mılyar Turk Lırasıdır. 143 bın toşı çalışıuır. Ln onemlı d'.f baglantı ve llınulerı şunlardır. Lxxon (ABD, New V.ork) Tbysstııgas (Hollanda, Rotterdam) hnell ıHolUnda, Laney) letaienut Ungıltere, Leedsj Ajrııa sermayelen la mılyonla 700 mılvon TUTK urası aiüsinda degışen çok sayıda oa*ka fırmamn aa ana ortagıdır Bazıidrmda juzae yuz paya sahıptır 9 "Schwclmer Eısennerke Muller und CU. Limıted» (Schwclni) . DemırÇelıü, nıdrolık, kımja daıları... ^erma>esi: ob mılyon TL. Clrosu: 1 mılyar blO mılyon TL. Valıştirdıjı adam sayısı. 2 200. Dış baglantı. Tüw,ler Hydraulıc Ltd (İngıltere Rodej Leeds) • •Klockner Humboklt DeuU AO» (Koln) . Dıesel moıorları, elektroruk araç ve gereçler, ozellıkle turbınler, traktorler .. Sermayesi: 2 mılyar 459 mılyon TL. Cırosu : 29 mılyar 68 mılyon TL. Çalışurdıgı adam sayısı: 32 750 Dış baglantı: lnternatıonale lndustriele Beleggıng Maatschappıj ıHollanda, Voorbuı g / Amsdam). • Sıemens AO (Munıh) : Her turlu elektronuc araç ve gereç, dzelükle bügısayarlar, agır makınalar, tıbbı araç ve gereçler. uzaktan haberleşme araç ve gereçlen Sermayesi: 9 mılyar 870 mılyon TL. Cırosu: 132 mılyar 300 müyon TL, ÇaüşUrdıgı adam savısı: 296 000 Dıs baglantı: Ona etküe>en yok, o etıtiliyor. • üornıer Ltd. (Frıederıchshafen) : Lçak ve çeşıth havacılık araç ve gereçlen, dokumacılık makınalan... Sadece Frıderıchshafen'dekı fırmanm (yanı Turkıje'ye temsücı gonderenu» ana parası. 25 mılyon TL. Genel ana para : Çapraşık .. Cirosu: i mılyar o O mılyon TL. O Dış bağlanular: The Dorr Olıver încorporation (ABD, Stanford / Connectıcutt) \an Dorp (Hollanda, Huızen) Aero Consultur (Isvıçre, Zug) • Bayer AO (Leverkusen) : Komya ve ecza urunlerı.^ An* para: Çapraşık... Ciro: 124 mılyar TL. Çalışan adam sayısı: 169 wu Sadece Federal Almanya'da 34 fırraanın *cl(W oranında ya da onemlı oranda sahıbı. Dış illntiler: Onu etkıleven yok, o etkıliyor. • Krupp (Turkıve'ye gonderdıgı temsilcı: Maschinenfabrik Buckau AO, Grevenbroıch, asıl merkez: Essen) : Ağır endustrı araç ve gereçlen, ayrıca çok çeşıtlı dallar . Genel ana para: Buvuk olasılıkla 7 mılyar TL 'nın çok uzerınde Cıro : 74 mılj ar TL Çalışan adam sayısı: 80 000 Dış ilınti: Bır aydır Iran Şahı nedenı; le ABD nın denetımı altında Butun bunların janısıra toplam olarak 5aklaşık 450 000 kışıyı aşkın ışçı ve memur çalıştıran ve yıllık cırolan yaklaşık 420 trulvar Turk Lırasımn uzerınde, BASF, AEG Telefunken, Daımler Benz, Georg Fıscher ^O veya Brown Boverı and Cie. gıbı başka dev kuruluşlar da yer almaktadır kı, bunlardan son ıkısı îsvıçre kokenlı gıbı gozukup, ABD fırmalarıvla da <onegın Borg Warnet Corooratıon, Chıcago Illınoıs> .hntılerı bulunmaktadır. Ayrıca •Deutsche Bank», cDresdner Bank. ve «Commerzbank» toplam olarak (1975 sonu hesabıyle) 1008 mılyar Turk Lırası tutannda parayı dıledıklen gıbı k'ülanma olanağına sahıpt.rler Bonn hukumeti tarafından kurulan «Tekelcılık ve Tekelleşmeyı Araştırma Komısyonu», hazırladıgı ılk analızde, bu dev bankalann, uluslararası trostlerle bırlıkte ekonomıde tehlıkelı bır gıdışe onayak olanlarla beraber bulunduklarını saptanuştır.