Katalog

CUMHURİYET 7 EKİM 1 9 7 6 YAYIN HAYATI Incelemeler: Todor Jivkov'dan BARIŞ VE lŞBlRLtĞt... SEÇMELER.j Dlraitrortaa HALK CUMHURİYETİNE DOÖRU... îgnatof'tan GEORGt DİMÎTROF..; Flscher'den LEİPZİG DURUŞMASI..Î Harrington'dan AMERIKA'DAKt SEFALET... Finney'den DÜNYA HÜKÜMETt CİA... Lockwood'dan FİDEL CASTRO KONUŞUYOR... Moakova 1969 ZtRVE KONFERANSI H. A. Şanda'dan REAYA VE KÖYLÜ... Abtdin Neslml'den MARKSCI AÇIDAN KAPİTALİZMİN ANALtZt... A. Angın'dan AMERIKAN KOMÜNİST PARTİSt BUlent Habora'dan MERHABA KOMŞU... N. Sel'den MtLLtYETÇt CEPHE... • Romanlar: Samerciev'den HtÇBtRt DÖNMEDt..; Stancu'dan TOPAL.. Polevoy'dan İNSANUK UGRUNA... Traven'den İSYAN . Blkortan ÖLÜMDEN HAYATA... DAÖLARItf TÜRKÜSÜ... Azvela'dan • , AYAKLANMA..J Karancakis'ton ALLAHIN FUKARASI... Eoth'dan UTKUNUN ÖTESI... Femandez'den SÜLETMANIN AGAÇLAR1 Guma'dan SİSLER DAGTLIRKEftl,.. France'tan BAV BKKGERET PARİSTE .'. ~ ' ' * • N l n m Hikmet'ln Eserleri: 8ON ŞİİRLERÎ... YAŞAMAK GÜZEL ŞEY BE KARDEŞİM... • Katalog isteyinlz..j HABORA KtTABEVt P. K. 6 BEYAZIT ISTANBUL GENEL DAĞITIM: GEDA 8. sayı çıktı Yıllık abone 20 lira GÜLLE BÜYÜYECEK ADI ALÎ RIZA ERTAN Şllrler 96 sayfa. 12.5 Llra DÖNEMEÇ YAYINLARI P.K. 41 Konak ÎZMİR Ankara Notları Mustafa EKMEKÇİ \ Kitaplar ÇAGDAŞ EKONOMİ KİTAPLlGlNIN BAŞ ESERLERt Kalkınma ekonomlsini, u gelişmişliğin sornnlannı, sosyalist ekonomi uygulamaiarının açık ve seçik acıklamalannı içeren, en uıman kişilerin en önemli eserleri • tSTÎHDAM, PARA VB İKTİSADt POlJTİKA EDEBİYAT Sadun Aren'in defalarca basılan ünlü eserl! EkonoEklm sayısı mlyi anlamak için vazgeBUyük kitapçılarda çilmez bir ba? eser! (30.) Yöneten: • tKTtSADt DÜŞÜNCB Nuri PAKDtL En yetkili kalemden, ekoYıUıgı otuz lira nomi düşUncesinin ortaya Adres: PJC. 60 konuju! Gülten Kazgan'Bakanlıklar ANKARA ın öneml herkesçe kabul edilmiş, ünlü esert. (50.) + KALKINMA YARIŞI VE TÜRKİYE Ülkemlzin kalkınma sorunBillnı ve Felsefa lan ile dUnyanın kalkjnDizisl ma yarışı arasındaki illş. kiyi, yetkili blr uunan, ARtSTOTELES FELSEFESt Memduh Aytür naaıl g6rüyorT (25.) Afşar Timuçin 15 Lira • SOSTALtST Roman ve Iliklye EKONOMtYE GEÇtŞ Dfoisl SORUNLARI ACI Sosyalist ekonomi alanınAndre" do Richaud da dünyaca UnlU Bettel(Varoluıjçu romarıın ilk helm'ln geçlş Borunlarını büyük örnegi) 15 Lira.. P.K. 1381, Sirkecl uygulama ve kuram düreIST. Istanbul. Ankara, ylnde ele alıp lrdeleyen taIzmir ve Taşra Dağıtı nınmış eseri. (30.) • AVRUPA MEYDAN mı: GE DA.. Amerikan ekonomlsinln tahakküm eyilimlerine Avrupa'nın tepkisi, Ortakpazarın içyüzü. Ünlü iktisatçı Ernest Mandel'in kaleminden. (15.) • İKTtDAR SEÇKtNLERÎ «Dlnle Yaııkee» ve «Markslstler» yazarı MlUs'in Amerikan kapitalist ekonomisiyle lktldar arasındaki ilişkilert çözlimleyen kitabı. (40.) • KOOPEJRATİFCtLtK Ülkemlzde kooperatif mev luatı, ilkesi, uygulaması ve sorunları, Ziya Grtkslp Mttlarlm'in yetkiU kaiemlndın. (40.) • ÇAGDAŞ KAPlTALtZMİN BUNAUMI Üç tinlü Amerikalı ilericl iktisatçı, Sweezy, Hsran ve Maxdof, çağdaş kapitalizmln çıkmazını incellyor, ele^tiriyorlar. (25.) • BEŞ KOMÜNtZM Gllles Martinet'nln bütUn dünynda yankılar uyandıran önemli kitabı! Sosyalist ekonomi uysulamajarjnın diyalektlk eleştirisi. (25.) • SOSYALÎZM lÇtN ANAHTAR Sosyallzml ve sosyalist ekonomlnln llkelerlnl öğrenmek isteyen herkesln başvuracağı kılavuz. Che. venement/Motchane tarafından hazırlanraı» el kıtabı. (25.) • SOSYALÎST 8İYASAL DÜŞÜNCE TARtHt I, II Mete Tuncay yönetiminde bır bllim adamlan kadrosunun hazırladığı ünlü sosyallzm ansiklopedisi, tinlü kıuramcılarjn ekonomik görüsleri. (lkl cllt 120.) BİLGİ YAIINEVÎ TUNALI Htl.Mt CAD. 94/2 Kavaklıdere/ANKARA Kltapçılarda mevoudu kalmayan TÜRKÇE FRANSIZCA BÜYÜK SÖZLÜK •GHANI) OtCTtONNAtBC TURC FRANÇAÎS. Hanrlayan: YALÇIN KOCABAT 828 sayla Ciltll 200 TU ödemell Îsteme adrasl: P.K. 164 Bakanlıklar Ankar» Yerd çıktı: NÜFUS BOMBASI Yazan: Dr. Paul Ehrllch DUnyanın karşüuıjtıftı bUyük tehlikeyi konu alan eser. Nurullah îhsan Tolon'un önaözU ve çevirislyle. BUtUn kltapçılarda. Genel dajhtun: BATR9 Bir însana Bakışlar RAUF MUTLUAY Değlslk okuma fırsatlarınds ilglnç kiUplarla bas basaydım. Once yayımlanmasını on yıldır bek ledlglm Aziz Nesin'ln ikincl anılar cildl vardı: Bbyle GeltrUs Bfiylo Oltmeı (Yokuşun Başı). Yanlış bir rafta sıkıştıgı için gözden kaçırarak unutur glbi clduğum, TUrk DU Kurumunun ödülünU kasandığı zaman yertnerek hatırladığım Dursun Akçam'm İlk romanı vardı: Kanlıdrrrnin Kurtlan. Tefrlka izliyemediğim için Cumhuriyet'te çıkarken degerinin farkına varmadığım, Sander Yayınevinln c«p dizisindekl boyutlarda çıktığı için kolayca yanımda taşıdığım ve çok sevmeye basladıgım Zeyyat Selimoğlu'nun «Deprem»l vardi. Gerçl hlç blrlnl bitlrmemi», tatlarına tam varmamıstım; ama gUael, dvgiılk okuma haılan lçlndeydlm. Vefalı dost Sunullah Ansoy'un lne« bir ilgiyle göndftrtMgl pakettekiler ilgi odafımı degiştiri verdi; bu arada yazlıktan kışlıga taşınmanın v«rdlğ! uyarlanma gUçlUkleri de vardı. îste Fuat Köprülü'nUn hemen bütUn Unlversite yıllarımı dolduran «Türk Edebtyatında İlk MutasarvirUr>ının UçüncU baskısı (Dlyanet Işlfri Başkanlığı Yaymları, 1976, büyUk boy 43S s. 50 L.) Eskl yanyı öftrenme günlerinde, heceleye heceleye, klm blllr kaç kM okıırnaya çalıştığım temel eser (tlk basımı 1919; 2.b.l966) Gene kaç gündür onun sayfalarında eglenlyorum. Seha L. Meray'ın hazırladıgı. «Loun'ın Blr Oncüsü Prof. Ahnıel Selâhattln Bey» (1878 1920) kitabını kanştınrken, o degerli Insanın aziz dost Haldun Taner'in babası olduftunu ögrenlr de nasıl kayıtsız kalablllrdlm. Samrım lnsanlık sınavlarının en önemlilerlnden blrl, 7aman lclnde gerekll dogrulan bulmak ve bunları vaktlnde savunabllmektlr. TUrk aydınlarıyla yaaarlarının bir çoğunun açık alınla çıkamıyacaklan dönemse Mütareke karanlığıdır. Ahmet Sel&hattln Bey'in. 1919 un umutsuzlugu içinde blle, sasmaz bir doğrulukla en haklı Ulküyü serjlleyen gazete yazıları, deıin bir saygı uyandırıyor klside. Seha L. Meray'ın aydınlık özleştirmeslyle bizn ulaşan bu gerekli eserden e«n« söz etme olanakları bulacagımı saruyorum. (TUrk Tarih Kunımu Yayınlan, 1976, büyük boy 104 s. 30 L.) Yusuf Akçura'nm «Üç Tarn Slyaset»l İse baska bir degerlendirme açısından konu oldu bana. Meydan Larousse'da 1879 diye göeterildiğl halde (1,213), doğumunun 100. yıldönümü dolayısiyle Türk Tarih Kurumunun ilk baskanının anısma adadığı bu gençllk Urünü, Prof. Enver Ziya Karal'ın önsözü ve yorumları; ilk yayın günlerinde (1904) yarattıgı tepkl ve eleştirı metinleriyle birlikte sunuluyor (AH Kemal ve Ahmet Ferit Tek'in yazıları; Türk Tarih Kurumu Yayınlan, büyük boy 56 s. 30 L.) Bildiglnlz gtbi bugün de geçerliklerini koruyan hemen bütün Ulkülerle amaçlnrın İlk koyn«şm« yeri, II. MeşruUyet günleridir. Akçura'nm o önemli döncmeç noktasından dört yıl önce, Mısır'da yaymlanan Türk gazetekacılnnndan bazılnruun gUncel giîndcıne g«tîrmwC istedtklerl Borunlarr«r vKfcrttrammfle degerlefıdirmeye çalışmakla dikkati çpkiycr. Ama bugünkü görüşlerinln ilginçliğl ve dogrulugu açuından yaklaşmıyorum konuya. Tam bu dUşlincelerdcyken, nlcn güzel komşuluk ilişkilerin den yararlandıgırn aziz TUtengirin yardımı erişti kendiUğinden. Prof. Cavlt Orhan Tütengil'ln sorumluluğunda yayımlanan «Sosyolojl Konferansları»nın 1976 baskısının müsvette ve provalarım görmek olanafmı buldurn (İktisat PakUltesi SosyoloJi Enstitüsü Yayını). Orada Profesör Ntyast Berkes'ın ilglnç blr makalesl var: «Unutuian Adam* (194203) İşte bir lkl alıntv. • Bugünlerde Ziya Gökalp'ln yUzüncU dogum yılı oldugu hatırlandıgı.. halde TUrk ulusçulugu tarihlnde onun kadar yerl olduğunu sandığım ikin cı aaamın, Yusuf Akçura'nın da bu yıl yUzUncü dogum yılı oldugunu hatırlayana rastlamadım. Pu unutkanlık acaba neden7.. Gökalp'ın en Hnemli fiklr özelliğl halkçılık görüşUdür. öyle oldugu halde, o bu ideoloji ile değll açıkça karşıt oldugu ırkçılık ideolojistat güdenlerin elinde bayrak olarak anüıyor.. Toplumsal sınıf olayına tarihsel nedenlerle yabancı olan, sınıf kavramını anlayamayan Osmanlı aydınlarına kıyasla Yusuf Akçura; 1leri, Batılı kafalı bir özellik gösterir. YUzÜncü yıldönUmü kutlanan Gökalp'ın yanında bugün onun hatırlanmayışına karşı, onu bu yazıyla hatırlatmayı bir ödev saydım.» «Üç Tam Siyasetoln özgün diltnl ne ölçUde sadeleştlrdiglnl uçıklamak gereğlnl duymamasıyla yaaarı Akçura diye değil hep Yusuf diye anmasını yadırgadığım Sayın Enver Zlya Karsl ise, yer yer su nitelemelerl kullanıyor: • BUyük düşün adamımız... TUrkçtllUk savaşına katılanlar arasında yer almış, Cumhurlyet devrlnde de bu yerlnl Korumuştur. Yaşamı dalgalı ama başarılı geçmlstlr. Slyasal çalışmalar, yazarlıgı, özellikle sfyaset ve tarih konuları üzerine dUsUnceleıi İle kültür hayatımızda canlılıftı sürecek olan bir etki yapmıstır... tklnci meşrutlyetln duyurulmasmdan sonrakl çahsmalarının hlç blrl ne Osmanlıhk, n« Islimcılıkla Ugilidlr. Ama tUmU TUrklUk ve TUrkçUlUk ÜMrtnedir...» Nlyaıi Berkes'ın parmak bastığı blr yer daha var: «... Çok daha önceden ölUmüne kadar Mustafa Kemal'in en yakınlarından blrl olan Akçura, Ofikalp'ı ellnden tutarak yent dönemln havası lçine girmesine yardım eder. Dolaylı yoldan Gökalp'ın doğmatizmlni eleştiren Mustafa Kemalci Akçura'yı bugünUn dojmacılarının anmayışını doğal karşılamak gerekir.. (ÇUnkü) sonlan Gökalp, Durkhtım'a dayanıp Marxlst sınıf kavramma karşıt olarak, meslekl temsil zümreleri solldarlzmlne kayan, Mustafa Kemal'in reddettlgl bir slyasal teori geliştirmeye çalışmıştı...» (2ül) Yahya Kemal Beyath'run «Slyasi ve Edebi Portreler»inde de (1988). Akçura İle ılgUl blr bölüm var (124127). Beyatlı, saglığında yayımlamayı düsünmedlği bu duygusal yazılannda çelisik yargılar İçinde görUnUyor; Varşova elçıligindeyken yazıp dosyasına salüadıgı bu sayfalarda (1928) yer yer «öyle dlyor: «... Su Kazanlı mütefekkirln ak mı kara mı oldugunu anlamak henUz kaabll olmadi Gökalp; Yusuf Akçura'yı dinmez blr klnle takip eder, ldealsiz ve tereddüdUn tlmsall bir adam olarak tarif ederdi... Yirmi beş seneden berl t«k blr yazısıyla bir defa hafif blr hareket olsun nesretmemiş, fakat daha şaşılacak şey, belirmlş blr fiklr olsun söylememiş olan «at... bu mamleketin biz zavallı çocuklanna Bizans baklyesl diye sıfatlar savurur...». Bir de Samet Agaoğlu'nun yargi özetlerin» bakalım; •Babamın Arkadaşları»nda (3.b.l968; sayfalar 6872; Tarih1 Slyasl Profesörümüz): «... Fiklrlerl biraz sola kaçıyordu. Fakat hlç bir zaman 18. yüzyıl sosyallzmlnin sınırım asmadı. Homantik, hlssl, daha zlyade sosyal eMtllk prenslplerinln tesiri altında blr çeşlt ütoplst sayılabilirdl. Fakat bu kadan dahl onun ikincl TUrkiye BtlyUk Millet Meclisinde mebus olarak, lş kanunları tekllf etmesl, îş Mecellesinln raportörlügtoU heyecanla yapması İçin kaflydl. Türk işçl hareketlerinln, İşçl meselelerl tarihlnin içinde onun yerl, yarın bu tarlhl tetklk edecekler tarafından elbette 'akdir ve t«spit edller '«tlr...» Konuyu sütuna sıgdırmak İçin küçük ktlçUk d«et cümlelerlyle yetınmek zorundayım. GörUyorsunuz: Herkes ayru ldslye bakıvor; ama ne degl?lk gözlerle. Sıkıyönetim Meclis'ten geçemez Ankara'da yapılan son hükUmet rektörltr toplantısından önce, Milll Güvenlik Kurulu, Universlte rektörlerine bir brifing verdi. Burada bir kurmay albay, rektörlore Millî GUvenlik Kurulu Genel Sekreterl Orgeneral Nurettin Ersin'in lıazırladıgı, yahut da onayından geçmiş bir raporu okudıı. Raporun bir yerinde şöyle deniyordu: Bugün bir soı anarslden fazla, sag anurşi toz konusudur. Bu briflngi, 16 rcktör, Basbakan SUleyman Demirel, yardımoılari, Milli Eğitim Bakanı All Nalll Erdem, Devlct Bakanı Seyfl Oztürk ile Planlama MUsteşarı Kemal Cantürk da izlediler... Bugün bir sol anarşlden fazl», sağ anarşi sözkonusudur. Fakat, SUleyman Bey, raporun o bolümUnU lyi duymamış mıydı ne, toplantıdan sonra, bırçok kez bas sorunun komilnlzmln savas olduğunu söyled). Anladığım kadarıyle, SUleyman Bey, sag ile ılgili olanları duymazdan geliyordu. Somn bakın, blr sag kargaşanın TUrkiye'yi nsrelere götUrdügünU, bu konuda ne dUsUnduğünU öğrenmek isteyin, ne karşılık alacaksınız? Devlet GUvsnllk Mahkemesinde, Hakan Yurdakuler'i vuranlardan bazıları yargılanıyorlar ya mahkeme salonuna girmek bir sorundur. Her yan, komandolarca tutulmustur. Gellp görmeli blr sag kargaşa, SUleyman Bey'in izniyle nerelere girmistir. Hakan Yurdakuler'i vuranlardan birl de yakalanmadı daha. Tâaa, 1965'lerden beri. tek gözünii kapıya kapıya geldi busünlere SUleyman Bey. Sağın kargasasını görmezden geldl, solu sağa kırdırma yöntemlsrinl uygulıya uygulıya. Bunun sölcmedtginl bile blle... Soldakl gençlpr«, «oyunlara gelmeyin» derken, işte bunu «öylemek istiyordum. Sizi kırdırmak istiyorlar, siri gösterip «işte bunlar yüzünden» demek istiyorlar. «Aman oyuna gelmeyin» diye... KötU belledller çoğu, «paslfist», «revisyonist» diyenler oldu. Dnba TÖB DER büytlk kongresinde, goşistlerin olaylar çıkarmak i&tsdiginl üğretmenlerin bu oyunlara gelmediklerlni yazdıgımda. bazı gruplar yolumu kestiler... İşte, Anksra Valisi bile. küçük sjrupların genel kongredekt bazı tutum ve davramslarına bakarak. TÖBDER'İ kapatmıya kalktı. Hakkı yoktu elbelte. Ancak, dayandığı gerokçe koskoca kongre içinde blrkaç ufacık grubun yayınladığı, bildiri, saldıgı birknç slogan... Biliyorum, mahkemeler, aklandıracaklar TÖBDER'l. Hak yertni bulacak fakat. niyc Faso koruyueularına fırsat verllsin? Bunlar bUe verilmemelidlr bilesinir... Faşo koruyuculuğu, burıca kargasa, c»phe lktidarınm omuzlarmda k^lmıstır. Blrkaç slogan, bir iki blldiriyle, böylcsjns blr sorumluluğu yüklenmek nlye? 130 bin Uyell koskoca TÖBDER, Anayasaya, yasalara aykırı bir vali kararıyle ortalıkta kalakaldı. O*rçekte, sahipsiz defcll elfc«tt« öğretmenler, bu billnçlt koskocaman kltle, TUrkiys'de en derlt tonlu kitle örgUlUdür de. Ktmsecikler onun kılına dokunamaz. Görnceksiniz... Hafta sonunda televizyonun hnli neydi öyİ6? Haberler bir kv rıştı mı, nn oldugu anlaşılmıym bir açıklamayla, hab«rlerin önemlilerini «GUne Bakıs»ta vereceğinl söyledi konufucu. GUne Bnkış'ın en Onemll haberi, Kadınhan llçcsinde Belediye Başkanlığını CHP'lilerın alısıydı. AP yenilmişti... Basbakan SUleyman Bey'in, bir geziden dönen Semilı Paşn'yı havaalanında karşılaması, kafalan iylce kar.stırdı. Semilı Paş«, her genelkurmnv başkanı glbi benim bildlgim sık sık seısılere çıkar. Yurt içinde, yurt dışında dolaşır. Sonra döner, Relir. Çok kınıse, Süleyman Bey'in kar>ılamaya gidişinin televizyonlardan haber'olarfek verilişirıe kulalc k«sıldi lyi m\f. . Slilsyman Bey. Senıih Pasa'ya abl der. Yakındırlar. • ı : Yanı, Haoı All pibi mı? Yoooo, öyle değil. Semih Paşa. SUleyman Bey'den daha yaşlıdır. Altmısmı çoktan astı. Ondan abi dlyor herhalde .. Npyse, böylesine karşılama. aıknsındar. Semih Sancar'ın demeci, olayları dıkkatlo izllyenlerl düşündUrdü dogrusu. . SUleyman Bey, sıkıyönetlm sözü edip duruyor ya, acaba bi>nunla mı ilgili? Süleyman Bey, bilmiyor mu bir sıkıybnetlmi m«clislerden Eoçlrçmiyeceğini? Doğulu millctvekillcrinin, senatörlerln, MSP'lllerln öncelikle bir sıkıyönetim düşüncesine karçı çıkacaklarmı?.. Blliyor, fakat bir yandan da lyiden iyice sıkışmts sibldir. Belediye Başkanı Vedot Dalokay'ın görevinden alınışı, TÖBDER'in kapatılıjı, bu sıkışıklıgın bir sonucıı gibı... Süleyman Bey, «sıkıyöneümle yönetim kolaydu» diyor. Kolaydır ya, onu bir de işkunce görenlere sor. Süleyman Bey'e göre, sıkivönetımle yönetim kolay oldugu gibi, lkttdar olmak a&, muhalefet olmaktan kolaydu, işin kolayına kolayına ahştınız mı, zor geliyor bazan işte böyle... Cephe, askerlerin sırtından bir süre iktidar sUrmek istiyör daha, ancak buna fırsat bulamıyacaktır. Vedat Dalokny'la hafta sonnnda cuınRrtesi günü Şerefllkoçhlsar'a glttik. Arabada Cahıt Kayra ile Alev Coşkun da vardılar. Şoförumüz Vednt Bey'di. Usumdan geçırlyordum, «göbek Vedatntan sonra, «Şoför Vedat». CHP İl Başkanı Teonıan Köprülüler, bir baska arabayla gldiyordu Şereflikoçhlsar'a. Yol boyu konuşuyorduk. Cahit Kayra son günlerin olaylarını yorumluyordu: Biz dllkkAnın önündc, sosyalızm tartışması yuparken, arkadan dükkânın deposu boşaltılıyor yahu... Yolda benzın aldık. Şereilikoçhlsar'ın nUfusu 27 bin, Almanya'da çalışan otuzbln klsl var. (Tabil Koçhisar'ın nUfusu köykl;iyle yüzbini buluyor1» Burada söyleşiyorlarmı^: Türkiye mi büyük, Şereflikoçhisar mı? Koçhlsar pazarında, bir köylU kadın kendl kendine .«*ylenlyordu: Angara Belediye Başganını dövmüşler, İŞKİZ galmıs... Dalokay, görevden nlınınea halk bir daha sevdl onu. Issiz Dalokay'ı, kendine dalıa bir yakm bııldu... öğretmenler, köylüler toplantıdan bonra oavremirl alıverdller. Biri, Dalokay'a şöyle dedi: O sağcı gazfitelor, sonin Nazım Hlkmpfin mezarına gittlğlnl yazdıUr da, camiye gittigint yazmadılar. Anlamadık mı biz sanki? Dalokay, Mao'yu anlatıyordu: Mao, blr büyilk adam, yüz mtlyonlarea insanı açlıktan kurtarmış. Onur. ölUmUnde de bayrağı yanya lndirdik diye, kıyametl kopsrmak istediler... DalokRy'ın kucnÇına, «BUlent Ecevit» adı konmuş mlnlk bir çocuk verdiler. BUlent Krpvit GUzelgül... Dalokay kucagına alınca, minik Güzelgül, yadırgamadı. öylec» durdu. Dalokay, büyük alanlarcla lyi konuşamıyor dEha. Ecevit, gilnel konuşur. Dalokav duha çok, kapalı salonlarda, söyleşl biçiminda konuşsa dnha ıy'i. Bunu kendlsi de biliyor. Dblcıkay'ın çevrosini bir dt> öğretmenler aldılar... Ben, ögreimenlero hayran kalıyorum, azlzim, dlyor. Bunoa (»7iveti, işkpnorv1., kıyııııı görüyorlur. Kıllan kıpırdamıyor, direndıkçe direniyoıîar... Çpreflikoçhisar CHP tlçe Başkanı Beşer Baydar, eski TÖBDER Başkanı o da... TÖBDER Genel Merkezinin kapatılmasını ne kadar soğukkanlı knrşıl*dı offretmenler en küçük bir yılgınlık göstennsdiler. Cephe iktidarı ettigl zulümle, lnyunln bnşb.ışa kalakalmıştı... Çok kalmadık .Şeıeflikoçhlsar'da, öğledeıı sonra döndük Ankara'ya. Dalokay. pazar günü çocuklannı Çi'âdas Sahne'deki çocuk oyununa •<Becenklı Knnguru»ya götürdü .. ••• OKUYOR i 13. SAYIDA 0 Faşlımln Demagojlılne karsı uyanık olalım • Gece Bekçlsl Üzerine • Ulusal KUltfir MlrasımiK / G. Thomson # tlçüncü Slnema YükseUvor # Godard «Pravda» fllmlnln aes bandı: «Yaşamn Çekoslovakya. haitanın Sovyet Sosyal Kmperyallzmlne karsı bagımsızlık mUcadelesl» îsteme adresi: lstiklftl Caddesl 471/2 TUnel • Istanbul. 14. SAYI KASIMDA CIKIYOR ••• I i • Virçlnl» Woolf: MRS. DAJUU)WAY 0 Joseph. Conrad: KAKANUG1N YtREGI Genel Dagıtun; CEMJMAY SOYUT Ülkemlzin etı KÜÇIU yaıarlan, ozanları yine SOYUT'ta. Türk Dil Kurumu'nun 1976 deneme ödülünü dergimiztn yazarlarından Salâh Birsel, çevirl ödülünü Sait Maden, hlkaye ödülünü Nedim GUrsel aldı. Ekim sayısında: Mellh Cevdet Anday, Sabahattin Kudret Aksal, Paul Eluard, Sait Maden, Salah Birsel, Yılmaz Gruda, FUsun Altıok, Hallm Uğurlu, 3abit Kemal Bayüdıran, Nihat Ziyalan, Oğuz Demiralp, Halil Uysal, Frana Kafka, Mazhar Candan, Osman Serbat, Şilr Erkök, Erich Fromm. ŞUkrU Keleş, Tuncer Uçarol, Evin llyasojjlu. Sayısı 10, altı aylığı 50, Yıllıgı 100 llra. Yabancı ülkelere 180 lira. Yazışma • Havale: Halil tbrablm Bahar Mithatpaşa Cad. No: 19/3 Beyazıt • Istanbul i E I Yusuf GUl'Un Tunceli'de Şavaklılar adlı Kltabı çıktı Goceperl Şavakların 11Einç yaşantıl.rı, sorunları, hayvancılık uğraşılan, doJıiffl ve çocukluk çağı, dü gUn adetleri, eğlenceler, öy küleriyle Şavak TUrklerl (Kurmanççe • Türkçe), yatırlar, lnanıslar, glyim kuçam, yemekler, halk n» klmllgl, fıkrelar «ykUler, efsaneler, masallar diğer Knnn folklör malzemesi.. 19 resim, Lux kapafc, 112 sh. 20 llra ÎSteme Adresi: Yusuf Gül, Elâzığ Müzesl Aslsta»ı ELAZIG Avukat RUat ERSOY'un TEKYOL YAYINLARI izahlı, nothı, lçtihatlı GünUmüz Edeblyatı Dev • HITKUK USULÜ rimci Şair ve YazarlarıMUHAKEMELERt nın eserlerinl sunar.. KANUNU Bekleyiniz. gıknuştır. HAKtMİYET 1268 sayfa, lUks ciltU SANAT DERGtSt 300 TL., Ciltsiz 250 TL. 8. sayısı çıktı Îsteme: Konya SokaJc Yagıgma: P.K. 30 Kayseri 34/18 ANKARA CAĞOAS YAYINLARI OKTAY AKBAL Hiroştma'Iar Olmasın •U K.TAr*. 100 lıN ,Nt*NI İIK *N0* >U>fDlN «TOM I0MMII OKAMINI MmO»IM»NIN 1} ACUı CuNUMNt »Oi VINıDtN CA$»T«CİH Fiyaıı: 20 Lira îsteme adresi: ÇAĞDAŞ YAYINLARI. t Ca|alo|İu Halkcvi Sbk. no: 3941 ISTANBUL (Bastarafı 1. y soran ANKA muhabirlne »öyle ccvap vermistlr: «Bu sorunuza cevap verebilmek İçin önce Türklş, Basbakan SUleyman Demirel, Basbakan Yardımcısı Turhan Feyzioglu, CHP Genel Başkanı BUlent Ecevit'le görUşmelerimden sonra bir degerlendirme yapmam gereklyor. Devlet GUvenlik Mahkemelerl Ya sasınıı gelince, bu konudan ötürü DİSK Genel Başkanının ve yönetlcilerlnin blr gün kadar HACILAR KÖYÜ, (Kınkka hapse atıldıklarım UzUlerek ögrenmiş bulunuyorum. Serbest ]«) «Orta Anadolu Rafinerlsi» nln temeli dün saat 11.30'da Beş bırakıldıklanna sevlndlm. Ya da bakan SUleyman Demirel tarafın fazla politik olduğunu söyleyebıleceğlm bir tutum içlndedir budan atılmıstır. na ragmen, blz ilke olarak Uye Kınkkale ve Keskin ilçelerl arasındaki, Kızılırmak vadlsinde sayısına, lelseleslne ya da siyuHacılar köyü yakınında kurula si partilerle iliskllerlne bakmakcak TUrklye'nin 5'incl rafinerisi sızın, her yerde ve her zaman nin temeline Basbakan Demirel, sendika ötgurlUğU ve sendikal «hayırlı ve ugurlu olması» dile lıaklar Içm mllcadele ederlz. Şah sım ve ICrTU adma bellrtmek giyle ilk harcı koymustur. isterlm ki, blr demokragide buTemel atma töreninde Romannun sağlanması için de Komüya Basbakan Birlncl Yardımcısı nist Partlıl de dahll olmak UzeGheorghe Oprea'nın Başkanlıre her türlü partlnln kurulabüğındakl Romen heyetl de bulun ma&ı gerektlji inancmdayız.» mııştur. Bllindiği gibl, Romanya, «Orta Anadolu Rafinerlsi>nln yapımı için teknlk ve kredi ysrdım ~ DEVLET GÜVENLİK MAHKEMELERİ Devlet GUvenlik Mahkemeleıi lannda bulunmaktadır. ne düjündUgü konusun Dün temeli atılan «Orta Ana hakkında daki soruyu da Kersten »öyle cedolu Rafinerisi» 5 milyon ton vaplamıstır: kurulus kapasitesine sahip olacak «Devlet GUvenlik Mahkemelerl ve 1980 yılında işletmeye açılakunusuna gelecek olursak, bu caktır. Dalıa sonra kapaslte, lü mahkemelerde yapılan yargılamamilyon tona çıkarılacaktır. nın hukuka uygun oiup olmadığı () konusuna girmek lstemlyorum, ancak Uıerine besarak tekrarııyorum. bie 1CFTU olarak ne tUrTürkiye Irak den olursa olsun «özel» malıkemelere ve yasaiara karsıyız. Şuham petrol nu keslnlikle söylemelıyim, bu mahkemeler asla sendikalara dokunmamalıdır.» boru hattı Bu noktada, ICSTU olarak bu yıl sonunda DİSK yünsücüerinın tutuklanması üzerine ne yaptıklarını soran ANKA muhablrıne Ksrsten TUrk hizmete açılacak ls'e derhal bir telgral çekorek ADANA Irak'ın Kerkük bol durum hakkında bilgl istedikierıgesinde elde edilen ham petıolü ni söylemlstlr. Ktrsten, TUrklş' Ymnurtalık ilçesl yakınlannda in İn bu telgrafa. «Isteğinlze uygun sa edilen dolum teslslerine nkıta davranacağız» şekllnde cevtvp ver cak 680 kılometre uzunluğundaki diğini. ancak TUrkİş'in cevabıboru hattının yıl sonuna kadar nın gelmesinden önce DİSK yöneticilerli)in serbest bır&kıldıftuu tamamlanncagı açıklanmıştır. llgililer, 1974 yılında yapımına ögrendlğlni anlatmıştır. başlanan boru hattının TUrkiye «TURKİYE'DEKİ GEll^MELERDEN sınırları içinde kalan 340 kilometrelik kısmı ile pompa istasyonlaENDİJE DUYUYORUZ» rı ve Yumurtalık, Göl Ovası uıevICFTU'nun Türklyedeki gelişkiinde kurulan depolama tankları, deniz yükleme teslilerlnln yüz melerden duydugu endlseyl Başde 85 oranında gerçekleştlrlldtği bakanla yaptıgı konuşmada ciile getirdlgini söyleyen Kersten, Baş n 1 söylemlslerdir. bakan Demlrel'in buna cevap '>• Bir yetkili, Irak Türkiye boru larak, «Devlet GUvenlik Mahkehattının hizmete açılacağı İlk yıl mtleri Yasası asla seııdikacılara da KerkUk'ten Yumurtalık do kaısı kullamlmayacakUr» cevalum tesislerine 3 mllyar 455 mil buu verdiginl lfade otmi?tir. Kersten »Öyle devam etmlsttr: yon lira dejerinde 35 milyon ham «Bsn de ilk» olarak her türlü petrol nakledlleceğlni belirtmıştir. (a.a.) özel yasaya karşı olduğumu kendisine bellrttlm. ÇUnkU normal KAYIP 1967 yılında Bakır sartlarda mevcut yasaUrın çıkabilecek her soruna cevap vcıeblköy Llsesl'nden aldıgım dlplo mamı kaybettim. HUkUmsUzdür. leceğine inanıyorum. Basbakan Ergin YAZICIOGLU da bu yasanm konuşma özgUrlUCumhuriyet 113'5 ğü İle sendikal haklarla ilgili ol Türkiye'nin 5. rafinerisinin temeli Kırıkkale'de Demirel tarafından atıldı DÜNYA IŞÇILERI OZEL madığmı, sadece siyasl tedhişçilerı hedef aldıgını soyledı. Bence bu mahkemelerde yargıçlann bağımsızhğı en önemli sorundur. Yargıçlar atanmış yargıçlar olurlarsa, bagımsız olamazlar. Bildiğim kadarıyla ı9ol Anayasasında her türlü özgürlük. işçi lıaklan tanınmıştır. Tabiî Anayasa başka bır şey. bunun uysuİanması isa daha başka bir şeydir. Dolayısiyle sendikalar, hıikümetlerin siyasal ve sendikal haklara mUdalıalesinin Assaridu tutulması için daima mücadele etmelldirler.» nu, bazı önem verdlğimiz kanıtlarıyla anlattım. Son zaman'.arda TUrkiye'de yaygmlasan şlddet lıarekatlerinln i?çi hareketinde de, ısçıler arasında da kendini KÖstermekte oluşundan dııydugum kaygıyı bellrttlm. TUrkiye'de lşçilere tanmmıs olan demokratik haklar lşçiler arasında barış ve TürkiyeVle cnlışma banşını sağlayabileceit düzeydedir. Eğer bugün o yasaiara ve haklara rağmen, TürKİye'd» çahşma barışı bu ölçüdo zedelenebillyor, işçiler arasına şiddet eylemlerl gene girebiliyoısa, bunu, işçilerin, işçl hareketlnln dışında gelen bazı siyasal kışkırtmalarda aramak ve TUr'.ciye' deki şlddet eylemlerinin blr par» çası olarak görmek gerekir.» «TÜRK1VE ÖNERİLERİMİZ OlABiLiR. Kersten, Türklye'de Devl«t Güvenlik Mahkemelerl yoluyla olsun, diğer yollarla olsun, özgUrlüklerin kısıtlanmak ıstenmssi ha KERSTEN'iN SÖZLERİ linde lsçi sendıkaları olarak blr Uluslararası özgür îsçl Sendişeyler yapılması gerektlfti düsün kalan Konfederasyonu Gen«l cesinde olduğunu, bu konuda Sekreterl Otto Kersten ise, TUrTUrk Is'e bazı öneriler Ratire kiye'de son zamanlarda gellşm*kbileceklerlnl ve TUrk le'i ikna etmeye çalısacaklarım söylsmi» te olan slyasal olayların sosyal nedenlerlne ve gerçeklerlni riğtir. renmek için geldlğinl söylemls, Kersten, Türklye'ye vaptıgı .Demokratik sendikalar 'st.lyorzlyaretin blr amacının da Kıb sanız, bunlann grevlerlnl de karıs sorununu görüsmek oldugu bullenmek zorundasınıa» dernışnu bu konuda TUrk Is yetklli tlr. leri ve hUkUmet 1leri gelenleriyla Kersten, Avrupa'da Isçilorin temaslar yaptığım bellrtmislir. Kersten, Türk hükümetinin de ye sık sık greve gittiğinl hatırlat?il ışık yakması halind». sosyal mış, «Şunu hemen belirteylm kl, ve insani meselelere çözüm KÜ böyle s,ert tedblrlere çimdlye katirmek için demokratik sendikal dar baş vurulmamıştjr» şekllnds dayanısma içinde İlgili tarafları konuşmustur. blr araya getlrebileceklerini söylemistir. ECEİT KERSTEN GÖRLŞMESl Bu arada CHP Genel Başkanı BUlent Ecevit. Uluslararası Kür İşçl Sendikalan Konfederasyonu (ICHTU) Genel Sekreterl Otto Kersten İle yaptıgı görUşmeden sonra, «TUrkiye'de bazı çıicarcı güçleri ve onların slyasi temsllclleri demokratik işçı tıareketlni lçten bölmek lstiyoılar. demlştir. Otto Kersten İse, .HUr sendtkacılığı kabul edlyorsanız, bunlann grev hakkını da kabullenmolc zorundasımz» şeklinde konu^nıuştur. Erbakan: «Ortakpazar ile ekonomik birleşmeye evet, siyasi birleşmeye hayır» ECEVİT'İN SÖZLERi CHP Genel Başkanı Bülent Ecevir, görUşmeden sonra yaptığı agıklamadH, .UUıslararusı ıVgür Işçı Sendikalan Konfedeıasyunu Genel Sekreteri Sayın Otto Kersteıı'in ilgilendiği bir konu olan Türklye'dekl bazı slyasal golişmelerl lşçi hareketiyle de bagluntısı açısından ele aldık. Bu arada Devlet GUvenlik Mahkemelerl Uzerinde duruyorlnrdı. Devlet Güvenlik Mahkemelerinin gene! bağımsız adalet düzenimlzle ve Anayasamızın temel ilkelertyle ne yönden çeliştlğinl ve demokrastye ve İççı hareketine ne yönde zarar verme olasılığı bulundugunu kendl görUşilmüze göre anlattım. Ayrıca TUrkiye'de lsçi hareketinin bölUnmUşlüğUnden doftan sakıncaları ve bu sakıneaların valnız demokratik İşçl haroketlne degil, Türk demokrasisine do zar?x verebilecek nitelikte oidugu ANKARA, (Cumhuriyet Bürosu) Bakanlıklararası Ekonomik Kurulun dünkü t.oplanüfiinda TUrkiye ile AET ilişkileri ve bugUnkU uygulama içinde tstenınesi öngorülen tavizlerin neler oiacağı konusu görüşUlmüştür. TUrHlye'nin AE7T (Avrupa Ekonomik Topluluğu) den ne lsteyeeeğlnln tesbit edildıgi Bakanlıklarariisı Ekonomik Kurııl toplantısmdan çıkacak tavsiye kararınnı daha sonra Bakanlar Kurulunce siyasî karar biçimino dönUştUrülo cegl öğrenimıiştir. AET İle illşkilerde bugUnkü du rumu Türkiye'nin kabul etme6inin söz konusu olamayacağını belirten Basbakan Yardımcısı Necmettln Krbakan, «Dış rekabet gücü olan sanayileşmeyi gerçekleştlrmek ieln nelerin düaeltilmesi gerektiğl»nln son uygulamaln>la açıkça ortaya çıktığını blldlrmiş, «AET'nin ekonomik va slyasi birleşme yönlerl yardır. Ekonomik yönden birleşmeye tar raftariE. Ancak hükUmetin MS1' kanadı olarak AET'nin slyasl bir leşme hedeflerlne karsıyız» şeklinde konuşmuştur. J