Katalog

P6BI CUMHURIYET 7 EKÎM 1976 ABDULCANBA2 TURHAN 8ELÇUK , Acfit Vf TEOSJAH^PABU^LAftNI İIK fritfUEfe tÜZLMİcLu MEMüfc ar^s »25 i Stalingrad "Son Kurşuna Kadar,, Y a z a n : HEÎNZ SCHRÖTER 3 «Post, sfrsifnt tanıdınız degil mı?. Ben Berlln'dekl S u . Sie» söyleyecek bir seyim var!. Yarın gün dogar dogmaz kulaklannı» klriste oliun. Ne demek lstedlğlml anladınıs değll ml, söiumü ttkrar etmek ister mlsiniz?» Onun söylediklerinl tekrar eden Uitweer son olarak da sunlan söyledl: «O halde mektup 210 almmıştır.» Bu cUmle askeri ataşe ile savunma bakanlıgı «rasınd» önceden kararlastırılmış blr parola idi. Mektup 210'un anlamı istila. *on ıkı rakamı da gününtl gösteriyordu. Bundan bir bucuk saat *6nra da Hollanda Dıs Ülkeler Haberalma Şubesl şefl Albay Plassche Berlın'dekl ataşeyl telefona çağırarak oldııkça ktygılı bir sesle: «Karmıza yapılacak ameliyatı bildiren kdtü haberd«n ötürü çok uzgünüm. Gereken doktorlara konsUltasyon yaptırdımz mı? • dedı. Buna karşılık Binbaşı Sas açık telefon hattından hiddetll blr sesle su karşılıgı verdi: «Böyle bir kosul altında benl h.414 neden üzdüğünüzü anlamıyorum. BUtlın doktorlarla görustUm, ameliyat yarın gun dogarken yapılacaktır > Almanların istila emelleri konusunda yapılan düsundürücü »Ciklamalar o güne kadar üç kez daha tekrarlamp başlam» tarthleri ertelendiginden Hollandalılar güvensızlige dtismllslerdi, anoak bu' seferki tarlh gerçekti. Bu olay meydana gelmemiş olsa biie aynı gUnün aksanu halk ertesi sabah kı düşman için vlne de uyanlmış olacaktı. Operlörlerin madensel sesleriyle «bütün savunma ılgililerlnin kıtaları başında bulunarak alarm birlikterindeki verlerini almalan» duyurulmuştu. Bunu dınleyen lc subayı iskemlesinden dllşecek gıbl olmuş, zira yuksek komutanlığın böyle blr oldu bittiye gelecegini aklına bile getirmemişti. Cephe artık vaklasmıs, zaman da gelmekte olan fırtmanın bogueu sıkıntısı ılp yUkİpnmısti Bunu haber alan ordu baskomutam «Hangi sersem bunu vaptt« dive bagırıp çagırıyor, Park otelindeki odanmda masayı yumrukluyordu. Ancak bu «sersem» bulunamadı, takat ertesi KÜnkü X «aatinfn onbeş dakıka daha uzatılmaslyte gecen süre içinde 100 UncU rizel savaş bırliği gdrev aldıgı köprüleri saglam olarak ele geçirmİB, hUcum lstihkamcıları gelmeden once de Möz nehn köprülerinın havaya uçuruldugunu RörmüstU. Bundan sonra da her sey sonuca ulasan bir program şeklinde gelismeye başlamıştı. H ordu dUşnıanla carpışmaya devam ediyordu Hollanda lçinden savasja savasa yol açtıktan sonra ilcrleyorek 28 mayıst» Anvamg'te Belçika ordusunun teslim almması işlerini tamamlaöı; Dunkerk savaşlannın başarı ıle sonuçlanmaEina yardımrı oldu, daha s.onra da (rtlneve kayarak savasa sava?a Ijoır'a kadar geldi Haftalarca baıut ga?ı ve kurşun yagmunı altında kaldı. Fransa ıle mütarflk<s imzaHdıktan sonra da Buvuk Bııtanya adasma vapılacak büyük Biçrama içın Br«tagne'de beklemeye ba.«.ladı 8 oıdu, istıla ordusunca Cherbourg yanm adtısınm sol k tnadından lngiltere'nin güney batısına çıkmakla gbrevlendirılecek sanılıyordu. Ancak «Deniz Aslanı» harek&tı suya dlişmüştu. Bu nxleıılf de Reioh^nau ordusu askTİeri tam altı ny <ıüre 11e iyı bir vasantı sürdUrdUler. Osketlprinı jamıyorlar, postallarına ilk pençeleri vuruyorlar, her gtln tnglli^ çimenliklerinde cslı?maİDi yapıyorlar. akşamları da Chabhs vftva B^aujolaıs ıçıyorlardı Sahf* postalnnıiH mektup yetiştırmeyi lhmal ftmedıklerı gıbi, aldıkları asker ayhklannı d» son franknıa kadar har vurup harman savuruyorlardı Bu sıralaıda Heıchenau Feldnıareşallığe yükseltılmış, tümcnler ılkboharcia do*uva yollamrkan kurmay karargahlarlyle bölUklerde bu ke/ kendılenne epty i$ düşeceğı volunda knklü bir kanrja varmışlardı Sovyetler Bir'ıgıne vöneltilpn taarru«un ilk g'lnü fi. ordu Bug nehn ü^ermden geçerken. onlaraan başka onbır Alman oıdtısıt da Sovyet sınırlannı asıvordu 6 ordu vıraMyle Rovno, Shitomir, Kıev ve Pultava ile Harkov'u ele Keçlrmisti. 1941 kısında da ilk hatlarını BJelgorod önlerlnde mevaılendirmtstt. Ordu Ba$komutanlıgı Karargahını Poltava kantinın kınl alanındnkl ba^ rış anıtınm fcdlgeMnde kurdu. Bu durumda 6 ordu yaüfcıs'nı helirleyecek kente beşytlz kllometr^ye kadar yaklajmıç bulunuyordu HİTLER: «SİZ BD ORDVNUZLA OÖKLERt BtLE FETHEDERSİNİZ» DtYOR. Hitlfr 1941 yılı aralık ayında Poltava'ya geldi Bunutı blr neddnı vardı Merkeü ordular grubunun kuzeyden Moskova'yı zaptetmek ıçın Kallnln Ile Kaluga ıl/erlnden vaptığı yararsız girlşlmler güçlü Ru^ kuvvetleri taralından kırılmıs, gtmeyde de 1 zırhlı ordu Rostov'u, almışsa da. Tuslov kesimi gerlsine çekilebilmek zorunlulugu karşısında burasını 24 saat sonra tekrar dujmana bırakmak zorunda kalmıştı. Bu sıralarda güney ordular grubunun sag kanadı da Sovyetler'ln agır baakısı ktrsısmda Taganrog'a kadar geri çekilerek agır DefiUrd savaslan veriyordu. Hitler, dilinin butun gucu ıle, Peldmareşall harekfte geçerek ılerlemeye devam etmesi İçın uğra^ıyor, fa~ kat Von Reıclvtnau kuzeyle guneydekı duruıuu öne »urerek harekete gegmek tstemiyordu. «Ordu buradaki durumunu tutacak ve bu auretle de bıitlln yarma hareketlerlni önllyecektır Fürftrım» dedı Hltlor isteğinı bir kere dalıa öne sürüp onun k<rşılık vermesıne fırsat verınce Retehsnnu da: «Eğer bu yolda emır verecek olursanıa fl. ordu vtlrUyUş* geçecek, ancak bu haraket benim komutam altında o/nıyacaktır» karsılıftını verdi. Relchenau'a $aşkınlıkla bakan Hitler masayı dolanıp vanına (selerek «Si* bu ordunuzla gokleıı blle fetb.eders.tniz. Bu voldakı duşUncelerırıizı anlıyamadığım Jribl görüşlerinize de katılmıyorum» dedi. Ordu komutanı onu sesslzce dınleyip monoklıınu gozüne t»karak şarap bardagını kaldırdı, Kaygı ıle eğildikten sonra «Umarım kl, bu Rörüşllnuz geçicıdir PUhrerim» dedı Bunu detnekle göklerle ilgili görüslerinı d« kastetmis oluyordu. Reıchenau'a çok cıddi v* asık btr yilzle bakan HUlnr, «EJpr hakvz olsaydmız aramızdakı ilışkilerin bu derece agır bir duruma glrmesı bir trajedi ıl? sonuçlanırdı, ne demek istedi$ımi anlıyorsunuz degll nu Roıchenau?» dedi. (DEVAMI VAR) <4 lNGlLlZ ASLANI,,NA NE OLDU? îngiltere'yi bu yaz kasıp kavuran kuraklığa çare bulmak için yâğmur dualarına çıkıldı, bu alanda «uzman» Hint fakirleri ülkeye davet edildi. ÜLAGAY Ç e v i r e nT N. DfZDAROĞLU «Din»in ideolojik silah olma njteliğini yitirdiğı îngiliz toplumunda, kitleleri daha az gelir ve tüketime razı edebilmek için işsizlik, azgın enfiasyon gibi gerçek «umacılar» kullanılıyor. Kesinlikle güvenebileceği bir sınıf ittifakındân yoksun olan Ingiliz burjuvazisi, sürekli bir «sosyal barış» ve «sınıflararası uzlaşma»dan yana bir poitika izledi. Gtteteler, ln«llur«'yi katıp kâvuran «Sutuc yâı»« bir lon verdirtnek İçin, «Ya|mur duısı uHnanı» Hint fâkirlerlnln Ulkey« davet edildtkkrlnl yacıyorlar. Mlljonlarca Hlntllyl «maddecl»ligin en insafsır yöntemleriyl* yıllar boyu admüren inglllzlerin sundl onlann «man«\i» güçlârlnden medet umar duruma dü»me lerını «Tanrısal adalet»ln bir bellrtüsl oltrtk yorumlayanlâr belki çıkacAktır. Biz lse, kapitalirmin. ilk vükMldigl Ulk« olan lngılt«re'â«ki gensjrnine ve bugün varmıs oldugu sonuçlfcr* dejjınmeler yaparak «Tarlhln arımastzlıgmm vurguUmak ist*dik. lük ftgesını hemen tamamen tas fije eden Irtgılız bunuvasası boy lece kapıtalizme gelışme yolunu açmı^tır Topragın ve Uretım araçlanmn sınırlı «1lerde yogunla^ması süıeoınde gıderek mülksu/leşen yiBinlafın, bir yandan ya^amak için ışgueUntf »»tmakt»n başka çaresı kahnann» emek çı 'irdular.rtı dıger yandtn tüke tercgl her şeyı satın aimak /»runda olan ıııkeiıci ordularını. yanı ıç paMıı oluşturmtlan, kapltaiısı Ktlısımın hırl&nmasına olanak ha7,ırlimı«itır îngiliz toplumunun bugun içlne du$mtıs bulundugu çok vönİU bunalım, raj>lantılarm sönuru deftlldır. Bu yılki kurakhk gibi ro(tra(i doğal etkenlerın sontjcu (ia degildir Doga güçlerlnfe ' geniş çapta egomen olmanın yolunıı yontemini herkesten once bvılan Ingılır, toplunıunu halen sarsmakta olan bıınaiımm ne denlenni önoelikle toplıımun sos yo ekonomik yapısının ovngüÇ'ten yoksun olan tnRiliz burmınde ve bu evrimı belırl*.V*n juvazls) bu nedenle «iürekü >so$lcBpılalı/mı ftründe aramak g«yal bans» ve sınıflararası ıizl?şrekmektedır mft»dan vana bir polıtıka iz'eUST UZIAJHA miş, toplumda sınıt çatışması %eleneğının \prlcşmemesı »;.ıı buKapitalizm öncesi toplıımun yuk çaba harcamıştır. Burıuvazıbüyllk çoSunlufunu oluçturan nın bu tutumu. Ingıliz toplumunküçuk üreticilerı en erken ve Mı da etkilerı bugune dek gfelen, kesın biçimde topraklaundan dort yönlü bir gellşıme vol açve urptım araçlanndan kopartamıstır. mk «proletftrlestııen» ve krtylü (1) Kara ordusu venne donanma Riıçlendırileıek denızaşm pa zarları. ışgücü ve ham madde kaynaklarmı somurme olanaklan gelıştirilmıstir. Böyleoe hem ka pitalızmın (teliş.me hızı ve yayılma alanına katkıda bulunulmuf hem de toplunıun tUm katların» pty verılmesını saglayacak bir «dıj fazla»ya *l konmu^tur. (3) Giderek kapltalKı leçen ROVlular ve toprak beyleri. sömtirje cüıgm de yârdımıyla sısteml* bu tiınleşırKsn onlarla içiçe giren burjuvazının etkiH bir kesimi de bu ^ınıfların yaşam blçımlennı bcfıımseyerpk rahat ve lükse alışnv.ş. rekabetçı ve dinamık o zellıklerinı yıtirmi!>tır. Bu nedenle, yenı endü«tnl?<fn ülkele Ingiliz toplumu, bugün yeni bir denge arayışı içinde TABLO 13 Seçilmis gfittirgelerde TOrktye Ue tnıütere (B. Krallıh k»r»ıU|tınn*«ı) Türkty* Nufui (1973) Nufus (1963 73 ortalamâ »rtıs) Toplam slvil isgücü (1973) » » » Ttnmd* » » » Kndustride » » » Diger Kı»ı batına GSYH (1973) GSYH'daTarım'ın p»yı » Endüstri'ntn payı •* Dıger Sektdrler pavı GftYK yılhk büyüme h«ı (1968 73) » » » » (1973) Kışı başma dr«l tüketım( 1973) 1000 kl»i ba^ınâ blnek otoıu (1971) 1000 ktei ba$ın» televızyon (1972) 1000 kisi basına telefon (1972) 1000 kisi basma doktor (1972) tthaiât (1972) » GSYH'y» omnı thrac«t (1972) » GSYH"ya oranı Kaynak: OECD, Inited Kinirdoni (Economlc 37,930,000 4 % 2 49 13,810,006 vı« ideolojik aygıtlan simdllik bu göreu bir kcz daha ba$arrm$ g4 ıtınmektedirler Bu baş,arınm sürckiıligmı lse bnümUzdeki yıllâr gosterecektir. tngiiMre 56,026 A » 34343,000 (BKrtUık) 043 ARAYI5 Ingıltere ornegı, «dıg ttzlt» elde etme olanaklan zayıtJayan ktpitallzmın varacagt noktayı g68terme.it açısından ilginçtır. Kapıtalizmln «bagımsız» üeılstigı ilk ve belkl de tek ülke o:artk dünya çapında bir ekonomik uatünluk sağlayan ve çesıtlı dönemlerde çeşıtlı ulkeleri (Kuzey Amerika dahll) ekonomik bagımlüık altında tutarak sermaye bırıkimlni pekistıren Ingıltere bile bu blrıklmi. sistemi stlrekli dengede tutacak blçtmde degerlendlrememıjttr. Kurmuş oldugunu tandıgı «büyük denge» bugtln çatırdamakta, yenı bir denge arayı$ı toplumu saısmaktadır. Bu gerçek ortadavken. yenl • sömürgecıliğın, kapıtallst. (lünia çapında gerçekle$tlrdıgl «uluslararası 19 bolümü» çerçevesınde dışa bağımlı olarak kapltalıstleşen bir ulkede, boyle bir «bilyük denge»nin kurulacağından nöı etmek dupedüz gerçeklen saptırmak, yanı bir âniamda «ıdeolojı» yapmaktır. «Model» tartı$malannın artık kapanması ger3kM$tnâ de sık sık deginen Sayın Ba*bakanımızın, kapitalızmın ideologlugunıı ustlenmesınde ıse siS'İAcak bir ^ey yoktur Ttırkiye'de kapıtali^mı vaz^eçilmez bir model, bir uretım ve vtşam bıçımı olarıık topluma benımsetnıe cabalarında ıdeolotık «artlandırmnlaıa ve bunu gerçekle^tırpfek nvgıt ve kurunıİAia bilyük jfftrevler duşmosı dofcaldır. MC'nın TRT ve egıtını kuıumltnna kavıfsız şartsız eRemen olma, din»p| mançları somürme, isçı hareketınJn en tuturu kesımlerıne yakınlasma ve toplumda (ael* içıçe bulunduiu avdınları (g«r« ğlnd? lıapse stmak) teerlt erme çabalaıı da bu tenıel amacın ısıftında anlam ka/anmaktadır Hfnu7 îngılteıp'dekı yptkınlıge enşpmemış olan ıdeolotik Avtltlann yeteriiz kaldıgı verde de olağanüsttı mahkemeler ve 61agan(l«ittl ydnetımler imdada çafcrılataktır tnjîiltere'nin buglın VHtmış olciugu «mutlu son»a bil mcm ne kadar vıl sonra varmak ıse hpr halde «kalkmma ham'emızın buvıik znfpnn layılacaktır. • » •/t 63 4 H 1S1 •» 21 A 540 DoUr H 261 • % 2S8 ". 451 "« «2 «'(, 4.6 330 Dular 84 7 3,100 Ooltr «• *Jt <"t * ' » 3.0 •'. İİA 42 4 30 4 19 4 1,960 Dolnr M6 2.A 53 0.4S 1 400 Milvon nolar % 109 900 Milyon Dolar «/6 7 0 1 21» 33 620 Mllvön Dolfcr «0 318 33 350 Milyon Doltr 316 219 30» 314 Rurvey).) Şubat 1976, rin rekabetine kar$ı ğer*klt on lemlerı alacagı verde «ekonomi dı«ii» bftskılarla korunmuş sömür ge p&zarlanna ydnelmeyı yeğlemiî. koiay yolu seçnlıştır. n> lı>çı sımfı, somUrgecılı|in nimetlcrtvle beslenen bir «l$Çİ arıstokrasl*ı» ıle ıçinden bölüne rek ve sınırlı odünlerle avutu'.a rak sistemle btltUnlestirılmis, an cak bu büulnlefin» «Ureclnde el de ettigı fidtlnleri koruyAbılecek bir örKüılenme dUzpyıne en» tiginden, burjuvazinin diledıgi an da kolayhkla geriletebilecegi btr katman olmakten çıkmıştır. (4) Mulksüzlestırdıgi yıguılan baskı ve denetim altında tutabıl mek için. sürekli ve genij blr kııra ordusu orgütlemekten kaçınan burju\azı, onun yerine aynı görevi sosyal barış içinde gerçektestireftek «lyasal kurumlara ve ideoloiik «araç»lara büyük agırlık vermis, bunları gellstlrmMır Bllgı ve kultür blıyıik olçüdp «ust» ve «ortaıı sınıflftrın tekelınde tutularak «alt» sınıflar dan ya da bu «ıınıflara donlık bu avdııı üümresının olusması bnlen miş. Pmckçılcrın dunva gonl$U çıkarcılığın. dar çerçevetıne nap »olunmu»tur IUNAUM OörülUyor kı sistemi dengede tutan baslıca öge sömürgecılık emperyallzm olgusudur Somuıge cilik emperyallzmın 30 yutyıl d» biçlm deflstlrerek tngılu uar juvBzisinin tekelinden çıknmsı Bntanya kapitalizminın bunalıma dilsmesine yol açmıstır. Dıfceı ka pıtalıst endtl»trl ülkelerindeltı ra kıplerıyle rekabet RllcU zayıflayan burjuvazı giderek korunmu» sömtlrge pazarlanndan da yoksun kalmca gözünU ıçe çevırmıstir. Ne var ki yjllar yılı »6 mUrgeciligln «rüsvetlne alısurılınıs ve ekonomik çıkarlarını cavunmak amacıyla drgütlenmıs ıs ı,i smıfı, Iç »bmurunun yogunla» iırılmaısına karsı dırenmiıtır. Bir yandan «dıs fazla sınırlanır ken dlger yandan iç sömUrunUn jogunlaştırılamanıası Erıtanva' da kapltalizmln bunalımını ha,nr lannşüı Kapıtalızmın, klçı«el çıkar oag larıyla sısteme bagladıftı yıgınla rı tatmin ederek «malları» yete rınce saglayanıaz duruma dü$me »ı dttrdünrı) yhne, yanı sıyasal Ne var kı kapitalızmln geıt$ıml içın zorunlu ekonomlk ko»ulları yııratmakta büjük başarı sı>steren burjuvazı. bu iureç ıçmde gelenfeksel baglarından kopaı ak »ömUrll alanı içıne çekiigı yiü'"lan, sıyasal denetım \e baskı altında tutmakU cıddi gıiçiuiue:le ltarsılaşmı»tır. Gınsım ozgürlügünu nnırlayabilecok bir Alternatı£ otoritenın olu$ması oiasılığından da, nefdeyse mulksus kitlelerden çekındıgı ölçüd* çeklnen buriuvazı bu nedenle <a\rıca lngiltere'nin bir «ad» u'.kesi> olmasından da yaıaılanarak) bıç bir zaman güçlü bir kara ordusu ve bürokratık mekanızma kurmaya yönelmsmıs, dolayısıyla yasal denetim surjnunu yerel düzeve lndirereıt çözumlomek zorunda kâlnuştır. Yerel denetımi saglamak ıçinse, kapıtaltst. »omürü mekanıamisının en alt basamaklarına »ıniMkı tutunmus kUçılk gınşımcilar ve •endustrı kaptanları»nın vanısıra, mülklerıni ve yerel otoıuelerını korumalarına göz yummu? nlduğu sovlular ve toprak bevl*rıne dajanmak »eregmi duymaiı, Ingılı? burnıvaıisınin tarlhı*) «uzlaşmarı» tavıını belirlemekt* bnemlı etken olmustuı. ve ldeololik mekâniamaltra bü ytlk ytlk blnrne*ine yol tçmıştır Halen yıllanmıs sıyasal kuıumlar bu yükun altında çatırda ma belirtüerı gosterırken ıdeolo jik yapı da ciddi bıçimde sınun maktâdır. Kapitalızmın, bıreysel çıkara her şeyın ustünda onrelık tanıyan degerler sısteminın etkı«ı altında ısıne ve çevresıne yabancılajan Ingılız emekçısı, bu yandan en az kttkıyla en fa/.ln knrjılıgı elde etmenın yollarını artrken dıger yandan sımfsal tepkive ddrtıişturemedıgı bırıkım lerfnı bıreviel taşkınlıklar ve siddftt suçlarıyla açıga vurmak tadır. Insanı, salt kışisPl çıkarı nı kovaltyan, bencil bir yaratık durumuna indirgemek isteyen ka pitalitm, sımdl bunun acısını çek mekte, bedelinı Odemektedir «Dlnıtin ideolojik blr tilih olma niteliginl bUyük ölçüde ..tirdig! bu ortamda maneviyatçılık masallarına klmse kanmamakta top lumıın genlş keMmlerınl. daha KT gelır ve tüketime razı de bılmek için vaygın :?sıxlik, azgın enflaiyon gıbl gerçek «umaoıl»r»la korkutmak gerekmektedir. Sıstemin sivasal kurumlan B I TT I ımırat dersanesı 28484828 4849279927 Cemberlitaslstanbul ÜNİVERSİTE YAY1NLARI İCİN BROSÜR İSTFVİNİZ Istanbul Üniversitesi Rektörlüğünden Üniversıt*mız Merker, örgutuııde Cient] Idâre vı» Yardımcı Hızmetler »ınıfında açık bulunan Memur, Santro,' Msmuru. Medıkoâosyal Merkezıııde Çofor, Hademe, Teknik Hizmetler ouufında Süneyan ve Film Mrrkeılnde TeJmlsven, Ejfıtim Hizmetlerı sınıfında antrenör alınacaktır Yardımrı Hizmetler vnıfına müracıat için tlkokul mezunıı oimak şart'ir. Ydpılacak muracaatı değerlendlrlp imtıhana alıp «Jmamak hutusunda ıdarenin takdir hakkı mahiuzdur. Imtıhan günti ısteklılere ayrıca bıldırilecektir Iîteklılırin 25 ekım 1976 pazartesı gılnü saat 17'ye kadâr ııufııs suretleri ve bir fofograf 11? Zatışlen MUdUrlüftıinde (Fatih Horhor Caddesı No. 13) başvurmaları duyurulur. (Basm 25571) 113*9 KAÎIP Ağlr rmnıta ehhyetıml ve «igorta kartımı yıhrdım. Oeçersiıdir. önder tLTER (Cumhurlyet 11319) ÜNİVERSİTEYE HAZIRLAMA DILEDIGI FAKULTEYE GİREMEYfcN VE BEKLEMELI ÖGRENCİLERE TEMEL FEN EGİTİMİ İLE DÖRT rONLÜ 6EUJIM Kfiınlıkle Rilven'bilecejli hir suııi ittifakındân ve .vurucu II EKIM TİFFANY GARTH