Katalog

OCRT CUMHURıKÎ 6 EKİM 1976 TURHAAi BELÇUK Stalingrad "Son Y a z a n : IlElNZ 8CHRÖTER "İNGİLİZ ASLANI,,NA NE OLDU? İKTIDAR VE MUHALEFET >Hnta.ny»'da yaştyan »tl*ı*rın vaîtİBijik nlarak %• 7S'tnin »vmd* buzdolabı. % fiB'sının evintte çama$ır makinesı ve ".» 42'sinın fvindp. telefon bulunuyor. Evmde cıı az bır televizyon «lıcısı bıılunanlıırın oranı ıse % 1)5. Günllık yaşamm aynlmaz bir parçaiı haUnB gelnıis olan televizyon «Idtle kUltürü»nU olu»turan bgelnr ara.sınria ön sırayı ahyor. tslnden çıkan tnglliz (ya da l»koçvalı. Galli). bir • iki blra yuvarlamalt ıcın «P\ıb»a ugramad;ysa, solugu televizyonun karşısında alıyor Yapılnn araştırmalara ftore tıpik Ingiliz emekçlsi, evindekı zamanının büyük bir b«lüıniinü televizyon karsısında geçırıyor. tlerl endüstri toplumundaki is bölümUnün daralttıgı «yaşanı alanınnı genişletmek ve bireyci degerler gistemtnin sınırladıftı «tonlumsal vasam» Ihtiyacv Osmau ULAGAY Kur^una Kadar,, Ç e v i r e n 5 N. DÎZDAROĞLU PAPTlLERı ARASIND& VARILAN ANLAİMAYA GÖRE BAŞBAKAN VA OA BAKANIAR BiR lARHJMA IÇiN TV VE RADYODAN YARARIANIRSA. AYNI HAK MUHALEFE1 ıCiN DE DOuUYOR. HER PARIiYE, BiR ONCEKi SEÇIMOE EIDE ETTIKIERİ SONUÇLARA GÖRE YER AYRILIYOR. TABLO 11 T« 1BA TrleTirvon erınramlanmn Içprlk Anailrt (iflM74» ioplaın YAYIN IBA Prnr1tlk»lvonl»rı ToplaıVı PROf). lçınd* BBC Prodüktfyonlan »aatlnin % olavları uüncel olaylc', belgesei 2'i.l 10.11 Spor Spor 12.1 10.0 Çocuk pıogramları Çocuk progıamıur. 7.4 nt Kjtlfnc* ve müzik Hafif eğlence 6.8 Tiyatro lyatro dirileri. <1ı*i Tiyatro 8.1 • 5 Haber. biber mags*i^ Haberlet 5.1 3.5 Okul programları Okul programlan 4.4 2.0 Okul öncesl tocuklnr ıçin Yüksek ögretim 3.3 3.5 Dın Dln 3.0 3.5 Yetişkınier ıçın «gtnm MUzık 13 1.0 Sânat programlan Oaller aıundek: progrtmljır 1.0 Çesitlı 4.8 10 5 Uzur. metrallı fılmier Yerliyabancn uzun metraj film v« dieilsr 15.3 lOO.f» Açık Üniv«r»itft 7.6 Oenel Toplam : 100.0 «î'ını NOT: Yukarıda dofeümü yapılan prodükatyonlar tnplam vayın ıtatlnin rl kabuı % 10 reklâmlara ayrılmıs bulunu?nrlar. Karnak : Broadcastint in Brltaln, HMSO 197i »h. 44. BBC Oıdıılar BaskomutanuHiı dar ve inee rtudairiı a | » cok vavas hareket edıyordu : •$imdi ilk kcz asjcerîl* bakırnındnn güçlü sayılmıyan bir riüsmanla sllahlı bir çatısmanın ».rifeslnde bulunujorsunuz. Bu rtü»nmmn Möz nehrinin karşı tarafmde bulunduğunu hepımıa blliyoruz. BUtün görevimiz. duşmanın ugır işleyen savuş m«kamzmas.ını yenı bir baskın taktiği ilr zartan k'aybetrrıeden islemn durum» getirmektir. Frnnsızlnrlfc olan üişltllerımizden onların cesur olduKlnnnı, fakat bu tlp savaşların ehli olmartılvlannı biliyoruz. Belçika topraklarında Ingilizlerle de karşılaşacaksınız. Onların sayısı, donatımı ve başlaraa tarthi konuS'.ırıda pek az tıilginıız olrnakla birliktp., hiz, Fransızları IngiHzlerden uyırarak yine yok edecegiz. Savasa sokaca£ımız mrhlı silâhlarımızın yeni taktlğini bilınemeip.rl yenilgllerinin nerieni olacaktır. öyle sanıyorum kı bUtlin kaygılarımızı en geç 30 ıjun ıçınde geride bırakmış olacagız. Tann mzinle ve askerlorinizla beraberdir.» Rundan çeyrek saat sonra. 1 ekim 1039'da orgeneralllge vükseftilmiş hulunun ordu ba»komutanı şu notu almıstı: .Ertesi Kimı; hczır olunuz bay Von Reichenau.... Bu .ertesi gün. ..0runu uzun süre askıda kalmış, batı içln onaltı kere hazırlanmış bulunan bu taarnız planı, oııp.lü kere rte ertelenmistı «•ncı ordtı 19.Wrlan herl günttnü bekliyorrtu. H'ncı ordu konıutanı, içindon, «işte ertest gün, artık kaçımlmaz hale goldl » dlje söylaniyor, ve önceki yılm 23 kasım güııü Berlln'dekl Bajjbakonhk'ta düzpnlenen topİHntıda, orduJar grubu ve ordu komutanlariyle yapılan konuşmaları hatırlarken Kltler'in bu taarruzun gerekllligı konusundaki sözlerı tlzerincte dunıyordu. Bu arada Reichenau, oturumdan biraz once verdiği muhtıradan Kirler'ın hıy s&e ctmemiş olduguı.u da hatırladı. O giln Von Reichenau, harfi harfine sunlan söylemişti: «Fuhrerim. şansınıza inanıyorum. fakat ^orunluluk olmadıkça meydan oUumayınız. Önce düşmanm harekete geçmesinl beklemcnizı Uvsıye ndKrim. Eğer biz bupun yntrslz kuvvetlerl^ hareketn geçecek olursak en haflf deyimiyle yanlıs bir tutuma sürüklenmiı? oluruz . » Bu sıradH Alman Rizli örgUt şefl Amiral Canaris'de Pührer'm önüne, mütteflkierin Belçika sjnırı tlzcrlndeki büyilk savaş yığınağını pösteren bir hnfıra sermiş, bu nftdenle de laarıuz çok kereler oldugu gioi ylne «skıdB kalmıştı. tşte böyleco aralık, ocak ve nıart aylnrı RPCIP sitmis. ve •«•rtcst giinil» ın mayısa kııdar gsllp d»VHnmıştı. » MAYIS 1910, SAAT 18.15 .BAŞKOMITANLIK KtSlŞEL lîSLKnt3 mayıs 194li gunü dogudan gelcn bir «Heinkol Blitz» uçagı Bussfldorf lıava alanına ıner. Merdıvenlerden inen bir yUzbaşının rlfnde eşyn olarak sadece çellk kapiamalı ve Uç killtli bir evrak çantası vardır. Her şey hu/ırdır, yüzbası kendisini bekley«n bir ntomobile binerek fi'ncı oiflu başkomutRnlıgının toplantı ynparagı yapıya gpiır. Orada onu 1a subayı knryılnr. Homrn nrkasından da başkoınııtanm pırıır subayı binbası W1*tershplm g«llr İlk komışmalnr kısa. askeıc.e ve resmidir. Bunrtan çeyrek saat sonra da kurye, b^raberinde gctirdiği mapayı ordu kııımaylıa.şkanı Tufigcneral Frlodrirlı Peıılııs'a takdım eder. Mapayı alan «eneralın yüzünUn ınl tarafı titremektedir. Elindeki çanta yüklüdür, ıçınde dünyn poHtikasmı ilgilendiren ağır kararlnr vıırdır. fi'ıncı ordunun yaşnma saati İlk tiktaklarma başlamısdr anoak bımcİHiı 1'4 ay sonra lıor sey bitmiş olacaktır. Yüzünde kesiîin çizgüer bulunan ve gügsUnde Altın Meşe Dalı nlSanı purlıynn bu nısıın :ı mayıs günü. bunlardan hnbersiz oldugu gibı, kadeıin kendisini kalbinin binlerce kez çarpacagı ateş ve demır pphenneminde tutacağını da bilmiyordıı. Rfter o ancla bir ünsczl ona gelecegi sösterebllseydi. aldıgı bazı kararları ba?ka türlü ııygulıyncaktı. Ve ylne tuğgeneral Paulus. l!)4fi kiijinda, Nurenberg Uluslararası Askerı Ylikgek Mahkemesl huzuruna sııçlıı olarak çıkarılan Wehrmacht YUksek Komutanlığı Kıırmayhaijkanı Orgeneral .Todl'ın şu sörleri soyhyeceglni aklına bıle ptetirmemişti: «FRİdmarcsal Paulus'un "anık olarak verriigi lfadeye çok lİ7UldUm, anrak Stalingrad Uzfirinden daha kı? fırtınalftn esmeyc başladıftı sırada Hitler onun savaşı kaybettigini kabul ethıiş buluıınyordu.» Sîiat fl.lj'te Paulus «Başkomutanlıkla ılRili kişlye özel> kaj'itli lelsi.'le tebliğ edılfin ve şifresi açılarak hazırlanan «Hollandnya taanuz. emrni Raîkomutan Orgeneral Von Relchensu'e Park otehr.de takdım ettı. «Danzıg» parolası hoş karşılanmısjtı. • Bir drreceye kadar daha ivi» diyen Reichenau. önündeki not defterınR «hıınu koruyuru nıelek olarnk karşılıyorum» diye yazdı, • Ba^üstUne bay Orgeneral» den başka bir şey konuşulmamışh. Aradan çeyrok saat geçükten sonra da Paulus •sihirli kırmızı bir düftmeye» basınca pıatik bakımdan btltlln sav«ş ışlftmlerı başlamış, Komtıtan mekanizması hnreketR Reçmişti. Ancak bu aıada kimsenin bilnıodiği ve de hilemeyeceği bir olay meydana gelmişti. Bftrlln'dekı Hollancla Ata^Rmilitcri .larobus Rns, perşembe akşamı karşılaştığı Alman Abwehrinden yüksek rütbell Wr subaydan «Ha1mın ıstılfisı» ıçin emir verildlglni, Hitlrr'ın de bRtı cephesine gitmış olacağıru ögrenmişti. Bu haberl vfireıı alhay «hıı emrin hcr »n geri alınmHsı ihtlmalinın bulunduğunu, snat on buçuga kadar rturuımın kritik oldııjunu ve bu saate kadar karsı bir emir vrrilmedikçe harekatın kesın oldugunu» pltledi. Aynı günüıı kararsızhğı içinde ve aynı saatlerde fi'ncı ordu birliklerlne yürUyüş emri verildigj sıralftrda, neııtllerstrusse'dekı VVehrmacht BaşkamutanJıgının yan kapısında duran Hollanda Ataşemiliteri somıcu bekİiyordu. Yirmi dakika sonra kendisine çu bildlrim yapıldı: «Sevleill dostum, bu ana kadar ilk emri bozan ikinci bir emir verılmemts v* Hitler batı cephesine harekpt etmlştir. Pıt savastan aonra lnşallah birblrımizi tekrar görUrüz.» Bu haberi alan Blnbaçı Sas duıumu bildırmck ü/ere Belcika Atasemiliteriyle buluşmak için sözleştlgı Klçilık binasına koştu. Bflçikalı da Brüksel'e alarm vermek Uzcre heınen telefona sanldı. Binbası Sas. Haag'teki Savunma Bakanlıgı ıle baftlantının kunılnıası için yarım saat bfikledikten sonra telefonda karçısına çıkan l'nci sını£ deniz teğmeni Post Uitwepr'den konuşmaya hnzır olduftıı karşılıftmı ftlmıjtı. (x) Fehrheltiner: Pontdam'ın hir Ikosl nlııp, iX.ti.lfi7.Vdr hüyiik Kurfüst İsveç ordularını hurkda hezim«te u|ratmıstı. (OEVAMI VAR) "SOĞUKKANLI,, INGÎLÎZLERİN İŞLEDtKLEKl 'ŞIDDET,, SUÇLARI YÜZDE 100 ARTTI nı gıd^rmek İçln televltyon* umut baglıyor. Böylsep. ılnlu ıeIp.vıryon karakterlerl dlzi kahramanlan, program sunuculan bır anlnmda gerçekten. alle ynaınınm ıçıne girlyorlar. Bir tngilı zın komsusunun derdlnp Itosmrısı şriyie dursıın buntı öjrcnmesl bılp ıRstlantılara bağlıyken bilmcm hatıgl TV dizlsindeki yıldınorunıı bir anda milvonlarra aonıntt oluyor yolda, durakta. otobüsto t't, fazla korıu şıılnn konııların bi^ında TV prog ranıları VB bunlartlıı VPT alnn kisiler gelivor. TV yayını, her Hçli de siyahbı1' yaz ya dR renkli izlenebilen üç kanaldan yapılıyor. BBC1 ve BBC2 kanalları. haftada toplam olarak besnltı saati geçmeyen bölgcsel yayınları dısında, ülke çspıncia yftyın vapıyorlnr. Örnı>Sln tskoçya'daki bir Myircivle I,otıdra'daki Sfyırcı büyük çojîun luk'a aynı anda aynı programı ızhyorlar. IBA (Bngımsız K.ıdyoTV ki gerçekte gpnp. ripvletin de netimı altında yönetlyor) ise hcr bölgede kendi programiarını düzenleyen ayrı ^lrketler aracılıftıyla üçlincü kanalı degerlendiriyor Ancak IBA'ya baglı tüm •jirketler başlıca haber, aktUalıte. ya runı programlarım Londra'daki merkezden alarak ortaklaşa yaymlıyorlar. IBA yayın düzenini BBC'den ayıran baalıca rtzellik tuplam yayın zamanının yüzde 10'unun reklamUra aynlabllmesı BBC kanallannda kesinlikle yasak olan reklamlar «kitle kültürünnün vazgeçilmez bir parçnsı olarak IBA programlarına «renk» kal.ıyorlar. Ne var ki. ön>?gın bir filmin en dramatik sahae«nin köpek maması ıeklamıvla bcjllln ıne.«;i ya da futbol maçının orta sında ayak kokulannı gidericı taban süngerinin tanıt.ıltınsı pek de hos olmuyor. Genış kitleye ybnplik yııyın yapaıı BBC 1, haber ve aktualıtn proRramlarına, spora vp poptiler dı/ilore R*nıs j^r ayınyor. Ayrıca çocuk programlan, hafif rnü7.ık VP eglenre, çeşltli yarısmalar VH uzun metraılı tilmler de BBC1 programlannda onenıli yer kaplıyor. BBC'nin «Panorama» vp «Tonight» gibi programlannda lsp. <;esitli alanlarda !anınmıs kisilerle yapılmı? roportajları, guncel sorunlarla ilgitl belgesîl fılm ve »jnntılı h«berIprı iüleyebihyorsunuz. BBC2 sabah saatlerinı kaplaynn ^Açık Unlversıte. yayını dı;ında, daha çok «orta> sımüara yönelik yayın yapan bir kanal. Ekonomı ve polıtlka konulannda daha derlnlemesine yorum tar tış.malar, bıllmsel diziler, çesıtU ülke ve insanları tanıtroa di/:lerı. sanat ve kıtap programlan, klastk miizik yayınları. sanat tlegtri tnjıivan slnpma klasıklprı çogıınlukla BBC^'dPn verikvor. Ayrıca golf ve krik*t gıbi dsha çok •ort»> sınıfların ılgi duydu ısp» O'ar» Kap*nıı riı.>ında mli zıkallfcr, rlurum komedilert ve sek» güldürülpri agır basıyor. Piim piyasasında da 'ifeliket» je . < M k ^ fılmlcrı egemen. Hel* Londra dısında baska tUr füın Krt.«.teren sınetna bulmak l>ir soniD. Hemen lıer kcntte bulunan *eki sınenıaUın yalnızca seks fıl ml grtsterirken kent raeriezınrlekı iki • Uç buyük slnemada da silıoklı ıcfelâket» filtnlen oymıvor. Kupıtulızmnı bunalım dönöminde bu tilv «ielâket» filmlr.rinin ABD'detı tüm kapitalist dünyava yayılması kuskusuz rastlantı degıl Genlş emekçi kıtlelerinın günlük yasamlarında isslzlık, parasızlık tatnünsizllk gibi felâketler bırbırini izlerken bu kitleler) çok daha büyük çaph ve sınıfsa) kökenli olmayir telaketlerle oyalamak ve UrKütmelc gerçekten parlak bır bulus. «Earthouake» (Zelzele) bir ^ökd»lendekı yangını konu alan «1owerlng Infeıno», kopek balıklarının bır plaldaku ınsanlan partaiamasııu konu ul.ın «Jaus», rulıunu seyıanın etklsıne kapıırmı« bır kızm sapıklıklarını anlıtan «The Exorcıst». milvonlaıo» dolara malolduktan sonra her yerde oldugu gibı Ingiltere'da da gı$e rekorlan kıran «ifiiaKet» füınlerlnln sadoce bırkaçı. Uayail lelâkeüerı gormek. ıçın «memaları dolduran onoinler, biraz daha gerçok bir «zaler» ya da «yenügivyı tatmak ıçin de futbol ve «rugby» stttdyumlarına ko$uyorlar. Hir haltamn tep'.clienni cumartesıye blrıktıren emekçller enerjılerlne olumlu Dir çılu» yolu bularnayan yeni yetlsen genç ler «desarj» olmak içln solugu stadyunıda alıyonur. Ba^en kııometrelerce yol kaletnıeyi göze alarak takımlarınm yabancı saha lardaki magını lzlemeye giden tardftar, çogu kez bu «deşar.l olma» sürccini yollarda başlattıkıarından olaylara yol açı.vor trcn va oıobüs görevlllerinin r>ıotesto grevlerine neden oluyorlar. Yenı yetişen gençleriıı taskııılıkları maç olaylanrıa sınuMı kalmıyor. Özellikle 1» • lb yasiarı arasmdakı geııçlcrın otobustren koltuklarını parçalnmaları, canıları kırmaları, polısle ve cU^Kr gö revhlcrİP dalaştnak içln lıiçblr tırsttlı kaçırmamaları Ingiliz egıtimoilerlni öerln derin du>ündürüyor. Ayrıca «sogukkanlı» dıye tanınan tnglllzlerln Isledıkleıi «iiddet» suelarında son yeciı se kiz yıl içinde yüzde 100'e varun bır artıs ıneydana gfilmesl birçoK klsiyi «bu toplum ncreye gıa;yor?». aorusunu sormaya yönpitiyor. Bu soruyu «şansını denemeye», dıye yanıtlayun çıkarsa pek gasmanıak gerek. Olımpiyatlardaıîi madalya sjralumasında. bırçok dıger konularda oldugu gibl, nerilerde kalan Ingilizlerin sans oyunları ve kumarda dUnya safflpiyonluguna aday gösterilmelert doğal. Olkenın hemen b«r lcisesinde şubeleri bulunan «bookmaker» (müstorek balııs firmalarıında at yarısından boks maçına gUzellik yarışmaaından genel seçlmlere kadar her aKla îillebllecek konuda para yatıraiHk bahse girmek olanagı var. Özel kışi ya da «irketlere aıt. olan «bookmaker» firmalarınm vıllık cırolarının 700 mılyon Innıllz )ırası (yaklasık 20 milyar TL. evut yanlıs okumadınız lam yırmi mil var lıraı dolayında oldugu tslımin edıliyor. Ayrıı:a ba^lıcu Kece eglencelerlnden bırıni oluıturan «Bıngo» (Tombala) kıılıtp lcrlne gösterilen ılgi de büyük. Bııçok semt slneması RICIIUTK salonlarmı bu tür kulUplere do nııştürüyorlar. Daha küçUk y«etakller İse çogu kez kaçamak girriiklerı eğlence salnnlarındaUl oyun makinelerlnde ceplerindekl bırkaç «penny» (kuruş> ıle »anslarını denıyorlar. Kısacası vedıden yetmışe herkes şu vs <i* bu blçimlyle sans oyunlarma katılıyor tngiltere'de. «Para»n;n en yüce değer sayıldıgı: buna karsılık «sıfırdan milyoner olma» hayallertnln giderek zayıfladı^ı bır toplumda bunu doftal karsılnmak eerek her halrie. TABLO 12 BBCnln t i k e Çapındald Hadvn Prr>gr»ııı!.ıruiuı lçprlk Anallîl ( 1!>Î31«) MUzl* tillncel olaylar, bclgesel Haberleı Tiyatro Spor Hafif »glenf* Din Okul programlan YUksek ögretım Açık ünlversltc çocuk programlan çesitli Toplam . Radyö1 « / • H2.2 1.5 1.8 0.3 0.4 Rlıdyöa ',» 7ft H R /i 71 İ 4.7 2.9 2:1 3.4 0.1 BRiTANYA'DA YAJAYAN AiLELERiN YAKLA^IK. Radvn4 U 4.A 4«.« OtARAK % 75'iNiN EViNOE BUZDOIABI, % 66 SININ EVİNOE ÇAMA$IR MAKiNESi VE % 42'S.NiN EVİNOE TELEfOK BULUNUYOR. EViNDE EN AZ BIR TELEVİZYON Ulf.lSI BULUNANLARIN ORANI ıSE % 9 5 . Diiny» Kapıtalızmınin cskt merke zı. ekonomik alanda baskalarına kaptırdıgı üstUnlütu Ideolojilc alanda olsun sürdUrmek ıçin haf tada 7'ji) s«at ulıı«lar»ra»ı yayın vnpıvor. Radyo rv konusıına non vermeden BBC'dp. çahsan yakla$ık 25.000 ve IBA'da gorev alan yaklasık ıa.uoıı gorevlinın, seyırci ve dinleyicilere genellikıa kalltell bir hizmet sunduklannı belirtelim. Yayımn genel çızgı sini bellrleyen ıdeolojık tutuıtıun etkilerinı bir kenara bııa kırsak, radyo ve TV'nin, kitle sürümü olan gazetelere oranln çok daha doyuructı bir progran ıçerigine »ahip olduklarını Jrty leyebılirız. Ayrıca tPklpyen «pıkerlere, Izledigi olaydan h»bp.r sız muhablrlp.re, pot ustüne pot kıran röportajcılara va «tekn'k» anulara yok denecek kadar en dpr rastlanıyor. «Kıtle kültürütınü oluştııran o'geler arasınüa, gıderek azalan önemlerine ragmen. »inema ve tiyntroya da değiııııiPk gerokı yor. Kanımci tngiltP.re'dft tiyatro daha çok «ortau sınıflara yö'np.llk bır gdsteri sanat tilrü 1ınline gelmiç. Uluslararası bir ^eyircı kitlesino yönelik Londra tiyatroları dısında, Manches'er, Livcrpool vs. gibı en bUyük «taş ra» kentlerınde bılc. en lazla ıkı • Uç tiyatro grubu bulunuyor. Bunlar da ço(unlukla kpndı :o lonu olmtyan gezıci gruplir. Temsillerlnı Beledlye Sarayının konferans salonu, sehir katedra li, ünıversite tiyatrosu glbl nn cak bir iki yüz kişi alabilerek salonlarda veriyorlar. Repertu arlannda daha çok klasiklere ve modern Inglliz oyun yazarlarının oyunlarına yer vermelerl de «seçkin» bir «eyirct gnıbunu he def aldıklannı gösteriyor. Lon dra tiyatro piyasasında ıs« bir Ikl tiyatronun süreklt oynadıgı Sh«kesp«ar« klasiklerl ve 24 yıl dır arahksız oynanan «Mouaet 2.1 «8 1.7 11.4 12.4 0.7 4.8 3.7 «.3 3.5 1.6 3.0 .î.6 3.11 0.5 3.1 100.0 0.2 1.4 100.0 4.1 7.2 0.7 2.8 100.0 n.s 1.1 ıoo.o Kaynak : Proadcastlnt in BıiUin. HMSO 1975. nh. 4S. gu ^porlar ve bu sınıfların zrvklerıııı yan;>ıtan tiyatro ve JızılPr dfi BBC2 yayınlarında yer alıyor. Dinı programlara ıse rjpımllikle pazar günlerı bır ıki saat ayrılıyor. Reklamlar dısında. IBA yaym dtizonıni BBC'den ayıran iıaş'ua özellik tiyatro ve popüler dizılerle hafif müzik ve eglencoye daha geniş yer vermesı. ıKak. Tablo 11) Ayrıca batı temeı pıog ramlar dısında, yerel egllinı ve begeni göz Ontlne alınarak K<Içeklestirilen bölgesel >av mın toplum içinde önerall bu agırlılc taşıması, IBA yayınlarına dıı>ulan ilgiyı arttırıyor. Genış kitleye dönük yayın türUnUn tıpik örneklerini veren IBA'nın b»zı haber, aktualite. belgesel ülırı programlarının BBC'yı geride bırakacak ölçüde başarılı oldufiunu dn bemon belırtelinı. r Oçrck BB ; ve scrckse İHA' nın özellikle politik nitelik ta^ı yan haber ve yorumlannda <tarafsızlık» ilkesine uymaları tsteniyor. HUltümete, muhalefet ve BBC yetkililcrı arasındn v«nlan anlaşmaya göre hükılırifitin TV ve radyodan iki tilrlü yıırarlaıiTnu hftkkı var. Birincl tılr yararlanmada bir hukümot yetkilisı (ya da yetkılilerıı poüılk tRrtışması tnmamlanmıs, por lamentodan geçmış ypni bir ya sa ya da uygulamayı kamuoyuna açıklama olanagını degerlendın yorlar. Aml önemll olan ikinci tür yararlanma. Basbakan ya da bakanlarının rtnemli saydıkları konularda kamuoyunu aydınlatnıak ve kondı göriişlenne destek saglaınak için çogu kez bizzat değerleııdirdıklerı bu yn yın hakkı, politik tartışması w>nuçlanmamış konuları da kapsayabilıyor. Bu nedenle iktidar par tısi bu tur bir yaym lçtn TV ve radyodan yararlandıgı anda aynı lıak muhalefft partileri ıçm de dojÇuyor. îkfıdar VP muhnîpfet partileri arasında vanlan son anlaşmaya griru halen iki büyük paıtı bu tur yayınlar içln te!evızyonu yılda toplam raı'ar daki ka (altı yayın). Uberal Partı ve Iskoçya Mılli Partist 30'ar ciakı ka (üç yayın) ve Galler Mllliyetçi Partısi 10 dakika < bir ya yın) kullanabiliyorlar. Aynı ıtır yayınlar ıçın radyoda ayrıları za man daha da az. Böylelikle TV ya da radyonun .İktidar ııı» lıaline Belıncleıı önlenmiş oluyor. Seçim dönftnılfirinde isp en az 50 seçim oöl gesinde seçmıe katılan her oartiye (toplam 630 seçim bölgcsi oldugunu lıatırlatalım) bır >nreki seçimde eldft ettikler» oy oranlarına Röre TV ve radyoaa zaman ayrılıyor. Genplllkle ner il<j kanaldon bırden aynı anda vorılfn politik yayırılardft > > < » • rafM/.lıkıı ilkeMnın korunmasina btlyük dikkat ve ozen gösterütyor. «Taralsızhk» llkesınln gerı;ek sınırlarını kavramuk içln yalnızca siyfts>al partılere ayrılan y* yın saatlerlne bakınak yeterli de £11. Haber ve yorıımların deger lendırıhşindeıı seçilen di/.i/e.c, gösterilen filmlere dek tüm pro« rfliıılan ıncplemek gprekiyor. An cak o zaman, Mstemle büiüııleşmış Mya.sııl partı ve gorüşlpr kar şısında «tarafsız» olan TV ve rad yoııun, sıstpını ya da düzoni sa vunmak için ne denli etkıli bı rer aıaç nldukları anlaşılabilı yor. TV ve radyo yayınlarını uzunca bır süre ızlediginızde, tek nık yetkinllk ve «tarafaızlık» per dssi ardında ustalıkla Kİ/lenmi'j olan düzenden vana «sftpm»«yı tarkPdebiliyorsunui. Dünyartaki ekonomik ve politik gelismele rin vorumlamsında ve kapıtalist tüketiıın toplumuna özgü degpf lprin v.ızgeçılniP7İİK'nin vurgu lanışında bu yan va da «tarara tutma dahft da açıklık kazanıynr Örneftin Asva ve Afrika'daki ulıı sal hagtmsulik mücadelelerinin gerçek mteliftini figrpnemcypn SP yırrı dinlpyıcı kıtlesi, bir vandan neden hep «komünlst» dive tanıiüan taraiın UsiUn geldıgm* şaşarkon diger yftndan bu zafcrlerin kdkünde yatan «topıumcu Körüş»ün gUcünü kavrayamıyor. Ve kapitalı.st düzenın vaşam bak kı tanımayarak i$siz Diraktıgı toplumun dışınA attıgı bir inRiliz bir lskoçyalı bu kojullar nltında amaçlarını bilmedigi, ıfiıçlerini kavrayamadıgı Insan'aı» karşı sava^rnak Uzere «paralı **ker» olabillyor. Televizyonun büyük gücli *arfisında ikinci plana dllşnıüş olan rRdyo buna ragmen tüm önemınl yıtirmis degil tnglltere'd«, B B C nin Ulke çapında yayın yapan dört. bölgesel yayın yapan yirmi radyo istasyonu ve ayrıca IBA'y» baglı onbeş kadar bölge radyosu er gün mllyonlaren (Un)*vi't yp sesleniyorlar. PRC Radyo • 1, günde ondrirt saat «pop» müzigl çalirak" RençlfirP yönelik bir prog ram izlerken Radyo 2, caz, «folk» müzidı. bando mtızıgı ve lıafıf milzığın çesitli tüıierino atjırlık veriyor. Haber programia rtna da yer ayıran Radyo • 2 ayrıca sporseverlfrln ve atyarıjı meraklılarının radyosu. Radyp • .1. tıpkl BBC 2 TV gibl, .or'aMnıflara vönelik. Haftada yuz saati a$an klaMk ınüzik yayır.ının yanısıra tiyatro ve sanat progmmlarına VP tAçık ÜnlversıtP' vajnnlarına yer veren Radyo • 2 nin beş mtlyon kadar sUrfklı dinlp.yictsı oldugu sanılıyor. Ayrıntıh haber programlan, yorumlar, guncel konular etrafında tartışma ve açık oturumlar, röportajlar ve dlzi plyesler ise çok az müzik yayını yapan Radyo • 4'den veriliyor. (Bak. Tablo 12) Bölge radyoları ıse daha çok «pop» ve iıafif müzige. skeçlere ve dinleyinlerin katıldıkları programlara agırlık verlyorlar. Sözünü ettigı miz Istasynnların bıri ya da dıficrinden gelen vayın günun hpr saatinde milyonlarca tngillz'in y« ?aınınn girerken BBC'nin ııluslar ara«ı servlsleri de 39 dilde derii*asın Ulke insanlanna lesleniynr. YARIN: YENİ DENGE ARATIŞI TiFFANY B)'fty*a «ABSINTISIBUMAUk GARTK XABIIM SABA14 ASİLABAC "p