Katalog

İKİ nsan, tarlhf boyunca baskıyla karşılaştı Ilk karşılastıgı doğanın baskısıydı, Açlığı sogu gu, vaban hayvanlannı. yaşamak için yenmesı gerekiyordıt însan, büttln bunlin >endı Avlan dı, hayvan yetistirdi, ekti, biçtı, besın depolama yı ögrendl ev yaptı, giylndi, böylece doğamn baskısını yendl Doğa karşısında ozgürltlğU kazondı. Ama, sonıa giderek artan, don«mden do neme biçlm degıştiren hep ytısuynn bir basıca bnskıyla karşılastı lnsan ÎNSANIN İNSAN\ BASKISI Çağlaı boyunca s,(lı\.n bu baskı doğanuı âurağan baskısından çok larklıydı Bu baskı ınsan zekâsının kıvraklığını, ınsan ıçgudUleıımn sıirekliliğim, insan ılkejhğmııı kıyıulıgını taşıyordu Bu baskının değışmeven ngpsı ıns uıın ınsanı srfmürmpsıydı llkel komüral dönem, kole lik, feodal düzen, anamaltı Mstem, toplumcu sıstemle beUr'onen uygarlık gelişımı, insanın insanı sömılrmesinin, lnsanın bu sbmürü baskısına dırenmesinin çağıar bojunca sureeelen Uuıhı Bu taıihsel gelişım ıçindp ınsinın baskı kusısındaki tavn çok önemlı Çünkıı kıtlelerm bnskı karşısındaki tepkılerını bu tavıı bjlirlıyor Baskının tanımı tlı IIRİIK, kuskusuz Bırinfn «davanılmaz baskı» dıjp nıleleclıfii bır ctkıyı bir baskası «çok iyı» kcırşılayabilır. N^dıı b ı>kı' f»t> nellıkle, insanın ıstemedığı bir etkıyı kabul et meje rorlanması dıyebılirlz Işin içınc boylece, insanm çorukluÇu crginligi rvil«si, bütunüyJo çevıesı şartlandırmaliıı, kı r an toplumun bütün yapısı giru Baskı dedı&ımiz etkı b'i etkıyı karşı insanın gbsteıdıgı tepki Kışinin ıçinde bulunduğu toplumun bıçımlendlrdıği bır d^vranıştır Baskı kaışısındakı insanın davranışı bu kirma çık olusumdan dogar tşte, insanın baskı kaıt.ısındakı (epkısını beHrleyen bu oluşjm, toplumdan topluma, ulııstan ulusa davnnışliıın farklı oluşunun nede.urtir. Toplumumuzdeki olguları cH bu ıçıda ı ıV , » r lendırıremiz geroklı Bu dejîerlcndirme ıyı yapabıldığımiz zaman, tarıhsel gelişmeyc yenı boyutlar geürpcektır öncelikle beintm^liyli' k». tODİumumunın davranış bıçımine ılıskin arastırmalar çok sınırlı Köylümüz, kentlımi7, çocuğumuz, gpm ımız, yaşlımu, çahşan ın&anımız, issızlmız, kadınırmz, erkeğlmiz, kısası insanımızın toplumsal boyutlan bılimsel ıncelemelerden çok öykülerımizdp ro manlanmı/da ele alındı Oysa, sanat yapıtlannın kaçımlmaz duygu karışımlanndan u/ak, kı^ısel gözlemler, özel yorumlar yerine kitleyi yansıtan aayısal verilere dayalı araştırmalar gerekil Bu nu, bizlm yerımize yıliar boyu yabancılar japtı Blzım araştırmacılarımızın, toplumOilimrıleriTiı zln, dlirüst bUım ınsanlarımızın ç ılısmalan bucak bucak sakland:, gızlendı, yasaklandı Bu ÇP lısmalar desteklenmedı, benımsenmedt, bor gönıl dü Şaşılmaz buna Sbmtlrü düzenının t,Urüp gitmef.i, insanın sömürUyü gormemeslne bafilı dır çünkü SömUrunUn bıreyloı çapından ulu'sal boyutlan oradan d<ı uluslararası bağlantılarn na sıl ulaçtıgım bilmek, insanı bılıncltndıın Baskı karşısmdakı insanın. once, bu baskıyı tanrahsı. CUMHURİYET 6 EKİM 1976 S OLAYLAR VE GÖRÜŞLER vurur Bu da onun jasam gpreğ! Ama, hıçb'r baskı toplumun desteği olmadan süremez Toplumurnuzun baskı karşısındaki tavrı ne olacaktır' Baskı Karşısındaki İnsan.. Baskı karşısında lnsan basltçe liç biçimde dd\ runır Baskıya direnır, baskı> la urlaşu bas kıyla bütünleşir Baskıya dironenlcı, bftstınm nedenlorini bllen, baskıyı bu nedenlerle tanıyan bılmçlı kişıleıdir Baskıyle uzlaşanlar. baskı nln de de etkınliklerini sUrdü:enlerdir Baskıyla büttlnleşenler baskıyı yonetenlerle baskıda ki^Uık bulan gUç bulan ezık lnsanlaıdır Toplumumuzda baskıyı dirençle kaışıla^ıın bılınçli halkalar genişliyor Dıkkat edilirse baskıya direnenler dar grııplar degil, genişleyen halkalardır. tsçiler, memurlar, aydınlar, kısası, baskının sosyo ekonomik nedenlerini gören «mekçılpr Bu halkalar hem sayıca artan, hem de toplumda etkın yerdedlr Giderek genişleyen halk katmanları da, elbette ya\as, ama büjüyerek olayları sezmcktedir. Kuskusuz, oldukça bllylik b r kesim henüz bireyciliğın kısır döngusünde Bu kesim baskıyı da, baskı çevresınde verilen kavgayı da «bıtmesi gerekli bir kargaça» olarak görebllir Baskıyı düzenleyen çevrelerin de dUşlîncrsı bu olabılır Bu kesim uzlaşmacı bir tavır takınabillr Ama, bu uzlaşma kısa sürecektlr ÇUnku kısa bir sUre, bu insanlara, aslında baskı rejlmlerinın «düşUnme ve karar verme işlevlannde» toplumun yetkısıni bır küçtlk gruba drvretme sisteml oldugunu farkedeceklerdlr Baskıyla butünleşenler ıse, baskıyı yönetenlerın dışında, baskıyla gUç bulan kişilerdtr ki, bu gtlcU uzun süre ellerınde tutmanın olanak dışı olduRiınu farketmeleri uzun sürmeyecpktır Hi(, '<ımse, uzun sure kime hızmet ettıftını sormadan oır işe devam etmez. Devlet Güvenlik Mahkemelerl baskının yasal aracıdır Bu aracın kurulması kadaı çalısması da onemlıdır Eğer baskının toplumsnl kökleri yok sa ya da bu kökler zayıfsa, araçlar işlemez Bf1 ki bir süre işler gorünür Ama, toplum daha hız lı değlşecektir. Toplumsal kökler demokraMklev me vbnünde gelismektedir Yönetim görevlerindp çalısanlar, giderek yasavanlar söz hakkı, karar hakkı istemektedir Bu çagdaş bir haktır 1 urk toplumunda gelişen bır mtektir Bu ıstek baskıyla dogrudan çatışmaktadır Çalışanla, uro tenle, emekçıyle süreklı çatışan bır sistem yasayamaz Onun içlndlr kı, her şeye karsın torjıum yapımızın bütun engellerıne, yapımızdan dogan bütün tökezlere karsın bunlan asan gelişim sü lecı baskıyı aşındıracaktır BugUnkU baskıya dırenme süreften bir asındırmo olaraktır Elbetle, toplum bu kargasadan geçmemelidir elbeHe mutluluk Ulkemlze daha ınsanca gtlzelltklerden gelmelidir Ama, böyle olmazsa da tarıhsel doÇ ruyu bulacağız însanın insanı sömürüsü ortadan kolay kalkmıyor GUçlUkler hep birlikte kar sılanacak Genişleyerek, btlytiyerek, çogalarak Baskı karşısındaki insanın baskı karşısındaki toplum olması doğal gelişme Baskıyı özleyenle rın de gdrmesi gereken gerçek budur. Hızlı Yaşa, Genç Öl!.. Baskı Karşısındaki Insan Dr. Erdal ATABEK nedenlerinl biltnesi gereklr Bu bllinç olrrmzsa, baskıya tepkı de dogmaz Hesabın lncesi burada yatıyor bır yorumu, gelecfsin mutlu dtinyasında onlan bekl«yen yer, nerede blitlln bunlar7 Elbette bu kargasada yanlıslar olacak Doğruıarın umut dahi edilemedlgi bir ortamda yanlıslar dogal olmu'ror mu? Çiğdem Kâgıtçıba^ı ve özcan Köknel'ın ince lemeleri gençleruı davranışlarını belırlemeye yönelik çalışmalar Genellikle, yerleşık değer yargılarına bağlı, dar kişllıkli, katı ınsanlar yetırtıriyoruz Ama, çocııklukta içgüdülerin bencil ctünyasında yaşayan insan büyüdükçe özverlyi oftreniyor Baskalarının da bu dünyada yaşadıçını, kendi dışındaki gerçeklerin varlıgını oğreniyor. Yaş,amla blrllkte sınıfsal toplum dokusunun gerçeklerı de belırıyor Herkes sınıfının davıamla rını kavrıyor, onlan benımsiyor lnsan, yaşadıgı toplumda gelır kaynaklarını savunı^ or Yavaş ya\aş gelir biçiminl oluşturan düzenl savunuyoı. Anamalcı, anamalmı koruyan onu geliştiren dü7enı emekçi emeglnin değerini, onu gelijtiren düzenı savunuyor Bu da sınılsal gsrı,ek M Düşünce Sağlığı.. Üzorinrte pek durulmayan <dU«rtlnce saglığı» konumuzla <,ok ilgili Sağlıklı dUşünmeye ıhştınlmamış ınsan çagımızda yerl olmayan <,ok davıanışı rahatlıkla benimser Anlaşarnadığı ıçın kocasından kaçan bır kızını «aile meclisinin karanyla» öltlme mahkum eden, gözünü kırpmadan da kızını öldüren bır bdba kiştyt «kan davası» actma oldüıen jefen onuıunu kurtarmaktadır Kıs ler aıi&ında büylik bır ahlâksızlık savılan >alan sbylomeyi, «verinde yapıldığı zaman iyı bir kural» sayan ticarot adamı, içını bllmektedir. Şortla gezpn bir turist kıza saldırdığı için ceza's rdırdıgımız kov dolıkpnlısında, nslında cınvel ılurtıılerini ilkellıkten Kurtaramadığımız toplum sal bir ayıbımızı cezalundnır, çok kişinın kafasından rehatlıkla çecen ctnsel glidtllerln günahının kofarelıjle nhaüarız Çoc uklarımızı nasıl yetiştiririz? En masumundan «doktora gitmp» yalanlarıyla gezmeye kaçmalar, sert davranışlarla, sırasında dayakla dedigımlzi kabul cttirmeler, ya llglsizlik ya da tprsıne boğucu bır ilgiyle çocuğu yalnızllgı it meler, yetışen bir insan karşısında olduğumıı?u anlajamamak Çocuklarımız bunlar. Yarm her şevi bekleyocegimız umutlarımız Gençlerımı^e ne veriyoruz? H*l», bunca alay dan sonra ne venyoruz' Nasıl ttrnekler verıvoruz onlara? Çoğuna hiçbır şey Ne egitim olanagı, ne yaşamda düzenli bır yer hazırlığı, ne desteıt ne umut Bıtmıv tükunnıez bir para hırsı, sınırsır bır mal edinme yaıışı bütün bunlan amaçlnyan uçkağıtçı bir kısır döngünün çirklnliği sıntan ornekleri Çoguna hıçbır şev vermrdigımlz gençle r>n bır avuq azınlığına her şeyi veriyoruz Altın da ltiks arabası, rtbtnde harcavamadı«ı kadar parıt ol m mutsuz çocuklar Haıti geçerlı bır Junya goruşU, nerede dürtlst örnekler. tarihın çağdaş Nerdeyiz ! Biz, geçlş toplumuyuz Bir yanıyla yerıeşrk deger yargılarıyla »artlanmıs, diger yanıyla ülkamizin tarıhsel konumunu se/meye ba^lamışız Şımdı ortadayız Bireysel bunalımlar, yarım yüzyılımıza damgasını bastı Toplumcu öfkeler bıle, yalnızlıktan kurtulamadı Yeni değer j argıları, yerleşık olanlann yerini alamadı Şinidi geçiş toplumunun hareketliliği içindeyi? Bilinçlenme halka halka genişliyor Demokrallk stlreç, gerıye dönülmez biçimde ilerliyor Kaçımlmaz bu Durağan deger yargıları dlreniyor, elbette dlrenecek Bu direnme tırmanacak da Bu çıkmazda b,ıskı deneylerl de olabilir. Bu baskı deneylerinln toplumsal kökleri de var Bunlar, yerleşik değer yargılarına bajımhlık, dar kişilik, bunların oluşturdugu katılıktır Demokrntik sUrecın tbkpzleri bunlar Ama, gtlnden güne azalan, etkisini kaybftden yoğunluftu aza'an tbkezler Toplumsal kok lerı zayıflayan bir sistem, ybnetim baskısına baş lnlbuslorln, tnksllrrln, kinıyonların arkasına yazı vaznıak gorcııek oldu. özdtyl»leı, silrlcı, ınauiler, dilekler, uyarılaı, nıevdan okıımalar a«k ve dostluk sbzlerinin yanısıra bazan çok Rovııt lâOara da rastlamak olası dcçenlcrde bir ınlnihiüsiin ardında şu snzcuğii okuvııiKa şaştını. Ol Bellı kl şofor ılk i'ldo kH/ıklaııaıak almıs arabayı Ç'ıınUü bozukdü/en egpmeni. ögretlm Kornıcmiş yurttasa diyoı kı: Evlâdım! bir yerden bulup buluşturursun, boğazına dek borca batarsın, çpkersin altına bir araba; gellıı glbl sü»lersln; sabahın koründe çalısmaya başlarsın; bır lira, İkl IIra uç llra ddeme^e haşlarhin, ıki >ıl mı dcscnı, beş yıl mı dpsenı, jedi jıl tnı descm; jıllar geçer; borcun bltcr, sen de bltersin. Vakımvoruz Ulkede trafik anarşlsl var diye . Nlye olmasın? Anarşinin kaynajh nereden geliyor? Utomotlv endüstrlslnde anarşl yok mu? Kim yapıyor otanbitenlerin projeninl, planını, projeksiyonıınu? Kim kentlerde kltle taşıması ya da kamu ulaşımı sagiavacağnıa yıırtta^ı ozel oto sahlbi olmaya zorluyor" Kim kentlerln dar nokaklarına her gün binlerce araba »üriıvor" Basıbo/ııklugun kavnagı kim" fuketlnı ckonomlsinl pompalıyaıı kim" Demiryollarını ITIâsa suruklcyıp, karn\ollan tasınıacılıfeını korukleven kim0 Motorıınu vapmadan otomobll hastalığını \e düşkünlugunu halka asılavın kim'' Klmdlr otıımotlv endustrislnl Nasrettln Hoca'nın eşeğlnr biner cllıı tcıstoıı basl.ıtan° Kiındlı beıızin luketımlnı pnmpalamaklıııı asırı karlar cdiııen'' Kimdır bu dU7eııiıı sorumhısu" Mrtrovıı \illardan hcıı hasıraltı rdlp Bııgaz Köprüsünü kuran kim? Vabantı petrol kıımpanyalarınııı \r otoıııobil sfrketlerlnln TUrkhe'dekl polltlkasını muska gibi bovnuna asıp, Kuran Kİhl kOMiıımla saklnan kim'' Bir Bo(a7 KöprusU Mtınrdl Iklıulslııl U(,iınrUsüııü dördıım üsuniı dc kuracaKim de> ıp ı,(i k ıılııslıı hııvıık llrmalara K"' kırpan kıııı' llkfmizl dış \e Iç srrma\eııln srıhest pazarıııa doııdıııııı kim" KentIprclc arsa ve apartman spckülasvonııııu alahiidııriııe kıskırtıp, (ırsatçılara havadan nıll>onlar ve nıllvarlar kazaııdıran kim? Kcntln odak noktalanııda sokaklaı, laddcltr ve meydanlar glttikçc daralırken Kokdelenler. otellpr fdıanları apartnıanlarm yükselmpsini Ualkınmavmıs fibi goıenler kim" !j>plırm Kbbe^ı Rİttık^c şişerkrn, aralıaların ar.ıp xaçı glhl blrbirlne girmeslne kavıtsız gözlerle bakaniar kim? Aşııı kazan^ların doğıırdugu gorgusiı/ zengln Miııfınııı haramradcleı iııp Avrııpa'dan AmPrlka'dan gptirllmış luks ololanıı pazarlarını kııranlar kim? Yoksulunu varlıklısıııı tuketlm hırsınııı traflglnde hızlı yaşamaya yönrltrıı kim'' Jrt sonyeteden eslnlcnlp yerll malı mpyhane nosyeteslnl kıırnnlar klııı"* POIUP nıano parası verlp hrr sabaha karşı Ankara asfaltını yarıs pistl yapanlar kim9 Voksııl taknl soforuuıı ııykulu karavon süriıcıısünii ekırek parası peşlnde olüııı yolculuguna çıkmaya ıotlıyanlar klm"" Her sabah gazetelerl açtıgıniızda nc gurUvorun* Kamjonla ntobiıs çarpıştı.. Hızla glderken Boğaz'a uçtu . Çevre yolunda zlnclrleme kaıa öliller, varalılar, sakat kalanlar, vetlmler, dullar, öksflzler derkrn tüm olanlıitenlerin gerçek sııçlusu klm? tnler ıni, clnler ml? Perller mi, cadılar mı" Yoksul Tilrkiye'ji dışa bagımlı sermaveclliğın somıırüsüne vrrmlfİ7, Bo7iıkdıi7enl kıırmuşuz; siırilvoruz arabannı. otomoblUni, kamvonunu, otolıusunü, mlnibüsbnu kuraborsadan plvaaaya Bunların hepsi İçin dövlz var; kftle tasıman İçin dovlz jok, kamıı ıılaşunı için çaba yok. Sonra ÖHİ gayıyorur. Bir «lü. İkl ölü, he« olü, on ölü Klm suçlıı? Klm sorumlu" Şnfor mü? Yaya mı? Yolou mu? Yazık yurttaşlarımıza kl bozukdüzen yuzünden hayatları her dakika trhllkedpdlr Arımasız bir dU7.cn bu. Belki slz de gordtlnüz, okudunuz bu d(i7enln halk için ger^ek anlanu bir minibüsün arkasmda yazılıdır: Hızlı yasa, 0»enç öl, Cenazen yakışıklı olsun! Hedet: 61 Anayasası OKTAY AKBAL Eyet Hâyır Rejime Yönelik Tehlike: DGM Kamuoyumuzun, yeterli hukuk bılgısı olmıyan ve konuyu iyi ınceleyemiyen kesımlerinde, DGM lerin Anayasa 1 sıstemimizde ve genel olarak, ınsan hakları yonünden, ne biıyllk bir tehlike oldukları, yeterınce kavranamadlgl görülmektedir. Emperyahzmle bütünleşen ege meıı sınıfların iktidarı da, özgur luklen yokederek, faşist bir tırmanısa ya da bu lnsanlık dıısm.ınlığı sısteme, parlamenter kı lı( hazırlayıp, cepheci Ortaklığa güvenlık sağlamada, bu durumdan, bUtiln demagojlk becerileılnl kullanarak, yararlanmak istemektedir Bu bılgl noksanlıgı ve rtjiıni saptırıcı kandırmacaların oluş ur duğu bulanık ortamda, özel bir kusıt gütmeden, sait bıı toplumsal huzur özlemi içınde bulunan yurttaslar da, yalrıu cepheciljıın ışıne yarayabılecek bir tnmm sorularla oyalanmaktadır Kendl kuyusu kendisine kazdırılmak ıstenen halk, devlet kurumları sal dırılardan korunamaz ve sokak ortalarında canlara kıyılırken, devletin butunluğu tehlikede iken, bu durumu önleyecek olan DGM'ler niçin ıstenmiyor, «Ana yasanın buyruğu olan mahkemelere nasıl karşı çıkılabilir?» türünde sorularla, asıl amaç gızlene rek, onun hakkını savunanUrın karşısına çıkanlmak istenlyor. Bu kandırmacayı önlemeğe v«rarı olacağından, dnce DGM'lerin gerçek nitelikleri ile rejim için oluşturacakları tehlikelert ve ondan sonra da, bunlardan yarar lanma ozleminde bulunanların amaçlarını belırlemeğe çalışaca Ahmet YILDIZ Bagımsız mahkemelerdeıı dtıha UstUn olacaklar GÖrev uyuşmazlığı söz konusu olmıyacağı gibı, obür mahkemeler de bunların kararlarına uyacak. Zabıt katıbıne bile uygun olmıyan söz söyledi diye to soz ne ise) ıstediğini tutuklayacak Degll hukukçu, insan haklaıına nay gısı olan herkesın ısyan edeceğı bir zorbalık yontemıne evet iiyen insanda, hak anlayı»ı var denebilir mi' Avukatı duruşmadan çıkarabllecek ve hatta bir daha mahkemeye sokmayabilecek Bir yasal hak olan jargıç reddi lstemi, lstenmiyen yargıcın da katılması ile karara baglanarak. tstenmeyenln Utememeyl red hakkı olacak Hiç olur mu? HUkUmet bfğenmedlğl mahkemenin yerini değiştirecek ve hatta ister.se tumden kapatacak Yani <ya hasımlarımı hapset, yoket ya da yokolmaya razı ol» diyecek Askerlslnden bin kat daha kötü olan (H V. Velidedeoglu) sivll sıkıyönetim sürekli hale getlrilecek DGM'lerde halen bulunmakta olan kiml hukuka saygılı yargıy ve savcılann .Hukuk ilkelerinden joksun diye niteleyip aleyhlerln de Anayasa Mahkemesine başvurdukları», Yargıtay Başkanlarınm (S C Menteş ve S R Tılzun) «Mahkemelere olan güveııi sarsacak» diye niteledlkleıı, özel ve olağanüstü yetkilerle aonatılmış mahkemelerl kurmada, inat edenlerin amaçları nedir? Kendı lerinin bile guvenmediklerlni açıkça belll ettıkleri (GUvenselerdl, kararlarına saygılı olsalardı, yandaşlarının onlar da mahkenıe edılmelerıne karşı çıknıazlardı 163 Mdnın kapvamlarına girmesiae razı olurlardı) mahkemelere, güvenmeyenlerl suçiajanlarda insaf var denebllir mı? DGM'lere, bclkl mahkome denebilir ama, hukuk devletlnde değll başka re.tlmlerde Partı atayacak, partı buyruğunda kalacak, buyruktan çıkaısa kapanacak, lstediği lşe bukacak, avukatı kovacak, lsterse tutuklayacak, Yargıtaydan kaçacak, her mahkemeden UstUn olaeak, yalnız sola bakacak, sagı kollayacak ve bunun adı da •muftlcerne olacak Yargı ile alay edilmiyorsa. halkla alay edlliyor. Belki bir sağcı partinln mahksmesı, hasımlarını ezme aracı sayılabılir ama her halde tum ulus adına görev yapacak bir organ sayıluma/ Duıumun dehşetlnl kavrayabil mek İçin, 12 Mart döneminde, böyle bir mnhkemenln oldugunu ve basında da, bugun sağın kucagında oturan kisllerin bulundugunu düşunmek yeter Ne tüyler Ur pertici bir durum olurdu. Partizanlığa tenezzul etmeyen, gocunacak hiç bir ayıbı bulunmayan bllyUk devlet adamı De Gaul le'Un, Cezayir savaşının en kızgın olduğu ve mayıs ayaklanması ile karşılastıgı dönemde ve bizimkilerle de kıyaslanamıyacak ölçüde ılımlı htlkumlerl içeren yasayı örnek güstermek, Ulusumuzun kavrayış guru ile açıkça alay ama cı güdülmüyorsa, onun ka.rajış gücüne en çlrkin bir saygısızlık olabilir ancak O yasaya bıle, Fransa'nın en öndeki sağcı liderlen ve tanmmış billm adamlannın çok sertçe karşı çıkmaları karşısında, bizde bunlan savunan ları, çağın sağcıları, hukuktan nasıbi olan kimseler kabul etmek olanaksızdır. Kendisinı, karşıtlarını cezalan ir kaç Riın once çıkan «fil ^nayasasına Pönülmelidir» başIıklı yazımı şu salırlarla bltlrmlştinı «CHP'ye dlişcn 1 9 B 1 Anayasasına dönulmeainl saglumaktır 12 Mart rii7garlarının bozdugıı değlştlrdiği biltun «venllikler»! (.ıkarmak, AnayaSd'vı cikl hiçlmlne lcavuşturnıak Nasıl Al"nin haşlıca prnpagandası 61 Anayasasını değlstirmck olUmsa, CHP'nin başlua amacı o Anayasayı ycniden kurnıak, dıriitmclf olmalıdır. ClfP, 81 Anayasasını bz blcimlne kdiuşturmak ıstemivlc lıulkın karçısına çıkmaiıdır » Hoyle bir dllek yalnız bendc yas.unıvurdu elbct Nicp enıpkçiler, aydınlar, nıce yurttaşlar boyle bir o/ltmın içlndcydiler vıllardır. O bozulan, yuma ustüne vaına vtırülan 61 AımvasaRinın yenlden 'eskl bi(imine, 'öi blçluıfnc kavustıırıılnıası bilfnçli yurttaştorda yaşıyan bir dıleteM/MC'niu TaraW»nrtt(ft, ttalıa da yıırarlanına yollarıııı aradıgı butıin t > r.ıslzme. gerlcilige, devriın ve Atalürk dtı^munllgına açık kapıl,ır sıkı sıkı kjpatilnıalı, 61 Anayausı yeniden «Kvrimci, llerlcl, uygar çizglye getirilmıliyai. B J?lmdi oğreniyoru7 ki CHP ve Milli Birlık |>ruhu üvcsl 252 parlamenter Anayasa'nın seklz maddesinın ılcglştııllımsini ongbren bir yasu oncrislni l'BMıM Haşkanli),ıııa veımısler Bu sevlııdirlci bit liaberdır. Bu bilıııçll daviiiııışın etkilcıl <,ok buyuk oiacaktır. llcışeyden once TBIYUVTııde Zl Mayıs dcvrimimıı KblirüiKİ ilkclere dayunan biı Anavasa'M s;nıınııcak '552 klşlnın vaılıgı kesınlikle ortaya (.ıkınası dçısıiKUtıı h\et, İ5İ Iiarlameıılo üyesi Aııayasa yı butun o yaluşmayan yamalardan kuıtaı nıak isieginde. inaııtıııdadır Î7 Mayıs devrlmlııp sahip v'knıaklır bu Ni^m yapıldı 27 Mayıs? Once bunu dbşunellm B.ıvar lı JUendereK 11 1)P iktidarının Vatan (eplıesı hallne gelmesiyle luık ıılusuııu ikıye bölme talıalarııu durdurnıak, rürk ulkeslnde denıokrasiyi, insanlık likelcrlni, eşitllgi, (izgurlugu, Kemalizm ulkusunu yeniılen (liriltmck, yaşatmak için Zl Mayısular buyuk lıukukculara bir Aııayan» tdsarısı hazırlattıltıı Bu tasarı ulkenın en •evKİn ajüınlarıııa, yazarların.ı, duşuııurlcı ıne gunderiıdi, oııların inLelernesiııden geçirildl. honıa Kuıııcu Medlsın AııayaRU konılsyonunüa en küruk ayı ıntılarına kadar gozden geçırüdi. Ounlerte Metlis te taıtışıldı Kn sonra ıla lıalkın oylamasına sıınulılu. Tiırk ulusu buytık bir çoğunlukla bu yeni AııavaBU'JI bcııııuscdl, un.ıylaılı. liojlcce yururluge girdi bl Anayasa M. Ama uygıılanid alanına giı'di ıni? Ne kadarı girıli' Ne kadar cure? Bunlan oluınlu yanıtla karşılamak ne ya/.ık kj olası değil. 1%5'te AP'nin iktidara gelnıcsıyle Anaya.sa tanı anUıınıyte «rafa kaldırıldı», AP'liler, başta Uemırei olmuk Uzere bu AnayasayU ulke yonetılemez ııakaralını tutturdular. tcte ikl yogıııılugu cle geçirlp Anayasa'yı degiştlreceklerini açık açılc üoylediler derçı hıç bir zaman bu lşi yapabikcek güce kavuşamadılar, ama onların başaramadıgını AP iktıdarını yıkan, AP iktiüarına kar^ı çıkan, AP'lılerin 61 Anayasasına uyınadıklarını <ınc sıırcıı lî Mart retorıucıılıırı yaptı. Tanınmaz bir blçlnıe, bir aıılama dogru itildi Anayasa ZU parlamento üyesl «Amacınıu 61 Anayasasına dönmektir» dıyorlar TBMMndckl CHP Grup Baskan Vekillerinin bu konuda yaptıkları oıtak açıklamada şoyle denilıncki.'dır. «l'urk toplum uırllııııın en buyuk \apitlarindan biıi ve lnsan haklurına clayıılı o/gurlukçu dcmokıasinin temell olan Anayasanıızın li Muıt kapalı rcjinıı doncınhule oneınlı olçude ugıadıgı yıkıntılar, ulusunıuzun uzerindıki an ve ters etkılerlnl hâii surduınıektedıı lıırk ulusu, yuzyıllara yayılan nıucadelelerl soııuııda elde etllgı nısaıılık hak ve oıgurluklerıni kısınaya yonelik saldırılaıı hiçbir zaman kabul ctmemiş bu tür glri»lmleri lnsanlık onuruna vurulan ağır bır darhe saymıstır » TBMM'nde tam altı yuz üye vardır. Dort yuz ellisi Meclis'te, yuz ellisi Scnato'da ^lııulı bu ııllı yuz kişlnin 15Z sl Anavasa'nın eskl blçınıine kavustıırulmasıın oneııvor Aııayasaııın sekiz maddesini degi$tlren bır oneri kamuoyuııa, 'IBMM'ne sunuluyor Bu tnaddeier UOM'ler, sendlka kurıııa hakkı, lşçimemur ayrımı, gozaltına alınıııa suıesl \b. üneın11 konuları kupsamuktadır Anayas» de),lsıkllgıııın ıınaylannıası İçin Mrtlis'te :«)0, henato'da 124 ııveııın oy verınesı gereklyor. Meclıs te H O l klşi çıkar mı? Hiç sanmıyorum Ama bu dnerl bugun İçin dcjrildlr, gelecek seçlmlerdeıı sonra kıırulacak Meclıs içindır daha çok. Kanıuoyu onuııde ClIP'yl guçlendlrrrek, seçimlprde daha çok oy kazanmasını saglayacak bir davranıştır, devrlncı bir atılımdır CHP Grupluııınn Baskan Vekllleri sozlerinl şoyle bltirlyor. «Oerçek ınllllyetçlllgi. hur demokratik rejımi vc lalk (unihuriyeti tcmclinden sarsan tunı gerici ve tutucu girl>lınlerln u»tL«.lndeıı gelme volunda verınekte oldugııınıı/ ıııııuıdcleııın nıutlaka başarıya ula>«Lagıııa olan ınaııcımızı, bir kez dahd bUiıtııIz Hedeflıniz IHbl Anajasasına donınt ktır. Şlmdillk stkız nidddenin değısikligı ile jctlnıvoruz» Tııık halkı «1 Aııayjsdsına dbnıne onerhıUı buyuk \ogunluguyle dcsiekleyecektlr dıracak bir yargıç haline getirmek ısteyenlerın ılkellığine hiç bir çagdaş sağcı partide rastlan maz. Lockheed rüşvetlerl, Demlrellerln UstUsto binen serUvenlerl, somürunün azgınlaşması, alablldigl ne saldırı v* kardeş kanına glrme ve kirlerl örtmeye çalışma uğ raşlarıyla karıştırılan ortamda, (lyatlar hızla artarak, yaşam da yamlmaz hale gelirken, sanki bir sorun yokmuş ya da DGM sorunlan çözecekmış sanısı ile, TBMM olaganüstu toplantıya çag rılıp, siyasal çatışmayı ve toplum sal tepktleri arttırmada, yangına körtikle giden Iktidarın nlyetı netHrî Anayasa'da yazıldığı halde, 15 yıldır hâlA çıkarılmayan çok Önemll yasalar varken, Anayasa yetki verdl diye (çıkanlmalarını zorunlu gördliklerlne süre koyuyor), DGM yasasını çıkarma telaşı, sadece, bunalan toplumun dikkatinl, asıl dertlertnden kaydırıp oyalama ve »ömUrUye de elden gelen zamanı kazandırma olmasa gerek Çok önemll bir si yasal amaç bulunmahdır. YANKI Türkıye'nın yegane haftalık Haber Derglsi YANKI"run bu sayısında şu yazılar var • Ankara Temizlik Işçllerl Ne tstiyor' Vali Durmuş Yaıçın, Beledije Başkanı Vedat Dalokay'ın YANKI İle Konuçmalan • Alleler Gençllk Olaylanndan Korkuyor. • Prof Feyzioğlu'nun New Yoık Times llo konuçması. 0 Alı Topuz un Nev/ York Tımcs ile konuşması • Prof Cahıt Talds YANKI'nın Sorularını Cevapladı tşçl Olayları Nereye Gldlyor? • DİSK ve Türklş Süıtüşmesl Nereye Gidiyor? • Alman Hükümeti 1 ürk Işçileri Hakkında Ne Düşünuyor? özel Pir Inceleme. Ve 12 bölümden başka 40 yazı YANKI sizi bir lıaltanm en önemli butün olaylanndan haberdar eden hattahk Haber Derglsi'dir YANKI'yı gazeteoinizde bulamıyoısanız ABONE OLUNUZ 32 Halta 125 TL. Konur Sokak 277 ANKARA (Cumhuriyec 11273) DGM'LERDEN GÜDÜIEN AMAÇ Artık konuları bllenle, uzman ya da bilim adamı ile ve siyasal sistemden yana olanlarla diyalogu kesen cephecller, bagımsız mahkemelere ve yargıtaya gUven beslemediklerlnden, adamlanndan kurulu, buyruklarından çıkamıyacak mahkemeler lstlyorlar. tşln en yacUrganan vönü de, bu parti organlarına mahkeme diyorlar Emperyalizmle bütUnleşmis sö mürtlniin adı olan «Demırelızm» bayragı altında toplananlar, iktıdarlarını KÜrdürmelc için, onlata tepki gösteren yurtseverlorl sindirmede hatta devlet guclinü. halkın aleyhlnde kullanTia zorba lıgına kılıl geçirmok iıtiyorlar Kardeş kanıru akıtmayı TV den öğütleyenler, ATATÜBK düş manlıgını bayrak edinenler, yalanı, din ve sömurtlyu mılliyetçilik diye yutturanlar, devletin va f.al guçlerine karşı yasa dışı örgUtler kurup devrlmci avına cı k ınlaı, devletten vergi alacak olçüde azıtanlar vo devlet yonetl mlnde yalanı kurallnştıranlar karmasının eline geçecek bir DGM, yalnız faşizmin aracı degıl, ı amuslu yargıçlarını bile isyan ettırecek bır zulüm aygıtına dbnusebilir. tste bu nedenlerledir ki, hangl partıden olursa olsun, hukuka savgıh yurdunu ve insanlarını se ven herkese (ANK^VRA'da toplanan 15 demokratik kitle dn?utunll ornek alarak), asağıdaki çagrıyı yöneltip, yürekten sesleniyoruz Adaletl, .ıdalot düşmdnlannın buyruğuna sokmıyalım YUce dlvanlıklann buyrugunda mahkeme istemıvoruz Devlet düşmanlarından devlet yönetiml arınmalıdır . MC'nin değil halkın çüvenllğlne hizmettır yaıgının gorevi Sanıkları yargıç koltuğuna otur tarak, soygun dtlzenlne sıgorta saglama oyunundan vazgeçilsin Anayasavı ters yüz etmek komp losu artık açığa çıktılttan, bura 12 Martta k.itılanl.ır kendılerlnı eleverdikten, yaptıklarının komis jonunu alırken, maskelenni dü şürdükten ve onların oyununa gelenler de, bin pisman olduktan sonra, özdeş oyunu, Dlr kez daha, sahnelemeye kalkışacakları kimsenin kurtaramıyacagının, geç de olsa, anlaşılman son umuttur Hesap verebilme sınırlarım çok gerlde bırakmıs, hesap verllfmiypcek alanda dolu dizgln yü rilyen, (Ses duvarını aşmış) ve YUce Divana çagrılanların (En yüksek y ırgıçın agzından) her uyanya kulak tıkamaları doğaldır Fakat onların arkasına takılıp Ktimhlarına ortak olma avmH7 lığına düşenlerm hâla uyanmamaları çok şaşırtıcı ve gerçek DGM'LERIN NİTELİKLERİ Iptal edilen yasanın da kabııİU ıstenrn rtnerinln de, ortak nıtelıkleri şoyle ozetlenebllir. DGM'lerln yargıç ve savcılarını iktıdar atayacak ve bugunkü ik tidarın hoşuna gltmiyen kişl ve g6rü>leri yargılatacak Kar.ırların temyi7i için, Yartıtaya güvenılmedığinden, yeni bir ozel daıre kurulacak Anayasanın ve CMUK'nundaki huklimlerin terslne, DGM'lerm %ti IPV alanlarının belirlenmesı Kon dılerıne bııakılmıştır Böylece .< tidarın atadığı yaıgıçlar. gbr"v alanlurını genışlotip, ıktidarın ar zu ettıgı butün eylem ve göruşle rı cezalandırma olanağına sulıip olacaklardır Ankara İktisadi ve Ticari îlimler Akademisi Idari Bilimler Enstitüsü Müdürlüğünden : Yönetim Kademesıne vonetici yetiştirmek amacıyla Enstlmüz Lısans ustU Bilım uzmanlığı (MASTER) programı 1. devresine YUksek ögretim mezunlarından VMONOETİLEN GLİKOL MADDELcR Öğrenci Alınacaktır Gerekh bilgiler EnstltU sekreterligınden öğrenileblllr. Ön Kayıtlar 22 ekim 1976'ya kadar Kesin kayıtlar 28 ekim I97f> gtlnü yapılacaktır. ADRES Ankara İktisadi ve Ticnn Îlimler Akademisi îdari Bihmler EnstitUsü Peşevlcr/ANKARA Tel U U) '".'1/349 (Basın 2S466) 11266 VE DlGER teknih'TIcaret KIMYEVI Gumuspala Cad 2 Unkapanı/lstanbul U 35 S O (7 Hat) Tekx 22 959 SIR TR (Ajans. 70 55H) J12S9 ; • HER BEDEN MANTO . , KIŞUK MODELLERJ aynca çccukgenc |<I2 modelleri PATRONLARIile 9 6 s a , f 0 2 5 T L Erzurum Valiliğinden 1 Erzurum Turizm ve Tanıtma MUdürlUğU Enlormas yon BUrosu ınşaetı ısi 2430 sayıh Kanun hüklımlerlne gura kapalı ns.ıi usuiıi ile ekslltmeye konulmuştur. 2 Isın keşıt oertoli 1 607 037 08 liradır 3 Eksiltnıe Erzurum da ve Erzurum Halk kğitlml Merkezl MudUrluğü bınasında toplanacak Erzurum Turizm ve Tanıtma MUdürlügU lh"le Komlsyonunda (18 101978) pazartesi gUnU saat 15ÜO'de yapılacaktır 4 Ekslltme Şartnamesı ve dlfter evrak mezktir müdUrlükte görulebilir 5 nksıltmeye gırcbilmek İçin istekhlerln: a) d 1.U88 00 lıralık peçlci teminatını, b) 1976 yılına att Tlcaret veya banayi Odisı Bplgeslni, c) MOracaat düekçelerı ile birlikte vorecekleri eksiltma sartnameslnde belirtılen ve usulUno güre hazırlnnmi'j olan Yapı Araçları Bildirisl, Sermaye ve Kredı olanaklarını açıklayan Malı Durum Bildirisi. Teknik PerEoml Bildlr.si, Taahhüt Blldlrlsi Bayındıılık Bakanlığındin almı? o'duklm (C) grubıınd..n ke^ll bodell kadar Işln ihalesino girebileceklerinl gösterlr nıuteahhltlık karnesint ıbraz suretiyıe Bayındırlık MUdürlUğU Belg3 Komisyonundan alacakları ekslltmeye gııme belgesıni teklif mektupları İle zarfa koymaları lâzımdır 6 Istekliler tfikllf m«ktupl^rım 18 10 1476 oızartesi gunU sat 14 00'e Kadar makbıız lcaışılıgında thale Komısyonu Başkanlıjına vereceklprdir 7 Eksiltmoye girme belgesi alınması lçln son müracaat tarıhı 15101976 cuma gUnU rr.6sai saatı sonuna kadardır. Telgrafla müracaatlar ve postada vakl geclkmeler kabul edilmez Keyflyft llin olunur (Basin. 25154) 11265 I TAVSİYE EOİI MİSTİR. SATILIK ARSA Üsktıdar'da iş muhitinde iskeleye 600 metıe mpsafedo, Uncular caddesinde, imar durumlu insaata müsatt işyeri ve depo olmayu olverışli 117 M2 arsa sahıbinden satılıktır ÜR\C 1$ saatlerinde: 3T *fl 41 Saat 19'daıı sonra 37 86 46 6 Av/ 'k F s k l Sayonmız, Cîlt/i Ofarok (Curnhurıyet 11270) (Ser Reklâm 291) 11262 ten ço\ teücüdUr.