Katalog
Yayınlar
- Anneler Günü
- Atatürk Kitapları
- Babalar Günü
- Bilgisayar
- Bilim Teknik
- Cumhuriyet
- Cumhuriyet 19 Mayıs
- Cumhuriyet 23 Nisan
- Cumhuriyet Akademi
- Cumhuriyet Akdeniz
- Cumhuriyet Alışveriş
- Cumhuriyet Almanya
- Cumhuriyet Anadolu
- Cumhuriyet Ankara
- Cumhuriyet Büyük Taaruz
- Cumhuriyet Cumartesi
- Cumhuriyet Çevre
- Cumhuriyet Ege
- Cumhuriyet Eğitim
- Cumhuriyet Emlak
- Cumhuriyet Enerji
- Cumhuriyet Festival
- Cumhuriyet Gezi
- Cumhuriyet Gurme
- Cumhuriyet Haftasonu
- Cumhuriyet İzmir
- Cumhuriyet Le Monde Diplomatique
- Cumhuriyet Marmara
- Cumhuriyet Okulöncesi alışveriş
- Cumhuriyet Oto
- Cumhuriyet Özel Ekler
- Cumhuriyet Pazar
- Cumhuriyet Sağlıklı Beslenme
- Cumhuriyet Sokak
- Cumhuriyet Spor
- Cumhuriyet Strateji
- Cumhuriyet Tarım
- Cumhuriyet Yılbaşı
- Çerçeve Eki
- Çocuk Kitap
- Dergi Eki
- Ekonomi Eki
- Eskişehir
- Evleniyoruz
- Güney Dogu
- Kitap Eki
- Özel Ekler
- Özel Okullar
- Sevgililer Günü
- Siyaset Eki
- Sürdürülebilir yaşam
- Turizm Eki
- Yerel Yönetimler
Yıllar
- 2024
- 2023
- 2022
- 2021
- 2020
- 2019
- 2018
- 2017
- 2016
- 2015
- 2014
- 2013
- 2012
- 2011
- 2010
- 2009
- 2008
- 2007
- 2006
- 2005
- 2004
- 2003
- 2002
- 2001
- 2000
- 1999
- 1998
- 1997
- 1996
- 1995
- 1994
- 1993
- 1992
- 1991
- 1990
- 1989
- 1988
- 1987
- 1986
- 1985
- 1984
- 1983
- 1982
- 1981
- 1980
- 1979
- 1978
- 1977
- 1976
- 1975
- 1974
- 1973
- 1972
- 1971
- 1970
- 1969
- 1968
- 1967
- 1966
- 1965
- 1964
- 1963
- 1962
- 1961
- 1960
- 1959
- 1958
- 1957
- 1956
- 1955
- 1954
- 1953
- 1952
- 1951
- 1950
- 1949
- 1948
- 1947
- 1946
- 1945
- 1944
- 1943
- 1942
- 1941
- 1940
- 1939
- 1938
- 1937
- 1936
- 1935
- 1934
- 1933
- 1932
- 1931
- 1930
Abonelerimiz Orijinal Sayfayı Giriş Yapıp Okuyabilir
Üye Olup Tüm Arşivi Okumak İstiyorum
Sayfayı Satın Almak İstiyorum
MH OJMKURIHT J UİM 1976 ABDlfLCAMZ TURHAN SELÇUK 1 ' • TAMAPAM.... kAMU OtAYLAJü vE 5lKi VÖNCTiM " ' K u ^ L U , D u ^ l İ M M L ! OIAVIARPAN M&A.îjTAN&MLVEKI) RAHtf İ^AHATtoi>££öE 'A£Lİ ÎLlifrHDE ÇîftA*f SotRc* ît£ ^(UYuMtTiM İLÂNıNA ... 6£YF£NDİ, fcAft vERMHTİIt... /itflMiMM y • ~ = Kara Yazgı Vazan ; EVELYN WAUGH Çeviren : NiHAL YEGiNOBAU 76 «Durm««Un. moWrlerintn her yerini cilJIayıp duruyorlv » «Su «ibi para *Jtuıyor olmaîılar. Yeni bir de rümrUk binası yapıyorlarmıs.» «Yeni emniyet müdurlügü, tropık hastahklar lustanesi, bir d« Avnıpaiılar ıçin kuliip kuracaklarmış.» ş S t i d b bir siirü yeni bungalowlar var » • Spor ve oyunlar ıçin alanlar açıyorlar.» • Postanedekı ıslere Fransız gâvurunun bir) bakıyor. Hep sıc»ktan, ışiermın acelesinden yakınıyor. T«las ve ter içinde bir gıüünç adam.» • T«pelerin arasından Debra Dowa'ya kapkars bir yol yapıyorlar. Tren yolunu sokmüşler.» • Ben de duydum. Makjnalaria raylan Yokumyan satın almıs. Yarulmıyorsam Entre'ye satmak ÜMreymiş.» «Satar da... Dogrusu Seth'in Kamanında hayat daha güzeldl. Ezsnya kibar aüeierin oturacagı bfr yer olma'ktan çılctt artık. Bir türedi ülkesi oldu.» Minarenin şerefesindeki müe^zin kuzeye. Mekke"ye doğru dön«rejç esan okumaga başlamıstı. Araplar .vvgıyla susarak beklediler ,. Tanrı uludur. Tanndan başka yoktur tapacak . Tann uludur... Yanlanndajı son hızla bir spor araba geçti. Direksiyonda bölge Kaymakamı Bay Reppinjton vardı. Yarunda da Bayan Keppmgton. «Viraiı pek gü«1 aldm. canım. Araba da bomba gibi ya ... Mısvon k:lısesir.den Angelus yükseliyordu, aksam duası.. Sonsuz sükranlar sana tanrun... Arab» kenti geride bırakarak yamacı tırmanmağa ba^ladı. «üuu... Sırtlır* çıleıp birar temit hava almak ne güzelmiş » «Ama yol pek berbat. Şımdlyedek bitmiş olması gerekirdi. Arabaya bsrsey olacak diye ödüm kopuyor her seferinde.» «Sevgüim, Bretherton'Iara sör verdiydim, uğrapp birer kokteyl alırıı diye.» «tyi olur ym. Ama çok kalamayîz. Akjam yemsjfine Leppendjeierde oldujumuru unutma. Kentin bir buçuk km. kadar yukarsmda birbirinin e«l olan altı tane bunşalov/'dan birinin önünde durdular. Bungalowlann her bırmin Bir terasıyla ulak bir bahçesi, bahçenin ortasında ta$ de«enmi» bir jrolu vardı. Bahçe kapısının yanuid* da birer pos'a kutusu. '' ' «Hoş geMiniî. Nastlnnu? Kokteyllennızi hemen alır mı£11)12?» "İNGİ1İZ ASLANI,,NA NE OLDU? IKII ekiminde Britanya seçmenı aynı yu içinde ikıncı MZ sandık başma gıttı. Parlamento da salt çogunluga sahip bulunma dığı ıçin genel seçimjeri yenılı^ me kararı veren Işçı Partısı nü kümetmin (1) bır uyesi seçım ge cesi sonuç hakkında tahmmlen ni soran bır TV muhabirine şoyle dıyordu: «Partimin bu seçım lerden Parlamentoda salt çogunluga sahip olarak çıkacagıru umuyorum. Ancak çoğunlukla par timıze oy veren ışçilerın ışten çı kış saatlerinde hava yagmurlu oldugundan bunların bir kıstrj oy vermeye gitmemiş ve bu n«denle partımiz azunsamnayacak miktarda oy yıtirmijtir.» Akşam yağmuruyla tşçi Parti sı oyları arasında varlığı ilen su rtilen bu ılginç ılifkinin de sap tadıgı gıbı îngiltere'de gsnel seçimlere gösterilen ilgı, hele S i zım ölçülerimizle, farkedümeyecek kadar az. Propaganda döne mınde öyle binlerce kişilık çık hava mitinglen, davulluzurnah gosteriler şöyle dursun orta çap lı kapalı salon toplantılanna bile pek rastlanmıyor. Parti lider leri daha çok parti üyeleri ya da sempatizaniartndan oluşan fc'Jçtık en fazla birkaç yüz kisi lik gmplarla sohbet toplantıla n düzenleyerek partüerinin gt>rüş ve programlannı açıklamaya çalısıyorlar. Bu pörtlslerin geniş kitlelere ıılaşması ıçin ise jasın ve yayın organlarının aracuıguı» g'iiveniyorlar. \filletvekıli adayları kendı seçım bolgelerinde bı raz daha renkli propaganda yön tenılııri uyguluyorlv. Bu arada. PV pencerelenne yapıştınlan el ilânlarına. megafonlu propcganda mmibüslerine ve kapı kapı dolasıp seçmenın isteklerini bğrenmeye çalısan milletvekilı adaylarına rastlamak olaaı. Seçimler dar bolge esaaına core yapıldıgından ve her seçim böl gesi bır milletvekilı çıkardığından bazen yerel egilimlera seslenen bir aday. seçmenieri geJeneksel parti egılimlerine karşı oy kuılar.maya itebilıyor. Seçimler haf ta ıçi. normal bır iş gününae ya pılıyor. Seçmenin seçimle bağlantısını sagiayan başlıca araç. seçim öncesinde oldugu gibi seçim :onrasında da, televizyon. Mahallesıt: dekı sandıkti oyunu kullanan seçmen gece 21'den sonra tele vizyonunun karşısına geçip so nuçlan izliyor. Gerek BBC. ge rekse ITV (Bağımsız TV) seçim gecesi sa)t seçimle ilgili yayın ya pıyorlar. 1974 ekim seçimi sonuçları açıklanırken dikkati çeken bır vbn seçim kazanan Isçi ya da Mu hafazakâr Parti adayları genellikle küçük seçmen taraftar gnıplarının alkışını alırken Gailer'de ve ozellikle İskocya'da seçimi kazanan Milliyetçi Parti (Galler'de «Plaid Cymru», Isköçja'tla «SNP» ya da İskoçya Milli Partisi) adaylanna yüzlerce ki şi tarafından çılgınca tezahürat yapılmasıydı. Btı olayın da gösterdiğı gibi İmparatorlugur, nimetlerınden sınırlı da olsa y»rarİHndınldıklan dönemlerds Londra'dan yönetilmelerine ses çıkartmayan Galli ve İskoçlar, giderek ağırlaşan ekonomik bu naîımın etkisi altında seslerini yükseltıyor ve sorunlarına yenj çözümler arıyorlar. Ozellikle Iskoçya açıklarında petrol Dulunmasından sonra bafımsızllic istekierı somut bır temele ve hızla taraftar kazanan nin iki büyük parti hegemonyası m sarsması hiç de uzak bir olasılık degil. Osman ULAGAİ Ingiltere'de halkın genel seçimlere ılgısı son derece düşük kurdugu 1924 ve 19293! döneml»ri dısında, tek başına ya da »a va» dönemi mllll koallsyonJannın bftî ortagı olarak iktidarda kal mış olan Muhaîazakâr Parti, temelde «üst» ve «orta» sınıflann, yanl soylularla sermayenJn parti si. Parti gelirlerinin büyük oölümünü özel sektör ürmalan karşılıyor. (Bak. Tablo 6) Ancak seç m«nin btlyük çoğunlugunu emekçilerin olusturması ve 1920 lerden iübaren emekçi oylanna talip rakip bir partinln, Işçi Partisi'nin gtiçlenmesi, Muha/azakâr Parti'. nin katı bır sermaye partisi ya da radikal sağ bir parti olmasım engellemis. Gerektiğinde emekçi sınıflara sınırlı ödtin vererek duzeni ve düzendekl yerlerini ko $çf MMflnTtn, 1«1 konseyleri ve bazı yerel ijçl, ,^rgütlerinln ilk kez «isçı Temsil Ko mjteleri adjyl» kurdukları Iççi Partisi, özelliicle 1. DUnya Sart 91 sonrtsıntU gUç kazmnarak Ulke de iklnci bUyük parti durumuna geçmij. 1924 ve 1929'da başanaız azınlık hükümetleri kuran ve 2. Dünya Sava?ı yıllannda Muhafaza kârlann liderligindeki milli koalisyonlara katılan Ifçi Partisi ilk bllyük seçim zaferini 1945'de ka zanarak tek basına iktidara gel mis. Savas sonrasmın sıkıntllı yı! lannda «refah devlatinnin terne! lerini atan îjçt Partisi. 1951 seçimlerlnde onlardan daha fazla oy almasıns karsm seçım sis teminln özeüigi nadeniyle ikti TABLO 5 BritAnya'da iki bU7Uk partinin 194/S 1950 1901 1935 !9M M u h a f a z a k i r P. 1959 19M 1970 1974 ($ubati 1974 (EWm) 9.6 12 5 13.7 133 13.S İ2.0 11.4 13 1 11.9 10.5 Savas sonrası genel seçin erinde elde ettikleri sonuçlnr: ı Milyon oy olarak) Inpiamda tki t>ih• k ü Toplam iki hürtik parti top. geçerli oy pa.ti >*ı Iscf Partisi R R L'1.2 11.6 24.1 28.8 13.3 25.8 88 13.9 27.6 2ft.fi 97 2«.7 96 12.4 3S.7 12.2 K.O 27.9 93 27.7 87 12.2 24.2 13.1 24.5 27.3 90 28.3 89 12.2 15.3 23.9 31.0 76 11.< 11.5 29.0 75 a.o Kaynak: J. Blondel. Votera. Partie» and Leaılen, Penıruin 197? sk. 67. TABLO 6 Britanya'da ıki D'İVÜK partinin celir kaynaklan 'lıigilız Lirası olarak) Mnhafasaktr ParH (1973 mall yüı) BagısUr 2.379 308 ı% 84 4) (Hemen tümü özel sırketlerden) örgiitten 376.671 ( * 13.4) Yatmm gelirl 62 (W2 d 2.2) 2.819.032 (%100.0) 1974 seçimieri için seçim fonu (hemen tümü bsglı lendikalardan) Kaynak: O. Leonartl, «Paytaf for the Parties», Ihe Gnardiao, 9.9.1975. tsçl Partisi (1*73) Bafth sendikalardan Orgütten Yatırım gelıri Diger gelirler (yayınlar vs ) S70 48R fi* 77 2) 77.568 (% d.9) 22.696 i% 2.6) 98.275 f* 113) 869.027 (%100.0) 825.000 «Zahmer olmazsa.» Bretherton Saglık tsleri Enipektörü oldugundan Reppington'a oranla b i r « daha ajajı bir mevklda sayılıyordu. Ama o yıl Arapça sınavmı geçerst hiç degilse maaş bakınundan ejit durnma gelseeklerdı. «Ee, neler yaptınız bugün?» •Hep bildıgın:z gıbi, çevrede do!a$tık, yıkılması gereken yerh konutlan saptadık. Sizin orda rjler nasıP» «Haru anlattıSım o sorun var ya, onu bir çözüme bağladık. HanJ yol ortasında, bozuk bir kamyonun ıçine geceltondu kurmui olan veriı aılesı vardı ya. o mesele.» «Haa, evet. Nasıl bir çörüme bajladınız?» «Gecekonöu sahibini hakJı çıkardık. Zavallıyı hem kamyonun ılic sahibı dava ediyordu hem de trafigı tıkıyor diye Kara Volları.. Şimdı yoıu Kamyonun çevresinden geçırecekler artık. Çok canian sıiıidı. Ama ne yapahm. Fransızlar da kızdılar bızım aldıgutur karara.» «Oh olsun Frenklere.» «Evet. Inglliz adaletini tanıtlayarak yerlilerin saygısım ksesnmamıı gerek. O>sa Frenkçıklerin kuş beyınlerı bunu dh\AV>T. A<m. sanrtıa a» geç olma? ha .. Hayatım, bizim artık gitmemi2 gsreit... YemeKte sızîer de Lepperidge'lerde misinız?» Bretherton. «Hayır.» dedı. Henüz Leppendge'lerie akşam yemeğı yıyecek kadar olmam:şiardı. Lepperldge Vergl ve Askerlık Dairesı Başkanıydı. Hındıstanla bağlantısı olan çok nüfuzlu bir aciamdı. Böylece Reppmgton'iar kendı bungalowlarına (beşinci ev onlnrmdıi giderek sırtlarını degiştıler. Bayan Reppington aiyah dânîeUenni, Bay Keppıngton beyaz gece ceketinı giydi. Saat tam sekızı çeyrek geç« Leppendge'lerın kapısmı çaldılar. Yemekte. çogu Konserve kutulanndan çıkmış olan beş çej:t sıınoldu. Sofranın süsü, ortadaki kristal tas içınde, suda yüzen çiçek başlanydı. Bay ve Bayan Graınger de konukiann arasındaydılar. Gr»inger Göçmen ve Yerleşsm Işlerı Daıresının Başkanıydı. «Bugün O Connolly denılen adamın dummunu ele aldık,» dıye anlatmakuydı. «Epey ter dölctürdü bize.u «Neden?» diye içlerinden biri sordu. «Çünkü, yasaiarı yüzde yüz uygnlayacak olursak herife ilişemeyiz. Adam resmen Ezanyt uyruklu oldugunu ileri suretnljr. Imptratorun Baş Komutanıynaıs. S»g kolu filân. Büyük bir zafer rai ne kaamnuj, İmpantor da ona Diik payeaı vermış Böylece, dedım ya, herif resmen Ezanya vatandaşı olüuğunu ilen sürebtlir. Pak huylandarnıadan aşırmak gerek.» «Çok dogru. Huylandınrsak başımıza püsküllü belâ kesUir. Oysa yenı rejim ıçin en zarajlı olan cinaten bir adam.» «Hanı Hindistandakilenn deyimiyle, Ûrmanlı Wallah1ardan bir1... Bır *n önce tyagının kaydmlması şart. Ama, evet, hiiylandırmadan. Zaten împaratorluk zamarunda Fransız E!ç:sinirj kansıyla da kırıştırmış, dıye soylenıyor. Bu sayede Frenkçıkier de ondan kurtulmak ıstlyorlar. Bu yönden şanslıyız. Yoksa Frenkçikler salt buse ınat olsun diye herifı tutmağa kallarJarflı. O zaman ıjimız giic>şirdi.» «Güzel Böyle ufak tefek işlerde Frenklere yardun edebiürgâk durumumuz daha oır saflamlasır.» «Hem herilm kansı da resmen kapkara bir gundüz £en»n . Yanı, demek istedıftım... «Elbette, canım kardeşım çok naklısmız.» «Neyse, bajka bir yere atanmasuu sanırım sağlayabileoe' (DEVAMI VAR, kede haystın felce ugramasına yol açması. 1974 Şubafında secjm lerin yenilenmesine ve bu k « t? çi Partjsi'nin. Muhafazakarlardan daha az topltm oy toplamasına karşın. iktidara gelmesine olanak sağlamış. Gtf(Ü) SfKOiKAUR 1974'ten b«rl iktidarda bulunan îşçi Partisi büyük destîfini organik bağlaria kendisine baglı olan jtfiçlü işçi sendikalanndan alıyor. 90'a yakıo sendika ve 5 sosysllst demekle organik bağlan bulunan îşçi Partisi üyelerınin jluKİe 9O'ı sendikaiı işçilerden olusurken. parti geürlerının çok büyük bölümü ve seçim tıarcamalan da ba»lı sendi le tartısılan konulardan biri. Sendikalarla parti annndaki baglar mall konulara sınırlı kalmıyor. Parti'nin en önemli icra organı olan «NEC» (Mill! YUrütme KuruluVnun 28 üyesinden 12 sini 5,6 milyon parti üyesini tem TII eden sendikalar seçerken 6 üyeyi de sendika delegel^rinin büyük agırlık taşıdıgı Yıllık Genel Kurul seçiyor. Parti Baçkam ve ikfnel baskan Kurul'un dogal üyesi sayılırken geriye kalan 8 üyeden 7'sı 700 000 parti üyasinl temsil eden «örgüt» fPartinin yerel subeleri)nce, l'i i*e 24.000 parti üyesini tem«ll eden rosyaüst demeklerce seçiliyor. (•<) Sendikalarla tşçi Partisi arasın daki bu organik bajflantı partinin ideolofik çizKisini ve politik tavnnı belırlemektî de başrolü oynuyor. Sistemin kuralları içinde mevcut tüm olanakları degerlendirerek hatırı sayılu bir güce erişmis bulunan sendikaların ve tüm büyük sendikalan bünyesinde tnrı'a\Rn üst örgüt «TUC» (İsçi Sendikalan Kongresi ya da Konfederasyonumun açık ya da kapalı onayı olmadan îsçi Partisi'nin önemli kararlar alması, pclitika belirlemesi olanaksız (förünüyor. önemü sendika liderleri ve TÜC yb'neticıleri ıse çoğunlukia. sistemin sag'adıgı kosullarda güç ve raevki edinmiş. sistemle bütünleşmiş kişiler olduklanndan, sistemin b'züne dokunmadan yenı ödünler kopartma politikasını sürdürmeyi amaçlıyorlar. Aneak bugün yasanan bunalımda fşci sınıfına yeni ödünler vermek Britanya kapiUİJzminin Rücünü aştı^ından bu tür «etkili» sendikacılann ve TUÇ yöneticilerinin dıınımu naziklesiyor; sıstemi korumak için isçi sınıfının ekonomik çıkarlannı bile savunamaz duruma düştükieri giderek açığa çıkıyor. Son yıllarda ve ozellikle son aylarda, Britanya kapitalizmini ıçir.e düşmüş bulunduğıı bunalımdan kurtarmak için. işçilerin gerçek gelirlerinin geriletilrnesi ve devletin sosyal harcamalarının kısılmasından başka çare bulamavan TVC ve îşci Partisi yönetıcileri gerçek mısyonhrını artık gizley«miyorlar. Büyük sendikaların, TCJC'nin ve İşçi Partisinin üst yönsiim kademelerini dolduran kişiler, yaşantı biçimlerini büyük ölçude paylastıklan sermaye sınıflannın güvenini kajanmayı, temsil ettikleri tabanm saglam destegini saglamaya yeğ tutarken sısfamin kurumlasmıs Uleyis kuraJla IŞÇi PARTiSiNiN, 1920'LERDE BAŞLAYAN GÜÇLENMESi MUHAFAZAK AR PARTiNiN KATI BiR SERMAYE PARTiSi, YA DA RADiKAL BiR SAG PARTi OLMASINI ENGELLiYOR. IŞÇi PARTiSi. İLK BÜYÜK SEÇiM ZAFERiNi 1945 TE KAZANARAK, SAVAŞ SONRASI SIKINTI YILLARINDA «REFAH DEVLETi»NiN TEMELLERiNi ATTI. EN BÜYÜK DESTEGiNi, ORGANİK BAGLARINI SÜRDÜRDÜGÜ, GÜÇLÜ iŞÇi SENDiKALARINDAN ALIYOR... rumasını çok iyi bilen »ennaye sınjfian bir yaridan da împaratorluk döneminin «parlak» günle rine duyulan özlemi sömürerek emekçi sıntflardan oy almayı ve oı partilerini iktidarda tutmayı basarmışlar. (Bak. Tablo 5) An cak 1964'den sonra Muhafazakârlann yaJnızca bir kez iktidara ge lebilmeleri ve dönemleri sona er meden maden işçilerinin greviyle basedemeyerek iktidardan uzak lasmak zorunda kalmaları manev ra alanlannın giderek daraldığmı vurguluyor. dan Muhalazakarlara kaptırmıs. 1950'lerden itibaren dünya kapı talizminin urun süreli bır tırman ma («boom») dönemine girmesi Muhafazakârların ekmeğine 5rağ aürerken Îşçi Partisi'nin yeniden iktidara gelebilmek için tam 13 yıl beklemesi gerekmiş. 1964'de Wilson'un baskanlıjında iktidara gelea İşçi Partisi, 19S6'da yenile digi seçimlerde oy oranını büyük ölçüde arttırmıs. Ancak 1970lere dogru kendini duyurmaya basla yan ekonomik bunalımın flk belir tileriyle mücadelede başarısızlıga ugrayıp bunalımı oy tabanını olusturan isçi sınıfının sırtından çözmeye kalkıjınca iktidan bir kez dsha ezeü rakibine devretmis. 1970 seçimlerinin farklı gali bi Heath (Muhafazakâr Parti II derOnin 1973 sonunda maden i? çileriyle uzlaşmazlığa düşerek ül kaiar taratından karsılanıyoı. 'Bak. Tafalo: 6). Bağlı sendikalar. ayrıca belirli milletvekili adaylanıu da finanse edebiliyorlar. Örııeğm 1970 seçımierinde en büyük sendikalardan TGWU (1.5 milyon üyelı Naklivat ve Genel İşçiler Sendikası) 23; AUEF a,2 milyon üveli Birleşik Mühenriis ve bökiim Teknısyenleri Sendikası) 21; NUM f300.0ÖO üyeli Milli Maden îşçileri Sendikası) 21 ve toplam olarak 5,2 milyon üyeli dotnsz büyVn sendika tam 102 îsçi Partili milletvekiü »dayını finanse etmişler. (2) Sendika tarafından (ınanse edilen milletveküi adavlarırun. seçildikleri takdirde, par ti polıtıkasmtn yanısıra kendilerini destekleyen sendikanm belirledigi politik dotrultuvn ne denli ba§lı kalmalan gerekügı halen İşçi Partisi içinde hararet rına güveniyorlar. Gerçekten de tabandaki isçinin istek ve dzlemlerinin, fabrika duzeyindeki 'işçi temsılcısinden sendika ve TUC yöneticilerine kadar uzanan lıiyerarsilc yapı jçinde «ögütülmesi» hiç de ror dejfil. Bu bürokrfttik mekanizmanm kilit noktalanna egemen olan yönetici CTüplar, tabandaki eftlimleri ço»u kez diledikleri yönde saptırarak isci smıfı adına ödün verebiliyorlar. Benzer bir mekanizma da Işci Partisi içinde İsliyor. Ülke espındaki örgütüyle çesitli sol egilimleri bünyesine ç«ken İsçi Partisi, kendı sistemle büttinleşmiş çizınsini asan egilimleri örgütün bürokratik kademeleri arasmda sulandırıp eritiyor. Sistemin özüne dokunmadan «deftışiklik» isteyen gruplan i«e z»regince parti yönetimine ortak «derek demokratik eörünümünü sürdüriiyor. Ancak bu tür trrupların bile parti yönetimindeki agırhkları sınırlı kalıyor. örnegin parti içi muhalefetin başını çeken Tribün Grubu'nun, AET" na katılma ve kamu harcamalarının kısılması gibi temel konularda iki yıldır ugradıgı yen"'~i]er parti içindeki eücüniin sınırlannı belirleme açısmdan büyük önem taşıyorlar. Göriildügü gibi büyük ölçllde iki büyük parti çerçevesinde kurumlasmış olan siyasal yapı, sıstemin en önemli «kendini savunma» silâhlanndan birini olusturuyor. Ne var ki süreklilik kazanan ekonomik bunalımı iki büyük partiden birinin ya da digerinin çözebilecegi yolundaki yerleşik inanç zayıflarken iki büyük partinin yıllardır sürdürdükîeri «sırayla iktidar olma» sal tanatınm >nkılması olasıhgı da giderek artıyor. îki büyük parti oylannın toplam içindeki pannın özelükle son seçimlerde belirgin bir düsme göstermesi ' B i i . Tablo 5 ı iki büyük partidan «uzaJclasma» eğüimüun baslıca kanıtlanndan biri. HUHAF&2AKÂR PARTi Liberai Partı'nin 1920'lerde «serbest ticaret» doktriniyle bir likte önemini yitirmesinden bu yana iktidan sırayla paylaşan iki büyük parti kapitalist sistemin sü reklıligini korumada önemli rol oynuyorlar. Sistemin ya da düzenin bas savunucusu, adından da anlaşılabilece.si gıbı Munafizakar Parti. lP2:'den 19«4'e dek. tşçi Partisı'nin azınlık hükümetleri y A RIH : İKİ PARTİ EGEMENIIGİ (1) İngUtere'de başbakan, hükflmet baskanı olarak »ecim!#ri yenileme kararı alablliyor. (2) J. Blondel, Voters, Partiet and Leaden, Penguin 1175, sh. 211. (S) A f.e., sh. 1U. Siyasal yapının ve dolayısıyla düzenin diğer temel diregi ise İşçi Partisi. 1900 yılında, isçi sınıfının Avam Kamarası'nda ba gımsız olarak temsilini sağlamak için amaç birliği yapan sosyalıst TiFFANY GARTH